Luận văn Thạc sĩ: Giải pháp hoàn thiện quản trị nguồn nhân lực tại Cục hải quan tỉnh Bình Phước

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:127

Thêm vào BST

Báo xấu

22
lượt xem 4
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục đích nghiên cứu của luận văn là phân tích thực trạng công tác quản trị nguồn nhân lực tại Cục Hải quan tỉnh Bình Phước để thấy được những điểm mạnh, điểm yếu, tồn tại, hạn chế và đề xuất một số giải pháp hoàn thiện công tác này. Mời các bạn cùng tham khảo!

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ: Giải pháp hoàn thiện quản trị nguồn nhân lực tại Cục hải quan tỉnh Bình Phước

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHỆ TP. HCM --------------- BÙI THỊ THANH HUYỀN GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN QUẢN TRỊ NGUỒN NHÂN LỰC TẠI CỤC HẢI QUAN TỈNH BÌNH PHƯỚC LUẬN VĂN THẠC SỸ Chuyên ngành: Quản trị kinh doanh Mã số ngành: 60340102 TP. HỒ CHÍ MINH, tháng ..... năm 2017
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHỆ TP. HCM --------------- BÙI THỊ THANH HUYỀN GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN QUẢN TRỊ NGUỒN NHÂN LỰC TẠI CỤC HẢI QUAN TỈNH BÌNH PHƯỚC LUẬN VĂN THẠC SỸ Chuyên ngành: Quản trị kinh doanh Mã số ngành: 60340102 CÁN BỘ HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS.TS. PHƯỚC MINH HIỆP TP. HỒ CHÍ MINH, tháng ..... năm 2017
CÔNG TRÌNH ĐƯỢC HOÀN THÀNH TẠI TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHỆ TP. HCM Cán bộ hướng dẫn khoa học : PGS.TS. Phước Minh Hiệp (Ghi rõ họ, tên, học hàm, học vị và chữ ký) Luận văn Thạc sĩ được bảo vệ tại Trường Đại học Công nghệ TP. HCM ngày 23 tháng … năm 2017 Thành phần Hội đồng đánh giá Luận văn Thạc sĩ gồm: (Ghi rõ họ, tên, học hàm, học vị của Hội đồng chấm bảo vệ Luận văn Thạc sĩ) STT Họ và tên Chức danh Hội đồng 1 GS.TS. Võ Thanh Thu Chủ tịch 2 PGS.TS. Nguyễn Thuấn Phản biện 1 3 TS. Phạm Phi Yên Phản biện 2 4 TS. Mai Thanh Loan Ủy viên 5 TS. Phạm Thị Hà Ủy viên, Thư ký Xác nhận của Chủ tịch Hội đồng đánh giá Luận sau khi Luận văn đã được sửa chữa (nếu có). Chủ tịch Hội đồng đánh giá Luận văn GS.TS. Võ Thanh Thu
TRƯỜNG ĐH CÔNG NGHỆ TP. HCM CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM PHÒNG QLKH – ĐTSĐH Độc lập – Tự do – Hạnh phúc TP. HCM, ngày..… tháng….. năm 2017 NHIỆM VỤ LUẬN VĂN THẠC SĨ Họ tên học viên: Bùi Thị Thanh Huyền Giới tính: Nữ Ngày, tháng, năm sinh: 13/11/1983 Nơi sinh: Sơn La Chuyên ngành: Quản trị kinh doanh MSHV: 1541820191 I- Tên đề tài: Giải pháp hoàn thiện quản trị nguồn nhân lực tại Cục Hải quan tỉnh Bình Phước II- Nhiệm vụ và nội dung: Phân tích thực trạng công tác quản trị nguồn nhân lực tại Cục Hải quan tỉnh Bình Phước, từ đó đưa ra những quan điểm và một số giải pháp cơ bản nhằm hoàn thiện công tác quản trị nguồn nhân lực tại Cục Hải quan tỉnh Bình Phước. III- Ngày giao nhiệm vụ: ngày 24/01/2017 theo Quyết định số 254/QĐ-ĐKC của Trường Đại học công nghệ Thành phố Hồ Chí Minh. IV- Ngày hoàn thành nhiệm vụ: 15/7/2017. V- Cán bộ hướng dẫn: PGS.TS. Phước Minh Hiệp CÁN BỘ HƯỚNG DẪN KHOA QUẢN LÝ CHUYÊN NGÀNH (Họ tên và chữ ký) (Họ tên và chữ ký) PGS.TS. Phước Minh Hiệp
i LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số liệu, kết quả nêu trong Luận văn là trung thực và chưa từng được ai công bố trong bất kỳ công trình nào khác. Tôi xin cam đoan rằng mọi sự giúp đỡ cho việc thực hiện Luận văn này đã được cảm ơn và các thông tin trích dẫn trong Luận văn đã được chỉ rõ nguồn gốc. Học viên thực hiện Luận văn Bùi Thị Thanh Huyền
ii LỜI CÁM ƠN Trước hết, tôi xin được tỏ lòng biết ơn và gửi lời cảm ơn chân thành đến PGS.TS. Phước Minh Hiệp, người trực tiếp hướng dẫn luận văn, đã tận tình chỉ bảo và hướng dẫn tôi tìm ra hướng nghiên cứu, tiếp cận thực tế, tìm kiếm tài liệu, xử lý và phân tích số liệu, giải quyết vấn đề … nhờ đó tôi mới có thể hoàn thành luận văn cao học của mình. Ngoài ra, trong quá trình học tập, nghiên cứu và thực hiện đề tài tôi còn nhận được nhiều sự quan tâm góp ý, hỗ trợ quý báu của quý thầy cô, đồng nghiệp, bạn bè và người thân. Tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến: * Cha mẹ và những người thân trong gia đình đã hỗ trợ, tạo điều kiện thuận lợi cho tôi trong suốt thời gian qua và đặc biệt trong thời gian tôi theo học khóa học thạc sỹ tại trường Đại học Công nghệ Thành phố Hồ Chí Minh (Hutech). * Quý thầy cô Khoa Quản trị kinh doanh và quý thầy cô Khoa Quản lý khoa học – đào tạo sau đại học trường Đại học Công nghệ Thành phố Hồ Chí Minh đã truyền đạt cho tôi những kiến thức bổ ích trong suốt khóa học này. * Ban lãnh đạo Cục Hải quan tỉnh Bình Phước và các bạn bè, đồng nghiệp luôn động viên, hỗ trợ tôi trong quá trình học tập và nghiên cứu. * Các anh (chị) đồng nghiệp đang công tác cùng tôi tại Cục Hải quan tỉnh Bình Phước đã nhiệt tình tham gia trả lời phỏng vấn nghiên cứu cho đề tài. Một lần nữa, tôi xin chân thành cảm ơn. TÁC GIẢ Bùi Thị Thanh Huyền
iii TÓM TẮT Đề tài: “Giải pháp hoàn thiện quản trị nguồn nhân lực tại Cục Hải quan tỉnh Bình Phước”. Tác giả luận văn: Bùi Thị Thanh Huyền. Khóa: 21. Người hướng dẫn luận văn: PGS.TS. Phước Minh Hiệp. 1. Lý do chọn đề tài Bất kỳ một tổ chức hay quốc gia nào muốn phát triển bền vững đều cần có các nguồn lực mạnh như: tài nguyên thiên nhiên, vốn, khoa học – công nghệ, con người… Trong các nguồn lực đó thì nguồn lực con người là quan trọng và có tính quyết định nhất trong sự phát triển bền vững của tổ chức, quốc gia. Chính vì vậy, công tác quản trị nguồn nhân lực là công việc rất quan trọng và cần thiết, mang tính chất quyết định sự tồn tại và phát triển của bất kỳ một tổ chức hay quốc gia nào. Trong bối cảnh, khối lượng công việc ngày càng tăng, độ khó cũng như chất lượng công việc của đơn vị đòi hỏi ngày càng cao, trong khi số lượng biên chế có hạn mức quy định. Xuất phát từ thực tế trên, tác giả đã nghiên cứu đề tài này. 2. Mục đích nghiên cứu của luận văn, đối tượng, phạm vi nghiên cứu 2.1. Mục đích nghiên cứu: Phân tích thực trạng công tác quản trị nguồn nhân lực tại Cục Hải quan tỉnh Bình Phước để thấy được những điểm mạnh, điểm yếu, tồn tại, hạn chế và đề xuất một số giải pháp hoàn thiện công tác này. 2.2. Đối tượng nghiên cứu - Đối tượng nghiên cứu của đề tài là hoạt động quản trị nguồn nhân lực tại Cục Hải quan tỉnh Bình Phước. - Đối tượng khảo sát các yếu tố quản trị nguồn nhân lực tại Cục Hải quan tỉnh Bình Phước là toàn thể cán bộ, công chức, nhân viên Cục Hải quan tỉnh Bình Phước. - Đối tượng khảo sát về tính khả thi của các giải pháp hoàn thiện quản trị nguồn nhân lực tại Cục Hải quan tỉnh Bình Phước là Ban Lãnh đạo Cục, lãnh đạo cấp phòng và tương đương của Cục Hải quan tỉnh Bình Phước (gọi là các nhà quản lý).
iv 2.3. Phạm vi nghiên cứu - Về thời gian: Thời gian nghiên cứu từ năm 2012 đến năm 2016. - Về không gian: Phạm vi địa lý được giới hạn trong cơ quan Cục Hải quan tỉnh Bình Phước. 3. Tóm tắt cô đọng các nội dung chính và đóng góp mới của tác giả Luận văn đã nêu lên cơ sở lý thuyết về quản trị nguồn nhân lực; bức tranh tổng thể về thực trạng quản trị nguồn nhân lực tại Cục Hải quan tỉnh Bình Phước, tiến hành đánh giá, khảo sát, phân tích bằng cách sử dụng thang đo 5 bậc của Liker để nhận định những điểm mạnh, điểm yếu cũng như tồn tại, hạn chế cần khắc phục của đơn vị. Từ đó, đề xuất một số giải pháp hoàn thiện công tác quản trị nguồn nhân lực của Cục Hải quan tỉnh Bình Phước, đồng thời để xác định được tính khả thi của các giải pháp đã đề xuất, tác giả tiến hành khảo sát ý kiến của các nhà quản lý. 4. Phương pháp nghiên cứu Đề tài sử dụng phương pháp thu thập số liệu, phương pháp thống kê và phân tích. 5. Kết luận Đề tài được nghiên cứu với hy vọng góp một phần nhỏ phân tích, đánh giá tình hình quản trị nguồn nhân lực tại Cục Hải quan tỉnh Bình Phước, từ đó nhận định, đánh giá những ưu điểm, nhược điểm và đề ra những giải pháp nhằm hoàn thiện hoạt động quản trị nguồn nhân lực tại đơn vị đến năm 2020.
v ABSTRACT Topic: "Complete Human Resource Management Solution at Binh Phuoc Customs Department". The author of the thesis: Bui Thi Thanh Huyen. Key: 21. Thesis supervisor: Assoc. Phuoc Minh Hiep. 1. Reasons to choose the topic Any organization or country that wants to develop sustainably needs strong resources such as natural resources, capital, science-technology, people ... In these resources, human resources are Important and most decisive in the sustainable development of the organization, the country. Hence, human resource management is a very important and necessary work that determines the existence and development of any organization or country. In the context of increasing workload, the difficulty as well as the quality of work required by the unit is increasing, while the number of payroll has the prescribed limit. Based on this fact, the author has studied the subject. 2. Purposes of research of thesis, subjects and scope of research 2.1. Research purpose: Analyze the current state of human resource management at the customs department of Binh Phuoc province to see strengths, weaknesses, shortcomings, constraints and propose some solutions to improve this work 2.2. Research subjects - The research subject of the project is human resource management at Binh Phuoc Customs Department. - The subject of the survey of human resources management at the Customs Department of Binh Phuoc Province is all cadres and civil servants of Binh Phuoc Customs Department. - The subject of the survey on the feasibility of solutions to improve human resources management at the Customs Department of Binh Phuoc province is the Board of Directors, Department leaders and departmental equivalent of the Customs Department of Binh Phuoc province (called managers).
vi 2.3. Research scope - About time: Research time from 2012 to 2016. - Regarding space: The geographical scope is limited to the customs department of Binh Phuoc province. 3. Summarize the summary of the main content and new contributions of the author The thesis has raised the theoretical foundations of human resource management; The overall picture of the human resource management situation at the Customs Department of Binh Phuoc province was conducted by assessing, analyzing and analyzing using Liker's 5-step scale to identify strengths and weaknesses. As such, the restriction needs to overcome the unit. From there, some solutions to improve the human resource management of the Customs Department of Binh Phuoc province were proposed, and at the same time to determine the feasibility of the proposed solutions, the author conducted the survey. the ants of the managers. 4. Research Methodology Topics used data collection methods, statistical methods and analysis. 5. Conclusion The topic was researched in hopes of contributing a small part to analyzing and evaluating the human resource management situation at the Customs Department of Binh Phuoc province, thus assessing the advantages and disadvantages and proposing solutions. To improve human resource management at the unit by 2020.
vii MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN ....................................................................................................... i LỜI CÁM ƠN ............................................................................................................. ii TÓM TẮT.................................................................................................................. iii ABSTRACT ................................................................................................................v MỤC LỤC ................................................................................................................ vii DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT .......................................................................... xi DANH MỤC CÁC BẢNG....................................................................................... xii DANH MỤC CÁC HÌNH ....................................................................................... xiii PHẦN MỞ ĐẦU .........................................................................................................1 1. Tính cấp thiết của đề tài: ................................................................................................................... 1 2. Mục tiêu của đề tài .............................................................................................................................. 3 3. Nhiệm vụ nghiên cứu ......................................................................................................................... 3 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ................................................................................................ 3 5. Phương pháp nghiên cứu .................................................................................................................. 4 7. Kết cấu của luận văn ........................................................................................................................... 6 CHƯƠNG 1 ................................................................................................................7 CƠ SỞ LÝ THUYẾT VỀ QUẢN TRỊ .......................................................................7 NGUỒN NHÂN LỰC.................................................................................................7 1.1. KHÁI NIỆM VÀ VAI TRÒ QUẢN TRỊ NGUỒN NHÂN LỰC .............................. 7 1.1.1. Khái niệm về nguồn nhân lực .....................................................................7 1.1.2. Khái niệm về quản trị nguồn nhân lực ......................................................9 1.2. NHỮNG YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN QUẢN TRỊ NGUỒN NHÂN LỰC ... 10 1.2.1. Môi trường bên ngoài ...............................................................................10 1.2.2. Môi trường bên trong................................................................................11 1.3. CHỨC NĂNG QUẢN TRỊ NGUỒN NHÂN LỰC........................................................ 12 1.3.1. Thu hút nguồn nhân lực ............................................................................12 1.3.1.1. Hoạch định nguồn nhân lực.................................................................12 1.3.1.2. Phân tích công việc..............................................................................13
viii 1.3.1.3. Tuyển dụng ..........................................................................................14 1.3.2. Đào tạo, phát triển nguồn nhân lực ..........................................................16 1.3.2.1. Khái niệm về đào tạo và phát triển ......................................................16 1.3.2.2. Các phương pháp đào tạo ....................................................................17 1.3.2.3. Tiến trình đào tạo và phát triển ...........................................................17 1.3.3. Duy trì nguồn nhân lực .............................................................................17 1.3.4. Chính sách động viên nguồn nhân lực .....................................................18 1.3.5. Trả công lao động .....................................................................................19 1.3.6. Quan hệ lao động ......................................................................................20 1.4. Một số bài học kinh nghiệm về quản trị nguồn nhân lực Hải quan của một số Cục Hải quan khác .................................................................................................................................. 20 1.4.1. Kinh nghiệm của Hải quan Thành phố Hồ Chí Minh ..............................20 1.4.2. Kinh nghiệm của Hải quan Bình Dương ..................................................21 1.4.3. Kinh nghiệm của Hải quan Đồng Nai ......................................................22 1.4.4. Bài học kinh nghiệm rút ra trong việc nâng cao chất lượng nguồn nhân lực ..............................................................................................................................22 1.5. Quy trình nghiên cứu .................................................................................................................... 23 TÓM TẮT CHƯƠNG 1 ............................................................................................24 CHƯƠNG 2 ..............................................................................................................25 THỰC TRẠNG QUẢN TRỊ NGUỒN NHÂN LỰC TẠI CỤC HẢI QUAN TỈNH BÌNH PHƯỚC ..........................................................................................................25 2.1. GIỚI THIỆU CHUNG VỀ CỤC HẢI QUAN TỈNH BÌNH PHƯỚC.................... 25 2.1.1. Lịch sử hình thành ....................................................................................25 2.1.2. Chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn .............................................................25 2.1.3. Cơ cấu tổ chức, bộ máy ............................................................................25 2.1.3.1. Ban lãnh đạo Cục ................................................................................26 2.1.3.2. Các đơn vị tham mưu ..........................................................................27 2.1.3.3. Các đơn vị trực thuộc ..........................................................................27
ix 2.2. PHÂN TÍCH THỰC TRẠNG QUẢN TRỊ NGUỒN NHÂN LỰC TẠI CỤC HẢI QUAN TỈNH BÌNH PHƯỚC ................................................................................................. 27 2.2.1. Chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức Cục Hải quan tỉnh Bình Phước...27 2.2.1.1. Thống kê cán bộ, công chức theo tính chất công việc ........................28 2.2.1.2. Thống kê cán bộ, công chức theo trình độ quản lý và giới tính ..........29 2.2.1.3. Thống kê cán bộ, công chức theo độ tuổi, giới tính và hộ khẩu thường trú ..............................................................................................................................30 2.2.1.4. Thống kê cán bộ lãnh đạo theo độ tuổi và giới tính ............................32 2.2.1.5. Thống kê cán bộ, công chức theo trình độ chuyên môn .....................33 2.2.1.6. Thống kê theo trình độ chính trị ..........................................................34 2.2.1.7. Thống kê theo trình độ ngoại ngữ .......................................................34 2.2.1.8. Thống kê theo trình độ tin học ............................................................35 2.2.2. Thực trạng quản trị nguồn nhân lực tại Cục Hải quan tỉnh Bình Phước ..36 2.2.2.1. Công tác thu hút nguồn nhân lực tại Cục Hải quan tỉnh Bình Phước .36 2.2.2.2. Công tác đào tạo phát triển ..................................................................44 2.2.2.3. Công tác duy trì nguồn nhân lực .........................................................48 2.3. Đánh giá chung về công tác quản trị nguồn nhân lực tại Cục Hải quan tỉnh Bình Phước ............................................................................................................................................................ 58 2.3.1. Ưu điểm ....................................................................................................58 2.3.2. Hạn chế .....................................................................................................59 2.3.3 Nguyên nhân ..............................................................................................61 TÓM TẮT CHƯƠNG 2 ............................................................................................63 CHƯƠNG 3 ..............................................................................................................64 MỘT SỐ GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN CÔNG TÁC QUẢN TRỊ ............................64 NGUỒN NHÂN LỰC TẠI CỤC HẢI QUAN TỈNH BÌNH PHƯỚC .....................64 3.1. QUAN ĐIỂM, MỤC TIÊU HOÀN THIỆN CÔNG TÁC QUẢN TRỊ NGUỒN NHÂN LỰC TẠI CỤC HẢI QUAN TỈNH BÌNH PHƯỚC ............................................... 64 3.1.1. Quan điểm phát triển nguồn nhân lực tại Cục Hải quan tỉnh Bình Phước ...................................................................................................................................64
x 3.1.2. Mục tiêu phát triển nguồn nhân lực tại Cục Hải quan tỉnh Bình Phước ..65 3.1.2.1. Mục tiêu tổng quát ...............................................................................65 3.1.2.2 Mục tiêu cụ thể .....................................................................................65 3.1.3. Ý nghĩa khoa học và ý nghĩa thực tiễn của đề tài .....................................66 3.2. GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN CÔNG TÁC QUẢN TRỊ NGUỒN NHÂN LỰC TẠI CỤC HẢI QUAN TỈNH BÌNH PHƯỚC ........................................................................... 67 3.2.1. Nhóm giải pháp hoàn thiện chức năng thu hút nguồn nhân lực ...............67 3.2.1.1. Hoàn thiện hoạt động hoạch định nguồn nhân lực .............................67 3.2.1.2. Hoàn thiện hoạt động phân tích công việc ..........................................68 3.2.1.3. Hoàn thiện hoạt động tuyển dụng........................................................69 3.2.2. Nhóm giải pháp hoàn thiện chức năng đào tạo phát triển ........................71 3.2.3. Nhóm giải pháp hoàn thiện chức năng duy trì nguồn nhân lực................72 3.2.3.1. Nhóm giải pháp phân công, bố trí lại công việc..................................72 3.2.3.2. Giải pháp đánh giá kết quả thực hiện công việc, đánh giá năng lực công chức ..................................................................................................................74 3.2.3.3 Giải pháp về luân chuyển, điều động, quy hoạch và bổ nhiệm cán bộ, công chức ..................................................................................................................76 3.2.3.4. Giải pháp về chính sách khuyến khích, động viên ..............................77 3.3. MỘT SỐ KIẾN NGHỊ ................................................................................................................. 81 3.3.1. Kiến nghị đối với Bộ Tài chính ................................................................81 3.3.2. Kiến nghị đối với Tổng cục Hải quan ......................................................81 TÓM TẮT CHƯƠNG 3 ............................................................................................83 KẾT LUẬN ...............................................................................................................84 TÀI LIỆU THAM KHẢO .........................................................................................86 PHỤ LỤC .......................................................................................................................................................
xi DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT BP. Bộ phận BP. TCCB Bộ phận Tổ chức cán bộ CBCC Cán bộ, công chức CBCCNV Cán bộ, công chức, nhân viên TĐKT Thi đua khen thưởng
xii DANH MỤC CÁC BẢNG Bảng 2.1: Thống kê cán bộ, công chức theo tính chất công việc..............................28 Bảng 2.2: Thống kê cán bộ, công chức theo trình độ quản lý ..................................29 Bảng 2.3: Thống kê cán bộ, công chức theo độ tuổi, giới tính và hộ khẩu thường trú ...................................................................................................................................30 Bảng 2.4: Thống kê cán bộ lãnh đạo theo độ tuổi và giới tính .................................32 Bảng 2.5: Thống kê cán bộ, công chức theo trình độ chuyên môn ...........................33 Bảng 2.6: Thống kê cán bộ, công chức theo trình độ chính trị .................................34 Bảng 2.7: Thống kê cán bộ, công chức theo trình độ ngoại ngữ ..............................34 Bảng 2.8: Thống kê cán bộ, công chức theo trình độ tin học ...................................35 Bảng 2.9: Thống kê tình hình biến động công chức, nhân viên ...............................41 Bảng 2.10: Khảo sát công chức về công tác tuyển dụng và bố trí công việc ...........43 Bảng 2.11: Thống kê kết quả đào tạo công chức từ năm 2012 đến năm 2016 .........45 Bảng 2.12: Kết quả khảo sát công chức về công tác đào tạo ....................................47 Bảng số 2.13: Tổng hợp kết quả đánh giá kết quả thực hiện công việc của công chức, nhân viên Cục Hải quan tỉnh Bình Phước từ năm 2012 đến 2016 ..................49 Bảng 2.14: Đánh giá kết quả thực hiện công việc....................................................50 Bảng 2.15: kết quả khảo sát công chức về chính sách và cơ hội thăng tiến tại Cục Hải quan tỉnh Bình Phước. ........................................................................................55 Bảng 2.16: kết quả khảo sát công chức về môi trường làm việc tại Cục Hải quan tỉnh Bình Phước.........................................................................................................57 Bảng 3.1: Kết quả khảo sát tính khả thi của các giải pháp .......................................80
xiii DANH MỤC CÁC HÌNH Hình 1.1: Sơ đồ quá trình tuyển dụng nguồn nhân lực .............................................16 Hình 1.2: Sơ đồ nghiên cứu quy trình quản trị của nguồn nhân lực .........................20 Hình 2.1: Sơ đồ phân công Ban Lãnh đạo Cục Hải quan tỉnh Bình Phước ..............26
1 PHẦN MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài: Bất kỳ một tổ chức hay quốc gia nào muốn phát triển bền vững đều cần có các nguồn lực mạnh như: tài nguyên thiên nhiên, vốn, khoa học – công nghệ, con người… Trong các nguồn lực đó thì nguồn lực con người là quan trọng và có tính quyết định nhất trong sự phát triển bền vững của tổ chức, quốc gia. Một tổ chức, một quốc gia dù có tài nguyên phong phú, máy móc kỹ thuật hiện đại đến đâu nhưng không có những con người có đủ trình độ, đủ khả năng làm chủ và khai thác các nguồn lực đó, thì tổ chức, quốc gia đó khó có khả năng đạt được sự phát triển như mong muốn. Chính vì thế, quản trị nguồn nhân lực là công việc rất quan trọng và cần thiết, mang tính chất quyết định cho sự tồn tại và phát triển của các doanh nghiệp, tổ chức, quốc gia. Trong những thập kỷ gần đây, một số nước trong khu vực đã có những bước phát triển quan trọng, thu hút sự quan tâm của nhiều nhà nghiên cứu trong và ngoài nước. Các công trình nghiên cứu về “Sự thần kỳ Đông Á” đều nhấn mạnh đến vai trò của nguồn nhân lực, vì thế nó có ý nghĩa to lớn, quyết định đưa các nước từ chỗ kém phát triển, nghèo khổ, khan hiếm về tài nguyên và kiệt quệ sau chiến tranh đã trở thành những nước công nghiệp mới, tạo ra sự tăng trưởng kinh tế cao và bền vững, hội nhập sâu rộng vào nền kinh tế thế giới. Trong nhiều văn kiện, nghị quyết của Đảng và Nhà nước ta cũng nhấn mạnh vấn đề này, nhiều nghị quyết Đại hội của Đảng cộng sản Việt Nam đã khẳng định: Phát triển mạnh khoa học và công nghệ, giáo dục và đào tạo nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước và phát triển kinh tế tri thức. Cũng như các tổ chức khác, những năm gần đây, Cục Hải quan tỉnh Bình Phước đặc biệt chú trọng công tác quản trị nguồn nhân lực, vì đây là công tác quan trọng, quyết định việc hoàn thành chức năng, nhiệm vụ của đơn vị. Từ năm 2004 đến nay, Tổng cục Hải quan đã tổ chức thi tuyển công chức hàng năm với các tiêu
2 chí hàng đầu: tuyển chọn nhân tài và minh bạch trong công tác thi tuyển công chức. Tuy nhiên đến nay, nguồn nhân lực của ngành Hải quan cả nước nói chung, của Cục Hải quan tỉnh Bình Phước nói riêng luôn trong tình trạng “vừa thiếu lại vừa thừa”. Trong những năm qua, trong xu thế chung của ngành Hải quan, Cục Hải quan tỉnh Bình Phước triển khai nhiều hoạt động cải cách, phát triển và hiện đại hóa trong bối cảnh môi trường hoạt động của Hải quan liên tục thay đổi để đáp ứng các yêu cầu quản lý khi Việt Nam đã ký kết và tham gia rất nhiều hiệp định, điều ước quốc tế, chính thức gia nhập Tổ chức thương mại quốc tế (WTO), đặc biệt là các hiệp định thương mại tự do (FTA), mở rộng các mối quan hệ song phương và đa phương, hội nhập sâu rộng và toàn diện vào các diễn đàn kinh tế thế giới dẫn đến sự gia tăng nhanh chóng các hoạt động xuất nhập khẩu hàng hóa, phương tiện vận tải và hành khách xuất nhập cảnh. Do đó, khối lượng công việc của ngành Hải quan nói chung và của Cục Hải quan tỉnh Bình Phước nói riêng ngày càng tăng mạnh. Mặt khác để tạo thuận lợi cho hoạt động thương mại, cán bộ, công chức Cục Hải quan tỉnh Bình Phước phải tăng thời gian làm việc, làm cả ngày lễ, ngày nghỉ và ngoài giờ hành chính. Vì vậy, đòi hỏi phải bố trí, sắp xếp, sử dụng hiệu quả nguồn nhân lực để vừa đáp ứng yêu cầu công việc, vừa đảm bảo quyền lợi cho công chức. Mặc dù khối lượng công việc liên tục tăng, độ khó của công việc ngày càng cao, chất lượng đòi hỏi ngày càng cao, nhưng từ năm 2014 đến nay, Cục Hải quan tỉnh Bình phước không được cấp thêm biên chế và dự kiến sẽ không được cấp thêm biên chế ít nhất đến năm 2021. Trong khi đó, đơn vị vẫn phải triển khai thực hiện chính sách tinh giản biên chế của Đảng, Nhà nước và các văn bản pháp quy của Chính phủ về tinh giản và cơ cấu lại đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức. Để đáp ứng được các yêu cầu trên, cùng với các biện pháp mà Ngành Hải quan đã và đang tiến hành là cải cách thể chế, chính sách, quy trình nghiệp vụ, áp dụng phương pháp quản lý Hải quan tiên tiến, đầu tư mua sắm và ứng dụng trang thiết bị, công nghệ hiện đại thì đòi hỏi Cục Hải quan tỉnh Bình Phước phải có sự phát triển tương ứng về nguồn nhân lực, phải nâng cao hiệu quả quản trị nguồn nhân lực, nâng cao năng lực, năng suất lao động cho đội ngũ cán bộ, công chức.
3 Tuy nhiên, hiện tại, đơn vị vẫn chưa có một giải pháp căn cơ, toàn diện để giải quyết vấn đề này. Xuất phát từ thực tế trên, tôi chọn đề tài: “Giải pháp hoàn thiện quản trị nguồn nhân lực tại Cục Hải quan tỉnh Bình Phước” để làm đề tài nghiên cứu trong luận văn với hy vọng góp một phần nhỏ phân tích, đánh giá tình hình quản trị nguồn nhân lực tại Cục Hải quan tỉnh Bình Phước, từ đó nhận định, đánh giá những ưu điểm, nhược điểm và đề ra những giải pháp nhằm hoàn thiện hoạt động quản trị nguồn nhân lực tại đơn vị đến năm 2020. 2. Mục tiêu của đề tài - Phân tích, đánh giá thực trạng công tác quản trị nguồn nhân lực tại Cục Hải quan tỉnh Bình Phước để nhận định những điểm mạnh, điểm yếu cũng như những tồn tại, hạn chế cần khắc phục trong công tác quản trị nguồn nhân lực tại đơn vị. - Đề xuất một số giải pháp cụ thể nhằm hoàn thiện công tác quản trị nguồn nhân lực tại Cục Hải quan tỉnh Bình Phước đến năm 2020. 3. Nhiệm vụ nghiên cứu Để đạt được mục tiêu đề ra, đề tài cần phải: - Mô tả, phân tích, đánh giá thực trạng công tác quản trị nguồn nhân lực tại Cục Hải quan tỉnh Bình Phước trong giai đoạn 2012-2016. - Dựa trên kết quả đánh giá thực trạng, đưa ra một số giải pháp nhằm hoàn thiện công tác quản trị nguồn nhân lực tại Cục Hải quan tỉnh Bình Phước. 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu 4.1. Đối tượng nghiên cứu - Đối tượng nghiên cứu của đề tài là hoạt động quản trị nguồn nhân lực tại Cục Hải quan tỉnh Bình Phước. 4.2. Phạm vi nghiên cứu - Về thời gian: Thời gian nghiên cứu từ năm 2012 đến năm 2016. - Về không gian: Phạm vi địa lý được giới hạn trong cơ quan Cục Hải quan tỉnh Bình Phước.