Luận văn Thạc sĩ: Giải pháp nâng cao chất lượng đội ngũ công chức cấp phường quận Hà Đông, Thành phố Hà Nội

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:106

Thêm vào BST

Báo xấu

1
lượt xem 0
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Luận văn Thạc sĩ: Giải pháp nâng cao chất lượng đội ngũ công chức cấp phường quận Hà Đông, Thành phố Hà Nội nghiên cứu, hệ thống hóa cơ sở lý luận và tổng quan các vấn đề thực tiễn về chất lượng, quản lý chất lượng đội ngũ công chức cấp phường, xã, những tiêu chí đánh giá, những nhân tố ảnh hưởng và những bài học kinh nghiệm.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ: Giải pháp nâng cao chất lượng đội ngũ công chức cấp phường quận Hà Đông, Thành phố Hà Nội

LỜI CAM ĐOAN Tác giả xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của bản thân tác giả.Các kết quả nghiên cứu và các kết luận trong luận văn là trung thực, không sao chép từ bất kỳ một nguồn nào và dưới bất kỳ hình thức nào.Việc tham khảo các nguồn tài liệu đã được thực hiện trích dẫn và ghi nguồn tài liệu tham khảo đúng quy định. Hà Nội, ngày tháng năm Tác giả luận văn Đào Quang Thuận i
LỜI CÁM ƠN Trong quá trình học tập, nghiên cứu và hoàn thành đề tài nghiên cứu khoa học này tôi đã nhận được sự quan tâm và giúp đỡ của nhiều cá nhân và tập thể. Nhân dịp đây tôi xin bày tỏ lòng biết ơn đến: Tập thể các thầy, cô giáo tại trường Đại học Thủy Lợi đã tận tình chỉ bảo, truyền đạt cho chúng tôi những kiến thức quý báu trong suốt quá trình học tập tại trường. Đặc biệt tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc và chân thành nhất của mình tới thầy giáo PGS.TS Nguyễn Bá Uân đã trực tiếp hướng dẫn, chỉ bảo tôi trong suốt quá trình thực hiện đề tài nghiên cứu khoa học của mình. Và cuối cùng tôi xin gửi lời cảm ơn tới gia đình, bạn bè và các đồng nghiệp đã ủng hộ, động viên tôi để hoàn thành đề tài khoa học này. Xin chân thành cảm ơn! Hà Nội, ngày tháng năm Tác giả luận văn Đào Quang Thuận ii
MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN .............................................................................................................i LỜI CÁM ƠN ................................................................................................................. ii MỤC LỤC ..................................................................................................................... iii DANH MỤC CÁC HÌNH ẢNH.....................................................................................vi DANH MỤC BẢNG BIỂU .......................................................................................... vii DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT .......................................................................... viii PHẦN MỞ ĐẦU…………………………………………………………...………….ix CHƯƠNG 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ CHẤT LƯỢNG ĐỘI NGŨ CÔNG CHỨC CẤP PHƯỜNG, XÃ ...............................................................................1 1.1 Khái niệm, đặc điểm, chức năng, nhiệm vụ của công chức cấp phường, xã .......1 1.1.1 Khái niệm công chức và công chức cấp phường, xã ......................................1 1.1.2 Đặc điểm của công chức phường, xã ............................................................. 3 1.1.3 Chức năng, nhiệm vụ của công chức cấp phường, xã ....................................4 1.2 Chất lượng đội ngũ công chức cấp phường, xã ....................................................8 1.2.1 Khái niệm chất lượng đội ngũ công chức cấp phường, xã ............................. 8 1.2.2 Các tiêu chí đánh giá chất lượng đội ngũ công chức cấp phường, xã ............9 1.2.3 Những hoạt động ảnh hưởng đến việc nâng cao chất lượng đội ngũ công chức cấp phường, xã .............................................................................................. 16 1.2.4 Các văn bản quy định về đội ngũ công chức cấp phường, xã ...................... 24 1.2.5 Những nhân tố ảnh hưởng đến chất lượng đội ngũ công chức cấp phường, xã ...................................................................................................................25 1.3 Kinh nghiệm quản lý, nâng cao chất lượng đội ngũ công chức cấp phường, xã 29 1.3.1 Kinh nghiệm quản lý, nâng cao chất lượng đội ngũ công chức cấp phường, xã ở một số địa phương ......................................................................................... 29 1.3.2 Những bài học kinh nghiệm rút ra cho Quận Hà Đông................................ 32 1.4 Một số công trình nghiên cứu có liên quan đến đề tài ........................................33 Kết luận chương 1 .........................................................................................................34 CHƯƠNG 2 THỰC TRẠNG CHẤT LƯỢNG ĐỘI NGŨ CÔNG CHỨC CẤP PHƯỜNG, QUẬN HÀ ĐÔNG, THÀNH PHỐ HÀ NỘI .............................................36 2.1 Khái quát về quận Hà Đông, Thành phố Hà Nội ...............................................36 iii
2.1.1 Điều kiện tự nhiên ........................................................................................ 36 2.1.2 Đặc điểm về kinh tế - xã hội ........................................................................ 37 2.2 Thực trạng công tác quản lý chất lượng đội ngũ công chức cấp phườngcủa Quận Hà Đông .................................................................................................................... 40 2.2.1 Công tác quy hoạch, đào tạo, bồi dưỡng công chức .................................... 40 2.2.2 Công tác tuyển dụng và chính sách đãi ngộ, thăng tiến đội ngũ công chức 44 2.2.3 Công tác sử dụng công chức ........................................................................ 47 2.2.4 Công tác đánh giá đội ngũ công chức .......................................................... 49 2.2.5 Công tác kiểm tra, giám sát công chức trong thi hành công vụ ................... 53 2.3 Đánh giá chung về thực trạng đội ngũ công chức cấp phường quận Hà Đông, Thành phố Hà Nội ..................................................................................................... 56 2.3.1 Những ưu điểm ............................................................................................. 56 2.3.2 Những tồn tại và nguyên nhân ..................................................................... 62 Kết luận chương 2 ......................................................................................................... 68 CHƯƠNG 3 ĐỀ XUẤT MỘT SỐ GIẢI PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG ĐỘI NGŨCÔNG CHỨC CẤP PHƯỜNG QUẬN HÀ ĐÔNG, THÀNH PHỐ HÀ NỘI .... 69 3.1 Mục tiêu quản lý đội ngũ công chức cấp phường Quận Hà Đông ..................... 69 3.1.1 Mục tiêu chung ............................................................................................. 69 3.1.2 Mục tiêu cụ thể ............................................................................................. 70 3.2 Cơ hội và thách thức trong công tác quản lý chất lượng đội ngũ công chức cấp phường Quận Hà Đông ............................................................................................. 71 3.2.1 Cơ hội ........................................................................................................... 71 3.2.2 Thách thức .................................................................................................... 71 3.3 Nguyên tắc đề xuất giải pháp ............................................................................. 73 3.4 Nghiên cứu đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao chất lượng đội ngũ công chức cấp phường Quận Hà Đông .............................................................................. 73 3.4.1 Nâng cao chất lượng công tác đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ công chức ........ 74 3.4.2 Tăng cường công tác kiểm tra, thanh tra, giám sát việc thực thi công vụ của công chức .............................................................................................................. 78 3.4.3 Hoàn thiện công tác đánh giá công chức trong thực thi nhiệm vụ ............... 81 3.4.4 Hoàn thiện công tác chính sách và khen thưởng, kỷ luật công chức ........... 85 iv
Kết luận chương 3 .........................................................................................................89 KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ....................................................................................... 91 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ......................................................................94 v
DANH MỤC CÁC HÌNH ẢNH Hình 2.1 Biểu đồ đánh giá chất lượng công tác đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ công chức cấp phường từ năm 2014 - 2017.................................................................................... 41 vi
DANH MỤC BẢNG BIỂU Bảng 2.1 Công tác đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ công chức phường từ năm 2014 – 2017 .......................................................................................................................................41 Bảng 2.2 Công tác tuyển dụng công chức của quận Hà Đông từ năm 2013 – 2017 .....45 Bảng 2.3 Trình độ tuyển dụng công chức trong 5 năm từ 2013-2017 .......................... 45 Bảng 2.4 Đánh giá mức độ hoàn thành nhiệm vụ của đội ngũcông chức cấp phường từ năm 2013-2017 ..............................................................................................................51 Bảng 2.5 Đánh giá chất lượng công việc hoàn thành của công chức trong thi hành công vụ từ năm 2014 - 2017 ...................................................................................................54 Bảng 2.6 Trình độ lý luận chính trị của đội ngũ công chức cấp phường năm 2015-2017 .......................................................................................................................................57 Bảng 2.7 Trình độ chuyên môn của đội ngũ công chức cấp phường năm 2015-2017 ..58 Bảng 2.8 Trình độ Tin học đội ngũ công chức cấp phường của quận Hà Đông tính đến năm 2017 ....................................................................................................................... 59 Bảng 2.9 trình độ Ngoại ngữ của đội ngũ công chức cấp phường năm 2015-2017 ......60 vii
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT Chữ viết tắt Chữ viết đầy đủ BD : Bồi dưỡng BT : Bí thư CBCC : Cán bộ công chức CNHHĐH : Công nghiệp hóa hiện đại hóa CNXH : Chủ nghĩa xã hội ĐT : Đào tạo ĐTBD : Đào tạo bồi dưỡng ĐTNCSHCM : Đoàn thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh HCCB : Hội cựu chiến binh HĐND : Hội đồng nhân dân HTCT : Hệ thống chính trị KHXH : Khoa học xã hội NXB : Nhà xuất bản PBT : Phó Bí thư QLNN : Quản lý Nhá nước UBMTTQ : Uỷ ban Mặt trận Tổ quốc UBND : Uỷ ban nhân dân XHCN : Xã hội Chủ nghĩa viii
PHẦN MỞ ĐẦU Đội ngũ cán bộ, công chức có vị trí hết sức quan trọng trong tổ chức và hoạt động của các cơ quan hành chính, có vai trò quyết định đến sự phát triển của đất nước, là người trực tiếp tham gia vào quá trình xây dựng và thực thi luật pháp, quản lý mọi mặt của đời sống kinh tế - xã hội; tham mưu, hoạch định, tổ chức thực hiện và thanh tra, kiểm tra việc thực thi các đường lối, chính sách. Việc đổi mới công tác quản lý và nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức là một trong những nội dung cơ bản của công cuộc cải cách hành chính được Đảng và Nhà nước ta đặc biệt quan tâm và đã thực hiện nhiều hoạt động cải cách trong công tác quản lý đội ngũ cán bộ, công chức. Bên cạnh những kết quả đã đạt được, đội ngũ cán bộ, công chức còn tồn tại một số hạn chế nhất định. Cơ cấu, chất lượng của đội ngũ công chức vẫn chưa đáp ứng được yêu cầu quản lý nhà nước. Một trong các nguyên nhân sâu xa dẫn đến những hạn chế trên là do công tác quản lý cán bộ, công chức còn có bất cập, hạn chế chưa đáp ứng được yêu cầu phục vụ nhân dân và sự phát triển của đất nước trong giai đoạn hiện nay. Trước yêu cầu nhiệm vụ xây dựng Hà Đông trở thành đô thị phát triển mạnh, toàn diện và bền vững, từ năm 2008 đến nay, Các cấp chính quyền quận Hà Đông đã kế tục và phát huy những kết quả thời kỳ trước, Các cấp chính quyền quan tâm xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức các cấp, đã đề ra chủ trương và chỉ đạo sâu sát. Trong đó, công tác xây dựng đội ngũ công chức phường luôn được ưu tiên hàng đầu. Bởi vì, công chức cấp phường là những người trực tiếp tiếp xúc với nhân dân hàng ngày, giải đáp, hướng dẫn, tuyên truyền, vận động nhân dân thực hiện theo chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, trực tiếp lắng nghe, giải quyết hoặc kiến nghị lên cấp trên những kiến nghị, ý kiến, nguyện vọng của nhân dân. Vì vậy, chất lượng hoạt động của công chức cấp phường ảnh hưởng trực tiếp đến sức mạnh của hệ thống chính trị ở cơ sở, tác động đến sự nghiệp cách mạng và đổi mới của Đảng và Nhà nước. Mặc dù trong những năm qua nhìn chung các cấp chính quyền quận Hà Đông đã quan tâm tới công tác phát triển nhân sự của Quận, nhưng trên thực tế chưa đạt được chất ix
lượng như mong muốn, năng lực quản lý nhà nước của đội ngũ công chức đang còn nhiều hạn chế, đặc biệt là năng lực của đội ngũ công chức cấp phường, chưa đáp ứng được yêu cầu phát triển của quận: đang còn yếu về chất lượng, cơ cấu chưa hợp lý, tư tưởng bảo thủ, ỷ lại, kém năng động và sáng tạo; một bộ phận công chức cấp phường còn có biểu hiện cơ hội, bè phái, quan liêu, sách nhiễu nhân dân…làm giảm uy tín của người cán bộ công chức đối với nhân dân. Vì vậy, việc nâng cao chất lượng đội ngũ công chức cấp phường là việc hết sức quan trọng và cần thiết để thực hiện thành công những mục tiêu của quận đặt ra. Từ những vấn đề nêu trên, tác giả đã lựa chọn để tài “Giải pháp nâng cao chất lượng đội ngũ công chức cấp phường quận Hà Đông, Thành phố Hà Nội” là luận văn thạc sĩ của mình. Vì đội ngũ công chức là một đề tài có phạm vi nghiên cứu rộng, nên tác giả xin phép được giới hạn phạm vi nghiên cứu của đề tài vào bộ phận công chức cấp phường để nghiên cứu và đề xuất các giải pháp. x
CHƯƠNG 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ CHẤT LƯỢNG ĐỘI NGŨ CÔNG CHỨC CẤP PHƯỜNG, XÃ 1.1 Khái niệm, đặc điểm, chức năng, nhiệm vụ của công chức cấp phường, xã 1.1.1 Khái niệm công chức và công chức cấp phường, xã 1.1.1.1 Khái niệm công chức Công chức là thuật ngữ chung được sử dụng phổ biến ở nhiều quốc gia trên thế giới để chỉ những công dân có quốc tịch ở nước sở tại được tuyển dụng, bổ nhiệm hoặc được giao nhiệm vụ thường xuyên làm việc ổn định trong các cơ quan nhà nước, được nhà nước trả lương và bảo đảm điều kiện vật chất cũng như tinh thần để chấp hành công vụ. Tuy nhiên vì sự khác nhau về thể chế, đường lối chính trị, cách thức tổ chức bộ máy hành chính nhà nước và ảnh hưởng bởi lịch sử, truyền thống, văn hóa của mỗi đất nước mà định nghĩa của công chức lại có phạm vi xác định rộng hẹp khác nhau. Trên thế giới, một số đất nước lại có quan niệm rộng hơn về công chức khi mà công chức không chỉ bó buộc là những người chỉ thực hiện trực tiếp các hoạt động trong bộ máy hành chính nhà nước mà còn bao gồm cả những người làm việc trong các cơ quan có tính chất công cộng hoặc một số quốc gia còn quy định công chức có thể làm việc không chỉ trong các cơ quan hành chính nhà nước. Còn tại Việt Nam, thì khái niệm công chức được nhắc tới lần đầu tiên bởi Chủ tịch Hồ Chí Minh vào ngày 20/5/1950 tại Điều 1, Mục I, Chương 1 qua Sắc lệnh số 76/SL về “Quy chế công chức”, đây được coi là văn bản pháp luật ban hành đầu tiên có nêu rõ về khái niệm công chức. Trong đó công chức được định nghĩa là: “Những công dân Việt Nam được chính quyền nhân dân tuyển để giữ một chức vụ thường xuyên trong các cơ quan Chính phủ, ở trong hay ở ngoài nước, đều là công chức theo Quy chế này, trừ những trường hợp riêng biệt do Chính phủ định”[1]. Trước sự phát triển của quốc gia và nền hành chính trong nước, để đáp ứng trước sự đòi hỏi của thực tế khách quan và công tác quản lý đất nước trong thời kỳ hội nhập quốc tế cũng như mục tiêu của chương trình cải cách nền hành chính quốc gia, tại kỳ họp thứ 4 Quốc hội khóa XII diễn ra vào ngày 13/11/2008, Quốc hội đã thông qua 1
Luật cán bộ, công chức số 22/2008/QH12. Đây được coi là văn bản pháp luật quy định rõ ràng nhất từ trước đến nay để định nghĩa công chức: “Công chức là công dân Việt Nam, được tuyển dụng, bổ nhiệm vào ngạch, chức vụ, chức danh trong cơ quan của Đảng Cộng sản Việt Nam, Nhà nước, tổ chức chính trị - xã hội ở trung ương, cấp tỉnh, cấp huyện; trong cơ quan, đơn vị thuộc Quân đội nhân dân mà không phải là sĩ quan, quân nhân chuyên nghiệp, công nhân quốc phòng; trong cơ quan, đơn vị thuộc Công an nhân dân mà không phải là sĩ quan, hạ sĩ quan chuyên nghiệp và trong bộ máy lãnh đạo, quản lý của đơn vị sự nghiệp công lập của Đảng Cộng sản Việt Nam, Nhà nước, tổ chức chính trị - xã hội (sau đây gọi chung là đơn vị sự nghiệp công lập), trong biên chế và hưởng lương từ ngân sách nhà nước; đối với công chức trong bộ máy lãnh đạo, quản lý của đơn vị sự nghiệp công lập thì lương được bảo đảm từ quỹ lương của đơn vị sự nghiệp công lập theo quy định của pháp luật”[2]. Tiếp đến tại Nghị định số 06/2010/NĐ-CP ra ngày 25/01/2010 của Chính phủ: Quy định những người là công chức, đã hướng dẫn và bổ sung làm rõ thêm về Luật cán bộ, công chức 2008 như sau: “Công chức trong các cơ quan Đảng; Văn phòng Chủ tịch nước, Văn phòng Quốc hội, Kiểm toán nhà nước; công chức trong Bộ và các cơ quan ngang bộ; công chức trong các cơ quan hành chính cấp tỉnh, huyện; Tòa án nhân dân; Viện kiểm sát nhân dân; các tổ chức chính trị - xã hội; Quân đội nhân dân, Công an nhân dân, bộ máy lãnh đạo và quản lý đơn vị sự nghiệp công lập; công chức được luân chuyển”[3]. Như vậy theo các điều trên, công chức được hiểu là công dân Việt Nam, được tuyển dụng, bổ nhiệm vào ngạch, chức vụ, chức danh trong biên chế, hưởng lương từ ngân sách nhà nước hoặc được đảm bảo từ quý lương của đơn vị sự nghiệp công lập theo quy định của pháp luật, làm việc trong các cơ quan, tổ chức, đơn vị của Đảng, Nhà nước, tổ chức chính trị - xã hội và bộ máy lãnh đạo, quản lý của đơn vị sự nghiệp công lập. Công chức cấp phường, xã được quy định theo Luật cán bộ, công chức năm 2008 tại Khoản 3, Điều 4 như sau: “công chức cấp xã là công dân Việt Nam được tuyển dụng giữ một chức danh chuyên môn, nghiệp vụ thuộc Ủy ban nhân dân cấp xã, trong biên chế và hưởng lương từ ngân sách nhà nước”[4]. Có thể hiểu một cách chính xác là công chức cấp phường, xã là những người được tuyển dụng vào những vị trí chuyên môn, nghiệp vụ rõ ràng trong các lĩnh vực cụ thể tại Ủy ban nhân dân cấp phường xã, 2
nhằm giải quyết các công việc trực tiếp với công dân tại cơ sở và tham mưu cho lãnh đạo Ủy ban nhân dân cấp phường xã trong việc xử lý, điều hành hay triển khai thực hiện các chủ trương, chính sách, đường lối của Đảng, pháp luật của Nhà nước áp dụng vào tại địa phương. 1.1.2 Đặc điểm của công chức phường, xã Công chức cấp phường, xã nằm trong đội ngũ công chức nhà nước, được tuyển dụng thông qua hình thức thi tuyển công chức, về cơ bản công chức phường, xã mang đầy đủ những đặc điểm của công chức nói chung. Họ là những người hưởng lương từ nguồn ngân sách của Nhà nước, và chịu sự quản lý của cấp quận, huyện. Nhưng do đặc thù xuất phát chủ yếu tại chính địa phương nơi mình sinh sống và làm việc nên công chức phường, xã cũng mang những điểm riêng biệt, như: Sau khi tốt nghiệp các chương trình học tập và được đào tạo về chuyên môn nghiệp vụ, tiếp đến được làm quen và trải qua quá trình rèn luyện với thực tế công việc tại chính địa phương thì đa phần công chức phường, xã sẽ làm việc tại địa phương mình. Cũng bởi lý do đó, mà một bộ phận công chức làm việc tại cấp phường, xã mang tác phong làm việc ảnh hưởng rất nhiều từ những phong tục, tập quán địa phương, lề lối làm việc cũng mang những nét văn hóa đặc thù riêng vùng miền. Điểm tích cực ở công chức phường, xã xuất phát từ chính địa phương nơi mình sinh sống là họ nắm bắt và xử lý công việc cũng như giải quyết các bức xúc, mâu thuẫn từ người dân một cách nhanh chóng và dẽ dàng hơn so với những công chức từ địa phương khác về làm việc. Tuy nhiên, cũng có mặt tiêu cực là một số ít công chức phường, xã trong các tình huống giải quyết công việc không đúng mực, nhiều tình huống xử lý mang nặng yếu tố tình cảm xen lẫn công việc bởi sự tác động từ dòng họ, gia tộc, người thân quen… Công chức phường, xã nhìn chung có trình độ chuyên môn nghiệp vụ vẫn còn hạn chế chưa đồng đều, thêm vào đó còn kiêm nhiệm nhiều nhiệm vụ khác nhau, dẫn đến thiếu tập trung và tính chuyên môn hóa chưa cao. Công chức phường, xã là đội ngũ chính giúp việc và tham mưu cho UBND phường, xã tại địa phương, họ là người giúp cụ thể hóa và tuyên truyền các đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước đến với người dân. 3
Công chức phường, xã chính là những người tiếp xúc trực tiếp với nhân dân hàng ngày giúp giải quyết mọi vấn đề của nhân dân tại cơ sở. Có một điều tồn tại hiện nay là đội ngũ công chức phường, xã thường xuyên có nhiều xáo trộn, biến động, việc luân chuyển hay thay đổi vị trí công tác xẩy ra thường xuyên do nhiều yếu tố tác động từ công việc của địa phương. Vô hình chung dẫn đến việc tiếp quản và chuyển giao công việc giữa các công chức với nhau có thể bị gián đoạn hoặc tình trạng chậm chễ thực hiện nhiệm vụ cũng như giải quyết công việc cho công dân. 1.1.3 Chức năng, nhiệm vụ của công chức cấp phường, xã 1.1.3.1 Chức năng của công chức cấp phường, xã Công chức phường, xã với chức năng chính là thực hiện các nhiệm vụ chuyên môn của mình được giao tại cơ quan, họ cũng có trách nhiệm giúp việc, tham mưu cho cấp trên để thực hiện các nhiệm vụ chức năng quản lý nhà nước tại cấp cơ sở. Cụ thể hóa việc triển khai sâu rộng các đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng và pháp luật của Nhà nước tới nhân dân thành công hay không là nhờ phần lớn vào chính những người công chức cấp phường, xã thực hiện các công tác trên. Công chức cấp phường, xã là người trực tiếp tiếp xúc với công dân để hướng dẫn, giải quyết các vẫn đề về thủ tục hành chính tại địa phương, họ có trách nhiệm giải quyết và xử lý các công việc trong lĩnh vực chuyên môn nghiệp vụ của mình. Nói một cách chính xác, công chức phường, xã chính là người cụ thể hóa công việc của Đảng và Nhà nước tại địa phương bằng việc tiếp xúc và giải quyết các công việc hàng ngày với công dân trong phạm vi chuyên môn nhiệm vụ được giao. 1.1.3.2 Nhiệm vụ của công chức cấp phường, xã Ngoài những nhiệm vụ chính là tham mưu, giúp việc cho Ủy ban nhân dân cấp phường, xã trong việc xử lý các công việc chuyên môn cũng như thực hiện các công việc trực tiếp do lãnh đạo cấp trên giao, thì nhiệm vụ của công chức phường, xã được cụ thể quy định rõ tại Thông tư số 06/2012/TT-BNV ra ngày 30 tháng 10 năm 2012 của Bộ Nội vụ: Hướng dẫn về chức trách tiêu chuẩn cụ thể, nhiệm vụ và tuyển dụng công chức xã, phường, thị trấn như sau: 4
Với công chức là Trưởng Công an phường, xã: có nhiệm vụ thực hiện các công việc do Chủ tịch UBND cấp phường, xã giao; tham mưu và giúp UBND phường, xã thực hiện các nhiệm vụ, quyền hạn của UBND trong lĩnh vực trật tự xã hội, an toàn, an ninh trên địa bàn địa phương theo quy định của pháp luật; thực hiện trực tiếp các nhiệm vụ theo quy định của pháp luật về công an phường, xã và các văn bản có liên quan của các cơ quan có thẩm quyền. Với công chức là Chỉ huy trưởng Quân sự phường, xã: có nhiệm vụ thực hiện các công việc do Chủ tịch UBND cấp phường, xã giao; tham mưu và trực tiếp giúp UBND cấp phường, xã tổ chức thực hiện các nhiệm vụ, quyền hạn của UBND cấp phường, xã trong lĩnh vực quân sự, quốc phòng trên địa bàn theo những quy định của pháp luật; thực hiện trực tiếp các nhiệm vụ theo quy định của pháp luật về nghĩa vụ quân sự, quốc phòng toàn dân, dân quân tự vệ và các văn bản có liên quan từ các cơ quan có thẩm quyền. Với công chức Văn phòng – Thống kê phường, xã: có nhiệm vụ thực hiện các công việc theo quy định của pháp luật chuyên ngành và các nhiệm vụ do Chủ tịch UBND cấp phường xã giao; Tham mưu, giúp việc cho UBND cấp phường, xã tổ chức thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn của UBND cấp phường, xã trong các lĩnh vực như: thống kê, văn phòng, tổ chức, nhân sự, thi đua, khen thưởng, kỷ luật, tín ngưỡng, tôn giáo, dân tộc và thanh niên trên địa bàn theo quy định của pháp luật; Thực hiện trực tiếp các công việc sau: Tổ chức xây dựng các chương trình, kế hoạch và theo dõi các kế hoạch công tác, việc thực hiện chương trình, lịch làm việc định kỳ và đột xuất của HĐND, Thường trực HĐND, UBND, Chủ tịch UBND cấp phường, xã; Tham gia giúp việc cho Thường trực HĐND và UBND cấp phường, xã tổ chức các kỳ họp; chuẩn bị các điều kiện, vật chất phục vụ các kỳ họp và các hoạt động của HĐND, UBND cấp phường, xã; Chịu trách nhiệm tổ chức lịch tiếp dân, tiếp khách của UBND cấp phường, xã; chịu trách nhiệm quản lý văn bản đến và đi, lưu trữ văn bản, thực hiện cơ chế “một cửa” và “một cửa liên thông” tại bộ phận tiếp nhận và trả kết quả của UBND cấp phường, xã; Tiếp nhận các đơn thư khiếu nại, tố cáo và chịu trách nhiệm chuyển đến Thường trực HĐND, UBND xem xét và giải quyết theo thẩm quyền; thực hiện tổng hợp, theo dõi và báo cáo tình hình thực hiện quy chế làm việc 5
của UBND cấp phường, xã và thực hiện dân chủ ở cơ sở theo quy định của pháp luật; Chịu trách nhiệm trong việc tổ chức và phối hợp với các cán bộ, công chức khác xây dựng và theo dõi việc thực hiện các kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội; tổng hợp báo cáo, thống kê tình hình phát triển công nghiệp, thương mại, dịch vụ và các hoạt động kinh tế - xã hội trên địa bàn cấp phường, xã; xây dựng dự thảo các văn bản theo yêu cầu của HĐND, Thường trực HĐND, UBND, Chủ tịch UBND cấp phường, xã. Với công chức Địa chính – xây dựng – đô thị và môi trường phường, xã: Có nhiệm vụ thực hiện các công việc theo đúng quy định của pháp luật chuyên ngành và do Chủ tịch UBND cấp phường, xã giao; Chủ động tham mưu, giúp việc cho UBND cấp phường, xã tổ chức thực hiện những nhiệm vụ, quyền hạn của UBND cấp phường, xã trong các lĩnh vực: tài nguyên, môi trường, đất đai, xây dựng, giao thông, đô thị, nông nghiệp và xây dựng nông thôn mới trên địa bàn theo quy định của pháp luật; Thực hiện trực tiếp các công việc sau: chịu trách nhiệm thường xuyên thu thập thông tin, tổng hợp các số liệu, lập sổ sách các loại tài liệu và xây dựng các báo cáo về tài nguyên, môi trường và đất đai, địa giới hành chính, xây dựng, đô thị, giao thông, đa dạng sinh học, công tác quy hoạch, nông nghiệp và xây dựng nông thôn mới (nếu có) trên địa bàn theo quy định của pháp luật; Tổ chức thực hiện việc vận động nhân dân áp dụng các tiến bộ công nghệ khoa học mới, kỹ thuật tiên tiến vào sản xuất, cũng như bảo vệ môi trường sinh thái trên địa bàn cấp phường, xã; Có nhiệm vụ giám sát và theo hồ sơ thiết kế được cấp phép về kỹ thuật các công trình xây dựng thuộc thẩm quyền trách nhiệm quản lý của UBND cấp phường, xã; Tổ chức, phối hợp với công chức khác giải quyết các thủ tục hành chính trong việc tiếp nhận hồ sơ và kiểm tra để thẩm định nguồn gốc, hiện trạng đăng ký và chứng nhận quyền sử dụng đất đai, tình trạng có tranh chấp đất đai và biến động về đất đai trên địa bàn trực tiếp quản lý; xây dựng các hồ sơ, văn bản về đất đai và việc cấp phép cải tạo, sửa chữa, xây dựng mới với công trình và nhà ở trên địa bàn để Chủ tịch UBND phường, xã quyết định hoặc làm báo cáo lên UBND cấp trên xem xét, quyết định theo quy định của pháp luật. Với công chức Tài chính – Kế toán phường, xã:Có nhiệm vụ thực hiện các công việc theo quy định của pháp luật chuyên ngành và do Chủ tịch UBND cấp phường, xã giao; Sẵn sang tham mưu, giúp việc cho UBND cấp phường, xã tổ chức thực hiện những 6
nhiệm vụ, quyền hạn của UBND cấp phường, xã trong các lĩnh vực tài chính, kế toán trên địa bàn cơ sở theo những quy định có sẵn của pháp luật hiện hành; Bên cạnh đó còn thực hiện trực tiếp các công việc sau: Có trách nhiệm xây dựng kế hoạch dự toán thu, chi ngân sách cấp phường, xã trình các cấp có thẩm quyền phê duyệt; xây dựng tổ chức và thực hiện dự toán thu, chi ngân sách và nêu nên các giải pháp thực hiện khai thác nguồn thu trên địa bàn cấp phường, xã; Chịu trách nhiệm kiểm tra, tổ chức những công việc tài chính, ngân sách theo hướng dẫn của cơ quan có thẩm quyền cấp trên; quyết toán ngân sách cấp phường và soạn thảo các báo cáo tài chính, ngân sách theo đúng những quy định pháp luật; Tổ chức triển khai công tác kế toán ngân sách theo đúng quy định của pháp luật; tổ chức và kết hợp với các công chức khác quản lý đầy đủ các tài sản công; kiểm tra và quyết toán những dự án đầu tư xây dựng trong thẩm quyền quản lý của UBND cấp phường, xã theo đúng quy định pháp luật. Với công chức Tư pháp – hộ tịch phường, xã: Có nhiệm vụ thực hiện các công việc theo quy định pháp luật chuyên ngành và do Chủ tịch UBND cấp phường, xã giao; Chịu trách nhiệm tham mưu, giúp việc cho UBND cấp phường, xã tổ chức thực hiện những nhiệm vụ, quyền hạn của UBND cấp phường, xã trong các lĩnh vực tư pháp – hộ tịch trên địa bàn theo đúng quy định pháp luật hiện hành; Tham gia trực tiếp thực hiện những nhiệm vụ sau: Tuyên truyền, hướng dẫn pháp luật; bảo quản tủ sách hướng dẫn pháp luật, có trách nhiệm phục vụ công dân nghiên cứu về pháp luật và thu thập ý kiến công dân trên địa bàn cấp phường trong việc đóng góp xây dựng pháp luật; kiểm soát những văn bản quy phạm pháp luật của HĐND và UBND cấp phường, xã để trình duyệt lên cơ quan quản lý có thẩm quyền cấp trên; phối hợp thực hiện công tác thi hành án dân sự trên địa bàn cấp phường, xã; có trách nhiệm và thực hiện các nhiệm vụ xác nhận, tư pháp, chứng thực, hộ tịch, chứng nhận và nắm bắt về quốc tịch trên địa bàn cấp phường theo quy định pháp luật; cùng với công chức Văn hóa - xã hội tiến hành xây dựng các quy ước tổ dân phố và tuyên truyền giáo dục trên địa bàn cấp phường, xã; tham gia cùng các công chức khác để tiến hành công tác hòa giải tại địa bàn. 7
Với công chức Văn hóa – xã hội phường, xã: Có nhiệm vụ thực hiện các công việc theo quy định pháp luật chuyên ngành và do Chủ tịch UBND cấp phường, xã giao; Chịu trách nhiệm tham mưu, giúp việc cho UBND cấp phường, xã tổ chức thực hiện những nhiệm vụ, quyền hạn của UBND cấp phường, xã trong các lĩnh vực Văn hóa xã hội, giáo dục, y tế, thể dục thể thao, thông tin, truyền thông, du lịch, lao động – thương binh theo những quy định pháp luật hiện hành; Tham gia trực tiếp các nhiệm vụ sau: thực hiện các hoạt động trong công tác văn hóa, xã hội, thể dục thể thao, giáo dục và y tế tại cơ sở; tham gia bình xét, xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân cư và gia đình văn hóa trên địa bàn cấp phường, xã; có trách nhiệm phổ biến thông tin về các mặt kinh tế, xã hội tại địa bàn; thu thập, lập báo cáo tổng hợp về dân số, ngành nghề tại địa phương; nắm bắt số lượng các đối tượng chính sách xã hội, có trách nhiệm trong việc thực hiện các nghĩa vụ với những người có công và hưởng chính sách xã hội; chịu trách nhiệm tổ chức và thực hiện các chương trình, hoạt động bảo trợ xã hội tại địa phương; kết hợp với các công chức khác và các đồng chí hoạt động ở khu dân cư, tổ dân phố xây dựng các quy ước tại địa bàn dân cư và tuyên truyền hướng dẫn giáo dục tại địa bàn cấp phường, xã. 1.2 Chất lượng đội ngũ công chức cấp phường, xã 1.2.1 Khái niệm chất lượng đội ngũ công chức cấp phường, xã Để làm rõ khái niệm chất lượng đội ngũ công chức thì trước hết ta cần hiểu rõ thế nào là chất lượng. Chất lượng có thể hiểu là một đặc tính trừu tượng và mang tính khách quan của sự vật.Hiểu một cách tổng quát nhất thì chất lượng là “những cái cấu tạo nên phẩm chất, hay giá trị của một con người, một sự việc, sự vật”.Theo cách hiểu này, có thể thấy việc đánh giá chất lượng công chức là đánh giá tất cả các mặt, cơ bản nhất là căn cứ dựa vào tổng quan về trình độ năng lực, phẩm chất chính trị, khả năng thi hành công vụ và kết quả của việc hoàn thành nhiệm vụ được giao để có thể đánh giá một cách tổng quát nhất về chất lượng công chức. Nói một cách cụ thể thì chất lượng công chức được đánh giá qua những vấn đề sau: 8
Đầu tiên phải đánh giá về hiệu quả hoạt động của bộ máy chính quyền cấp phường, xã.Qua các tiêu chí về nâng cao hiệu lực và tính hiệu quả của các hoạt động thuộc chính quyền cấp phường, xã. Đánh giá chất lượng công chức thông qua trình độ chuyên môn nghiệp vụ, khả năng làm việc độc lập hay liên kết phối hợp, cũng như khả năng xử lý tình huống mới phát sinh và việc thực hiện triển khai công việc; kết quả của việc hoàn thành những nhiệm vụ được giao cũng như mức độ hiệu quả công tác của công chức đó. Phẩm chất chính trị, đạo đức cũng là một tiêu chí đánh giá quan trọng chất lượng công chức, với lập trường tư tưởng chính trị vững vàng, lối sống lành mạnh, khả năng thích ứng với những cải cách sâu rộng và hội nhập trong nền hành chính nước nhà hiện nay; sự tín nhiệm của nhân dân, tinh thần và thái độ phục vụ công dân trong công việc. Chất lượng công chức còn được thể hiện qua tình trạng sức khỏe trong công tác, chất lượng lao động, số lượng đội ngũ công chức, khả năng sáng tạo, cơ cấu độ tuổi và tỷ lệ hợp lý giữa nam và nữ, giữa công chức chuyên môn và công chức quản lý. Qua nhưng vấn đề nêu trên, chất lượng công chức có thể được hiểu như sau: chất lượng công chức phường, xã là tổng hợp từ những tiêu chí về trình độ năng lực chuyên môn, khả năng công tác, chất lượng và mức độ hiệu quả của những nhiệm vụ được giao; phẩm chất chính trị và đạo đức; tình trạng sức khỏe, cơ cấu tỷ lệ hợp lý giữa nam và nữ, độ tuổi công tác, số lượng công chức để thực hiện đầy đủ các chức năng, nhiệm vụ của UBND cấp phường, xã. Để có thể đánh giá đầy đủ và có giải pháp giúp nâng cao chất lượng đội ngũ công chức cấp phường, xã hiện nay thì cần phải xác định được những tiêu chí đánh giá chất lượng công chức, cũng như nắm được các yếu tố tác động đến chất lượng công chức UBND cấp phường, xã. 1.2.2 Các tiêu chí đánh giá chất lượng đội ngũ công chức cấp phường, xã Căn cứ vào những phân tích ở trên, thì chất lượng đội ngũ công chức được đánh giá qua chất lượng hoàn thành những nhiệm vụ được giao và việc thực hiện đầy đủ các 9
chứng năng, nhiệm vụ của UBND cấp phường, xã. Để xem xét và đánh giá một cách chính xác nhất đội ngũ công chức thì cần dựa theo những tiêu chí cơ bản sau đây: 1.2.2.1 Tiêu chí về phẩm chất chính trị Phẩm chất chính trị là yếu tố quan trọng đối với người công chức nói chung và đặc biệt là người công chức cấp phường, xã nói riêng. Bởi đây là bộ phận trực tiếp giải quyết các công việc hàng ngày tại cơ sở, là người có trách nhiệm cụ thể hóa và đưa các chủ trương, đường lối, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước vào thực hiện tại cuộc sống. Phẩm chất chính trị ở đây được hiểu đầu tiên là sự tuyệt đối chấp hành, tin tưởng vào lý tưởng cách mạng của Đảng, kiên định với con đường Xã hội chủ nghĩa mà Đảng và Nhà nước đã lựa chọn, luôn lấy Chủ nghĩa Mác – Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh làm nền tảng tư tưởng, là sợi chỉ đỏ xuyên suốt cho mọi hành động của người công chức. Song song với đó người công chức cấp phường, xã phải có tinh thần đấu tranh, kiên định bảo vệ các quan điểm của Đảng và Nhà nước; không lung lay, dao động trước các luận điệu thù địch, bôi nhọ đất nước, sẵn sàng đối đầu không ngại khó khăn thử thách. Luôn nêu cao tinh thần cách mạng chân chính, chống lại những tư tưởng sai lệch, thù địch, chủ nghĩa cơ hội, bè phái, những biểu hiện tiêu cực và luôn tỉnh táo trước những diễn biến phức tạp của các thế lực chống phá đất nước hiện nay. Đồng thời phải nêu cao hơn nữa tinh thần trách nhiệm, phục vụ tận tụy nhân dân, cống hiến cho sự nghiệp cách mạng, vững vàng bản lĩnh chính trị trước mọi tình huống. 1.2.2.2 Tiêu chí về phẩm chất đạo đức Phẩm chất đạo đức là yếu tố hết sức quan trọng, cơ bản nhất của mỗi con người, cũng như đội ngũ công chức cấp phường, xã cần phải có. Đặc biệt trong giai đoạn hiện nay, khi mà sự suy thoái và xuống cấp nghiêm trọng về mặt đạo đức, tư tưởng, lối sống của một bộ phận ít các công chức cấp phường, xã đã gây lên những bức xúc trong quần chúng nhân dân, buộc cả hệ thống chính trị phải vào cuộc để lấy lại hình ảnh người cán bộ công chức, thì vấn đề nêu cao phẩm chất đạo đức là điều cần thiết hơn cả. Đạo đức của người công chức cấp phường, xã được đánh giá ở đây là tác phong làm việc công minh, lối sống lành mạnh và có tinh thần trách nhiệm cao. Người công chức 10