Luận văn Thạc sĩ Kinh doanh thương mại: Chiến lược kinh doanh của Công ty cổ phần Dịch vụ Hàng hóa Nội Bài (NCTS)

Chia sẻ: Dongcoxanh10 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:94

Thêm vào BST

Báo xấu

29
lượt xem 11
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục đích nghiên cứu của đề tài "Chiến lược kinh doanh của Công ty cổ phần Dịch vụ Hàng hóa Nội Bài (NCTS)" là phân tích, đánh giá chiến lược kinh doanh của công ty NCTS, trên cơ sở đó đề ra một số giải pháp nhằm hoàn thiện chiến lược kinh doanh của doanh nghiệp.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Kinh doanh thương mại: Chiến lược kinh doanh của Công ty cổ phần Dịch vụ Hàng hóa Nội Bài (NCTS)

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGOẠI THƯƠNG ----------o0o---------- LUẬN VĂN THẠC SĨ CHIẾN LƯỢC KINH DOANH CỦA CÔNG TY CỔ PHẦN DỊCH VỤ HÀNG HOÁ NỘI BÀI Ngành: Kinh doanh thương mại LÊ ĐĂNG SỸ Hà Nội, 2021
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGOẠI THƯƠNG LUẬN VĂN THẠC SĨ CHIẾN LƯỢC KINH DOANH CỦA CÔNG TY CỔ PHẦN DỊCH VỤ HÀNG HOÁ NỘI BÀI Ngành: Kinh doanh thương mại Mã số: 8340121 Họ và tên học viên: Lê Đăng Sỹ Người hướng dẫn: TS. Hoàng Hương Giang Hà Nội, 2021
LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan luận văn tốt nghiệp với đề tài “Chiến lược kinh doanh của Công ty cổ phần Dịch vụ Hàng hóa Nội Bài (NCTS)” là nghiên cứu độc lập của tôi. Các số liệu từ báo cáo của công ty và kết quả nghiên cứu hoàn toàn trung thực, không đạo nhái hay sao chép từ bất kỳ một công trình nghiên cứu nào khác. Tất cả tài liệu trích dẫn đều được ghi rõ nguồn gốc. Tôi xin hoàn toàn chịu trách nhiệm trước nhà trường nếu phát hiện bất cứ sự sai phạm hay sao chép trong đề tài này.
MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN ........................................................................................................ DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU VIẾT TẮT ................................................................ DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ ..................................................................................... DANH MỤC CÁC BẢNG .......................................................................................... TÓM TẮT KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU LUẬN VĂN ............................................... PHẦN MỞ ĐẦU ........................................................................................................1 CHƯƠNG 1: LÝ LUẬN CHUNG VỀ CHIẾN LƯỢC KINH DOANH CỦA DOANH NGHIỆP .....................................................................................................5 1.1. Tổng quan về chiến lược kinh doanh ............................................................5 1.1.1. Khái niệm về chiến lược kinh doanh .......................................................5 1.1.2. Những đặc trưng cơ bản của chiến lược kinh doanh..............................6 1.1.3. Phân biệt giữa chiến lược, kế hoạch và chiến thuật kinh doanh ............7 1.1.4. Vai trò của chiến lược kinh doanh ..........................................................9 1.1.5. Phân loại chiến lược kinh doanh ..........................................................10 1.2. Một số công cụ phân tích các yếu tố bên trong và bên ngoài doanh nghiệp ............................................................................................................................18 1.2.1. Công cụ SWOT ......................................................................................18 1.2.2. Mô hình 5 áp lực cạnh tranh của Michael Porter ................................21 1.3. Các yếu tố ảnh hưởng đến chiến lược kinh doanh ......................................24 1.3.1. Các yếu tố bên ngoài.............................................................................24 1.3.2. Các yếu tố bên trong .............................................................................26 1.4. Lựa chọn, triển khai thực hiện và đánh giá chiến lược kinh doanh của doanh nghiệp ......................................................................................................27 1.4.1. Lựa chọn chiến lược kinh doanh của doanh nghiệp .............................27 1.4.2. Triển khai thực hiện chiến lược ............................................................29 1.4.3. Đánh giá chiến lược kinh doanh của doanh nghiệp .............................31 1.5. Đặc trưng của ngành vận tải hàng hoá hàng không ....................................33 1.5.1. Đặc điểm ngành vận tải hàng hoá hàng không ....................................33 1.5.2. Định hướng phát triển ngành vận tải hàng hoá hàng không ................35
CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG VỀ CHIẾN LƯỢC KINH DOANH CỦA CÔNG TY CỔ PHẦN DỊCH VỤ HÀNG HOÁ NỘI BÀI (NCTS).............................................38 2.1. Giới thiệu về công ty Cổ phần Dịch vụ Hàng hoá Nội Bài (NCTS) ...........38 2.1.1. Quá trình hình thành và phát triển .......................................................38 2.1.2. Ngành nghề và địa bàn kinh doanh ......................................................38 2.1.3. Mô hình quản trị, tổ chức kinh doanh và bộ máy quản lý ....................38 2.1.4. Định hướng phát triển...........................................................................39 2.1.5. Khách hàng ...........................................................................................41 2.2. Tình hình sản xuất kinh doanh của công ty giai đoạn 2016-2020 ..............42 2.2.1. Bối cảnh kinh tế xã hội trong nước và quốc tế .....................................42 2.2.2. Kết quả hoạt động kinh doanh của công ty giai đoạn 2016-2020 ........44 2.3. Áp dụng một số mô hình để phân tích công ty............................................48 2.3.1. Phân tích điểm mạnh, điểm yếu của công ty qua mô hình SWOT ........48 2.3.2. Mô hình Porter ......................................................................................50 2.4. Căn cứ hoạch định và lựa chọn chiến lược kinh doanh của Công ty hiện nay ......................................................................................................................51 2.4.1. Căn cứ vào chức năng nhiệm vụ của Công ty ......................................52 2.4.2. Căn cứ vào kết quả thực hiện chiến lược ở giai đoạn trước ................52 2.4.3. Căn cứ vào khả năng phục vụ của Công ty ..........................................52 2.4.4. Căn cứ vào định hướng phát triển của Tổng Công ty Hàng không Việt Nam (Vietnam Airlines) ..................................................................................52 2.5. Ảnh hưởng của dịch Covid-19 tới công ty NCTS .......................................53 2.5.1. Tình hình thị trường ..............................................................................53 2.5.2. Một số giải pháp đối phó với ảnh hưởng của dịch Covid-19 của công ty NCTS ...............................................................................................................53 2.6. Một số tồn tại, hạn chế của công ty .............................................................54 2.6.1. Tư tưởng kinh doanh độc quyền ...........................................................54 2.6.2. Mặt bằng hạn hẹp .................................................................................54 2.6.3. Chất lượng nguồn nhân lực chưa đồng đều .........................................55 2.6.4. Chưa thường xuyên áp dụng được công nghệ vào hoạt động sản xuất kinh doanh .......................................................................................................55
2.7. Thực trạng một số chiến lược kinh doanh đã được công ty áp dụng ..........56 2.7.1. Chiến lược kinh doanh cấp doanh nghiệp ............................................56 2.7.2. Chiến lược kinh doanh cấp chức năng .................................................60 2.8. Các nhân tố ảnh hưởng đến việc lựa chọn chiến lược kinh doanh của công ty .........................................................................................................................63 2.8.1. Ảnh hưởng của môi trường vĩ mô .........................................................63 2.8.2. Đặc điểm môi trường ngành .................................................................66 CHƯƠNG 3: GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN CHIẾN LƯỢC KINH DOANH CỦA CÔNG TY CỔ PHẦN DỊCH VỤ HÀNG HOÁ NỘI BÀI TRONG GIAI ĐOẠN 2021-2025 .....................................................................................................68 3.1. Mục tiêu phát triển của Công ty và các nhân tố ảnh hưởng đến hoàn thiện chiến lược kinh doanh ........................................................................................68 3.1.1. Mục tiêu phát triển Công ty trong giai đoạn 2021-2025 ......................68 3.2. Một số giải pháp hoàn thiện chiến lược kinh doanh của Công ty ...............72 3.2.1. Đề xuất hoàn thiện chiến lược kinh doanh cấp doanh nghiệp .............72 3.2.2. Đề xuất hoàn thiện chiến lược kinh doanh cấp chức năng ...................74 3.3. Kiến nghị với Tổng Công ty Hàng không VN (Vietnam Airlines) .............78 KẾT LUẬN ..............................................................................................................80 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ...............................................................82
DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU VIẾT TẮT STT Ký hiệu Nguyên nghĩa 1 NCTS Công ty Cổ phần Dịch vụ Hàng hoá Nội Bài 2 CNTT Công nghệ thông tin 3 KH Kế hoạch 4 VN Việt Nam 5 VNA Vietnam Airlines 6 ALSW Công ty TNHH Dịch vụ Kho vận ALS 7 ALSB Công ty TNHH ALS Bắc Ninh 8 ALSC Công ty Cổ phần Nhà ga Hàng hoá ALS 9 ALSE Công ty Cổ phần ALS Đông Hà Nội 10 ASG Công ty Cổ phần Logistics ASG 11 ACSV Công ty Cổ phần Dịch vụ Hàng hoá Hàng không Việt Nam 12 IATA Hiệp hội Vận tải hàng không quốc tế 13 VAECO Công ty TNHH MTV Kỹ thuật máy bay
DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ Biểu đồ 1: Sơ đồ tổ chức công ty ..............................................................................39 DANH MỤC CÁC BẢNG Bảng 1: Đánh giá thị trường kinh doanh giai đoạn 2016-2020 ...............................44 Bảng 2: Các kho hàng không kéo dài của NCTS ......................................................59 Bảng 3: Dự báo thị trường giai đoạn 2021-2025 .....................................................66 Bảng 4: Kế hoạch sản lượng giai đoạn năm 2021-2025 ..........................................69 Bảng 5: Kế hoạch tài chính giai đoạn năm 2021-2025 ............................................70 Bảng 6: Kế hoạch phát triển nguồn nhân lực giai đoạn 2021-2025 ........................71
TÓM TẮT KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU LUẬN VĂN Họ và tên học viên: LÊ ĐĂNG SỸ Chuyên ngành: Kinh doanh thương mại Người hướng dẫn khoa học: TS. HOÀNG HƯƠNG GIANG Tên đề tài: CHIẾN LƯỢC KINH DOANH TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN DỊCH VỤ HÀNG HOÁ NỘI BÀI Đối với Công ty Cổ phần Dịch vụ Hàng hoá Nội Bài (NCTS) từ khi thành lập đến nay, NCTS đã không ngừng nỗ lực phấn đấu để tồn tại và phát triển, tuy nhiên vẫn còn rất nhiều các thách thức đặt ra cho các hoạt động sản xuất kinh doanh của Công ty trong thời gian sắp tới, một yếu tố quan trọng đó là: Lựa chọn chiến lược kinh doanh phù hợp với Công ty trong từng thời kỳ để góp phần giúp NCTS phát triển nhanh và bền vững. Thực hiện theo quy định và tầm nhìn của Hội đồng quản trị Công ty nói riêng cũng như Tổng Công ty Hàng không Việt Nam nói chung, NCTS luôn coi việc lựa chọn chiến lược kinh doanh đúng đắn là nhiệm vụ quan trọng trong chiến lược phát triển toàn diện. Nhận thức được tầm quan trọng đặc biệt của công tác lựa chọn chiến lược kinh doanh phù hợp, đồng thời mong muốn đánh giá đúng thực trạng công tác lựa chọn chiến lược kinh doanh của Công ty, tìm ra những tồn tại, nguyên nhân và đưa ra một số giải pháp nhằm hoàn thiện chiến lược kinh doanh của Công ty giúp Công ty phát triển bền vững. Vì vậy, tôi chọn đề tài nghiên cứu: “Chiến lược kinh doanh tại Công ty Cổ phần Dịch vụ Hàng hoá Nội Bài” làm đề tài luận văn tốt nghiệp của mình. Luận văn đã hệ thống hoá những vấn đề lý luận về tổng quan chiến lược kinh doanh. Sau đó, luận văn nghiên cứu thực trạng chiến lược kinh doanh của Công ty Cổ phần Dịch vụ hàng hoá Nội Bài giai đoạn 2016-2020. Cuối cùng, luận văn đề xuất giải pháp nhằm hoàn thiện chiến lược kinh doanh trong giai đoạn sắp tới 2021-2025. Tóm tắt nội dung chính của luận văn như sau: Chương 1. Lý luận chung về chiến lược kinh doanh của doanh nghiệp Trong chương này, luận văn sẽ trình bày tổng quan cơ sở lý luận về chiến lược kinh doanh, bao gồm: khái niệm, đặc điểm, vai trò và phân loại chiến lược. Điều này sẽ giúp làm rõ tầm quan trọng của chiến lược kinh doanh đối với sự tồn tại và phát triển của doanh nghiệp. Bên cạnh đó, luận văn còn phân biệt rõ các khái niệm
dễ gây nhầm lẫn: chiến lược, kế hoạch và chiến thuật kinh doanh của doanh nghiệp. Đồng thời, luận văn cũng đưa ra một số công cụ để phân tích các yếu tố ảnh hưởng đến việc lựa chọn chiến lược kinh doanh của doanh nghiệp và đặc trưng cũng như định hướng phát triển của ngành vận tải hàng hoá hàng không. Chương 2. Thực trạng về chiến lược kinh doanh của Công ty Cổ phần Dịch vụ hàng hoá Nội Bài (NCTS) Trong chương 2, luận văn đã khái quát một số thông tin về Công ty Cổ phần Dịch vụ hàng hoá Nội Bài (NCTS). Theo đó, Công ty NCTS được thành lập và chính thức đi vào hoạt động từ ngày 01/05/2005. Sự ra đời của NCTS đáp ứng xu thế phát triển tất yếu của ngành dịch vụ phục vụ hàng hoá của Việt Nam, tạo thêm những giá trị gia tăng về dịch vụ, đảm bảo thoả mãn yêu cầu ngày càng cao của khách hàng, góp phần quan trọng vào việc phát triển ngành Hàng không của đất nước cũng như thu hút ngày càng nhiều các hãng hàng không quốc tế đi và đến Nội Bài. Giai đoạn năm 2016-2020, sản lượng hàng hoá NCTS phục vụ đạt gần 1,8 triệu tấn, thị phần của công ty luôn ở mức ổn định trên 50% và đứng đầu thị trường Nội Bài. Tình hình tài chính được đánh giá lành mạnh, hiệu quả và tỷ suất lợi nhuận trước thuế trên tổng doanh thu luôn ở mức cao từ 35%-50%. Một số chiến lược kinh doanh đang được công ty áp dụng: - Chiến lược kinh doanh cấp doanh nghiệp + Chiến lược tăng trưởng tập trung + Chiến lược liên doanh – liên kết + Chiến lược đa dạng hoá sản phẩm - Chiến lược kinh doanh cấp chức năng + Chiến lược marketing + Chiến lược nguồn nhân lực Chương 3. Giải pháp hoàn thiện chiến lược kinh doanh của công ty cổ phần dịch vụ hàng hoá Nội Bài trong giai đoạn 2021-2025 Trong chương 3, luận văn đã đưa ra các mục tiêu phát triển của công ty trong thời gian sắp tới. Căn cứ vào đó, luận văn đưa ra các giải pháp hoàn thiện chiến lược kinh doanh của công ty. Cụ thể: - Chiến lược kinh doanh cấp doanh nghiệp
+ Chiến lược phát triển sản phẩm + Chiến lược phát triển thị trường - Chiến lược kinh doanh cấp chức năng + Chiến lược giá cả và ưu đãi hỗ trợ khách hàng + Chiến lược phát triển nguồn nhân lực + Chiến lược nghiên cứu và phát triển.
1 PHẦN MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Nước ta đang trong quá trình phát triển kinh tế thị trường theo định hướng xã hội chủ nghĩa. Kinh tế thị trường tạo điều kiện cho các doanh nghiệp phát triển năng động song cũng có rất nhiều tiêu cực, thất bại, thua lỗ, thậm chí còn có nguy cơ phá sản mà các doanh nghiệp phải đối mặt. Mặt khác, quá trình hội nhập kinh tế khu vực và thế giới tại Việt Nam đã mở ra cho các doanh nghiệp nhiều cơ hội nhưng cũng không ít thách thức do các yếu tố khách hàng, đối thủ cạnh tranh và các yếu tố của môi trường kinh doanh đầy biến động. Doanh nghiệp muốn thành công không chỉ cần đội ngũ nhân viên giỏi, tình thần làm việc hăng say, phương tiện vật chất hiện đại, mô hình hay hệ thống tổ chức tuyệt vời là đủ. Điều quan trọng có ý nghĩa sống còn giúp cho doanh nghiệp tồn tại, phát triển lâu dài, bền vững là một chiến lược kinh doanh đúng đắn. Bởi lẽ, chiến lược kinh doanh phù hợp sẽ giúp cho doanh nghiệp giảm thiểu các nguy cơ, rủi ro từ môi trường kinh doanh, đồng thời nắm bắt các cơ hội kinh doanh mới, sử dụng và khai thác hợp lý các nguồn lực để phát huy sức mạnh của doanh nghiệp. Qua đó, doanh nghiệp sẽ nâng cao khả năng cạnh tranh và vị thế trên thương trường. Ở nước ta, việc nghiên cứu các vấn đề lý luận và phương pháp luận để hoạch định và hoàn thiện chiến lược kinh doanh trong các doanh nghiệp hàng không là một vấn đề còn rất nhiều mới mẻ và khó khăn. Nhận thức được tầm quan trọng này, tại công ty Cổ phần Dịch vụ Hàng hoá Nội Bài (NCTS) trong thời gian qua đã xây dựng cho mình một số chiến lược kinh doanh phù hợp trong giai đoạn 2016-2020. Chiến lược kinh doanh hiện hành tuy đã giúp công ty gặt hái được một số thành tựu và từng bước khẳng định giá trị thương hiệu trên thị trường, song đang bộc lộ một số hạn chế như: Một số định hướng trong hoạt động kinh doanh của Công ty đang dần tỏ ra bất cập; Công ty có xu hướng bị mất thị phần phục vụ vào các đối thủ cạnh tranh; mặt bằng khai thác vẫn còn tồn tại nhiều hạn chế; thiếu linh hoạt trong việc áp dụng khoa học công nghệ… Đặc biệt, khi đại dịch Covid-19 bùng phát, nền kinh tế thế giới đã phải chịu nhiều thiệt hại to lớn, mà ngành đầu tiên chịu tác động nặng nề nhất chính là ngành vận tải hàng không. Với việc hàng loạt các hãng hàng không dừng bay cũng
2 như đứng trước bờ vực phá sản, sản lượng chung toàn thị trường đã bị sụt giảm nghiêm trọng, ảnh hưởng sống còn đến công ty. Nếu dịch Covid-19 được kiềm chế, phải đến năm 2024 hoạt động ngành hàng không mới có thể phục hồi như trước dịch bệnh. Đứng trước tình hình đó, việc kiện toàn và hoàn thiện chiến lược sản xuất kinh doanh của Công ty là hết sức cần thiết và có ý nghĩa sống còn đối với sự phát triển bền vững lâu dài của Công ty Cổ phần Dịch vụ hàng hoá Nội Bài trong giai đoạn sắp tới. Chính vì những lý do trên, sau một thời gian làm việc trong lĩnh vực phục vụ hàng hoá, tôi quyết định chọn đề tài “Chiến lược kinh doanh của công ty Cổ phần Dịch vụ Hàng hoá Nội Bài (NCTS)” làm luận văn thạc sỹ chuyên ngành Kinh doanh thương mại. 2. Tình hình nghiên cứu Sự tồn tại và phát triển của mỗi doanh nghiệp luôn được quyết định phần lớn bởi chiến lược kinh doanh và điều này đã trở thành chủ đề tìm hiểu, phân tích của nhiều nhà nghiên cứu, giúp người đọc nói chung và các nhà quản lý doanh nghiệp nói riêng nắm vững chiến lược kinh doanh, điển hình như: - Công trình nghiên cứu “Dự báo chiến lược trong kinh doanh” (2010) của tác giả Simon Ramo, Ronald Sugar, nhà xuất bản Tổng hợp TP. HCM đã làm sáng tỏ những vấn đề cốt lõi để đưa ra các dự báo có thể đem lại sự tăng trưởng và lợi nhuận trong kinh doanh. - Nghiên cứu của David A. Aaker về “Triển khai chiến lược kinh doanh” (2007), nhà xuất bản Trẻ là một tài liệu tham khảo bổ ích. Kết quả nghiên cứu cho thấy rằng, muốn quản trị thành công một doanh nghiệp nhất thiết phải có chiến lược kinh doanh. - Nghiên cứu “Chiến lược và sách lược kinh doanh” (2011) của tác giả Bùi Văn Đông, nhà xuất bản Lao Động. Nội dung nghiên cứu của tác giả cung cấp cho người đọc những kiến thức hết sức cần thiết, từ khái niệm chiến lược, sách lược kinh doanh đến phân tích môi trường kinh doanh ở các tập đoàn kinh tế lớn và ở cấp doanh nghiệp thành viên, tổ chức thực hiện, kiểm tra đánh giá việc thực hiện chiến lược, sách lược kinh doanh.
3 Nghiên cứu về chiến lược kinh doanh đối với các doanh nghiệp trong lĩnh vực giao thông vận tải cũng được lựa chọn làm đề tài luận văn thạc sỹ của nhiều tác giả, cụ thể: luận văn thạc sỹ “Chiến lược kinh doanh của Công ty cổ phần Vận tải đa phương thức quốc tế Việt Nam” của tác giả Nguyễn Việt Dũng, Đại học Quốc gia Hà nội; luận văn thạc sỹ “Phân tích đề xuất chiến lược công ty DHT giai đoạn 2010-2015” của tác giả Nguyễn Anh Dũng, Đại học Quốc gia Hà Nội; luận văn thạc sỹ “Hoạch định chiến lược kinh doanh dịch vụ vận tải đường bộ tại công ty vận tải Đa phương thức Vietranstimex” của tác giả Nguyễn Thị Ái Vân, Đại học Đà Nẵng. Tuy nhiên, đối với lĩnh vực hàng không nói chung và lĩnh vực phục vụ hàng hoá hàng không nói riêng, đến nay chưa có đề tài nào nghiên cứu về chiến lược kinh doanh tại Công ty Cổ phần Dịch vụ Hàng hoá Nội Bài (NCTS). Vì vậy, đề tài tôi lựa chọn hoàn toàn không trùng lặp với các đề tài đã được nghiên cứu trước đây. 3. Mục đích nghiên cứu Mục đích nghiên cứu của đề tài là phân tích, đánh giá chiến lược kinh doanh của công ty NCTS, trên cơ sở đó đề ra một số giải pháp nhằm hoàn thiện chiến lược kinh doanh của doanh nghiệp. 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu Đối tượng nghiên cứu: Chiến lược kinh doanh của công ty NCTS Phạm vi nghiên cứu: Tình hình sản xuất kinh doanh của công ty NCTS trong 5 năm gần nhất, giai đoạn 2016-2020 với việc cung cấp dịch vụ phục vụ hàng hoá đường không tại sân bay Nội Bài. 5. Phương pháp nghiên cứu Luận văn sử dụng các phương pháp nghiên cứu như: - Phương pháp tổng hợp và thống kê phân tích - Phương pháp thu thập dữ liệu - Phương pháp so sánh - Phương pháp phân tích tổng kết kinh nghiệm 6. Kết cấu luận văn tốt nghiệp Ngoài Lời mở đầu, Kết luận và Tài liệu tham khảo, kết cấu luận văn gồm 3 chương: Chương I: Lý luận chung về chiến lược kinh doanh của doanh nghiệp
4 Chương II: Thực trạng về chiến lược kinh doanh của công ty cổ phần Dịch vụ Hàng hoá Nội Bài Chương III: Kiến nghị đối với việc hoàn thiện chiến lược kinh doanh của công ty cổ phần Dịch vụ Hàng hoá Nội Bài.
5 CHƯƠNG 1: LÝ LUẬN CHUNG VỀ CHIẾN LƯỢC KINH DOANH CỦA DOANH NGHIỆP 1.1. Tổng quan về chiến lược kinh doanh 1.1.1. Khái niệm về chiến lược kinh doanh “Chiến lược” là thuật ngữ bắt nguồn từ tiếng Hy Lạp “Strategos” dùng trong quân sự, nhà lý luận quân sự thời cận đại Clawzevit cũng cho rằng: Chiến lược quân sự là nghệ thuật chỉ huy ở vị trí chiếm ưu thế. Một xuất bản của từ điển Larous coi: chiến lược là nghệ thuật chỉ huy các phương tiện để giành chiến thắng. Học giả Đào Duy Anh, trong từ điển tiếng Việt đã viết: chiến lược là các kế hoạch đưa ra để giành thắng lợi trên một hay nhiều mặt trận. Như vậy, trong lĩnh vực quân sự, thuật ngữ chiến lược nói chung đã được coi như một nghệ thuật chỉ huy nhằm giành thắng lợi của một cuộc chiến tranh. Từ thập kỷ 60, thế kỷ XX, chiến lược được ứng dụng vào lĩnh vực kinh doanh và thuật ngữ “Chiến lược kinh doanh” ra đời. Quan niệm về chiến lược kinh doanh phát triển dần theo thời gian và người ta tiếp cận nó theo nhiều cách khác nhau. Đến những năm 1980, Quinn đã đưa ra định nghĩa có tính khái quát hơn “Chiến lược là mô thức hay kế hoạch tích hợp mục tiêu chính yếu, các chính sách, và chuỗi hành động vào một tổng thế được cố kết một cách chặt chẽ” (Quinn. J., B. 1980. Strategies for Change: Logical Incrementalism. Homewood, Illinois, Irwin). Sau đó, Johnson và Scholes định nghĩa lại chiến lược trong điều kiện môi trường có rất nhiều những thay đổi nhanh chóng: “Chiến lược là định hướng và phạm vi của một tổ chức về dài hạn nhằm giành lợi thế cạnh tranh cho tổ chức thông qua việc định dạng các nguồn lực của nó trong môi trường thay đổi, để đáp ứng nhu cầu thị trường và thoả mãn mong đợi của các bên hữu quan” (Johnson, G., Scholes, K. (1999). Exploring Corporate Strategy, 5th Ed. Prentice Hall Europe). Ngoài cách tiếp cận kiểu truyền thống như trên, nhiều tổ chức kinh doanh tiếp cận chiến lược theo cách mới: Chiến lược kinh doanh là kế hoạch kiểm soát và sử dụng nguồn lực, tài sản và tài chính nhằ mục đích nâng cao và bảo đảm những quyền lợi thiết yếu của mình. Kenneth Andrews là người đầu tiên đưa ra các ý tưởng nổi bật này trong cuốn sách kinh điển “The Cencept of Corporate Strategy”.
6 Theo ông, chiến lược là những gì mà một tổ chức phải làm dựa trên những điểm mạnh và yếu của mình trong bối cảnh có những cơ hội và cả những mối đe doạ. Brace Henderson, chiến lược gia đồng thời là nhà sáng lập Tập đoàn Tư vấn Boston đã kết nối khái niệm chiến lược với lợi thế cạnh tranh. Lợi thế cạnh tranh là việc đặt một Công ty vào vị thế tốt hơn đối thủ để tạo ra giá trị về kinh tế cho khách hàng. “Chiến lược là sự tìm kiếm thận trọng trong một kế hoạch hành động để phát triển và kết hợp lợi thế cạnh tranh của tổ chức. Những điều khác biệt giữa bạn và đối thủ cạnh tranh là cơ sở cho lợi thế của bạn”. Ông tin rằng không thể cùng tồn tại hai đối thủ cạnh tranh nếu cách kinh doanh của họ giống hệt nhau. Cần phải tạo ra sự khác biệt mới thể tồn tại. Michael Porter cũng tán đồng nhận định của Henderson: “Chiến lược cạnh tranh liên quan đến sự khác biệt. Đó là việc lựa chọn cẩn thận một chuỗi hoạt động khác biệt để tạo ra một tập hợp giá trị độc đáo”. Dù tiếp cận theo cách nào thì bản chất của chiến lược kinh doanh vẫn là phác thảo hình ảnh tương lai của doanh nghiệp trong lĩnh vực hoạt động và khả năng khai thác. Theo cách hiểu này, thuật ngữ chiến lược kinh doanh được dùng theo 3 ý nghĩa phổ biến nhất: - Xác lập mục tiêu dài hạn của doanh nghiệp - Đưa ra các chương trình hành động tổng quát - Lựa chọn các phương án hành động, triển khai phân bổ nguồn lực để thực hiện mục tiêu đó. Có thể nói việc xây dựng và thực hiện chiến lược thực sự đã trở thành một nhiệm vụ hàng đầu và là một nội dung, chức năng quan trọng của quản trị doanh nghiệp, nó đang được áp dụng rộng rãi trong cách doanh nghiệp. Quan điểm phổ biến hiện nay cho rằng: “Chiến lược kinh doanh là nghệ thuật phối hợp các hoạt động và điều khiển chúng nhằm đạt tới mục tiêu dài hạn của doanh nghiệp”. 1.1.2. Những đặc trưng cơ bản của chiến lược kinh doanh Chiến lược xác định rõ những mục tiêu cơ bản phương hướng kinh doanh cần đạt tới trong từng thời kỳ và được quán triệt đầy đủ trong các lĩnh vực hoạt động của quản trị doanh nghiệp. Tính định hướng của chiến lược nhằm đảm bảo cho doanh nghiệp phát triển liên tục và vững chắc trong môi trường kinh doanh thường xuyên biến động. Chiến lược kinh doanh chỉ phác thảo những phương hướng hoạt động của doanh
7 nghiệp trong dài hạn, khung hoạt động của doanh nghiệp trong tương lai. Nó chỉ mang tính định hướng còn trong thực tiễn hoạt động kinh doanh đòi hỏi phải kết hợp mục tiêu chiến lược với mục tiêu kinh tế, xem xét tính hợp lý và điều chỉnh cho phù hợp với môi trường và điều kiện kinh doanh để đảm bảo hiệu quả kinh doanh và khắc phục sự sai lệch do tính định hướng của chiến lược gây ra. Chiến lược kinh doanh được xây dựng trên cơ sở các lợi thế cạnh tranh của doanh nghiệp để đảm bảo huy động tối đa và kết hợp tốt việc khai thác và sử dụng các nguồn lực (nhân lực, tài sản hữu hình và vô hình), năng lực cốt lõi của doanh nghiệp trong hiện tại và tương lai nhằm phát huy những lợi thế, nắm bắt cơ hội để giành ưu thế trong cạnh tranh. Chiến lược kinh doanh được phản ánh trong cả một quá trình liên tục từ xây dựng, đến tổ chức thực hiện, đánh giá, kiểm tra và điều chỉnh chiến lược. Chiến lược kinh doanh luôn mang tư tưởng tiến công giành thắng lợi trong cạnh tranh. Chiến lược kinh doanh được hình thành và thực hiện trên cơ sở phát hiện và tận dụng các cơ hội kinh doanh, các lợi thế so sánh của doanh nghiệp nhằm đạt hiệu quả kinh doanh cao. Mọi quyết định chiến lược quan trọng trong quá trình xây dựng tổ chức thực hiện, đánh giá và điều chỉnh chiến lược đều được tập trung vào nhóm quản trị viên cấp cao. Để đảm bảo tính chuẩn xác của các quyết định dài hạn, sự bí mật thông tin trong cạnh tranh. 1.1.3. Phân biệt giữa chiến lược, kế hoạch và chiến thuật kinh doanh a. Khái niệm Chiến lược là kế hoạch tập trung được dự tính trước để đạt được các mục tiêu của tổ chức. Chiến lược bao gồm cả các động thái cạnh tranh cũng như các hành động được thực hiện bởi ban quản lý của công ty để đạt được mục tiêu. Kế hoạch là một sự sắp xếp, một nhu cầu, một chương trình hay một quy trình để đạt được mục tiêu nhất định. Một kế hoạch thường rất cụ thể về bản chất và không cho phép sai lệch. Chiến thuật là phương pháp dùng để đạt mục tiêu chi tiết. Chiến thuật đề cập đến kỹ năng xử lý hoặc xử lý các tình huống khó khăn, để đạt được một mục tiêu cụ thể. a. Đặc điểm chiến lược
8 Các chiến lược thường có tính năng động và linh hoạt, có thể thay đổi chiến lược theo yêu cầu của tình huống. Trong khi thực hiện một chiến lược, kinh nghiệm thực tế sẽ quan trọng hơn các kiến thức lý thuyết. Do đó, các tổ chức lớn giàu kinh nghiệm phải đối mặt với các tình huống khác nhau trong quá trình kinh doanh sẽ có khả năng thiết kế một chiến lược hiệu quả hơn so với các công ty ít kinh nghiệm hơn. Chiến lược đòi hỏi một nghiên cứu kỹ lưỡng của các nhà quản lý về chuỗi hành động, thời gian thực hiện, di chuyển hoặc hành động, phản ứng của đối thủ cạnh tranh và kết quả. Trong các doanh nghiệp, chiến lược được thực hiện cho sự tăng trưởng và mở rộng của các thực thể để sáp nhập, thoái vốn, đa dạng hoá và mua lại. Các chiến lược được thiết kế trên cơ sở các tình huống và điều kiện kinh doanh hiện tại, nhưng không có chiến lược nào có thể hoàn hảo trong mọi tình huống. Kế hoạch Yêu cầu quan trọng nhất của một kế hoạch hiệu quả là khi được tổ chức tốt và giữ đúng tiến độ. Một kế hoạch bao gồm một khung quy định rõ ràng, từ đó có thể xây dựng và đảm bảo hướng thực hiện, với những dấu mốc cần đạt được trong quá trình đạt mục tiêu cuối cùng. Một kế hoạch cần phải có sự chính xác và ổn định. Một kế hoạch tăng cường sự hiệu quả của hoạt động, không có giả định và cần đầu tư rất nhiều suy nghĩ. Kế hoạch thường bao gồm: - Kế hoạch tài chính: cần được căn cứ trên thực tế và bao quát toàn diện - Chiến thuật: liên quan đến khả năng và chức năng của những bộ phận thấp hơn. - Vận hành: chú trọng chi tiết, quy trình hay quá trình lặp lại đều đặn - Kế thừa: không để đứt gãy tiến độ nếu một mắt xích bị đứt gãy - Dự phòng: Chủ động nghiên cứu và vạch ra một kế hoạch dự phòng Chiến thuật Chiến thuật là một tập hợp con của chiến lược và cố gắng tìm ra các phương pháp mà qua đó chiến lược có thể được thực hiện. Chiến thuật được tạo ra để đối phó với tình hình hiện tại của doanh nghiệp trong thời gian ngắn. b. Phân biệt giữa chiến lược, kế hoạch và chiến thuật Chiến lược và kế hoạch
9 Chiến lược là các hoạt động phác thảo hình ảnh tương lai của doanh nghiệp trong lĩnh vực hoạt động. Kế hoạch mô tả quá trình kinh doanh của doanh nghiệp trong một khoảng thời gian. Mô hình chiến lược là một con đường được chọn để đạt mục tiêu mong muốn. Kế hoạch là một lộ trình để hoàn thành bất kỳ nhiệm vụ nào trong một khoảng thời gian nhất định. Chiến lược và chiến thuật Chiến thuật là những hành động được tổ chức hợp lý giúp đạt được một kết thúc nhất định. Chiến lược là kế hoạch tích hợp đảm bảo đạt được các mục tiêu của tổ chức. Chiến thuật là một tập hợp con của chiến lược, tức là không có chiến lược, chiến thuật không thể làm gì. Chiến thuật cố gắng tìm ra các phương pháp mà qua đó, chiến lược có thể được thực hiện. Ngược lại, chiến lược là một tập hợp các hoạt động thống nhất có thể giúp tổ chức đạt được một vị trí thuận lợi. Chiến lược được xây dựng bởi quản lý cấp trung, trong khi quản lý cấp cao nhất xây dựng chiến lược. Chiến thuật liên quan đến rủi ro thấp hơn so với chiến lược. Chiến thuật có tính chất phòng ngừa trong khi chiến lược có tính cạnh tranh về bản chất. Chiến thuật thực hiện trong thời gian ngắn. Ngược lại, chiến lược sử dụng trong một thời gian dài. Chiến thuật thường xuyên thay đổi theo sự thay đổi của điều kiện thị trường; tuy nhiên, chiến lược vẫn giữ nguyên trong một thời gian dài. Chiến thuật có một cách tiếp cận phản ứng, không giống như chiến lược. Chiến thuật được thực hiện để đối phó với tình hình hiện tại. Trái ngược với chiến lược, chúng được tạo ra tương lai. 1.1.4. Vai trò của chiến lược kinh doanh Vai trò của chiến lược kinh doanh đối với doanh nghiệp được thể hiện trên các khía cạnh sau: (1) Chiến lược kinh doanh giúp cho doanh nghiệp nhận rõ được mục đích hướng đi của mình trong tương lai làm kim chỉ nam cho mọi hoat động của doanh nghiệp.