Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Các yếu tố tác động đến triển khai thành công hệ thống hoạch định nguồn lực doanh nghiệp (Enterprise Resource Planing – ERP) - Nghiên cứu trường hợp các doanh nghiệp tại Thành phố Hồ Chí Minh, tỉnh Bình Dương, Đồng Nai và Bà Rịa Vũng Tàu

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:123

Thêm vào BST

Báo xấu

36
lượt xem 11
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tác giả tập trung nghiên cứu với 3 mục tiêu sau: Xác định các yếu tố tác động đến triển khai thành công hệ thống ERP tại các doanh nghiệp; xác định mức độ tác động của từng yếu tố đến triển khai thành công hệ thống ERP tại các doanh nghiệp; đề xuất một số hàm ý nhằm giúp các nhà quản lý của các doanh nghiệp xác định được các yếu tố tác động đến triển khai thành công hệ thống ERP từ đó nâng cao khả năng triển khai thành công hệ thống ERP.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Các yếu tố tác động đến triển khai thành công hệ thống hoạch định nguồn lực doanh nghiệp (Enterprise Resource Planing – ERP) - Nghiên cứu trường hợp các doanh nghiệp tại Thành phố Hồ Chí Minh, tỉnh Bình Dương, Đồng Nai và Bà Rịa Vũng Tàu

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ TP. HỒ CHÍ MINH NGUYỄN THANH TÂN CÁC YẾU TỐ TÁC ĐỘNG ĐẾN TRIỂN KHAI THÀNH CÔNG HỆ THỐNG HOẠCH ĐỊNH NGUỒN LỰC DOANH NGHIỆP (ENTERPRISE RESOURCE PLANNING – ERP): NGHIÊN CỨU TRƯỜNG HỢP CÁC DOANH NGHIỆP TẠI TP. HỒ CHÍ MINH, TỈNH BÌNH DƯƠNG, ĐỒNG NAI VÀ BÀ RỊA – VŨNG TÀU LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ Thành phố Hồ Chí Minh - 2019
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ TP. HỒ CHÍ MINH NGUYỄN THANH TÂN CÁC YẾU TỐ TÁC ĐỘNG ĐẾN TRIỂN KHAI THÀNH CÔNG HỆ THỐNG HOẠCH ĐỊNH NGUỒN LỰC DOANH NGHIỆP (ENTERPRISE RESOURCE PLANNING – ERP): NGHIÊN CỨU TRƯỜNG HỢP CÁC DOANH NGHIỆP TẠI TP. HỒ CHÍ MINH, TỈNH BÌNH DƯƠNG, ĐỒNG NAI VÀ BÀ RỊA – VŨNG TÀU Chuyên ngành: Quản trị kinh doanh (hướng nghiên cứu) Mã số: 8340101 LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS.TS. BÙI THỊ THANH Thành phố Hồ Chí Minh - 2019
LỜI CAM ĐOAN Tôi tên là Nguyễn Thanh Tân, thực hiện nghiên cứu luận văn thạc sĩ “Các yếu tố tác động đến triển khai thành công hệ thống hoạch định nguồn lực doanh nghiệp (Enterprise Resource Planing – ERP): Nghiên cứu trường hợp các doanh nghiệp tại Thành phố Hồ Chí Minh, tỉnh Bình Dương, Đồng Nai và Bà Rịa Vũng Tàu”. Tôi xin cam đoan nội dung của luận văn này là do chính tôi nghiên cứu và thực hiện với sự hướng dẫn của PGS.TS. Bùi Thị Thanh. Các kết quả nghiên cứu trong luận văn là trung thực và chưa từng được công bố trong bất kỳ công trình nghiên cứu nào khác. TP. Hồ Chí Minh, ngày 05/12/2019 Người cam đoan Nguyễn Thanh Tân
MỤC LỤC TRANG PHỤ BÌA LỜI CAM ĐOAN MỤC LỤC DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU, CHỮ VIẾT TẮT DANH MỤC CÁC BẢNG DANH MỤC CÁC HÌNH VẼ TÓM TẮT ABSTRACT CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ NGHIÊN CỨU ................................................. 1 1.1 Bối cảnh và lý do chọn đề tài ....................................................................... 1 1.2 Mục tiêu nghiên cứu .................................................................................... 6 1.3 Câu hỏi nghiên cứu ...................................................................................... 6 1.4 Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ................................................................ 6 1.5 Phương pháp nghiên cứu ............................................................................. 6 1.6 Ý nghĩa nghiên cứu ..................................................................................... 7 1.7 Cấu trúc luận văn ......................................................................................... 7 CHƯƠNG 2: CƠ SỞ LÝ THUYẾT VÀ MÔ HÌNH NGHIÊN CỨU .................. 8 2.1 Hoạch định nguồn lực doanh nghiệp (Enterprise Resource Planing- ERP) ... 8 2.1.1 Khái niệm .......................................................................................... 8 2.1.2 Quá trình hình thành hoạch định nguồn lực doanh nghiệp (ERP) ....... 8 2.1.3 Cấu trúc hệ thống hoạch định nguồn lực doanh nghiệp (ERP) .......... 10 2.1.4 Lợi ích của hệ thống hoạch định nguồn lực doanh nghiệp (ERP) ..... 12 2.2 Các yếu tố tác động đến triển khai thành công hệ thống hoạch định nguồn lực doanh nghiệp (ERP) ........................................................................................... 13 2.2.1 Nghiên cứu của Moohebat và cộng sự (2011) .................................. 14 2.2.2 Nghiên cứu của Elmeziane và cộng sự (2011) .................................. 19 2.2.3 Nghiên cứu của Garg và Agarwal (2014) ......................................... 22 2.3 Đề xuất mô hình nghiên cứu ...................................................................... 26 2.3.1 Sự tham gia của lãnh đạo ................................................................. 27 2.3.2 Sự tham gia của người sử dụng ........................................................ 28
2.3.3 Tái cấu trúc quy trình kinh doanh..................................................... 29 2.3.4 Quản lý dự án hiệu quả .................................................................... 29 2.3.5 Nhóm triển khai dự án ERP ............................................................. 30 CHƯƠNG 3: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ................................................ 32 3.1 Quy trình nghiên cứu ................................................................................. 32 3.2 Nghiên cứu định tính ................................................................................. 33 3.2.1 Thiết kế nghiên cứu định tính .......................................................... 33 3.2.2 Kết quả nghiên cứu định tính ........................................................... 33 3.3 Nghiên cứu định lượng .............................................................................. 41 3.3.1 Thiết kế mẫu nghiên cứu .................................................................. 41 3.3.2 Thiết kế bảng câu hỏi ....................................................................... 41 3.3.3 Thu thập số liệu ............................................................................... 42 3.3.4 Phương pháp phân tích dữ liệu ......................................................... 42 CHƯƠNG 4: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU ........................................................... 44 4.1 Thống kê mô tả .......................................................................................... 44 4.2 Đánh giá độ tin cậy thang đo bằng Cronbach’s alpha ................................. 46 4.2.1 Thang đo Sự tham gia của lãnh đạo ................................................. 46 4.2.2 Thang đo Sự tham gia của người sử dụng ........................................ 46 4.2.3 Thang đo Tái cấu trúc quy trình kinh doanh ..................................... 47 4.2.4 Thang đo Quản lý dự án hiệu quả .................................................... 48 4.2.5 Thang đo Nhóm triển khai dự án ERP.............................................. 48 4.2.6 Đánh giá độ tin cậy thang đo triển khai thành công ERP .................. 49 4.3 Phân tích nhân tố khám phá (EFA) ............................................................ 50 4.3.1 Kết quả phân tích nhân tố khám phá biến độc lập (các yếu tố tác động đến triển khai thành công ERP) ..................................................................... 50 4.3.2 Kết quả phân tích nhân tố khám phá biến phụ thuộc (triển khai thành công ERP) ..................................................................................................... 52 4.4 Phân tích hồi quy ....................................................................................... 54 4.4.1 Phân tích hệ số tương quan .............................................................. 54 4.4.2 Đánh giá sự phù hợp của mô hình .................................................... 55 4.4.3 Kiểm định độ phù hợp của mô hình ................................................. 56 4.4.4 Kết quả phân tích hồi quy tuyến tính bội và đánh giá mức độ tác động của từng yếu tố .............................................................................................. 57 4.4.5 Kiểm định sự khác biệt về triển khai ERP thành công với các biến định tính 61 4.5 Thảo luận kết quả nghiên cứu .................................................................... 65
CHƯƠNG 5: KẾT LUẬN VÀ HÀM Ý QUẢN TRỊ .......................................... 72 5.1 Kết luận ..................................................................................................... 72 5.2 Hàm ý quản trị ........................................................................................... 73 5.3 Hạn chế của nghiên cứu và hướng nghiên cứu tiếp theo ............................. 76 TÀI LIỆU THAM KHẢO PHỤ LỤC
DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU, CHỮ VIẾT TẮT CHỮ VIẾT TẮT Ý NGHĨA BOM (Bill Of Materials) Định mức nguyên vật liệu CEO (Chief Executive Officer) Giám đốc điều hành CIO (Chief Information Officer) Giám đốc công nghệ thông tin CFO (Chief Financial Officer) Giám đốc tài chính CRM (Customer Relationship Management) Quản trị quan hệ khách hàng CNTT Công Nghệ Thông Tin ERP (Enterprise Resource Planning) Hoạch định nguồn lực doanh nghiệp MRP (Material Requirement Planning) Hoạch định nhu cầu nguyên vật liệu MRPII (Manufacturing Resource Planning) Hoạch định nguồn lực sản xuất SCM (Supply Chain Management) Quản trị chuỗi cung ứng
DANH MỤC CÁC BẢNG Trang Bảng 2.1: Tổng hợp các yếu tố tác động đến việc triển khai thành công ERP..... 26 Bảng 3.1: Thang đo sự tham gia của lãnh đạo…………………….……..…..….. 35 Bảng 3.2: Thang đo sự tham gia của người sử dụng………………...…….……. 36 Bảng 3.3: Thang đo Tái cấu trúc quy trình kinh doanh………………..…..….... 37 Bảng 3.4: Thang đo Quản lý dự án hiệu quả…………………………………… 38 Bảng 3.5: Thang đo nhóm triển khai dự án ERP……………...………………… 39 Bảng 3.6: Thang đo triển khai thành công ERP..…………………….…….…… 40 Bảng 3.7: Bảng thang đo Likert 5 điểm ............................................................... 41 Bảng 4.1: Thống kê mô tả mẫu ...……...……………………………………..…45 Bảng 4.2: Cronbach’s alpha của thang đo sự tham gia của lãnh đạo…….….….46 Bảng 4.3: Cronbach’s alpha của thang đo sự tham gia của người sử dụng….....47 Bảng 4.4: Cronbach’s alpha của thang đo tái cấu trúc quy trình kinh doanh …..47 Bảng 4.5: Cronbach’s alpha của thang đo quản lý dự án hiệu quả………….…..48 Bảng 4.6: Cronbach’s alpha của thang đo nhóm triển khai dự án ERP……...…49 Bảng 4.7: Cronbach’s alpha của thang đo triển khai thành công ERP……….…49 Bảng 4.8: Kết quả kiểm định KMO và Bartlett các thành phần của thang đo các yếu tố tác động đến triển khai thành công ERP…………………………………50 Bảng 4.9 Kết quả phân tích EFA biến độc lập (các yếu tố tác động đến triển khai thành công ERP)…………………………………………………….………......51 Bảng 4.10: Kết quả kiểm định KMO và Bartlett thành phần thang đo triển khai thành công ERP………………………………………………………………....52
Bảng 4.11 Kết quả phân tích EFA các thành phần của thang đo triển khai thành công ERP………………………………………………..………………………53 Bảng 4.12: Kết quả phân tích tương quan giữa các biến……………….……….55 Bảng 4.13: Chỉ tiêu đánh giá độ phù hợp của mô hình…………………………56 Bảng 4.14: Kiểm định độ phù hợp của mô hình………………………..……….56 Bảng 4.15: Kết quả phân tích hồi quy tuyến tính bội………………………...…57 Bảng 4.16: Kết quả Test of Homogeneity of Variances của vị trí công việc..….62 Bảng 4.17: Kết quả kiểm định sự khác biệt theo vị trí công việc…………….....62 Bảng 4.18: Kết quả Test of Homogeneity of Variances của trình độ học vấn.....62 Bảng 4.19: Kết quả kiểm định sự khác biệt theo trình độ học vấn……………...63 Bảng 4.20: Kết quả Test of Homogeneity of Variances của ngành nghề……….63 Bảng 4.21: Kết quả kiểm định sự khác biệt theo ngành nghề…………………..64 Bảng 4.22: Kết quả Test of Homogeneity of Variances của phần mềm ERP..…64 Bảng 4.23: Kết quả kiểm định sự khác biệt theo phần mềm ERP………………65 Bảng 5.1 Thống kê mô tả các giá trị thang đo…………………………………..73
DANH MỤC CÁC HÌNH VẼ Trang Hình 2.1: Mô hình nghiên cứu của Moohebat và cộng sự (2011)…………..…. 15 Hình 2.2: Mô hình nghiên cứu của Elmeziane và cộng sự (2011) ......………....19 Hình 2.3: Mô hình nghiên cứu của Garg và Agarwal (2014)……….…………. 22 Hình 2.4: Mô hình nghiên cứu đề xuất ………….……………………………...31 Hình 3.1: Quy trình nghiên cứu .......................................................................... 32 Hình 4.1: Mô hình nghiên cứu sau phân tích hồi quy…………………………...58 Hình 4.2: Biểu đồ tần số của phần dư chuẩn hóa Histogram……………………60 Hình 4.3: Biểu đồ P-P Plot………………………………...……………………60 Hình 4.4: Biểu đồ Scatterplot…………………………………………...………61
TÓM TẮT Hệ thống hoạch định nguồn lực doanh nghiệp (ERP) là một trong những hệ thống công nghệ thông tin quan trọng nhất mang lại ưu thế cạnh tranh bền vững cho các doanh nghiệp. Tuy nhiên để triển khai thành công hệ thống ERP thì đầy thách thức đặc biệt là trong bối cảnh ở Việt Nam. Do vậy tác giả thực hiện đề tài “Các yếu tố tác động đến triển khai thành công hệ thống hoạch định nguồn lực doanh nghiệp (Enterprise Resource Planing – ERP): Nghiên cứu trường hợp các doanh nghiệp tại Thành phố Hồ Chí Minh, tỉnh Bình Dương, Đồng Nai và Bà Rịa Vũng Tàu” để tập trung xác định các yếu tố tác động đến triển khai thành công hệ thống ERP tại các doanh nghiệp. Đồng thời tác giả cũng xác định mức độ tác động của từng yếu tố đến triển khai thành công hệ thống ERP tại các doanh nghiệp. Sau khi đạt được kết quả nghiên cứu, tác giả sẽ đưa ra một số hàm ý quản trị nhằm giúp các nhà quản lý của các doanh nghiệp nâng cao khả năng triển khai thành công hệ thống ERP. Nghiên cứu vận dụng chủ yếu 2 phương pháp: nghiên cứu định tính và nghiên cứu định lượng. Nghiên cứu định tính: được thực hiện thông qua kỹ thuật thảo luận nhóm tập trung với 2 nhóm trong đó một nhóm gồm 8 thành viên đang giữ vai trò giám đốc điều hành, giám đốc công nghệ thông tin, giám đốc tài chính tại các đơn vị đã triển khai thành công hệ thống ERP và nhóm còn lại gồm 8 thành viên là nhân viên tại các đơn vị đã triển khai thành công hệ thống ERP; Nhằm điều chỉnh, bổ sung thang đo các yếu tố tác động đến triển khai thành công hệ thống ERP tại các doanh nghiệp. Nghiên cứu định lượng: được thực hiện thông qua kỹ thuật gởi bảng câu hỏi được in ra giấy và gửi bảng câu hỏi khảo sát được thiết kế trên Google Form qua mail đến các đối tượng khảo sát. Nghiên cứu định lượng nhằm đánh giá giá trị, độ tin cậy của thang đo các yếu tố tác động đến triển khai thành công hệ thống ERP tại các doanh nghiệp Việt Nam. Mẫu khảo sát được thực hiện theo phương pháp chọn mẫu thuận tiện được thực hiện tại các doanh nghiệp ở Thành phố Hồ Chí Minh, tỉnh Bình Dương, Đồng Nai
và Bà Rịa -Vũng Tàu. Dữ liệu sau khi thu thập được xử lý bằng phần mềm SPSS 20.0 với các kỹ thuật phân tích và kiểm định: Cronbach’s Alpha, phân tích nhân tố khám phá (EFA), phân tích hồi quy bội. Theo kết quả nghiên cứu, cả 5 yếu tố: sự tham gia của lãnh đạo, sự tham gia của người sử dụng, tái cấu trúc quy trình kinh doanh, quản lý dự án hiệu quả và nhóm triển khai dự án ERP đều tác động dương tới triển khai thành công ERP. Trong đó nhân tố nhóm triển khai dự án ERP, sự tham gia của lãnh đạo, quản lý dự án hiệu quả và tái cấu trúc quy trình kinh doanh tác động mạnh tới triển khai thành công ERP. Điều này nói lên rằng: Những dự án ERP có nhóm triển khai dự án ERP được tổ chức tốt, có sự tham gia của lãnh đạo, quản lý dự án hiệu quả, doanh nghiệp sẵn lòng tái cấu trúc quy trình kinh doanh và người sử dụng hợp tác tốt sẽ làm cho việc triển khai ERP thành công dễ dàng hơn. Từ khóa: ERP, hoạch định nguồn lực doanh nghiệp, phần mềm, thành công
ABSTRACT The Enterprise Resource Planning (ERP) system is one of the most important information technology systems that provides a sustainable competitive advantage for businesses. However, the successful implementation of the ERP system is challenging especially in the context of Vietnam. Therefore, the author implements the topic "Factors affecting the successful implementation of enterprise resource planning (ERP): Case study of enterprises in Ho Chi Minh City, the province Binh Duong, Dong Nai and Ba Ria Vung Tau ”to focus on identifying factors affecting the successful implementation of ERP systems in businesses. At the same time, the author also determines the degree of impact of each element on the successful implementation of ERP systems in businesses. After achieving the research results, the author will give some administrative implications to help the managers of businesses improve the ability to successfully deploy ERP. The study applied mainly two methods: qualitative research and quantitative research. Qualitative research: conducted through a focus group discussion technique with 2 groups in which a group of 8 members is the executive director, information technology director, and financial director at the unit successfully implemented the ERP system and the remaining group of 8 members was employees at the units that successfully implemented the ERP system; In order to adjust and supplement the scale of factors affecting the successful implementation of ERP systems in enterprises. Quantitative research: conducted through the technique of sending paper-printed questionnaires and sending survey questionnaires designed on Google Form via mail to the survey subjects. Quantitative research to assess the value and reliability of a scale of factors affecting the successful implementation of ERP systems in Vietnamese businesses. The survey sample was conducted by a convenient sampling method which was conducted at enterprises in Ho Chi Minh City, Binh Duong, Dong Nai and Ba Ria-
Vung Tau provinces. The collected data is processed by SPSS 20.0 software with analysis and verification techniques: Cronbach’s Alpha, Explore factor analysis (EFA), multiple regression analysis. According to the research results, all 5 factors: leadership involvement, user participation, business process restructuring, effective project management and ERP project implementation team all have an impact. Positive to successful implementation of ERP. In particular, the ERP project implementation team, leadership participation, effective project management and business process restructuring have a strong impact on the successful implementation of ERP. This implies that: ERP projects have well organized ERP project implementation teams with leadership, effective project management, businesses willing to restructure business processes and people. Using good collaboration will make successful ERP implementation easier. Key word: enterprise resource planning, ERP, software, success
1 CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ NGHIÊN CỨU 1.1 Bối cảnh và lý do chọn đề tài Ngày nay tình hình cạnh trạnh ngày càng khốc liệt đòi hỏi các doanh nghiệp phải liên tục nâng cao chất lượng sản phẩm và dịch vụ của mình. Hệ thống thông tin giữ vai trò rất quan trọng trong lĩnh vực này. Một trong những hệ thống thông tin quan trọng được sử dụng để nâng cao lợi thế cạnh tranh bền vững của doanh nghiệp là hoạch định nguồn lực doanh nghiệp (ERP). ERP đang được sử dụng trong hàng ngàn doanh nghiệp vừa và lớn trên toàn thế giới (Turban và cộng sự, 2004). Việc triển khai hoạch định nguồn lực doanh nghiệp (ERP) mang lại cơ hội cho các doanh nghiệp quản lý tốt các nguồn lực của mình bởi vì nếu được thực hiện đúng cách, hệ thống ERP sẽ hợp lý hóa các luồng dữ liệu và giúp nhân viên có thể truy cập dữ liệu tức thời tại mọi lúc, mọi nơi (Nah và Lau, 2001). Việc áp dụng hệ thống ERP đã tăng lên đáng kể kể từ ba thập kỷ qua (Davenport, 1998; Das và Dayal, 2016) do hiệu quả mà nó mang lại. Mặc dù việc sử dụng ERP mang lại nhiều lợi ích, thế nhưng việc triển khai ERP có thể rất rủi ro và nếu các doanh nghiệp không chú ý đầy đủ đến các nhu cầu và nguồn lực giới hạn của họ, nó có thể làm xấu đi tình hình tổ doanh nghiệp. Phần mềm ERP có thể cực kỳ phức tạp để triển khai; vì các doanh nghiệp thường cần phải cấu trúc lại quy trình của mình để có thể tương thích với hệ thống ERP, mặt khác, một vài doanh nghiệp chỉ yêu cầu triển khai một phần của các mô đun phần mềm của ERP, nhưng họ phải mua toàn bộ gói phần mềm. Vì những lý do này, phần mềm ERP có thể thể không hấp dẫn đối với tất cả các doanh nghiệp (Turban và cộng sự, 2004). Hàng năm, tập đoàn Paronama Consulting Solutions – một doanh nghiệp chuyên về tư vấn phần mềm ERP – đều thực hiện các cuộc khảo sát về thực trạng triển khai ERP của các doanh nghiệp trên toàn thế giới. Trong năm 2018, Paronama đã tiến hành cuộc khảo sát với trên 237 doanh nghiệp trong nhiều ngành nghề và quy mô khác nhau, từ các doanh nghiệp nhỏ đến các tập đoàn đa quốc gia với doanh thu hàng tỷ USD trên toàn thế giới. Việc này được kỳ vọng sẽ mang lại cho các doanh nghiệp có nhu cầu triển khai phần mềm ERP một cái nhìn đầy đủ về thực trạng triển khai ERP
2 và các kinh nghiệm để triển khai thành công ERP. Theo kết quả nghiên cứu này, tổng chi phí đầu tư trung bình cho việc triển khai một phần mềm ERP vào khoảng 1,57 triệu USD với thời gian triển khai trung bình khoảng 17,4 tháng. Trong đó, khoảng 64% các dự án vượt quá ngân sách ban đầu và 79% vượt quá thời hạn. Đồng thời có khoảng 44% các dự án cho rằng doanh nghiệp nhận được ít hơn 50% các lợi ích được mong đợi khi ứng dụng phần mềm ERP. Điều này cho thấy tỷ lệ quá hạn và không đạt được mục tiêu được xác định ban đầu của các doanh nghiệp triển khai ERP trên thế giới cũng tương đối cao. Theo khảo sát, Panorama cho biết 64% doanh nghiệp có chi phí triển khai ERP vượt quá kế hoạch ngân sách được duyệt. Đây là một con số khá lớn, nhưng so với mốc 74% năm 2017 thì mức vượt ngân sách đã được kéo giảm khá nhiều. Đồng thời, nhiều doanh nghiệp tham gia khảo sát trong năm 2018 cũng cho biết họ khá hài lòng với lợi ích đạt được so với chi phí đã đầu tư. Có nhiều nguyên nhân làm cho dự án vượt ngân sách. Trong năm 2017, có ba lý do được đề cập nhiều nhất làm cho dự án vượt quá ngân sách là các vấn đề về kỹ thuật hoặc các vấn đề phát sinh chưa được tính toán trước (45%), ngân sách được lập không sát thực tế (43%) hoặc chi phí cho các yêu cầu phát sinh trong quá trình thực hiện dự án (41%). Theo kinh nghiệm của Panorama để dự án ERP không vượt ngân sách được duyệt, quá trình lập kế hoạch ngân sách phải được thực hiện một cách cẩn thận. Ngân sách chỉ được lập khi bên nhà cung cấp phần mềm ERP và bên mua đã xác định rõ tất cả các yêu cầu và nguồn lực. Bên cạnh ngân sách phải trả cho bên nhà cung cấp phần mềm ERP thì doanh nghiệp cần phải tính đến toàn bộ các chi phí khác như chi phí cho phần cứng, chi phí đào tạo,… Cũng theo khảo sát, Panorama cho biết thời gian triển khai một dự án ERP trung bình là 17,4 tháng (bao gồm thời gian đào tạo, khảo sát, hiệu chỉnh, hỗ trợ trong quá trình sử dụng và nghiệm thu dự án). So với năm 2017 (16,9 tháng) thì thời gian triển khai dự án trong năm 2018 bị kéo dài hơn so với trước một chút. Trong năm 2018 có 79% doanh nghiệp cho biết dự án ERP của họ đã trễ hạn, so với con số 59% của năm 2017 thì chúng ta có thể thấy tỷ lệ dự án quá hạn tăng đáng kể. Nguyên nhân chính của sự gia tăng này có thể kể đến từ các nguyên nhân: thời gian ước tính không sát thực tế, doanh nghiệp chưa cấu trúc trước khi triển khai dự án, yêu cầu chỉnh sửa phần mềm ERP quá nhiều. Ba nguyên làm cho dự án trễ hạn là vấn đề tồn tại của doanh nghiệp
3 (76%), thời gian ước tính không sát thực tế (74%) và yêu cầu chỉnh sửa phần mềm ERP quá nhiều (61%). Để hạn chế dự án trễ hạn thì các nhà lãnh đạo của doanh nghiệp cần phải dành nhiều thời gian hơn cho dự án ERP, đồng thời cần phải bổ sung nhân sự toàn thời gian để tham gia triển khai dự án ERP. Các nhân sự này có vai trò tham gia đưa ra yêu cầu xây dựng hệ thống phần mềm, tiếp nhận từ đơn vị triển khai ERP, đào tạo và hỗ trợ người dùng cuối. Với sự quyết tâm của cả 2 bên thì thời gian triển khai dự án sẽ được kéo giảm, góp phần mang lại lợi ích cho cả hai bên. Mặc dù triển khai ERP có nhiều rủi ro như vậy tại sao các doanh nghiệp lại đang rất quan tâm. Theo Panorama, có đến hơn 10 nguyên nhân để doanh nghiệp sẵn sàng đầu tư hệ thống ERP cho doanh nghiệp của mình trong đó chiếm tỷ trọng lớn nhất (64%) đều thống nhất kết quả kinh doanh được nâng cao. Panorama đã thống kê 16 lợi ích mà các doanh nghiệp đã đạt được sau triển khai ERP. Thông thường, các doanh nghiệp khi triển khai ERP đều kỳ vọng nâng cao lợi nhuận. Tuy nhiên so với năm 2017, thì nhiều doanh nghiệp đã nhận thấy các thông tin trở nên rõ ràng, minh bạch hơn so với trước (80%). Cùng với đó dữ liệu đáng cậy hơn (55%), các bộ phận phối hợp với nhau tốt hơn (46%). Một số lượng lớn các nghiên cứu dựa trên ERP đã được thực hiện trên toàn thế giới, nhưng đa số các nghiên cứu đều được thực hiện ở các nước phát triển. Trong những năm gần đây, số lượng dự án triển khai ERP đã tăng lên đáng kể, tuy nhiên hiện vẫn còn rất ít các nghiên cứu và khảo sát đã được thực hiện liên quan đến việc triển khai các hệ thống như vậy ở Việt Nam. Khái niệm về ERP xuất hiện tại Việt Nam từ những năm 2000, khi những phần mềm của SAP, Oracle, Microsoft được giới thiệu cho các doanh nghiệp nội địa. Triển khai dự án ERP mới được bắt đầu chú ý tại Việt Nam từ năm 2003. Cho đến thời điểm hiện tại thì các phần mềm ERP nổi tiếng thế giới như SAP, Oracle, Microsoft đều được triển khai bởi các đối tác bản địa như: FPT, SSG (Sunshine Gimasys), CITEK, BOSCH, VINA SYSTEM, GCS (Global Cybersoft), CMC,… Theo một báo cáo được công bố bởi EAC vào tháng 2 năm 2010 thì Việt Nam có 103 doanh nghiệp triển khai ERP trong đó có đến 52 doanh nghiệp được triển khai bởi FPT, đây cũng là đơn vị triển khai cho nhiều doanh nghiệp nhất ở Việt Nam.
4 Theo Tạp chí Bộ Công Thương (2018) thì một trong các doanh nghiệp triển khai ERP đầu tiên ở Việt Nam như như Tổng công ty Thép Miền Nam, Công ty CP Bảo Minh và Tập đoàn Dệt May Vinatex. Trong năm 2016, khá nhiều dự án ERP quy mô lớn được triển khai như Vinamilk, Lương Thực Miền Nam, Saigon Coop, Bibica. Về phần các phần mềm ERP nổi tiếng trong nước của các đơn vị như FAST, BRAVO, DIGINET, EFFECT…đều được phát triển lên từ những kinh nghiệm triển khai phần mềm kế toán thành phần mềm ERP nội, sẵn sàng lấp đầy thị phần còn lại trên thị trường cho các doanh nghiệp có quy mô vừa và nhỏ. Hiện nay, một số doanh nghiệp có kinh phí hạn chế đã tìm đến các nhà cung cấp phần mềm ERP trong nước để bắt đầu triển khai phần mềm ERP tại doanh nghiệp mình. Tuy nhiên, hầu hết các doanh nghiệp Việt Nam vẫn chỉ mới tập trung vào các phân hệ quản lý tài chính kế toán và một vài phân hệ liên quan như quản lý hàng tồn kho, quản lý mua hàng, quản lý bán hàng; tiếp đó là quản lý nhân sự (HRM), quản lý quan hệ khách hàng (CRM) và hiếm khi triển khai phân hệ quản lý sản xuất. Việc triển khai dự án ERP thành công để mang lại các lợi ích cho doanh nghiệp không phải là một việc đơn giản. Bởi việc triển khai phần mềm ERP là vô cùng rủi ro và tổn thất rất lớn. Những lý do thường thấy trong việc triển khai ERP thất bại hay không mang lại lợi ích như kỳ vọng có thể kể đến là: Lãnh đạo không quan tâm đến dự án, phó mặc cho nhân viên làm việc với nhà cung cấp. Tái cấu trúc quy trình kinh doanh cũng gặp nhiều vấn đề do những thói quen làm việc cũ đã ăn sâu nên khi thay đổi thường gặp những khó khăn nhất định. Người quản lý dự án chưa có đủ kiến thức, kỹ năng và kinh nghiệm để quản lý dự án hiệu quả. Kế hoạch triển khai xây dựng chưa sát với mục tiêu đề ra, tiến độ kiểm soát chưa chặt chẽ. Người đào tạo và người sử dụng cuối chưa đủ trình độ chuyên môn nghiệp vụ và kinh nghiệm cũng như các kỹ năng để có thể triển khai, chuyển giao phần mềm ERP. Nhằm hạn chế những rủi ro và tổn thất khi triển khai ERP, việc xác định các yếu tố tác động đến triển khai thành công dự án ERP rất quan trọng và trở nên cấp thiết. Theo nghiên cứu những yếu tố tác động đến triển khai thành công ERP ở Phần Lan, nhằm mục đích nâng cao sự hiểu biết về các yếu tố tác động đến triển khai thành công ERP, nghiên cứu của Yingjie (2005) đưa ra 6 yếu tố tác động đến triển khai thành công ERP trong đó yếu tố "Sự hỗ trợ lãnh đạo" hết sức quan trọng trong triển khai
5 thành công ERP ở Phần Lan. Theo nghiên cứu của Moohebat và cộng sự (2011) được thực hiện tại Iran đã chỉ ra có 5 yếu tố tác động đến triển khai thành công ERP, trong đó 2 yếu tố Sự tham gia của lãnh đạo và Nhóm triển khai dự án ERP là những yếu tố hết sức quan trọng tác động đến triển khai thành công ERP tại Iran. Tại Trung Quốc, Elmeziane và cộng sự (2011) đã nghiên cứu tại 5 doanh nghiệp lớn tại Thượng Hải với 115 người tham gia đã cho kết quả có 7 yếu tố tác động đến triển khai thành công ERP bao gồm: Sự tham gia của lãnh đạo, Tái cấu trúc quy trình kinh doanh, Giáo dục và đào tạo đầy đủ, Quản lý dự án hiệu quả, Nhóm triển khai dự án ERP, Sự tham gia của người sử dụng, Sự phù hợp giữa phần mềm và phần cứng. Tại Ấn Độ, Garg và Agarwal (2014) đã tiến hành một nghiên cứu thực nghiệm để xác định những yếu tố chủ yếu tác động đến triển khai thành công ERP . Nghiên cứu được thực hiện tại bệnh viện Fortis. Kết quả nghiên cứu cho thấy các yếu tố tác động đến triển khai thành công ERP ở Ấn Độ bao gồm 5 yếu tố là: Sự tham gia của lãnh đạo, Sự tham gia của người sử dụng, Tái cấu trúc quy trình kinh doanh, Quản lý dự án hiệu quả và Nhóm triển khai dự án ERP. Trong đó yếu tố Quản lý dự án hiệu quả có mức độ tác động lớn nhất, đứng thứ 2 là yếu tố Nhóm triển khai dự án ERP, tiếp đến là các yếu tố Sự tham gia của người sử dụng, Tái cấu trúc quy trình kinh doanh và Sự tham gia của lãnh đạo. Tại Việt Nam, những câu chuyện về các dự án ERP thất bại luôn là nỗi ám ảnh cho các giám đốc điều hành doanh nghiệp (CEO – Chief Executive Officer) hay giám đốc công nghệ thông tin (CIO – Chief Information Officer) khi quyết định triển khai phần mềm ERP cho doanh nghiệp mình. Vì vậy, câu hỏi thường trực luôn đặt ra với các nhà quản lý này là phải làm gì để tránh các “vết xe đổ” đi trước và đảm bảo rằng dự án luôn thành công? Nhằm giúp cho các nhà quản lý của các doanh nghiệp xác định đâu là các yếu tố tác động đến triển khai thành công hệ thống hoạch định nguồn lực doanh nghiệp khi triển khai phần mềm ERP, tác giả lựa chọn nghiên cứu đề tài “CÁC YẾU TỐ TÁC ĐỘNG ĐẾN TRIỂN KHAI THÀNH CÔNG HỆ THỐNG HOẠCH ĐỊNH NGUỒN LỰC DOANH NGHIỆP: NGHIÊN CỨU TRƯỜNG HỢP CÁC DOANH NGHIỆP TẠI THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH, TỈNH BÌNH DƯƠNG, ĐỒNG NAI VÀ BÀ RỊA VŨNG TÀU” làm luận văn tốt nghiệp thạc sĩ kinh tế.
6 1.2 Mục tiêu nghiên cứu Tác giả tập trung nghiên cứu với 3 mục tiêu sau:  Xác định các yếu tố tác động đến triển khai thành công hệ thống ERP tại các doanh nghiệp.  Xác định mức độ tác động của từng yếu tố đến triển khai thành công hệ thống ERP tại các doanh nghiệp.  Đề xuất một số hàm ý nhằm giúp các nhà quản lý của các doanh nghiệp xác định được các yếu tố tác động đến triển khai thành công hệ thống ERP từ đó nâng cao khả năng triển khai thành công hệ thống ERP. 1.3 Câu hỏi nghiên cứu Các yếu tố nào ảnh hưởng đến triển khai thành công hệ thống ERP tại các doanh nghiệp ở Việt Nam? Trong các yếu tố đó thì mức độ tác động của từng yếu tố đến triển khai thành công hệ thống ERP tại các doanh nghiệp như thế nào? 1.4 Đối tượng và phạm vi nghiên cứu  Đối tượng nghiên cứu: Các yếu tố tác động đến triển khai thành công hệ thống ERP tại các doanh nghiệp.  Phạm vi nghiên cứu: Doanh nghiệp đã triển khai thành công hệ thống ERP ở Thành phố Hồ Chí Minh, tỉnh Bình Dương, Đồng Nai và Bà Rịa – Vũng Tàu.  Đối tượng khảo sát: Là các giám đốc điều hành, giám đốc tài chính, giám đốc công nghệ thông tin và nhân viên tham gia dự án tại các doanh nghiệp đã triển khai thành công dự án ERP. 1.5 Phương pháp nghiên cứu Nghiên cứu vận dụng chủ yếu 2 phương pháp: Nghiên cứu định tính và nghiên cứu định lượng. Nghiên cứu định tính: Được thực hiện thông qua kỹ thuật thảo luận nhóm tập trung với một nhóm gồm 8 thành viên đang giữ vai trò giám đốc điều hành, giám đốc công nghệ thông tin, giám đốc tài chính tại các đơn vị đã triển khai thành công hệ thống ERP và 1 nhóm gồm 8 thành viên là nhân viên đang công tác tại các đơn vị đã triển