intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE
 » 
 » 

Luận văn Thạc sĩ Luật học: Pháp luật Việt Nam về Hợp đồng mua bán Doanh nghiệp tư nhân

Chia sẻ: Tri Lý | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:136

Thêm vào BST
Báo xấu
36
lượt xem 5
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục đích nghiên cứu của Luận văn là nhằm làm sáng tỏ các vấn đề lý luận và đặc trưng pháp lý của hợp đồng mua bán DNTN; đánh giá và phân tích thực trạng pháp luật Việt Nam hiện hành về hợp đồng mua bán DNTN trên cơ sở đối chiếu, so sánh với pháp luật các nước; trên cơ sở đó, đề xuất những kiến nghị, giải pháp để góp phần xây dựng và hoàn thiện pháp luật Việt Nam về hợp đồng mua bán DNTN.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Luật học: Pháp luật Việt Nam về Hợp đồng mua bán Doanh nghiệp tư nhân

  1. ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI KHOA LUẬT NGÔ THỊ HƢỜNG PHÁP LUẬT VIỆT NAM VỀ HỢP ĐỒNG MUA BÁN DOANH NGHIỆP TƢ NHÂN LUẬN VĂN THẠC SĨ LUẬT HỌC Hà Nội – 2011
  2. ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI KHOA LUẬT NGÔ THỊ HƢỜNG PHÁP LUẬT VIỆT NAM VỀ HỢP ĐỒNG MUA BÁN DOANH NGHIỆP TƢ NHÂN Chuyên ngành : Luật Kinh tế Mã số : 60 38 50 LUẬN VĂN THẠC SĨ LUẬT HỌC Người hướng dẫn khoa học: TS. NGÔ HUY CƢƠNG Hà nội – 2011
  3. LỜI CẢM ƠN Để có thể hoàn thành đề tài Luận văn Thạc sĩ, bên cạnh sự nỗ lực của bản thân, tôi đã nhận được sự hướng dẫn , giúp đỡ quý báu của các thầy cô , gia đình, đồng nghiệp và bạn bè trong suốt thời gian học tập, nghiên cứu và thực hiện Luận văn Thạc sĩ. Xin chân thành bày tỏ lòng biết ơn tới Ban chủ nhiệm, Phòng đào tạo sau đại học, Bộ môn Luật Kinh doanh Khoa Luật – Đại học Quốc gia Hà Nội đã tạo mọi điề u kiê ̣n thuận lợi giúp đỡ tôi trong quá trình học tập và hoàn thành luận văn. Đặc biệt, với lòng kính trọng và biế t ơn sâu sắ c tôi xin gửi lời cảm ơn chân thành đến TS. Ngô Huy Cương, người thầ y kính mế n đã hế t lòng giúp đỡ , động viên và tạo mọi điề u kiê ̣n thuận lợi cho tôi trong suố t quá trình nghiên cứu và thực hiện luận văn . Xin gửi lời tri ân nhất của tôi đối với những điều mà thầy đã dành cho tôi. Xin chân thành bày tỏ lòng biết ơn đến toàn thể các thầ y cô trong Khoa luật – Đại học Quốc Gia Hà Nội đã tận tình truyền đạt những kiến thức quý báu cũng như tạo điều kiện thuận lợi nhất cho tôi trong suốt quá trình học tập nghiên cứu và quá trình thực hiện đề tài luận văn này. Xin gửi lời cảm ơn tới gia đình , đồng nghiệp và bạn bè đã luôn ở bên cạnh động viên và giúp đỡ tôi trong suốt quá trình học tập , làm việc và hoàn thành luận văn. Tác giả Luận văn Ngô Thị Hƣờng
  4. LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan Luận văn là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các kết quả nêu trong Luận văn chưa được công bố trong bất kỳ công trình nào khác. Các số liệu, ví dụ và trích dẫn trong Luận văn đảm bảo tính chính xác, tin cậy và trung thực. Tôi đã hoàn thành tất cả các môn học và đã thanh toán tất cả các nghĩa vụ tài chính theo quy định của Khoa Luật - Đại học Quốc gia Hà Nội. Vậy tôi viết Lời cam đoan này đề nghị Khoa Luật xem xét để tôi có thể bảo vệ Luận văn. Tôi xin chân thành cảm ơn! Tác giả Luận văn Ngô Thị Hƣờng
  5. MỤC LỤC Lời cảm ơn Lời cam đoan Mục lục Danh mục các ký hiệu, các chữ viết tắt Danh mục các bảng MỞ ĐẦU ......................................................................................................................... 1 CHƢƠNG 1. KHÁI LUẬN VỀ HỢP ĐỒNG MUA BÁN DOANH NGHIỆP TƢ NHÂN .......................................................................................................................7 1.1 Tổng quan về Doanh nghiệp tƣ nhân ................................................................... 7 1.1.1 Lịch sử phát triển của Doanh nghiệp tư nhân ..................................................... 7 1.1.2 Vai trò và ý nghĩa của Doanh nghiệp tư nhân ................................................... 10 1.1.3 Khái niệm Doanh nghiệp tư nhân ...................................................................... 15 1.1.4 Đặc trưng pháp lý của Doanh nghiệp tư nhân .................................................. 21 1.2 Hợp đồng mua bán Doanh nghiệp tƣ nhân ........................................................ 26 1.2.1 Khái niệm và bản chất pháp lý của Hợp đồng mua bán Doanh nghiệp tư nhân .................................................................................................................... 26 1.2.2 Pháp luật điều chỉnh Hợp đồng mua bán Doanh nghiệp tư nhân ..................... 32 1.2.3 Hình thức của Hợp đồng mua bán Doanh nghiệp tư nhân ................................ 34 1.2.4 Đối tượng của Hợp đồng mua bán Doanh nghiệp tư nhân ............................... 36 1.2.5 Chủ thể trong Hợp đồng mua bán Doanh nghiệp tư nhân ................................ 41 1.2.6 Nội dung cơ bản của Hợp đồng mua bán Doanh nghiệp tư nhân ..................... 46 1.2.7 Vi phạm Hợp đồng mua bán Doanh nghiệp tư nhân và các chế tài .................. 49 CHƢƠNG 2. THỰC TRẠNG PHÁP LUẬT VIỆT NAM VỀ HỢP ĐỒNG MUA BÁN DOANH NGHIỆP TƢ NHÂN ................................................................. 56 2.1 Cấu trúc và nguồn pháp luật Việt Nam về Doanh nghiệp tƣ nhân và Hợp đồng mua bán Doanh nghiệp tƣ nhân ................................................................ 56 2.2 Thực trạng pháp luật Việt Nam về hình thức của Hợp đồng mua bán Doanh nghiệp tƣ nhân .................................................................................................... 62
  6. 2.3 Thực trạng pháp luật Việt Nam về đối tƣợng của Hợp đồng mua bán Doanh nghiệp tƣ nhân .................................................................................................... 71 2.4 Thực trạng pháp luật Việt Nam về chủ thể của Hợp đồng mua bán Doanh nghiệp tƣ nhân .................................................................................................... 80 2.5 Thực trạng pháp luật Việt Nam về nội dung cơ bản của Hợp đồng mua bán Doanh nghiệp tƣ nhân ........................................................................................ 84 2.6 Thực trạng pháp luật Việt Nam về vi phạm nghĩa vụ Hợp đồng mua bán Doanh nghiệp tƣ nhân và các chế tài ................................................................. 86 CHƢƠNG 3. ĐỊNH HƢỚNG VÀ CÁC KIẾN NGHỊ HOÀN THIỆN PHÁP LUẬT VIỆT NAM VỀ HỢP ĐỒNG MUA BÁN DOANH NGHIỆP TƢ NHÂN .... 105 3.1 Những định hƣớng cơ bản................................................................................ 105 3.1.1 Chỉnh sửa và xây dựng những quy phạm pháp luật có tính chặt chẽ và phù hợp trên cơ sở rà soát và nghiên cứu thực trạng mua bán Doanh nghiệp tư nhân tại Việt Nam ............................................................................................ 105 3.1.2 Đảm bảo tính đồng bộ trong hệ thống các văn bản pháp luật ........................ 106 3.1.3 Đảm bảo sự quản lý, điều phối của cơ quan quản lý nhà nước ...................... 107 3.2 Một số kiến nghị cụ thể nhằm hoàn thiện pháp luật về Hợp đồng mua bán Doanh nghiệp tƣ nhân ...................................................................................... 108 3.2.1 Về cách tiếp cận doanh nghiệp tư nhân ........................................................... 108 3.2.2 Về hình thức của Hợp đồng mua bán Doanh nghiệp tư nhân ......................... 108 3.2.3 Về đối tượng của Hợp đồng mua bán Doanh nghiệp tư nhân ......................... 109 3.2.4 Về chủ thể của Hợp đồng mua bán Doanh nghiệp tư nhân ............................. 109 3.2.5 Về nội dung cơ bản của Hợp đồng mua bán Doanh nghiệp tư nhân .............. 111 3.2.6 Về vấn đề lao động trong Hợp đồng mua bán Doanh nghiệp tư nhân ............ 112 3.2.7 Về vi phạm nghĩa vụ hợp đồng mua bán Doanh nghiệp tư nhân và các chế tài .... 113 3.2.8 Về lựa chọn luật áp dụng ................................................................................. 114 KẾT LUẬN ................................................................................................................. 116 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO .................................................................... 118 PHỤ LỤC 01 - CÁC BẢNG SỐ LIỆU ......................... Error! Bookmark not defined.
  7. DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU, CÁC CHỮ VIẾT TẮT CT TNHH : Công ty Trách nhiệm Hữu hạn CTCP : Công ty Cổ phần DNTN : Doanh nghiệp tƣ nhân
  8. DANH MỤC CÁC BẢNG Bảng 01: Số lƣợng doanh nghiệp đang hoạt động phân theo loại hình Bảng 02: Vốn sản xuất kinh doanh bình quân hàng năm của doanh nghiệp phân theo loại hình doanh nghiệp (Tỷ đồng) Bảng 03: Tổng số lao động trong các doanh nghiệp phân theo loại hình (ngƣời)
  9. MỞ ĐẦU 1 Tính cấp thiết của đề tài Việt Nam gia nhập Tổ chức Thƣơng mại Thế giới (WTO) đã mở ra cho các Doanh nghiệp trong nƣớc nhiều cơ hội đầu tƣ, kinh doanh nhƣng cũng đem lại không ít những khó khăn, thách thức trong việc cạnh tranh với các doanh nghiệp nƣớc ngoài có quy mô và tiềm năng về vốn, về kỹ thuật, về năng lực quản lý...Trên thực tế, nhiều doanh nghiệp vừa và nhỏ, hoặc những doanh nghiệp quản trị kém không thể tiếp tục “chèo lái” con thuyền của mình đã phải bán doanh nghiệp hoặc bán phần vốn góp của mình trong công ty hay sáp nhập vào công ty khác. Điều đó đồng nghĩa với việc, có những doanh nghiệp sẽ ngày một mạnh lên nhờ công nghệ, nhờ quản trị, nhờ sản phẩm chiến lƣợc…và sẽ luôn tìm kiếm cơ hội mở rộng hoạt động kinh doanh của mình. Ngƣợc lại, có những doanh nghiệp ngày một suy kém và buộc phải rút lui khỏi thị trƣờng. Một trong những hình thức tƣơng đối hữu hiệu mà các doanh nghiệp mạnh thƣờng nghĩ đến là mua lại các công ty khác đang “hấp hối” để tranh thủ những nguồn lực sẵn có của công ty này (nhƣ nguồn nhân công rẻ, tay nghề tốt hay mạng lƣới cung cấp khách hàng tiềm năng hay thƣơng hiệu hàng hóa sẵn có…). Tƣơng lai gần, việc mua bán doanh nghiệp hay chuyển nhƣợng vốn góp sẽ ngày càng phát triển và trở thành xu hƣớng tất yếu của thị trƣờng. Trong bức tranh chung về mua bán doanh nghiệp, thì có lẽ vấn đề mua bán doanh nghiệp tƣ nhân (doanh nghiệp do một cá nhân làm chủ và chịu trách nhiệm bằng toàn bộ tài sản của mình) là vấn đề đầu tiên đƣợc pháp luật ghi nhận chính thức tại Luật Doanh nghiệp Tƣ nhân đƣợc Quốc hội nƣớc Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam khoá VIII, kỳ họp thứ 8 thông qua ngày 21 tháng 12 năm 1990 (“Luật Doanh nghiệp Tƣ nhân 1990”). Lần đầu tiên pháp luật ghi nhận quyền bán doanh nghiệp tƣ nhân của chủ sở hữu doanh nghiệp tƣ nhân. Tuy nhiên, từ đó đến nay khung pháp lý điều chỉnh hoạt động này còn hạn chế, chƣa nêu bật đƣợc bản chất mua bán doanh nghiệp tƣ nhân, sự khác biệt của hoạt động mua bán doanh nghiệp tƣ nhân với các hoạt động mua bán doanh nghiệp khác. Luật Doanh nghiệp Tƣ nhân 1990 và Luật Doanh nghiệp số 13/1999/QH10 đƣợc Quốc hội nƣớc Cộng 1
  10. hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam khóa X, kỳ họp thứ 5 thông qua ngày 12 tháng 6 năm 1999 (“Luật Doanh nghiệp 1999”) ra đời đã công nhận sự tồn tại và phát triển lâu dài của kinh tế tƣ nhân, công nhận sự bình đẳng của DNTN với những loại hình doanh nghiệp khác. Điều đó góp phần thúc đẩy sự tồn tại, phát triển của DNTN cũng nhƣ góp một phần đáng kể cho nền kinh tế nƣớc nhà trong những thập kỷ vừa qua. Trong đó, hoạt động mua bán DNTN chiếm một vị trí không nhỏ. Nhƣ vậy, bên cạnh góc độ kinh tế, góc độ pháp lý của việc mua bán doanh nghiệp nói chung và mua bán doanh nghiệp tƣ nhân nói riêng là vấn đề mà nhà nƣớc Việt Nam cần quan tâm, nghiên cứu sâu hơn nữa để có thể xây dựng một khung pháp lý phù hợp, đảm bảo cho các giao dịch mua bán doanh nghiệp diễn ra đúng trình tự pháp lý, có sự quản lý của nhà nƣớc, đảm bảo sự bình ổn trong nền kinh tế đất nƣớc, tránh lũng đoạn thị trƣờng cũng nhƣ bảo vệ quyền lợi của các chủ thể (bên mua và bên bán) trong các giao dịch. Từ những lý luận và thực tế trên, tác giả đã quyết định lựa chọn đề tài “Pháp luật Việt Nam về Hợp đồng mua bán Doanh nghiệp tư nhân” làm đề tài nghiên cứu thạc sĩ của mình nhằm tiếp cận, phân tích và giải quyết những vấn đề có liên quan trực tiếp đến hợp đồng mua bán DNTN. 2 Tình hình nghiên cứu Trong thời gian gần đây, cùng với sự gia tăng của các giao dịch mua bán doanh nghiệp, số lƣợng các bài nghiên cứu cũng tăng lên. Qua tìm hiểu có thể kể đến một số công trình và bài viết nghiên cứu có liên quan phần nào đến DNTN, hợp đồng mua bán doanh nghiệp sau đây: Thứ nhất, với các công trình luận án, Luận văn, có thể kể đến một số công trình nghiên cứu sau: Luận án Tiến sỹ Luật Học (2000) của Phạm Quý Tỵ bàn về “Nhà nước quản lý bằng pháp luật đối với Doanh nghiệp tư nhân và Công ty trách nhiệm hữu hạn”; Luận án Tiến sỹ Luật học (2003) của Phạm Trí Tuệ bàn về “Địa vị pháp lý của Doanh nghiệp tư nhân”; 2
  11. Luận án Tiến sỹ - chuyên ngành Kinh tế quản lý và kế hoạch hóa kinh tế quốc dân (2003) của Lê Anh Dũng bàn về vấn đề “Đổi mới cơ chế quản lý của nhà nước đối với Doanh nghiệp vừa và nhỏ ở Thành phố Hồ Chí Minh”; Luận văn Thạc sĩ của Mai Vân Anh (2009) bàn về “Hợp đồng mua bán Doanh nghiệp theo pháp luật Việt Nam”. Thứ hai, với các sách chuyên khảo, các bài viết tạp chí (báo) Việt Nam và Quốc tế, có thể kể đến một số tài liệu sau: Sách của tác giả Corinne Renault – Brahinsky, ngƣời dịch Trần Đức Sơn, Nhà pháp luật Việt Pháp, Nhà xuất bản Gualino (2002), nghiên cứu về “Đại cương pháp luật hợp đồng”; Sách của PGS.TS Phạm Duy Nghĩa (2004), Nhà xuất bản Đại học Quốc gia Hà Nội với tựa đề “Chuyên khảo luật kinh tế”; Sách của LS.TS Nguyễn Thanh Bình (chủ biên), Nhà xuất bản Thống Kê (2008), nghiên cứu về “Nghiệp vụ của Luật sư về Tư vấn pháp luật và Tư vấn Hợp đồng”; Bài viết của ThS. Bùi Xuân Hải (2008), “Vài nét về các loại hình công ty theo Luật Công ty của Úc”; Bài viết của tác giả Trần Thị Bảo Ánh bàn về “Thực trạng pháp luật Việt Nam về mua bán doanh nghiệp”, Tạp chí Luật học số 05/2008; Bài viết của TS. Ngô Huy Cƣơng (2010), "Vài bình luận về pháp luật doanh nghiệp tư nhân", Tạp chí Khoa học ĐHQGHN - Luật học, số (26); Bài viết của Vũ Quốc Tuấn (2010) đƣợc đăng trên Báo Doanh nhân Sài Gòn cuối tuần bàn về vấn đề “Tại sao Doanh nghiệp tư nhân chậm phát triển”; Bài viết của tác giả Nguyễn Thị Hoàng Oanh (2010) bàn về “Sự điều chỉnh pháp luật về thị trường mua bán, sáp nhập doanh nghiệp: Kinh nghiệm quốc tế và thực tiễn ở Việt Nam”; Bài viết của ThS. Nguyễn Trí Thanh – Đại Học Hitotsubashi – Nhật bản & ThS. Bùi Anh Tuấn – Đại học tổng hợp Columbia, Hoa Kỳ bàn về “Các bước trong 3
  12. quy trình mua doanh nghiệp”, ngày đăng 16/01/2011, Trang Thông tin Pháp luật Dân sự - cổng thông tin chuyên ngành dân sự; Nhìn chung những công trình, bài nghiên cứu trên mới chỉ đề cập đến tổng quan về hoạt động mua bán doanh nghiệp nói chung nhƣ lịch sử ra đời và phát triển hoạt động mua bán doanh nghiệp trên thế giới và tại Việt Nam, khái niệm, vai trò, ý nghĩa của hoạt động mua bán doanh nghiệp.... hoặc chỉ dừng lại ở việc nghiên cứu những đặc trƣng pháp lý của DNTN mà chƣa đi vào phân tích cụ thể những vấn đề pháp lý liên quan đến hợp đồng mua bán DNTN. Do vậy, có thể nói hiện nay chƣa có một công trình nào nghiên cứu một cách sâu sắc đầy đủ chi tiết về hợp đồng mua bán DNTN theo pháp luật Việt Nam. 3 Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu của Luận văn Mục đích nghiên cứu của Luận văn là nhằm làm sáng tỏ các vấn đề lý luận và đặc trƣng pháp lý của hợp đồng mua bán DNTN; đánh giá và phân tích thực trạng pháp luật Việt Nam hiện hành về hợp đồng mua bán DNTN trên cơ sở đối chiếu, so sánh với pháp luật các nƣớc; trên cơ sở đó, đề xuất những kiến nghị, giải pháp để góp phần xây dựng và hoàn thiện pháp luật Việt Nam về hợp đồng mua bán DNTN. Để đạt đƣợc những mục tiêu trên, Luận văn có những nhiệm vụ nghiên cứu sau: (i) Thứ nhất, nghiên cứu đặc trƣng pháp lý của loại hình DNTN và những vấn đề lý luận về hợp đồng mua bán DNTN; (ii) Nghiên cứu, phân tích những quy định pháp luật hiện hành về hợp đồng mua bán DNTN; (iii) Đánh giá, bình luận về những ƣu điểm, hạn chế của quy định pháp luật hiện hành về hợp đồng mua bán DNTN; (iv) Đƣa ra những kiến nghị cụ thể góp phần khắc phục những hạn chế, thiếu sót và hoàn thiện hành lang pháp lý liên quan đến hợp đồng mua bán doanh nghiệp nói chung và mua bán doanh nghiệp tƣ nhân nói riêng. 4 Đối tƣợng, phạm vi nghiên cứu của Luận văn Đối tượng nghiên cứu của Luận văn là những vấn đề lý luận về hợp đồng mua bán DNTN và thực trạng pháp luật Việt Nam về hợp đồng mua bán DNTN. 4
  13. Phạm vi nghiên cứu của Luận văn là Luận văn tiến hành nghiên cứu thực trạng pháp luật Việt Nam hiện hành về việc mua bán DNTN (có sự đối chiếu, so sánh với một số quy định của pháp luật Việt Nam từ năm 1990 trở lại đây). Ngoài ra, DNTN đƣợc đề cập tại Luận văn chính là DNTN theo nghĩa hẹp, tức một loại hình doanh nghiệp đƣợc quy định tại Luật Doanh nghiệp số 60/2005/QH11 đƣợc Quốc hội nƣớc Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam khoá XI, kỳ họp thứ 8 thông qua ngày 29 tháng 11 năm 2005 (“Luật Doanh nghiệp 2005”), là DNTN do một cá nhân làm chủ và chịu trách nhiệm vô hạn bằng toàn bộ tài sản của mình. Luận văn không nghiên cứu DNTN theo nghĩa rộng, tức không nghiên cứu toàn bộ các loại hình doanh nghiệp có nguồn vốn đầu tƣ từ tƣ nhân. 5 Phƣơng pháp nghiên cứu Trong quá trình hoàn thiện Luận văn, tác giả đã sử dụng các phƣơng pháp nghiên cứu nhƣ: (i) phƣơng pháp duy vật biện chứng, phân tích lịch sử, phân tích, tổng hợp, mô hình hóa, điển hình hóa... để phân tích lý giải, lập luận những vấn đề lý luận và thực trạng pháp luật về hợp đồng mua bán DNTN; (ii) Phƣơng pháp so sánh để so sánh những sự khác nhau giữa hợp đồng mua bán tài sản của doanh nghiệp và hợp đồng mua bán DNTN, sự khác biệt của hợp đồng mua bán DNTN với hợp đồng mua bán các loại hình doanh nghiệp khác, so sánh pháp luật Việt Nam với pháp luật một số nƣớc trên thế giới…; và (iii) các phƣơng pháp nghiên cứu riêng của khoa học pháp lý nhƣ: phân tích qui phạm, phân tích hệ thống, công thức hóa qui tắc pháp lý... 6 Đóng góp mới về mặt khoa học của Luận văn Thứ nhất, đây là công trình nghiên cứu chuyên sâu đầu tiên nghiên cứu một cách hệ thống những vấn đề lý luận và thực tiễn về hợp đồng mua bán DNTN trên cơ sở nghiên cứu những đặc trƣng cơ bản của DNTN và hệ thống các vấn đề pháp lý có liên quan đến Hợp đồng mua bán DNTN. Thứ hai, trên cơ sở khảo sát, phân tích thực trạng pháp luật Việt Nam về hợp đồng mua bán DNTN, đã xây dựng đƣợc những định hƣớng và giải pháp mang tính 5
  14. đặc thù để khắc phục những hạn chế, thiếu sót của pháp luật hiện thời về hợp đồng mua bán DNTN. 7 Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của Luận văn Thứ nhất, Luận văn là công trình đầu tiên nghiên cứu một cách bao quát, có hệ thống lý luận pháp luật Việt Nam về hợp đồng mua bán DNTN. Thứ hai, Luận văn góp phần làm sáng tỏ những vấn đề pháp lý cơ bản về hợp đồng mua bán DNTN tại Việt Nam và đánh giá một cách tƣơng đối có hệ thống thực trạng pháp luật Việt Nam về hợp đồng mua bán DNTNi. Thứ ba, Luận văn, trong phần kiến nghị những định hƣớng và giải pháp hoàn thiện, đã đƣa ra đƣợc những định hƣớng và giải pháp cụ thể nhằm góp phần xây dựng và hoàn thiện pháp luật Việt Nam về hợp đồng mua bán DNTN nói riêng và mua bán doanh nghiệp nói chung cũng nhƣ góp phần cung cấp những nền tảng pháp lý cho các chủ thể khi tìm hiểu hay tham gia vào hoạt động mua bán DNTN tại Việt Nam. 8 Kết cấu của Luận văn Ngoài phần Mở đầu, Kết luận, Danh mục tài liệu tham khảo, Phụ lục, Mục lục, Luận văn chia ra thành 3 chƣơng nhƣ sau: Chƣơng 1: Khái luận về Hợp đồng mua bán Doanh nghiệp tƣ nhân. Chƣơng 2: Thực trạng pháp luật Việt Nam về Hợp đồng mua bán Doanh nghiệp tƣ nhân. Chƣơng 3: Định hƣớng và các kiến nghị hoàn thiện pháp luật Việt Nam về Hợp đồng mua bán Doanh nghiệp tƣ nhân. 6
  15. CHƢƠNG 1 KHÁI LUẬN VỀ HỢP ĐỒNG MUA BÁN DOANH NGHIỆP TƢ NHÂN 1.1 Tổng quan về Doanh nghiệp tƣ nhân 1.1.1 Lịch sử phát triển của Doanh nghiệp tư nhân Sự phát triển của DNTN cần đƣợc nhìn nhận, đánh giá dƣới lăng kính tổng quan của nền kinh tế tƣ nhân nói chung, của các doanh nghiệp thuộc khối tƣ nhân nói riêng. Vì vậy, trong phạm vi phần lịch sử phát triển này, thuật ngữ DNTN đƣợc dùng để chỉ DNTN nói riêng và chỉ các loại hình doanh nghiệp thuộc khối tƣ nhân nói chung. DNTN ở Việt Nam trước thời kỳ Đổi mới Trong bản Tuyên ngôn độc lập (1945), Chủ tịch Hồ Chí Minh đã lên án một trong những tội ác của thực dân khi chúng cai trị nƣớc ta là: “chúng không cho các nhà tƣ sản của nƣớc ta ngóc đầu lên”. Do đó, khi Việt Nam bƣớc vào thời kỳ chống thực dân Pháp với khẩu hiệu “Toàn dân kháng chiến”, Ngƣời đã kêu gọi những ngƣời giàu góp vốn để mở công ty kinh doanh công nghiệp, nông nghiệp, thƣơng nghiệp, tài chính, giao thông để tịch thu một cách vô điều kiện các cơ sở sản xuất tƣ nhân. Hƣởng ứng lời kêu gọi đó, nhiều thƣơng nhân Việt Nam giàu lòng yêu nƣớc đã đóng góp xứng đáng vào cuộc kháng chiến trƣờng kỳ 1945-1954. Đến năm 1954, hòa bình lập lại ở Miền Bắc Việt Nam và bƣớc vào công cuộc xây dựng lại đất nƣớc, trong khi Miền Nam Việt Nam vẫn còn dƣới chế độ Mỹ - Diệm. Với khẩu hiệu “xây dựng chủ nghĩa xã hội”, tất cả tài sản của các thành phần kinh tế nhƣ: kinh tế cá thể ngƣời lao động ở nông thôn, các DNTN, hộ sản xuất thủ công, hay của các DNTN nhỏ đều bị chuyển đổi thành tài sản của nhà nƣớc. Cải cách ruộng đất ở nông thôn đƣợc nhìn nhận nhƣ một sai lầm trong phát triển kinh tế của Việt Nam. Vào thời kỳ đó, ở Miền Bắc có 3.065 DNTN với tổng số vốn gần 22 triệu USD. Hình thức chủ yếu của các DNTN là DNTN một chủ hoặc một số ít là DNTN hợp danh, các hình thức doanh nghiệp khác nhƣ: Công ty TNHH, CTCP chƣa xuất hiện. 7
  16. Trong vòng 6 năm, toàn bộ sở hữu tƣ nhân trong các doanh nghiệp bị quy thành sở hữu nhà nƣớc. khu vực kinh tế tƣ nhân gần nhƣ bị tiêu diệt hoàn toàn. Nền kinh tế Việt Nam (Miền Bắc) chỉ còn hai thành phần chủ yếu là Kinh tế nhà nƣớc và kinh tế tập thể, một phần nhỏ là kinh tế cá thể. Hiện trạng này giống nhƣ Trung Quốc trƣớc Cải cách mở cửa. Sau 1975, đất nƣớc thống nhất, chính sách quốc hữu hóa tài sản của khu vực kinh tế tƣ nhân lại đƣợc áp dụng ở Miền Nam. Gần nhƣ toàn bộ tài sản của 22.456 DNTN với giá trị khoảng 800 triệu USD đã trở thành sở hữu nhà nƣớc. Các DNTN bị liệt vào thành phần phi xã hội chủ nghĩa và không đƣợc phép tồn tại. Cũng nhƣ ở Trung Quốc, Doanh nghiệp ở Miền Bắc Việt Nam bị phân biệt đối xử, thậm chí còn bị coi là thành phần phản cách mạng. Nền kinh tế Việt Nam đến giữa những năm 1980 ngày càng trì trệ, lạc hậu. Một đất nƣớc nông nghiệp với điều kiện tự nhiên tƣơng đối thuận lợi và ngƣời dân cần cù, sáng tạo nhƣng liên tục thiếu đói, phải trông chờ viện trợ lƣơng thực từ các nƣớc xã hội chủ nghĩa ở Châu Âu. Năm 1986 là năm đánh dấu một thời kỳ mới – thời kỳ Đổi mới – bằng việc Đại hội Đảng Cộng Sản Việt Nam lần thứ VI lần đầu tiên khẳng định cần xây dựng một nền kinh tế hàng hóa nhiều thành phần cho dù nền kinh tế hàng hóa đó vẫn phải theo chế độ sở hữu chung về tƣ liệu sản xuất. Thời kỳ này đánh dấu bƣớc ngoặt cho các DNTN có cơ hội phát triển trở lại. Sự phát triển của DNTN ở Việt Nam từ 1986 đến 1990 Bƣớc đầu nền kinh tế Việt Nam nổi lên với nền kinh tế hộ cá thể (năm 1990 số hộ kinh doanh cá thể lên đến khoảng 840 hộ) [2], những điều kiện phát triển kinh tế tƣ nhân thoát khỏi phạm vi kinh tế hộ cá thể gần nhƣ chƣa có. Các hộ sản xuất kinh doanh phi nông nghiệp này vẫn phải hoạt động “ngầm” và chủ hộ vẫn bị kỳ thị, vẫn bị coi là “con buôn”. Đây thực sự mới chỉ là giai đoạn chuẩn bị cho sự ra đời của DNTN. Sự phát triển của DNTN ở Việt Nam từ 1991 đến 1999 Kinh tế hộ đứng trƣớc đòi hỏi bức thiết về mở rộng quy mô, ngành nghề sản xuất kinh doanh, muốn thoát khỏi cảnh hoạt động ngầm cũng nhƣ đƣợc pháp luật và 8
  17. xã hội chính thức thừa nhận. Điều này phù hợp với đòi hỏi khách quan. Do đó, Đại hội Đảng cộng sản Việt Nam toàn quốc lần VII (1991) đã chính thức thừa nhận nền kinh tế hàng hóa nhiều thành phần vận hành theo cơ chế thị trƣờng nhƣng có định hƣớng xã hội chủ nghĩa. Tiếp theo đó, tháng 12/1990, Luật Doanh nghiệp Tƣ nhân đƣợc Đảng và nhà nƣớc chính thức thông qua và có hiệu lực thi hành từ ngày 15/4/1991. Đây là bƣớc ngoặt hết sức quan trọng cho DNTN bởi Luật Doanh nghiệp Tƣ nhân 1990 chính thức đặt nền tảng pháp lý cho DNTN Việt Nam. DNTN và sở hữu tƣ nhân đƣợc chính thức đƣợc pháp luật thừa nhận và bảo hộ. Luật Doanh nghiệp Tƣ nhân 1990 có tác dụng nhƣ một luồng gió mới, phá vỡ những rào cản vô hình (từ trong nhận thức) và hữu hình (qua những quy định, quy phạm) trƣớc đây đã từng trói buộc kinh tế tƣ nhân. Giai đoạn 10 năm 1990-1999 có thể coi là giai đoạn khai sinh ra DNTN. Sự phát triển của DNTN ở Việt Nam từ 2000 đến nay Sau nhiều lần soạn thảo, tháng 5/1999, Luật Doanh nghiệp ra đời và có hiệu lực thi hành từ ngày 01/01/2000. Sự ra đời của Luật Doanh nghiệp 1999 là bƣớc đợt phá cả về tƣ duy lẫn kỹ năng quản lý đối với khối kinh tế tƣ nhân. Do yêu cầu của kinh tế thị trƣờng, hội nhập kinh tế quốc tế nên các doanh nghiệp tƣ nhân của nƣớc ta đã gia tăng nhanh chóng. Có thể tham khảo con số thống kê do Tổng cục thống kê Việt Nam tổng hợp tại ấn phẩm “Doanh nghiệp Việt Nam 9 năm đầu thế kỷ 21”, NXB Thống kê, 2010 nhƣ sau: trong năm 2000 có 20.548 DNTN đƣợc thành lập; năm 2001 có 22.777 DNTN; năm 2002 có 24.794 DNTN; năm 2003 có 25.653 DNTN; năm 2004 có 29.980 DNTN; năm 2008 đã tăng lên 46.530 DNTN. Cho đến nay, với cơ chế mở cửa, chính sách hội nhập quốc tế và sự phát triển đa dạng các loại hình doanh nghiệp cho thƣơng nhân lựa chọn, loại hình DNTN dù không tiếp tục phát triển rầm rộ nhƣ những năm trƣớc, nhƣng xu hƣớng mua bán DNTN vẫn tồn tại phát triển. Do đó, cùng với quá trình này, việc bổ sung, sửa đổi và ban hành các quy định mới về doanh nghiệp tƣ nhân cũng đƣợc dần hoàn chỉnh. 9
  18. 1.1.2 Vai trò và ý nghĩa của Doanh nghiệp tư nhân 1.1.2.1. Doanh nghiệp tư nhân - quy luật phát triển tất yếu của kinh tế hộ gia đình ở Việt Nam Giai đoạn 1986-1990 khu vực kinh tế tƣ nhân ở Việt Nam chủ yếu mới xuất hiện dƣới hình thức kinh tế hộ gia đình và còn chịu nhiều ràng buộc. Các hộ sản xuất kinh doanh phi nông nghiệp vẫn chƣa đƣợc xã hội chấp nhận, vẫn hoạt động “ngầm” là chủ yếu và chủ hộ vẫn còn bị kỳ thị, coi là “con buôn”. Sang đến giai đoạn 1991-1999, kinh tế hộ gia đình nhất là hộ công thƣơng nghiệp kinh doanh cá thể đứng trƣớc đòi hỏi bức thiết về mở rộng quy mô, ngành nghề sản xuất kinh doanh đồng thời thoát khỏi cảnh hoạt động “ngầm”, muốn đƣợc luật pháp chính thức thừa nhận. Điều này phù hợp với xu thế tất yếu khách quan là phải giải phóng sức sản xuất. Đại hội Đảng Cộng sản Việt Nam lần VII (1991) đã chính thức coi phát triển nền kinh tế hàng hóa đa thành phần, vận hành theo cơ chế thị trƣờng định hƣớng Xã hội chủ nghĩa là chủ trƣơng trong cả thời kì quá độ lên Xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam. Chủ trƣơng của Đảng đƣợc thể chế hóa thông qua việc ban hành Luật Doanh nghiệp Tƣ nhân 1990 và đƣợc sửa đổi bổ sung vào năm 1994. Đây là bƣớc ngoặt quan trọng mở ra một thời kỳ mới cho DNTN. DNTN và sở hữu tƣ nhân chính thức đƣợc pháp luật công nhận và bảo hộ. Tuy nhiên, việc phát triển nhanh chóng của kinh tế hộ và đặc biệt của các DNTN về quy mô và số lƣợng đã làm bộc lộ nhiều hạn chế của Luật Doanh nghiệp Tƣ nhân 1990. Vì vậy, sau nhiều lần soạn thảo, Quốc Hội đã thông qua Luật Doanh nghiệp mới vào tháng 6/1999. Từ năm 2000 – 2005: từ sau khi Luật Doanh nghiệp 1999 ra đời, kinh tế tƣ nhân nói chung và DNTN nói riêng, một lần nữa, tiếp tục khẳng định những đóng góp và vai trò to lớn của mình đối với sự phát triển của kinh tế đất nƣớc, cùng với sự kiện Việt Nam chuẩn bị gia nhập Tổ chức Thƣơng Mại Thế Giới (WTO), Đảng và Nhà nƣớc nhận thấy cần có sự bình đẳng hơn đối với tất cả các thành phần kinh 10
  19. tế. Do đó, năm 2005, sự kiện Luật Doanh nghiệp thống nhất (sự thống nhất tất cả các loại hình doanh nghiệp vào chung một luật: Doanh nghiệp nhà nƣớc – trƣớc chịu sự điều chỉnh của Luật Doanh nghiệp Nhà nƣớc đƣợc Quốc hội nƣớc Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam Khoá IX, kỳ họp thứ 7 thông qua ngày 20 tháng 04 năm 1995 (“Luật Doanh nghiệp Nhà nƣớc 2003"), DNTN – trƣớc chịu sự điều chỉnh của Luật Doanh nghiệp Tƣ nhân 1990, Doanh nghiệp ngoài quốc doanh – trƣớc chịu sự điều chỉnh của Luật Doanh nghiệp 1999, Doanh nghiệp có vốn đầu tƣ nƣớc ngoài (doanh nghiệp FDI) – trƣớc chịu sự điều chỉnh của Luật Đầu tƣ Nƣớc ngoài tại Việt Nam đƣợc Quốc hội nƣớc Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam khoá IX, kỳ họp thứ 10 thông qua ngày 12 tháng 11 năm 1996 ("Luật Đầu tƣ Nƣớc ngoài 1996"). Theo đó, “DNTN là doanh nghiệp do một cá nhân làm chủ, tự chịu trách nhiệm bằng toàn bộ tài sản của mình về mọi hoạt động của doanh nghiệp” (Điều 141, Khoản 1, Luật Doanh nghiệp 2005). Loại hình doanh nghiệp này ngay từ khi hình thành đã dần phát triển và đóng góp một phần đáng kể cho sự tăng trƣởng của nền kinh tế Việt Nam trong suốt hơn một thập kỷ qua. Việc ghi nhận về mặt pháp lý một loại hình doanh nghiệp mới – DNTN – chính là một trong những giải pháp nhằm giải phóng sức sản xuất, phát huy mọi nguồn lực để xây dựng và phát triển đất nƣớc. Đánh giá về sự phát triển của khu vực kinh tế tƣ nhân, Hội nghị lần thứ 5 Ban chấp hành Trung ƣơng Đảng khóa IX (2002) đã chỉ rõ: “Hơn 10 năm qua, thực hiện đƣờng lối, chính sách đổi mới của Đảng và Nhà nƣớc, đƣợc sự đồng tình và hƣởng ứng tích cực của nhân dân, kinh tế tƣ nhân gồm kinh tế cá thể, tiểu chủ và kinh tế tƣ bản tƣ nhân, hoạt động dƣới hình thức hộ kinh doanh cá thể và loại hình DNTN đã phát triển rộng khắp trong cả nƣớc; đóng góp quan trọng vào phát triển kinh tế, huy động các nguồn lực xã hội vào sản xuất, kinh doanh, tạo thêm việc làm, cải thiện đời sống nhân dân, tăng ngân sách nhà nƣớc, góp phần giữ vững ổn định chính trị – xã hội của đất nƣớc. Cùng với các thành phần kinh tế khác, sự phát triển của kinh tế tƣ nhân đã góp phần giải phóng lực lƣợng sản xuất, thúc đẩy phân công lao động xã hội, chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hƣớng công nghiệp hóa, hiện đại 11
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

LV.09: Bộ Luận Văn Tốt Nghiệp Chuyên Ngành Quản Trị Kinh Doanh
81 tài liệu
1643 lượt tải
THÔNG TIN
TRỢ GIÚP
HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG
Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2