Luận văn thạc sĩ: Phát triển nguồn nhân lực ở công ty thương mại Quảng Nam - Đà Nẵng

Chia sẻ: Dfg Dfg | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:109

Thêm vào BST

Báo xấu

155
lượt xem 69
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Công ty thương mại Quảng Nam - Đà Nẵng là môt doanh nghiệp Nhà nước hoạt động trong cơ chế thị trường với sự cạnh tranh gay gắt. Trng bối cảnh đó đặt ra cho công ty những đòi hỏi lớn về trình độ năng lực của cán bộ, nhân viên trong công ty.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn thạc sĩ: Phát triển nguồn nhân lực ở công ty thương mại Quảng Nam - Đà Nẵng

1 B GIÁO D C ĐÀO T O Đ I H C ĐÀ N NG PH M THANH HÀ PHÁT TRI N NGU N NHÂN L C CÔNG TY THƯƠNG M I QU NG NAM- ĐÀ N NG (DATRACO) LU N VĂN TH C SĨ QU N TR KINH DOANH Đà N ng - Năm 2011
2 B GIÁO D C ĐÀO T O Đ I H C ĐÀ N NG PH M THANH HÀ PHÁT TRI N NGU N NHÂN L C CÔNG TY THƯƠNG M I QU NG NAM- ĐÀ N NG (DATRACO) Chuyên ngành: Qu n tr kinh doanh Mã s : 60.34.05 LU N VĂN TH C SĨ QU N TR KINH DOANH Ngư i hư ng d n khoa h c: PGS,TS.PH M THANH KHI T Đà N ng - Năm 2011
3 L I CAM ĐOAN Tôi xin cam ñoan ñây là công trình nghiên c u riêng c a tôi. Các s li u, k t qu nêu trong lu n văn là trung th c và chưa t ng ñư c ai công b trong b t kỳ m t công trình nào khác. Tác gi lu n văn Ph m Thanh Hà
4 M CL C L I CAM ĐOAN M CL C DANH M C CÁC HÌNH V , Đ TH L I M Đ U .........................................................................................................1 1. Tính c p thi t c a ñ tài ..................................................................................1 2. M c tiêu nghiên c u........................................................................................2 3. Đ i tư ng và ph m vi nghiên c u...................................................................3 4. Phương pháp nghiên c u.................................................................................3 5. Ý nghĩa khoa h c và th c ti n.........................................................................3 6. B c c c a ñ tài .............................................................................................3 CHƯƠNG 1: CƠ S LÝ LU N V PHÁT TRI N NGU N NHÂN L C TRONG T CH C, DOANH NGHI P...................................................5 1.1. NH NG KHÁI NI M CƠ B N.................................................................5 1.1.1. Nhân l c ................................................................................................5 1.1.2. Ngu n nhân l c .....................................................................................6 1.1.3. Phát tri n ngu n nhân l c .....................................................................9 1.2. N I DUNG PHÁT TRI N NGU N NGÂN L C TRONG T CH C, DOANH NGHI P..................................................................................................11 1.2.1. Cơ c u ngu n nhân l c phù h p v i yêu c u nhi m v , m c tiêu c a t ch c..............................................................................................................12 1.2.2. Phát tri n trình ñ chuyên môn, nghi p v c a ngu n nhân l c .........12 1.2.3. Phát tri n k năng ngh nghi p c a ngư i lao ñ ng............................15 1.2.4. Nâng cao nh n th c c a ngư i lao ñ ng..............................................16 1.2.5. T o ñ ng cơ thúc ñ y ngư i lao ñ ng..................................................17
5 1.3. CÁC NHÂN T NH HƯ NG Đ N PHÁT TRI N NGU N NHÂN L C TRONG T CH C, DOANH NGHI P......................................................22 1.3.1. Các nhân t bên ngoài..........................................................................22 1.3.2. Các nhân t bên trong ..........................................................................24 Tóm t t Chương 1 ..............................................................................................26 CHƯƠNG 2: TH C TR NG PHÁT TRI N NGU N NHÂN L C CÔNG TY THƯƠNG M I QU NG NAM – ĐÀ N NG................................27 2.1. KHÁI QUÁT V CÔNG TY THƯƠNG M I QU NG NAM – ĐÀ N NG ....................................................................................................................27 2.1.1. Quá trình hình thành và phát tri n c a công ty....................................27 2.1.2. Ch c năng, nhi m v ...........................................................................29 2.1.2.1. Ch c năng .....................................................................................29 2.1.2.2. Nhi m v ........................................................................................30 2.1.2.3. Sơ ñ b máy t ch c c a công ty ................................................31 2.1.3. Tình hình ho t ñ ng ch y u c a công ty ............................................31 2.1.3.1. Các y u t s n xu t c a công ty....................................................31 2.1.3.2. K t qu s n xu t kinh doanh c a công ty năm 2009-2010...........34 2.2. TH C TR NG PHÁT TRI N NGU N NHÂN L C C A CÔNG TY ..........................................................................................................................36 2.2.1. Th c tr ng ngu n nhân l c c a công ty...............................................36 2.2.2. Th c tr ng phát tri n ngu n nhân l c c a công ty ..............................37 2.2.2.1. Th c tr ng v cơ c u ngu n nhân l c ..........................................37 2.2.2.2. Th c tr ng v phát tri n trình ñ chuyên môn, nghi p v ............42 2.2.2.3. Th c tr ng v phát tri n k năng c a ngư i lao ñ ng .................45 2.2.2.4. Th c tr ng v nâng cao nh n th c c a ngư i lao ñ ng...............46 2.2.2.5. Th c tr ng v nâng cao ñ ng cơ thúc ñ y c a ngư i lao ñ ng ...48
6 2.3. Đánh giá chung v th c tr ng phát tri n ngu n nhân l c Công ty Thương m i Qu ng Nam-Đà N ng ……………………………………….55 2.3.1. K t qu ……………………………………………………… 55 2.3.2. H n ch ……………………………………………………... 56 2.3.3. Nguyên nhân c a h n ch ...................................................................57 Tóm t t Chương 2 ..............................................................................................59 CHƯƠNG 3: NH NG GI I PHÁP PHÁT TRI N NGU N NHÂN L C CÔNG TY THƯƠNG M I QU NG NAM – ĐÀ N NG Đ N NĂM 2020 ........................................................................................................................60 3.1. NH NG CĂN C Đ Đ XU T GI I PHÁP ........................................60 3.1.1. K ho ch phát tri n s n xu t kinh doanh c a Công ty ñ n năm 2015 và 2020 ..........................................................................................................60 3.1.2. Yêu c u phát tri n ngu n nhân l c cho doanh nghi p trong nư c nói chung, thành ph Đà N ng nói riêng ...............................................................65 3.1.3. Các nhân t tác ñ ng bên ngoài ..........................................................66 3.1.3.1. Khoa h c-công ngh phát tri n làm thay ñ i nhi u ngành ngh ........................................................................................................................66 3.1.3.2. S c nh tranh c a th trư ng ........................................................66 3.2. NH NG GI I PHÁP PHÁT TRI N NGU N NHÂN L C CÔNG TY THƯƠNG M I QU NG NAM – ĐÀ N NG ...............................................67 3.2.1. Hoàn thi n cơ c u ngu n nhân l c ...................................................67 3.2.2. Phát tri n trình ñ chuyên môn nghi p v ...........................................70 3.2.3. Phát tri n k năng ngư i lao ñ ng .......................................................75 3.2.4. Nâng cao nh n th c cho ngư i lao ñ ng .............................................78 3.2.5. Nâng cao ñ ng cơ thúc ñ y ngư i lao ñ ng ........................................81 3.3. M T S KI N NGH ................................................................................89 3.3.1. Đ i v i Thành ph Đà N ng và Nhà nư c ..........................................89
7 3.3.2. Đ i v i Công ty....................................................................................89 Tóm t t Chương 3 ..............................................................................................90 K T LU N ............................................................................................................91 DANH M C TÀI LI U THAM KH O...............................................................93 QUY T Đ NH GIAO Đ TÀI LU N VĂN
1 DANH M C CÁC B NG S hi u Tên b ng Trang b ng 1.1 Tháp nhu c u c a Maslow trong t ch c, doanh nghi p 19 Cơ s v y ch t k thu t c a công ty Đà N ng và các chi 2.1 32 nhánh 2.2 K t qu h at ñ ng kinh doanh c a công ty năm 2009 - 2010 35 Ngu n nhân l c các phòng ban, ngành ngh c a công ty 2.3 37 trong nh ng năm 2008 - 2010 2.4 Cơ c u lao ñ ng theo ñ tu i và gi i tính 39 Cơ c u lao ñ ng theo trình ñ chuyên môn c a cán b trong 2.5 43 công ty 2.6 Trình ñ tin h c, ngo i ng c a nhân viên 44 3.1 K ho ch s n xu t kinh doanh ñ n năm 2015 61 3.2 K ho ch s n xu t kinh doanh ñ n năm 2020 62 D ki n cơ c u ngu n nhân l c, trình ñ , ngành ngh ñào t o 3.3 69 s ngư i m i b sung năm 2015 Cơ c u ngu n nhân l c theo trình ñ chuyên môn c a công ty 3.4 75 năm 2015 – 2020
2 DANH M C CÁC BI U Đ , HÌNH V S hi u Tên bi u ñ Trang bi u ñ , hình v 2.1 Sơ ñ cơ c u b máy t ch c c a công ty 31 2.1 K t qu ho t ñ ng kinh doanh c a công ty năm 36 2009 - 2010 2.2 Cơ c u lao ñ ng theo ñ tu i 40 2.3 Cơ c u lao ñ ng theo gi i tính 41
L IM Đ U 1. Tính c p thi t c a ñ tài: Ngu n nhân l c là ngu n v n quan tr ng trong quá trình phát tri n kinh t c a m i qu c gia. Đ i v i các công ty, ngu n nhân l c có vai trò quy t ñ nh năng l c c nh tranh. Công nghi p hoá và h i nh p kinh t là m t quá trình chuy n d ch cơ c u kinh t k t h p nhi u y u t , nhưng trong ñó con ngư i là y u t quan tr ng nh t. Coi tr ng y u t này thì n n kinh t s phát tri n m nh m , b n v ng và cư ng th nh. Kinh nghi m cho th y, s t n t i và phát tri n c a m i qu c gia hay m i doanh nghi p ñ u ph thu c vào chính sách phát tri n ngu n nhân l c c a qu c gia hay doanh nghi p ñó. B t kỳ m t qu c gia nào dù có ngu n tài chính d i dào, tài nguyên phong phú, cũng không th phát tri n ñư c, n u như h không quan tâm ho c ñánh giá th p v v n ñ con ngư i. Do v y, các qu c gia c n ph i ch ñ ng quy ho ch, t o ngu n, ñào t o và b i dư ng ñ ngu n nhân l c phát huy hi u qu cao nh t. Đ ñáp ng nhu c u phát tri n kinh t – xã h i trong tình hình m i, Đ ng và Nhà nư c ta ñã ñ t ra nh ng yêu c u cơ b n trư c m t và lâu dài trong vi c phát tri n và s d ng ngu n nhân l c có hi u qu nh t. Xây d ng m i quan h g n bó ch t ch gi a khai thác, s d ng v i vi c ñào t o, b i dư ng ñ phát tri n ngu n nhân l c, coi ch t lư ng ngu n nhân l c là m t ti n ñ cơ b n ñ nâng cao hi u qu kinh t - xã h i c a ñ t nư c. Chi n lư c phát tri n kinh t - xã h i c a Nhà nư c ñã ñ t con ngư i v a là m c tiêu, v a là ñ ng l c trong s nghi p ñ y m nh công nghi p hóa, hi n ñ i hóa, con ngư i và ngu n nhân l c là nh ng nhân
t quan tr ng hàng ñ u, quy t ñ nh s phát tri n nhanh, hi u qu và b n v ng c a ñ t nư c. Vi t Nam ñang ti n hành công nghi p hóa, hi n ñ i hóa ñ t nư c. Đây là quá trình chuy n ñ i căn b n, toàn di n các ho t ñ ng kinh t -xã h i t s d ng s c lao ñ ng th công là chính sang s d ng m t cách ph bi n s c lao ñ ng cùng v i công ngh , phương ti n và phương pháp tiên ti n, hi n ñ i, t o ra năng su t lao ñ ng xã h i cao. Công nghi p hóa, hi n ñ i hóa yêu c u ph i có m t ngu n nhân l c có trình ñ , ch t lư ng cao. M t khác, Vi t Nam là thành viên c a WTO, t o nhi u cơ h i cho s m r ng h p tác và phân công qu c t nhưng nó cũng ñ t ra thách th c không nh , ñó là ch t lư ng ngu n nhân l c còn th p. Th c t nh ng năm qua cho th y, các doanh nghi p Vi t Nam ph i ch u áp l c nhi u nh t, ph i c nh tranh không ngang s c t i th trư ng trong và ngoài nư c, do chưa có nhi u kinh nghi m và trình ñ non kém. V n ñ này ñang ñ t ra c p thi t là ph i ñào t o nâng cao trình ñ và phát tri n ngu n nhân l c có ch t lư ng, ñáp ng ñư c yêu c u. Công ty Thương m i Qu ng Nam - Đà N ng là m t doanh nghi p Nhà nư c ho t ñ ng trong cơ ch th trư ng v i s c nh tranh gay g t. Trong b i c nh ñó ñ t ra cho Công ty nh ng ñòi h i l n v trình ñ năng l c c a cán b , nhân viên trong công ty nh m ñáp ng t t nh ng nhu c u kinh doanh m i, góp ph n nâng cao hi u qu ho t ñ ng kinh doanh c a công ty trong tương lai. Xu t phát t th c t ñó, trong quá trình th c t p t i công ty, qua tìm hi u th c t cùng v i ki n th c ñã h c, tôi quy t ñ nh ch n ñ tài : “PHÁT TRI N NGU N NHÂN L C CÔNG TY THƯƠNG M I QU NG NAM – ĐÀ N NG (DATRACO)”. 2. M c tiêu nghiên c u :
- H th ng hóa nh ng v n ñ lý lu n v phát tri n ngu n nhân l c trong các t ch c doanh nghi p - Phân tích th c tr ng công tác phát tri n ngu n nhân l c Công ty Thương m i Qu ng Nam – Đà N ng, ch ra nh ng thành công, h n ch , nguyên nhân - Đ xu t nh ng gi i pháp phát tri n ngu n nhân l c Công ty ñ ñáp ng yêu c u nhi m v t t hơn trong nh ng năm t i. 3. Đ i tư ng và ph m vi nghiên c u: - Đ i tư ng nghiên c u: là nh ng v n ñ lý lu n và th c ti n liên quan ñ n phát tri n ngu n nhân l c c a Công ty Thương m i Qu ng Nam – Đà N ng. - Ph m vi nghiên c u: ngu n nhân l c t khi Công ty thành l p ñ n nay và ñ nh hư ng phát tri n ñ n 2015 và 2020. 4. Phương pháp nghiên c u: Đ tài c a lu n văn thu c chuyên ngành Qu n tr kinh doanh nên phương pháp s d ng ch y u là các phương pháp duy v t bi n ch ng và duy v t l ch s , logic - l ch s , phương pháp phân tích - t ng h p, th ng kê, ñi u tra nghiên c u th c t . Ngoài ra, ñ tài còn s d ng m t s phương pháp khác k t h p v i s li u kh o sát, th ng kê báo cáo c a công ty. 5. Ý nghĩa khoa h c và th c ti n Góp ph n làm rõ và b sung vào lý lu n v ngu n nhân l c, phát tri n ngu n nhân l c nói chung, ñ i v i v i các t ch c, công ty nói riêng. Lu n văn có th làm tài li u nghiên c u tham kh o cho nh ng ai quan tâm, nh t là cho các công ty, doanh nghi p v n d ng vào vi c phát tri n ngu n nhân l c c a mình. 6. B c c c a ñ tài: -M ñ u
- Chương 1: Cơ s lý lu n v phát tri n ngu n nhân l c trong t ch c, doanh nghi p - Chương 2: Th c tr ng phát tri n ngu n nhân l c Công ty Thương m i Qu ng Nam – Đà N ng - Chương 3: Nh ng gi i pháp phát tri n ngu n nhân l c Công ty Thương m i Qu ng Nam – Đà N ng ñ n 2015 và t m nhìn ñ n năm 2020 - K t lu n - Tài li u tham kh o - Ph l c
CHƯƠNG 1 CƠ S LÝ LU N V PHÁT TRI N NGU N NHÂN L C TRONG T CH C DOANH NGHI P 1.1. NH NG KHÁI NI M CƠ B N 1.1.1. Nhân l c - Theo t ñi n Ti ng Vi t – Nguy n Như Ý, NXB Văn hóa thông tin, 1999. Thu t ng “Nhân l c”: S c ngư i dùng trong s n xu t. Trong các cu c ñi u tra hàng năm v lao ñ ng và vi c làm do B Lao ñ ng Thương binh và Xã h i t ch c, thu t ng “dân s trong ñ tu i lao ñ ng” ñư c s d ng ñ ng nghĩa và thay cho thu t ng “nhân l c”. Nhân l c là s c l c con ngư i, n m trong m i con ngư i và làm cho con ngư i ho t ñ ng. S c l c ñó ngày càng phát tri n cùng v i s phát tri n c a cơ th con ngư i và ñ n m t m c ñ nào ñó, con ngư i ñ ñi u ki n tham gia vào quá trình lao ñ ng. [trang 12; 2] Nhân l c ñư c hi u là ngu n l c c a m i con ngư i mà ngu n l c này bao g m th l c, trí l c và nhân cách. [trang 7-8; 15] Nhân l c theo nghĩa ñen, ch là s c ngư i, s c ngư i bao hàm c s c m nh v t ch t và s c m nh tinh th n . [trang 544; 1] Theo cách ti p nh n này, th l c ch s c kho c a thân th , nó ph thu c vào s c vóc, tình tr ng s c kho c a m i ngư i, m c s ng, thu nh p, ch ñ ăn u ng, ch ñ làm vi c ngh ngơi, ch ñ y t . Ngoài ra, th l c con ngư i còn ph thu c vào tu i tác, th i gian công tác, gi i tính,… Trí l c ch s c suy nghĩ, s hi u bi t, s ti p thu ki n th c, tài năng, năng khi u cũng như quan ñi m, lòng tin, nhân cách c a t ng ngư i.
Nhân l c ñư c hi u là toàn b các kh năng v th l c và trí l c c a con ngư i ñư c v n d ng ra trong quá trình lao ñ ng s n xu t. Nó cũng ñư c xem là s c lao ñ ng c a con ngư i – m t ngu n l c quý giá nh t trong các y u t c a s n xu t c a các doanh nghi p. Nhân l c c a doanh nghi p bao g m t t c nh ng ngư i lao ñ ng làm vi c trong doanh nghi p. [trang 11; 12] 1.1.2. Ngu n nhân l c Ngu n nhân l c hay còn ñư c g i là "ngu n l c con ngư i” ñư c hi u t m vĩ mô là m t ngu n l c ñ u vào quan tr ng cho s phát tri n c a ñ t nư c. Ngu n nhân l c là ngu n l c con ngư i. Ngu n l c ñó ñư c xem xét hai khía c nh. Trư c h t, v i ý nghĩa là ngu n g c, là nơi phát sinh ra ngu n l c. Ngu n nhân l c n m ngay trong b n thân con ngư i, ñó là s khác nhau cơ b n gi a ngu n l c con ngư i và các ngu n l c khác. Th hai, ngu n nhân l c là t ng th ngu n l c t ng cá nhân con ngư i. V i tư cách là ngu n l c c a quá trình phát tri n, ngu n nhân l c là ngu n l c con ngư i có kh năng sáng t o ra c a c i v t ch t và tinh th n cho xã h i ñư c bi u hi n ra s lư ng và ch t lư ng nh t ñ nh t i m t th i ñi m nh t ñ nh.[trang 12; 2] Theo cách ti p c n c a Liên h p qu c, ngu n nhân l c là t t c ki n th c, k năng và năng l c c a con ngư i có liên quan ñ n s phát tri n xã h i. V i cách nhìn này, ngu n nhân l c ñư c xem xét phương di n ch t lư ng, vai trò và s c m nh c a con ngư i ñ i v i s phát tri n c a xã h i. Theo T ch c Lao ñ ng qu c t thì ngu n nhân l c c a m t qu c gia là toàn b nh ng ngư i trong ñ tu i có kh năng tham gia lao ñ ng. Ngu n nhân l c ñư c hi u theo hai nghĩa: Theo nghĩa r ng, ngu n nhân l c là ngu n cung c p s c lao ñ ng cho s n xu t xã h i, cung c p ngu n l c con ngư i cho s phát tri n. Do ñó, ngu n nhân l c bao g m toàn b dân cư có th phát tri n bình
thư ng. Theo nghĩa h p, ngu n nhân l c là kh năng lao ñ ng c a xã h i, là ngu n l c cho s phát tri n kinh t xã h i, là t ng th các y u t v th l c, trí l c c a h ñư c huy ñ ng vào quá trình lao ñ ng. Theo B Lu t Lao ñ ng Vi t Nam, ngu n nhân l c trong xã h i bao g m nh ng ngư i trong ñ tu i lao ñ ng và ngoài ñ tu i lao ñ ng nhưng có kh năng ho c s tham gia lao ñ ng. Theo ñ tài khoa h c - công ngh c p nhà nư c mang mã s KX - 07: "Con ngư i Vi t Nam - m c tiêu và ñ ng l c c a s phát tri n kinh t - xã h i" do GS. TSKH Ph m Minh H c ch trì, ngu n nhân l c ñư c quan ni m là s dân và ch t lư ng con ngư i bao g m: th ch t, tinh th n, s c kho , trí tu , năng l c và ph m ch t .[trang 328; 10] Ngu n nhân l c là khái ni m có n i hàm phong phú hơn khái ni m nhân l c, ngu n nhân l c là t ng th các y u t v th ch t và tinh th n (ph m ch t ñ o ñ c, trình ñ tri th c, h c v n, ngh nghi p ...) t o thành năng l c c a con ngư i (cá nhân và c ng ñ ng) v i tư cách ch th ho t ñ ng có th huy ñ ng, khai thác ñ thúc ñ y s phát tri n c a xã h i. Ngu n nhân l c nói lên ti m năng c a con ngư i c v lư ng (quy mô dân s , cơ c u ñ tu i, phân b dân cư...) và ch t (t ng h p nh ng ñ c trưng v th l c, trí l c, tay ngh , ph m ch t chính tr , tư tư ng, ñ o ñ c...) có th huy ñ ng, khai thác ñ ph c v s nghi p CNH, HĐH ñ t nư c.[trang 544-545; 1] NNL trong m t t ch c ñư c hình thành trên cơ s c a các cá nhân có vai trò khác nhau và ñư c liên k t v i nhau theo nh ng m c tiêu nh t ñ nh [trang 6; 8] . Có th hi u NNL trong t ch c bao g m các m t cơ b n sau: - S lư ng ngu n nhân l c trong t ch c:
Th hi n quy mô c a t ch c, s lư ng nhân viên càng ñông, quy mô t ch c càng l n và ngư c l i s lư ng ít, quy mô t ch c nh . - Cơ c u ngu n nhân l c trong t ch c: Th hi n tính ña d ng cơ c u ngu n nhân l c trong t ch c qua trình ñ h c v n, ñ tu i, gi i tính, h c hàm, h c v … Tính ña d ng cơ c u nh hư ng tr c ti p ñ n ch t lư ng và s c m nh c a NNL trong t ch c. - Ch t lư ng ngu n nhân l c trong t ch c: Ch t lư ng ngu n nhân l c ñư c hi u là năng l c c a h trong công vi c và cu c s ng. Năng l c c a nhân viên thông thư ng ñư c ñánh giá qua các tiêu chí sau: Trí l c, th l c và ñ o ñ c. + Trí l c: là t t c nh ng gì thu c v trí tu , tinh th n, năng l c chuyên môn, kh năng s d ng chuyên môn trong công vi c, giá tr và ph m ch t c a nhân viên trong t ch c. + Th l c: là s c kho , là th ch t, là s c ch u ñ ng áp l c công vi c, và cách x lý s căng th ng trong công vi c c a nhân viên. + Đ o ñ c: là m t ph m trù th hi n tư tư ng, tình c m, l i s ng, thái ñ và phong cách ñ i x v i ñ ng nghi p trong t ch c, v i m i ngư i trong xã h i bao hàm c quan ni m v nhân dân và v ñ t nư c mình. Như v y, các quan ni m v ngu n nhân l c tuy khác nhau cách ti p c n nhưng ñ u có ñi m chung khi cho r ng ñó là khái ni m v s dân cư, cơ c u dân cư và ch t lư ng dân cư c a m t ñ t nư c v i t t c các ñ c ñi m v th ch t, tinh th n, s c kho , trí tu , năng l c, ph m ch t và l ch s c a dân t c ñó. T quan ni m chung ñó có th th y, ngu n nhân l c c a m t t ch c ñư c hình thành trên cơ s các cá nhân có vai trò khác nhau và ñư c liên k t l i b i m c tiêu c a t ch c. “Ngu n nhân l c c a doanh nghi p ñư c hình thành trên
cơ s c a các cá nhân có vai trò khác nhau và ñư c liên k t v i nhau theo nh ng m c tiêu nh t ñ nh. Ngu n nhân l c khác v i các ngu n l c khác c a doanh nghi p do chính b n ch t c a con ngư i”. [trang 1; 8] T các quan ni m trên, ngu n nhân l c ñư c hi u theo nghĩa r ng là t ng th nh ng ti m năng c a con ngư i bao g m th l c, trí l c và nhân cách c a con ngư i ñáp ng s ñòi h i c a m t cơ c u kinh t - xã h i nh t ñ nh. 1.1.3. Phát tri n ngu n nhân l c Phát tri n ngu n nhân l c là t ng th các ho t ñ ng h c t p có t ch c ñư c ti n hành trong nh ng kho ng th i gian nh t ñ nh ñ t o ra s thay ñ i v hành vi ngh nghi p c a ngư i lao ñ ng. Phát tri n ngu n nhân l c là bao g m t t c các ho t ñ ng h c t p, th m chí ch vài ngày, vài gi .[trang 161; 9] Hi n nay thu t ng “phát tri n ngu n nhân l c” ñư c s d ng khá ph bi n và ñư c hi u dư i nhi u góc ñ khác nhau: Phát tri n ngu n nhân l c theo nghĩa r ng là t ng th các ho t ñ ng h c t p có t ch c ñư c ti n hành trong nh ng kho ng th i gian nh t ñ nh ñ t o ra s thay ñ i v hành vi ngh nghi p cho ngư i lao ñ ng và ñư c th c hi n b i doanh nghi p. [16] Trư c h t, phát tri n ngu n nhân l c chính là toàn b nh ng ho t ñ ng h c t p ñư c t ch c b i doanh nghi p, do doanh nghi p cung c p cho ngư i lao ñ ng. Các ho t ñ ng ñó có th ñư c cung c p trong vài gi , vài ngày ho c th m chí t i vài năm, tuỳ vào m c tiêu h c t p và nh m t o ra s thay ñ i hành vi ngh nghi p cho ngư i lao ñ ng theo hư ng ñi lên, t c là nâng cao kh năng và trình ñ ngh nghi p c a h . Phát tri n ngu n nhân l c ñư c t o thành b i 3 b ph n: giáo d c, ñào t o và phát tri n.
Giáo d c: là các ho t ñ ng h c t p ñ chu n b cho con ngư i bư c vào m t ngh nghi p ho c chuy n sang ngh m i thích h p hơn trong tương lai. Đào t o: ñư c hi u là các ho t ñ ng h c t p nh m giúp cho ngư i lao ñ ng có th th c hi n có hi u qu hơn ch c năng, nhi m v c a mình. Phát tri n: là các ho t ñ ng h c t p vư t ra kh i ph m vi công vi c trư c m t c a ngư i lao ñ ng, m ra cho h nh ng công vi c m i d a trên cơ s nh ng ñ nh hư ng tương lai c a t ch c. Theo t ch c lao ñ ng qu c t (ILO): Phát tri n ngu n nhân l c bao hàm m t ph m vi r ng l n hơn ch không ch có s chi m lĩnh ngh ho c ngay c vi c ñào t o nói chung mà còn là phát tri n năng l c ñó c a con ngư i ñ ti n t i có vi c làm hi u qu , cũng như th a mãn ngh nghi p và cu c s ng cá nhân.[trang 15; 7] M c dù có nhi u quan ni m khác nhau v phát tri n ngu n nhân l c nhưng nhìn chung phát tri n ngu n nhân l c chính là quá trình h c t p và phát tri n năng l c toàn di n c a con ngư i vì s ti n b kinh t , xã h i và s hoàn thi n b n thân c a m i ngư i. Phát tri n ngu n nhân l c là m t trong nh ng n i dung c a qu n tr ngu n nhân l c và không th tách r i qu n tr ngu n nhân l c. Phát tri n ngu n nhân l c như là m t quá trình m r ng, tăng năng l c các kh năng c a ngư i lao ñ ng tham gia có hi u qu vào phát tri n kinh t -xã h i. Phát tri n ngu n nhân l c chính là s bi n ñ i s lư ng và ch t lư ng v các m t th l c, trí l c, k năng, ki n th c và tinh th n, t o ra nh ng bi n ñ i ti n b trong cơ c u l c lư ng lao ñ ng. Như v y, phát tri n ngu n nhân l c có th nói ñơn gi n ñó là quá trình nâng cao năng l c c a con ngư i v m i m t ñ tham gia có hi u qu vào phát tri n kinh t xã h i.