Luận văn Thạc sĩ Tài chính ngân hàng: Nâng cao chất lượng hoạt động môi giới chứng khoán tại Công ty TNHH Chứng khoán Ngân hàng Thương mại Cổ phần Ngoại thương Việt Nam (VCBS)

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:120

Thêm vào BST

Báo xấu

46
lượt xem 15
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục đích nghiên cứu của luận văn "Nâng cao chất lượng hoạt động môi giới chứng khoán tại Công ty TNHH Chứng khoán Ngân hàng Thương mại Cổ phần Ngoại thương Việt Nam (VCBS)" nhằm lý luận về chất lượng hoạt động môi giới tại công ty chứng khoán, luận văn tập trung nghiên cứu thực trạng chất lượng hoạt động môi giới chứng khoán tại VCBS trong thời gian qua, từ đó đề xuất giải pháp nhằm nâng cao chất lượng hoạt động môi giới chứng khoán tại VCBS trong thời gian tới.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Tài chính ngân hàng: Nâng cao chất lượng hoạt động môi giới chứng khoán tại Công ty TNHH Chứng khoán Ngân hàng Thương mại Cổ phần Ngoại thương Việt Nam (VCBS)

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGOẠI THƯƠNG ………o0o……… LUẬN VĂN THẠC SĨ NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG HOẠT ĐỘNG MÔI GIỚI iii iii iii iii iii iii iii iii CHỨNG KHOÁN TẠI CÔNG TY TNHH CHỨNG KHOÁN iii iii iii iii iii iii iii iii NGÂN HÀNG TMCP NGOẠI THƯƠNG VIỆT NAM iii iii iii iii iii iii Ngành: Tài chính – Ngân hàng ĐẶNG KIM THANH Hà Nội - 2022
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGOẠI THƯƠNG LUẬN VĂN THẠC SĨ NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG HOẠT ĐỘNG MÔI GIỚI iii iii iii iii iii iii iii iii CHỨNG KHOÁN TẠI CÔNG TY TNHH CHỨNG KHOÁN iii iii iii iii iii iii iii iii NGÂN HÀNG TMCP NGOẠI THƯƠNG VIỆT NAM iii iii iii iii iii iii Ngành: Tài chính – Ngân hàng Mã số : 8.34.02.01 Họ và tên học viên: Đặng Kim Thanh Người hướng dẫn: PGS, TS Nguyễn Thị Quy Hà Nội - 2022
i LỜI CAM ĐOAN Tác igiả ixin icam iđoan itoàn ibộ inội idung itrong iluận ivăn ithạc isỹ i“Nâng icao i chất ilượng ihoạt iđộng imôi igiới ichứng ikhoán itại iCông ity iTNHH iChứng ikhoán i Ngân ihàng iThương imại iCổ iphần iNgoại ithương iViệt iNam i(VCBS)” ilà ikết iquả i của iquá itrình ihọc itập ivà inghiên icứu icủa ichính itác igiả, idưới isự ihướng idẫn icủa iPGS, i TS. iNguyễn iThị iQuy. iKết iquả inghiên icứu ivà icác ikết iluận itrong iluận ivăn inày ilà i trung ithực ivà ichưa itừng iđược isử idụng iđể ibảo ivệ ibất icứ ihọc ihàm, ihọc ivị inào. iCác i nội idung itrích idẫn ivà itham ikhảo icác itài iliệu, isách ibáo, ithông itin iđược iđăng itải itrên i các itác iphẩm, itạp ichí ivà itrang iweb itheo idanh imục itài iliệu itham ikhảo icủa iluận ivăn. i Tác igiả ixin ichịu ihoàn itoàn itrách inhiệm ivề inghiên icứu icủa imình.
ii LỜI CẢM ƠN Trong thời gian nghiên cứu và thực hiện luận văn này, tác giả đã nhận được sự giúp đỡ nhiệt tình của các cơ quan, tổ chức và cá nhân. Tác giả xin bày tỏ lòng cảm ơn sâu sắc tới tất cả các cơ quan, tổ chức, cá nhân đã tạo điều kiện giúp đỡ trong suốt quá trình thực hiện nghiên cứu này. Tác giả xin gửi lời cảm ơn sâu sắc và chân thành nhất đến quý thầy cô Trường Đại học Ngoại thương, đặc biệt là giảng viên hướng dẫn PGS.TS. Nguyễn Thị Quy đã định hướng, bổ sung kiến thức, gợi ý các nguồn tài liệu tham khảo, đưa ra những nhận xét, góp ý quý báu cho tác giả trong quá trình thực hiện và hoàn thiện luận văn thạc sĩ này. Tác giả cũng xin gửi lời cảm ơn tới Ban lãnh đạo Công ty TNHH chứng khoán Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam (VCBS) đã tạo điều kiện cho tác giả trong quá trình thu thập dữ liệu và thực hiện nghiên cứu của mình. Trong quá trình nghiên cứu luận văn, mặc dù đã cố gắng và nỗ lực, tuy nhiên do hạn chế về thời gian cũng như giới hạn về kiến thức của bản thân tác giả, luận văn này không thể tránh khỏi thiếu sót. Vì vậy, tác giả kính mong nhận được những nhận xét, góp ý từ Quý thầy cô để luận văn được hoàn thiện hơn. Xin chân thành cảm ơn! Hà Nội, ngày tháng năm 2022 Tác giả luận văn Đặng Kim Thanh
iii MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN .......................................................................................................i LỜI CẢM ƠN ........................................................................................................... ii DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT .........................................................................vi DANH MỤC BẢNG ............................................................................................... vii DANH MỤC BIỂU ĐỒ ......................................................................................... viii DANH MỤC HÌNH VẼ ...........................................................................................ix TÓM TẮT KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU CỦA LUẬN VĂN.................................... x PHẦN MỞ ĐẦU ........................................................................................................ 1 CHƯƠNG 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN CHUNG VỀ CHẤT LƯỢNG HOẠT ĐỘNG MÔI GIỚI CỦA CÁC CÔNG TY CHỨNG KHOÁN........................................... 5 1.1. Tổng quan tình hình nghiên cứu về hoạt động môi giới chứng khoán và chất lượng hoạt động môi giới chứng khoán...................................................... 5 1.2. Công ty chứng khoán .................................................................................... 7 1.2.1. Khái niệm công ty chứng khoán ............................................................. 7 1.2.2. Chức năng của công ty chứng khoán ..................................................... 8 1.2.3. Vai trò của công ty chứng khoán ............................................................ 8 1.2.4. Nghiệp vụ của công ty chứng khoán .................................................... 11 1.3. Hoạt động môi giới của công ty chứng khoán........................................... 15 1.3.1. Khái niệm hoạt động môi giới chứng khoán ........................................ 15 1.3.2. Đặc điểm hoạt động môi giới chứng khoán ......................................... 16 1.3.3. Nguyên tắc của hoạt động môi giới chứng khoán ............................... 17 1.3.4. Quy trình của hoạt động môi giới chứng khoán .................................. 18 1.3.5. Vai trò của hoạt động môi giới chứng khoán....................................... 21 1.4. Chất lượng hoạt động môi giới của công ty chứng khoán ....................... 24 1.4.1. Khái niệm chất lượng hoạt động môi giới chứng khoán ..................... 24 1.4.2. Các tiêu chí đo lường chất lượng hoạt động môi giới chứng khoán .. 26 1.5. Các nhân tố ảnh hưởng đến chất lượng hoạt động môi giới chứng khoán của công ty chứng khoán ................................................................................... 32 1.5.1. Nhân tố chủ quan .................................................................................. 32
iv 1.5.2. Nhân tố khách quan .............................................................................. 35 CHƯƠNG 2. THỰC TRẠNG CHẤT LƯỢNG HOẠT ĐỘNG MÔI GIỚI CHỨNG KHOÁN TẠI CÔNG TY TNHH CHỨNG KHOÁN NGÂN HÀNG TMCP NGOẠI THƯƠNG VIỆT NAM ................................................................ 38 2.1. Khái quát về công ty TNHH Chứng khoán Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam ................................................................................................ 38 2.1.1. Quá trình hình thành và phát triển Công ty: ....................................... 38 2.1.2. Cơ cấu tổ chức, nhân sự: ...................................................................... 39 2.1.3. Các sản phẩm, dịch vụ của Công ty ...................................................... 40 2.1.4. Kết quả hoạt động kinh doanh của Công ty chứng khoán VCBS trong thời gian từ năm 2019 - 2021 .......................................................................... 42 2.2. Hoạt động môi giới chứng khoán tại VCBS .............................................. 46 2.2.1. Tổ chức hoạt động ................................................................................. 46 2.2.2. Nhân sự môi giới chứng khoán ............................................................ 48 2.2.3. Mạng lưới hoạt động của VCBS ........................................................... 48 2.2.4. Cơ sở vật chất ......................................................................................... 49 2.3. Chất lượng hoạt động môi giới tại Công ty TNHH Chứng khoán Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam ............................................................... 50 2.3.1. Chất lượng hoạt động môi giới tại VCBS thể hiện qua tiêu chí định lượng................................................................................................................. 50 2.3.2. Chất lượng hoạt động môi giới tại VCBS thể hiện qua tiêu chí định tính .................................................................................................................... 60 2.4. Đánh giá chất lượng hoạt động môi giới tại Công ty TNHH Chứng khoán Ngân hàng TMCP Ngoại Thương Việt Nam ........................................ 64 2.4.1. Các kết quả đạt được ............................................................................. 64 2.4.2. Những hạn chế, tồn tại và nguyên nhân .............................................. 66 CHƯƠNG 3. GIẢI PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG HOẠT ĐỘNG MÔI GIỚI CHỨNG KHOÁN CỦA CÔNG TY TNHH CHỨNG KHOÁN NGÂN HÀNG NGOẠI THƯƠNG VIỆT NAM ................................................................ 74
v 3.1. Dự báo xu hướng phát triển thị trường chứng khoán trong thời gian tới .............................................................................................................................. 74 3.1.1. Cơ sở dự báo .......................................................................................... 74 3.1.2. Xu hướng phát triển thị trường chứng khoán trong thời gian tới ...... 75 3.2. Định hướng nâng cao chất lượng môi giới chứng khoán của Công ty TNHH Chứng khoán Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam................ 78 3.2.1. Định hướng phát triển của Công ty Chứng khoán Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam................................................................................... 78 3.2.2. Định hướng nâng cao chất lượng hoạt động môi giới chứng khoán của Công ty Chứng khoán Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam ...... 79 3.3. Giải pháp nâng cao chất lượng hoạt động môi giới tại Công ty TNHH Chứng khoán Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam ............................ 80 3.3.1. Hoàn thiện mô hình tổ chức của VCBS để tạo điều kiện nền tảng cho việc nâng cao chất lượng hoạt động môi giới ................................................ 80 3.3.2. Cải thiện năng lực tài chính để đáp ứng nhu cầu sử dụng dịch vụ của khách hàng, từ đó nâng cao mức độ hài lòng của khách hàng đối với dịch vụ của VCBS: ........................................................................................................ 81 3.3.3. Nâng cao chất lượng sản phẩm dịch vụ hiện có, đồng thời mở rộng các sản phẩm dịch vụ mới ...................................................................................... 83 3.3.4. Nâng cao chất lượng nguồn nhân lực hiện tại, đẩy mạnh việc thu hút và phát triển nguồn nhân lực có chất lượng cao ........................................... 86 3.3.5. Xây dựng và phát triển chính sách quảng bá marketing ..................... 89 3.3.6. Nâng cấp hệ thống giao dịch và cơ sở vật chất .................................... 90 3.4. Kiến nghị nhằm nâng cao chất lượng hoạt động môi giới chứng khoán 92 3.4.1. Đối với Chính phủ ................................................................................. 92 3.4.2. Đối với Ủy ban Chứng khoán Nhà nước .............................................. 92 3.4.3. Đối với Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam Vietcombank ..... 94 KẾT LUẬN .............................................................................................................. 97 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................... 98 PHỤ LỤC ............................................................................................................... 101
vi DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT Từ viết tắt Nghĩa tiếng Anh Nghĩa tiếng Việt CTCK Securities firms Công ty chứng khoán Ho Chi Minh City Stock Sở giao dịch chứng khoán HOSE Exchange thành phố Hồ Chí Minh IPO Initial Public Offering Phát hành công khai lần đầu M&A Mergers and acquisitions Mua bán và sáp nhập ROA Return on Assets Tỷ suất lợi nhuận trên tài sản ROE Return on Equity Tỷ suất lợi nhuận trên vốn TTCK Stock Market Thị trường chứng khoán Công ty TNHH Chứng khoán VCBS Vietcombank Securities Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam Trung tâm thanh toán bù trừ CTCP Center Counter Party trung tâm OTC Over The Counter Thị trường phi tập trung
vii DANH MỤC BẢNG Bảng 2.1. Kết quả hoạt động kinh doanh của VCBS từ năm 2019 - 2021 ............... 43 Bảng 2.2. Tổng hợp lợi nhuận sau thuế của một số CTCK từ 2019-2021................ 45 Bảng 2.3. Thống kê một số chỉ tiêu tài chính năm 2021 của các CTCK .................. 46 Bảng 2.4. Số lượng tài khoản mở mới tại VCBS giai đoạn 2019-2021.................... 50 Bảng 2.5. Doanh thu hoạt động môi giới chứng khoán tại VCBS ............................ 52 Bảng 2.6. Thị phần môi giới trái phiếu chính phủ năm 2021 ................................... 55 Bảng 2.7. So sánh mức phí giao dịch chứng khoán áp dụng năm 2021 của VCBS với các công ty chứng khoán khác ............................................................................ 57 Bảng 2.8. Tỷ lệ ký quỹ áp dụng sản phẩm Margin thường (%) năm 2021 tại VCBS ................................................................................................................................... 58 Bảng 2.9. Lãi suất Margin áp dụng năm 2021 tại VCBS (%) .................................. 59 Bảng 2.10. Tổng hợp kết quả khảo sát khách hàng .................................................. 61
viii DANH MỤC BIỂU ĐỒ Biểu đồ 2.1. Doanh thu và thị phần chi tiết trên từng địa bàn VCBS năm 2021 ...... 49 Biểu đồ 2.2. Tỷ trọng doanh thu hoạt động môi giới tại VCBS ............................... 52 Biểu đồ 2.3. Thị phần môi giới cổ phiếu & chứng chỉ quỹ năm 2021 tại HOSE ..... 54
ix DANH MỤC HÌNH VẼ Hình 2.1. Sơ đồ cơ cấu tổ chức của VCBS năm 2021 .............................................. 40 Hình 2.2. Mô hình quản lý khối bán lẻ của VCBS ................................................... 47 Hình 3.1. Lộ trình tăng vốn, IPO và bán vốn cho đối tác chiến lược ....................... 83
x TÓM TẮT KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU CỦA LUẬN VĂN Sau hơn 20 năm đi vào hoạt động, nghiệp vụ môi giới của công ty TNHH chứng khoán Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam đã đạt được những thành công nhất định. Cùng với sự phát triển càng ngày càng cao của thị trường, nhà đầu tư thông minh luôn lựa chọn những công ty có chất lượng môi giới tốt trên thị trường. Vì sự khốc liệt và phát triển nhanh chóng về cả lượng lẫn chất, chất lượng hoạt động môi giới trên thị trường chứng khoán phải luôn được nâng cao từng ngày. Đề tài nghiên cứu ““Nâng cao chất lượng hoạt động môi giới chứng khoán tại Công ty TNHH Chứng khoán Ngân hàng Thương mại Cổ phần Ngoại thương Việt Nam (VCBS)”, đã đạt được những kết quả sau đây: Trong chương I, tác giả đã hệ thống hóa khung lý thuyết cho việc nghiên cứu đề tài luận văn, tác giả đã làm sáng tỏ các vấn đề lý luận liên quan đến đề tài luận văn như sau: Thứ nhất, lý luận cơ bản về công ty chứng khoán, vai trò, nghiệp vụ của công ty chứng khoán Thứ hai, lý luận về hoạt động môi giới của công ty, khái niệm, đặc điểm, nguyên tắc, quy trình, vai trò của hoạt động môi giới Thứ ba, tìm hiểu về chất lượng hoạt động môi giới, các chỉ tiêu đo lường định lượng định tính, nhân tố chủ quan khách quan ảnh hưởng đến chất lượng hoạt động môi giới. Đây là những vấn đề cơ sở lý luận cốt lõi, là khung lý thuyết để tác giả làm cơ sở tiền đề đi sâu phân tích thực trạng chất lượng hoạt động môi giới từ đó đanh giá kết quả đạt được, hạn chế và nguyên nhân của những hạn chế đó. Trong chương II, trên cơ sở lý luận về thực trạng đã được hệ thống tại chương I, luận văn đã tập trung đi sâu vào phân tích, đánh giá chất lượng hoạt động môi giới ở Công ty TNHH Chứng khoán Ngân hàng Thương mại Cổ phần Ngoại thương Việt Nam (VCBS) giai đoạn 2019-2021 theo các tiêu chí định lượng và tiêu chí định tính. Nghiên cứu cho thấy các kết quả đạt được cũng như những tồn tại hạn chế và nguyên nhân.
xi Trong chương III, luận văn đưa ra những cơ sở dự báo xu hướng phát triển thị trường chứng khoán trong thời gian tới giai đoạn 2022-2025 từ đó để có những định hướng hoàn thiện nâng cao chất lượng môi giới cho giai đoạn tới. Trên cơ sở những hạn chế đã phân tích ở chương II cùng với định hướng, tác giả đã đưa ra các giải pháp cũng như kiến nghị với Chính phủ, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước và Ngân hàng TMCP Ngoại Thương Việt Nam nhằm hoàn thiện nâng cao chất lượng hoạt động môi giới tại Công ty TNHH Chứng khoán Ngân hàng Thương mại Cổ phần Ngoại thương Việt Nam (VCBS).
1 PHẦN MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài nghiên cứu Thị trường chứng khoán đang trải qua một giai đoạn phát triển sôi động nhờ kinh tế vĩ mô của Việt Nam ổn định, hồi phục sau dịch khá ấn tượng so với mặt bằng chung của thế giới. Các doanh nghiệp niêm yết vẫn giữ được tốc độ tăng trưởng tốt với kết quả kinh doanh ấn tượng đã tạo động lực tăng trưởng tốt đối với giá cổ phiếu. Ngoài ra, việc Ngân hàng Nhà nước hạ lãi suất và duy trì các chính sách tiền tệ nới lỏng cũng làm cho dòng tiền nhàn rỗi chuyển sang các kênh tài sản có giá trị sinh lời cao hơn, trong đó có kênh đầu tư chứng khoán. Số liệu từ Trung tâm lưu ký Chứng khoán Việt Nam cho thấy nhà đầu tư trong nước mở mới ở mức kỷ lục với hơn 1,5 triệu tài khoản trong năm 2021, và lớn hơn tổng số tài khoản mở mới trong 4 năm từ 2017 đến năm 2020. Trong đó số lượng tài khoản giao dịch cá nhân chiếm tới 99,8% số lượng tài khoản giao dịch trong nước, không như những nhà đầu tư tổ chức, những nhà đầu tư cá nhân thường không có nhiều kiến thức cũng như kinh nghiệm khi tham gia vào thị trường chứng khoán. Chính vì thế, hoạt động môi giới đóng vai trò rất quan trọng giúp cho nhà đầu tư tiết kiệm chi phí và giảm thiểu rủi ro trong giao dịch. Nắm bắt được nhu cầu của thị trường, các công ty chứng khoán thường rất chú trọng vào việc đẩy mạnh các hoạt động môi giới. Hoạt động môi giới tốt sẽ giúp cho công ty chứng khoán gia tăng số lượng khách hàng, gia tăng doanh thu và củng cố vị thế của doanh nghiệp trên thị trường. Mặc dù vậy chất lượng hoạt động môi giới ở Việt Nam vẫn còn bộc lộ nhiều hạn chế như tình trạng nhiều môi giới trên thị trường vẫn chưa có chứng chỉ hành nghề, thiếu hiểu biết về pháp luật, và không đủ năng lực tư vấn. Bên cạnh đó, thị trường chứng khoán Việt Nam cũng xuất hiện tình trạng môi giới bắt tay với các doanh nghiệp thao túng giá cổ phiếu, gây náo loạn thị trường và khiến cho nhiều khách hàng mất trắng tài sản. Những hệ lụy từ chất lượng hoạt động môi giới yếu kém không chỉ dừng lại ở danh tiếng của môi giới hoặc công ty chứng khoán, mà còn khiến cho thị trường chứng khoán Việt Nam mất uy tín đối với cả nhà đầu tư
2 trong và ngoài nước, và gián tiếp ảnh hưởng tới sự phát triển chung của nền kinh tế Việt Nam. Công ty TNHH Chứng khoán Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam (VCBS) là một trong những công ty chứng khoán đầu tiên đồng hành cùng thị trường ngay từ thời điểm mới thành lập. Doanh thu từ hoạt động môi giới hiện cũng chiếm tới gần 50% tổng doanh thu hoạt động của công ty, nên hoạt động môi giới vẫn luôn được ban lãnh đạo chú trọng và không ngừng cải thiện. Bên cạnh đó, sự cạnh tranh quyết liệt từ các công ty chứng khoán mới, các công ty có nguồn vốn nước ngoài cũng đòi hỏi VCBS phải nghiên cứu, điều chỉnh hoạt động hiện tại để nâng cao chất lượng hoạt động môi giới chứng khoán, nhằm giữ chân khách hàng cũ và thu hút khách hàng mới, đảm bảo sự tăng trưởng bên vững của công ty. Nhận thấy tính cấp thiết của công tác này, tác giả lựa chọn đề tài nghiên cứu là “Nâng cao chất lượng hoạt động môi giới chứng khoán tại Công ty TNHH Chứng khoán Ngân hàng Thương mại Cổ phần Ngoại thương Việt Nam (VCBS)” làm đề tài nghiên cứu cho luận văn thạc sĩ. 2. Mục tiêu nghiên cứu của luận văn Trên cơ sở lý luận về chất lượng hoạt động môi giới tại công ty chứng khoán, luận văn tập trung nghiên cứu thực trạng chất lượng hoạt động môi giới chứng khoán tại VCBS trong thời gian qua, từ đó đề xuất giải pháp nhằm nâng cao chất lượng hoạt động môi giới chứng khoán tại VCBS trong thời gian tới. Mục tiêu nghiên cứu cụ thể: - Hệ thống hóa cơ sở lý luận chung về chất lượng hoạt động môi giới của công ty chứng khoán - Đánh giá thực trạng chất lượng hoạt đọng môi giới chứng khoán tại công ty TNHH Chứng khoán Ngân hàng Thương mại cổ phần ngoại thương Việt Nam (VCBS)
3 - Đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao chất lượng dịch vụ môi giới chứng khoán tại công ty TNHH Chứng khoán Ngân hàng Thương mại Cổ phần Ngoại thương Việt Nam (VCBS). 3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu Đối tượng nghiên cứu: Hoạt động môi giới chứng khoán và chất lượng hoạt động môi giới chứng khoán tại công ty chứng khoán. Phạm vi nghiên cứu: - Phạm vi không gian: Công ty TNHH Chứng khoán Ngân hàng Thương mại Cổ phần Ngoại thương Việt Nam (VCBS). - Phạm vi thời gian: Thông tin số liệu về chất lượng hoạt động môi giới chứng khoán tại Công ty TNHH Chứng khoán Ngân hàng Thương mại Cổ phần Ngoại thương Việt Nam (VCBS) được lấy trong giai đoạn 2019-2021. 4. Phương pháp nghiên cứu Để thực hiện mục tiêu nghiên cứu, luận văn sử dụng các phương pháp nghiên cứu bao gồm: - Phương pháp thu thập thông tin dữ liệu (Báo cáo thường niên, Báo cáo tài chính của VCBS từ các năm 2019-2021; Báo cáo nghiên cứu của cơ quan, ngân hàng, tổ chức tài chính…). - Phương pháp điều tra, khảo sát khách hàng là các nhà đầu tư mở tài khoản và giao dịch qua VCBS. - Phương pháp phân tích, tổng hợp dựa trên các kết quả khảo sát chỉ tiêu định lượng, định tính. 5. Kết cấu của Luận văn Ngoài phần mở đầu, kết luận và danh mục tài liệu tham khảo, Luận văn được kết cấu thành 3 chương: • Chương 1. Cơ sở lý luận chung về chất lượng hoạt động môi giới của các Công ty Chứng khoán.
4 • Chương 2. Thực trạng chất lượng hoạt động môi giới chứng khoán tại Công ty TNHH Chứng khoán Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam. • Chương 3. Giải pháp nâng cao chất lượng hoạt động môi giới chứng khoán của Công ty TNHH Chứng khoán Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam.
5 CHƯƠNG 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN CHUNG VỀ CHẤT LƯỢNG HOẠT ĐỘNG MÔI GIỚI CỦA CÁC CÔNG TY CHỨNG KHOÁN 1.1. Tổng quan tình hình nghiên cứu về hoạt động môi giới chứng khoán và chất lượng hoạt động môi giới chứng khoán Trước tầm quan trọng của hoạt động Môi giới chứng khoán (MGCK), trong những năm qua đã có rất nhiều các công trình nghiên cứu về hoạt động môi giới trên thị trường chứng khoán. Có thể kể đến như: Lê Ngọc Cường (2019)“Chất lượng dịch vụ môi giới chứng khoán của các công ty chứng khoán trên địa bàn TP Hà Nội”. Tạp chí Tài chính, bài viết xác định 6 nhóm nhân tố tác động tới chất lượng dịch vụ môi giới chứng khoán và thực trạng chất lượng dịch vụ môi giới chứng khoán tại các công ty chứng khoán trên địa bàn thành phố Hà Nội. Theo đó, 6 nhóm nhân tố gồm: Phương tiện hữu hình, mức độ tin, khả năng phản, mức độ đảm bảo, sự thấu cảm, dịch vụ hỗ trợ. Từ đó, tác giả đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao chất lượng dịch vụ môi giới chứng khoán, góp phần giúp các công ty chứng khoán trên địa bàn thành phố nâng cao sức cạnh tranh trong bối cảnh hội nhập. Nhã An (2019) “Cuộc chiến môi giới chứng khoán: Khốc liệt nhóm dưới”. Báo Đầu tư chứng khoán, bài viết so sánh cách phản ứng nâng cao hiệu quả hoạt động của các công ty chứng khoán khi luồng vốn nước ngoài có xu hướng chảy vào thâu tóm các CTCK trong nước và tác động từ thay đổi thông tư số 128/2018/TT- BTC của Bộ tài chính quy định mức trần giá dịch vụ mua, bán chứng khoán là 0,5% giá trị giao dịch mà không còn quy định về mức sàn 0,15% như quy định cũ. Tác giả nhận định năm 2019 sẽ chứng kiến sự cạnh tranh mạnh mẽ hơn trong hoạt động kinh doanh của các CTCK. Quy định mới tại Thông tư 128/2018/TT-BTC sẽ tạo ra một cuộc cạnh tranh về phí môi giới trong thời gian tới. Thị trường cũng đón nhận ngày càng nhiều sự tham gia của các CTCK nước ngoài có tiềm lực về nguồn vốn, nhân sự, công nghệ,… Bên cạnh đó là sự chủ động cạnh tranh trong chiến lược kinh doanh ứng dụng công nghệ, trí tuệ nhân tạo, phát triển hệ thống giao dịch- các yếu tố sẽ góp phần đáng kể vào kết quả kinh doanh của từng CTCK. Trần Anh (2019) “Tương lai nghề môi giới chứng khoán nhìn từ thị trường Hàn Quốc”. Tạp chí The Leader đưa ra quan điểm của mình về tương lai nghề môi giới chứng khoán nhìn từ thị trường Hàn Quốc. Tác giả đưa ra so sánh cách áp dụng
6 ứng dụng trí tuệ nhân tạo AI để tư vấn khách hàng qua robot advisor ở một thị trường chưa đầy 20 năm tuổi như Việt Nam so với cách ứng dụng AI kết hợp công nghệ phân tích dữ liệu lớn Big Data tại các công ty chứng khoán Hàn Quốc, điển hình là Tập đoàn tài chính Mirae Asset. Từ đó tác giả nhận định những sản phẩm tài chính được xây dựng dựa trên AI, Big Data tại thị trường Việt Nam cần được tùy biến để phù hợp với đặc thù dữ liệu thông tin, từ đó mới thể hiện được vai trò của AI trong việc đưa ra tư vấn, quản lí đầu tư hiệu quả. Trong khi các nhà phát triển ứng dụng tài chính công nghệ phải làm việc nỗ lực không ngừng để nghiên cứu về AI và BigData, các nhà môi giới chứng khoán phải thích nghi với việc sử dụng ứng dụng, đi đầu trong việc sử dụng công nghệ và tìm ngách cung ứng dịch vụ để giữ vững, phát huy vai trò môi giới của mình. Luận văn thạc sĩ “Phát triển dịch vụ chứng khoán của Công ty Chứng khoán ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt Nam” của tác giả Nguyễn Thị Minh Nguyệt, trong đó tác giả nghiên cứu về các loại hình dịch vụ chứng khoản của Công ty trong đó có hoạt động môi giới chứng khoán. Trong phân tích về hoạt động môi giới chứng khoán, tác giả sử dụng một số chỉ tiêu như số lượng tài khoản mở, thị phần môi giới, doanh thu môi giới và các dịch vụ hỗ trợ chứng khoán. Tác giả đã chỉ ra rằng để phát triển nghiệp vụ này tại BSC thì cần phải hoàn thiện quy trình nghiệp vụ môi giới, nâng cao trình độ chuyên môn cho nhân viên và phát triển mạnh hơn nữa các sản phầm phụ trợ. Ngoài ra, còn có một vài công trình nghiên cứu khác có đề cập đến hoạt động môi giới chứng khoán như nghiên cứu của TS. Nguyễn Trung Đức, trường Đại học Kinh tế - ĐHQGHN năm 2016, Nguyễn Thị Bích Hạnh, Đại học Bách khoa Hà Nội, 2012… Có thể nhận thấy, các công trình kể trên đã đề cập tới vai trò của CTCK trước xu hướng và chiến lược phát triển của TTCK Việt Nam, qua đó chỉ ra những điều kiện và giải pháp xây dựng, phát triển các nghiệp vụ chứng khoán của các CTCK. Tuy nhiên, các nghiên cứu về dịch vụ môi giới chứng khoán và nâng cao chất lượng dịch vụ môi giới còn chưa nhiều. Phạm vi nghiên cứu là công ty TNHH Chứng khoán Ngân hàng Thương mại Cổ phần Ngoại thương Việt Nam (VCBS) trong khoảng thời gian 2019 -2021 là chưa có nghiên cứu nào đề cập tới. Từ khoảng trống đó và trên cơ sở kế thừa một số nội dung có tính lý luận và thực tiễn, tác giả
7 lựa chọn đề tài “Nâng cao chất lượng hoạt động môi giới chứng khoán tại Công ty TNHH Chứng khoán Ngân hàng Thương mại Cổ phần Ngoại thương Việt Nam (VCBS)” để nghiên cứu, với mục đích là: (i) Phân tích thực trạng hoạt động môi giới chứng khoán của công ty TNHH Chứng khoán Ngân hàng Thương mại Cổ phần Ngoại thương Việt Nam (VCBS); (ii) Đề xuất và kiến nghị một số giải pháp nhằm nâng cao chất lượng môi giới chứng khoán tại Công ty chứng khoán VCBS. 1.2. Công ty chứng khoán 1.2.1. Khái niệm công ty chứng khoán Thị trường chứng khoán là nơi diễn ra các giao dịch, mua bán, trao đổi các loại chứng khoán, là một bộ phận của thị trường tài chính. Thị trường chứng khoán có vai trò hết sức quan trọng trong việc huy động vốn và sử dụng vốn của nền kinh tế thị trường. Để hình thành và phát triển thị trường chứng khoán, một yếu tố không thể thiếu được là các chủ thể tham gia kinh doanh trên thị trường. Bởi thị trường là nơi mua bán các loại chứng khoán và giấy tờ có giá, là nơi đầu tư để huy động vốn trung, dài hạn. Các chủ thể này bao gồm cả công chúng đầu tư, các doanh nghiệp, các tổ chức và chính quyền. Để tạo thuận lợi cho việc huy động vốn, các nhà đầu tư mua bán chứng khoán cần thiết có sự tham gia của các trung gian tài chính, các công ty chứng khoán – một định chế tài chính sẽ giúp thúc đẩy thị trường hoạt động có trật tự, công bằng và hiệu quả. Đây là một tổ chức chuyên nghiệp trong lĩnh vực chứng khoán. Căn cứ Quy chế Tổ chức và hoạt động của Công ty chứng khoán được Bộ trưởng Bộ Tài chính ban hành kèm theo Quyết định số 27/2007/QĐ-BTC ngày 24/4/2007, Công ty chứng khoán được định nghĩa là tổ chức có tư cách pháp nhân hoạt động kinh doanh chứng khoán, bao gồm một, một số hoặc toàn bộ các hoạt động: môi giới chứng khoán, tự doanh chứng khoán, bảo lãnh phát hành chứng khoán, tư vấn đầu tư chứng khoán. Công ty chứng khoán là một tổ chức tài chính trung gian, được thành lập khi có sự chấp thuận của Ủy ban chứng khoán Nhà nước. Để được cấp giấy phép thành lập và hoạt động, công ty chứng khoán phải đảm bảo các yêu cầu về quyền sử dụng trụ sở làm việc tối thiểu 01 năm, trong đó diện tích làm sàn giao dịch phục vụ nhà