Luận văn Thạc sĩ Tài chính Ngân hàng: Phát triển tín dụng khách hàng bán buôn tại Ngân hàng Thương mại Cổ phần Ngoại thương Việt Nam – Chi nhánh Sở giao dịch

Chia sẻ: Dongcoxanh10 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:116

Thêm vào BST

Báo xấu

25
lượt xem 11
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Luận văn “Phát triển tín dụng khách hàng bán buôn tại Ngân hàng Thương mại Cổ phần Ngoại thương Việt Nam – Chi nhánh Sở giao dịch” được thực hiện nhằm mục tiêu đề xuất ra các giải pháp nhằm phát triển tín dụng khách hàng bán buôn tại Ngân hàng Thương mại Cổ phần Ngoại thương Việt Nam – Chi nhánh Sở giao dịch.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Tài chính Ngân hàng: Phát triển tín dụng khách hàng bán buôn tại Ngân hàng Thương mại Cổ phần Ngoại thương Việt Nam – Chi nhánh Sở giao dịch

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGOẠI THƯƠNG ………o0o……… LUẬN VĂN THẠC SĨ PHÁT TRIỂN TÍN DỤNG KHÁCH HÀNG BÁN BUÔN TẠI NGÂN HÀNG TMCP NGOẠI THƯƠNG VIỆT NAM – CHI NHÁNH SỞ GIAO DỊCH Ngành: Tài chính Ngân hàng NGHIÊM NGỌC MAI Hà Nội – 2022
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGOẠI THƯƠNG LUẬN VĂN THẠC SĨ PHÁT TRIỂN TÍN DỤNG KHÁCH HÀNG BÁN BUÔN TẠI NGÂN HÀNG TMCP NGOẠI THƯƠNG VIỆT NAM – CHI NHÁNH SỞ GIAO DỊCH Ngành: Tài chính Ngân hàng Mã số: 8340201 Họ và tên học viên: Nghiêm Ngọc Mai Người hướng dẫn: PGS. TS Nguyễn Thị Hiền Hà Nội – 2022
i LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan bài luận văn “Phát triển tín dụng khách hàng bán buôn tại Ngân hàng Thương mại Cổ phần Ngoại thương Việt Nam – Chi nhánh Sở giao dịch” là công trình khoa học nghiên cứu độc lập của riêng tôi và chưa từng được công bố trước đó ở bất cứ đâu. Các số liệu và kết quả được nêu trong luận văn là hoàn toàn trung thực và có nguồn gốc rõ ràng. Những giải pháp và kiến nghị đều xuất phát từ tình hình thực tiễn và kiến thức của bản thân trong quá trình học tập, làm việc và tích lũy kinh nghiệm. Tôi xin hoàn toàn chịu mọi trách nhiệm về lời cam đoan trên. Hà Nội, ngày tháng năm HỌC VIÊN NGHIÊM NGỌC MAI
ii MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN ...................................................................................................... i DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT....................................................................................v DANH MỤC BẢNG BIỂU ..................................................................................... vi DANH MỤC HÌNH VẼ, BIỂU ĐỒ ..................................................................... viii TÓM TẮT KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU CỦA LUẬN VĂN .................................. ix PHẦN MỞ ĐẦU ........................................................................................................1 CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ PHÁT TRIỂN TÍN DỤNG KHÁCH HÀNG BÁN BUÔN TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI .................................................8 1.1. Tổng quan về tín dụng khách hàng bán buôn của ngân hàng thương mại .................................................................................................................................8 1.1.1. Tổng quan về khách hàng bán buôn .......................................................8 1.1.2. Tổng quan về tín dụng khách hàng bán buôn của ngân hàng thương mại .....................................................................................................................12 1.2. Phát triển tín dụng khách hàng bán buôn của ngân hàng thương mại ..18 1.2.1. Quan niệm về sự phát triển tín dụng khách hàng bán buôn ................18 1.2.2. Các chỉ tiêu đánh giá sự phát triển của tín dụng khách hàng bán buôn ...........................................................................................................................19 1.2.3. Các yếu tố ảnh hưởng đến sự phát triển tín dụng khách hàng bán buôn của ngân hàng thương mại ..............................................................................25 Tóm tắt chương 1 ....................................................................................................29 CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG VỀ PHÁT TRIỂN TÍN DỤNG KHÁCH HÀNG BÁN BUÔN TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN NGOẠI THƯƠNG VIỆT NAM – CHI NHÁNH SỞ GIAO DỊCH .....................................................30 2.1. Khái quát về Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam – Chi nhánh Sở giao dịch ................................................................................................................30 2.1.1. Quá trình hình thành và phát triển .......................................................30 2.1.2. Mô hình tổ chức và hoạt động ...............................................................31 2.1.3. Tình hình hoạt động kinh doanh của Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam – Chi nhánh Sở giao dịch giai đoạn 2019-2021 .............................33
iii 2.2. Tổng quan hoạt động tín dụng khách hàng bán buôn tại Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam – Chi nhánh Sở giao dịch ..........................................41 2.2.1. Các sản phẩm tín dụng dành cho khách hàng bán buôn tại Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam – Chi nhánh Sở giao dịch ............................41 2.2.2. Chính sách tín dụng cho khách hàng bán buôn tại Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam – Chi nhánh Sở giao dịch ........................................43 2.2.3. Quy trình cấp tín dụng đối với khách hàng bán buôn tại Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam – Chi nhánh Sở giao dịch ............................45 2.3. Thực trạng phát triển tín dụng khách hàng bán buôn tại Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam – Chi nhánh Sở giao dịch .............................47 2.3.1. Các chỉ tiêu phản ánh phát triển tín dụng khách hàng bán buôn theo chiều rộng (số lượng) tại Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam – Chi nhánh Sở giao dịch ...........................................................................................48 2.3.2. Các chỉ tiêu đánh giá phát triển tín dụng khách hàng bán buôn theo chiều sâu (chất lượng) tại Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam – Chi nhánh Sở giao dịch ...........................................................................................55 2.4. Đánh giá chung về sự phát triển khách hàng bán buôn tại Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam – Chi nhánh Sở giao dịch .............................68 2.4.1. Những kết quả đạt được .........................................................................68 2.4.2. Những hạn chế và nguyên nhân ............................................................70 Tóm tắt Chương 2 ...................................................................................................72 CHƯƠNG 3: GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN TÍN DỤNG KHÁCH HÀNG BÁN BUÔN TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN NGOẠI THƯƠNG VIỆT NAM – CHI NHÁNH SỞ GIAO DỊCH ................................................................73 3.1 Định hướng phát triển của Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam – Chi nhánh Sở giao dịch đến năm 2025 và yêu cầu về phát triển tín dụng khách hàng bán buôn......................................................................................................73 3.1.1 Định hướng phát triển của Vietcombank Sở Giao Dịch đến năm 2025, tầm nhìn đến năm 2031 ....................................................................................73
iv 3.1.2. Định hướng và yêu cầu phát triển tín dụng khách hàng bán buôn của Vietcombank Sở Giao Dịch ..............................................................................74 3.2.1. Phát triển quy mô khách hàng bán buôn trong hoạt động tín dụng ....75 3.2.2. Hoàn thiện chính sách và quy trình tín dụng dành cho khách hàng bán buôn ...................................................................................................................78 3.2.3. Đảm bảo hợp lý trong cơ cấu tín dụng khách hàng bán buôn theo ngành nghề ...................................................................................................................81 3.2.4. Chú trọng công tác kiểm soát rủi ro tín dụng khách hàng bán buôn ..82 3.2.5. Giải pháp nâng cao chất lượng dịch vụ tín dụng khách hàng bán buôn ...........................................................................................................................84 3.3. Một số kiến nghị............................................................................................88 3.3.1. Đối với Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam .............................89 3.3.2. Đối với Ngân hàng nhà nước .................................................................89 3.3.3. Đối với Chính phủ và các Bộ, Ban, Ngành có liên quan......................90 Tóm tắt chương 3 ....................................................................................................91 KẾT LUẬN CHUNG ..............................................................................................92 TÀI LIỆU THAM KHẢO ......................................................................................94 PHỤ LỤC .................................................................................................................96
v DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT STT Từ viết tắt Diễn giải Ngân hàng Nông nghiệp và phát triển nông thôn Việt 1 Agribank Nam 2 ACB Ngân hàng Thương mại cổ phần Á Châu Ngân hàng Thương mại cổ phần Đầu tư và phát triển 3 BIDV Việt Nam 4 HĐKD Hoạt động kinh doanh 5 HĐV Huy động vốn 6 HCQT Hành chính quản trị 7 KH Khách hàng 8 KD Kinh doanh 9 KKH Không kỳ hạn 10 KHCN Khách hàng cá nhân 11 KHBB Khách hàng bán buôn 12 NHTM Ngân hàng thương mại 13 NHNN Ngân hàng nhà nước 14 QLN Quản lý nợ 15 Sacombank Ngân hàng Thương mại cổ phần Sài Gòn Thương tín 16 TMCP Thương mại cổ phần 17 TDKHBB Tín dụng khách hàng bán buôn 18 TDN Tổng dư nợ 19 TCTD Tổ chức tín dụng 20 VHĐ Vốn huy động Ngân hàng Thương mại cổ phần Ngoại thương Việt 21 Vietcombank Nam Ngân hàng Thương mại cổ phần Công thương Việt 22 Vietinbank Nam
vi DANH MỤC BẢNG BIỂU Bảng 2.1. Tăng trưởng huy động vốn của Vietcombank Sở giao dịch 2019-2021...34 Bảng 2.2. Cơ cấu huy động vốn của Vietcombank Sở giao dịch 2019-2021 ...........35 Bảng 2.3. Tăng trưởng dư nợ tín dụng của Vietcombank Sở giao dịch giai đoạn 2019- 2021 ...........................................................................................................................37 Bảng 2.4. Cơ cấu dư nợ tín dụng của Vietcombank Sở giao dịch giai đoạn 2019-2021 ...................................................................................................................................39 Bảng 2.5. Quy trình cấp tín dụng đối với khách hàng bán buôn tại Vietcombank Sở giao dịch ....................................................................................................................45 Bảng 2.6. Dư nợ tín dụng khách hàng bán buôn tại Vietcombank Sở giao dịch giai đoạn 2019-2021 .........................................................................................................48 Bảng 2.7. Doanh số cho vay tại Vietcombank Sở giao dịch giai đoạn 2019-2021...50 Bảng 2.8. Số lượng khách hàng bán buôn tại Vietcombank Sở giao dịch ................52 Bảng 2.9. Lợi nhuận tín dụng khách hàng bán buôn của Vietcombank Sở giao dịch giai đoạn 2019-2021 ..................................................................................................55 Bảng 2.10. Tỷ trọng dư nợ tín dụng khách hàng bán buôn/ vốn huy động khách hàng bán buôn tại Vietcombank Sở giao dịch giai đoạn 2019 - 2021 ...............................57 Bảng 2.11. Cơ cấu tín dụng khách hàng bán buôn tại Vietcombank Sở giao dịch giai đoạn 2019-2021 .........................................................................................................58 Bảng 2.12. Nợ quá hạn và nợ xấu Vietcombank Sở giao dịch giai đoạn 2019-2021 ...................................................................................................................................60 Bảng 2.13. Mô tả mẫu khảo sát .................................................................................63 Bảng 2.14. Đánh giá của khách hàng về sự tin cậy đối với hoạt động tín dụng KHBB tại Vietcombank Sở giao dịch ...................................................................................64 Bảng 2.15. Đánh giá của khách hàng về mức độ đáp ứng đối với hoạt động tín dụng KHBB tại Vietcombank Sở giao dịch .......................................................................64 Bảng 2.16. Đánh giá của khách hàng về năng lực phục vụ của Vietcombank Sở giao dịch đối với hoạt động tín dụng KHBB ....................................................................65 Bảng 2.17. Đánh giá của khách hàng về mức độ đồng cảm của Vietcombank Sở giao dịch đối với khách hàng trong sử dụng dịch vụ ........................................................66
vii Bảng 2.18. Đánh giá của khách hàng về sở vật chất, phương tiện hữu hình phục vụ hoạt động tín dụng KHBB tại của Vietcombank Sở giao dịch .................................66 Bảng 2.19. Đánh giá của khách hàng về mức độ hài lòng của khách hàng đối với chất lượng dịch vụ tín dụng KHBB tại tại Vietcombank Sở giao dịch ............................68
viii DANH MỤC HÌNH VẼ, BIỂU ĐỒ Biểu đồ 2.1. Kết quả hoạt động kinh doanh của Vietcombank Sở giao dịch giai đoạn 2019-2021..................................................................................................................40 Biểu đồ 2.2. Tốc độ tăng trưởng dư nợ cho vay KHBB tại Vietcombank Sở giao dịch giai đoạn 2019-2021 ..................................................................................................49 Biểu đồ 2.3. Tăng trưởng doanh số cho vay KHBB tại tại Vietcombank Sở giao dịch giai đoạn 2019-2021 ..................................................................................................51 Biểu đồ 2.4. Tăng trưởng số lượng khách hàng bán buôn tại Vietcombank Sở giao dịch giai đoạn 2019-2020 ..........................................................................................53 Biểu đồ 2.5: Thị phần dư nợ tín dụng KHBB của Vietcombank Sở giao dịch trên địa bàn Hà Nội ................................................................................................................54
ix TÓM TẮT KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU CỦA LUẬN VĂN Luận văn “Phát triển tín dụng khách hàng bán buôn tại Ngân hàng Thương mại Cổ phần Ngoại thương Việt Nam – Chi nhánh Sở giao dịch” được thực nhiện nhằm mục tiêu đề xuất ra các giải pháp nhằm phát triển tín dụng khách hàng bán buôn tại Ngân hàng Thương mại Cổ phần Ngoại thương Việt Nam – Chi nhánh Sở giao dịch, kết quả nghiên cứu đạt được như sau: - Thứ nhất, Luận văn đã hệ thống hóa cơ sở lý luận về phát triển tín dụng khách hàng bán buôn bao gồm khái niệm, đặc điểm tín dụng khách hàng bán buôn; các chỉ tiêu đánh giá phát triển tín dụng bán buôn bao gồm các chỉ tiêu đánh giá sự phát triển theo chiều rộng (số lượng) và chiều sâu (chất lượng). - Thứ hai, luận văn đi sâu phân tích, đánh giá thực trạng phát triển tín dụng khách hàng bán buôn tại Ngân hàng Thương mại Cổ phần Ngoại thương – Chi nhánh Sở giao dịch trong giai đoạn 2019-2020 thông qua các chỉ tiêu về sự phát triển theo chiều rộng và chiều sâu (số lượng và chất lượng), qua đó rút ra những mặt đạt được và hạn chế, nguyên nhân hạn chế trong hoạt động này tại Ngân hàng Thương mại Cổ phần Ngoại thương – Chi nhánh Sở giao dịch thời gian qua. - Đề xuất một số giải pháp và kiến nghị nhằm phát triển tín dụng khách hàng bán buôn tại Ngân hàng Thương mại Cổ phần Ngoại thương – Chi nhánh Sở giao dịch thời gian tới trên cơ sở định hướng của phát triển của chi nhánh trong thời gian tới. Nhóm giải pháp bao gồm: Phát triển quy mô khách hàng bán buôn trong hoạt động tín dụng; Hoàn thiện chính sách và quy trình tín dụng dành cho khách hàng bán buôn; Đảm bảo hợp lý trong cơ cấu tín dụng khách hàng bán buôn theo ngành nghề; chú trọng công tác kiểm soát rủi ro tín dụng khách hàng bán buôn và Giải pháp nâng cao chất lượng dịch vụ tín dụng khách hàng bán buôn.
1 PHẦN MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài nghiên cứu Nền kinh tế Việt Nam đã và đang trong quá trình hội nhập sâu rộng vào nền kinh tế của thế giới, trong đó có sự đóng góp rất lớn của hệ thống Ngân hàng trong quá trình phát triển kinh tế của đất nước, mỗi Ngân hàng đều có định hướng tập trung phát triển nền khách hàng cùng với việc đa dạng hóa các sản phẩm, dịch vụ. Chính vì vậy, bên cạnh các sản phẩm dịch vụ ngân hàng bán lẻ thì các ngân hàng ngày nay cũng rất chú trọng đến phân khúc sản phẩm dành cho khách hàng bán buôn, trong đó mảng tín dụng dành cho khách hàng bán buôn được nhiều ngân hàng quan tâm vì nó đóng góp rất lớn vào thu nhập của một ngân hàng. Với đặc điểm của khối khách hàng bán buôn là phục vụ những tổ chức kinh tế, tập đoàn, khách hàng doanh nghiệp từ lớn đến rất lớn thì khối khách hàng bán buôn đã mang lại những khoản thu nhập khổng lồ cho ngân hàng. Tín dụng khách hàng bán buôn là mảng tín dụng quan trọng, chiếm một tỷ lệ không nhỏ trong tổng doanh số cho vay tại bất cứ ngân hàng nào. Đây là một thị trường sôi động và ngày càng nhận được sự quan tâm của hầu hết các ngân hàng. Do đó việc phát triển tín dụng dành cho khách hàng bán buôn quyết định đến hiệu quả kinh doanh cũng như uy tín, thương hiệu của ngân hàng. Để có thể gia tăng thị phần tín dụng khách hàng bán buôn trong một nền kinh tế cạnh tranh và đầy phức tạp như hiện nay, ngoài việc gia tăng quy mô tín dụng thì việc nâng cao chất lượng dịch vụ để thu hút khách hàng, đồng thời đảm bảo an toàn cho tín dụng khách hàng bán là một vấn đề mang tính chất cốt yếu trong chiến lược phát triển tín dụng khách hàng bán buôn của ngân hàng thương mại cổ phần Ngoại thương Việt Nam nói chung và tại chi nhánh ở giao dịch nói chung. Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam (VCB) là 1 trong 4 Ngân hàng thương mại hàng đầu Việt Nam có hoạt động kinh doanh hiệu quả nhất, với tỷ trọng tài sản trên tổng tài sản hệ thống NHTM của Việt Nam đạt trên 11%, có quy mô về lợi nhuận đứng ở vị trí số 1 trong cả nước, chiếm 16,1% thị phần, là ngân hàng luôn đi đầu trong lĩnh vực đổi mới trong hoạt động Ngân hàng. Một trong những yếu tố
2 quan trọng giúp VCB luôn giữ vững được vị trí hàng đầu về hiệu quả kinh doanh trong những năm qua, đó là lựa chọn chiến lược đặt khách hàng là trọng tâm, thay thế cho chiến lược sản phẩm là trọng tâm đã thực hiện trong nhiều năm trước đây. Khách hàng bán buôn vẫn là ưu tiên hàng đầu trong chiến lược này. Tuy nhiên, trên thực tế, việc thay đổi tư duy, cách tiếp cận và giải quyết vấn đề từ sản phẩm là trọng tâm sang khách hàng là trọng tâm không thể thực hiện một sớm một chiều. Đó là cả quá trình thay đổi nhận thức, nâng cao năng lực cán bộ, cùng với việc làm việc theo phương pháp, qua đó mới có thể thực sự xây dựng các chương trình đặt khách hàng làm trọng tâm và phát triển nhóm khách hàng này. Như vậy, từ chiến lược của Ngân hàng thương mại cổ phần Ngoại thương Việt Nam cũng như từ thực tiễn, đòi hỏi cần có những nghiên cứu về phát triển khách hàng bán buôn trên cơ sở đặt khách hàng làm trọng tâm để Ngân hàng thương mại cổ phần Ngoại thương Việt Nam có thể am hiểu khách hàng, xây dựng các gói giá trị đến khách hàng nhằm xây dựng mối quan hệ bền vững với khách hàng, từ đó tạo tiền đề cho việc phát triển bền vững và hiệu quả của Ngân hàng. Là một chi nhánh trong hệ thống Vietcombank, trong những năm qua, Ngân hàng thương mại cổ phần Ngoại thương Việt Nam – Chi nhánh Sở giao dịch luôn coi trọng phát triển tín dụng khách hàng bán buôn, tuy nhiên kết quả đạt được trong thời gian qua chưa đạt như kỳ vọng. Cụ thể tỷ trọng khách hàng bán buôn trong tổng số khách hàng có quan hệ tín dụng hiện nay tại chi nhánh chỉ chiếm khoảng 20%; dư nợ tín dụng KHBB thiếu hợp lý theo ngành nghề; lợi nhuận thu được từ hoạt động tín dụng KHBB giảm dần từ 671 tỷ đồng năm 2019 còn 519 tỷ đồng năm 2021. Hơn nữa chất lượng dịch vụ tín dụng KHBB tại chi nhánh chưa được khách hàng đánh giá cao. Mặc dù, nghiên cứu về tín dụng khách hàng bán buôn của các Ngân hàng Thương mại tương đối phổ biến, tuy nhiên tại Vietcombank Sở giao dịch vẫn chưa tập trung để phát triển tín dụng khách hàng bán buôn. Xuất phát từ những lý do trên, tác giả nhận thấy sẽ rất hữu ích để nghiên cứu về tín dụng khách hàng bán buôn tại Vietcombank Sở giao dịch, bởi nó giúp cho lãnh đạo của đơn vị có cái nhìn tổng thể, qua đó giúp lãnh đạo đánh giá được thực trạng từ đó khắc phục điểm yếu kém thiếu sót, cải tổ có hiệu quả, phát triển mạnh mẽ tín dụng khách hàng bán buôn hơn.
3 Từ kết quả nghiên cứu, tác giả kỳ vọng sẽ cung cấp một bức tranh hoàn thiện hơn về tín dụng khách hàng bán buôn tại Vietcombank sở giao dịch, cung cấp những giải pháp phù hợp, những gợi ý cần thiết trong việc đẩy mạnh phát triển tín dụng khách hàng bán buôn cho Vietcombank sở giao dịch trong thời gian tới. Đó là lý do tác giả đã quyết định lựa chọn đề tài “Phát triển tín dụng khách hàng bán buôn tại Ngân hàng Thương mại Cổ phần Ngoại thương Việt Nam – Chi nhánh Sở giao dịch” để nghiên cứu cho luận văn thạc sĩ của mình. 2. Tổng quan tình hình nghiên cứu đề tài Ngân hàng thương mại là tổ chức tài chính có vai trò quan trọng đối với nền kinh tế, trong đó tín dụng là một trong những hoạt động cơ bản nhất của Ngân hàng thương mại. Phát triển tín dụng tại Ngân hàng thương mại là một đề tài không mới, đến nay đã có khá nhiều bài viết nghiên cứu về vấn đề này ở các khía cạnh khác nhau và các đối tượng khác nhau đã được công bố. Có thể kể đến một số nghiên cứu như: “Phát triển dịch vụ tín dụng doanh nghiệp nhỏ và vừa tại Ngân hàng Thương mại cổ phần Công thương Việt Nam – Chi nhánh Lưu Xá”: Luận văn Thạc sỹ của tác giả Đặng Trần Vũ (2020), Đại học Thái Nguyên; “Phát triển cho vay doanh nghiệp nhỏ và vừa tại Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam – Chi nhánh Quảng Ninh”: Luận văn Thạc sỹ của tác giả Nguyễn Thùy Trang (2017), Học viện hành chính quốc gia; “Phát triển hoạt động tín dụng đối với khách hàng doanh nghiệp lớn tại Ngân hàng TMCP Kỹ thương Việt Nam”: Luận văn Thạc sỹ của tác giả Nguyễn Mạnh Mười Lúa (2015), Đại học Kinh tế - Đại học Quốc Gia Hà Nội;... Tuy nhiên, các công trình có thể tìm thấy lại chưa đi sâu vào phân tích đối với nhóm Khách hàng có được định nghĩa theo khía cạnh khác với quy mô rộng hơn đó là khách hàng bán buôn. Trên thực tế tại Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam đã thành lập 2 khối phụ trách khách hàng là Khối Bán buôn và Khối Bán lẻ nhằm chuyên biệt hóa các sản phẩm dịch vụ và hoạt động của 2 đối tượng phân nhóm khách hàng này. Hoạt động của các phòng ban tại chi nhánh cũng được phân chia cụ thể về chức năng nhiệm vụ tương ứng đối với từng nhóm Khách hàng. Việc phân tích hoạt động tín dụng đối với khách hàng bán buôn tại Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam - Chi nhánh
4 Sở giao dịch là nghiên cứu hết sức cần thiết để từ đó đưa ra những giải pháp trên cơ sở lý luận và thực tiễn cho việc phát triển tín dụng bán buôn tại Chi nhánh. 3. Mục đích nghiên cứu và câu hỏi nghiên cứu 3.1. Mục đích nghiên cứu Trên cơ sở lý luận và tình hình thực tiễn, luận văn sẽ tập trung đề xuất ra các giải pháp nhằm phát triển tín dụng khách hàng bán buôn tại Ngân hàng Thương mại Cổ phần Ngoại thương – Chi nhánh Sở giao dịch. Mục tiêu cụ thể như sau: - Hệ thống hóa cơ sở lý luận về phát triển tín dụng khách hàng bán buôn. - Phân tích, đánh giá thực trạng phát triển tín dụng khách hàng bán buôn tại Ngân hàng Thương mại Cổ phần Ngoại thương – Chi nhánh Sở giao dịch, tìm ra những mặt đạt được và hạn chế, nguyên nhân hạn chế trong hoạt động này tại Ngân hàng Thương mại Cổ phần Ngoại thương – Chi nhánh Sở giao dịch thời gian qua. - Đề xuất một số giải pháp nhằm phát triển tín dụng khách hàng bán buôn tại Ngân hàng Thương mại Cổ phần Ngoại thương – Chi nhánh Sở giao dịch thời gian tới. 3.2. Câu hỏi nghiên cứu Đề tài nghiên cứu nhằm trả lời những câu hỏi sau: - Các yếu tố tác động đến phát triển tín dụng khách hàng bán buôn tại ngân hàng thương mại? - Thực trạng phát triển tín dụng khách hàng bán buôn tại Ngân hàng Thương mại Cổ phần Ngoại thương – Chi nhánh Sở giao dịch trong giai đoạn 2019-2021 như thế nào? Còn những tồn tại nào và nguyên nhân vì đâu? - Cần có giải pháp gì để phát triển tín dụng khách hàng bán buôn tại Ngân hàng Thương mại Cổ phần Ngoại thương – Chi nhánh Sở giao dịch trong thời gian tới? 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu Đối tượng nghiên cứu: Đối tượng nghiên cứu của luận văn là phát triển tín dụng khách hàng bán buôn tại Ngân hàng Thương mại Cổ phần Ngoại thương – Chi nhánh Sở giao dịch. Phạm vi nghiên cứu:
5 - Về không gian: Tại Ngân hàng Thương mại Cổ phần Ngoại thương – Chi nhánh Sở giao dịch. - Về thời gian: + Dữ liệu thứ cấp thu thập cho nghiên cứu tại Ngân hàng Thương mại Cổ phần Ngoại thương – Chi nhánh Sở giao dịch trong giai đoạn năm 2019 – 2021. Giải pháp đề xuất tới năm 2025 + Dữ liệu sơ cấp được thu thập trong giai đoạn từ tháng 12/2021 đến tháng 1/2022 5. Phương pháp nghiên cứu Luận văn sử dụng những phương pháp nghiên cứu sau: 5.1. Phương pháp thu thập dữ liệu - Dữ liệu thứ cấp: Dữ liệu thứ cấp được thu thập từ những thông tin, số liệu từ báo cáo tài chính, báo cáo hoạt động tín dụng của Ngân hàng Thương mại Cổ phần Ngoại thương – Chi nhánh Sở giao dịch từ 2019 – 2021. Ngoài ra tham khảo các thông tin liên quan đến quá trình nghiên cứu chủ để tương tự khảo sát từ website, sách, báo, tạp chí, các đề tài, nghiên cứu liên quan được phân tích, so sánh các dữ liệu liên quan. - Dữ liệu sơ cấp: Sự phát triển tín dụng khách hàng bán buôn tại Ngân hàng Thương mại Cổ phần Ngoại thương – Chi nhánh Sở giao dịch thì bên cạnh sự phát triển về mặt quy mô thì chi nhánh ngân hàng phải đảm bảo phát triển về mặt chất lượng tín dụng khách hàng bán buôn. Do đó, để đánh giá khách quan hơn về chất lượng tín dụng khách hàng bán buôn tại chi nhánh, ngoài dữ liệu thứ cấp thu thập tại chi nhánh, tác giả thu thập ý kiến của khách hàng hiện tại đang có quan hệ tín dụng với Ngân hàng Thương mại Cổ phần Ngoại thương – Chi nhánh Sở giao dịch để thu thập ý kiến đánh giá của khách hàng bán buôn đối với chất lượng tín dụng khách hàng bán buôn tại chi nhánh. Dựa theo mô hình đánh giá chất lượng dịch vụ Servqual của Parasuraman (1988), tác giả tiến hành xây dựng bảng câu hỏi khảo sát gồm 6 thành phần sau: (1) Sự tin cậy, (2) Sự đáp ứng, (3) Năng lực phục vụ, (4) Sự đồng cảm, (5) Phương tiện hữu hình và (6) Mức độ hài lòng của khách hàng.
6 Bảng câu hỏi khảo sát sử dụng thang đo Likert 5 bậc khoảng (từ mức độ 1: hoàn toàn không đồng ý đến mức độ 5: hoàn toàn đồng ý) để lượng hóa. Việc thiết kế bảng câu hỏi khảo sát dựa trên mục tiêu nghiên cứu và lý thuyết chương 1. Sau đó, bảng câu hỏi được hoàn thiện nhờ vào sự tư vấn của một số cán bộ quản lý cấp cao của Ngân hàng Thương mại Cổ phần Ngoại thương – Chi nhánh Sở giao dịch và giảng viên hướng dẫn luận văn để có bảng câu hỏi cuối cùng khảo sát. Về mẫu khảo sát: Để đảm bảo tính đại diện cho mẫu, tác giả tiến hành khảo sát 200 khách hàng là ban lãnh đạo công ty (tổng giám đốc/giám đốc), kế toán trưởng, chuyên viên cao cấp trực tiếp làm việc với ngân hàng - đại diện cho các doanh nghiệp, các tổ chức kinh tế đã và đang có quan hệ vay vốn tại Ngân hàng Thương mại Cổ phần Ngoại thương – Chi nhánh Sở giao dịch theo danh sách được cung cấp bởi phòng Tổng hợp của chi nhánh. Số phiếu khảo sát được phát ra là 200 phiếu, sau 1 tháng khảo sát tác giả thu về 167 phiếu; sau khi sàn lọc dữ liệu và loại bỏ những phiếu không hợp lệ (bỏ trống, đánh thiếu mục...), tác giả chọn lọc được 152 phiếu để dùng phân tích. 5.2. Phương pháp phân tích, xử lý dữ liệu - Dữ liệu thứ cấp: Dựa trên phương pháp luận của chủ nghĩa duy vật biện chứng và duy vật lịch sử, kết hợp với việc sử dụng hệ thống những khái niệm, quan điểm, những định nghĩa cơ bản và cụ thể liên quan đến hoạt động tín dụng khách hàng bán buôn, từ đó làm cơ sở và nền tảng cho việc phân tích các số liệu phục vụ cho quá trình nghiên cứu và đưa ra kết luận phù hợp. Phương pháp thống kê, mô tả, phân tích, so sánh, tổng hợp, xử lý số liệu, hệ thống và khái hoá, lập bảng biểu, vẽ các đồ thị, biểu đồ nhằm trình bày tổng quan về hoạt động tín dụng khách hàng bán buôn tại và thực trạng phát triển tín dụng khách hàng bán buôn tại Ngân hàng Thương mại Cổ phần Ngoại thương – Chi nhánh Sở giao dịch đồng thời đưa ra các đề xuất giải pháp phát triển hoạt động này tại chi nhánh. - Dữ liệu sơ cấp:
7 Dữ liệu sơ cấp về các thang đo đánh giá chất lượng tín dụng khách hàng bán buôn tại Ngân hàng Thương mại Cổ phần Ngoại thương – Chi nhánh Sở giao dịch được đánh giá theo điểm trung bình. Theo đó, với thang điểm đánh giá từ 1-5 theo mức độ đồng ý; với điểm trung bình là 3,4 điểm (Nguyễn Đình Thọ, 2011); các yếu tố dưới 3,4 điểm là yếu cần được khắc phục; các yếu tố trên 3,4 điểm là tốt cần được phát huy. 6. Cấu trúc của nghiên cứu Ngoài phần mở đầu và kết luận, tài liệu tham khảo và các danh mục, phụ lục, nội dung chính của luận văn được chia thành 3 chương: - Chương 1: Cơ sở lý luận về phát triển tín dụng khách hàng bán buôn của ngân hàng thương mại - Chương 2: Thực trạng về phát triển tín dụng khách hàng bán buôn của Ngân hàng thương mại cổ phần Ngoại thương Việt Nam – Chi nhánh Sở giao dịch - Chương 3: Giải pháp phát triển khách tín dụng hàng bán buôn tại Ngân hàng thương mại cổ phần Ngoại thương Việt Nam – Chi nhánh Sở giao dịch
8 CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ PHÁT TRIỂN TÍN DỤNG KHÁCH HÀNG BÁN BUÔN TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI 1.1. Tổng quan về tín dụng khách hàng bán buôn của ngân hàng thương mại 1.1.1. Tổng quan về khách hàng bán buôn 1.1.1.1 Khái niệm và đặc điểm của khách hàng bán buôn của ngân hàng thương mại Theo tìm hiểu của tác giả thì cho đến nay chưa có định nghĩa nào cụ thể nào về thuật ngữ “Khách hàng bán buôn của ngân hàng thương mại”. Vì vậy để tìm hiểu khái niệm này, trước tiên ta tìm hiểu khái niệm về dịch vụ ngân hàng bán buôn. Dịch vụ ngân hàng bán buôn (Wholesales Banking) là dịch vụ ngân hàng cung ứng cho các công ty có báo cáo tài chính lành mạnh, và các khách hàng định chế, như các quỹ lương hưu và các cơ quan chính phủ (Nguyễn Văn Tiến, 2009). Dịch vụ ngân hàng được cho là “bán buôn” chỉ khi đối tượng giao dịch là các ngân hàng thương mại, tập đoàn tài chính lớn mạnh, các cơ quan Chính phủ Nhà nước, các quỹ hưu trí, quỹ phúc lợi,… Họ phải là những đơn vị hành chính sự nghiệp có quy mô, sức ảnh hưởng và có nhu cầu trong việc tài trợ thiết bị, cho vay quy mô lớn, tài trợ thiết bị, uỷ thác và các dịch vụ khác (Phan Thị Thu Hà, 2010). Như vậy, dựa trên khái niệm về dịch vụ ngân hàng bán buôn, trong khuôn khổ đề tài, tác giả tiếp cận khái niệm khách hàng bán buôn của ngân hàng thương mại là các khách hàng tổ chức có quy mô lớn và vừa – thương mại như doanh nghiệp, cơ quan chính phủ, cơ quan nhà nước, các quỹ hưu trí, quỹ phúc lợi và các định chế tài chính, tổ chức tín dụng trong và ngoài nước. Theo đó, đặc điểm của khách hàng bán buôn của ngân hàng thương mại bao gồm: - Quy mô giao dịch và doanh số giao dịch lớn, thường xuyên: Vì đối tượng khách hàng bán buôn thường là các tập đoàn, các doanh nghiệp, các tổ chức lớn, đồng thời là các doanh nghiệp có tình hình sản xuất kinh doanh ổn định hoặc các đơn vị hành chính sự nghiệp, cơ quan nhà nước… nên quy mô giao dịch lớn và thường xuyên. - Số lượng không lớn: So với đối tượng khách hàng cá nhân, khách hàng bán lẻ thì số lượng khách hàng bán buôn thấp hơn nhiều.
9 - Nằm trong chuỗi giá trị về sở hữu/ hợp tác trong tương quan đầu ra/ đầu vào với nhiều doanh nghiệp/ đơn vị khác có cùng phân khúc hoặc trong cùng chuỗi cung ứng - Có nhu cầu sử dụng tổng thể nhiều sản phẩm dịch vụ ngân hàng: Bên cạnh nhu cầu sử dụng các dịch vụ thông thường như tín dụng, ATM, ghi nợ, tiết kiệm, thế chấp thì khách hàng bán buôn còn có nhu cầu sử dụng các dịch vụ đặc biệt như tài trợ quỹ lương/ quỹ hưu trí, cho vay ngân hàng thương mại khác hay quản lý tiền mặt. - Là nguồn khách hàng mang lại lợi nhuận cao cho ngân hàng thương mại: Mặc số lượng khách hàng bán buôn không nhiều nhưng với tiềm lực tài chính mạnh và tần suất giao dịch thường xuyên nên đem lại nguồn lợi nhuận lớn và ổn định cho ngân hàng. - Có khả năng rủi ro cao: Điều này xuất phát từ việc quy mô giao dịch của khách hàng bán buôn thường lớn nên rủi ro cũng tăng lên theo quy mô giao dịch nên cần được kiểm tra kiểm soát chặt chẽ. 1.1.1.2. Phân loại khách hàng bán buôn của ngân hàng thương mại Việc phân loại khách hàng bán buôn tùy theo tiêu chí phân loại khác nhau, trong khuôn khổ đề tài, khách hàng bán buôn của ngân hàng thương mại được phân theo các tiêu chí sau:  Theo mục đích hoạt động Theo cách phân chia này thì khách hàng bán buôn của NHTM bao gồm: - Ngân hàng thương mại: “NHTM là ngân hàng được thực hiện toàn bộ hoạt động ngân hàng và các hoạt động kinh doanh khác có liên quan vì mục tiêu lợi nhuận, góp phần thực hiện các mục tiêu kinh tế của Nhà nước” (Nghị định Chính phủ số 59/2009/NĐ-CP). - Định chế tài chính khác: Bao gồm các công ty bảo hiểm, công ty chứng khoán, quỹ hưu trí, quỹ phúc lợi, quỹ mua chung trên thị trường tiền tệ… - Doanh nghiệp lớn hoặc vừa – thương mại (doanh nghiệp loại trừ phân khúc SMEs): Theo nghị định số 56/2009/NĐ-CP của chính phủ thì doanh nghiệp vừa – Thương mại là doanh nghiệp có quy mô nguồn vốn từ trên 10 tỷ đồng đến 50 tỷ đồng