Luận văn Thạc sĩ Triết học: Giáo dục Phật giáo và ý nghĩa của nó đối với giáo dục đạo đức thanh niên Việt Nam hiện nay

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI<br /> TRƢỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN<br /> -----------------------<br /> <br /> TRẦN THỊ HOÀI THƢƠNG<br /> <br /> GIÁO DỤC PHẬT GIÁO VÀ Ý NGHĨA CỦA NÓ<br /> ĐỐI VỚI GIÁO DỤC ĐẠO ĐỨC<br /> THANH NIÊN VIỆT NAM HIỆN NAY<br /> <br /> LUẬN VĂN THẠC SĨ<br /> Chuyên ngành: Triết học<br /> <br /> Hà Nội, 2016<br /> <br /> ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI<br /> TRƢỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN<br /> -----------------------<br /> <br /> TRẦN THỊ HOÀI THƢƠNG<br /> <br /> GIÁO DỤC PHẬT GIÁO VÀ Ý NGHĨA CỦA NÓ<br /> ĐỐI VỚI GIÁO DỤC ĐẠO ĐỨC<br /> THANH NIÊN VIỆT NAM HIỆN NAY<br /> <br /> Chuyên ngành: Triết học<br /> Mã số: 60220301<br /> <br /> LUẬN VĂN THẠC SĨ<br /> <br /> Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: PGS.TS. Đặng Thị Lan<br /> <br /> Hà Nội, 2016<br /> <br /> MỤC LỤC<br /> MỞ ĐẦU .......................................................................................................... 1<br /> Chƣơng 1. GIÁO DỤC PHẬT GIÁO – MỘT SỐ VẤN ĐỀ CƠ BẢN ..... 14<br /> 1.1. Giáo dục Phật giáo ............................................................................... 14<br /> 1.1.1. Khái niệm giáo dục Phật giáo ............................................................. 14<br /> 1.1.2. Lịch sử giáo dục Phật giáo .................................................................. 19<br /> 1.2. Mục tiêu, phƣơng pháp giáo dục Phật giáo ...................................... 22<br /> 1.2.1. Mục tiêu giáo dục Phật giáo ............................................................... 22<br /> 1.2.2. Phương pháp giáo dục Phật giáo........................................................ 26<br /> 1.3. Nội dung cơ bản của giáo dục Phật giáo............................................ 29<br /> 1.3.1. Giáo dục Phật giáo hướng đến hoàn thiện đạo đức cá nhân ............ 29<br /> 1.3.2. Xây dựng các mối quan hệ bình đẳng, khoan dung, tôn trọng lẫn<br /> nhau trong gia đình, xã hội. .......................................................................... 35<br /> 1.3.3. Giáo dục đạo đức môi trường .............................................................. 38<br /> 1.3.4. Giáo dục lối sống lành mạnh, tích cực, hướng đến hạnh phúc,<br /> an lạc ............................................................................................................... 42<br /> 1.4. Giáo dục Phật giáo ở Việt Nam hiện nay .......................................... 46<br /> Chƣơng 2. Ý NGHĨA CỦA GIÁO DỤC PHẬT GIÁO ĐỐI VỚI GIÁO<br /> DỤC ĐẠO ĐỨC THANH NIÊN VIỆT NAM HIỆN NAY ....................... 52<br /> 2.1. Giáo dục đạo đức thanh niên Việt Nam hiện nay và những vấn<br /> đề đặt ra.......................................................................................................... 52<br /> 2.1.1. Giáo dục đạo đức thanh niên Việt Nam hiện nay .............................. 52<br /> 2.1.2. Những vấn đề đặt ra trong giáo dục đạo đức thanh niên Việt Nam ... 58<br /> 2.2. Ý nghĩa của giáo dục Phật giáo đối với giáo dục đạo đức thanh niên<br /> hiện nay .......................................................................................................... 63<br /> 2.2.1. Giáo dục Phật giáo góp phần hình thành ý thức đạo đức tích cực cho<br /> thanh niên Việt Nam. ..................................................................................... 63<br /> <br /> 2.2.2. Giáo dục Phật giáo góp phần điều chỉnh hành vi đạo đức cho thanh<br /> niên Việt Nam hiện nay ................................................................................. 71<br /> 2.3. Một số khuyến nghị nhằm phát huy những giá trị tích cực của giáo<br /> dục Phật giáo đối với việc giáo dục đạo đức thanh niên Việt Nam hiện<br /> nay ................................................................................................................ 82<br /> KẾT LUẬN .................................................................................................... 89<br /> TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................................ 91<br /> <br /> MỞ ĐẦU<br /> 1. Lý do chọn đề tài<br /> Phật giáo được du nhập vào Việt Nam từ rất sớm và đã trở thành một<br /> phần trong đời sống văn hóa tinh thần của dân tộc Việt Nam. Với triết lý từ<br /> bi, hỷ xả, cứu khổ, cứu nạn…, Phật giáo đã dễ dàng đi vào lòng người, hướng<br /> con người đến lối sống vị tha, bình đẳng, khoan dung. Triết lý Phật giáo phù<br /> hợp với tư tưởng, tình cảm, đạo đức, lối sống của con người Việt Nam và đã<br /> có những đóng góp tích cực cho sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.<br /> Từ khi đổi mới đất nước, xây dựng nền kinh tế thị trường định hướng xã<br /> hội chủ nghĩa, bên cạnh những thành tựu đã đạt được, sự tác động bởi mặt trái<br /> nền kinh tế thị trường đã làm xuất hiện nhiều hiện tượng đáng lo ngại về lối<br /> sống và đạo đức. Đó là sự xuống cấp trầm trọng của nền đạo đức truyền thống<br /> của dân tộc: tệ nạn xã hội gia tăng, lối sống chạy theo đồng tiền và thực dụng<br /> trong quan hệ đang chi phối và ảnh hưởng đến nhiều người. Tình trạng tham<br /> nhũng, tệ nạn xã hội, vi phạm đạo đức, pháp luật ngày một gia tăng và đang<br /> dần làm băng hoại các giá trị cũng như thuần phong mỹ tục của dân tộc. Một<br /> bộ phận thanh niên sa vào con đường ăn chơi, hưởng thụ, sống không mục<br /> đích, không lý tưởng. “Không ít trường hợp vì đồng tiền và danh dự mà chà<br /> đạp lên tình nghĩa gia đình, quan hệ thầy trò, đồng chí, đồng nghiệp. Buôn lậu<br /> và tham nhũng phát triển... Ma tuý, mại dâm và các tệ nạn khác gia tăng” [20,<br /> tr.137].<br /> Đối với nước ta hiện nay, trong sự nghiệp đào tạo con người, việc giáo<br /> dục đạo đức cho thế hệ trẻ chiếm một vị trí rất quan trọng. Nó không những<br /> chỉ ở mặt chiến lược mà còn nhằm mục tiêu trước mắt là ngăn chặn sự thoái<br /> hóa, sa đọa về lối sống, đạo đức trước sự tác động tiêu cực của nền kinh tế thị<br /> trường cùng với những mặt tiêu cực của văn hóa ngoại lai. Mục tiêu về công<br /> tác giáo dục của Đảng và Nhà nước ta là đào tạo ra những con người có tầm<br /> 1<br /> <br />