Luận văn Thạc sỹ Khoa học kinh tế: Giải pháp nâng cao năng lực cạnh tranh của Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Hải Vân

PHẦN MỞ ĐẦU<br /> 1. Tính cấp thiết của đề tài<br /> Hội nhập kinh tế quốc tế là xu hướng tất yếu và là một hiện tượng khách quan<br /> đối với bất kỳ quốc gia nào trong giai đoạn phát triển hiện nay. Xu hướng này ngày<br /> càng hình thành rõ rệt, mà nét nổi bật là nền kinh tế thị trường đang trở thành một<br /> sân chơi chung cho tất cả các nước; thị trường tài chính mở rộng phạm vi hoạt<br /> động, gần như không biên giới, vừa tạo điều kiện tăng cường hợp tác, vừa làm sâu<br /> <br /> Ế<br /> <br /> sắc thêm quá trình cạnh tranh. Sau khi Việt Nam gia nhập tổ chức thương mại thế<br /> <br /> U<br /> <br /> giới WTO, tài chính- ngân hàng là một trong những lĩnh vực được mở cửa mạnh<br /> <br /> ́H<br /> <br /> nhất. Bên cạnh sự cạnh tranh khốc liệt vốn sẵn có giữa các ngân hàng nội với nhau<br /> <br /> TÊ<br /> <br /> thì hệ thống ngân hàng Việt Nam phải đương đầu với những thách thức hết sức là to<br /> lớn, đó là Việt Nam phải chấp nhận sự gia tăng nhanh chóng của các ngân hàng<br /> <br /> H<br /> <br /> thương mại nước ngoài có bề dày kinh nghiệm, có điều kiện tài chính, hiểu biết rõ<br /> <br /> IN<br /> <br /> luật pháp Việt Nam và Việt Nam cũng sẽ bắt buộc thực hiện chính sách không phân<br /> biệt đối xử giữa các ngân hàng trong và ngoài nước. Trong khi đó các ngân hàng<br /> <br /> K<br /> <br /> trong nước ta hiện nay nếu so sánh với các đối thủ ngoại thì vẫn còn nhiều hạn chế<br /> <br /> ̣C<br /> <br /> như về sản phẩm dịch vụ, vốn, công nghệ thông tin, thiếu sự phối hợp giữa các ngân<br /> <br /> O<br /> <br /> hàng và giữa các ngân hàng với các đơn vị kinh tế có liên quan. Sức ép cạnh tranh<br /> <br /> ̣I H<br /> <br /> đối với ngân hàng trong nước ngày càng lớn khi thời điểm xuất hiện của các ngân<br /> hàng 100% vốn nước ngoài đang đến gần. Đặc biệt theo thống kê từ một cuộc điều<br /> <br /> Đ<br /> A<br /> <br /> tra của Chương trình Phát triển Liên hiệp quốc(UNDP) cho thấy, 45% khách hàng<br /> (doanh nghiệp và cá nhân) sẽ chuyển sang vay vốn của ngân hàng nước ngoài; 50%<br /> chọn dịch vụ ngân hàng nước ngoài thay thế và 50% còn lại chọn ngân hàng nước<br /> ngoài để gửi tiền[42]. Các chi nhánh ngân hàng nước ngoài như HSBC,<br /> AZN…cũng đang chuẩn bị “lột xác”, họ tuyên bố rất hùng hồn về kế hoạch phục vụ<br /> khách hàng Việt Nam. Từ con số thống kê trên, cũng như những động thái của ngân<br /> hàng nước ngoài cho thấy, cuộc đua đã bắt đầu, vấn đề được đặt ra là chúng ta sẽ<br /> phải cạnh tranh như thế nào khi mà lợi thế duy nhất chỉ là “sân nhà”?. Bên cạnh đó<br /> là những ảnh hưởng tiêu cực của hậu bóng ma suy thoái kinh tế đang bao trùm lên<br /> <br /> 1<br /> <br /> toàn thế giới và ảnh hưởng không nhỏ đến Việt Nam, một số ngân hàng đã không<br /> thể duy trì được mức tăng trưởng trong những năm vừa qua.<br /> Nằm trong bối cảnh đó, trong những năm gần đây Đà Nẵng đã có sự bứt phá<br /> mạnh mẽ về số lượng và chất lượng của các ngân hàng, khi trở thành điểm thu hút<br /> của hầu hết của các tổ chức tín dụng trên cả nước. Với sự góp mặt của 51 chi nhánh<br /> cấp I; 14 chi nhánh cấp II; 133 phòng, điểm giao dịch. Ngoài các NHTM nhà nước<br /> đã có 2 chi nhánh cấp I tại thành phố( riêng NH Công Thương đã có 3 chi nhánh<br /> <br /> Ế<br /> <br /> cấp I) thì các NHTM CP như Kỹ Thương, Quốc tế, Quân Đội, Xuất Nhập<br /> <br /> U<br /> <br /> Khẩu…cũng đã thành lập đến 2 chi nhánh cấp I. Bên cạnh đó, sự gia tăng nhanh<br /> <br /> ́H<br /> <br /> chóng của mạng lưới điểm, phòng giao dịch của các NHTM CP lớn như: Đông Á,<br /> Á Châu, Sài Gòn Thường Tín… cùng với sự ra đời của các ngân hàng mới thành<br /> <br /> TÊ<br /> <br /> lập như: Liên doanh Việt – Nga, Đại Tín, Việt Nam Thường Tín,... đã tạo nên sự<br /> cạnh tranh gay gắt trong việc cung ứng các dịch vụ tài chính tại đây. Chính vì vậy,<br /> <br /> H<br /> <br /> vấn đề đặt ra đối với Ngân hàng BIDV Hải Vân là phải có những chiến lược cụ thể<br /> <br /> IN<br /> <br /> để nâng cao năng lực cạnh tranh của chính mình nhằm giữ vững thị phần, phát triển<br /> <br /> K<br /> <br /> để đứng vững trên thị trường. Ngân hàng BIDV Hải Vân bên cạnh những thuận lợi<br /> vẫn còn gặp không ít khó khăn: thị trường Đà Nẵng nhỏ hẹp, trong khi đó số lượng<br /> <br /> O<br /> <br /> ̣C<br /> <br /> ngân hàng gia nhập ngành ngày càng đông; mạng lưới phân phối nhỏ hẹp; tiềm lực<br /> <br /> ̣I H<br /> <br /> về quy mô, công nghệ còn nhiều hạn chế…Do đó, sự cạnh tranh giữa các ngân hàng<br /> với NH BIDV Hải Vân vốn đã khốc liệt nay càng khốc liệt hơn, để đối phó với<br /> <br /> Đ<br /> A<br /> <br /> những khó khăn, thách thức đó ngân hàng cần xuất phát từ sự thay đổi nhận thức<br /> trong hoạt động kinh doanh và việc nghiên cứu để đề ra các giải pháp nhằm nâng<br /> cao năng lực cạnh tranh của mình đang là mối quan tâm hàng đầu của chi nhánh<br /> Ngân hàng đầu tư và phát triển Hải Vân.<br /> Xuất phát từ những lí do nêu trên, tôi lựa chọn đề tài "Giải pháp nâng cao<br /> năng lực cạnh tranh của Ngân hàng đầu tư và phát triển Hải Vân" làm mục tiêu<br /> nghiên cứu, nhằm góp phần giải quyết vấn đề bức xúc của thực tiễn.<br /> <br /> 2<br /> <br /> 2. Mục tiêu nghiên cứu<br /> 2.1 Mục tiêu chung<br /> Trên cơ sở đánh giá thực trạng năng lực cạnh tranh của Ngân hàng BIDV Hải<br /> Vân, qua đó đề xuất một số giải pháp để nâng cao năng lực cạnh tranh của Ngân<br /> hàng đầu tư và phát triển Hải Vân trong thời kỳ hội nhập.<br /> 2.2 Mục tiêu cụ thể<br /> - Hệ thống hóa những vấn đề lý luận về năng lực cạnh tranh của ngân hàng<br /> <br /> Ế<br /> <br /> thương mại, sự cần thiết của việc nâng cao năng lực cạnh tranh của ngân hàng<br /> <br /> U<br /> <br /> thương mại trong xu thế hội nhập kinh tế quốc tế.<br /> <br /> ́H<br /> <br /> - Phân tích được thực trạng năng lực cạnh tranh của Ngân hàng BIDV Hải Vân<br /> <br /> TÊ<br /> <br /> - Xác định được các nhân tố ảnh hưởng đến năng lực cạnh tranh Ngân hàng<br /> BIDV Hải Vân.<br /> <br /> H<br /> <br /> - Đề xuất được các giải pháp nâng cao năng lực cạnh tranh của Ngân hàng<br /> <br /> IN<br /> <br /> BIDV Hải Vân<br /> <br /> 3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu<br /> <br /> K<br /> <br /> 3.1 Đối tượng nghiên cứu<br /> <br /> ̣C<br /> <br /> Với quy mô của một luận văn Thạc sỹ, đề tài chỉ tập trung nghiên cứu những<br /> <br /> O<br /> <br /> vấn đề cơ bản về năng lực cạnh tranh của ngân hàng thương mại trên giác độ lý luận<br /> <br /> ̣I H<br /> <br /> và thực tiễn ở Ngân hàng BIDV Hải Vân, từ đó đề xuất một số giải pháp và kiến<br /> nghị nhằm góp phần nâng cao khả năng cạnh tranh của Ngân hàng BIDV Hải Vân<br /> <br /> Đ<br /> A<br /> <br /> trong quá trình hội nhập kinh tế quốc tế.<br /> 3.2 Phạm vi nghiên cứu<br /> - Phạm vi về không gian: Nghiên cứu, đánh giá thực trạng năng lực cạnh tranh<br /> <br /> của ngân hàng mại trên địa bàn Đà Nẵng, và chủ yếu là ngân hàng BIDV Hải Vân<br /> thông qua các chỉ tiêu chủ yếu liên quan đến hoạt động kinh doanh của ngân hàng;<br /> phân tích những điểm mạnh, điểm yếu, cơ hội và những thách thức, từ đó tìm ra<br /> những nhân tố ảnh hưởng, đề xuất các giải pháp.<br /> <br /> 3<br /> <br /> - Phạm vi thời gian: Nghiên cứu đánh giá năng lực cạnh tranh của Ngân hàng<br /> đầu tư và phát triển Hải Vân với nguồn tư liệu thứ cấp: báo cáo tình hình hoạt động<br /> của ngân hàng từ năm 2006 đến năm 2008 và nguồn tài liệu sơ cấp có được từ điều tra<br /> khách hàng được thực hiện trong năm 2009.<br /> 4. Đóng góp của đề tài<br /> Việc nghiên cứu đề tài có ý nghĩa quan trọng về mặt thực tiễn. Nó cung cấp<br /> cái nhìn tổng quát về năng lực cạnh tranh của các NHTM nói chung và NH BIDV<br /> <br /> Ế<br /> <br /> Hải Vân nói riêng, đây là một lĩnh vực đang trên đà phát triển và cải cách rất nóng<br /> <br /> U<br /> <br /> trong thời gian gần đây nhất là trong bối cảnh toàn cầu hóa và hội nhập. Đề tài cung<br /> <br /> ́H<br /> <br /> cấp một bức tranh toàn cảnh về thực trạng năng lực cạnh tranh của ngân hàng BIDV<br /> Hải Vân và đề xuất một số giải pháp thích hợp để nâng cao năng lực cạnh tranh của<br /> <br /> TÊ<br /> <br /> ngân hàng BIDV Hải Vân.<br /> <br /> Đề tài còn có thể được sử dụng để làm tư liệu cho các nghiên cứu, đào tạo<br /> <br /> H<br /> <br /> khác, các cuộc hội thảo về hiệu quả hoạt động của ngân hàng; có thể mở rộng<br /> <br /> IN<br /> <br /> nghiên cứu đánh giá thực trạng hoạt động và đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao<br /> <br /> K<br /> <br /> năng lực cạnh tranh của các ngân hàng thương mại khác hay là cho cả hệ thống<br /> <br /> O<br /> <br /> 5. Kết cấu luận văn<br /> <br /> ̣C<br /> <br /> ngân hàng thương mại trong cả nước.<br /> <br /> ̣I H<br /> <br /> Ngoài phần mở đầu và kết luận, kiến nghị, nội dung nghiên cứu của luận văn<br /> gồm 3 chương:<br /> <br /> Chương 1: Những vấn đề lý luận về cạnh tranh, năng lực cạnh tranh và tăng<br /> <br /> Đ<br /> A<br /> <br /> cường năng lực cạnh tranh của ngân hàng thương mại<br /> Chương 2: Đặc điểm địa bàn nghiên cứu và phương pháp nghiên cứu<br /> Chương 3: Thực trạng năng lực cạnh tranh của Ngân hàng đầu tư và phát triển<br /> Hải Vân<br /> Chương 4: Giải pháp nâng cao năng lực cạnh tranh của Ngân hàng đầu tư và<br /> phát triển Hải Vân trong giai đoạn hội nhập và phát triển.<br /> <br /> 4<br /> <br /> CHƯƠNG 1<br /> NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ CẠNH TRANH, NĂNG LỰC<br /> CẠNH TRANH VÀ TĂNG CƯỜNG NĂNG LỰC CẠNH TRANH<br /> CỦA NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI<br /> 1.1 KHÁI NIỆM VỀ CẠNH TRANH VÀ NĂNG LỰC CẠNH TRANH<br /> 1.1.1 Các quan niệm về cạnh tranh<br /> <br /> Ế<br /> <br /> Thuật ngữ “Cạnh tranh” được sử dụng rất phổ biến hiện nay trong nhiều lĩnh<br /> <br /> U<br /> <br /> vực như kinh tế, thương mại, luật, chính trị, quân sự, sinh thái, thể thao; thường<br /> <br /> ́H<br /> <br /> xuyên được nhắc tới trong sách báo chuyên môn, diễn đàn kinh tế cũng như các<br /> phương tiện thông tin đại chúng và được sự quan tâm của nhiều đối tượng, từ nhiều<br /> <br /> TÊ<br /> <br /> góc độ khác nhau, dẫn đến có rất nhiều khái niệm khác nhau về “cạnh tranh”, cụ thể<br /> như sau:<br /> <br /> H<br /> <br /> Tiếp cận ở góc độ đơn giản, mang tính tổng quát thì cạnh tranh là hành động<br /> <br /> IN<br /> <br /> ganh đua, đấu tranh chống lại các cá nhân hay các nhóm, các loài vì mục đích giành<br /> <br /> K<br /> <br /> được sự tồn tại, sống còn, giành được lợi nhuận, địa vị, sự kiêu hãnh, các phần<br /> thưởng hay những thứ khác, cạnh tranh ngày càng được xem là một cuộc đấu tranh<br /> <br /> ̣C<br /> <br /> giữa các đối thủ với mục đích đánh bại đối thủ.<br /> <br /> O<br /> <br /> Trong kinh tế chính trị học thì cạnh tranh là sự ganh đua về kinh tế giữa<br /> <br /> ̣I H<br /> <br /> những chủ thể trong nền sản xuất hàng hóa nhằm giành giật những điều kiện thuận<br /> lợi trong sản xuất, tiêu thụ hoặc tiêu dùng hàng hóa để từ đó thu được nhiều lợi ích<br /> <br /> Đ<br /> A<br /> <br /> nhất cho mình. Cạnh tranh có thể xảy ra giữa những người sản xuất với người tiêu<br /> dùng (người sản xuất muốn bán đắt, người tiêu dùng muốn mua rẻ); giữa người tiêu<br /> dùng với nhau để mua được hàng rẻ hơn; giữa những người sản xuất để có những<br /> điều kiện tốt hơn trong sản xuất và tiêu thụ.<br /> Cạnh tranh có vai trò rất quan trọng và là một trong những động lực mạnh<br /> mẽ thúc đẩy sản xuất phát triển. Nó buộc người sản xuất phải năng động, nhạy bén,<br /> tích cực nâng cao tay nghề, cải tiến kỹ thuật, áp dụng khoa học công nghệ, hoàn<br /> thiện tổ chức quản lý để nâng cao năng suất lao động, hiệu quả kinh tế. Ở đâu thiếu<br /> cạnh tranh hoặc có biểu hiện độc quyền thì thường trì trệ và kém phát triển.<br /> <br /> 5<br /> <br />