Luận văn: Thực trạng kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm tại công ty cổ phần đá ốp lát và xây dựng Hà Tây

Chia sẻ: Nguyễn Thị Bích Ngọc | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:100

Thêm vào BST

Báo xấu

172
lượt xem 63
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Vấn đề đặt ra cho mỗi doanh nghiệp là làm thế nào để sản xuất kinh doanh có lãi. Một trong những biện pháp mà các doanh nghiệp luôn hướng tới là tiết kiệm chi phí sản xuất và hạ giá thành sản phẩm. Mời các bạn tìm hiểu tài liệu để nắm rõ hơn.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn: Thực trạng kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm tại công ty cổ phần đá ốp lát và xây dựng Hà Tây

LU N VĂN T T NGHI P TÀI: “TH C TR NG K TOÁN CHI PHÍ SX VÀ TÍNH GIÁ THÀNH SP T I CÔNG TY C PH N Á P LÁT VÀ XÂY D NG HÀ TÂY.” 1
M CL C L I NÓI U ................................................................................................ 5 CHƯƠNG 1. LÝ LU N CHUNG V K TOÁN CHI PHÍ S N XU T VÀ TÍNH GIÁ THÀNH S N PH M TRONG CÁC DOANH NGHI P ............... 7 1.1. Khái ni m và phân lo i chi phí s n xu t ................................................... 7 1.1.1. Khái ni m chi phí s n xu t ........................................................................ 7 1.1.2 Phân lo i chi phí s n xu t ........................................................................... 8 1.2. Khái ni m và phân lo i giá thành s n ph m ........................................... 11 1.2.1. Khái ni m giá thành s n ph m................................................................ 11 1.2.2. Phân lo i giá thành s n ph m ................................................................. 12 1.3. K toán chi phí s n xu t trong các doanh nghi p .................................... 14 1.3.1. Trình t h ch toán chi ti t chi phí s n xu t và tính giá thành s n ph m .............................................................................................................................. 14 1.3.2. Trình t h ch toán t ng h p chi phí s n xu t ........................................ 15 1.3.3. H ch toán chi phí s n xu t theo phương pháp kê khai thư ng xuyên .. 15 1.3.2.1. H ch toán chi phí nguyên, v t li u tr c ti p ...................................... 16 1.3.2.2. K toán chi phí nhân công tr c ti p ................................................... 18 1.3.2.3. K toán chi phí tr trư c ................................................................... 19 1.3.2.4. K toán chi phí ph i tr ..................................................................... 21 1.3.2.5. K toán chi phi s n xu t chung ......................................................... 22 1.3.2.6. T ng h p chi phí s n xu t ................................................................... 24 2
1.4. Các phương pháp tính giá thành s n ph m trong các doanh nghi p ....... 25 1.5. Các hình th c ghi s k toán chi phí s n xu t trong các doanh nghi p .... 28 1.5.1. Theo hình th c s Nh t ký chung ........................................................... 29 1.5.2. Theo hình th c Nh t ký-S cái ................................................................ 30 1.5.3. Theo hình th c Ch ng tù ghi s .............................................................. 31 1.5.4. Theo hình th c s Nh t ký ch ng t ....................................................... 32 CHƯƠNG 2: TH C TR NG K TOÁN CHI PHÍ SX VÀ TÍNH GIÁ THÀNH SP T I CÔNG TY C PH N Á P LÁT VÀ XÂY D NG HÀ TÂY ............................................................................................................. 34 2.1. T ng quan v Công ty c ph n á p lát và xây d ng Hà Tây ................. 34 2.1.1. Quá trình hình thành và phát tri n......................................................... 34 2.1.2. c i m tính ch t ho t ng s n xu t kinh doanh c a công ty ........... 37 2.2. T ch c công tác k toán .............................................................................. 41 2.2.1. c i m t ch c b máy k toán............................................................ 41 2.2.2. c i m t ch c ch ng t k toán, tài kho n k toán, s k toán ........ 43 2.3. Th c t k toán chi phí s n xu t và tính giá thành s n ph m t i Công ty c ph n á p lát và xây d ng Hà Tây .................................................................... 48 2.3.1. c i m chi phí s n xu t và giá thành s n ph m t i Công ty c ph n á p lát và xây d ng Hà Tây ............................................................................. 48 2.3.2. K toán chi phí s n xu t .......................................................................... 50 2.3.2.1. K toán chi phí nguyên v t li u tr c ti p ........................................... 50 2.3.2.2. K toán chi phí nhân công tr c ti p ................................................... 57 3
2.3.2.3. K toán chi phí s n xu t chung ........................................................... 65 2.2. Phưong pháp xây d ng chi phí s n xu t s n ph m d dang ...................... 77 2.3. Phương pháp tính giá thành s n ph m........................................................ 78 CHƯƠNG 3. HOÀN THI N K TOÁN CHI PHÍ S N XU T VÀ TÍNH GIÁ THÀNH S N PH M T I CÔNG TY C PH N Á P LÁT VÀ XÂY D NG HÀ TÂY ........................................................................................... 82 3.1. ánh giá th c tr ng v k toán chi phí s n xu t và tính giá thành s n ph m t i Công ty c ph n á p lát và xây d ng Hà Tây ................................. 82 3.1.1. Nh ng ưu i m ....................................................................................... 82 3.1.2. Nh ng t n t i .......................................................................................... 84 3.2. Hoàn thi n k toán chi phí s n xu t và tính giá thành s n ph m t i Công ty c ph n á p lát và xây d ng Hà Tây ............................................................... 86 3.2.1. Ki n ngh v ch ng t k toán ............................................................... 88 3.2.2. Ki n ngh v tài kho n k toán .............................................................. 90 3.2.3. Ki n ngh v s k toán .......................................................................... 91 3.2.4. Ki n ngh v báo cáo k toán ................................................................. 91 3.2.5. Ki n ngh khác........................................................................................ 95 K T LU N .................................................................................................. 99 Danh m c tài li u tham kh o ...................................................................... 100 4
L I NÓI U Trong n n kinh t th trư ng, c nh tranh là xu th t t y u và chính nó thúc y s phát tri n c a các doanh nghi p. Các doanh nghi p h ch toán kinh doanh c l p, hoàn toàn ch u trách nhi m v ho t ng s n xu t kinh doanh c a mình. V n t ra cho m i doanh nghi p là làm th nào s n xu t kinh doanh có lãi. M t trong nh ng bi n pháp mà các doanh nghi p luôn hư ng t i là ti t ki m chi phí s n xu t và h giá thành s n ph m. Ti t ki m chi phí s n xu t và h giá thành s n ph m là m c tiêu ph n u c a b t kỳ doanh nghi p nào vì ó là con ư ng ch y u làm tăng l i nhu n, là ti n h giá bán, tăng s c c nh tranh c a doanh nghi p trên th trư ng. Do v y, công tác t p h p chi phí và tính giá thành s n ph m ư c coi tr ng úng m c vì nó liên quan tr c ti p n l i ích c a doanh nghi p. Trong công tác qu n lý doanh nghi p, chi phí s n xu t và tính giá thành s n ph m là hai ch tiêu quan tr ng luôn ư c các doanh nghi p quan tâm. Thông qua các s li u mà b ph n k toán ã t p h p và cung c p cho các nhà qu n tr doanh nghi p phân tích và ánh giá v nh m c chi phí lao ng, v t tư, máy móc thi t b , k p th i ưa ra các bi n pháp h u hi u nh m i u ch nh h p lý ho t ng s n xu t kinh doanh c a doanh nghi p. Do ó, vi c ánh giá và tính toán chính xác chi phí s n xu t và giá thành s n ph m là m t công vi c h t s c quan tr ng. Nh n th c ư c vai trò và t m quan tr ng c a vi c xác nh chi phí s n xu t và tính giá thành s n ph m cùng v i nh ng ki n th c ã h c, qua th i gian th c t t i Công ty c ph n á p lát và xây d ng Hà Tây, em ã i sâu nghiên c u tài: “Hoàn thi n k toán chi phí s n xu t và tính giá thành s n ph m t i Công ty c ph n á p lát và xây d ng Hà Tây”. Trong qua trình nghiên c u và lý lu n th c t k t h p v i ki n th c ã h c trư ng cùng 5
v i s hư ng d n c a th y cô và s n l c c a b n thân em ã hoàn thành tài này. N i dung tài ngoài ph n m u và k t lu n g m 3 chương: Chương 1: Lý lu n chung v k toán chi phí s n xu t và tính giá thành s n ph m trong các doanh nghi p. Chương 2: Th c tr ng k toán chi phí s n xu t và tính giá thành s ph m t i Công ty c ph n á p lát và xây d ng Hà Tây. Chương 3: Hoàn thi n k toán chi phí s n xu t và tính giá thành s n ph m t i Công ty c ph n á p lát và xây d ng Hà Tây. 6
CHƯƠNG 1. LÝ LU N CHUNG V K TOÁN CHI PHÍ S N XU T VÀ TÍNH GIÁ THÀNH S N PH M TRONG CÁC DOANH NGHI P 1.1. Khái ni m và phân lo i chi phí s n xu t 1.1.1. Khái ni m chi phí s n xu t “Chi phí s n xu t là bi u hi n b ng ti n c a toàn b các hao phí v lao ng s ng và lao ng v t hóa mà doanh nghi p ã b ra t o ra thành ph m, d ch v trong m t th i kỳ nh t nh (tháng, quý, năm).” S phát sinh và phát tri n c a xã h i loài ngư i g n li n v i quá trình s n xu t. n n s n xu t xã h i c a b t kỳ phương th c s n xu t nào cũng g n li n v i s v n ng và tiêu hao các y u t cơ b n t o nên m t quá trình s n xu t. Hay nói cách khác, quá trình s n xu t hàng hóa là quá trình k t h p và quá trình tiêu hao c a chính b n thân ba y u t : tư li u lao ng, i tư ng lao ng, và s c lao ng. Như v y, ti n hành s n xu t hàng hóa, ngư i s n xu t ph i ch u chi phí v thù lao lao ng, v tư li u lao ng và i tư ng lao ng. Vì th , s hình thành nên các y u t chi phí s n xu t t o ra giá tr s n ph m s n xu t là t t y u khách quan, không ph thu c vào ý chí ch quan c a ngư i s n xu t. C n chú ý phân bi t gi a 2 khái ni m: chi phí và chi tiêu. Chi phí là biêu hi n b ng ti n c a toàn b hao phí v lao ng s ng và lao ng v t hóa c n thi t cho quá trình ho t ng s n xu t kinh doanh mà doanh nghi p ph i chi ra cho m t kỳ s n xu t kinh doanh. Như v y, có th th y ch ư c tính là chi phí c a kỳ h ch toán nh ng hao phí v tài s n và lao ng có liên quan n kh i lư ng s n ph m s n xuát ra trong kỳ ch không ph i m i kho n chi ra trong kỳ h ch toán. Trái l i, chi tiêu là s gi m i ơn thu n các lo i v t tư, tài s n, ti n v n c a doanh nghi p, b t k nó ư c dùng vào m c ích gì. T ng s chi tiêu trong kỳ c a doanh nghi p bao g m chi tiêu cho quá trình 7
s n xu t kinh doanh (chi cho s n xu t, ch t o s n ph m, công tác qu n lý…) và chi tiêu cho quá trình tiêu th (chi v n chuy n, b c d , qu ng cáo…) Chi phí và chi tiêu là hai khái ni m khác nhau v m t lư ng và c v m t th i gian nhưng có quan h m t thi t v i nhau. Chi tiêu là cơ s phát sinh chi phí, không có chi tiêu thì s không có chi phí. T ng s chi phí trong kỳ c a doanh nghi p bao g m toàn b giá tr tài s n hao phí ho c tiêu dùng h t cho quá trình s n xu t kinh doanh tính vào kỳ này. Như v y, có th k t lu n r ng: chi phí s n xu t là bi u hi n b ng ti n c a toàn b hao phí mà doanh nghi p ph i tiêu dùng trong m t kỳ th c hi n quá trình s n xu t và tiêu th s n ph m. Th c ch t chi phí là s d ch chuy n v n- chuy n d ch giá tr c a các y u t s n xu t vào các i tư ng tính giá (s n ph m, d ch v , lao v ). 1.1.2 Phân lo i chi phí s n xu t Trong quá trình kinh doanh, chi phí s n xu t có r t nhi u lo i, nhi u kho n, khác nhau c v n i dung, tính ch t, công d ng, vai trò, v trí…. thu n l i cho công tác qu n lý và h ch toán, c n thi t ph i ti n hành phân lo i chi phí s n xu t. Xu t phát t nh ng m c ích và yêu c u khác nhau c a qu n lý, chi phí s n xu t cũng ư c phân lo i theo nh ng tiêu th c khác nhau. Phân lo i chi phí s n xu t là vi c s p x p chi phí s n xu t vào t ng lo i, t ng nhóm s n ph m khác nhau theo nh ng c trưng nh t nh. Xét v m t lý lu n cũng như th c t , có r t nhi u cách phân lo i chi phí khác nhau như phân lo i theo n i dung kinh t , theo công d ng, theo v trí, theo quan h c a chi phí v i quá trình s n xu t ,…M i cách phân lo i này u áp ng ít, nhi u cho m c ích qu n lý, h ch toán, ki m tra, ki m soát chi phí phát sinh...xét trên các góc khác nhau. Vì th , các cách phân lo i ut n t i, b sung cho nhau và gi vai trò nh t nh trong qu n lý chi phí s n xu t 8
và tính giá thành s n ph m trên góc c a k toán tài chính, ngư i ta thư ng phân lo i chi phí theo các tiêu th c sau: a. Phân lo i theo y u t chi phí ph c v cho vi c t p h p, qu n lý chi phí theo n i dung kinh t ban u th ng nh t c a nó mà không xét n công d ng c th , a i m phát sinh c a chi phí, chi phí ư c phân theo y u t . V th c ch t, ch có 3 y u t chi phí là chi phí v lao ng s ng, chi phí v i tư ng lao ng và chi phí v tư li u lao ng. Tuy nhiên, cung c p thông tin v chi phí m t cách c th hơn nh m ph c v cho vi c xây d ng và phân tích nh m c v n lưu ng, vi c l p, ki m tra và phân tích d toán chi phí, các y u t chi phí trên có th ư c chi ti t hóa theo n i dung kinh t c th c a chúng, Tùy theo yêu c u và trình qu n lý m i nư c, m i th i kỳ mà m c chi ti t c a các y u tó có th khác nhau. Theo quy nh hi n hành Vi t Nam, toàn b chi phí ư c chia thành các y u t chi phí như sau: Chi phí nguyên li u, v t li u: bao g m toàn b giá tr nguyên,v t li u chính, v t li u ph , ph tùng thay th , công c , d ng c … ư c s d ng cho s n xu t-kinh doanh (lo i tr giá tr dùng không h t nh p l i kho, ph li u thu h i). Chi phí nhiên li u, ng l c s d ng vào quá trình s n xu t kinh doanh trong kỳ (tr s dùng không h t nh p l i kho và ph li u thu h i) Chi phí ti n lương và các kho n ph c p theo lương: bao g m t ng s ti n lương và ph c p mang tính ch t lương ph i tr cho toàn b công nhân, viên ch c. Chi phí b o hi m xã h i, b o hi m y t , kinh phí công oàn: bao g m ph n b o hi m xã h i, b o hi m y t , kinh phí công oàn trích theo t l quy nh trên t ng s ti n lương và ph c p lương ph i tr công nhân viên. 9
Chi phí kh u hao TSC : ph n ánh t ng s kh u hao tài s n c nh ph i trích trong kỳ c a t t c TSC s d ng cho s n xu t kinh doanh trong kỳ. Chi phí d ch v mua ngoài: ph n ánh toàn b chi phí d ch v mua ngoài dùng vào s n xu t kinh doanh. Chi phí khác b ng ti n: ph n ánh toàn b chi phí khác b ng ti n chưa ph n ánh các y u t trên dùng vào ho t ng s n xu t kinh doanh trong kỳ. b. Phân lo i theo kho n m c chi phí trong giá thành s n ph m Theo cách này, căn c vào ý nghĩa c a chi phí trong giá thành s n ph m và thu n ti n cho vi c tính giá thành toàn b , chi phí ư c phân chia theo kho n m c. Cách phân lo i này d a vào công d ng c a chi phí và m c phân b chi phí cho t ng i tư ng. Cũng như cách phân lo i theo y u t , s lư ng kho n m c chi phí trong giá thành s n ph m tùy thu c vào trình nh n th c, trình qu n lý và h ch toán m i nư c, m i th i kỳ khác nhau. Theo quy nh hi n hành t i Vi t Nam hi n nay, giá thành s n ph m bao g m 5 kho n m c chi phí: Chi phí nguyên,v t li u tr c ti p: ph n ánh toàn b chi phí v nguyên, v t li u chính, ph , nhiên li u…tham gia tr c ti p vào vi c s n xu t, ch t o s n ph m hay th c hi n lao v , d ch v . Chi phí nhân công tr c ti p: g m ti n lương, ph c p lương và các kho n trích cho các qu BHXH, BHYT, KPC theo t l v i ti n lương phát sinh. Chi phí s n xu t chung: là nh ng chi phí phát sinh trong ph m vi phân xư ng s n xu t (tr chi phí v t li u và nhân công tr c ti p). Ngoài cách phân lo i như trên, chi phí s n xu t còn ư c phân lo i theo m t s cách khác nhau như phân lo i theo quan h c a chi phí v i kh i lư ng 10
công vi c hoàn thành; phân lo i theo quan h c a chi phí v i quá trình s n xu t…Các cách phân lo i này cũng ã ư c c p t i trong k toán qu n tr . 1.2. Khái ni m và phân lo i giá thành s n ph m 1.2.1. Khái ni m giá thành s n ph m “Giá thành s n ph m là bi u hi n b ng ti n c a tòan b các kho n hao phí v lao ng s ng và lao ng v t hóa có liên quan n kh i lư ng công tác, s n ph m, lao v ã hoàn thành.” Quá trình s n xu t là m t quá trình th ng nh t bao g m 2 m t: m t hao phí s n xu t và m t k t qu s n xu t. Nh ng kho n chi phí ( bao g m c nh ng chi phí phát sinh trong kỳ và chi phí kỳ trư c chuy n sang) và các chi phí trích trư c có liên quan n kh i lư ng s n ph m, lao v , d ch v ã hoàn thành trong kỳ s t o nên ch tiêu giá thành s n ph m. Hay nói cách khác, giá thành s n ph m là bi u hi n b ng ti n c a toàn b các kho n chi phí mà doanh nghi p b ra b t k kỳ nào nhưng có liên quan n kh i lư ng công vi c s n ph m, lao v và d ch v ã hoàn thành trong kỳ. Sơ sau ph n ánh m i quan h gi a CPSX và giá thành s n ph m Chi phí s n Chi phí s n xu t phát sinh trong kỳ xu t d dang u kỳ A B C Chi phi s n xuât d dang D T ng giá thành s n ph m cu i kỳ Qua sơ ta th y : AC = AB + BD – CD hay: T ng giá thành = Chi phí s n + Chi phí sán xu t phát - Chi phí s n s n ph m hoàn xu t d sinh trong kỳ( ã tr xu t d thành dang d u các kho n thu h i ghi dang cu i kỳ gi m chi phí) kỳ 11
Qua sơ ta th y, khi giá tr s n ph m d dang (chi phí s n xu t d dang) u kỳ và cu i kỳ b ng nhau ho c cách nghành s n xu t không có s n ph m d dang thì t ng giá thành s n ph m b ng t ng chi phí s n xu t phát sinh trong kỳ h ch toán. Tóm l i, giá thánh s n ph m là m t ph m trù c a s n xu t hàng hóa, nó ph n ánh lư ng giá tr c a nh ng hao phí lao ng s ng và lao ng v t hóa ã th c chi ra cho quá trình s n xu t và tiêu th s n ph m. Trong giá thành s n ph m ch bao g m nh ng chi phí tham gia tr c ti p hay gián ti p vào quá trình s n xu t, tiêu th ph i ư c b i hoàn tái s n xu t doanh nghi p mà không bao g m nh ng chi phí phát sinh trong kỳ kinh doanh c a doanh nghi p. Nh ng chi phí ưa vào giá thành s n ph m ph i ph n ánh giá tr th c c a các tư li u s n xu t tiêu dùng cho s n xu t, tiêu th và các kho n chi tiêu khác có liên quan t i vi c bù p gi n ơn hao phí lao ng s ng. M i cách tính toán ch quan, không ph n ánh úng các y u t giá tr trong giá thành u có th d n n vi c phá v các quan h hàng hóa ti n t , không xác nh ư c hi u qu kinh doanh và không th c hi n ư c tái s n xu t gi n ơn và tái s n xu t m r ng. 1.2.2. Phân lo i giá thành s n ph m áp ng yêu c u c a qu n lý, h ch toán và k ho ch hóa giá thành cũng như yêu c u xây d ng giá c hàng hóa, giá thành ư c xem xét dư i nhi u góc và nhi u ph m vi tính toán khác nhau. V m t lý lu n cũng như th c t , ngoài các khái ni m giá thành xã h i, giá thành cá bi t, còn có khái ni m giá thành công xư ng, giá thành toàn b ,… Xét theo th i i m tính và ngu n s li u tính giá thành, giá thành ư c chia thành giá thành k ho ch, giá thành nh m c và giá thành th c t : 12
- Giá thành k ho ch: giá thành ư c xác nh trư c khi bư c vào kinh doanh trên cơ s giá thành th c t kỳ trư c và các nh m c, các d toán chi phí c a kỳ k ho ch. - Giá thành nh m c: cũng như giá thành k ho ch, giá thành nh m c cũng ư c xác nh trư c khi b t u s n xu t s n ph m. Tuy nhiene khác v i giá thành k ho ch ư c xây d ng trên cơ s các nh m c bình quân tiên ti n và không bi n i trong su t c kỳ k ho ch, giá thành nh m c l i ư c xây d ng trên cơ s các nh m c chi phí hi n hành t i t ng th i i m nh t nh trong kỳ k ho ch (thư ng là ngày u tháng nên giá thành nh m c luôn thay i phù h p v i s thay i c a các nh m c chi phí t ư c trong quá trình s n xuât s n ph m. - Giá thành th c t : giá thành th c t là ch tiêu ư c xác nh sau khi k t thúc quá trình s n xu t s n ph m trên cơ s các chi phí phát sinh trong quá trình s n xu t s n ph m. Theo ph m vi phát sinh chi phí, giá thành ư c chia thành giá thành s n xu t và giá thành tiêu th : - Giá thành s n xu t (giá thành công xư ng) là ch tiêu ph n ánh t t c nh ng chi phí phát sinh liên quan n vi c s n xu t, ch t o s n ph m trong ph m vi phân xư ng, b ph n s n xuât, bao g m chi phí nguyên v t li u tr c ti p, nhân công tr c ti p và chi phi s n xu t chung. - Giá thành tiêu th (giá thành toàn b ) là ch tiêu ph n ánh toàn b các kho n chi phí phát sinh liên quan n vi c s n xu t, tiêu th s n ph m (chi phí s n xu t, qu n lý và bán hàng. Do v y, giá thành tiêu th còn g i là giá thành y hay giá thành toàn b và ư c tính theo công th c: 13
Giá thành Giá thành s n Chi phí qu n Chi phí tiêu th toàn b c a = xu t + lý doanh + s n ph m s n ph m nghi p tiêu th 1.3. K toán chi phí s n xu t trong các doanh nghi p 1.3.1. Trình t h ch toán chi ti t chi phí s n xu t và tính giá thành s n ph m ph c v cho vi c tính giá thành s n ph m ư c chính xác, nhanh chóng, c n ti n hành h ch toán chi ti t chi phi s n xu t theo t ng i tư ng tính giá. Tùy theo t ng i tư ng t p h p chi phí, công vi c h ch toán chi ti t chi phí s n xu t có th khác nhau nhưng có th khái quát l i như sau: Bư c 1: M s (hay th ) h ch toán chi ti t chi phí s n xu t theo t ng i tư ng t p h p chi phí (s n ph m, nhóm s n ph m, phân xư ng, b ph n s n xu t...). S ư c m riêng cho t ng TK 621, 622, 627, 631, 154, 335. 142, 242, 641, 642. Căn c ghi s là s chi ti t tài kho n tháng trư c và các ch ng t g c, các b ng phân b (v t li u, d ng c , ti n lương, BHXH, , kh u hao…), b ng kê chi phí theo d toán. Các s có th m riêng cho t ng i tư ng ho c m chung cho nhi u i tư ng. Bư c 2: Ti n hành t p h p các chi phí phát sinh trong kỳ có liên quan cho t ng i tư ng h ch toán. Bư c 3: Ti n hành t ng h p toàn b chi phí phát sinh theo t ng n i dung thu c t ng i tư ng h ch toán vào cu i kỳ làm cơ s cho vi c tính giá thành. ng th i, l p th tính giá thành t ng lo i s n ph m và d ch v theo t ng lo i. Căn c l p th tính giá thành t ng lo i s n ph m, d ch v chính là các th tính giá thành t ng lo i s n ph m kỳ trư c, s h ch toán chi ti t chi phí s n xu t kinh doanh kỳ này và biên b n ki m kê, ánh giá s n ph m d 14
dang cu i kỳ cùng v i các b ng kê khai kh i lư ng s n ph m, d ch v hoàn thành trong kỳ. 1.3.2. Trình t h ch toán t ng h p chi phí s n xu t Chi phí s n xu t c a doanh nghi p bao g m nhi u lo i v i tính ch t và n i dung khác nhau, phương pháp h ch toán và tính nh p chi phí vào giá thành s n ph m cũng khác nhau. Khi phát sinh, trư c h t chi phí s n xu t ư c bi u hi n theo y u t chi phí r i m i ư c bi u hi n thành các kho n m c giá thành s n ph m. Vi c t p h p chi phí s n xu t ph i ư c ti n hành theo m t trình t h p lý, khoa h c thì m i có th tính giá thành s n ph m m t cách chính xác, k p th i ư c. Trình t này ph thu c vào c i m s n xu t kinh doanh c a t ng doanh nghi p, t ng ngành ngh , vào m i quan h gi a các ho t ng s n xu t kinh doanh trong doanh nghi p và ph thu c vào trình công tác qu n lý và h ch toán..tuy nhiên có th khái quát chung vi c t p h p chí phí s n xu t qua các bư c sau: Bư c 1: T p h p các chi phí cơ b n có liên quan tr c ti p cho t ng i tư ng s d ng. Bư c 2: Tính toán và phân b lao v c a các nghành s n xu t kinh doanh ph c v cho t ng i tư ng s d ng trên 2 cơ s là kh i lư ng và giá thành d ch v . Bư c 3: T p h p, phân b chi phí s n xu t chung cho i tư ng liên quan. Bư c 4: Xác nh chi phí s n xu t d dang cu i kỳ. 1.3.3. H ch toán chi phí s n xu t theo phương pháp kê khai thư ng xuyên Phưong pháp kê khai thư ng xuyên là phương pháp qu n lý và h ch toán hàng t n kho. Phương pháp này th c hi n theo dõi s bi n ng c a 15
hàng t n kho m t cách thư ng xuyên liên t c trên các tài kho n hàng t n kho, t n xuât nh p xu t không nhi u và thư ng có giá tr l n. i v i công tác h ch toán k toán chi phí s n xu t theo phương pháp kê khai thư ng xuyên thì các chi phí s n xu t phát sinh s ư c theo dõi, ph n ánh m t cách thư ng xuyên, liên t c và k p th i trên các tài kho n k toán, m b o tính y , chính xác c a s li u k toán ph n ánh và cung c p nh ng thông tin h u ích cho nhà qu n lý. 1.3.2.1. H ch toán chi phí nguyên, v t li u tr c ti p Chi phí nguyên v t li u tr c ti p bao g m giá tr nguyên v t li u chính, ph , nhiên li u ư c s d ng tr c ti p cho s n xu t, ch t o s n ph m hay th c hi n d ch v cho khách hàng. i v i nguyên v t li u: nguyên v t li u có th ư c xu t dùng cho s n xu t s n ph m liên quan n m t hay nhi u i tư ng t p h p chi phí khác nhau, do v y trư ng h p liên quan n nhi u i tư ng t p h p chi phí mà không th t ch c h ch toán riêng bi t ư c thì ph i phân b cho các i tư ng theo tiêu th c phù h p như theo nh m c tiêu hao, theo h s , theo s lư ng, theo tr ng lư ng. Công th c phân b như sau: Chi phí NVLTT phân = T ng tiêu th c phân + T l (h s ) b cho t ng i tư ng b c a t ng i tư ng phân b (ho c s n ph m) (ho c s n ph m) T l (h s ) T ng chi phí NVLTT c n phân b phân b = T ng tiêu th c phân b c a t t c các i tư ng 16
Chi phí NVL tr c ti p bao g m giá tr nguyên v t li u ã xu t dùng trong kỳ mà không bao g m giá tr nguyên v t li u s d ng không h t nh p l i kho ho c chuy n sang kỳ sau. a. Tài kho n s d ng theo dõi chi phí nguyên v t li u tr c ti p, k toán s d ng TK 621 “Chi phí nguyên v t li u tr c ti p”. b. Trình t k toán Trình t h ch toán chi phí NVL tr c ti p ư c th hi n qua sơ sau: Sơ 1: K toán chi phí nguyên v t li u tr c ti p theo phương pháp KKTX TK 621 TK 152 TK 152 (1) (3) TK 111,112,331 TK 154 (2a) (4) TK 133 (2b) Chú thích: (1) Xu t dùng nguyên v t li u s d ng cho ho t ng s n xu t s n ph m ho c th c hi n d ch v cho khách hàng. (2) Mua nguyên v t li u không nh p kho mà s d ng ngay cho ho t ng s n xu t s n ph m ho c th c hi n d ch v thu c i tư ng ch u thu GTGT theo phương pháp kh u tr (2a), n u thu c i tư ng ch u thu GTGT theo phương pháp tr c ti p (2b). 17
(3) Trư ng h p nguyên v t li u s d ng không h t nh p l i kho ho c chuy n sang kỳ sau. (4) Cu i kỳ k t chuy n chi phí nguyên v t li u tr c ti p tính giá thành. 1.3.2.2. K toán chi phí nhân công tr c ti p Chi phí nhân công tr c ti p là nh ng kho n thù lao lao ng ph i tr cho lao ng tr c ti p s n xu t s n ph m, lao v , d ch v và các kho n trích cho các qu BHXH, BHYT, KFC trên ti n lương, ph c p lương ph i tr lao ng tr c ti p theo t l 19%. a. Tài kho n s d ng: theo dõi kho n m c chi phí nhân công tr c ti p, k toán s d ng TK 622 “ Chi phí nhân công tr c ti p”. b. Trình t h ch toán: Trình t h ch toán ư c th hi n qua sơ sau: Sơ 2: K toán chi phí nhân công tr c ti p theo phương pháp KKTX TK 334 TK 622 TK 154 (1) (4) TK 335 (2) TK 338 (3) Chú thích: 18
(1) Tính ra ti n lương, ph c p lương, ti n ăn ca ph i tr cho lao ng tr c ti p s n xu t s n ph m, th c hi n d ch v . (2) Trích trư c ti n lương ngh phép theo k ho ch s n xu t c a lao ng tr c ti p. (3) Trích BHXH, BHYT, KPC trên ti n lương, ph c p lương ph i tr lao ng tr c ti p theo t l 19%. (4) K t chuy n chi phí nhân công tr c ti p tính giá thành s n ph m. 1.3.2.3. K toán chi phí tr trư c “Chi phí tr trư c là nh ng chi phí th c t ã phát sinh nhưng ư c tính vào chi phí ho t ng c a nhi u kỳ do chi phí phát sinh có quy mô l n ho c có liên quan n nhi u kỳ k toán.” ây là nh ng kho n chi phí phát sinh m t l n quá l n ho c do b n thân chi phí phát sinh có tác d ng t i k t qu ho t ng c a nhi u kỳ h ch toán. Xu hư ng hi n nay c a các nhà k toán là nh ng chi phí tr trư c nào ch liên quan n m t năm tài chính thì s ư c chuy n h t m t l n vào chi phí kinh doanh mà không c n phân b (tr m t s kho n như giá tr bao bì luân chuy n xu t dùng hay giá tr dùng xu t cho thuê…); i v i nh ng kho n chi phí tr trư c liên quan n t 2 năm tài chính tr lên thì ưa vào chi phí tr trư c dài h n. Thu c chi phí tr trư c bao g m các kho n như sau: - Giá tr công c , d ng c nh xu t dùng thu c lo i phân b nhi u l n (t 2 l n tr lên); - Giá tr s a ch a l n TSC ngoài k ho ch; - Ti n thuê TSC , phương ti n kinh doanh…tr trư c; - Giá tr bao bì luân chuy n, dùng cho thuê xu t dùng; - D ch v mua ngoài tr trư c ( i n, i n tho i, nư c…); - Chi phí bán hàng, chi phí qu n lý doanh nghi p ch k t chuy n (v i doanh nghi p có chu kỳ kinh doanh dài); 19
- Chi phí mua b o hi m tài s n, b o hi m kinh doanh, l phí giao thông b n bãi. a. Tài kho n s d ng ph n ánh chi phí tr trư c k toán s d ng TK 142 “Chi phí tr trư c ng n h n” và TK 242 “Chi phí tr trư c dài h n”. b. Trình t h ch toán Trình t h ch toán ư c th hi n qua sơ sau: Sơ 3: K toán chi phí tr trư c theo phương pháp KKTX TK 153 TK 142,242 TK 627,641,642,635 (1) (4) TK 2413 (2) TK 111,112,331 (3a) TK 133 (3b) Chú thích: (1) Giá tr công c d ng c xu t kho s d ng thu c lo i phân b t 2 l n tr lên. (2) T ng chi phí s a ch a l n TSC ngoài k ho ch. (3) Các chi phí tr trư c khác phát sinh. (4) Phân b chi phí tr trư c. 20