intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

luận văn: THỰC TRẠNG KINH DOANH CỦA NGHIỆP VỤ BẢO HIỂM HÀNG HÓA XNK VẬN CHUYỂN BẰNG ĐƯỜNG BIỂN TẠI PJICO

Chia sẻ: Nguyễn Thị Bích Ngọc | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:98

114
lượt xem
25
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Thương mại thế giới ngày nay mở rộng không ngừng, phân công lao động và hợp tác quốc tế ngày càng phát triển. Do đó yếu tố ngoại thương trở thành một đòi hỏi khách quan, một yếu tố không thể thiếu được của quá trình tái sản xuất ở tất cả các nước.

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: luận văn: THỰC TRẠNG KINH DOANH CỦA NGHIỆP VỤ BẢO HIỂM HÀNG HÓA XNK VẬN CHUYỂN BẰNG ĐƯỜNG BIỂN TẠI PJICO

  1. Lu n văn t t nghi p 1 Khoa Kinh t B o hi m LU N VĂN T T NGHI P TÀI: “TH C TR NG KINH DOANH C A NGHI P V B O HI M HÀNG HÓA XNK V N CHUY N B NG Ư NG BI N T I PJICO.” Bùi Th Hi n B o hi m 46B
  2. Lu n văn t t nghi p 2 Khoa Kinh t B o hi m M CL C DANH M C T VI T T T ...................................................................5 DANH M C B NG, BI U, SƠ .......................................................6 L IM U ..........................................................................................7 CHƯƠNG I: LÍ LU N CHUNG V B O HI M HÀNG HÓA XNK V N CHUY N B NG Ư NG BI N ..................................................9 1.1 Gi i thi u khái quát v b o hi m hàng hóa XNK v n chuy n b ng ư ng bi n..................................................................................................... 9 1.1.1 c i m c a quá trình XNK hàng hóa v n chuy n b ng ư ng bi n và s c n thi t c a b o hi m. ..................................................................... 9 1.1.2 Tác d ng ......................................................................................... 11 1.1.3 L ch s ra i và phát tri n c a b o hi m hàng hóa. ........................ 12 1.2 Các r i ro và t n th t............................................................................ 13 1.2.1 R i ro i v i hàng hóa XNK v n chuy n b ng ư ng bi n ........... 13 1.2.2 T n th t và chi phí .......................................................................... 15 1.3 N i dung cơ b n c a b o hi m hàng hóa XNK v n chuy n b ng ư ng bi n................................................................................................... 20 1.3.1 i tư ng b o hi m. Ngư i tham gia b o hi m. Ngư i ư c b o hi m. ........................................................................................................ 20 1.3.2 Giá tr b o hi m, s ti n b o hi m, phí b o hi m............................. 21 1.3.3 Các i u ki n b o hi m ................................................................... 23 1.3.4 Th i h n b o hi m .......................................................................... 28 1.4 H p ng b o hi m ............................................................................... 28 1.4.1 Khái ni m ....................................................................................... 28 1.4.2 Các lo i h p ng b o hi m ............................................................ 29 1.5 Qui trình kinh doanh b o hi m hàng hóa XNK v n chuy n b ng ư ng bi n................................................................................................... 31 1.5.1 Qui trình khai thác .......................................................................... 31 Bùi Th Hi n B o hi m 46B
  3. Lu n văn t t nghi p 3 Khoa Kinh t B o hi m 1.5.3 Qui trình b i thư ng........................................................................ 39 1.6 Các ch tiêu ánh giá k t qu và hi u qu kinh doanh nghi p v b o hi m. ............................................................................................................ 42 1.6.1 Nhóm ch tiêu ph n ánh k t qu kinh doanh.................................... 42 1.6.2 Nhóm ch tiêu ph n ánh hi u qu kinh doanh .................................. 42 CHƯƠNG II: TH C TR NG KINH DOANH C A NGHI P V B O HI M HÀNG HÓA XNK V N CHUY N B NG Ư NG BI N T I PJICO................................................................................... 44 2.1 Vài nét v Công ty c ph n b o hi m Petrolimex................................ 44 2.2 Khái quát chung v th trư ng b o hi m hàng hóa XNK v n chuy n b ng ư ng bi n t i Vi t Nam th i gian qua. ........................................... 47 2.2.1 Khái quát chung v tình hình kinh t xã h i và ho t ng XNK ...... 47 2.2.2 Th trư ng b o hi m hàng hóa XNK v n chuy n b ng ư ng bi n t i Vi t Nam. ................................................................................................ 48 2.2.3 Thu n l i và khó khăn khi tri n khai nghi p v . ............................. 54 2.3 Th c tr ng kinh doanh b o hi m hàng hóa XNK v n chuy n b ng ư ng bi n t i PJICO. ................................................................................ 58 2.3.1 Công tác khai thác. .......................................................................... 59 3.3.2 Công tác giám nh và b i thư ng................................................... 64 2.3.3 Công tác ch ng tr c l i b o hi m. ................................................... 69 2.3.4 Công tác phòng, h n ch t n th t. ............................................... 70 2.4 ánh giá th c tr ng h at ng kinh doanh b o hi m hàng hóa XNK v n chuy n b ng ư ng bi n t i PJICO.................................................... 73 2.4.1 K t qu và hi u qu kinh doanh b o hi m hàng hóa XNK v n chuy n b ng ư ng bi n. ......................................................................... 73 2.4.2 Các t n t i và nguyên nhân. ............................................................ 76 Bùi Th Hi n B o hi m 46B
  4. Lu n văn t t nghi p 4 Khoa Kinh t B o hi m CHƯƠNG III: M T S GI I PHÁP PHÁT TRI N B O HI M HÀNG HÓA XNK V N CHUY N B NG Ư NG BI N T I PJICO. .................................................................................................... 79 3.1 nh hư ng kinh doanh b o hi m hàng hóa XNK v n chuy n b ng ư ng bi n c a PJICO trong th i gian t i. ............................................... 79 3.2 Các gi i pháp. ........................................................................................ 80 3.2.1 Nâng cao hi u qu và y m nh ho t ng khai thác. .................... 80 3.2.2 Th c hi n t t khâu giám nh, b i thư ng. ...................................... 84 3.2.3 Công tác ch ng tr c l i b o hi m. ................................................... 86 3.2.5 Các gi i pháp h tr khác. ............................................................... 88 3.3 M t s ki n ngh v i các cơ quan nhà nư c v ho t ng kinh doanh b o hi m. ..................................................................................................... 93 3.3.1 V phía Nhà nư c. .......................................................................... 93 3.3.2 V phía Hi p h i b o hi m Vi t Nam.............................................. 95 K T LU N ............................................................................................ 97 TÀI LI U THAM KH O ..................................................................... 98 Bùi Th Hi n B o hi m 46B
  5. Lu n văn t t nghi p 5 Khoa Kinh t B o hi m DANH M C T VI T T T T vi t t t N i dung XNK Xu t nh p kh u H BH H p ng b o hi m DNBH Doanh nghi p b o hi m LBH i lí b o hi m MGBH Môi gi i b o hi m TBH Tái b o hi m GTBH Giá tr b o hi m STBH S ti n b o hi m STBT S ti n b i thư ng TTBP T n th t b ph n TTTB T n th t toàn b TTC T n th t chung TTR T n th t riêng VKT ơn v khai thác VG ơn v giám nh KTV Khai thác viên BTV B i thư ng viên G V Giám nh viên BHHH B o hi m hàng hóa Bùi Th Hi n B o hi m 46B
  6. Lu n văn t t nghi p 6 Khoa Kinh t B o hi m DANH M C B NG, BI U, SƠ Tên N i dung Trang B ng 2.1 Kim ng ch hàng hóa XNK tham gia b o hi m trong nư c giai 49 o n t 2003- n 2007 B ng 2.2 Th ph n các doanh nghi p theo doanh thu phí trên th trư ng 52 b o hi m hàng hóa XNK t 2003- 2007 B ng 2.3 Tình hình khai thác b o hi m hàng hóa XNK v n chuy n 60 b ng ư ng bi n t i PJICƠ (2003- 2007) B ng 2.4 Tình hình th c hi n k ho ch doanh thu phí hàng hóa XNK 60 PJICO giai o n 2003 n 2007 B ng 2.5 T l doanh thu phí c a nghi p v so v i doanh thu phí toàn 62 công ty (2003- 2007) B ng 2.6 Tình hình giám nh b o hi m hàng hóa XNK PJICO giai 65 o n 2003 n 2007 B ng 2.7 Tình hình b i thư ng và gi i quy t b i thư ng hàng hóa XNK 66 PJICO giai o n 2003 n 2007 B ng 2.8 Tình hình chi phòng và h n ch t n th t nghi p v 71 B ng 2.9 K t qu và hi u qu kinh doanh b o hi m hàng hóa XNK 72 PJICO giai o n 2003 n 2007 Hình 2.1 Th ph n các doanh nghi p b o hi m phi nhân th năm 2007 45 Hình 2.2 Doanh thu phí b o hi m hàng hóa toàn th trư ng giai o n 51 2003- 2007 Hình 2.3 TLBT b o hi m hàng hóa XNK v n chuy n b ng ư ng bi n 66 c a PJICO và th trư ng t 2003- 2007 Sơ 1.1 Quy trình khai thác b o hi m hàng hóa XNK 31 (d ch v trong phân c p) Sơ 1.2 Quy trình khai thác b o hi m hàng hóa XNK 32 (d ch v trên phân c p) Sơ 1.3 Quy trình giám nh b o hi m hàng hóa XNK 35 Sơ 1.4 Quy trình b i thư ng b o hi m hàng hóa XNK 38 Bùi Th Hi n B o hi m 46B
  7. Lu n văn t t nghi p 7 Khoa Kinh t B o hi m L IM U Thương m i th gi i ngày nay m r ng không ng ng, phân công lao ng và h p tác qu c t ngày càng phát tri n. Do ó y u t ngo i thương tr thành m t òi h i khách quan, m t y u t không th thi u ư c c a quá trình tái s n xu t t t c các nư c. Và t t nhiên, cùng v i s phát tri n m nh m c a thương m i qu c t s kéo theo d ch v v n chuy n nói chung và v n chuy n b ng ư ng bi n nói riêng ngày càng phát tri n. Hi n nay hơn 90% t ng lư ng hàng hóa ư c v n chuy n gi a các nư c b ng ư ng bi n. B o hi m hàng hóa xu t nh p kh u v n chuy n b ng ư ng bi n là m t nghi p v truy n th ng c a b o hi m hàng h i và n nay nó ã tr thàng t p quán thương m i qu c t . S phát tri n c a nghi p v b o hi m hàng hóa xu t nh p kh u v n chuy n b ng ư ng bi n ã t o i u ki n cho các nhà xu t nh p kh u yên tâm m r ng quy mô ho t ng, m b o kh năng tài chính c a doanh nghi p, ng th i y nhanh quá trình thu hút v n u tư nư c ngoài. Vi t Nam ang trên con ư ng hi n i hóa n n kinh t v i s phát tri n m nh m c a t t c các thành ph n kinh t . c bi t, sau khi Vi t Nam ra nh p WTO, h i nh p vào n n kinh t qu c t nhi u hơn n a thì ho t ng xu t nh p kh u di n ra càng m nh m hơn. i u này ch ng t m t ti m năng l n v hàng hóa XNK cũng như ti m năng cho b o hi m hàng hóa hàng xu t nh p kh u v n chuy n b ng ư ng bi n phát tri n. Tuy nhiên, hi n t i ch có kho ng 5% kim ng ch hàng xu t kh u và 33% kim ng ch hàng nh p kh u tham gia b o hi m trong nư c. Chính vì th làm th nào giành l i th ph n nghi p v cho các doanh nghi p b o hi m trong nư c cũng như h n ch ch y máu ngo i t ra nư c ngoài ang là thách th c và khó khăn v i các công ty b o hi m Vi t Nam nói chung và Công ty c ph n b o hi m Petrolimex nói riêng. Trong th i gian th c t p t i Công ty c ph n b o hi m Petrolimex em ã tìm hi u, nghiên c u và l a ch n tài: Bùi Th Hi n B o hi m 46B
  8. Lu n văn t t nghi p 8 Khoa Kinh t B o hi m “Th c tr ng kinh doanh b o hi m hàng hóa XNK v n chuy n b ng ư ng bi n t i Công ty c ph n b o hi m Petrolimex” cho lu n văn t t nghi p c a mình. Ngoài ph n m u và k t lu n, lu n văn g m ba chương: Chương I: Lí lu n chung v b o hi m hàng hóa XNK v n chuy n b ng ư ng bi n. Chương II: Th c tr ng kinh doanh nghi p v b o hi m hàng hóa XNK v n chuy n b ng ư ng bi n t i PJICO. Chương III: M t s gi i pháp phát tri n nghi p v b o hi m hàng hóa XNK v n chuy n b ng ư ng bi n t i PJICO. Do i u ki n th i gian, ki n th c th c t và kinh nghi m còn h n ch nên lu n văn c a em s không tránh kh i nh ng thi u sót. Em r t mong nh n ư c s óng góp ý ki n c a th y cô giáo và các b n lu n văn c a em ư c hoàn thi n hơn. Em xin chân thành c m ơn s hư ng d n, ch b o nhi t tình c a cô giáo hư ng d n TS. Nguy n Th H i ư ng, các anh ch làm vi c H i s Hà N i c a Công ty b o hi m c ph n b o hi m Petrolimex. Bùi Th Hi n B o hi m 46B
  9. Lu n văn t t nghi p 9 Khoa Kinh t B o hi m CHƯƠNG I: LÍ LU N CHUNG V B O HI M HÀNG HÓA XNK V N CHUY N B NG Ư NG BI N 1.1 Gi i thi u khái quát v b o hi m hàng hóa XNK v n chuy n b ng ư ng bi n. 1.1.1 c i m c a quá trình XNK hàng hóa v n chuy n b ng ư ng bi n và s c n thi t c a b o hi m. Các qu c gia khác nhau có năng l c s n xu t khác nhau và khi n n kinh t phát tri n, cu c s ng c a con ngư i ngày càng ư c nâng cao thì quá trình XNK hàng hóa càng tr nên c n thi t và quan tr ng. Quá trình XNK hàng hóa v n chuy n b ng ư ng bi n có nh ng c i m sau: Vi c XNK hàng hóa thư ng ư c th c hi n thông qua các h p ng gi a ngư i mua và ngư i bán. Có s chuy n giao quy n s h u lô hàng XNK t ngư i bán sang ngư i mua. Hàng hóa XNK thư ng ư c v n chuy n qua biên gi i qu c gia, ph i ch u s ki m soát c a h i quan, ki m d ch…tùy theo qui nh c a m i nư c và ng th i ư c v n chuy n ra (ho c vào) qua biên gi i ph i mua b o hi m theo t p quán thương m i qu c t . Hàng hóa XNK thư ng ư c v n chuy n b ng các phương ti n v n chuy n khác nhau theo phương th c v n chuy n a phương ti n trong ó có tàu bi n. Hàng hóa XNK v n chuy n b ng ư ng bi n ph i thông qua ngư i v n chuy n t c c ngư i mua và ngư i bán u không tr c ti p ki m soát ư c nh ng t n th t có th gây ra cho hàng hóa c a mình mà ôi khi nó là do hành ng c ý c a ngư i chuyên tr . Quá trình XNK có liên quan n nhi u bên, trong ó có b n bên ch y u: ngư i bán, ngư i mua, ngư i v n chuy n, ngư i b o hi m do ó c n ph i phân nh rõ trách nhi m gi a các bên. Vi c phân nh trách nhi m gi a các bên d a trên ba lo i h p ng là: H p ng mua bán, H p ng v n chuy n, H p ng b o hi m và trách nhi m này ph thu c vào i u ki n giao hàng c a H p ng Bùi Th Hi n B o hi m 46B
  10. Lu n văn t t nghi p 10 Khoa Kinh t B o hi m mua bán. Theo các i u ki n thương m i qu c t có 13 i u ki n giao hàng, ư c phân thành 4 nhóm E, F, C, D như sau: Nhóm E: (ex-work) giao hàng t i cơ s c a ngư i bán. Nhóm F: Cu c v n chuy n chính trưa tr , g m: FCA, FAS và FOB Nhóm C: Cư c v n chuy n chính ã tr , g m:CFR, CID, CPT và CIP Nhóm D: Nơi hàng n, t c ngư i bán giao hàng t i nư c ngư i mua, bao g m: DAF, ESQ, DDU và DDP. Trong các i u ki n giao hàng, ngoài ph n giá hàng thì tùy theo t ng i u ki n c th mà có thêm cư c phí v n chuy n và phí b o hi m. Trong th c t có ba i u ki n giao hàng ư c s d ng ch y u là: FOB, CFR và CIF. Theo i u ki n CIF: trách nhi m mua b o hi m thu c v bên bán hàng hóa. Bên bán hàng hóa s th c hi n nghĩa v mua b o hi m, sau ó chuy n như ng quy n hư ng b o hi m cho ngư i mua. Ngư i mua hàng ch có nhi m v nh n hàng theo úng h p ng và nh n gi y t h p pháp có liên quan và gi y ch ng nh n b o hi m có kí h u c a ngư i bán. Theo i u ki n FOB: ngư i bán ch có trách nhi m v i hàng hóa trư c khi hàng ư c x p lên tàu c ng x p hàng, trách nhi m mua b o hi m cho hàng hóa trong su t quá trình v n chuy n s do ngư i mua th c hi n. Còn theo i u ki n CFR: ngư i mua hàng s ch u trách nhi m mua b o hi m. Như v y, t c i m c a quá trình XNK hàng hóa v n chuy n b ng ư ng bi n có th th y hàng hóa XNK có th g p r t nhi u r i ro: do các y u t t nhiên, y u t kĩ thu t ho c y u t xã h i con ngư i và trên th c t cho th y bi n pháp h u hi u nh t i phó v i r i ro là b o hi m cho hàng hóa. M c khác, quá trình XNK hàng hóa liên quan n nhi u qu c gia, ch th khác nhau nên b o hi m ra i không nh ng áp ng nhu c u m b o an toàn cho các ch hàng mà còn góp ph n thúc y m i quan h qu c t thông qua con ư ng thương m i. Vì v y, b o hi m hàng hóa XNK là s c n thi t khách quan, n nay ã tr thành t p quán thương m i qu c t . Bùi Th Hi n B o hi m 46B
  11. Lu n văn t t nghi p 11 Khoa Kinh t B o hi m 1.1.2 Tác d ng Cùng v i s phát tri n c a n n kinh t ho t ng ngo i thương ngày càng phát tri n thì b o hi m hàng hóa XNK cũng t n s chu n hóa cao hơn. Tuy nhiên, xét v t ng th , b o hi m hàng hóa có nh ng tác d ng cơ b n sau: Th nh t, góp ph n n nh s n xu t và n nh i s ng. ây là nghi p v thư ng có nhi u h p ng giá tr l n, n u chuy n hàng g p r i ro có th gây thi t h i tài chính r t l n, th m chí là phá s n doanh nghi p. Nh có b i thư ng v tài chính các t ch c, cá nhân có th nhanh chóng n nh ư c s n xu t kinh doanh, khôi ph c s n xu t nhanh chóng. Th hai, góp ph n phòng h n và ch t n th t. Thông qua vi c th c hi n cũng như nh c nh ngư i tham gia b o hi m các bi n pháp phòng, h n ch t n th t nh m h n ch s v r i ro và gi m m c thi t h i ng th i nâng cao ý th c t b o v hàng hóa, tài s n, tính m ng c a ngư i tham gia b o hi m, góp ph n m b o an toàn xã h i. Th ba, cũng gi ng như tác d ng c a b o hi m nói chung, b o hi m hàng hóa XNK v n chuy n b ng ư ng bi n có kh năng t p trung ư c ngu n v n r t l n cho n n kinh t , góp ph n t o vi c làm, tăng thu cho ngân sách. Th tư, t m vĩ mô, nâng cao t tr ng hàng hóa XNK tham gia b o hi m trong nư c có tác d ng góp ph n gi m chi ngo i t cho t nư c, thúc y ngành b o hi m và ngành v n t i phát tri n. B i vì n u nh p kh u hàng theo giá FOB, xu t kh u hàng theo giá CIF thì t nư c s gi ư c d ch v v n t i và b o hi m, gi m chi ngo i t . Th năm, b o hi m hàng hóa XNK góp ph n thúc y s phát tri n c a thương m i qu c t , ngành hàng h i và m i quan h gi a các nư c thêm b n v ng. Tóm l i, b o hi m hàng hóa XNK v n chuy n b ng ư ng bi n là m t lo i hình b o hi m r t quan tr ng và không th tách r i ho t ng thương m i qu c Bùi Th Hi n B o hi m 46B
  12. Lu n văn t t nghi p 12 Khoa Kinh t B o hi m t b i nó mang l i nh ng tác d ng to l n i v i các bên liên quan trong quá trình XNK cũng như v i n n kinh t m i nư c và thương m i th gi i. 1.1.3 L ch s ra i và phát tri n c a b o hi m hàng hóa. Ho t ng b o hi m b t u t lĩnh v c hàng h i. B o hi m hàng h i ã ra i u tiên ánh d u s ra i c a b o hi m thương m i trên th gi i, nh m m b o cho các r i ro cho hàng hóa v n chuy n, cho tàu bi n và cho trách nhi m dân s ch tàu. Có nhi u ý ki n bàn lu n khác nhau v b o hi m hàng h i ra i khi nào và b t u âu. Nhưng các ý ki n ó u cho r ng, b o hi m hàng h i ã ra i u tiên nư c Ý vào gi a th k XIV. nư c Ý th i ó ang th nh hành m t hình th c cho vay c bi t, ó là hình th c “cho vay m o hi m” theo ó trong trư ng h p x y ra t n th t i v i con tàu và hàng hoá trong quá trình v n chuy n, ngư i vay s ư c mi n không ph i tr kho n ti n vay c v n l n lãi. Ngư c l i h s ph i tr m t lãi su t r t cao khi hàng hoá n b n an toàn, như v y có th hi u lãi su t cao này là hình th c sơ khai c a phí b o hi m. Song s v t n th t x y ra ngày càng nhi u làm cho các nhà kinh doanh cho vay v n cũng lâm vào th nguy hi m và thay th nó là hình th c b o hi m ra i. Như v y, b o hi m hàng h i ã ra i u tiên t i Ý. Sau ó cùng v i vi c phát hi n ra n dương và tìm ra Châu M , ngành hàng h i nói chung và b o hi m hàng hóa nói riêng ã phát tri n r t nhanh. Theo à chuy n i trung tâm buôn bán thương mai, ho t ng b o hi m hàng h i cũng t nư c Ý chuy n qua B ào Nha, Tây Ban Nha, ti p n là Hà Lan, Anh, c. n th k 17, nư c Anh ã chi m v trí hàng u trong buôn bán và hàng h i qu c t v i Luân ôn là trung tâm ph n th nh nh t.. Các ti m cà phê là nơi g p g c a các nhà buôn, ch ngân hàng, ngư i chuyên ch , ngư i b o hi m … giao d ch, trao i tin t c, bàn lu n tr c ti p v i nhau. Năm 1692, Edward Lloyd’s m quán cafe t i Luân ôn. Quán cafe này là nơi g p g c a các nhà buôn v n chuy n hàng c a mình b ng ư ng bi n và ư ng b , ngoài ra còn là trung tâm cung c p thông tin v n chuy n ư ng bi n. Năm 1770, Bùi Th Hi n B o hi m 46B
  13. Lu n văn t t nghi p 13 Khoa Kinh t B o hi m quán cafe này ã tr thành m t t ch c c a các nhà b o hi m có tư cách pháp nhân và i tên g i là “Lloyd’s” T ch c này ho t ng v i tư cách là t ch c tư nhân n năm 1871 thì h p nh t l i theo lu t Qu c h i và tr thành H i ng Lloyd’s và sau này ã tr thành nơi giao d ch kinh doanh b o hi m và hãng b o hi m l n nh t th gi i. n nay, b o hi m hàng h i ã phát tri n phát tri n r ng kh p th gi i và \ ư c h u h t các qu c gia tri n khai. M t s th trư ng b o hi m hàng h i l n c a th gi i là: Anh, Mĩ, c, Nh t B n, Pháp, Trung Qu c…Trong ó, th trư ng b o hi m London là th trư ng l n nh t th gi i và là m u m c cho ngành b o hi m c a nhi u nư c. Các i u kho n, lu t l , t p quán c a London ư c các th trư ng b o hi m khác áp d ng, nh t là Lu t b o hi m hàng h i năm 1906 và các i u kho n thông d ng như: các i u kho n b o hi m hàng hóa, các i u kho n b o hi m thân tàu và các h p ng b o hi m hàng hóa theo m u c a Lloyd’s c a Vi n nh ng ngư i b o hi m London ILU. H p ng m u Lloyd’s Plicies c a Anh là h p ng m u lâu i nh t t 1779 và ư c các t ch c b o hi m c a Anh dùng cho n t n cu i năm 1981. Cho n 1982, ITU m i cho ra m u h p ng m i, kèm theo các i u ki n c a h p ng m i (ICC 1982) thay th m u h p h p ng cũ và các i u kho n cũ (ICC 1963). 1.2 Các r i ro và t n th t 1.2.1 R i ro i v i hàng hóa XNK v n chuy n b ng ư ng bi n R i ro hàng h i là nh ng r i ro do thiên tai, tai n n b t ng trên bi n gây ra làm hư h ng hàng hóa và phương ti n chuyên ch . Có hai cách phân lo i r i ro hàng h i ph bi n. 1.2.1.1 Căn c vào ngu n g c sinh ra r i ro N u căn c vào ngu n g c sinh ra r i ro, r i ro hàng h i có th phân thành các lo i sau: Bùi Th Hi n B o hi m 46B
  14. Lu n văn t t nghi p 14 Khoa Kinh t B o hi m R i ro do thiên tai: thiên tai là nh ng hi n tư ng do thiên nhiên gây ra như bi n ng, bão, l c, sét ánh, th i ti t x u, sóng th n, ng t, núi l a…mà con ngư i không ch ng l i ư c. R i ro do tai h a c a bi n: là nh ng r i ro x y ra v i con tàu ngoài bi n, như cháy n , chìm m, m c c n, âm va (hai tàu âm va nhau, âm va ph i á ng m, âm va ph i v t th khác), tàu b l t úp m t tích…Nh ng r i ro này ư c g i là nh ng r i ro chính. R i ro do các tai n n b t ng khác: là nh ng thi t h i do tác ng ng u nhiên bên ngoài không thu c nh ng tai h a c a bi n nói trên. Tai n n b t ng khác có th x y ra trên bi n (nhưng nguyên nhân không ph i m t tai h a c a bi n), trên b , trong quá trình v n chuy n, x p d , giao nh n, lưu kho, b o qu n như hàng b cong, b p, th i h p hơi, thi u h t, m t tr m, m t c p, không giao hàng…Nh ng r i ro này ư c g i là r i ro ph . R i ro do các hi n tư ng chính tr , xã h i ho c do l i c a ngư i ư c b o hi m gây nên như các r i ro chi n tranh (chi n tranh, n i chi n, kh i nghĩa), hành ng thù ch ho c tàu và hàng b b t, b t ch thu chi m gi , thi t h i do bom mìn, th y lôi..; r i ro ình công ( ình công c m xư ng, b o ng, n i lo n c a dân chúng ho c do hành vi c a ngư i ình công) và các hành ng kh ng b . R i ro do b n ch t ho c tính ch t c bi t c a hàng hóa ư c b o hi m. R i ro gây ra thi t h i như làm m t th trư ng, s t giá…mà nguyên nhân tr c ti p là ch m tr . 1.2.1.2 Căn c theo theo trách nhi m c a b o hi m Theo trách nhi m b o hi m có th chia ra: r i ro thông thư ng ư c b o hi m, r i ro ph i b o hi m riêng và r i ro không ư c b o hi m. R i ro thông thư ng ư c b o hi m: là các r i ro ư c b o hi m m t cách bình thư ng theo các i u ki n b o hi m g c A, B, C. ây là nh ng r i ro có tính ch t b t ng , ng u nhiên, x y ra ngoài ý mu n c a ngư i ư c b o Bùi Th Hi n B o hi m 46B
  15. Lu n văn t t nghi p 15 Khoa Kinh t B o hi m hi m như thiên tai, tai h a c a bi n, tai n n b t ng khác, t c g m c r i ro ph và r i ro chính. Trong ó, 4 r i ro chính (cháy n , m c c n, chìm m, âm va) luôn ư c b o hi m theo c 3 i u ki n A, B,C. Các r i ro ph như: r i ro m t tích, rách, v , cong, b p, g , h p hơi, dây b n, va p vào hàng hóa khác, giao thi u hàng, hay m t nguyên ki n hàng, m t tr m, m t c p…ch ư c b o hi m theo i u ki n A(b o hi m m i r i ro), còn n u mua theo i u ki n B, C và mu n ư c b o hi m thêm b i m t trong s nh ng r i ro này thì ph i mua kèm theo các i u ki n b o hi m ph . R i ro ph i b o hi m riêng: là nh ng r i ro mu n ư c b o hi m thì ph i th a thu n thêm, ch không ư c b i thư ng theo các i u ki n b o hi m g c A, B, C. Lo i r i ro này bao g m r i ro chi n tranh, r i ro ình công, kh ng b , ư c b o hi m theo các i u ki n b o hi m riêng. R i ro không ư c b o hi m: là nh ng r i ro không ư c ngư i b o hi m nh n b o hi m ho c b i thư ng trong m i trư ng h p. ó là các r i ro ương nhiên x y ra, ch c ch n x y ra, ho c các thi t h i do n i tỳ, do b n ch t c a hàng hóa, do l i c a ngư i ư c b o hi m, thi t h i mà nguyên nhân tr c ti p là ch m tr , nh ng r i ro có tính ch t th m h a mà con ngư i không lư ng trư c ư c quy mô, m c và h u qu c a nó. Các r i ro ư c b o hi m ph i là nguyên nhân tr c ti p gây ra t n th t. Ch nh ng t n th t nào có nguyên nhân tr c ti p là r i ro ư c b o hi m gây ra m i ư c b i thư ng. 1.2.2 T n th t và chi phí T n th t trong b o hi m hàng hóa là thi t h i x y ra v i hàng hóa ư c b o hi m do r i ro gây ra, g m: m t mát, hư h i v hàng hóa và nh ng chi phí b t thư ng liên quan n s m t mát và hư h i ó. 1.2.2.1 Căn c vào qui mô, m c t n th t T n th t ư c chia ra t n th t b ph n và t n th t toàn b . TTBP là m t ph n c a i tư ng ư c b o hi m theo H p ng b o hi m b m t mát, hư Bùi Th Hi n B o hi m 46B
  16. Lu n văn t t nghi p 16 Khoa Kinh t B o hi m h ng, thi t h i. Các d ng c th c a t n th t b ph n bao g m: gi m v s lư ng, gi m v tr ng lư ng, gi m th tích, ph m ch t ho c giá tr . TTTB là toàn b i tư ng ư c b o hi m theo H p ng b o hi m b hư h ng, m t mát, thi t h i. T n th t toàn b có th là t n th t toàn b th c t ho c t n th t toàn b ư c tính. + TTTB th c t : là toàn b i tư ng ư c b o hi m theo H p ng b o hi m b hư h ng, m t mát, thi t h i ho c b bi n ch t, bi n d ng không còn như lúc m i ư c b o hi m hay b m t i, b tư c o t không l y l i ư c n a. T n th t toàn b th c t bao g m: Hàng hóa b h y ho i hoàn toàn; Hàng hóa b tư c o t hoàn toàn không l y l i ư c; Hàng hóa không còn là v t th b o hi m; Hàng hóa trên tàu mà tàu ư c tuyên b m t tích. + TTTB ư c tính: là trư ng h p i tư ng ư c b o hi m b thi t h i, m t mát chưa t i m c t n th t toàn b th c t nhưng không th tránh kh i t n th t toàn b th c t , ho c n u b thêm chi phí ra c u ch a có th b ng ho c l n hơn GTBH. Mu n ư c b i thư ng t n th t TTTB ư c tính, ch hàng ph i g i thông báo t b hàng. Thông báo t b hàng ph i ư c l p thành văn b n và th hi n ý chí s n sàng chuy n toàn b quy n s h u v hàng hóa cho ngư i b o hi m. N u TTTB ư c tính thu c trách nhi m b o hi m và doanh nghi p b o hi m ch p nh n thông báo t b thì STBT trong trư ng h p này úng b ng STBH c a hàng hóa. Doanh nghi p b o hi m có quy n t ch i ch p nh n thông báo t b và b i thư ng t n th t hàng hóa theo t n th t b ph n. 1.2.2.2 N u phân lo i theo trách nhi m c a các bên liên quan trong m t hành trình T n th t ư c chia ra: t n th t chung và t n th t riêng. a/ T n th t riêng (TTR). T n th t riêng là t n th t do r i ro b t ng ho c hành vi sơ su t, không ph i Bùi Th Hi n B o hi m 46B
  17. Lu n văn t t nghi p 17 Khoa Kinh t B o hi m do hành vi c ý vì l i ích chung gây ra cho i tư ng b o hi m. T n th t riêng ch gây ra thi t h i cho m t ho c m t s quy n l i c a các ch hàng và ch tàu trên m t con tàu. T n th t này thu c bên quy n l i nào thì bên ó ph i ch u. T n th t riêng có th là t n th t b ph n ho c t n th t toàn b . b/ T n th t chung. T n th t chung là t n th t x y ra trong trư ng h p có m t s hi sinh hay chi phí b t thư ng ư c ti n hành m t cách h u ý hay h p lí vì an toàn chung nh m m c ích c u tàu và hàng hóa ch trên tàu thoát kh i m t s nguy hi m chung th c s i v i chúng. Mu n có TTC ph i có hành ng TTC. Có hành ng TTC khi và ch khi có s hi sinh ho c chi phí b t thư ng ư c ti n hành m t cách c ý và h p lí vì an toàn chung nh m c u các tài s n kh i m t tai h a trong m t hành trình chung trên bi n. Trong b o hi m hàng hóa, các trư ng h p ư c coi là t n th t chung ph i có các c trưng sau: - Hành ng TTC ph i là hành ng t nguy n, h u ý c a nh ng ngư i trên tàu theo l nh c a thuy n trư ng ho c ngư i thay m t thuy n trư ng; - Hi sinh ho c chi phí ph i c bi t b t thư ng; ph i h p lí và vì an toàn chung cho t t c các quy n l i trong hành trình. - Nguy cơ e d a toàn b hành trình ph i nghiêm tr ng và th c t ; - Thi t h i ho c chi phí ph i là h u qu tr c ti p c a hành ng TTC; - TTC x y ra trên bi n; TTC bao g m hai b ph n ch y u: hi sinh TTC và chi phí TTC. Hi sinh TTC là nh ng thi t h i ho c chi phí do h u qu tr c ti p c a m t hành ng t n th t chung.Ví d , v t b hàng vì lí do an toàn c a tàu, t v t ph m trên tàu thay nhiên li u, dùng hàng hóa b p l th ng trên tàu..hay chi phí s y khô hàng do dùng nư c d p t t l a làm hư h ng hàng hóa xung quanh… Chi phí TTC là nh ng chi phí ph i tr cho ngư i th ba trong vi c c u tàu và hàng thoát n n ho c chi phí làm cho tàu ti p t c hành trình. Chi phí t n th t chung bao g m: chi phí c u n n như chi phí làm n i tàu khi ã b m c c n, chi Bùi Th Hi n B o hi m 46B
  18. Lu n văn t t nghi p 18 Khoa Kinh t B o hi m phí thuê kéo, lai, d t tàu khi b n n…và chi phí t i c ng lánh n n như chi phí ra vào c ng, chi phí x p d , tái x p, lưu kho hàng…vì an toàn chung ho c s a ch a t m th i; ti n lương cho thuy n trư ng, thuy n viên lương th c, th c ph m tiêu th t i c ng lánh n n; … Th t c gi y t liên quan n TTC: Khi x y ra TTC, ch tàu ho c thuy n trư ng ph i ti n hành m t s công vi c sau: - Tuyên b TTC; - M i giám nh viên giám nh t n th t c a tàu và hàng (n u có); - G i cho các ch hàng b n cam oan óng góp TTC ch hàng và ngư i b o hi m i n vào và xu t trình khi nh n hàng; - Ch nh m t chuyên viên tính toán, phân b TTC; - Làm kháng ngh hàng h i (n u có liên quan n ngư i th ba). Còn ch hàng ph i làm các vi c sau: - Kê khai giá tr hàng hóa n u ch tàu yêu c u; - Nh n b n cam oan óng góp TTC, i n vào và g i cho công ty b o hi m. Công ty b o hi m s kí vào gi y cam oan óng góp TTC và tr l i ch hàng nh n hàng. N u hàng không ư c b o hi m thì ch hàng ph i kí qu b ng ti n m t ho c xin b o lãnh c a ngân hàng, thuy n trư ng m i giao hàng. Nói chung khi có TTC x y ra, ngư i ư c b o hi m ph i báo cho công ty b o hi m ư c hư ng d n làm th t c, không t ý kí vào b n cam oan óng góp TTC. Lu t l gi i quy t TTC: Khi có TTC, các quy n l i trong hành trình có trách nhi m óng góp vào TTC. Nhưng phân b óng góp như th nào, theo tiêu chu n, quy t c nào thì các bên ph i th a thu n trong h p ng v n t i. Cho n nay, h u như t t c các v n ơn ư ng bi n và h p ng thuê tàu u qui nh là khi có TTC x y ra s gi i quy t theo qui t c York- Antwerp 1974. Bùi Th Hi n B o hi m 46B
  19. Lu n văn t t nghi p 19 Khoa Kinh t B o hi m Ngoài thi t h i v t ch t v hàng hóa ư c phân lo i như trên thì khi hàng hóa ư c b o hi m g p r i ro, còn có th phát sinh thêm các thi t h i chi phí sau: Chi phí phòng h n ch t n th t: bao g m các chi phí c n thi t và h p lí mà ngư i ư c b o hi m ã chi nh m ngăn ng a t n th t ho c b o v cho hàng hóa không b t n th t khi g p r i ro b o hi m. T ng c a nh ng chi phí này không vư t quát STBH, thư ng bao g m các chi phí như chi phí óng gói, thay bao bì, c u hàng, lưu kho bãi, …Theo i u 16 “ i u kho n trách nhi m c a ngư i ư c b o hi m” có nhi m v b o v hàng hóa trong quá trình v n chuy n, ng th i qui nh nhà b o hi m hàng hóa ph i tr m i chi phí h p lí liên quan n nhi m v y. Chi phí g i hàng ti p: là kho n chi phí tăng thêm mà ngư i b o hi m s hoàn tr l i cho ngư i ư c b o hi m khi ngư i ư c b o hi m chi ra m t cách h p lí và th a áng d hàng lưu kho và g i hàng t i nơi nh n thu c ph m vi b o hi m mà nguyên nhân là do vi c v n chuy n k t thúc t i m t c ng ho c m t nơi khác không ph i nơi nh n có tên trong H BH. Chi phí TTR: là nh ng chi phí b o qu n hàng hóa gi m b t hư h i ho c kh i hư h i thêm, như: chi phí x p d , g i hàng, óng gói l i… b n kh i hành và d c ư ng, n u nh ng chi phí x y ra b n ích thì không ư c b i thư ng. Có t n th t chi phí riêng s h n ch và gi m b t TTR. Chi phí c u n n: là ti n công tr cho ngư i c u n n khi ã b ra công s c, v t tư kĩ thu t và b ng m i bi n pháp c n thi t c u tài s n ang b ed a b i r i ro. Cũng có th coi ây là kho n ti n thư ng cho ngư i ã c u n n mình. Chi phí c bi t, g m: - Chi phí ch ng minh t n th t: Là chi phí ph i b ra cho vi c ch ng nh n ho c giám nh hàng hóa t n th t. Ngoài ra, chi phí c bi t còn bao g m các chi phí không nh trư c ư c cho vi c ch ng nh n ho c giám nh hàng hóa Bùi Th Hi n B o hi m 46B
  20. Lu n văn t t nghi p 20 Khoa Kinh t B o hi m t n th t. Lu t b o hi m hàng h i 1906 c a Anh qui nh r ng chi phí c bi t không ư c tính thêm vào t n th t riêng khi so sánh TTR v i s ti n mi n n. - Chi phí tái ch phát sinh t i b n ích: Khi hàng t i c ng ích n u g p t n th t thì có th ti n hành các bi n pháp ngăn ch n vi c hàng hư h ng thêm như chi phí tách riêng ph n hàng t n th t kh i hàng nguyên, chi phí t y r a nư c bi n… u ư c ngư i b o hi m b i thư ng b sung vào TTR nhưng không vư t quá STBH. 1.3 N i dung cơ b n c a b o hi m hàng hóa XNK v n chuy n b ng ư ng bi n. 1.3.1 i tư ng b o hi m. Ngư i tham gia b o hi m. Ngư i ư c b o hi m. Trong h p ng b o hi m tài s n nói chung bao gi cũng có m t tài s n ho c m t v t th b e d a b các r i ro, tài s n hay v t th ó ư c g i là i tư ng b o hi m. Vì v y, i tư ng b o hi m trong b o hi m hàng hóa XNK v n chuy n b ng ư ng bi n là hàng hóa XNK ang trong quá trình v n chuy n t a i m này n a i m khác (bao g m c th i gian lưu kho, ch x p lên phương ti n v n chuy n, trung chuy n ho c ch ch hàng nh n l i hàng theo qui nh c a i u kho n b o hi m). Theo lu t Hàng b o hi m hàng h i Anh 1906 ghi rõ “hàng hóa” có nghĩa là “hàng hóa v i tính ch t thương m i và không bao g m c cá nhân hay lương th c d tr trên tàu. N u không có t p quán trái ngư c hàng hóa ch trên boong không th g i chung là hàng hóa”. Trong b o hi m hàng hóa XNK v n chuy n b ng ư ng bi n, ngư i mua b o hi m có th là ngư i mua ho c ngư i bán hàng, tùy thu c vào th a thu n trong h p ng mua bán hàng hóa. N u trong h p ng mua bán hàng hóa, ti n hàng mà ngư i mua có nghĩa v tr cho ngư i bán bao g m c phí b o hi m thì ngư i bán có nghĩa v mua b o hi m cho hàng hóa. Ngư c l i, n u ti n hàng Bùi Th Hi n B o hi m 46B
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2