intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Luận văn: Tổ chức công tác kế toán tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm tại công ty Cơ khí- Điện Thuỷ Lợi

Chia sẻ: Hoang Thuy | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:97

68
lượt xem
11
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Hoà vào xu thế mở cửa, hội nhập của nền kinh tế quốc tế của thế giới trong thế kỷ 21, các doanh nghiệp Việt Nam đã không ngừng cố gắng nâng cao trình độ quản lý, hiện đại hoá dây truyền sản xuất, cải tiến mẫu mã, giảm giá thành sản phẩm để nâng cao tính cạnh tranh và tạo cho mình một chỗ đứng vững chắc trên thị trường.

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Luận văn: Tổ chức công tác kế toán tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm tại công ty Cơ khí- Điện Thuỷ Lợi

  1. Luận văn Tổ chức công tác kế toán tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm tại công ty Cơ khí- Điện Thuỷ Lợi
  2. Lu n văn t t nghi p Nguy n Th Hoàng 1 H nh L I NÓI U Hoà vào xu th m c a, h i nh p c a n n kinh t qu c t c a th gi i trong th k 21, các doanh nghi p Vi t Nam ã không ng ng c g ng nâng cao trình qu n lý, hi n i hoá dây truy n s n xu t, c i ti n m u mã, gi m giá thành s n ph m nâng cao tính c nh tranh và t o cho mình m t ch ng v ng ch c trên th trư ng. H ch toán k toán là m t công c quan tr ng trong h th ng qu n lý kinh t tài chính, gi vai trò tích c c trong vi c i u hành và ki m soát các ho t ng kinh doanh. Là m t khâu c a h ch toán k toán, công tác k toán chi phí s n xu t và tính giá thành s n ph m trong các doanh nghi p gi vai trò h t s c quan tr ng. Chi phí s n xu t và giá thành s n ph m là các ch tiêu ch t lư ng t ng h p ph n ánh trình qu n lý, s d ng tài s n, v t tư, lao ng, cũng như trình t ch c s n xu t, quy trình công ngh s n xu t s n ph m c a doanh nghi p, là thư c o k t qu ho t ng s n xu t kinh doanh. Vi c k toán chi phí s n xu t kinh doanh không ch d ng l i ch tính úng, tính mà còn ph i tính n vi c cung c p thông tin cho công tác qu n tr doanh nghi p. M t khác, vi c qu n lý chi phí và giá thành m t cách h p lý còn có tác d ng ti t ki m các ngu n l c cho doanh nghi p, giúp h giá thành s n ph m t o i u ki n cho doanh nghi p tích lu , góp ph n c i thi n i s ng phát huy t t ch c năng c a mình, vi c t công nhân viên. Chính vì v y, ch c công tác k toán chi phí s n xu t và tính giá thành s n ph m c n ph i ư c c i ti n và hoàn thi n nh m áp ng yêu c u qu n lý ngày càng cao c a doanh nghi p. Xu t phát t nhu c u và vai trò trên, qua th i gian th c t p t i công ty Cơ khí- i n Thu L i em ã l a ch n tài: “T ch c công tác k toán t p h p chi phí s n xu t và tính giá thành s n ph m t i công ty Cơ khí- i n Thu L i ” làm tài nghiên c u cho lu n văn t t nghi p c a em.
  3. Lu n văn t t nghi p Nguy n Th Hoàng 2 H nh u và k t lu n, b c c lu n văn g m các n i dung sau: Ngoài l i nói Chương 1 : Cơ s lý lu n chung v k toán t p h p chi phí s n xu t và tính giá thành s n ph m. Chương 2 : Th c tr ng công tác k toán chi phí s n xu t và tính giá thành s n ph m t i công ty Cơ khí - i n Thu L i. Chương 3 : Bi n pháp nh m hoàn thi n công tác k toán chi phí s n xu t và tính giá thành s n ph m t i công ty Cơ khí - i n Thu L i. Sau ây là n i dung c th c a lu n văn.
  4. Lu n văn t t nghi p Nguy n Th Hoàng 3 H nh CHƯƠNG 1 CƠ S LÝ LU N CHUNG V CÔNG TÁC K TOÁN CHI PHÍ S N XU T VÀ TÍNH GIÁ THÀNH S N PH M 1.1/ Lý lu n chung v chi phí s n xu t và tính giá thành s n ph m 1.1.1/ S c n thi t c a công tác k toán t p h p chi phí s n xu t và tính giá thành s n ph m trong n n kinh t th trư ng t nư c ta hi n nay ang trên con ư ng i m i và phát tri n v i n n kinh t th trư ng có s i u ti t c a nhà nư c. M t n n kinh t hàng hoá ng tr c ti p c a các quy lu t kinh t như quy lu t nhi u thành ph n, ch u tác giá tr , quy lu t c nh tranh, quy lu t cung c u…Chính vì v y, m t doanh nghi p mu n t n t i và t o ư c m t ch ng v ng ch c trên th trư ng thì t ch t lư ng cao và thu nh p ph i bù s n ph m s n xu t ra ph i phù h p, p chi phí, có l i nhu n t c là vi c xác nh t p h p chi phí s n xu t ph i tuy t i chính xác, y sao cho chi phí s n xu t b ra là t i thi u, giá thành s n ph m th p nh t nhưng v n m b o ch t lư ng. Tính toán chi phí s n xu t b ra tính giá thành s n ph m, doanh nghi p ph i chú tr ng làm t t công tác t p h p chi phí s n xu t và tính giá thành s n ph m theo úng ch nhà nư c quy nh và phù h p v i tình hình th c t c a doanh nghi p mình. Công tác này không ch có ý nghĩa i v i riêng t ng doanh nghi p mà còn có ý nghĩa i v i nhà nư c và các bên liên quan. i v i doanh nghi p: Trong n n kinh t th trư ng làm t t công tác k - toán chi phí s n xu t và tính giá thành s n ph m s giúp cho doanh nghi p nhìn nh n úng n th c tr ng quá trình s n xu t, qu n lý cung c p các thông tin m t cách k p th i chính xác cho b máy lãnh o c a doanh nghi p có nh ng bi n pháp, chi n lư c, sách lư c phù h p nh m ti t ki m t i a chi phí góp ph n h giá thành s n ph m. ng th i làm t t công tác t p h p chi phí
  5. Lu n văn t t nghi p Nguy n Th Hoàng 4 H nh s n xu t và tính giá thành s n ph m s giúp doanh nghi p có k ho ch s d ng v n hi u qu , m b o tính ch ng trong s n xu t kinh doanh. - i v i nhà nư c: Làm t t công tác k toán t p h p chi phí s n xu t và tính giá thành s n ph m trong các doanh nghi p s giúp cho nhà nư c có cái ó ưa ra các nhìn t ng th toàn di n i v i s phát tri n c a n n kinh t , t ư ng l i chính sách phù h p phát tri n các doanh nghi p th c s làm ăn có hi u qu và h n ch quy mô các doanh nghi p s n xu t thua l tri n miên không có kh năng kh c ph c…nh m m b o cho s phát tri n không ng ng t nư c. M t khác, công tác này còn nh hư ng tr c ti p c a n n kinh t i v i các kho n thu mà nhà nư c ph i chú tr ng và quan tâm n công tác này trong các doanh nghi p. i v i các bên liên quan: Như ngân hàng, - i tác thì vi c t p h p chi phí s n xu t và tính giá thành s n ph m trong các doanh nghi p cũng r t quan tr ng. M t doanh nghi p làm ăn có lãi ch c ch n s chi m ư c giao th u. Công tác này có nh hư ng tr c ti p t i ho t ng c a ngân hàng cũng như ca i tác. Tóm l i, trong n n kinh t th trư ng công tác t p h p chi phí s n xu t và tính giá thành s n ph m trong doanh nghhi p là vô cùng quan tr ng nó nh hư ng tr c ti p n s t n t i và phát tri n c a doanh nghi p, quy n l i c a các bên có liên quan. 1.1.2/ Khái ni m, k t c u và phân lo i chi phí s n xu t 1.1.2.1/ Khái ni m chi phí s n xu t S phát tri n c a xã h i loài ngư i g n li n v i quá trình s n xu t, s n xu t chính là quá trình k t h p c a ba y u t : Tư li u lao i tư ng lao ng, ng. Quá trình s n xu t cũng chính là quá trình d ch chuy n ng và s c lao c u thành nên s n ph m hàng hoá, d ch v . Như v y, c a ba y u t nói trên ti n hành s n xu t hàng hoá ngư i ta ph i b ra nh ng chi phí v lao ng
  6. Lu n văn t t nghi p Nguy n Th Hoàng 5 H nh s ng và lao ng v t hoá, các y u t c u thành nên giá tr và giá tr s d ng c a s n ph m hàng hoá. Trong cơ ch th trư ng, doanh nghi p là m t ơn v s n xu t c l p, t ch trong ho t ng kinh t . i u này bu c các doanh nghi p ph i h ch toán kinh doanh th c s và ch u trách nhi m v ho t ng s n xu t kinh doanh c a y các doanh nghi p h giá thành, tăng s c c nh tranh mình, ng th i thúc và tăng l i nhu n. t ư c hi u qu , vi c h ch toán chi phí kinh doanh các doanh nghi p c n n m b t rõ và sâu s c b n ch t kinh t c a chi phí s n xu t kinh doanh cũng như phân lo i nó theo nh ng cách th c và m c ích nh t nh. Chi phí s n xu t kinh doanh là bi u hi n b ng ti n c a toàn b lao ng s ng và lao ng v t hoá mà doanh nghi p b ra liên quan n ho t ng s n xu t kinh doanh trong m t th i kỳ nh t nh (tháng, quý, năm). Nói cách khác, chi phí s n xu t kinh doanh là bi u hi n b ng ti n c a toàn b hao phí mà doanh nghi p ph i tiêu dùng trong m t th i kỳ th c hi n quá trình s n xu t và tiêu th s n ph m. Th c ch t chi phí là s d ch chuy n v n- d ch i tư ng tính giá thành (s n chuy n giá tr c a các y u t s n xu t vào các ph m, lao v , d ch v ). 1.1.2.2/ K t c u, n i dung chi phí s n xu t Trong i u ki n kinh t hi n nay, các doanh nghi p s n xu t không ch ơn thu n th c hi n ho t ng s n xu t kinh doanh mà còn th c hi n các ho t ng d ch v thương m i khác (như mua bán hàng hoá, xúc ti n thương m i…). Như v y, khi ti n hành ho t ng s n xu t kinh doanh c a mình thì các doanh nghi p này ph i b ra nh ng chi phí nh t nh, bao g m :  Chi phí s n xu t s n ph m g m có: + Chi phí nguyên v t li u tr c ti p: Là các chi phí v nguyên li u, v t li u, nhiên li u ư c s d ng tr c ti p vào vi c ch t o s n ph m, hàng hoá, d ch v .
  7. Lu n văn t t nghi p Nguy n Th Hoàng 6 H nh + Chi phí nhân công tr c ti p: Là các kho n tr cho ngư i lao ng tr c ti p s n xu t như ti n công, ti n lương và các kho n ph c p có tính ch t lương, b o hi m y t , b o hi m xã h i, kinh phí công oàn c a công nhân tr c ti p s n xu t. + Chi phí s n xu t chung: Là nh ng chi phí chung phát sinh các phân xư ng như ti n lương và các kho n ph c p tr cho nhân viên phân xư ng. Chi phí bán hàng: G m các kho n chi phí phát sinh trong quá  trình tiêu th s n ph m, hàng hoá, d ch v như ti n lương, các kho n ph c p có tính ch t lương tr cho nhân viên bán hàng, ti p th óng gói, v n chuy n, b o qu n…, kh u hao tài s n c nh, chi phí v t li u bao bì, d ng c , chi phí b o hành s n ph m, chi phí qu ng cáo…  Chi phí qu n lý doanh nghi p: G m có các kho n chi cho b máy qu n lý và i u hành doanh nghi p, các chi phí liên quan n ho t ng chung c a doanh nghi p như chi phí v lao ng nh , kh u hao tài s n c nh ph c v cho b máy qu n lý- i u hành doanh nghi p, các chi phí phát sinh ph m vi toàn doanh nghi p như chi phí v t li u, dùng văn phòng, lãi vay v n u tư tài s n c kinh doanh, v n nh, d phòng… Như v y, chi phí s n xu t kinh doanh là t ng h p t ba chi phí b ph n là: Chi phí s n xu t, chi phí bán hàng, chi phí qu n lý doanh nghi p và ư c khái quát theo công th c sau: CPSXKD = CPSXSP + CPBH + CPQLDN Trong ó: CPSXKD : Là chi phí s n xu t kinh doanh CPSXSP : Là chi phí s n xu t s n ph m CPQLDN : Là chi phí qu n lý doanh nghi p Do ho t ng chính c a doanh nghi p là s n xu t s n ph m hàng hoá nên chi phí s n xu t s n ph m chi m t tr ng l n trong t ng chi phí s n xu t kinh doanh c a doanh nghi p. Tuy nhiên t tr ng gi a các y u t chi phí
  8. Lu n văn t t nghi p Nguy n Th Hoàng 7 H nh trong t ng chi phí s n xu t kinh doanh là không gi ng nhau gi a các doanh nghi p và ngay c trong b n thân doanh nghi p. S dĩ có s khác nhau này là do c i m s n xu t kinh doanh c a t ng doanh nghi p và c a c ngay doanh nghi p ó trong các giai o n s n xu t khác nhau thì k t c u v chi phí cũng thay i. T tr ng chi phí này còn ph thu c vào trình k thu t c a doanh nghi p, i u ki n t nhiên, lo i hình s n xu t, trình t ch c qu n lý c a m i doanh nghi p. Vi c nghiên c u k t c u chi phí s n xu t kinh doanh có ý nghĩa r t quan tr ng, không nh ng cho ta bi t t tr ng các lo i chi phí trong t ng s chi phí s n xu t kinh doanh mà còn bi t ư c c i m s n xu t kinh doanh c a doanh nghi p cũng như trình công ngh , trình qu n lý c a doanh nghi p. K t c u chi phí s n xu t kinh doanh còn là ti n ki m tra giá nh phương hư ng c th cho vi c ph n thành s n ph m, xác u h giá thành, mà làm ư c i u ó thì doanh nghi p ph i bi t ti t ki m b t kỳ m t lo i chi phí nào. 1.1.2.3/ Phân lo i chi phí s n xu t kinh doanh Chi phí s n xu t trong doanh nghi p bao g m nhi u lo i, có n i dung kinh t , m c ích, công d ng khác nhau. Tuỳ thu c vào yêu c u qu n lý ngư i ta ti n hành phân lo i chi phí s n xu t kinh doanh theo nh ng tiêu th c thích h p. Phân lo i chi phí là vi c x p x p chi phí s n xu t vào t ng lo i, t ng c trưng nh t nh. Xét v m t lý lu n cũng như th c t , có nhóm theo nh ng nhi u cách phân lo i chi phí khác nhau, tuy nhiên l a ch n tiêu th c phân lo i chi phí nào là ph i d a vào yêu c u c a công tác qu n lý và h ch toán. Ta có th ti n hành phân lo i chi phí xu t kinh doanh theo m t s tiêu th c phân lo i ch y u sau: * Phân lo i chi phí s n xu t theo n i dung kinh t
  9. Lu n văn t t nghi p Nguy n Th Hoàng 8 H nh Theo cách phân lo i này, căn c vào n i dung kinh t và tính ch t c a chi phí chia ra thành các y u t chi phí, m i y u t chi phí có cùng n i dung kinh t không phân bi t chi phí ó phát sinh t lĩnh v c nào, âu, m c ích, tác d ng c a chi phí như th nào. Cách phân lo i này giúp cho vi c nh m c v n lưu ng cũng như l p, ki m tra và phân xây d ng và phân tích nh hi n hành thì toàn b chi phí ư c chia tích d toán chi phí. Theo quy thành các y u t sau: - Chi phí nguyên li u, v t li u: G m toàn b giá tr nguyên v t li u chính, v t li u ph , ph tùng thay th , công c d ng c …s d ng vào s n xu t kinh doanh (lo i tr giá tr không dùng h t nh p l i kho và ph li u thu h i). - Ti n lương và các kho n ph c p lương: Là toàn b ti n lương và ph c p có tính ch t lương mà doanh nghi p ph i tr cho công nhân viên ch c trong kỳ. - Chi phí b o hi m xã h i, b o hi m y t , kinh phí công oàn: ây là kho n chi phí ư c trích l p theo t l % tính theo lương và quy nh hi n hành thì chi m 19% trên t ng lương. - Chi phí kh u hao tài s n c nh: Là toàn b s ti n trích kh u hao trong kỳ c a các lo i tài s n c nh trong doanh nghi p. - Chi phí d ch v mua ngoài: Là các kho n chi v i n, nư c, i n tho i, ti n tr hoa h ng i lý, u thác và môi gi i xu t- nh p kh u, qu ng cáo và các d ch v mua ngoài khác. - Chi phí khác b ng ti n: Là toàn b các chi phí b ng ti n chi cho ho t ng s n xu t kinh doanh c a doanh nghi p ngoài các kho n chi phí ã k trên. Cách phân lo i này r t c n thi t cho công tác k toán, nó có ưu i m là cho bi t ư c k t c u, t tr ng c a t ng lo i chi phí mà doanh nghi p ã chi ra trong kỳ làm căn c l p thuy t minh báo cáo tài chính ph n: “Chi phí
  10. Lu n văn t t nghi p Nguy n Th Hoàng 9 H nh s n xu t kinh doanh theo y u t ” ph c v cung c p thông tin cho qu n tr doanh nghi p và phân tích tình hình th c hi n d toán chi phí trong doanh nghi p. * Phân lo i chi phí s n xu t theo m c ích công d ng Cơ s c a phương pháp này là d a vào công d ng kinh t c a chi phí, a i m phát sinh cũng như m c phân b chi phí cho t ng i tư ng. Theo quy nh, giá tr toàn b c a s n ph m bao g m các y u t sau: - Chi phí nguyên v t li u tr c ti p: Bao g m chi phí v các lo i nguyên v t li u chính, nguyên v t li u ph , nhiên li u…s d ng tr c ti p vào vi c s n xu t, ch t o s n ph m hay th c hi n các công vi c lao v , d ch v . Không tính vào kho n m c này nh ng chi phí nguyên v t li u dùng vào m c ích ng ngoài lĩnh v c s n xu t. ph c v nhu c u s n xu t chung hay cho nh ng ho t - Chi phí nhân công tr c ti p: Bao g m chi phí v ti n lương, ph c p ph i tr và các kho n trích BHXH, BHYT và KPC , trích trư c ti n lương ngh phép trên ti n lương c a công nhân tr c ti p s n xu t theo quy nh. Không tính vào kho n này kho n ti n lương ph c p và các kho n trích trên ti n lương c a nhân viên phân xư ng, nhân viên bán hàng, nhân viên qu n lý doanh nghi p hay nhân viên khác. - Chi phí s n xu t chung: Là chi phí dùng vào vi c qu n lý và ph c v s n xu t chung t i b ph n s n xu t (phân xư ng, i tr i…); bao g m các i u kho n sau: + Chi phí nhân viên phân xư ng: G m các chi phí v ti n lương, ph c p trên ti n lương c a nhân ph i tr và các kho n trích BHXH, BHYT, KPC viên qu n lý, nhân viên th ng kê, nhân viên b o v …t i phân xư ng s n xu t theo quy nh. + Chi phí v t li u: G m v t li u các lo i s d ng cho nhu c u s n xu t chung c a phân xư ng ( i, tr i …) s n xu t, như dùng s a ch a tài s n c nh, dùng cho công tác qu n lý t i phân xư ng.
  11. Lu n văn t t nghi p Nguy n Th Hoàng 10 H nh + Chi phí d ng c s n xu t: Chi phí v các lo i công c , d ng c dùng cho nhu c u s n xu t chung c a phân xư ng s n xu t như khuôn m u, d ng c , giá l p, d ng c c m tay… + Chi phí kh u hao tài s n c nh: Bao g m s kh u hao c a tài s n c nh h u hình, tài s n vô hình và tài s n c nh thuê tài chính s d ng phân xư ng s n xu t như kh u hao máy móc thi t b s n xu t, kh u hao nhà xư ng… + Chi phí d ch v mua ngoài: Bao g m các kho n chi v d ch v mua s d ng cho nhu c u s n xu t chung c a phân xư ng s n ngoài, thuê ngoài xu t như chi phí v i n, nư c, i n tho i, thuê s a ch a tài s n c nh. + Chi phí b ng ti n khác: Bao g m các kho n chi b ng ti n ngoài các kho n chi ã k trên, s d ng cho nhu c u s n xu t chung c a phân xư ng s n xu t. Phân lo i chi phí s n xu t theo m c ích, công d ng kinh t có tác d ng nh m c; là cơ s cho k toán t p h p ph c v cho vi c qu n lý chi phí theo chi phí s n xu t và tính giá thành s n ph m theo kho n m c; là căn c nh m c cho kỳ sau. phân tích tình hình th c hi n k ho ch giá thành và * Phân lo i chi phí s n xu t theo m i quan h gi a chi phí v i kh i lư ng s n ph m, công vi c, lao v Căn c vào m i quan h gi a chi phí s n xu t kinh doanh v i kh i lư ng ng (tính theo s n lư ng hàng hoá ho c doanh thu), ngư i ta chia chi ho t phí làm ba lo i: - Chi phí kh bi n ho c bi n phí: Là các kho n chi phí thay it l thu n v i kh i lư ng s n xu t ra. S thay i này ch úng khi ta xét v t ng th chi phí trên kh i lư ng t ng s n ph m hàng hoá s n xu t ra nhưng n u tính cho m t ơn v s n ph m thì l i không i. Nh ng chi phí thu c v chi phí kh bi n g m có: Chi phí nguyên v t li u tr c ti p, nhiên li u, ng l c,
  12. Lu n văn t t nghi p Nguy n Th Hoàng 11 H nh ti n lương công nhân tr c ti p s n xu t, hoa h ng i lý và các kho n chi phí khác. - Chi phí b t bi n (hay còn g i là nh phí): Là các kho n chi phí i khi kh i lư ng s n ph m s n xu t ra thay không i trong m t ph m vi nh nào ó. Ngư c l i, chi phí b t bi n tính v t ng th (trong ph m vi nh t gi i h n kh i lư ng s n ph m s n xu t ra) là không i nhưng chi phí b t bi n tính cho m t ơn v s n ph m s gi m i khi kh i lư ng s n ph m s n xu t ra tăng lên và ngư c l i. Nh ng chi phí thu c v bi n phí bao g m : Chi phí nh, chi phí b o dư ng máy móc thi t b , ti n lương b kh u hao tài s n c ph n qu n lý doanh nghi p, ti n thuê nhà xư ng, t ai máy móc, chi phí b o hi m… - Chi phí h n h p: Là các kho n chi phí v a th hi n c tính nh phí v a t h hi n c tính c a bi n phí. Thu c lo i chi phí này bao g m: Chi phí v ti n i n, i n tho i, fax, chi phí s a ch a thư ng xuyên tài s n c nh. Vi c phân lo i chi phí theo phương pháp này có ý nghĩa l n i v i công tác qu n lý doanh nghi p. Qua vi c xem xét m i quan h gi a kh i lư ng s n xu t v i chi phí b ra giúp các nhà qu n lý tìm ra nh ng bi n pháp qu n lý thích h p v i t ng lo i chi phí ti n t i h th p giá thành s n ph m. ng th i vi c phân lo i này có tác d ng xây d ng các mô hình chi phí trong m i quan h v i s n lư ng và l i nhu n, xác nh i m hoà v n và ph c v các quy t nh quan tr ng khác trong quá trình s n xu t kinh doanh. * Phân lo i chi phí s n xu t theo phương pháp t p h p chi phí Theo tiêu th c này chi phí s n xu t kinh doanh ư c chia thành chi phí tr c ti p và chi phí gián ti p. - Chi phí tr c ti p: Là chi phí liên quan tr c ti p n vi c s n xu t m t lo i s n ph m, m t công vi c, lao v ho c m t ho t ng, m t a i m nh t
  13. Lu n văn t t nghi p Nguy n Th Hoàng 12 H nh nh và hoàn toàn có th h ch toán , quy n p tr c ti p cho s n ph m, công vi c lao v , d ch v ó. - Chi phí gián ti p: Là các chi phí có liên quan n nhi u s n ph m, i tư ng khác nhau nên ph i t p h p, quy công vi c lao v , d ch v , nhi u i tư ng b ng cách phân b gián ti p. n p cho t ng Cách phân lo i này có ý nghĩa thu n tuý i v i k thu t h ch toán, trư ng h p có phát sinh chi phí gián ti p b t bu c ph i áp d ng phương pháp phân b , l a ch n tiêu th c phân b phù h p. M c chính xác c a chi phí i tư ng ph thu c vào tính h p lý và khoa h c gián ti p t p h p cho t ng c a tiêu chu n phân b chi phí. Vì v y, các nhà qu n tr doanh nghi p ph i h t s c quan tâm n vi c l a ch n tiêu th c phân b chi phí n u mu n có thông tin chu n m c v chi phí và k t qu l i nhu n t ng lo i s n ph m, d ch v , t ng lo i ho t ng doanh nghi p. Ngoài các cách phân lo i chi phí trên, ngư i ta còn phân lo i chi phí s n xu t theo các tiêu th c khác nhau. Tuy nhiên vi c l a ch n tiêu th c phân lo i nào là tuỳ thu c vào tính ch t, a i m, ngành ngh kinh doanh và m c tiêu qu n lý. 1.1.3/ Giá thành s n ph m 1.1.3.1/ Khái ni m, b n ch t và n i dung c a giá thành s n ph m * Khái ni m S vn ng c a quá trình s n xu t kinh doanh doanh nghi p s n xu t i l p nhau nhưng có liên quan m t thi t v i nhau. M t là bao g m hai m t chi phí mà doanh nghi p b ra, hai là k t qu s n xu t mà doanh nghi p thu ư c. Nh ng s n ph m, công vi c, lao v nh t nh ã hoàn thành ph c v cho nhu c u tiêu dùng c a xã h i c n ư c tính giá thành. Giá thành s n ph m là bi u hi n b ng ti n c a các kho n hao phí v lao n kh i lư ng công tác, s n ng s ng và lao ng v t hoá có liên quan ã hoàn thành trong kỳ (tháng, quý, năm). Nh ng kho n chi phí ph m, lao v
  14. Lu n văn t t nghi p Nguy n Th Hoàng 13 H nh nào phát sinh (bao g m c kỳ trư c chuy n sang và phát sinh trong kỳ) và chi phí trích trư c có liên quan n kh i lư ng s n ph m d ch v trong kỳ s t o nên giá thành s n ph m. Hay nói cách khác b n ch t c a giá thành s n ph m là t p h p các chi phí s n xu t nhưng ư c k t tinh trong s n ph m ã hoàn thành. Do ó khi mu n xác nh giá thành c a s n ph m thì ta ph i xác nh và t p h p chi phí ư c m t cách chính xác các kho n chi phí s n xu t ã phát sinh t ó ti n hành quy n p các chi phí. * Ch c năng c a giá thành s n ph m Giá thành s n ph m là ch tiêu ch t lư ng t ng h p có ý nghĩa quan tr ng i v i công tác qu n lý doanh nghi p nói riêng và n n kinh t nói chung. Tính t ng h p c a ch tiêu này ư c bi u hi n ch thông qua nó ngư i ánh giá ư c hi u qu c a quá trình s n xu t, ch ng minh ư c kh ta có th năng phát tri n và s d ng các y u t v t ch t ã th c s ti t ki m và h p lý chưa. Tính t ng h p còn ư c bi u hi n ch thông qua nó ngư i ta có th ánh giá ư c toàn b các bi n pháp kinh t , t ch c k thu t mà doanh u tư trong quá trình s n xu t kinh doanh. nghi p ã Do tính ch t quan tr ng như v y nên ch tiêu giá thành luôn ư c xem là m t trong nh ng ch tiêu c n ư c xác nh m t cách chính xác, trung th c giúp các doanh nghi p có căn c xem xét, ánh giá, ki m tra và xu t các bi n pháp thích ng i v i ho t ng kinh doanh trong t ng giai o n c th . Nh ng tính ch t ó c a giá thành ư c bi u hi n thông qua các ch c năng v n có c a nó. - Ch c năng thư c o bù p chi phí Giá thành s n ph m là bi u hi n nh ng hao phí v t ch t mà các doanh s n xu t s n ph m. Nh ng hao phí v t ch t này c n ư c nghi p ã b ra m b o yêu c u tái s n xu t. Như v y, bù p m t cách y k p th i
  15. Lu n văn t t nghi p Nguy n Th Hoàng 14 H nh vi c tìm căn c xác nh m c b ù p nh ng chi phí mà mình ã b ra t o nên s n ph m và th c hi n ư c giá tr c a s n ph m là m t yêu c u khách quan trong ho t ng kinh doanh c a doanh nghi p. Thông qua ch tiêu giá thành ư c xác nh m t cách chính xác, các doanh nghi p s mb o ư c kh năng bù p chi phí. Bù p hao phí s n xu t là v n quan tâm u tiên c a các doanh ư c bi u hi n ra trư c h t nghi p b i hi u qu kinh t ch doanh nghi p có kh năng bù p l i nh ng gì mà mình ã b ra hay không, bù p chi phí là kh i i m c a hi u qu và ư c coi là y u t u tiên xem xét hi u qu kinh doanh. - Ch c năng l p giá S n ph m do các doanh nghi p s n xu t ra là các s n ph m hàng hoá ư c th c hi n giá tr trên th trư ng thông qua giá c . Giá s n ph m ư c xác nh trên cơ s hao phí lao ng xã h i c n thi t bi u hi n m t giá tr cu s n ph m. Khi xác nh giá c yêu c u u tiên là giá c ph i có kh năng bù p hao phí v t ch t s n xu t và tiêu th s n ph m, m b o cho các doanh nghi p trong i u ki n s n xu t bình thư ng cũng có p ư c hao phí th bù th c hi n tái s n xu t và s n xu t m r ng. th c hi n ư c yêu c u bù p hao phí v t ch t này, thì khi xác nh giá c ph i căn c vào giá thành s n ph m. Tuy nhiên giá thành s n ph m không ph i là căn c duy nh t doanh nh giá c s n ph m c a mình mà còn ph i căn c vào giá thành nghi p xác bình quân c a ngành, tính h p lý c a chi phí và quá trình s n xu t. Giá c là bi u hi n m t giá tr c a s n ph m ch a ng trong nó n i dung bù p hao phí v t ch t dùng s n xu t và tiêu th s n ph m nên vi c l y giá thành làm căn c l p giá là yêu c u khách quan, v n có trong n n s n xu t hàng hoá và ư c bi u hi n trong n n kinh t th trư ng, m i s y thoát ly cơ s l p giá thành s làm cho giá c không còn tính ch t òn b y
  16. Lu n văn t t nghi p Nguy n Th Hoàng 15 H nh phát tri n s n xu t kinh doanh mà s kìm hãm s n xu t, gây ra nh ng r i lo n trong s n xu t và lưu thông hàng hóa. - Ch c năng òn b y Doanh l i c a doanh nghi p cao hay th p ph thu c tr c ti p vào giá thành s n ph m. H th p giá thành s n ph m là bi n pháp cơ b n tăng doanh l i t o nên tích lu tái s n xu t và m r ng s n xu t. Cùng các ph m trù kinh t như giá c , lãi, ch t lư ng, thu …giá thành s n ph m th c t ã tr thành òn b y kinh t quan tr ng thúc y các doanh nghi p tăng cư ng hi u qu kinh doanh phù h p v i nguyên t c h ch toán kinh doanh. Trong i u ki n n n kinh t th trư ng tính ch t òn b y kinh t c a giá thành t ra yêu c u cho t ng b ph n s n xu t và ph i có bi n pháp h u hi u v a ti t ki m ư c chi phí, v a s d ng chi phí m t cách h p lý nh t i v i t ng lo i ho t ng, t ng kho n chi phí c th . 1.1.3.2/ Phân lo i giá thành s n ph m áp ng các yêu c u v qu n lý, k toán và k ho ch hoá giá thành cũng như yêu c u xây d ng giá bán hàng hoá, giá thành ư c xem xét dư i nhi u góc , nhi u ph m vi tính toán khác nhau. Có hai cách phân lo i ch y u sau : * Phân lo i giá thành theo cơ s s li u và th i i m tính giá thành Căn c vào cơ s s li u và th i i m tính giá thành, giá thành s n ph m ư c chia thành 3 lo i : - Giá thành k ho ch: Là giá thành s n ph m ư c tính trên cơ s chi phí s n xu t k ho ch và s n lư ng k ho ch. Vi c tính giá thành k ho ch do b ph n k ho ch c a doanh nghi p th c hi n và ư c ti n hành trư c khi b t u quá trình s n xu t. Giá thành k ho ch là m c tiêu ph n u c a doanh nghi p, là căn c so sánh, phân tích ánh giá tình hình th c hi n k ho ch h giá thành s n ph m c a doanh nghi p.
  17. Lu n văn t t nghi p Nguy n Th Hoàng 16 H nh - Giá thành nh m c: Là giá thành s n ph m ư c tính trên cơ s các nh m c chi phí hi n hành và ch tính cho ơn v s n ph m. Vi c tính giá nh m c cũng ư c th c hi n trư c khi ti n hành s n xu t. Giá thành thành nh m c c a doanh nghi p, là thư c o chính nh m c là công c qu n lý nh k t qu s d ng tài s n, v t tư, lao xác xác ng s n xu t, giúp cho doanh nghi p ánh giá úng n các gi i pháp kinh t k thu t mà doanh nghi p ã th c hi n trong quá trình ho t ng s n xu t nh m nâng cao hi u qu kinh doanh. - Giá thành th c t : Là giá thành s n ph m ư c tính trên cơ s s li u ã phát sinh và t p h p ư c trong kỳ cũng như s n chi phí s n xu t th c t lư ng s n ph m th c t ã s n xu t trong kỳ. Ch tiêu này ư c xác nh khi k t thúc quá trình s n xu t, ch t o s n ph m. Giá thành th c t s n ph m là ch tiêu kinh t t ng h p ph n ánh k t qu ph n u c a doanh nghi p trong vi c t ch c và s d ng các gi i pháp kinh t - k thu t th c hi n quá trình s n xu t s n ph m, là cơ s xác nh k t qu ho t ng s n xu t kinh doanh c a doanh nghi p, có nh hư ng tr c ti p n thu nh p c a doanh nghi p. * Phân lo i giá thành theo ph m vi các chi phí c u thành ph c v cho quy t nh c th , ch tiêu giá thành tính toán theo các ph m vi chi phí khác nhau, theo tiêu th c này có các lo i giá thành sau: - Giá thành s n xu t (giá thành công xư ng): Là ch tiêu ph n ánh toàn b các kho n chi phí phát sinh liên quan n vi c s n xu t, ch t o s n ph m trong ph m vi phân xư ng s n xu t. Các chi phí này g m có chi phí nguyên v t li u tr c ti p, chi phí nhân công tr c ti p và chi phí s n xu t ã hoàn thành. Nó là căn c chung tính cho nh ng s n ph m, công vi c lao v tính giá v n hàng bán và lãi g p.
  18. Lu n văn t t nghi p Nguy n Th Hoàng 17 H nh - Giá thành toàn b (hay giá thành tiêu th ): Là ch tiêu ph n ánh toàn b các kho n chi phát sinh liên quan n vi c s n xu t và tiêu th s n ph m. ư c xác Giá thành tiêu th nh theo công th c sau: Chi phí Giá thành toàn Giá thành s n Chi phí qu n = + + bán hàng b s n ph m xu t s n ph m lý doanh tiêu th tiêu th nghi p ư c xác Giá thành toàn b ch nh khi s n ph m, công vi c, lao v ư c tiêu th , ây là căn c nh lãi trư c thu c a doanh tính toán xác nghi p. Cách phân lo i này có tác d ng giúp cho nhà qu n lý bi t ư c k t qu kinh doanh (lãi, l ) c a t ng m t hàng, t ng lo i d ch v mà doanh nghi p kinh doanh. Tuy nhiên, do nh ng h n ch nh t nh khi l a ch n tiêu th c phân b chi phí bán hàng và chi phí qu n lý cho t ng lo i m t hàng, t ng lo i d ch v nên cách phân lo i này ch còn mang ý nghĩa h c thu t, nghiên c u. 1.1.3.3/ M i quan h gi a chi phí s n xu t v i giá thành s n ph m Khi xem xét v chi phí s n xu t và giá thành s n ph m c a doanh nghi p s n xu t th c ch t là ta xem xét hai m t bi u hi n c a quá trình s n xu t. Do ó gi a chúng có m i quan h ch t ch v i nhau, cùng gi ng nhau v ch t vì chúng u là nh ng hao phí v lao ng s ng và lao ng v t hoá mà doanh nghi p b ra trong quá trình s n xu t, ch t o s n ph m. Tuy nhiên gi a chúng l i có s khác nhau v th i i m xác nh. i v i chi phí s n xu t kinh doanh thì g n li n v i m t th i kỳ phát sinh chi phí nh t nh. Trong th c t công tác chi phí tài chính- k toán thì l i có nh ng kho n chi phí chưa th c s phát sinh (t c là ta chưa chi ti n) nhưng ã ư c xác nh vào chi phí (chi phí trích trư c), ngư c l i có m t s kho n chi phí ã chi ti n trong kỳ k toán này nhưng l i có tác d ng trong kỳ k toán sau. Giá thành s n ph m g n li n v i m i lo i s n ph m, công vi c lao v nh nào ó. Như v y trong giá thành s n ph m kỳ k toán này l i có nh t
  19. Lu n văn t t nghi p Nguy n Th Hoàng 18 H nh kỳ k toán trư c (trư ng h p có s n ph m d th bao g m chi phí phát sinh u kỳ), chi phí phát sinh trong kỳ và lo i tr dang i chi phí tính cho s n ph m d dang cu i kỳ (trư ng h p có s n ph m d dang cu i kỳ h ch toán). Qua s phân tích trên ta th y r ng chi phí s n xu t ư c xác nh là chi phí phát sinh kỳ này có liên quan c t i các s n ph m hoàn thành kỳ sau (n u có s n ph m d dang) còn giá thành s n ph m không nh ng liên quan n các chi phí ã phát sinh trong kỳ mà còn liên quan n các chi phí ã phát sinh kỳ k toán trư c (trư ng h p có s n ph m d dang u kỳ h ch toán). M i quan h gi a chi phí s n xu t và giá thành s n ph m ư c th hi n khái quát thông qua công th c tính giá thành s n ph m gi n ơn sau: Z = D k + C - Dck Trong ó: Z : T ng giá thành s n ph m u kỳ, cu i kỳ D k, Dck : Tr giá s n ph m làm d : T ng chi phí s n xu t phát sinh trong kỳ C 1.1.3.4/ Nhi m v k toán t p h p chi phí s n xu t và tính giá thành s n ph m Xu t phát t yêu c u qu n lý và t m quan tr ng c a qu n lý, h ch toán chi phí s n xu t và tính giá thành s n ph m c n th c hi n t t các nhi m v sau: i tư ng k toán t p h p chi phí s n xu t và i tư ng tính - Xác nh giá thành phù h p v i c thù c a doanh nghi p và yêu c u qu n lý. - T ch c v n d ng các tài kho n k toán h ch toán chi phí s n xu t và giá thành s n ph m ph i phù h p phương pháp k toán hàng t n kho mà doanh nghi p ã ch n. - T ch c t p h p, k t chuy n ho c phân b chi phí s n xu t theo úng i tư ng k toán t p h p chi phí s n xu t ã xác nh, theo các y u t chi phí và kho n m c giá thành.
  20. Lu n văn t t nghi p Nguy n Th Hoàng 19 H nh - L p báo cáo chi phí s n xu t theo y u t (trên thuy t minh báo cáo tài nh kỳ t ch c phân tích chi phí s n xu t và giá thành s n ph m chính); doanh nghi p. - T ch c ki m kê và ánh giá kh i lư ng s n ph m d dang khoa h c, h p lý, xác nh giá thành và h ch toán giá thành s n ph m hoàn thành s n xu t trong kỳ m t cách y và chính xác. 1.2/ Phương pháp k toán t p h p chi phí s n xu t 1.2.1/ i tư ng và phương pháp k toán t p h p chi phí s n xu t h ch toán chi phí s n xu t và tính giá thành s n ph m ư c chính i tư ng xác, òi h i công vi c u tiên mà nhà qu n lý ph i làm là xác nh i tư ng tính giá thành s n ph m. Có xác h ch toán chi phí s n xu t và nh ư c úng i tư ng t p h p chi phí s n xu t thì m i t ch c úng n khoa h c, h p lý công tác t p h p chi phí s n xu t và tính giá thành s n ph m. ây c bi t trong lý lu n cũng như trong th c ti n, là v n có t m quan tr ng h ch toán là n i dung cơ b n nh t c a t ch c h ch toán chi phí s n xu t và tính giá thành s n ph m. i tư ng k toán t p h p chi phí s n xu t là ph m vi, gi i h n t p h p chi phí s n xu t nh m áp ng yêu c u ki m soát chi phí và tính giá thành. T ch c h ch toán trong quá trình s n xu t bao g m hai giai o n k ti p nhau và có quan h m t thi t v i nhau ó là giai o n h ch toán chi ti t chi phí s n xu t theo t ng s n ph m, nhóm s n ph m, ơn t hàng, giai o n công ngh và giai o n tính s n ph m, chi ti t s n ph m, s n ph m theo ơn t hàng theo ơn v tính giá thành quy t hàng ã nh. Vi c phân chia này xu t phát t yêu c u qu n lý, ki m tra và phân tích chi phí, yêu c u h ch toán kinh doanh n i b , theo c i m quy trình công ngh t ng doanh ngh êp và yêu c u tính giá thành theo ơn v quy nh. Có th nói vi c phân chia quá trình h ch toán thành hai giai o n là do s khác
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2