
MỘT SỐ CHÚ Ý KHI GIẢI PHƯƠNG TRÌNH LƯỢNG GIÁC
lượt xem 72
download

Một hạn chế của phép đặt ẩn phụ (1) là sự tăng gấp đôi số bậc của phương trình. Một số phương trình khi đặt ẩn phụ có thể dẫn đến phương trình đại số bậc cao, để giải được học sinh cần biết phương pháp nhẩm nghiệm hữu tỉ của phương trình đại số bậc cao và kĩ thuật dùng lược đồ Hoocne để tính toán.
Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!
Nội dung Text: MỘT SỐ CHÚ Ý KHI GIẢI PHƯƠNG TRÌNH LƯỢNG GIÁC
- 1 MỘT SỐ CHÚ Ý KHI GIẢI PHƯƠNG TRÌNH LƯỢNG GIÁC Khuất Văn Thanh 11/11/2007 Đại số hóa phương trình lượng giác Về nguyên tắc mọi phương trình lượng giác đều có thể đại số hóa nhờ phép đặt ẩn phụ x t = tan (1) 2 x với điều kiện cos = 0, tức là cần kiểm tra lại rằng x = π + k 2π có phải là nghiệm 2 không, sau đó xét x = π + k 2π Một hạn chế của phép đặt ẩn phụ (1) là sự tăng gấp đôi số bậc của phương trình. Một số phương trình khi đặt ẩn phụ có thể dẫn đến phương trình đại số bậc cao, để giải được học sinh cần biết phương pháp nhẩm nghiệm hữu tỉ của phương trình đại số bậc cao và kĩ thuật dùng lược đồ Hoocne để tính toán. Với giới hạn kiến thức trong trường phổ thông ta tạm phân loại sau đây: Phương trình đa thức đối với một hàm số lượng giác Ví dụ 1. Cho phương trình : cos 2x + sin2 x + b cos x + 1 = 0. 1. Giải phương trình khi b = 2 2. Tìm b để phương trình có nghiệm. Ví dụ 2. Giải phương trình x sin x + tan =2 2 Ví dụ 3. Cho phương trình : sin4 x + cos4 x + m sin x cos x = 0, 5 Chứng minh phương trình luôn có nghiệm. Các bạn nên giải các ví dụ trên và lưu ý rằng ta hay gặp những biểu thức như: sin3 x + cos3 x; sin4 x + cos4 x; sin6 x + cos6 x; ... (2) 1 Tải về từ: http://thanhmath.wordpress.com or http://thanhmath.googlepages.com 1
- Phương trình đối xứng đối với sin x và cos x ; phương trình đối xứng với tan x và cot x Tất cả các biểu thức đối xứng đối với sin x và cos x đều có thể biểu diễn theo hai biểu thức đối xứng cơ bản là: sin x + cos x và sin x cos x (3) ví dụ như các biểu thức (2). Mặt khác do đẳng thức sin2 x + cos2 x = 1 nên nếu đặt ẩn phụ t = sin x + cos x (4) thì các biểu thức đối xứng đối với sin x và cos x có thể biểu diễn theo t. Các bạn thử chứng minh đẳng thức: ( S1 − 1 ) 2 Sn = sin x + cos x = Sn−1 .S1 − Sn−2 . n n 2 Sn = tann x + cotn x = S1 .Sn−1 − Sn−2 Một chú ý là khi đặt ẩn phụ trong (4) phải tìm ngay điều kiện của t hay nói cách khác là tìm miền giá trị của t, điều này rất cần thiết với những bài toán giải và biện luận PT theo tham số. Để nắm chắc vấn đề các bạn nên giải các ví dụ sau: Ví dụ 4. Cho phương trình: sin x cos x = 6(sin x + cos x + m) a) Giải PT với m = −1 b) Tìm m để PT có nghiệm 3 Ví dụ 5. Giải phương trình: 1 + sin3 x + cos3 x = sin 2x 2 Ví dụ 6. Cho phương trình: 3 + 3 tan2 x + m(tan x + cot x) − 1 = 0 sin2 x a) Giải pt với m = 4 b) Tìm m để PT có nghiệm. Ví dụ 7. Cho phương trình : tan2 x + cot2 x = m(tan x − cot x) Tìm m để pt có nghiệm. 2
- Phương trình đẳng cấp bậc cao đối với sin x và cos x Nếu f (u, v ) là đa thức của u, v gồm tổng những đơn thức cùng bậc k thì f (u, v ) gọi là đa thức đẳng cấp bậc k của u và v Khi đó f (αu, αv ) = αk .f (u, v ) Tuy nhiên khi u = sin x; v = cos x thì việc xét bậc sẽ không đơn giản như vậy vì sin2 x+cos2 x = 1. Chẳng hạn: u2 v 3 là đơn thức bậc 5 nhưng u2 v 3 = sin2 x cos3 x(sin2 x+ cos2 x) = sin4 x cos3 x + sin2 x cos5 x thành thử u2 v 3 được viết thành tổng của hai đơn thức bậc 7. Như vậy các đơn thức của sin x và cos x chỉ cần có cùng bậc chẵn hoặc cùng bậc lẻ lập tức được coi là đẳng cấp. Khi đó xét trường hợp cos x = 0 thử vào pt, còn trường hợp cos x = 0 thì chai cả hai vế cho cosk x Ví dụ 8. Giải PT: 2 sin3 x = cos x Ví dụ 9. Tìm m để phương trình sau có nghiệm: m sin 2x + cos 2x + sin2 x + m = 0 Trong phần sau sẽ nói về phương pháp sử dụng bất đẳng thức và tính chất của hàm số để giải PT lượng giác. Tài liệu tham khảo [1] Phan Đức Chính ,Vũ Dương Thụy,Đào Tam, Lê Nhất Thống, Các bài giảng luyện thi môn toán , Nhà xuất bản giáo dục, 1999, tập I. 3

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD
-
MỘT SỐ LƯU Ý KHI GIẢI PHƯƠNG TRÌNH CÓ CHỨA THAM SỐ BẰNG PHƯƠNG PHÁP ĐẶT ẨN PHỤ
9 p |
1507 |
363
-
Một Số Chú Ý Khi Giải Phương Trình Có Chứa Tham Số Bằng Phương Pháp Đặt Ẩn Phụ - Thầy Phan
9 p |
824 |
331
-
SKKN: Một số giải pháp “ Tăng cường công tác duy trì sĩ số lớp chủ nhiệm” bậc THCS
15 p |
742 |
123
-
SKKN: Những vấn đề cần lưu ý khi giảng dạy các đinh luật bảo toàn trong chương trình Vật lý lớp 10
9 p |
329 |
69
-
Một số điểm cần chú ý khi giải phương trình lượng giác
4 p |
249 |
56
-
phương pháp giải bài tập aluminum và hợp chất aluminum
13 p |
150 |
31
-
Một số chú ý khi giải hệ phương trình
3 p |
103 |
24
-
iron và các hợp chất iron
15 p |
97 |
17
-
SKKN: Một số giải pháp giúp học sinh khắc phục những sai lầm thường gặp khi giải toán số học 6
28 p |
221 |
11
-
Sáng kiến kinh nghiệm Mầm non: Một số giải pháp giúp trẻ 24-36 tháng tuổi sớm thích nghi với trường, lớp mầm non tại nhóm trẻ khu Bái con trường Mầm non Xuân Phúc
21 p |
58 |
10
-
Sáng kiến kinh nghiệm Tiểu học: Một số biện pháp giáo dục kĩ năng sống cho học sinh lớp 5 thông qua công tác chủ nhiệm lớp
27 p |
58 |
9
-
Các dạng toán về hàm số
5 p |
96 |
8
-
Sáng kiến kinh nghiệm Tiểu học: Một số biện pháp nâng cao công tác chủ nhiệm ở Trường TH Số 2 Hồng Thủy
21 p |
42 |
6
-
Sáng kiến kinh nghiệm THCS: Một số giải pháp giáo dục kĩ năng sống theo định hướng phát triển năng lực cho học sinh trong công tác chủ nhiệm
17 p |
44 |
4
-
Sáng kiến kinh nghiệm THPT: Một số giải pháp phòng chống bạo lực ngôn từ học sinh thông qua vai trò của giáo viên chủ nhiệm
61 p |
14 |
3
-
Sáng kiến kinh nghiệm THCS: Một số giải pháp giúp học sinh khối 9 trường THCS Minh Châu phát hiện và tránh sai lầm trong khi giải toán về căn bậc hai
29 p |
6 |
1
-
Sáng kiến kinh nghiệm THPT: Một số giải pháp phòng chống bạo lực ngôn từ cho học sinh thông qua vai trò của giáo viên chủ nhiệm
61 p |
5 |
0


Chịu trách nhiệm nội dung:
Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA
LIÊN HỆ
Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM
Hotline: 093 303 0098
Email: support@tailieu.vn
