Một số khái niệm tổng quát về quản lý dự án

Chia sẻ: Phan Mạnh Phú | Ngày: | Loại File: DOC | Số trang:66

Thêm vào BST

Báo xấu

2.111
lượt xem 964
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Dự án là tập hợp những đề xuất, ý tưởng được thực hiện theo một quy trình để đạt được mục tiêu đề ra trong khoảng thời gian nhất định với việc sử dụng hợp lý nguồn tài nguyên - Chủ nhiệm điều hành dự án (là một trong 4 hình thức quản lý dự án được quy định trong Nghị định 25/1999/NĐ-CP của Chính phủ: Chủ đầu tư trực tiếp quản lý thực hiện dự án, Chủ nhiệm điều hành dự án; Chìa khoá trao tay, Tự thực hiện dự án.) là tổ chức tư vấn quản lý dự...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Một số khái niệm tổng quát về quản lý dự án

  Một số khái niệm tổng quát về quản lý dự án Thành phố Hồ Chí Minh, tháng năm ….. 21
Chương 1 MỘT SỐ KHÁI NIỆM TỔNG QUÁT VỀ QUẢN LÝ DỰ ÁN I. KHÁI NIỆM VÀ ĐẶC ĐIỂM CỦA QUẢN LÝ DỰ ÁN: 1 Khái niệm về quản lý dự án - Dự án là tập hợp những đề xuất, ý tưởng được thực hi ện theo m ột quy trình đ ể đ ạt đ ược mục tiêu đề ra trong khoảng thời gian nhất định với vi ệc sử d ụng h ợp lý ngu ồn tài nguyên (kinh phí, nhân vật lực). - Dự án đầu tư: là một tập hợp những đề xuất về việc bỏ vốn để tạo mới, mở rộng ho ặc cải tạo hoặc nâng cấp những đối tượng nhất định nh ằm đ ạt đ ược s ự tăng tr ưởng v ề s ố l ượng, cải tiến, nâng cao chất lượng của sản phẩm hoặc dịch vụ nào đó trong kho ảng th ời gian nh ất định. Do vậy một dự án đầu tư thường phải giải quyết được các nội dung chính sau: - Mục tiêu phải đạt được khi thực hiện xong dự án; - Các hiệu quả kinh tế xã hội thu được khi đưa dự án vào khai thác; - Các nguồn lực được sử dụng đề thực hiện dự án. - Dự án đầu tư xây dựng hay dự án xây dựng là tập hợp những đề xuất ý tưởng về việc bỏ vốn ra để tạo mới, mở rộng hay cải tạo sửa chữa công trình xây dựng nhằm công trình hoàn đạt chất lượng, sử dụng nguồn nhân vật lực hợp lý trong khoảng thời gian xác định. Quy mô Chất Chất lượng lượng Thời gian Kinh phí Chất lượng 2 Đặc điểm của quản lý dự án: - Có mục tiêu rõ ràng; - Có thời hạn nhất định; + Khởi công; + Triển khai; + Kết thúc. - Nguồn lực hạn chế; - Luôn luôn mâu thuẫn; - Duy nhất, không lặp lại. 22
3 Vòng đời của dự án: % hoaøn thaønh döï chậm nhanh chậm Thôøi gian Ñieåm KHÔÛI ÑAÀU TRIEÅN KHAI KEÁT THUÙC Điểm kết thúc ñaàu II. QUẢN LÝ DỰ ÁN XÂY DỰNG 1. Quản lý dự án: vừa là một nghệ thuật vừa là một khoa học ( Nghệ thuật gắn chặt với các khía cạnh giữa cá nhân với cá nhân – công việc lãnh đạo con người. Khoa học bao gồm sự hiểu biết các tiến trình, các công cụ và các kỹ thuật) nhằm phối hợp thiết bị, vật tư, kinh phí để thực hiện dự án đạt được mục đích đề ra một các hiệu quả. 2. Quản lý dự án đầu tư xây dựng : vừa là một nghệ thuật và là vừa một khoa học phối hợp vật tư, thiết bị, kinh phí để hoàn thành công trình xây dựng đ ạt chất l ượng, đ ảm b ảo th ời gian và sử dụng nguồn kinh phí hợp lý nhất. 3. Nội dung của quản lý dự án xây dựng: (điều 54 Luật xây dựng) Chi phí - Chất lượng; - Khối lượng (kinh phí); - Thời gian; - An toàn lao động; Mối - Môi trường xây dựng. quan hệ Thời gian Chất lượng 23
4. Các tiêu chuẩn đánh giá việc quản lý dự án xây dựng: Một dự án xây dựng thành công khi đạt được các tiêu chuẩn sau: - Đạt mục tiêu đề ra; - Công trình đạt chất lượng; - Hoàn thành dự án trong thời gian quy định; - Hoàn thành dự án trong kinh phí cho phép; - Sử dụng nguồn nhân vật lực hiệu quả và hữu hiệu. 5. Những trở ngại trong quá trình QLDA: - Độ phức tạp của dự án; - Yêu cầu đặc biệt (thay đổi) của chủ đầu tư; - Cấu trúc lại tổ chức; - Rủi ro trong dự án; - Thay đổi công nghệ; - Kế hoạch và giá cả được xác định trước. III. VAI TRÒ CỦA NGUỜI CHỦ NHIỆM ĐIỀU HÀNH DỰ ÁN: 1. Các thành phần tham gia vào DA đầu tư xây dựng: - Chủ đầu tư; - Đơn vị thiết kế; - Đơn vị thi công; - Đơn vị tư vấn (tư vấn đầu tư, tư vấn đầu thầu, tư vấn giám sát…) - Quản lý dự án; - Ngoài ra còn có sự tham gia của các đơn vị: nhà cung cấp trang thi ết b ị, t ổ ch ức tài chính, cơ quan quản lý nhà nước theo phân cấp công trình…) 2. Vai trò của chủ nhiệm dự án: Theo Nghị định 25/1999/NĐ-CP của Chính phủ a. - Chủ nhiệm điều hành dự án (là một trong 4 hình thức quản lý dự án được quy định trong Nghị định 25/1999/NĐ-CP của Chính phủ: Chủ đầu tư trực tiếp qu ản lý th ực hi ện d ự án, Chủ nhiệm điều hành dự án; Chìa khoá trao tay, Tự thực hiện dự án.) là tổ chức tư vấn quản lý dự án hay Ban quản lý chuyên ngành xây dựng ký hợp đồng trực ti ếp với chủ đầu tư thay m ặt chủ đầu tư giám sát, quản lý toàn bộ quá trình thực hiện dự án. - Chủ nhiệm điều hành dự án chịu trách nhiệm trước chủ đầu tư và trước pháp lu ật trong việc quản lý dự án và các vấn đề liên quan khác được ghi trong hợp đồng. 24
- Chủ nhiệm dự án (CNDA) là thành viên của Chủ nhiệm điều hành dự án thường là lãnh đạo của Chủ nhiệm điều hành dự án chịu trách nhi ệm trực ti ếp, đi ều đ ộng t ất c ả công vi ệc đ ể thực hiện dự án. - Công việc của CNDA là sắp xếp tổ chức. làm việc cùng mọi người để nhận ra các vấn đề và giải quyết vấn đề trong suốt quá trình thực hiện dự án. - Nhiệm vụ của CNDA: - Tổ chức nhóm thực hiện dự án; - Kết hợp các nổ lực của mọi người theo định hướng chung -> đạt được mục tiêu đã xác định; Hoàn thành tốt đẹp dự án. - Theo điều 35 của Nghị định 16/2005/NĐ-CP của Chính phủ b. Các hình thức quản lý dự án: các hình thức quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình - Thuê tổ chức tư vấn quản lý dự án khi chủ đầu tư xây dựng công trình không đ ủ đi ều kiện năng lực; - Trực tiếp quản lý dự án khi chủ đầu tư xây dựng công trình có đủ đi ều kiện năng l ực v ề quản lý dự án. IV. CÁC CHỨC NĂNG QLDA HOẠCH ĐỊNH KIỂM SOÁT TỔ CHỨC LÃNH ĐẠO 1. Hoaïch ñòn h laø moät chöùc naêng chính cuûa quaù trình QLDA. Hoaïch ñònh laø xaùc ñònh trình töï thöïc hieän caùc coâng vieäc quaûn lyù nhaèm ñaït ñöôïc muïc tieâu ñaõ ñeà ra trong khoaûng thôøi gian xaùc ñònh. Maët khaùc, phoái hôïp hoaït ñoäng vaø phaân coâng traùch nhieäm cho caùc beân tham gia N hie ä m vuï hoaïc h ñòn h ba o go à m : - Hình thaønh muïc tieâu vaø yù ñònh; - Xaùc ñònh nhöõng höôùng chính cuûa quaù trình QLDA; 25
- Keá hoaïch vaø tieán ñoä; - Chöông trình thöïc hieän. Vai tro ø cuû a ngö ô ø i Chuû nhie ä m DA vôùi chö ù c na ê n g hoaïc h - Laäp keá hoaïch caùc coâng vieäc caàn laøm; - Thieát laäp muïc tieâu döï aùn vaø nhöõng yeâu caàu thöïc hieän; - Phoái hôïp cuøng caùc chuyeân gia ñeå hoaïch ñònh vaø öôùc tính chi phí; - Xaùc ñònh nhöõng söï kieän quan troïng cuûa döï aùn; - Döï truø nhöõng tình huoáng baát ngôø; - Traùnh thay ñoåi keá hoaïch tröø tröôøng hôïp caàn thieát; - Chuaån bò hôïp ñoàng ñuùng quy ñònh giöõa caùc beân; - Truyeàn ñaït laïi keá hoaïch döï aùn, xaùc ñònh traùch nhieäm moãi caù nhaân, thôøi gian vaø chi phí thöïc hieän; - Thöïc hieän theo keá hoaïch. 2. Toå ch öù c laø quaù trình saép xeáp nguoàn nhaân vaät löïc ñeå ñaït ñöôïc muïïc tieâu ñeà ra. - Nhieäm vuï toå chöùc bao goàm: - Xaùc ñònh nhieäm vuï cho nguôøi thöïc hieän - Xaây döïng cô caáu (caáu truùc) vaø chuyeån giao quyeàn löïc. - Thu huùt con ngöôøi vaø phöông tieän thöïc hieän. Vai tr o ø cuû a ng ö ô ø i Chuû nhi e ä m DA vô ùi chö ù c na ê n g to å ch ö ù c: - Toå chöùc thöïc hieän döï aùn theo coâng vieäc yeâu caàu - Phaân chia (Break down) döï aùn thaønh nhöõng coâng vieäc cuï theå coù theå ño löôøng ñöôïc. - Thieát laäp moät sô ñoà toå chöùc cho moãi döï aùn, trong ñoù caàn chæ ra ai, laøm gì - Xaùc ñònh quyeàn vaø traùch nhieäm cuûa moãi thaønh vieân tham gia döï aùn 3. Laõn h ñaïo bao goàm nhöõng chöc naêng sau: - Phaân coâng; - Höôùng daãn; - Kích thích, ñoäng vieân; - Chæ huy; - Giao tieáp. Vai tr o ø cuû a ng ö ô ø i Chuû nhi e ä m DA vô ùi chö ù c na ê n g laõn h ñaïo: - Xaùc ñònh roõ raøng caùc coâng vieäc caàn thöïc hieän vaø löïa choïn ngöôøi thöïc hieän. - Thöïc hieän buoåi hoïp giôùi thieäu muïc tieâu cuûa döï aùn cho caùc thaønh vieân cuûa döï aùn töø luùc baét ñaàu döï aùn. 26
- Giaûi thích roõ raøng vôùi caùc thaønh vieân veà coâng vieäc cuûa hoï. - Laøm cho caùc thaønh vieân hieåu roõ vaø ñoàng yù vôùi yeâu caàu cuûa döï aùn veà chaát löôïng, kinh phí, vaø thôøi gian thöïc hieän 4. Kie å m so a ù t laø thieát laäp heä thoáng theo doõi, ño löôøng, giaùm saùt quaù trình thöïc hieän döï aùn vaø ñieàu chænh kòp thôøi nhöõng sai leäch so vôùi keá hoaïch ñeà ra (quy moâ, kinh phí, thôøi gian). Chöùc naêng kieåm soaùt bao goàm: - Thu thaäp thoâng tin, soá lieäu; - So saùnh vaø ñaùnh giaù so vôùi keá hoaïch ban ñaàu - Ñieàu chænh; - Thu thaäp kinh nghieäm cho döï aùn tieáp theo. Vai tr o ø cuû a ng ö ô ø i Chuû nhi e ä m DA vô ùi chö ù c na ê n g kie å m - Thöôøng xuyeân ghi nhaän vaø theo doõi quaù trình thöïc hieän caùc coâng vieäc trong thöïc teá vaø theo keá hoaïch. - Duy trì moät bieåu ñoà/baûng tính ñeå so saùnh chi phí vaø thôøi gian thöïc hieän coâng vieäc trong thöïc teá vaø theo keá hoaïch. - Ghi nhaän laïi caùc cuoäc hoïp, caùc cuoäc noiù chuyeän baèng ñieän thoaïi, vaø caùc cuoäc trao ñoåi thoûa thuaän hôïp ñoàng. - Ñaûm baûo laø moïi ngöôøi ñöôïc thoâng tin ñaày ñuû veà tình hình thöïc hieän döï aùn. 5. Pho ái hôï p laø söï keát hôïp giöõa caùc chöùc naêng vaø caùc beân tham gia QLDA nhaèm ñaûm baûo cho döï aùn ñöôïc thöïc hieän haøi hoaø vaø ñaït Nhieäm vuï phoái hôïp bao goàm: - Taïo söï thoáng nhaát yù chí vaø haønh ñoäng; - Taïo moái quan heä giöõa caùc beân tham gia. Vai tr o ø cuû a ng ö ô ø i Chuû nhi e ä m DA vô ùi chö ù c na ê n g ph o á i - CNDA phaûi ñuû naêng löïc ñeå phoái hôïp caùc lónh vöïc quan troïng cuûa döï aùn. - CNDA phaûi ñuû uy tín vaø naêng löïc ñeå phoái hôïp caùc beân tham gia trong quaù trình thöïc hieän DA. - CNDA phaûi theå hieän moái quan taâm vaøsöï nhieät tình thöïc hieän döï aùn. - Taïo cô hoäi cho moïi ngöôøi coù theå tieáp caän ñöôïc, coâng khai caùc vaán ñeà vaø giaûi quyeát caùc vaán ñeà theo quan ñieåm cuøng hôïp taùc. V. TOÅNG QUAN VEÀ CAÙC LÓNH VÖÏC KIEÁN THÖÙC TRONG QUAÙ TRÌNH QUAÛN LYÙ DÖÏ AÙN: - Quaûn lyù quy moâ döï aùn (Project scope management) Quaûn lyù thôøi gian cuûa döï aùn (Project time management) - - Quaûn lyù chi phí cuûa döï aùn (Project cost management) - Quaûn lyù chaát löôïng cuûa döï aùn (Project quality management) 27
- Quaûn lyù nguoàn nhaân löïc cuûa döï aùn (Project human resource management) - Quaûn lyù thoâng tin cuûa döï aùn (Project Communications management) - Quaûn lyù ruûi ro cuûa döï aùn (Project risk management) - Quaûn lyù cung öùng cuûa döï aùn (Project procurement management)  Quaûn lyù quy moâ döï aùn: - Giaáy pheùp - Hoaïch ñònh quy moâ - Ñònh nghóa quy moâ - Kieåm soaùt söï thay ñoåi cuûa quy moâ - Kieåm tra quy moâ  Quaûn lyù thôøi gian cuûa döï aùn - Xaùc ñònh caùc coâng taùc - Trình töï caùc coâng taùc - Öôùc löôïng thôøi gian hoaøn thaønh coâng taùc - Laäp tieán ñoä/keá hoaïch - Kieåm soaùt thôøi gian  Quaûn lyù chi phí cuûa döï aùn: - Hoaïch ñònh taøi nguyeân - Öôùc löôïng chi phí - Thieát laäp ngaân saùch cho döï aùn - Kieåm soaùt chi phí  Quaûn lyù chaát löôïng cuûa döï aùn - Hoaïch ñònh chaát löôïng - Kieåm soaùt chaát löôïng - Baûo hieåm chaát löôïng  Quaûn lyù nguoàn nhaân löïc döï aùn: - Hoaïch ñònh toå chöùc - Tìm kieám/tuyeån moä nhaân vieân - Thaønh laäp vaø duy trì Ban QLDA  Quaûn lyù thoâng tin cuûa döï aùn - Hoaïch ñònh thoâng tin - Phaân phoái thoâng tin - Baùo caùo tieán trình - Keát thuùc quaûn lyù  Quaûn lyù ruûi ro cuûa döï aùn 28
- Nhaän daïng ruûi ro - Ñònh löôïng ruûi ro - Phaûn öùng vôùi ruûi ro - Kieåm soaùt ruûi ro  Quaûn lyù cung öùng cuûa döï aùn - Hoaïch ñònh cung öùng - Hoaïch ñònh söï maëc caû - Söï maëc caû - Löïa choïn taøi nguyeân/nguoàn löïc - Quaûn lyù hôïp ñoàng - Keát thuùc hôïp ñoàng VI. CẤU TRÚC TỔ CHỨC - Kieåu maãu ñöôïc ñaët ra ñeå phoái hôïp hoaït ñoäng giöõa caùc thaønh vieân trong toå chöùc - Giao traùch nhieäm vaø quyeàn lôïi ñeán töøng thaønh vieân trong toå chöùc vaø thieát laäp traùch nhieäm cho caùc keát quaû - Thieát laäp caùc ñieàu kieän caàn thieát cho söï phoái hôïp laãn nhau giöõa caùc thaønhKHAÙI NIEÄM 1. CAÙC vieân • Söï toå ch ö ù c (organizing) laø quaù trình saép xeáp con ngöôøi vaø nguoàn löïc nhaèm phoái hôïp laãn nhau ñeå hoaøn thaønh moät muïc tieâu. • Caùch thöùc maø trong ñoù caùc boä phaän khaùc nhau cuûa moät toå chöùc ñöôïc saép xeáp moät caùch chính thöùc thöôøng ñöôïc goïi laø c aá u • Caáu truùc to å ch ö ù c laø moät heä thoáng cuûa caùc nhieäm vuï, caùc quan heä baùo caùo vaø caùc keát quaû cuûa thoâng tin • Baïn hoïc ñöôïc gì töø sô ñoà cuûa moät toå chöùc: - Söï ph a â n chia co â n g vie ä c : Caùc vò trí vaø chöùc danh chæ ra caùc traùchCaùc qua n h eä giaù m saù t : ai seõ baùo caùo ñeán ai - nhieäm. - Caùc keâ n h lieâ n laïc : Chæ ra doøng thoâng tin chính thöùc töø ñaâu ñeán ñaâu caá u truùc chín h be â n dö ô ùi : Caùc vò trí maø baùo caùo ñeán - Caùc nhaø quaûn caá p ño ä cuû a qua û n lyù : Chæ ra caùc phaân lôùp cuûa quaûn lyù - Caùc lyù chung 2. CAÙC LOAÏI CAÁU TRUÙC TOÅ CHÖÙC - Caáu truùc theo chöùc naêng - Caáu truùc theo döï aùn - Caáu truùc theo ma traän a- CAÁU TRUÙC CHÖÙC NAÊNG (FUNCTIONNAL STRUCTURES) • Moät caá u truùc ch ö ù c na ê n g taäp hôïp caùc con ngöôøi vôùi kyõ naêng töông töï ñeå laøm nhöng nhieäm vuï töông töï 29
Thaùi Thaønh Moät Traàn Leâ Hai …… Ñoã Vaên Ba Cô caáu toå chöùc quaûn lyù theo chöùc naêng (Ban Quaûn Lyù döï aùn) Giaùm ñoác Phoøng keá Phoøng Xaây Phoøng caàu Phoøng toaùn döïng DD& CN ñöôøng haønh chính – nhaân söï Nguyeãn Vaên A Leâ Vaên B … … Hoaøng Vaên C * Lôïi ñieåm: Lôïi theátheoquy moâvôùi söï söûduïngnguoànlöïc coù hieäuquaû - Nhieämvuï phaâncoângphuøhôïp vôùi taøi năng, chuyeânmoânvaø söï ñaøotaïo - Giaûi quyeátñöôïc vaánñeàthuoäcveàkyõ thuaätchaátlöôïng cao - Ñaøo taïo chuyeânsaâuvaø phaùttrieåncaùckyõ naêngtrongvoøngcaùcchöùcnaêng - 30
Caùccon ñöôøngngheànghieäproõ raøngtrongvoøngcaùcchöùcnaêng - * Khuyết ñieåm Thieáusöï phoái hôïp vaø giaotieápcheùogiöõacaùcchöùcnaêng - Khaû naêngphaûnöùngkeùmvôùi caùcthayñoåi cuûamoâi tröôøngxungquanh - b- CAÁU TRUÙC DÖÏ AÙN Moät caáu truùc döï aùn taäphôïp nhöõngcaùnhaânlaømvieäcchungtrongmoätdöï aùnvôùi nhöõngñoái töôïngtöôngtöï. ` Giaùm ñoác Phoù Giaùm Phoù Giaùm Phoù Giaùm …… ñoác Döï ñoác Döï aùn ñoác Döï aùn aùn 1 2 n KS XDDD& CN KS XDDD& CN KS XDDD& CN KS ñieän KS ñieän KS ñieän … … … KS caáp thoaùt KS caáp thoaùt KS caáp thoaùt nöôùc nöôùc nöôùc Cô caáu toå chöùc quaûn lyù theo döï aùn * Lôïi ñieåm: - Raátlinh ñoängtrongphaûnöùngvôùi caùcthayñoåi cuûamoâi tröôøng - Caûi thieänsöï phoái hôïp cheùogiöõacaùcboäphaänchöùcnaêng - Taøi chuyeânmoântaäptrungvaøocaùcñoái töôngcuï theå - Deådaøngthayñoåi kích thöôùcbaèngvieäctheâmvaøohaybôùtra caùcdöï aùn * Khuyeát ñieåm: - Coù theålaømgiaûmlôïi theátheoquy moâ - Coù theålaømgia taêngchi phí bôûi söï truønglaéptrongnguoànlöïc vaønoålöïc cuûacaùc döï aùnkhaùcnhau. - Quaùnhaánmaïnhvaøomoätdöï aùncoù theålaømtoånhaïi ñeántoaønboä - Coù theåtaïo ra canïhtranhkhoânglaønhmaïnh c- CAÁU TRUÙC MA TRAÄN Moät caáu truùc ma traän laø phöông thöùc keát hôïp giöõa caáutruùc chöùc naêngvaø caáu truùcdöï aùn. * Lôïi ñieåm: - Söï phoái hôïp chöùcnaêngbeântrongtoáthôntrongvaänhaønhvaøxöû lyù raécroái. - Gia taêngsöï linh ñoängtrongtheâm,bôùt,thayñoåi söï vaänhaønhñeåphuøhôïp vôùi phía caàu(demand). - Traùch nhieämthöïc hieän coâng vieäc cuûa caùc thaønh vieân toát hôn xuyeân qua caùc chuûnhieämdöï aùn(project manager). 31
- Caûi thieäntieántrình ra quyeátñònhxuyeânquanhoùmdöï aùn(project team) ngaytaïi nôi laømvieäcvì taïi ñoù thoângtin toátnhaátlaø coù saún - Caûi thieänsöï quaûnlyù chieánlöôïc vì laõnh ñaïo ñöôïc giaûi phoùngkhoûi vieäcxöû lyù nhöõngvaánñeàkhoângcaànthieátñeåtaäptrunggiaûi quyeátvaøocaùcnoäi dungchieánlöôïc. * Khuyeát ñieåm: - Heäthoánghai “xeáp”coù theågaâyra nhöõngtruïc traëc - Nhaân vieân cuûa caáu truùc ma traän coù theå nhaännhieämvuï mô hoà vì nhaänleänh maâuthuaånnhautöø hai “xeáp”. - Coù theågaâyra gia taêngchi phí vì söï gia taêngchi phí löôngcuûacaùctröôûngnhoùm - Loøng trung thaønh cao vôùi nhoùmcoù theå gaây ra thieät haïi cho caùc muïc tieâu lôùn hôncuûatoåchöùc. Giaùm ñoác Tröôûng Tröôûng Tröôûng Tröôûng phoøng döï phoøng kyõ phoøng kinh phoøng keá aùn thuaät doanh toaùn chuyeân moân Traùch nhieäm Döï aùn 1 Döï aùn 2 Döï aùn 3 Traùch nhieäm ñoái vôùi döï aùn Cô c a á u t o å c h ö ù c q u a û n ly ù t h e o m a t ra ä n 32
Chöông 2 HÌNH THAØNH DÖÏ AÙN I. CAÙC THAØNH PHAÀN THAM GIA VAØO DÖÏ AÙN XAÂY DÖÏNG: - Chuûñaàutö - Ñôn vò thieátkeá - Ñôn vò thi coâng - Caùcñôn vò tö vaán(tö vaánñaàutö, tö vaánñaáuthaàu,tö vaángiaùmsaùt…) - Quaûnlyù döï aùn Ngoaøi ra coøncoù söï thamgia cuûa: - Nhaøcungcaápthieátbò (neáucoù) - Toå chöùctaøi chính(ngaânhaøng,kho baïc, baûohieåm…) - Cô quanquaûnlyù Nhaønöôùc(theophaâncaápcoângtrình) II. CAÙC PHÖÔNG THÖÙC QUAÛN LYÙ DÖÏ AÙN XAÂY DÖÏNG - Quaûnlyù DA ñoøi hoûi söï laømvieäcthoángnhaátgiöõacaùcbeânthamgia. - Coù nhieàuphöôngthöùcquaûnlyù ñeåthöïc hieänmoätDA. - Theo Luaät xaây döïng vaø Nghò ñònh 52/1999/NÑ-CP ngaøy 08/07/1999 (ñieàu 59) nhöõnghình thöùcquaûnlyù thöïc hieändöï aùnnhösau: a- Chuûñaàutö tröïc tieápquaûnlyù thöïc hieändöï aùn; b- Chuûnhieämñieàuhaønhdöï aùn; c- Chìa khoaùtraotay; d- Töï thöïc hieändöï aùn. Hình thöùc chuû ñaàu tö tröïc tieáp quaûn lyù thöïc hieän döï aùn; - Chuû ñaàutö phaûi coù boä maùyquaûnlyù döï aùn ñuû naênglöïc hoaëcthaønhlaäp Ban quaûnlyù döï aùnñeåquaûnlyù döï aùn Hình thöùc chuû nhieäm ñieàu haønh döï aùn. - Chuû ñaàutö khoângñuû ñieàu kieän tröïc tieáp quaûnlyù thöïc hieän döï aùn phaûi thueâ toå chöùc chuyeânmoânhoaëcgiao cho Ban quaûnlyù döï aùnchuyeânngaønhlaømchuû nhieäm ñieàuhaønhdöï aùn. - Chuûnhieämñieàuhaønhdöï aùncoù traùchnhieäm: + Tröïc tieáp kyù hôïp ñoàng vaø thanh toaùn hôïp ñoàng (tröôøng hôïp ñöôïc chuû ñaàu tö giao) hoaëcgiao dòch ñeå chuû ñaàutö kyù hôïp ñoàngvôùi caùc ñôn vò thamgia thöïc hieändöï aùn 33
+ Chòu traùchnhieämthaymaëtchuûñaàutö giaùmsaùt,quaûnlyù toaønboäquaùtrình thöïc hieändöï aùn. Hình thöùc chìa khoaù trao tay Hình thöùc naøy ñöôïc thöïc hieän khi chuû ñaàutö ñöôïc pheùptoå chöùc ñaáuthaàuñeå choïn nhaø thaàuthöïc hieän toaøn boä döï aùn töø khaûo saùt thieát keá, mua saémvaät tö, xaây laépcho ñeánkhi baøngiaocoângtrìnhñöavaøosöû duïng Vôùi nguoàn voán cuûa Nhaø nöôùc hay caùc nguoàn voán tín duïng ñaàu tö phaùt trieån cuûa Nhaø nöôùc hình thöùc naøy chæaùp duïng ñoái vôùi döï aùn nhoùmC, coøn caùc tröôøng hôïp khaùcphaûi ñöôïc Thuû töôùngchínhphuûcho pheùp. Hình thöùc töï thöïc hieän döï aùn Chuû ñaàu tö coù ñuû naênglöïc hoaït ñoäng saûn xuaát, xaây döïng phuø hôïp vôùi yeâu caàucuûadöï aùn III. CAÙC GIAI ÑOAÏN THÖÏC HIEÄN DÖÏ AÙN CHUAÅN BÒ ÑAÀU THÖÏC HIEÄN ÑAÀU KEÁT THUÙC DAÑT TÖ TÖ - YÙ TÖÔÛNG, - GIAI ÑOẠN - BAØN GIAO XAÙC ÑÒNH THIEÁT KEÁ (thieát - VAÄN HAØNH MUÏC TIEÂU DÖÏ keácô sôû, thieátkeá KHAI THAÙC AÙN kyõ thuaät) - ÑAÙNH GIAÙ - BAÙO CAÙO - GIAI ÑOẠN ÑAÀU SAU DÖÏ AÙN ÑAÀU TÖ hayDÖÏ THAÀU - KEÁT THUÙC AÙN ÑAÀU TÖ - GIAI ÑOAÏN THI DÖÏ AÙN COÂNG IV. NGHIEÂN CÖÙU SÖÏ CAÀN THIEÁT PHAÛI ÑAÀU TÖ VAØ QUY MOÂ ÑAÀU TÖ: 34
Chi phí ñeå thöïc hieän caùc Khaû naêng ñeå aûnh thay ñoåi veà ch.löôïng, c.phí Cao höôûng ñeán chaát löôïng, Cao vaø tieán ñoä chi phí vaø tieán ñoä Thấp Thấp Xaùc Thieát Thieát Cung Hôïp ñoàng ñònh keá kyõ keá kyõ öùng xaây döïng döï aùn thuaät thuaät vaät cuûa sô boä chi tieát lieäu/thie chuû át bò ñ.tö - Xaùc ñònhmuïc tieâucuûadöï aùn - Xaùc ñònhñöôïc quy moâcuûadöï aùn Nghieâncöùu söï caànthieátvaø quy moâñaàutö phaûi ñöara ñöôïc muïc tieâuvaø nhöõng yeâucaàutoái thieåuveà chaátlöôïng cuûaDA. möùc voán ñaàutö toái ña, vaø thôøi ñieåmhoaøn thaønhcaànthieát. Noäi dung nghieâncöùu söï caàn thieát vaø quy moâ ñaàu tö ñöôïc trình baøy trong baùo caùoñaàutö vaødöï aùnñaàutö. Noäi dung chuû yeáu cuûa baùo caùo ñaàu tö laø: 1- Söï caànthieátphaûi ñaàutö, caùc ñieàukieänthuaänlôïi vaø khoù khaên;cheáñoä khai thaùcvaø söûduïngtaøi nguyeânneáucoù; 2- Quy moâñaàutö: coângsuaát,dieäntích xaâydöïng; caùchaïngmuïc coângtrình; döï kieánveàñòa ñieåmxaâydöïngcoângtrìnhvaønhucaàusöûduïngñaát; 3- Phaântích, löïa choïn sô boä veà coângngheä,kyõ thuaät;caùc ñieàukieäncung caápvaättö thieát bò, nguyeânlieäu, naênglöôïng, dòch vuï, haï taàngkyõ thuaät;phöôngaùn giaûi phoùngmaëtbaèng,taùi ñònh cö neáu coù; caùc aûnh höôûng ñoái vôùi moâi tröôøng, phoøng choáng chaùy noå, an ninh, quoác phoøng; 4- Hình thöùc ñaàutö, sô boä toångmöùc ñaàutö, thôøi haïn thöïc hieän, phöôngaùn huy ñoängvoán theotieánñoävaøhieäuquaûkinh teá- xaõhoäi cuûadöï aùnvaøphaânkyø ñaàutö neáucoù. Noäi dung chuû yeáu cuûa döï aùn ñaàu tö laø: 1- Söï caànthieátvaømuïc tieâuñaàutö; hình thöùcñaàutö; ñòañieåmxaâydöïng, nhucaàusöûduïng ñaát;ñieàukieäncungcaápnguyeân,nhieânlieäu. 2- Quy moâvaø dieäntích xaây döïng, caùc haïng muïc coângtrình; phaântích löïa choïn phöôngaùn kyõ thuaät,coângngheävaøcoângsuaát. 35
3- Caùcgiaûi phaùpthöïc hieänbaogoàm: a. Phöôngaùngiaûi phoùngmaëtbaèngvaøXD haï taàngkyõ thuaät; b. Caùcphöôngaùnthieátkeákieántruùc; c. Phöôngaùnkhai thaùcdöï aùnvaøsöûduïnglao ñoäng; d. Phaânñoaïnthöïc hieän,tieánñoäthöïc hieänvaøhình thöùcQLDA. 4- Ñaùnh giaù taùc ñoäng moâi tröôøng, caùc giaûi phaùp phoøng, choángchaùy, noå vaø caùc yeâu caàuveàanninh, quoácphoøng. 5- Toångmöùcñaàutö; nguoànvoán;phöôngaùnhoaøntraûvoán;caùcchætieâutaøi chính,phaântích ñaùnhgiaùhieäuquaûKT- XH. V. CHIEÁN LÖÔÏC CUÛA DÖÏ AÙN Trong giai ñoaïn hình thaønhDA. chuûñaàutö phaûi xaùclaäpchieánlöôïc cho DA. Chieán löôïc cuûaDA laø cô sôû ñeåñieàuhaønhDA baogoàm: Hình thöùcthöïc hieänvaø QLDA; - - Vai troø vaøtraùchnhieämcuûanhöõngngöôøi thamgia DA; - Daïnghôïp ñoàng; - Tieánñoächo coângtaùcthieátkeá, - Tieántrìnhtrieånkhai vaøthöïc hieänthi coâng. Chương 3 KINH PHÍ ĐẦU TƯ CỦA DỰ ÁN I. MỘT SỐ CÁC KHÁI NIỆM: (điều 5 – Nghị định 52/1999/CP củ Chính phủ) - Tổng mức đầu tư: là toàn bộ chi phí đầu tư và xây dựng (kể cả vốn ban đ ầu) và là gi ới hạn chi phí tối đa của dự án đầu tư. - Tổng dự toán: là tổng chi phí cần thiết cho việc đầu tư xây dựng (chi phí chu ẩn b ị m ặt bằng, chi phí thực hiện đầu tư kể cả mua sắm thiết bị và chi phí khác c ủa d ự án) đ ược tính toán cụ thể ở giai đoạn thiết kế kỹ thuật xây dựng, không vượt tổng mức đầu tư đã được duyệt. - Vốn đầu tư được quyết toán là toàn bộ chi phí hợp pháp đã thực hiện trong quá trình đầu tư để đưa dự án vào khai thác sử dụng. Chi phí hợp pháp là chi phí theo đúng h ợp đ ồng đã ký k ết và thiết kế dự toán đã được phê duyệt. đảm bảo theo đúng quy chuẩn, đ ịnh m ức, đ ơn giá, ch ế đ ộ tài chính - kế toán và những quy định hiện hành của Nhà nuớc có liên quan. II. CHI PHÍ Ở CÁC GIAI ĐOẠN ĐẦU TƯ: 1. Giai đoạn chuẩn bị đầu tư: Chỉ chiếm khoảng 5-15% tổng vốn đầu tư, nhưng là giai đoạn bao gồm nhiều công việc phức tạp, chứa đựng các nhân tố về chi ến lược, quyết định sự thành bại của dự án. Do vậy trọng tâm ở giai đoạn này là chất lượng của các kết quả nghiên cứu. Trong giai đoạn gồm các chi phí: a- Chi phí cho công tác điều tra khảo sát, thu thập số liệu... phục vụ cho việc lập báo cáo đầu tư và dự án đầu tư đối với công trình đặc biệt quan trọng và báo cáo nghiên c ứu kh ả thi đ ối v ới các công trình còn lại; 36
b- Chi phí cho hoạt động tư vấn đầu tư như: lập báo cáo đầu tư, thẩm tra xét duyệt báo cáo đầu tư, dự án đầu tư; c- Chi phí cho công tác tuyên truyền, quảng cáo dự án công trình xây dựng. d- Chi phí khởi công công trình xây dựng. 2. Giai đoạn thực hiện đầu tư: chiếm đại bộ phận chi phí của dự án (khoảng từ 80-90% tổng vốn đầu tư) bao gồm: a. Chi phí xây lắp: + Chi phí tháo dỡ kiến trúc cũ, dọn dẹp mặt bằng; + Chi phí san lấp mặt bằng; + Chi phí xây dựng các hạng mục công trình; + Chi phí lắp đặt thiết bị. b. Chi phí thiết bị ( mua sắm, vận chuyển, bảo hiểm, thuế VAT…); c. Chi phí khác (lệ phí cấp đất, giấy phép XD, chi phí đ ền bù, thuê đ ất, chi phí kh ảo sát thi ết kế, thẩm định, quản lý….) 3. Giai đoạn kết thúc dự án: chi phí hoàn công, tháo dở công trình tạm, bào giao, các chi phí khác vận hành thử, đào tạo nhân lực…) III. ƯỚC TÍNH CHI PHÍ ĐẦU TƯ Ước tính hay khái toán chi phí cho dự án trong giai đo ạn chuẩn bị đ ầu tư có nh ững đ ặc đi ểm sau: a- Thiếu thông tin về dự án; b- Đòi hỏi liệt kê đầy đủ các công tác và ước tính chi phí; c- Giới hạn kinh phí tối đa của dự án. Các cơ sở để tính chi phí cho dự án trong giai đoạn chuẩn bị đầu tư: a- Kinh nghiệm; b- Số liệu lưu trữ, thống kê; c- Đơn giá trích ngang (khoán gọn). 1. Ước tính: Sứ dụng đơn giá để ước tính giá thành của các DA Ước tính là quá trình phân tích các số li ệu về giá đã có đ ể xác đ ịnh đ ược đ ơn giá cho các công trình sau này. Đơn giá phải được hình thành dựa trên giá trị trung bình. nhưng có kể đến những giá trị lớn nhất và nhỏ nhất. A + 4B + C UC = 6 Trong đó: UC : đơn giá ước tính; A : đơn giá thấp nhất của công trình đã hoàn thành trước đó; B : đơn giá trung bình của công trình đã hoàn thành; 37
C : đơn giá cao nhất của côngtrình đã hoàn thành trước đó. Ví dụ: Các công trình xây dựng truờng cấp 3 ở TPHCM có các số liệu như sau: Diện tích xây Đơn giá (đ) Công trình Giá thành (tr. đ) dựng (m2) Truờng NTH 7.875.000 4.500 1.750.000 Truờng MĐC 4.843.800 3.510 1.380.000 Min Truờng MCR 10.275.000 6.850 1.500.000 Truờng LHP 2.481.250 1.250 1.985.000 Trường TP 10.616.600 4.870 2.180.000 Max Trường PN 8.753.200 5.540 1.580.000 Trường NK 4.554.000 2.300 1.980.000 1.714.048 Giá trị trung bình 49.398.850 28.820 Ta có: 1.380.000 + 4 * 1.714.048 * 2.180.000 UC = = 1.736.032 đ/m2 6 2. Ước tính có tính đến yếu tố thời gian, địa điểm UC = G * K t * K dd * K dv Trong đó: - G : giá thành công trình đã thực hiện; - Kt : Hiệu chỉnh theo thời gian lãi suất vay, trượt giá, lạm phát…. Hệ số thời gian đ ược xem là hệ số quy đổi giá trị tiền tệ tại thời điểm hoàn thành công trình (công trình đ ược so sánh., đ ối chiếu) và thời điểm hoàn thành công trình của dự án chuẩn bị đầu tư. K t = (1 + r ) n Với r: lãi suất quy đổi (lãi suất vay, trượt giá, lạm phát…); n: số thời đoạn so sánh (năm, tháng…) - Kđđ : Hiệu chỉnh theo địa điểm do vị trí địa lý khác nhau nên chi phí vật tư, máy thi công đ ặc biệt là nhân công khác nhau. K đđ là tỉ số giữa hệ số vị trí địa lý nơi chuẩn bị dự án đầu tư và hệ số vị trí địa lý nơi công trình đã được xây dựng (công trình được so sánh, đối chiếu) - Kđv : Hiệu chỉnh theo đơn vị tính là tỉ số gi ữa số lượng (m 2, m,…) của công trình so sánh và số lượng của công trình chuẩn bị đẩu tư xây dựng. IV. PHÂN TÍCH KINH TẾ ĐỂ LỰA CHỌN DỰ ÁN ĐẦU TƯ - Phương pháp giá trị hiện tại (NPV) - Phương pháp thời gian hoàn vốn (PP) - Phương pháp suất thu hồi nội tại (IRR) - Phương pháp tỉ số lợi ích và chi phí (B/C) Các công thức cơ bản để chuyển đổi dòng tiền tệ đơn và phân bồ đều 1. Cho P tìm F: F = P (1 + r ) n hay F =P(F/P, r, n) 38
Ý nghĩa: Nếu đầu tư P đồng trong n năm thì đến kỳ hạn sẽ lũy tích được là F đồng. 2. Cho F tìm P: 1 P=F hay P = F(P/F, r, n) (1 + r ) n Ý nghĩa: Muốn có F đồng năm thứ n trong tương lai thì ngay t ừ năm đ ầu ph ải b ỏ v ốn là P đồng. 3. Cho A tìm P: (1 + r ) n − 1 P=A hay P = A(P/A, r, n) r (1 + r ) n Ý nghĩa: Nếu hàng năm có khả năng trả nợ đều đặn là A đồng trong n năm thì s ố v ốn đ ược vay năm đầu sẽ là P đồng. 4. Cho P tìm A: r (1 + r ) n A=P hay A = P(A/P, r, n) (1 + r ) n − 1 Ý nghĩa: Nếu năm đầu vay vốn là P đồng trong thời hạn n năm thì hàng năm phải tr ả đ ều đ ặn cả lãi lẫn gốc là A đồng (hình thức bán trả góp) 5. Cho A tìm F (1 + r ) n − 1 F=A hay F = A(F/A, r, n) r Ý nghĩa: Nếu hàng năm đầu tư A đồng đều đặn trong năm thì cuối năm thứ n sẽ luỹ tích đ ược F đồng. 6. Cho F tìm A r A=F hay A= F(A/F, r, n) (1 + r ) n − 1 39
Chương 4 HOẠCH ĐỊNH DỰ ÁN I. HOẠCH ĐỊNH BAN ĐẦU CỦA CHỦ NHIỆM DỰ ÁN Nhiệm vụ đầu tiên của chủ nhiệm DA là tập trung tất cả những tài liệu liên quan đến DA. - Báo cáo lập DA đầu tư; - Hợp đồng tư vấn ký giữa chủ đầu tư với cơ quan chủ quản của người chủ nhiệm DA; - Các tài liệu liên quan đến dự án. Mục đích của quá trình xét duyệt ban đầu là làm quen với các mục tiêu c ủa ch ủ đ ầu t ư, những yêu cầu của DA và xác định các thông tin cần thi ết cho công tác l ập k ế ho ạch DA, đ ặc biệt là trong báo cáo nghiên cứu tìên khả thi và báo cáo khả thi (báo cáo đầu tư) 4 Xác định quy mô dự án: Xác định quy mô của dự án là xác định các hạng mục và công việc cần làm nhằm đáp ứng yêu cầu của chủ đầu tư về dự án. Mục đích: tìm hiểu và cung cấp thông tin cần thiết về công vi ệc c ần làm đ ể có th ể tri ển khai công việc kịp thời, tránh (hạn chế) phát sinh làm tăng kinh phí và kéo dài th ời gian th ực hiện dự án. - Xác định mục tiêu của dự án và yêu cầu của chủ đầu tư; - Rà soát quy mô của dự án; - Kiểm tra xem quy mô đã hợp lý chưa? - Cần thiết phải bổ sung, thay đổi nội dung, công việc, thông tin; 40