NÂNG CAO HIỆU QUẢ HOẠT ĐỘNG CỦA CÁC PHƯƠNG THỨC THANH TOÁN QUỐC TẾ TRONG HOẠT ĐỘNG XUẤT KHẨU GẠO

Chia sẻ: Vo Phu Toan | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:95

Thêm vào BST

Báo xấu

372
lượt xem 114
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Trong bối cảnh hiện nay, xu thế hội nhập và tự do hóa thƣơng mại diễn ra mạnh mẽ trong mỗi khu vực và trên toàn thế giới. Cùng với xu thế đó, Việt Nam bằng những thành tựu phát triển kinh tế trong tiến trình đổi mới cũng đã và đang tích cực hội nhập với nền kinh tế thế giới. Bằng chứng cho thấy đó là những năm gần đây, kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam đã gia tăng đáng kể. Về xuất khẩu hàng hoá, năm 2007, xuất khẩu đạt mức cao nhất từ trƣớc đến nay...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: NÂNG CAO HIỆU QUẢ HOẠT ĐỘNG CỦA CÁC PHƯƠNG THỨC THANH TOÁN QUỐC TẾ TRONG HOẠT ĐỘNG XUẤT KHẨU GẠO

TRƢỜNG ĐẠI HỌC CẦN THƠ KHOA KINH TẾ - QUẢN TRỊ KINH DOANH  LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP NÂNG CAO HIỆU QUẢ HOẠT ĐỘNG CỦA CÁC PHƢƠNG THỨC THANH TOÁN QUỐC TẾ TRONG HOẠT ĐỘNG XUẤT KHẨU GẠO TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN MÊ KÔNG Giáo viên hướng dẫn: Sinh viên thực hiện PHẠM LÊ ĐÔNG HẬU TỪ THẢO HIẾU MSSV: 4074654 Lớp: Ngoại thương khóa 33 Cần Thơ – 2010
LỜI CẢM TẠ Em xin chân thành cảm ơn Quý thầy cô trường Đại học Cần Thơ, đặc biệt là Quý thầy cô Khoa Kinh tế & Quản trị kinh doanh đã tận tình giảng dạy, truyền đạt kiến thức cho em trong suốt thời gian em học tại trường. Cùng với sự nỗ lực của bản thân, em đã hoàn thành chương trình học của mình. Em xin chân thành cảm ơn cô Phạm Lê Đông Hậu đã tận tình chỉ bảo, hướng dẫn em hoàn thành tốt đề tài tốt nghiệp. Em xin chân thành cảm ơn Ban Lãnh đạo, các cô, chú và anh chị tại công ty Cổ Phần Mê Kông đã nhiệt tình giúp đỡ, tạo điều kiện thuận lợi để em học hỏi, tiếp xúc với thực tế trong suốt thời gian em thực tập ở Quý Cơ quan. Do kiến thức còn hạn hẹp, thời gian tìm hiểu chưa nhiều, chưa sâu nên đề tài không thể tránh khỏi những thiếu sót. Rất mong nhận được ý kiến đóng góp của Quý thầy cô, Ban lãnh đạo, các cô, chú, anh, chị tại Quý Cơ quan để đề tài được hoàn thiện hơn và có giá trị nghiên cứu thực sự. Xin kính chúc Quý thầy cô, Ban lãnh đạo và toàn thể các cô, chú, anh, chị tại công ty Cổ Phần Mê Kông Cần Thơ lời chúc sức khỏe và thành đạt. Xin chân thành cảm ơn! Cần Thơ, ngày 20 tháng 11 năm 2010 Sinh viên thực hiện ( ký và ghi họ tên ) TỪ THẢO HIẾU i
LỜI CAM ĐOAN Tôi cam đoan rằng đề tài này là do chính tôi thực hiện, các số liệu thu thập và kết quả phân tích trong đề tài là trung thực, đề tài không trùng với bất kỳ đề tài nghiên cứu khoa học nào. Cần Thơ, ngày …... tháng …... năm 2010 Sinh viên thực hiện ( ký và ghi họ tên ) TỪ THẢO HIẾU ii
NHẬN XÉT CỦA GIÁO VIÊN HƯỚNG DẪN  Họ và tên người hướng dẫn: Phạm Lê Đông Hậu  Học vị: Cử nhân  Chuyên ngành: Kinh tế ngoại thương  Cơ quan công tác: Khoa Kinh Tế - Quản Trị Kinh Doanh, trường Đại học Cần Thơ.  Tên học viên: Từ Thảo Hiếu  Mã số sinh viên: 4074654  Chuyên ngành: Kinh tế ngoại thương.  Tên đề tài: Nâng cao hiệu quả hoạt động của các phương thức thanh toán quốc tế tại công ty Cổ Phần Mê Kông. NỘI DUNG NHẬN XÉT 1. Tính phù hợp của đề tài với chuyên ngành đào tạo: ............................................ .................................................................................................................................. 2. Về hình thức: ....................................................................................................... .................................................................................................................................. 3. Ý nghĩa khoa học, thực tiễn và tính cấp thiết của đề tài: ..................................... .................................................................................................................................. 4. Độ tin cậy của số liệu và tính hiện đại của luận văn: .......................................... .................................................................................................................................. 5. Nội dung và các kết quả đạt được:....................................................................... .................................................................................................................................. .................................................................................................................................. 6. Các nhận xét khác: .............................................................................................. .................................................................................................................................. 7. Kết luận: .............................................................................................................. .................................................................................................................................. Cần Thơ, ngày ………, tháng ………, năm 2010 Giáo viên hướng dẫn ( ký và ghi họ tên ) PHẠM LÊ ĐÔNG HẬU iv
NHẬN XÉT CỦA GIÁO VIÊN PHẢN BIỆN .......................................................................................................................... .................................................................................................................................. .................................................................................................................................. .................................................................................................................................. .................................................................................................................................. .................................................................................................................................. .................................................................................................................................. .................................................................................................................................. .................................................................................................................................. .................................................................................................................................. .................................................................................................................................. .................................................................................................................................. .................................................................................................................................. .................................................................................................................................. .................................................................................................................................. .................................................................................................................................. .................................................................................................................................. .................................................................................................................................. .................................................................................................................................. .................................................................................................................................. Cần Thơ, ngày ………, tháng ………, năm ……… Giáo viên phản biện (Ký và ghi họ tên) v
MỤC LỤC Trang Chƣơng 1 GIỚI THIỆU.............................................................................. 1 1.1 ĐẶT VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU ....................................................................1 1.1.1 Tính cấp thiết của đề tài ........................................................................1 1.1.2 Cở sở khoa học, thực tiễn .....................................................................2 1.2 MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU .........................................................................4 1.2.1 Mục tiêu chung .....................................................................................4 1.2.2 Mục tiêu cụ thể .....................................................................................4 1.3 PHẠM VI NGHIÊN CỨU ...........................................................................4 1.3.1 Phạm vi không gian ..............................................................................4 1.3.2 Phạm vi thời gian ..................................................................................4 1.3.3 Đối tượng nghiên cứu ...........................................................................5 1.4 LƢỢC KHẢO TÀI LIỆU ............................................................................5 Chƣơng 2 PHƢƠNG PHÁP LUẬN VÀ PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU .............................................................................................................. 7 2.1 PHƢƠNG PHÁP LUẬN ..............................................................................7 2.1.1 Khái niệm về thanh toán quốc tế và vai trò của thanh toán quốc tế đối với hoạt động xuất nhập khẩu .........................................................................7 2.1.1.1 Khái niệm thanh toán quốc tế (TTQT) .........................................7 2.1.1.2 Vai trò của thanh toán quốc tế đối với hoạt động xuất nhập khẩu7 2.1.2 Các phương tiện thanh toán quốc tế .....................................................9 2.1.2.1 Hối phiếu (Bill of Exchange) ........................................................9 2.1.2.2 Séc (cheque) ................................................................................10 2.1.2.3 Lệnh phiếu (Promissory Note) ....................................................11 2.1.2.4 Thẻ thanh toán.............................................................................11 2.1.3 Các phương thức thanh toán quốc tế ..................................................12 2.1.3.1 Phương thức trả tiền mặt (In cash)..............................................12 2.1.3.2 Phương thức ghi sổ (Open Account) ..........................................12 2.1.3.3 Mua bán đối lưu (Counter Trade) ...............................................13 2.1.3.4 Phương thức nhờ thu (Collection of Payment) ...........................13 2.1.3.5 Phương thức chuyển tiền (Remittance) ......................................16 2.1.3.6 Đổi chứng từ lấy tiền (Cash Against Doccuments) ....................17 2.1.3.7 Phương thức tín dụng chứng từ (Letter of Credit hay L/C) ........18 2.2 PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU .............................................................21 2.2.1 Phương pháp thu thập số liệu .............................................................21 2.2.2 Phương pháp phân tích số liệu ............................................................21 Chƣơng 3 TỔNG QUAN VỀ CÔNG TY CỔ PHẦN MÊ KÔNG ........ 24 3.1 GIỚI THIỆU SƠ LƢỢC VỀ CÔNG TY CỔ PHẦN MÊ KÔNG ..........24 3.1.1 Lịch sử hành thành và quá trình phát triển .........................................24 3.1.2 Chức năng và nhiệm vụ của công ty ...................................................25 3.1.3 Cơ cấu tổ chức, bộ máy quản lý của công ty ......................................26 3.1.3.1 Sơ đồ bộ máy tổ chức của công ty ..............................................27 3.1.3.2 Chức năng, nhiệm vụ của các phòng ban và đơn vị trực thuộc ..27 3.1.3.3 Tình hình nhân sự của công ty ....................................................30 3.2 KHÁI QUÁT VỀ HOẠT ĐỘNG KINH DOANH CỦA CÔNG TY ......31 3.2.1 Đặc điểm kinh doanh của công ty.......................................................31 vi
3.2.2 Tình hình xuất khẩu gạo của công ty trong những năm gần đây (2008 – 2010) ..........................................................................................................32 3.2.2.1 Hoạt động thu mua ......................................................................32 3.2.2.2 Hoạt động xuất khẩu gạo ............................................................38 Chƣơng 4 CÁC PHƢƠNG THỨC THANH TOÁN QUỐC TẾ VÀ HIỆU QỦA CỦA TỪNG PHƢƠNG THỨC TRONG HOẠT ĐỘNG XUẤT KHẨU GẠO CỦA CÔNG TY CỔ PHẦN MÊ KÔNG ............. 50 4.1 THỰC TRẠNG HOẠT ĐỘNG THANH TOÁN QUỐC TẾ TRONG HOẠT ĐỘNG XUẤT KHẨU GẠO CỦA CÔNG TY CỔ PHẦN MÊ KÔNG . ......................................................................................................................50 4.1.1 Tình hình áp dụng các phương thức thanh toán của công ty trong hoạt động xuất khẩu gạo từ năm 2008 đến 6 tháng đầu năm 2010 ......................50 4.1.1.1 Tình hình sử dụng các phương thức thanh toán tại công ty ........50 4.1.1.2 Tình hình sử dụng các phương thức thanh toán của công ty theo thị trường xuất khẩu ..................................................................................53 4.1.2 Các phương thức thanh toán dùng trong hoạt động xuất khẩu gạo của công ty...........................................................................................................59 4.1.2.1 Thanh toán quốc tế theo phương thức chuyển tiền .....................59 4.1.2.2 Thanh toán quốc tế theo phương thức tín dụng chứng từ (L/C) .63 4.1.2.3 Thanh toán quốc tế theo phương thức CAD ...............................65 4.2 ĐÁNH GIÁ HIỆU QUẢ CỦA TỪNG PHƢƠNG THỨC THANH TÓAN QUỐC TẾ CỦA CÔNG TY ..................................................................66 4.2.1 Đánh giá chung về hiệu quả của hoạt động thanh toán quốc tế của công ty...........................................................................................................66 4.2.2 Hiệu quả của từng phương thức thanh toán quốc tế ...........................67 4.2.2.1 Phương thức chuyển tiền ...........................................................67 4.2.2.2 Phương thức tín dụng chứng từ ..................................................69 4.2.2.3 Phương thức CAD ......................................................................70 4.3 NHÂN TỐ ẢNH HƢỞNG ĐẾN HIỆU QUẢ HOẠT ĐỘNG THANH TOÁN QUỐC TẾ CỦA CÔNG TY ..................................................................72 4.3.1 Nhân tố khách quan ............................................................................72 4.3.2 Nhân tố chủ quan ................................................................................74 Chƣơng 5 GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ HOẠT ĐỘNG THANH TOÁN QUỐC TẾ TRONG VIỆC XUẤT KHẨU GẠO CỦA CÔNG TY CỔ PHẦN MÊ KÔNG .......................................................... 75 5.1 MỤC TIÊU VÀ ĐỊNH HƢỚNG PHÁT TRIỂN CỦA CÔNG TY TRONG THỜI GIAN TỚI ................................................................................75 5.2 GIẢI PHÁP GÓP PHẦN HOÀN THIỆN HOẠT ĐỘNG THANH TOÁN QUỐC TẾ TRONG HOẠT ĐỘNG XUẤT KHẨU GẠO CỦA CÔNG TY CỔ PHẦN MÊ KÔNG .................................................................................75 5.2.1 Giải pháp góp phần hoàn thiện việc sử dụng các PTTT tại công ty ...75 5.2.2 Giải pháp cho các phương thức thanh toán tại công ty ......................76 5.2.2.1 Phương thức chuyển tiền ............................................................76 5.2.2.2 Phương thức tín dụng chứng từ ..................................................77 5.2.2.3 Phương thức CAD ......................................................................78 Chƣơng 6 KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ................................................ 79 6.1 KẾT LUẬN ..................................................................................................79 6.2 KIẾN NGHỊ.................................................................................................80 vii
6.2.1 Đối với nhà nước ................................................................................80 6.2.2 Đối với công ty ...................................................................................81 TÀI LIỆU THAM KHẢO ........................................................................ 83 viii
DANH MỤC BIỂU BẢNG Trang Bảng 3.1: Cơ cấu và trình độ chuyên môn của lao động trong công ty .............. 31 Bảng 3.2: Cơ cấu theo sản lượng các hình thức thu mua của công ty từ năm 2008 đến 6 tháng đầu năm 2010 ................................................................................... 33 Bảng 3.3: Cơ cấu theo giá trị các hình thức thu mua của công ty từ năm 2008 đến 6 tháng đầu năm 2010 .......................................................................................... 34 Bảng 3.4: Cơ cấu theo sản lượng các mặt hàng thu mua của công ty từ năm 2008 đến 6 tháng đầu năm 2010 ................................................................................... 35 Bảng 3.5: Cơ cấu theo giá trị các mặt hàng thu mua của công ty từ năm 2008 đến 6 tháng đầu năm 2010 .......................................................................................... 37 Bảng 3.6: Kim ngạch xuất khẩu gạo của công ty từ năm 2008-2009 ................. 38 Bảng 3.7: Kim ngạch xuất khẩu gạo của công ty 6 tháng đầu năm 2009 và 2010 .............................................................................................................................. 40 Bảng 3.8: Sản lượng xuất khẩu theo hình thức xuất khẩu của công ty từ năm 2008 đến 6 tháng đầu năm 2010 ......................................................................... 41 Bảng 3.9: Giá trị xuất khẩu gạo theo hình thức xuất khẩu của công ty từ năm 2008 đến 6 tháng đầu năm 2010 .......................................................................... 41 Bảng 3.10: Thị trường xuất khẩu gạo của công ty từ năm 2008 đến 6 tháng đầu năm 2010.............................................................................................................. 44 Bảng 3.11: Cơ cấu theo sản lượng các mặt hàng xuất khẩu của công ty từ năm 2008 đến 6 tháng đầu năm 2010 .......................................................................... 46 Bảng 4.1: Cơ cấu theo số lượng các phương thức thanh toán quốc tế của công ty từ năm 2008 đến 6 tháng đầu năm 2010 .............................................................. 50 Bảng 4.2: Cơ cấu theo giá trị các phương thức thanh toán quốc tế của công ty từ năm 2008 đến 6 tháng đầu năm 2010 .................................................................. 52 Bảng 4.3: Cơ cấu theo giá trị các phương thức thanh toán quốc tế của công ty ở các thị trường từ năm 2008 đến 6 tháng đầu năm 2010 ...................................... 54 Bảng 4.4: Tình hình sử dụng các phương thức thanh toán quốc tế của công ty từ năm 2008 đến 6 tháng đầu năm 2010 .................................................................. 55 ix
Bảng 4.5: Tình hình sử dụng phương thức thanh toán TT của công ty từ năm 2008 đến 6 tháng đầu năm 2010 .......................................................................... 59 Bảng 4.6: Tình hình sử dụng phương thức thanh toán TT theo số lượng hợp đồng ở từng thị trường xuất khẩu ................................................................................. 60 Bảng 4.7: Tình hình sử dụng phương thức thanh toán TT theo giá trị ở từng thị trường xuất khẩu .................................................................................................. 61 Bảng 4.8: Tình hình sử dụng phương thức thanh toán LC của công ty từ năm 2008 đến 6 tháng đầu năm 2010 .......................................................................... 64 Bảng 4.9: Tình hình sử dụng phương thức thanh toán CAD của công ty từ năm 2008 đến 6 tháng đầu năm 2010 .......................................................................... 65 Bảng 4.10: Chi phí hoạt động thanh toán quốc tế của công ty qua các năm ...... 67 Bảng 4.11: Chi phí hoạt động thanh toán quốc tế bằng phương thức TT ........... 68 Bảng 4.12: Chi phí hoạt động thanh toán quốc tế bằng phương thức LC........... 69 x
DANH MỤC HÌNH Trang Sơ đồ 1: Bộ máy tổ chức của công ty.................................................................. 27 Hình 3.1: Các hình thức xuất khẩu chủ yếu của công ty từ năm 200 8 đến 6 tháng đầu năm 2010 ....................................................................................................... 42 Hình 3.2: Cơ cấu thị trường xuất khẩu của công ty từ năm 2008 đến 6 tháng đầu năm 2010.............................................................................................................. 44 Hình 3.3: Cơ cấu sản lượng các mặt hàng gạo xuất khẩu của công ty qua các năm ................................................................................................................................ 47 Hình 4.1: Cơ cấu theo số lượng các phương thức thanh toán từ năm 2008 đến 6 tháng đầu năm 2010 ............................................................................................. 51 Hình 4.2: Cơ cấu theo giá trị các phương thức thanh toán từ năm 2008 đến 6 tháng đầu năm 2010 ............................................................................................. 52 Hình 4.3: Cơ cấu các phương thức thanh toán quốc tế được công ty áp dụng ở thị trường châu Âu từ năm 2008 đến 6 tháng đầu năm 2010 .................................... 56 Hình 4.4: Cơ cấu theo giá hình thức TT ở các thị trường của công ty từ năm 2008 đến 6 tháng đầu năm 2010 .......................................................................... 61 Hình 4.5: Cơ cấu theo giá trị hình thức thanh toán LC ở các thị trường. của công ty từ năm 2009 và 6 tháng đầu năm 2010 ............................................................ 64 xi
DANH SÁCH CÁC TỪ VIẾT TẮT Tiếng Việt: : Ban kiểm soát BKS : Chế biến lương thực CBLT ĐHĐCĐ : Đại hội đồng cổ đông : Tổng thu nhập quốc dân GDP HĐMBNT : Hợp đồng mua bán ngoại thương HĐQT : Hội đồng quản trị : Tín dụng chứng từ TDCT : Trách nhiệm hữu hạn TNHH : Thanh toán quốc tế TTQT : Ủy ban nhân dân UBND Tiếng Anh: : Bill of Exchange (Hối phiếu) B/E : Cash Against Doccuments (Đổi chứng từ lấy tiền) CAD : Letter of Credit (Thư tín dụng) L/C : Mail Transfers (Thư hối) M/T : Gross Domestic Product (Tổng sản phẩm quốc nội) GDP : Delivery Of Documentary Against Payment (Nhờ thu theo hình D/A thức thanh toán giao chứng từ) : Delivery Of Documentary Against Acceptance (Nhờ thu thoe D/P hình thức chấp nhận thanh toán giao chứng từ) D/OT : Deliver Of Documents On Other Term And Conditions (Giao chứng từ theo các điều kiện) : Telegraphic Transfers (Điện hối) T/T SWIFT : Society for Worldwide Interbank Financial Telecommunication (Hội Viễn thông liên ngân hàng quốc tế) * Ghi chú: Quy ước dấu phẩy “,” dùng để phân cách thập phân, dấu chấm “.” Dùng để phân cách phần nghìn. xii
Nâng cao hiệu quả hoạt động thanh toán quốc tế tại công ty Cổ Phần Mê Kông Chƣơng 1 GIỚI THIỆU 1.1 ĐẶT VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU 1.1.1 Tính cấp thiết của đề tài Trong bối cảnh hiện nay, xu thế hội nhập và tự do hóa thƣơng mại diễn ra mạnh mẽ trong mỗi khu vực và trên toàn thế giới. Cùng với xu thế đó, Việt Nam bằng những thành tựu phát triển kinh tế trong tiến trình đổi mới cũng đã và đang tích cực hội nhập với nền kinh tế thế giới. Bằng chứng cho thấy đó là những năm gần đây, kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam đã gia tăng đáng kể. Về xuất khẩu hàng hoá, năm 2007, xuất khẩu đạt mức cao nhất từ trƣớc đến nay và tăng trƣởng với tốc độ cao. Kim ngạch xuất khẩu đạt 47,7 t ỷ USD, tăng 21% so với năm 2006. Năm 2008, giá trị xuất khẩu hàng hoá ƣớc đạt 65 tỷ USD, tƣơng đƣơng 73% GDP, tăng 33,9% so với năm 2007. Tổng kim ngạch xuất khẩu hàng hoá của năm 2008 đạt mức cao gấp nhiều lần so với những năm trƣớc đó. Năm 2007 – 2008, tốc độ xuất khẩu tăng nhanh hơn 2 lần so với tốc độ tăng GDP; Tổng kim ngạch xuất khẩu và nhập khẩu cao gấp 1,6 lần so với tổng giá trị GDP. Tuy nhiên, năm 2009, do ảnh hƣởng của khủng hoảng kinh tế thế giới, xuất khẩu năm này giảm còn 56,58 tỷ USD. Việc mở ra các quan hệ ngoại thƣơng ngày càng rộng rãi đặt ra những cơ hội và thách thức cho các doanh nghiệp kinh doanh xuất nhập khẩu của Việt Nam. Trong quá trình buôn bán với nƣớc ngoài, thanh toán quốc tế là công việc rất quan trọng mà mọi nhà xuất nhập khẩu đều hết sức quan tâm. Chất lƣợng của hoạt động thanh toán sẽ có ảnh hƣởng quyết định đến hiệu quả kinh tế của hoạt động kinh doanh ngoại thƣơng. Hơn nữa, thông qua hoạt động thanh toán quốc tế các doanh nghiệp ngày càng thu hút nhiều khách hàng và có cơ hội khẳng định vị thế của mình trên trƣờng quốc tế, tăng thu nhập và phát triển ổn định trong môi trƣờng cạnh tranh. Trong kinh doanh ngày nay, thanh toán quốc tế đang ngày trở nên phổ biến. Những phƣơng thức thanh toán truyền thống nhƣ tiền mặt đã dần đƣợc thay thế bằng những phƣơng thức thanh toán hiện đại hơn, nhanh chóng hơn. Những phƣơng thức thanh toán quốc tế ngày nay ngày càng nhiều. GVHD: PHẠM LÊ ĐÔNG HẬU SVTH: TỪ THẢO HIẾU -1-
Nâng cao hiệu quả hoạt động thanh toán quốc tế tại công ty Cổ Phần Mê Kông Các doanh nhân cũng sử dụng chúng một cách thông dụng hơn trong hoạt động giao thƣơng của mình. Tuy nhiên, do tính chất đặc biệt của nó nên hoạt động thanh toán quốc tế rất dễ gặp rủi ro. Vì vậy, yêu cầu đặt ra đối với các doanh nghiệp là cần có kiến thức vững chắc về phƣơng thức thanh toán quốc tế nhấ t định đƣợc áp dụng trong từng lần giao thƣơng. Chính vì vậy, việc tổng kết thực tiễn tìm ra các giải pháp nhằm tìm ra các giải pháp để hoàn thiện hoạt động thanh toán quốc tế là một điều hết sức cần thiết. Là một doanh nghiệp mới Cổ Phần Mê Kông phần hóa và tham gia vào thị trƣờng xuất khẩu trong thời gian gần đây. Tuy vậy, công ty Cổ Phần Mê Kông đã đạt đƣợc những kết quả đáng kể trong lĩnh vực xuất nhập khẩu, trong đó có sự đóng góp không nhỏ của sự thành công của hoạt động thanh toán quốc tế. Tuy nhiên, do bản chất của hoạt động thanh toán quốc tế, hoạt động này khó tránh khỏi những rủi ro. Vì vậy, việc nghiên cứu kỹ lƣỡng về những phƣơng thức thanh toán quốc tế mà công ty áp dụng và qua đó đánh giá hiệu quả của chúng đối với hoạt động xuất nhập khẩu của công ty là điều hết sức cần thiết. Vì thế, em đã chọn đề tài “Nâng cao hiệu quả hoạt động thanh toán quốc tế trong hoạt động xuất khẩu gạo của công ty Cổ Phần Mê Kông” để có thể đi sâu nghiên cứu cách thức thanh toán của công ty với các đối tác nƣớc ngoài. Đồng thời phân tích hiệu quả của từng phƣơng thức thanh toán trong hoạt động xuất khẩu gạo của công ty. Từ đó có thể đánh giá đƣợc những lợi thế cũng nhƣ hạn chế của từng phƣơng thức mà có thể áp dụng phù hợp vào việc kinh doanh của công ty nhằm góp phần làm tăng hiệu quả kinh doanh của công ty Cổ Phần Mê Kông. 1.1.2 Cở sở khoa học, thực tiễn Trong xu hƣớng toàn cầu hóa nền kinh tế hiện nay, khi các quốc gia đều đặt kinh tế đối ngoại lên hàng đầu, coi hoạt động kinh tế đối ngoại là con đƣờng tất yếu trong chiến lƣợc phát triển kinh tế đất nƣớc thì hoạt động của TTQT ngày càng đóng một vai trò quan trọng không thể thiếu và trở thành một hoạt động cơ bản trong kinh doanh xuất nhập khẩu. Hoạt động TTQT là một mắt xích không thể thiếu trong toàn bộ dây chuyền thực hiện một hợp đồng ngoại thƣơng. Vì thế, việc nghiên cứu để nắm vững nghiệp vụ thanh toán quốc tế là một yêu cầu cần thiết đối với nhà kinh doanh xuất nhập khẩu để giúp họ có thể nắm rõ đặc điểm GVHD: PHẠM LÊ ĐÔNG HẬU SVTH: TỪ THẢO HIẾU -2-
Nâng cao hiệu quả hoạt động thanh toán quốc tế tại công ty Cổ Phần Mê Kông và cân nhắc để vận dụng phƣơng thức thanh toán nào hợp lý hơn trong từng trƣờng hợp cụ thể. Là một nƣớc đang phát triển với tốc độ tăng trƣởng kinh tế đứng thứ ba khu vực, sau Trung quốc và Ấn độ, Việt Nam đã và đang không ngừng mở rộng hoạt động ngoại thƣơng cới các nƣớc trên thế giới. Những năm gần đây, doanh thu từ xuất khẩu đã mang lại nguồn ngoại tệ đáng kể cho đất nƣớc. Đặc biệt là từ việc xuất khẩu các mặt hàng nông sản, đáng nói đến chính là mặt hàng gạo. Với những điều kiện tự nhiên thuận lợi Việt Nam đã ngày càng khẳng định danh hiệu nƣớc xuất khẩu gạo đứng thứ 2 trên thị trƣờng thế giới. Đối với Đồng Bằng Sông Cửu Long, là vựa lúa lớn nhất cả nƣớc, xuất khẩu gạo hàng năm luôn dẫn đầu cả nƣớc về sản lƣợng và giá trị, hoạt động xuất khẩu gạo của các doanh nghiệp ở Đồng Bằng Sông Cửa Long đã và đang phát triển mạnh mẽ. Cùng với xu thế xuất khẩu đó đó, hoạt động thanh toán quốc tế cũng gia tăng về số lƣợng và ngày càng cải thiện đƣợc chất lƣợng. Tuy nhiên, hiện tại, ở Việt Nam nói chung Đồng Bằng Sông Cửu Long nói riêng, nhiều doanh kinh doanh xuất nhập khẩu vẫn còn mắc phải những sai lầm do chƣa vận dụng hợp lý các phƣơng thức thanh toán thích hợp với những trƣờng hợp cụ thể, gây nhiều thiệt hại cho bản thân hoặc tăng chi phí kinh doanh do phải thay đổi chứng từ. Nhìn chung, điểm yếu của nhiều doanh nghiệp xuất nhập khẩu này còn là thiếu kinh nghiệm giao dịch trên thị trƣờng quốc tế. Phần lớn không xem xét kỹ hoặc hiểu hết những rủi ro về luật pháp có thể xảy ra từ những điểm chƣa rõ ràng trong hợp đồng xuất nhập khẩu. Một số doanh nghiệp, vẫn còn nhiều hạn chế khi làm ăn với các đối tác nƣớc ngoài, do không nắm rõ về tình hình kinh tế chính trị của những nƣớc đối tác hoặc do chính sách của họ thay đổi thƣờng xuyên, cũng còn nhiều quốc gia hiện có chính sách, luật lệ không rõ ràng. Điều này cho thấy, công tác nghiên cứu, tìm hiểu về các phƣơng thức thanh toán quốc tế trong các doanh nghiệp xuất nhập khẩu Việt Nam nói chung Đồng Bằng Sông Cửu Long nói riêng vẫn chƣa đƣợc chú trọng đúng mức. Cho nên việc nghiên cứu và phân tích hiệu quả của các phƣơng thức thanh toán quốc tế trong hoạt động xuất khẩu của các doanh nghiệp xuất nhập khẩu ở Việt Nam nói chung, Đồng Bằng Sông Cửu Long nói riêng, đơn cử là Công ty Cổ Phần Mê GVHD: PHẠM LÊ ĐÔNG HẬU SVTH: TỪ THẢO HIẾU -3-
Nâng cao hiệu quả hoạt động thanh toán quốc tế tại công ty Cổ Phần Mê Kông Kông Cần Thơ. Việc phân tích này sẽ giúp công ty phát hiện ra đƣợc những ƣu điểm cũng nhƣ những hạn chế của từng phƣơng thức thanh toán để có thể áp dụng hợp lý mỗi phƣơng thức vào từng đối tác, từng thị trƣờng cụ thể. 1.2 MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU 1.2.1 Mục tiêu chung Đề tài có mục tiêu chung là tập trung phân tích các phƣơng thức thanh toán quốc tế mà công ty Cổ Phần Mê Kông đã sử dụng và hiệu quả của chúng trong hoạt động xuất khẩu gạo của công ty. Đồng thời tìm hiểu các yếu tố ảnh hƣởng đến hiệu quả của việc thanh toán quốc tế nhằm có biện pháp phòng ngừa rủi ro và vận dụng có hiệu quả các phƣơng thức thanh toán vào từng hợp đồng cụ thể để nâng cao hiệu quả kinh doanh của công ty. 1.2.2 Mục tiêu cụ thể Đề tài tập trung vào những mục tiêu cụ thể nhƣ sau: Tìm hiểu về công ty và hoạt động xuất khẩu gạo của công ty Cổ Phần Mê Kông. Phân tích các phƣơng thức thanh toán quốc tế mà công ty đã áp dụng và hiệu quả của từng phƣơng thức trong trong quá trình kinh doanh xuất khẩu gạo của công ty. Nghiên cứu những nhân tố ảnh hƣởng đến hiệu quả của việc thanh toán quốc tế của công ty Đề ra một số biện pháp nhằm nâng cao hiệu quả của hoạt động thanh toán quốc tế của công ty. 1.3 PHẠM VI NGHIÊN CỨU 1.3.1 Phạm vi không gian Đề tài đƣợc nghiên cứu tại công ty Cổ Phần Mê Kông Cần Thơ. 1.3.2 Phạm vi thời gian Số liệu sử dụng trong đề tài này đƣợc thu thập từ năm 2008 đến 6 tháng đầu năm 2010. Thời gian thực hiện đề tài từ 09/09/2010 đến ngày 15/11/2010. GVHD: PHẠM LÊ ĐÔNG HẬU SVTH: TỪ THẢO HIẾU -4-
Nâng cao hiệu quả hoạt động thanh toán quốc tế tại công ty Cổ Phần Mê Kông 1.3.3 Đối tƣợng nghiên cứu Đề tài tập trung nghiên cứu các phƣơng thức thanh toán quốc tế mà công ty Cổ Phần Mê Kông áp dụng và hiệu quả của từng phƣơng thức thanh toán đó đối với hoạt động xuất khẩu mặt hàng gạo của công ty từ năm 2008 đến nửa đầu năm 2010. 1.4 LƢỢC KHẢO TÀI LIỆU Đề tài có tham khảo các luận văn tốt nghiệp sau: Luận văn tốt nghiệp: “Phân tích tình hình tiêu thụ và hiệu quả hoạt động kinh doanh tại công ty Cổ Phần Mê Kông Cần Thơ”, Hồ Thái Bảo (2009), sinh viên trƣờng đại học Tây Đô thực hiện. Đề tài này tập trung phân tích những biến động về tình hình tiêu thụ và đánh giá tình hình xuất khẩu mặt hàng gạo của công ty trong 3 năm 2007- 2009. Đồng thời, thông qua việc phân tích chi phí, doanh thu và lợi nhuận bằng những phƣơng pháp so sánh số tƣơng đối và số tuyệt đối để thấy đƣợc sự tăng giảm để đánh giá kết quả hoạt động kinh doanh của công ty trong 3 năm nói trên và tìm ra những nhân tố ảnh hƣởng. Từ đó, tác giả đƣa ra những biện pháp cho công ty để thúc đẩy quá trình tiêu thụ giúp nâng cao kết quả hoạt động kinh doanh của công ty trong hiện tại lẫn tƣơng lai. Qua phân tích, tác giả đã tìm ra đƣợc những nguyên nhân ảnh hƣởng đến tình hình tiêu thụ gạo của công ty, nêu ra đƣợc nguyên nhân chủ quan nhƣ tình hình cung cấp đầu vào, chất lƣợng sản phẩm, phƣơng thức bán hàng và chiến lƣợc tiếp thị. Bên cạnh đó còn có những nguyên nhân khách quan nhƣ Chính sách tỷ giá hối đoái có ảnh hƣởng trực tiếp đến hoạt động xuất khẩu xủa công ty qua đó ảnh hƣởng gián tiếp đến tình hình tiêu thụ gạo của công ty. Ngoài ra, còn có các nhân tố khách quan khác nhƣ đối thủ cạnh tranh, thị hiếu ngƣời tiêu dùng, … Luận văn tốt nghiệp: “Phân tích hoạt động thanh toán quốc tế của công ty Trách Nhiệm Hữu Hạn Xuất Nhập Khẩu Thuỷ Sản Cần Thơ”, Phƣơng Thị Hồng Loan (2009), sinh viên lớp ngoại thƣơng 1, khoá 32, khoa Kinh Tế - Quản Trị Kinh Doanh, trƣờng đại học Cần Thơ thực hiện. Đề tài này tập trung phân tích hoạt động thanh toán quốc tế mà công ty Cafish đã sử dụng trong quá trình kinh doanh và tìm hiểu các yếu tố ảnh hƣởng GVHD: PHẠM LÊ ĐÔNG HẬU SVTH: TỪ THẢO HIẾU -5-
Nâng cao hiệu quả hoạt động thanh toán quốc tế tại công ty Cổ Phần Mê Kông đế việc thanh toán. Để tìm ra những ƣu nhƣợc điểm của từng phƣơng thức nhằm có biện pháp phòng ngừa rủi ro và vận dụng có hiệu quả các phƣơng thức thanh toán vào từng hợp đồng cụ thể. Qua phân tích, tác giả đã tìm ra đƣợc một số nhân tố tiêu biểu ảnh hƣởng đến hoạt động thanh toán quốc tế của công ty nhƣ hợp đồng xuất nhập khẩu, bộ chứng từ thanh toán, và một số nhân tố khác nhƣ việc lựa chọn phƣơng thức thanh toán, uy tín cũng nhƣ tình hình tài chính của khách hàng. Luận văn tốt nghiệp: “Phân tích thực trạng hoạt động thanh toán tiền hàng xuất khẩu tại Công ty Nông Sản Thực Phẩm Xuất Khẩu Thành Phố Cần Thơ”, Nguyễn Kim Hoàng Quyên (2009), sinh viên lớp ngoại thƣơng 2, khoá 32, khoa Kinh Tế - Quản Trị Kinh Doanh, trƣờng đại học Cần Thơ thực hiện. Trong đề tài này, tác giả đã sử dụng phƣơng pháp thống kê mô tả và phƣơng pháp so sánh các số liệu thứ cấp đƣợc cung cấp từ công ty nhƣ: báo cáo hoạt động xuất khẩu hàng hóa, bộ chứng từ, các tờ khai hải quan… kết hợp với các bài báo, sách chuyên ngành khác để tổng hợp, nhận xét và giải thích các vấn đề để giải quyết mục tiêu chung là tìm hiểu tình hình thanh toán tiền hàng xuất khẩu của công ty Nông Sản Thực phẩm Xuất Khẩu thành Phố Cần Thơ, qua 3 năm 2007, 2008 và 2009, phân tích các nhân tố ảnh hƣởng và các rủi ro thƣờng gặp để từ đó đƣa ra những giải pháp góp phần nâng cao hiệu quả hoạt động thanh toán cho công ty. Đề tài tập trung phân tích 3 phƣơng thức thanh toán quốc tế chủ yếu mà công ty áp dụng là L/C, T/T, D/P và tình hình biến động của từng phƣơng thức qua các năm theo từng thị trƣờng, từng mặt hàng, giá trị từng hợp đồng, … Qua đó cho thấy, phƣơng thức T/T mặc dù có nhiều rủi ro nhƣng vẫn đƣợc công ty ƣa chuộng sử dụng do đơn giản, dễ áp dụng, ít tốn chi phí hơn và do công ty có nhiều khách hàng quen thuộc và lâu năm. GVHD: PHẠM LÊ ĐÔNG HẬU SVTH: TỪ THẢO HIẾU -6-
Nâng cao hiệu quả hoạt động thanh toán quốc tế tại công ty Cổ Phần Mê Kông Chƣơng 2 PHƢƠNG PHÁP LUẬN VÀ PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 2.1 PHƢƠNG PHÁP LUẬN 2.1.1 Khái niệm về thanh toán quốc tế và vai trò của thanh toán quốc tế đối với hoạt động xuất nhập khẩu 2.1.1.1 Khái niệm thanh toán quốc tế (TTQT) Việc trao đổi các hoạt động kinh tế và thƣơng mại giữa các quốc gia làm phát sinh các khoản thu và chi bằng tiền giữa nƣớc này đối với một nƣớc khác trong từng giao dịch hoặc trong từng định kỳ chi trả do hai nƣớc quy định. Trong mối quan hệ chi trả này, các quốc gia phải cùng nhau quy định những yếu tố cấu thành cơ chế thanh toán giữa các quốc gia nhƣ quy định về chủ thể tham gia thanh toán, lựa chọn tiền tệ, các công cụ và các phƣơng thức đòi hoặc chi trả tiền tệ. Tổng hợp các yếu tố cấu thành cơ chế đó tạo thành thanh toán quốc tế giữa các quốc gia.1 2.1.1.2 Vai trò của thanh toán quốc tế đối với hoạt động xuất nhập khẩu Thanh toán quốc tế là khâu cuối cùng kết thúc quá trình lƣu thông hàng hoá, nếu nhƣ quy trình thanh toán đƣợc tiến hành một cách liên tục nhanh chóng thuận lợi, sẽ có tác động thúc đẩy nhanh tốc độ thanh toán và nâng cao hiệụ quả sử dụng vốn của các đơn vị xuất nhập khẩu. Thực hiện tốt TTQT sẽ có tác động khuyến khích các nhà kinh doanh xuất nhập khẩu mở rộng quy mô hoạt động kinh doanh, gia tăng khối lƣợng hàng hoá mua bán, mở rộng giao dịch giữa các quốc gia với nhau. Đối với nền kinh tế: - Hoạt động TTQT là công cụ và là cầu nối trong quan hệ kinh tế đối ngoại, quan hệ kinh tế và thƣơng mại giữa các quốc gia trên thế giới. - Bôi trơn và thúc đẩy hoạt động xuất nhập khẩu. - Thúc đẩy hoạt động đầu tƣ nƣớc ngoài. - Thúc đẩy hoạt động của các dịch vụ. 1 Nguồn: Giáo trình thanh toán quốc tế, GS. NGƢT. Đinh Xuân Trình (2006), NXB Lao Động GVHD: PHẠM LÊ ĐÔNG HẬU SVTH: TỪ THẢO HIẾU -7-
Nâng cao hiệu quả hoạt động thanh toán quốc tế tại công ty Cổ Phần Mê Kông - Tăng cƣờng thu hút kiều hối và các nguồn lực tài chính khác. - Thúc đẩy thị trƣờng tài chính quốc gia hội nhập với quốc tế. Thông qua hoạt động TTQT chúng ta có thể tận dụng đƣợc vốn, công nghệ nƣớc ngoài để thực hiện quá trình xây dựng công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nƣớc, rút ngắn khoảng cách tụt hậu, đƣa nền kinh tế nƣớc ta hoà nhập với nền kinh tế khu vực và thế giới. Đối với ngân hàng thương mại: - Hoạt động TTQT giúp cho ngân hàng thu hút thêm nhiều khách hàng có nhu cầu giao dịch kinh doanh quốc tế, trên cơ sở đó ngân hàng phát triển đƣợc các nghiệp vụ nhƣ huy động vốn ngoại tệ, đẩy mạnh hoạt động tín dụng tài trợ xuất nhập khẩu và các dịch vụ khác, nhờ đó quy mô hoạt động của ngân hàng ngày càng lớn đồng thời mang lại nguồn thu đáng kể cho ngân hàng cả về số lƣợng và tỷ trọng. - Là một mắt xích chắp nối các hoạt động khác của ngân hàng thƣơng mại. Thanh toán quốc tế không chỉ là một dịch vụ thuần tuý mà còn là một nghiệp vụ không thể thiếu trong hoạt động kinh doanh của ngân hàng, bổ sung và hỗ trợ cho các hoạt động khác phát triển. - Là khâu không thể thiếu trong quá trình hoạt động kinh doanh, góp phần tạo điều kiện để đa dạng hóa hoạt động ngân hàng, góp phần tăng thu nhập và nâng cao năng lực cạnh tranh cho ngân hàng. - Bên cạnh đó, hoạt động kinh doanh đối ngoại nếu đƣợc thực hiện tốt còn giúp cho ngân hàng nâng cao uy tín và tạo niềm tin ngày càng vững chắc nơi khách hàng. Đối với doanh nghiệp: Hoạt động TTQT giúp cho doanh nghiệp hạn chế rủi ro trong quá trình thực hiện hợp đồng xuất nhập khẩu. Do trong thƣơng mại quốc tế, vị trí địa lý của các bạn hàng thƣờng cách xa nhau dẫn đến việc tìm hiểu khả năng tài chính, khả năng của ngƣời mua, của bên nợ là rất hạn chế. Đồng thời trong điều kiện nền kinh tế thị trƣờng nhƣ hiện nay, tình trạng lừa đảo ngày càng tăng nên rủi ro trong việc thực hiện hợp đồng xuất nhập khẩu ngày càng nhiều. GVHD: PHẠM LÊ ĐÔNG HẬU SVTH: TỪ THẢO HIẾU -8-