NGHIÊN CỨU ẢNH HƯỞNG DÀI HẠN CỦA PHÂN HỮU CƠ VÀ PHÂN KHOÁNG ĐẾN NĂNG SUẤT CÂY TRỒNG VÀ ĐỘ PHÌ NHIÊU CỦA ĐẤT BẠC MÀU BẮC GIANG

Chia sẻ: Phung Tuyet | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:6

Thêm vào BST

Báo xấu

108
lượt xem 16
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Nghiên cứu của các nhà khoa học ở Việt Nam cũng như trên thế giới đã chỉ ra được vai trò của việc bón kết hợp giữa phân hữu cơ và phân khoáng đối với cây trồng (đặc biệt đối với cây trồng trên đất bạc màu). Tuy nhiên những nghiên cứu đó chưa chỉ ra được mối quan hệ giữa phân bón và việc vùi lại phụ phNm nông nghiệp cây trồng vụ trước cho cây trồng vụ sau, có tác dụng như thế nào đối với năng suất nông sản và độ phì nhiêu của đất bạc màu....

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: NGHIÊN CỨU ẢNH HƯỞNG DÀI HẠN CỦA PHÂN HỮU CƠ VÀ PHÂN KHOÁNG ĐẾN NĂNG SUẤT CÂY TRỒNG VÀ ĐỘ PHÌ NHIÊU CỦA ĐẤT BẠC MÀU BẮC GIANG

NGHIÊN C U NH HƯ NG DÀI H N C A PHÂN H U CƠ VÀ PHÂN KHOÁNG Đ N NĂNG SU T CÂY TR NG VÀ Đ PHÌ NHIÊU C A Đ T B C MÀU B C GIANG Ngô Xuân Hi n1, Tr n Th Thu Trang1 SUMMARY Research on long-term infuluentce of organic and inorganic fertilizers on crop yield and soil fertility of grey degraded soil in Bac Giang Bac Giang is a midland and mountainous province which has degraded soil occupying about 40% of province’s planting area. Degraded soil belongs to soil type with light structure, low of pH, nutrient content, CEC..., especially organic matter very low. Research results conducted in Vietnam and other countries have showed the big role of applying organic and chemical fertilizer combination for crops (more active in degraded soil). However these researchs haven’t showed the efficiency of applying the combination between fertilizer and previous crops residue to the next crops. Organic fertilizers not only supplys nutrient to crops but also balance and enhance nutrient intra soil, making an advantage for intensive cultivation and maintaining soil fertility. Keywwords: Organic and inorganic fertilizers, crop yield, soil fertility I. §ÆT VÊN §Ò nh n có hi u qu lư ng phân bón ưa vào. Dùng ch t h u cơ như ngu n phân bón Nghiên c u c a các nhà khoa h c trong s n su t lúa trên ph m vi r ng rãi i Vi t Nam cũng như trên th gi i ã ch ra v i t b c màu là i u r t c n thi t. ư c vai trò c a vi c bón k t h p gi a phân h u cơ và phân khoáng i v i cây tr ng N h ng v n nêu trên ã ch ra ư c ( c bi t i v i cây tr ng trên t b c vai trò m i quan h gi a phân h u cơ và màu). Tuy nhiên nh ng nghiên c u ó chưa phân khoáng i v i cây tr ng nhưng v n ch ra ư c m i quan h gi a phân bón và chưa ưa ra ư c m c bón h p lý cho t vi c vùi l i ph phNm nông nghi p cây b c màu, tuy nhiên ó cũng là cơ s khoa tr ng v trư c cho cây tr ng v sau, có tác h c chúng tôi ti n hành nghiên c u d ng như th nào i v i năng su t nông tài này. s n và phì nhiêu c a t b c màu. II. VËt liÖu vµ PH¦¥NG PH¸P NGHI£N CøU Phân h u cơ ngoài kh năng cung c p dinh dư ng cho cây tr ng do trong thành 1. V t li u nghiên c u ph n có ch a các y u t dinh dư ng t a n vi lư ng, ng th i phân h u cơ còn có - Cây lúa, cây u tương, cây ngô tr ng vai trò i u hòa dinh dư ng trong t, kh c trên t b c màu t nh B c Giang. ph c các y u t h n ch trong t, t o i u 2. Phương pháp nghiên c u ki n thu n l i cho vi c thâm canh và duy trì phì nhiêu t. Vì v y, m b o an a/ Phương pháp b trí thí nghi m toàn lương th c và nâng cao năng su t cây - Nghiên c u ư c th c hi n trên ng tr ng trên t b c màu, y u t cơ b n là t o ru ng, b ng thí nghi m chính quy, b trí ra cho t m t n n h u cơ - khoáng có theo phương pháp ng u nhiên. th duy trì ngu n dinh dư ng có s n, ti p 1 Vi n Th như ng Nông hóa
b/ Phương pháp tr l i ph ph m - Cây ngô: Thu s cây trên 4 lu ng, m i (vùi tươi) lu ng thu 3 m dài, t ng b ng 12 m. - Bón cho lúa và u tương: Sau khi thu - Riêng v i ô ph có tr l i ph phNm ho ch băm ph phNm thành t ng o n dài nông nghi p thu c ô. kho ng 5 cm, r c u trên m t ru ng r i cày úp xu ng. Bón cho cây ngô ông, thì sau III. KÕT QU¶ Vµ TH¶O LUËN thu ho ch r i u ph phNm theo lu ng ngô và cày vùi l p. 1. nh hư ng c a phân bón đ n năng su t cây tr ng trên n n không vùi ph c/ Các lo i phân bón dùng trong thí ph m nghi m t b c màu là lo i t nghèo dinh - m: Urê dư ng, chính vì v y vai trò c a phân bón - Lân: Supe c bi t quan tr ng i v i năng su t cây - Kali: Clorua kali tr ng. ánh giá ư c tác ng c a các y u t dinh dư ng N, P,K i v i năng su t d/ Ch tiêu v năng su t th c thu và cây tr ng trong m t s cơ c u luân canh sinh kh i chính trên t b c màu B c Giang, năm - Cây lúa: Thu m i ô 2 i m, m i i m 2009 chúng tôi ã ti n hành thí nghi m và 2 m (t ng = 4m2). 2 thu ư c k t qu th hi n qua b ng 1, 2, 3 - Cây u tương: như sau: B ng 1. nh hư ng c a phân bón n năng su t cây tr ng trên n n không vùi ph ph m nông nghi p n lúa xuân - u tương hè - lúa mùa mu n trên t b c màu B c Giang năm 2009 Cơ c u I Lúa xuân Đ u tương hè Lúa mùa mu n Công NS So sánh NS So sánh NS So sánh th c (t / ha) (%) (t / ha) (%) (t / ha) (%) Không phân 24,0 55,7 1,3 10,2 17,4 63,7 Phân chu ng 31,3 72,6 11,5 89,8 22,0 80,6 NP 27,6 64,0 0,3 2,3 13,5 49,5 NK 35,4 82,1 7,7 60,2 22,3 81,7 PK 26,7 61,9 9,9 77,3 19,0 69,6 NPK 43,1 100,0 12,8 100,0 27,3 100,0 NPK + P. chu ng 48,8 113,2 18,0 140,6 30,2 110,6 LSD 05 1,6 1,1 2,2 - S li u b ng 1 cho th y khi bón thi u màu làm nh hư ng n năng su t, trong ó phân (nh t là bón không cân i phân u tương b nh hư ng nhi u hơn so v i khoáng) cho lúa và u tương trên t b c cây lúa.
B ng 2. nh hư ng c a phân bón n năng su t cây tr ng trên n n không vùi ph ph m nông nghi p n u tương xuân - lúa mùa s m - ngô ông trên t b c màu B c Giang năm 2009 Cơ c u II Đ u tương xuân Lúa mùa s m Ngô đông Công th c NS (t / ha) So sánh (%) NS (t / ha) So sánh (%) NS (t / ha) So sánh (%) Không phân 3,7 26,6 23,0 51,1 0,6 1,6 Phân chu ng 10,1 72,7 29,8 66,2 6,5 17,1 NP 1,7 12,2 26,2 58,2 1,3 3,4 NK 8,1 58,3 37,8 84,0 21,8 57,4 PK 9,7 69,8 22,1 49,1 6,7 17,6 NPK 13,9 100,0 45,0 100,0 38,0 100,0 NPK + P. chu ng 17,9 128,8 53,6 119,1 51,1 134,5 LSD 05 0,9 1,9 2,8 - Trên n n không vùi ph phNm, năng - Năng su t ngô ông cơ c u II luôn su t ngô ông có s khác nhau rõ r t, công luôn cao hơn so v i năng su t ngô cơ c u th c không phân, công th c không bón K III. h u như không cho thu ho ch (có nhi u b p không có h t) B ng 3. nh hư ng c a phân bón n năng su t cây tr ng trên n n không vùi ph ph m nông nghi p n lúa xuân - lúa mùa s m - ngô ông trên t b c màu B c Giang năm 2009 Cơ c u III Lúa xuân Lúa mùa s m Ngô đông Công th c NS (t / ha) So sánh (%) NS (t / ha) So sánh (%) NS (t / ha) So sánh (%) Không phân 27,8 63,0 20,0 47,4 0,4 1,1 Phân chu ng 32,7 74,1 29,4 69,7 6,0 16,9 NP 27,9 63,3 26,1 61,8 0,8 2,3 NK 36,8 83,4 35,4 83,9 19,0 53,5 PK 27,7 62,8 23,4 55,5 4,5 12,7 NPK 44,1 100,0 42,2 100,0 35,5 100,0 NPK + P. chu ng 49,4 112,0 49,3 116,8 47,1 132,7 LSD 05 1,8 2,1 1,6 - S li u b ng 3 cho th y v i cây lúa - V i cây lúa mùa s m công th c xuân tuy phân bón có nh hư ng t i năng không bón N năng su t th p nh t ch t su t, song không nhi u, trong ó công th c 55,5% so v i công th c bón NPK (th p hơn không bón K năng su t t 27,9 t tương công th c không bón K). ương 63,3% so v i công th c bón NPK.
2. nh hư ng c a phân bón và ph t b c màu vai trò c a ph phNm nông ph m vùi l i đ n năng su t cây tr ng nghi p là y u t quan tr ng. kh ng nh trên n n có vùi ph ph m ư c vai trò c a ph phNm nông nghi p i Phân khoáng có nh hư ng r t l n n v i cây tr ng, chúng tôi ã ti n hành nghiên năng su t cây tr ng, tuy nhiên phân khoáng c u nh hư ng c a phân bón và ph phNm ch phát huy h t tác d ng trên cơ s có m t vùi l i n năng su t cây tr ng trên n n có n n phân h u cơ nh t nh. c bi t là trên vùi ph phNm, k t qu ư c th hi n qua b ng 4, 5, 6 như sau: B ng 4. nh hư ng c a phân bón n năng su t cây tr ng trên n n có vùi ph ph m nông nghi p n lúa xuân - u tương hè - lúa mùa mu n trên t b c màu B c Giang năm 2009 Cơ c u I Lúa xuân Đ u tương hè Lúa mùa mu n Công th c NS (t / ha) So sánh (%) NS (t / ha) So sánh (%) NS (t / ha) So sánh (%) Không phân 28,5 60,4 3,8 24,2 19,8 66,7 Phân chu ng 36,2 76,7 13,9 88,5 25,1 84,5 NP 31,9 67,6 2,7 17,2 16,5 55,6 NK 40,2 85,2 9,8 62,4 25,8 86,9 PK 30,3 64,2 12,3 78,3 21,7 73,1 NPK 47,2 100,0 15,7 100,0 29,7 100,0 NPK + P. chu ng 53,2 112,7 20,0 127,4 32,4 109,1 LSD 05 1,9 1,3 1,9 - Trên n n có vùi ph phNm năng su t trên n n không vùi, song công th c bón cây tr ng u cao, trong ó v i cây lúa ph không cân i năng su t cũng v n gi m phNm vùi l i ã góp ph n làm gi m tính m t nhi u ( công th c không bón K ch t cân i c a nh ng công th c bón thi u. 17,2% so v i công th c bón NPK. - Còn v i u tương hè tuy năng su t trên n n có vùi ph phNm cao hơn so v i B ng 5. nh hư ng c a phân bón n năng su t cây tr ng trên n n có vùi ph ph m nông nghi p n u tương xuân - lúa mùa s m - ngô ông trên t b c màu B c Giang năm 2009 Cơ c u II Đ u tương xuân Lúa mùa s m Ngô đông Công th c NS (t / ha) So sánh (%) NS (t / ha) So sánh (%) NS (t / ha) So sánh (%) Không phân 6,3 37,3 26,9 51,7 2,3 5,1 Phân chu ng 18,5 109,5 36,0 69,2 11,9 26,6 NP 4,0 23,7 34,9 67,1 2,3 5,1 NK 11,8 69,8 41,9 80,6 26,8 59,8 PK 12,7 75,1 31,5 60,6 8,7 19,4 NPK 16,9 100,0 52,0 100,0 44,8 100,0 NPK + P. chu ng 22,4 132,5 56,7 109,0 59,3 132,4 LSD 05 1,4 2,0 2,5 - Công th c không phân, công th c bón - V i công th c không phân và công phân chu ng và các công th c bón thi u th c không bón K năng su t ngô 2 cơ c u cho cây ngô ông làm gi m năng su t rõ không có s khác nhau, còn các công th c r t, m c dù có ư c vùi l i ph phNm cây khác năng su t ngô cơ c u II u cao hơn tr ng trư c cho cây tr ng sau. so v i năng su t ngô cơ c u III.
B ng 6. nh hư ng c a phân bón n năng su t cây tr ng trên n n có vùi ph ph m nông nghi p n lúa xuân - lúa mùa s m - ngô ông trên t b c màu B c Giang năm 2009 Cơ c u III Lúa xuân Lúa mùa s m Ngô đông Công th c NS (t / ha) So sánh (%) NS (t / ha) So sánh (%) NS (t / ha) So sánh (%) Không phân 31,6 64,5 27,1 58,2 2,0 4,8 Phân chu ng 35,9 73,3 34,7 74,5 9,3 22,3 NP 33,0 67,3 31,5 67,6 1,9 4,6 NK 40,7 83,1 41,2 88,4 21,8 52,3 PK 31,4 64,1 29,6 63,5 6,0 14,4 NPK 49,0 100,0 46,6 100,0 41,7 100,0 NPK + P. chu ng 52,0 106,1 51,9 111,4 56,1 134,5 LSD 05 1,8 2,2 1,6 - V i cây lúa xuân khi ư c vùi l i ph th thu ư c năng su t cây tr ng cũng như phNm trong i u ki n bón không cân i hi u qu kinh t t cao nh t thì c n ph i ho c không bón phân thì v n cho năng su t, trong ó năng su t lúa xuân cơ c u I ho c xác nh ư c nh hư ng c a t ng lo i cơ c u III không rõ. phân bón i v i t ng lo i cây tr ng. có - V i cây lúa mùa s m duy ch có công cơ s ánh giá ư c vai trò c a phân bón th c không phân năng su t 2 cơ c u này i v i năng su t cây tr ng trong các cơ c u không khác nhau, còn các công th c khác khác nhau trên t b c màu B c Giang, năng su t lúa cơ c u II u cao hơn so v i chúng tôi ã nghiên c u hi u qu nông h c năng su t lúa cơ c u III. c a các y u t dinh dư ng N, P, K trên n n 3. Hi u qu nông h c không vùi ph phN nông nghi p. K t qu m th hi n qua b ng 7. Phân bón là y u t cơ b n góp ph n làm tăng năng su t cây tr ng, tuy nhiên có B ng 7. Hi u qu nông h c trên n n không vùi ph ph m nông nghi p năm 2009 Công th c B i thu (t /ha) Hi u qu * B i thu (t /ha) Hi u qu B i thu (t /ha) Hi u qu Cơ c u I Lúa xuân Đ u tương hè Lúa mùa mu n N 15,5 15,5 12,5 41,7 13,8 23,0 P2O5 7,7 11,0 5,1 8,5 5,0 12,5 K2 O 16,4 16,4 2,9 4,8 8,3 13,8 Cơ c u II Đ u tương xuân Lúa mùa s m Ngô đông N 12,2 27,1 18,8 23,5 36,7 20,4 P2O5 5,8 9,7 7,2 12,0 16,2 13,5 K2 O 4,2 7,0 22,9 28,6 31,3 20,9 Cơ c u III Lúa xuân Lúa mùa s m Ngô đông N 16,2 16,2 16,1 20,1 34,7 19,3 P2O5 7,3 10,4 6,8 11,3 16,5 13,8 K2 O 14,2 14,2 18,8 23,5 31,0 20,7 * Hi u qu = kg s n phN chính/ kg phân khoáng (N; P2O5; K2O) m
- V i cây lúa mùa s m cơ c u có u tương xuân hi u qu nông h c c a N, P, K luôn cao hơn so v i cơ c u 2 lúa + 1 ngô ông. - V i cây ngô ông c 2 cơ c u hi u qu nông h c c a N, P, K cho k t qu tương ương. IV. KÕT LUËN 1. Trên t b c màu B c Giang khi bón thi u ho c không bón phân khoáng ho c phân h u cơ u làm gi m năng su t cây tr ng. Trong ó cây ngô ông (trên n n không vùi ph phN nông nghi p) năng su t ch t t 1,1 - 2,3% so v i công th c bón NPK. m - Ph phN ngoài vi c cung c p dinh dư ng cho cây tr ng nó còn t o i u ki n m cây tr ng h p th các ch t dinh dư ng khác, i u này ư c th hi n trên n n có vùi ph phN năng su t cây tr ng luôn cao hơn so v i trên n n không vùi ph phN m m. 2. Xét v hi u qu nông h c: - Trên n n không vùi ph phN hi u qu nông h c c a 01 kg N cho ta t 15,5 - 23,5 m kg thóc, t 27,1 - 41,7 kg u tương t 19,3 - 20,4 kg ngô h t. - Hi u qu c a phân lân: Cho t 11,0 - 12,5 kg thóc, t 8,7 - 9,5 kg u tương và t 13,5 - 13,8 kg ngô h t. - Hi u qu c a phân kali: Cho t 13,8 - 28,6 kg thóc, t 4,8 - 7,0 kg u tương và t 20,7 - 20,9 kg ngô h t. TÀI LI U THAM KH O 1. Nguy n Văn B (1995), Vai trò c a kali trong cân i dinh dư ng v i cây lương th c trên t có hàm lư ng kali t ng s khác nhau, H i th o “ Hi u l c phân kali trong m i quan h v i bón phân cân i nâng cao năng su t và ch t lư ng nông s n Vi t Nam”, Hà N i. 2. TS. Bùi Huy Hi n. K t qu nghiên c u dinh dư ng cây tr ng, s d ng có hi u qu phân bón trong th i kì i m i và k ho ch ho t ng giai o n 2006 - 2010. Khoa h c công ngh nông nghi p và PTNT 20 năm i m i. NXB Chính tr Qu c gia - Hà N i. 2005. 3. Tr n Th Tâm và ctv. Nghiên c u s d ng ph phNm nông nghi p t o n n thâm canh tăng năng su t, ch t lư ng nông s n và gi m thi u lư ng phân khoáng bón cho cây tr ng trong cơ c u có lúa. Báo cáo khoa h c c a Vi n Th như ng N ông hóa năm 2005. 4. K t qu nghiên c u khoa h c. Vi n Th như ng N ông hóa (Quy n 4). Ngư i ph n bi n: PGS. TS. Nguy n Văn Tu t