Nghiên cứu biểu hiện da trên bệnh nhân đái tháo đường tại Bệnh viện Nguyễn Trãi tp. Hồ Chí Minh

Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 23 * Số 3 * 2019 Nghiên cứu Y học<br /> <br /> <br /> <br /> NGHIÊN CỨU BIỂU HIỆN DA TRÊN BỆNH NHÂN ĐÁI THÁO ĐƯỜNG<br /> TẠI BỆNH VIỆN NGUYỄN TRÃI TP. HỒ CHÍ MINH<br /> Nguyễn Thị Kiều Anh*, Châu Văn Trở**<br /> TÓM TẮT<br /> Mục tiêu: Xác định tỉ lệ các biểu hiện da và tìm mối liên quan với một số đặc điểm của bệnh nhân đái tháo<br /> đường (ĐTĐ) tại Bệnh viện Nguyễn Trãi TP.HCM.<br /> Đối tượng và phương pháp: Nghiên cứu mô tả cắt ngang trên 384 bệnh nhân bị ĐTĐ tại Bệnh viện<br /> Nguyễn Trãi từ tháng 3/2018 đến tháng 8/2018.<br /> Kết quả: Tỉ lệ biểu hiện da ở bệnh nhân ĐTĐ là 68,2%, thường gặp nhất là u da có cuống (9,6%), nhiễm<br /> trùng da (9,1%), gai đen (8,6%), da và móng vàng (7,6 %), da dày (7,0%). Nhóm ≥ 60 tuổi nguy cơ mắc các biểu<br /> hiện da cao hơn 2,36 lần so với nhóm < 60 tuổi (p = 0,004, CI 95%: 1,31-4,24). Lao động tay chân có nguy cơ cao<br /> 1,15 lần so với công nhân viên (p = 0,002, CI 95%: 1,05-1,25). Thời gian ĐTĐ > 5 năm nguy cơ cao 2,91 lần so<br /> với nhóm mắc bệnh ≤ 5 năm (p 7) nguy<br /> cơ gấp 9,58 lần so với nhóm kiểm soát đường huyết tốt (HbA1c ≤ 7) (p < 0,001, CI 95%: 5,55-16,55).<br /> Kết luận: Tỉ lệ biểu hiện da ở bệnh nhân ĐTĐ rất cao (68,2%). Bệnh nhân ĐTĐ trên 60 tuổi, lao động chân<br /> tay, thời gian ĐTĐ > 5 năm, kiểm soát đường huyết không tốt có nguy cơ biểu hiện da cao hơn bệnh nhân ĐTĐ<br /> còn lại.<br /> Từ khóa: đái tháo đường, biểu hiện da ở người đái tháo đường<br /> ABSTRACT<br /> CUTANEOUS MANIFESTATIONS OF DIABETES MELLITUS IN NGUYEN TRAI HOSPITAL, HO CHI<br /> MINH CITY<br /> Nguyen Thi Kieu Anh, Chau Van Tro<br /> * Ho Chi Minh City Journal of Medicine * Supplement of Vol. 23 - No 3- 2019: 241-245<br /> Objectives: To determine the proportion of cutaneous manifestations and the relations of these<br /> manifestations with characteristics of diabetic patients in Nguyen Trai Hospital, Ho Chi Minh City.<br /> Subjects and Methods: We performed a descriptive cross-sectional study consisting of 384 patients with<br /> diabetes mellitus in Nguyen Trai Hospital recruited from March 2018 to August 2018.<br /> Results: The proportion of cutaneous manifestations in diabetic patients was 68.2% with skin tags were the<br /> most common (9.6%) followed by skin infections (9.1%), acanthosis nigricans (8.6%), yellow discoloration of skin<br /> and nail (7.6%) and thickened skin (7.0%). Patients were over 60 years old showed a 2.36 times higher risk of<br /> having these cutaneous manifestations than who were under 60 years old (p = 0.004, CI 95%: 1.31-4.24).<br /> Moreover, manual labors had a 1.15 times higher risk than office workers (p = 0.002, CI 95%: 1.05-1.25) and<br /> those having diabetes mellitus for more than 5 years had a 2.91 times higher risk than the other group (p 7) showed a 9.58 times higher risk than those<br /> with good glucose control (HbA1c ≤ 7) (p < 0,001, CI 95%: 5.55-16.55).<br /> Conclusions: The proportion of cutaneous manifestations in diabetic patients was significantly high<br /> (68.2%). Age ≥ 60 years, manual labors, having diabetes mellitus more than 5 years and poor blood glucose<br /> <br /> *Bệnh viện Nguyễn Trãi **Bộ môn Da Liễu, Trường Đại học Y khoa Phạm Ngọc Thạch<br /> Tác giả liên lạc: TS.BS. Châu Văn Trở ĐT: 0919042654 Email: troderma@yahoo.com<br /> <br /> Hội Nghị Khoa Học Công Nghệ Trường ĐH Y Khoa Phạm Ngọc Thạch 241<br /> Nghiên cứu Y học Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 23 * Số 2 * 2019<br /> <br /> control contribute to the high risks of having cutaneous manifestations in these patients.<br /> Keywords: diabetes, cutaneous manifestations in diabetic patients<br /> ĐẶT VẤN ĐỀ Hồ Chí Minh từ tháng 3/2018 đến tháng 8/2018.<br /> Đề cương nghiên cứu đã được thông qua Hội<br /> Đái tháo đường (ĐTĐ) hiện nay đã và đang<br /> đồng Y đức Trường Đại học Y khoa Phạm Ngọc<br /> là một đại dịch toàn cầu. Hiện tại có 422 triệu<br /> Thạch. Chuẩn đoán và phân loại ĐTĐ theo ADA<br /> người trên toàn thế giới bị ĐTĐ(7). Ước tính tỉ lệ<br /> 2014(1), đánh giá mức độ kiểm soát đường huyết<br /> người bị ĐTĐ sẽ tăng gấp đôi vào năm 2030, và<br /> tốt hay không dựa vào Hội Nội tiết Châu Á Thái<br /> gần một nửa số đó sống ở vùng châu Á Thái<br /> Bình Dương (APEC), kiểm soát đường huyết tốt<br /> Bình Dương(1,4). Vì vậy, các vấn đề về quản lý,<br /> khi HbA1c ≤ 7, kiểm soát đường huyết không<br /> điều trị ĐTĐ và các bệnh lý liên quan, nâng cao<br /> tôn khi HbA1c > 7. Số liệu được thu thập, kiểm<br /> chất lượng sống cho người bệnh vẫn là những<br /> tra, mã hóa và xử lý bằng phần mềm STATA<br /> vấn đề được quan tâm và cập nhật thường<br /> 2012. Dùng tần số (n) và tỉ lệ phần trăm (%) để<br /> xuyên. Da là một cơ quan bao bọc bên ngoài và<br /> thống kê các biến định tính của mẫu nghiên cứu.<br /> bảo vệ cơ thể. Đồng thời da cũng chính là nơi<br /> Dung phép kiểm chi bình phương (χ2), tỉ số<br /> phản ánh được những rối loạn trong cơ thể một<br /> chênh (OR) và khoảng tin cậy 95% (CI 95%) để<br /> cách rõ ràng nhất. Bệnh ĐTĐ là một căn bệnh<br /> tìm mối liên quan giữa biểu hiện da và một số<br /> phổ biến và gây ảnh hưởng đến rất nhiều cơ<br /> đặc điểm của bệnh nhân ĐTĐ. Các kiểm định có<br /> quan trong cơ thể, bao gồm cả da. Một loạt các<br /> giá trị P < 0,05 được xem là có ý nghĩa thống kê.<br /> biểu hiện ngoài da đã được chứng minh là có<br /> liên quan đến ĐTĐ. Những biểu hiện da này có KẾT QUẢ<br /> thể là dấu hiệu đầu tiên của sự rối loạn chuyển Một số đặc điểm của mẫu nghiên cứu<br /> hóa trao đổi chất ở những bệnh nhân chưa được Tuổi trung bình trong mẫu khảo sát là 62,5 ±<br /> chẩn đoán mắc bệnh ĐTĐ, nhưng chủ yếu các 12,7, nhỏ nhất là 23, lớn nhất là 90. Tỉ lệ nhóm ≥<br /> biểu hiện da là biến chứng của ĐTĐ tồn tại trước<br /> 60 tuổi chiếm 63,3%. Tỉ lệ nữ chiếm 52,1%. Nghề<br /> đó. Các bệnh lý da này cũng có những đặc điểm<br /> nghiệp công nhân viên chiếm 23,4%, các nghề<br /> chung của bệnh da cộng đồng nhưng cũng có<br /> nghiệp khác chiếm 76,6%. Thời gian trung bình<br /> những khác biệt là đặc thù riêng ở người bệnh<br /> mắc bệnh ĐTĐ là 7,8 ± 4,1 năm, ngắn nhất là 1<br /> ĐTĐ. Những thay đổi trên da cũng gợi ý đến<br /> vấn đề về kiểm soát đường huyết ở bệnh nhân năm và dài nhất là 20 năm. Tỉ lệ bệnh nhân có<br /> ĐTĐ và góp phần định hướng chẩn đoán ĐTĐ ở thời gian bệnh > 5 năm chiếm 62,8%. Tỉ lệ bệnh<br /> những bệnh nhân chưa được chẩn đoán. Các nhân ĐTĐ typ 2 là 98,2%. Tỉ lệ bệnh nhân kiểm<br /> bệnh lý về da trên người ĐTĐ đã được nghiên soát đường huyết tốt chiếm 41,1% và kiểm soát<br /> cứu nhiều trên thế giới(3,5,8,10). Tuy nhiên, tại Việt đường huyết không tốt là 58,9%. HbA1c trung<br /> Nam chưa có nhiều nghiên cứu về vấn đề này. bình là 7,5 ± 1,2, HbA1c nhỏ nhất là 4,7 và<br /> Do đó, chúng tôi tiến hành đề tài nghiên cứu này HbA1c lớn nhất là 13,3.<br /> nhằm xác định tỉ lệ biểu hiện da và tìm mối liên Biểu hiện da ở bệnh nhân ĐTĐ<br /> quan đến đến một số đặc điểm của bệnh nhân<br /> ĐTĐ như: tuổi, giới, nghề nghiệp, thời gian Tỉ lệ bệnh nhân ĐTĐ có biểu hiện da là<br /> bệnh, loại ĐTĐ, mức độ kiểm soát đường huyết. 68,2%. Trong đó, mắc một biểu hiện da là 67,7%<br /> <br /> ĐỐITƯỢNG- PHƯƠNG PHÁPNGHIÊNCỨU và mắc cùng lúc hai biểu hiện da là 0,5%. Loại<br /> biểu hiện da thường gặp nhất là u da có cuống<br /> Tiến hành nghiên cứu mô tả cắt ngang, chọn<br /> mẫu thuận tiện, trên 384 bệnh nhân bị ĐTĐ đến (9,6%), nhiễm trùng da (9,1%), gai đen ( 8,6% ),<br /> khám và điều trị tại Bệnh viện Nguyễn Trãi Tp. da và móng vàng (7,6 %), da dày (7,0%).<br /> <br /> <br /> <br /> 242 Hội Nghị Khoa Học Công Nghệ Trường ĐH Y Khoa Phạm Ngọc Thạch<br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 23 * Số 3 * 2019 Nghiên cứu Y học<br /> <br /> Bảng 1. Tỉ lệ (%) từng loại biểu hiện da trong mẫu Có 4 yếu tố liên quan đến biểu hiện da trên<br /> nghiên cứu bệnh nhân ĐTĐ là: tuổi, nghề nghiệp, thời<br /> Tỉ lệ (%)/Tổng số Tỉ lệ (%) /Mẫu gian bệnh, mức độ kiểm soát đường huyết<br /> Biểu hiện da bệnh nhân có biểu nghiên cứu<br /> hiện da (n = 262)<br /> (HbA1c) (p< 0,05).<br /> (n = 384)<br /> U da có cuống 14,1 9,6 BÀN LUẬN<br /> Nhiễm trùng da 13,4 9,1<br /> Một số đặc điểm của mẫu nghiên cứu<br /> Gai đen 12,6 8,6<br /> Ngứa (không kèm sang 12,2 8,3 Tuổi trung bình trong mẫu nghiên cứu là<br /> thương) 62,5 ± 12,7. Tỉ lệ nhóm ≥ 60 tuổi chiếm 63,3%.<br /> Da và móng vàng 11,1 7,6 Nghiên cứu của Galdeano(6) cho thấy trong 125<br /> Da dày 10,3 7,0<br /> người ĐTĐ tham gia nghiên cứu, nhóm ≥ 60<br /> Phản ứng da do thuốc 5,3 3,6<br /> điều trị tuổi chiếm 55%, tuổi trung bình 58,9 ± 15,43,<br /> Hoại tử mỡ 2,7 1,9 khá tương đồng với nghiên cứu của chúng<br /> Phản ứng da do dùng 1,9 1,3 tôi.Tỉ lệ nam (47,9%) gần tương đương với tỉ lệ<br /> insulin<br /> nữ (52,1%). Nghiên cứu của chúng tôi cũng<br /> Bóng nước 0,4 0,3<br /> khá tương đồng với nghiên cứu của Goyal(6)<br /> U vàng 0,4 0,3<br /> Loét chân 0,4 0,3 với tỉ lệ nam là 54%, nữ là 46%. Bệnh nhân có<br /> Khác 15,1 11 nghề nghiệp là lao động tay chân như: công<br /> Mối liên quan giữa biểu hiện da chung và một nhân, buôn bán, nội trợ, làm nông... chiếm tỉ lệ<br /> số đặc điểm của bệnh nhân ĐTĐ 76,6%, gấp 3 lần nhóm bệnh nhân có nghề<br /> nghiệp là công nhân viên (23,4%). Điều này có<br /> Bảng 2. Mối liên quan giữa biểu hiện da và một số<br /> thể lý giải là do điều kiện sinh hoạt, làm việc<br /> đặc điểm bệnh nhân ĐTĐ<br /> và chế độ ăn uống khác nhau ảnh hưởng đến<br /> Biểu hiện da/bệnh nhân ĐTĐ<br /> Yếu tố khả năng mắc bệnh ĐTĐ. Tỉ lệ bệnh nhân có<br /> Có Không P<br /> liên quan<br /> n = 262 n = 122 thời gian bệnh > 5 năm chiếm 62,8%. Thời gian<br /> Nhóm tuổi mắc bệnh ngắn nhất là 1 năm và dài nhất là 20<br /> ≥ 60 tuổi 188 (77,4) 55 (22,6) p = 0,004 năm. Nghiên cứu của chúng tôi cũng khá<br /> < 60 tuổi (OR=2,36; CI<br /> 74 (52,5) 67 (47,5) 95%: 1,31- 4,24) tương đồng với nghiên cứu của Sanad(10) với<br /> Giới nhóm bệnh ĐTĐ > 5 năm chiếm tỉ lệ 65%. Đa<br /> Nữ 144 (72,0) 56 (28,0) số bệnh nhân mắc ĐTĐ typ II (98,2%), còn lại<br /> p = 0,098<br /> Nam 118 (64,1) 66 (35,9) là nhóm mắc ĐTĐ typ I (1,8%). Tỉ lệ mắc ĐTĐ<br /> Nghề nghiệp typ I này thấp hơn nhiều so với tỉ lệ 5% đến<br /> Lao động<br /> chân tay<br /> 214 (72,8) 80 (27,2) p = 0,002 10% ĐTĐ typ I trong y văn(2). Tỉ lệ bệnh nhân<br /> (OR=1,15; CI kiểm soát đường huyết tốt chiếm 41,1% và<br /> Công nhân<br /> 48 (53,3) 42 (46,7) 95%: 1,05-1,25)<br /> viên kiểm soát đường huyết không tốt là 58,9%. Tỉ<br /> Thời gian bệnh lệ kiểm soát đường huyết không tốt khá cao,<br /> > 5 năm 193 (80,1) 48 (19,9) p < 0,001<br /> (OR=2,91; CI<br /> đường huyết không được kiểm soát tốt lâu dài<br /> ≤ 5 năm 69 (48,3) 74 (51,7) 95%: 1,65-5,11) sẽ có thể gây biến chứng cho nhiều cơ quan<br /> Loại bệnh ĐTĐ như: mạch máu, thần kinh, thận, tim mạch,<br /> Typ 1 6 (85,7) 1 (14,3) da…<br /> p =0,316<br /> Typ 2 256 (67,9) 121 (32,1)<br /> Mức độ kiểm soát đường huyết<br /> Đặc điểm biểu hiện da ở bệnh nhân ĐTĐ (mẫu<br /> Không tốt: nghiên cứu)<br /> 198 (87,6) 28 (12,4) p < 0,001<br /> HbA1c > 7 Tỉ lệ bệnh nhân mắc các biểu hiện da là<br /> (OR=9,58; CI<br /> Tốt:<br /> HbA1c ≤ 7<br /> 64 (40,5) 94 (59,5) 95%: 5,55-16,55) 68,2%. Tỉ lệ này khá cao và phù hợp với nghiên<br /> <br /> <br /> <br /> Hội Nghị Khoa Học Công Nghệ Trường ĐH Y Khoa Phạm Ngọc Thạch 243<br /> Nghiên cứu Y học Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 23 * Số 2 * 2019<br /> <br /> cứu của Chatterjee ở Ấn Độ, tỉ lệ mắc bệnh da ở nhóm mắc bệnh ĐTĐ ≤ 5 năm chiếm tỉ lệ thấp là<br /> người ĐTĐ là 73,9%(3). Biểu hiện da thường gặp 26,34%, nhóm mắc bệnh ĐTĐ > 5 năm có tỉ lệ<br /> nhất là u da có cuống (9,6%); nhiễm trùng da mắc biểu hiện da là 73,66 %, kết quả này phù<br /> (9,1%); gai đen (8,6%); da và móng vàng (7,6 %); hợp với nghiên cứu của tác giả Yoganand J.<br /> da dày (7,0%). Nghiên cứu của tác giả Furquana Phulari và Vidisha Kaushik(11), thời gian mắc<br /> Niaz và cộng sự thực hiện tại khoa Da liễu, bệnh bệnh ĐTĐ càng lâu thì tỉ lệ các biểu hiện da càng<br /> viện Y khoa Syed, Karachi, Pakistan(5) cho thấy cao. Trong nghiên cứu của chúng tôi, liên quan<br /> một số biểu hiện da chiếm tỉ lệ cao như: nhiễm giữa biểu hiện da với mức độ kiểm soát đường<br /> trùng da chiếm 36%; gai đen chiếm 20%; u da có huyết (HbA1c) khác biệt có ý nghĩa thống kê (p <<br /> cuống chiếm 10%; loét chân do ĐTĐ chiếm 16%; 0,001), những bệnh nhân ĐTĐ có mức kiểm soát<br /> hoại tử mỡ ĐTĐ 9%; da dày 5%; ngứa không đường huyết không tốt có nguy cơ mắc biểu<br /> kèm sang thương 8%. Kết quả nghiên cứu này hiện da cao hơn so với người ĐTĐ kiểm soát<br /> khác biệt so với kết quả nghiên cứu của chúng đường huyết tốt. Ở những người ĐTĐ có biểu<br /> tôi nhưng sự khác biệt không đáng kể. Nhược hiện da, nhóm có mức kiểm soát đường huyết<br /> điểm của nghiên cứu này là không so sánh được không tốt chiếm 75,6%, nhóm kiểm soát đường<br /> tỉ lệ các bệnh da trên bệnh nhân ĐTĐ với tỉ lệ các huyết tốt chỉ chiếm 24,4%, kết quả này cũng phù<br /> bệnh da trên trong cộng đồng vi chúng tôi chưa hợp với nghiên cứu của Furquana Niaz và cộng<br /> có số liệu đầy đủ về tỉ lệ các bệnh da trên trong sự(5), kiểm soát đường huyết tốt có ý nghĩa rất<br /> cộng đồng người Việt Nam. quan trọng trong phòng ngừa các biến chứng do<br /> Mối liên quan giữa biểu hiện da và một số đặc ĐTĐ trong đó có các bệnh lý ngoài da.<br /> điểm của mẫu nghiên cứu. KẾT LUẬN<br /> Sau khi phân tích chúng tôi ghi nhận được 4 Tỉ lệ mắc biểu hiện da ở người bị ĐTĐ rất<br /> yếu tố liên quan đến biểu hiện da trên bệnh cao. Bệnh nhân > 60 tuổi, bệnh nhân có nghề<br /> nhân ĐTĐ là: tuổi, nghề nghiệp, thời gian bệnh, nghiệp lao động tay chân (công nhân, buôn bán,<br /> mức độ kiểm soát đường huyết (HbA1c), sự nội trợ, làm nông…), bệnh nhân bị ĐTĐ > 5 năm,<br /> khác biệt có ý nghĩa thống kê với p < 0,05. Bệnh bệnh nhân kiểm soát đường huyết không tốt<br /> nhân ĐTĐ ≥ 60 tuổi có nguy cơ mắc biểu hiện da (HbA1c > 7) có nguy cơ mắc các biểu hiện da cao<br /> cao hơn so với bệnh nhân ĐTĐ < 60 tuổi. Kết quả hơn so với nhóm bệnh nhân ĐTĐ còn lại.<br /> này phù hợp với nghiên cứu của Safaa Salih<br /> TÀI LIỆU THAM KHẢO<br /> Alwaash và Khalid Al-Shibly(9). Tỉ lệ mắc biểu<br /> 1. ADA (2014). “American diabetes association standards of<br /> hiện da giữa các nhóm nghề nghiệp khác biệt có medical care in diabetes”. ADA.<br /> ý nghĩa thống kê (p = 0,001), bệnh nhân ĐTĐ có 2. American Diabetes Association (2017), “Standards of medical<br /> care in diabetes – 2017”. Diabetes Care 2017, pp.40.<br /> nghề nghiệp công nhân viên ít có nguy cơ mắc 3. Chatterjee N (2014). “An observational study of cutaneous<br /> biểu hiện da hơn so với bệnh nhân ĐTĐ làm manifestations in diabetes mellitus in a tertiary care hospital of<br /> nghề nghiệp khác. Phần lớn các đối tượng ĐTĐ Eastern India”. Indian J Endocrinol Metab, 8(2):pp.217–220.<br /> 4. David R. Whiting, Leonor Guariguata, Clara Weil et al (2011).<br /> mắc biểu hiện da chủ yếu thuộc nhóm nghề “IDF Diabetes Atlas: Global estimates of the prevalence of<br /> nghiệp như: công nhân, buôn bán, nội trợ, làm diabetes for 2011 and 2030”. Diabetes Res Clin Pract, 94(3):pp.311-<br /> 321.<br /> nông... nói chung là lao động tay chân, điều này<br /> 5. Furquana Niaz, Farhat Bashir, Nadia Shams, et al (2016).<br /> có thể giải thích là do điều kiện làm việc, sinh “Cutaneous manifestations of diabetes mellitus type 2:<br /> hoạt khác nhau sẽ ảnh hưởng đến nhận thức và prevalence and association with glycemic control”. Journal of<br /> Pakistan Association of Dermatologists, 26(1):pp.4-11.<br /> chăm sóc sức khỏe làn da của người bệnh. Bệnh 6. Galdeano F, Zaccaria S, Parra V et al (2010). “Cutaneous<br /> nhân mắc ĐTĐ > 5 năm có nguy cơ mắc biểu manifestations of diabetes mellitus: clinical meaning”. Dermatol<br /> hiện da cao hơn so với người mắc ĐTĐ ≤ 5 năm, Argent, 16(2):pp.117-21.<br /> 7. IDF (2017). “Tóm tắt Atlas về đái tháo đường thế giới”. Bộ y tế<br /> trong những người ĐTĐ có biểu hiện da, tỉ lệ Việt Nam.<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 244 Hội Nghị Khoa Học Công Nghệ Trường ĐH Y Khoa Phạm Ngọc Thạch<br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 23 * Số 3 * 2019 Nghiên cứu Y học<br /> <br /> 8. Lima AL, Illing T, Schliemann S, et al (2017). “Cutaneous 11. Yoganand J. Phulari, Vidisha Kaushik (2018). “Study of<br /> Manifestations of Diabetes Mellitus: A Review”. American cutaneous manifestations of type 2 diabetes mellitus”. Int J Res<br /> Journal of Clinical Dermatology, 18(4):pp.541-553. Dermatol, 4(1):pp.8-13.<br /> 9. Safaa Salih Alwaash, Khalid Al-Shibly (2017). “Dermatological<br /> Manifestations of Diabetes Mellitus in Hilla City”. Medical Ngày nhận bài báo: 31/01/2019<br /> Journal of Babylon, 14(3):pp.495 – 500.<br /> Ngày phản biện nhận xét bài báo: 10/02/2019<br /> 10. Sanad E.M, El Fangary M.M, Sorour N.E et al (2013). “Skin<br /> manifestations in Egyptian diabetic patients: a case series Ngày bài báo được đăng: 20/04/2019<br /> study”. Egypt J Dermatol Venerol, 33(2):pp.56-62.<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Hội Nghị Khoa Học Công Nghệ Trường ĐH Y Khoa Phạm Ngọc Thạch 245<br />