Nghiên cứu các chỉ tiêu đầu vào, đầu ra kết quả ảnh hưởng và khả năng vận dụng trong giám sát đánh giá chiến lược toàn diện về tăng trưởng và xóa đói giảm nghèo ở Việt Nam

Chia sẻ: Nguyen Lan | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:78

Thêm vào BST

Báo xấu

152
lượt xem 30
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Trong nhiều năm qua, công cuộc xóa đói giảm nghèo và phát triển kinh tế bền vững đã và đang được thực hiện có hiệu quả trên quy mô toàn quốc. Vì vậy diễn đàn có ý nghĩa thời sự thiết thực, tập hợp ý kiến và kinh nghiệm của các cơ quan quản lý Nhà nước, các nhà hoạch định chính sách, các chuyên gia kinh tế...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Nghiên cứu các chỉ tiêu đầu vào, đầu ra kết quả ảnh hưởng và khả năng vận dụng trong giám sát đánh giá chiến lược toàn diện về tăng trưởng và xóa đói giảm nghèo ở Việt Nam

tæng côc thèng kª b¸o c¸o tæng kÕt ®Ò tµi cÊp c¬ së nghiªn cøu c¸c chØ tiªu ®Çu vµo, ®Çu ra kÕt qu¶ ¶nh h−ëng vµ kh¶ n¨ng vËn dông trong gi¸m s¸t ®¸nh gi¸ chiÕn l−îc toµn diÖn vÒ t¨ng tr−ëng vµ xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo ë ViÖt nam CN§T: CN NguyÔn ThÞ ChiÕn Hµ Néi – 2004
Môc lôc Trang 3 lêi nãi ®Çu PhÇn thø NhÊt: Néi dung c¸c chØ tiªu (chØ b¸o) b¸o ®Çu vµo, ®Çu ra, kÕt qu¶ vµ t¸c ®éng ®Õn c¸c môc tiªu ph¸t triÓn vµ mèi quan hÖ gi÷a chóng 6 1. ChØ tiªu (chØ b¸o) t¸c ®éng 8 2. ChØ tiªu kÕt qu¶ 9 3. ChØ tiªu ®Çu vµo 11 4. ChØ tiªu ®Çu ra 12 5. Mèi liªn hÖ gi÷a c¸c chØ tiªu ®Çu vµo, ®Çu ra, kÕt qu¶ vµ t¸c ®éng 13 PhÇn thø Hai: VËn dông c¸c chØ tiªu ®Çu vµo, ®Çu ra, kÕt qu¶ vµ t¸c ®éng ®Ó xem xÐt ph©n lo¹i c¸c chØ sè theo dâi thùc hiÖn c¸c môc tiªu ph¸t triÓn cña ViÖt Nam vµ gi¸m s¸t ®¸nh gi¸ chiÕn l−îc toµn diÖn vÒ t¨ng tr−ëng vµ xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo 16 1. B¶ng ph©n lo¹i c¸c chØ b¸o 16 2. ý nghÜa cña c¸ch tiÕp cËn logic trong gi¸m s¸t, ®¸nh gi¸ 37 38 KÕt luËn vµ kiÕn nghÞ Danh s¸ch nh÷ng c¸ nh©n thùc hiÖn chÝnh 40 41 Danh môc c¸c chuyªn ®Ò ®· thùc hiÖn 42 Tµi liÖu tham kh¶o 3
lêi nãi ®Çu VÊn ®Ò ®ãi nghÌo lµ mét vÊn ®Ò mang tÝnh toµn cÇu, liªn hÖ mËt thiÕt víi qu¸ tr×nh ph¸t triÓn s¶n xuÊt, bëi v× s¶n xuÊt ph¸t triÓn cµng cao cµng dÉn ®Õn ph©n ho¸ c¸c giai tÇng trong x· héi vµ lµm t¨ng kho¶ng c¸ch giµu nghÌo trong x· héi. Gi¶m nghÌo lµ chiÕn l−îc mang tÝnh toµn cÇu vµ lµ nhiÖm vô hµng ®Çu cña c¸c quèc gia ®ang ph¸t triÓn trong ®ã cã n−íc ta. Gi¶m nghÌo kh«ng thÓ thùc hiÖn qua mét yÕu tè duy nhÊt nµo, còng kh«ng thÓ b»ng mét chiÕn l−îc riªng nµo mµ ph¶i kÕt hîp nhiÒu yÕu tè kh¸c nhau trong mét Ch−¬ng tr×nh toµn diÖn mµ trong ®ã t¨ng tr−ëng kinh tÕ chØ lµ mét trong nh÷ng yÕu tè chiÕn l−îc trong sè rÊt nhiÒu c¸c yÕu tè kh¸c liªn quan ®Õn gi¶m nghÌo. ChiÕn l−îc toµn diÖn vÒ T¨ng tr−ëng vµ Xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo ®· ®−îc Thñ t−íng ChÝnh phñ phª duyÖt t¹i C«ng v¨n sè 2685/CP-QHQT, ngµy 21 th¸ng 5 n¨m 2002 vµ c«ng v¨n sè 1649/CP-QHQT ngµy 26 th¸ng 11 n¨m 2003. ChiÕn l−îc ®· cô thÓ ho¸ c¸c môc tiªu, nhiÖm vô, c¬ chÕ, chÝnh s¸ch vµ c¸c gi¶i ph¸p chung cña ChiÕn l−îc ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi 10 n¨m 2001- 2010 vµ KÕ ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi 5 n¨m 2001-2005. §Ó cã thÓ ®iÒu hµnh qu¸ tr×nh thùc hiÖn nh»m ®¹t ®−îc c¸c môc tiªu cña ChiÕn l−îc ®· ®Ò ra cÇn cã th«ng tin vµ v× vËy cÇn tæ chøc gi¸m s¸t, ®¸nh gi¸ tiÕn tr×nh thùc hiÖn ChiÕn l−îc toµn diÖn vÒ T¨ng tr−ëng vµ Xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo. Gi¸m s¸t, ®¸nh gi¸ lµ qu¸ tr×nh theo dâi tiÕn tr×nh thùc hiÖn c¸c môc tiªu, chØ tiªu kÕ ho¹ch ®· ®−îc dù kiÕn cho t−¬ng lai vµ lµ mét c«ng viÖc cÇn thiÕt bëi v× ChiÕn l−îc ®−îc ho¹ch ®Þnh ®Ó thùc hiÖn trong mét thêi gian dµi víi nhiÒu môc tiªu, chØ tiªu vµ kh«ng mét ai cã thÓ d¸m ch¾c r»ng mäi thø sÏ ®−îc thùc hiÖn nh− kÕ ho¹ch ®· ®−îc ®Ò ra vµ r»ng c¸c ®iÒu kiÖn ®Ó thùc hiÖn chiÕn l−îc kh«ng thay ®æi trong suèt qu¸ tr×nh thùc hiÖn ChiÕn l−îc, v× vËy ph¶i theo dâi tiÕn ®é, møc ®é thùc hiÖn ®Ó ®iÒu chØnh vµ bæ sung c¸c chÝnh s¸ch thÝch hîp ®Ó ®¶m b¶o r»ng c¸c môc tiªu ph¸t triÓn ®· ®−îc ®−a ra sÏ ®−îc thùc hiÖn trong t−¬ng lai. §Ó cã chÝnh s¸ch thÝch hîp cÇn cã th«ng tin vÒ tiÕn tr×nh thùc hiÖn ®Ó hiÓu ®−îc r»ng chÝnh s¸ch nµo ®· thóc ®Èy tiÕn tr×nh thùc hiÖn vµ cho kÕt qu¶ tèt; c¸i g× lµ bÊt cËp cÇn ph¶i söa ®æi vµ bæ sung c¸c chÝnh s¸ch míi. 4
Trong ChiÕn l−îc Toµn diÖn vÒ t¨ng tr−ëng vµ Xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo còng ®· kh¼ng ®Þnh vai trß c¬ b¶n cña gi¸m s¸t, ®¸nh gi¸, ®ã lµ: (1) Cung cÊp th«ng tin gióp cho c¸c nhµ qu¶n lý ®−a ra c¸c quyÕt ®Þnh ®óng trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn ChiÕn l−îc; (2) §¸nh gi¸ ®Þnh kú tiÕn ®é thùc hiÖn ChiÕn l−îc so víi môc tiªu kÕ ho¹ch ®Ò ra; (3) Ph¸t hiÖn nh÷ng t¸c ®éng tÝch cùc hoÆc ch−a thÝch hîp cña c¬ chÕ chÝnh s¸ch vµ c¸c gi¶i ph¸p trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch ®Ó gióp c¸c nhµ qu¶n lý hiÖu chØnh c¸c chÝnh s¸ch vµ gi¶i ph¸p cho phï hîp. Néi dung chÝnh gi¸m s¸t, ®¸nh gi¸ ChiÕn l−îc, bao gåm: (1) Gi¸m s¸t ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ ®¹t ®−îc cña ChiÕn l−îc vÒ huy ®éng, ph©n bæ vµ sö dông c¸c nguån lùc; (2) §¸nh gi¸ kÕt qu¶ ®¹t ®−îc vÒ c¸c môc tiªu t¨ng tr−ëng kinh tÕ vµ xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo; (3) Gi¸m s¸t ®¸nh gi¸ t×nh tr¹ng nghÌo vµ sù thay ®æi vÒ t×nh tr¹ng nghÌo còng nh− t¸c ®éng cña c¸c chÝnh s¸ch then chèt ®Õn t×nh tr¹ng nghÌo ®ãi; (4) §¸nh gi¸ t¸c ®éng tæng thÓ cña c¸c chÝnh s¸ch, ch−¬ng tr×nh môc tiªu ®èi víi chÊt l−îng t¨ng tr−ëng vµ xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo. §Ó gi¸m s¸t, ®¸nh gi¸ cã nhiÒu c¸ch thøc kh¸c nhau. Trong ChiÕn l−îc ®· x©y dùng mét hÖ thèng c¸c môc tiªu, cô thÓ ho¸ c¸c chØ sè theo dâi ®Ó gi¸m s¸t, ®¸nh gi¸ vµ còng ®· qui ®Þnh tr¸ch nhiÖm gi¸m s¸t ®¸nh gi¸ cña c¸c c¬ quan bé, ngµnh, ®Þa ph−¬ng. Tuy nhiªn, cho ®Õn hiÖn nay ch−a cã mét hÖ thèng chØ tiªu nµo ®−îc h−íng dÉn cô thÓ cho gi¸m s¸t ®¸nh gi¸ ë cÊp trung −¬ng, nhÊt lµ c¸c cÊp d−íi trung −¬ng vµ v× v©y cßn nh÷ng h¹n chÕ vµ bÊt cËp trong gi¸m s¸t ®¸nh gi¸ thùc hiÖn ChiÕn l−îc. Theo b¸o c¸o th−êng niªn 2002-2003 cña Ban chØ ®¹o thùc hiÖn chiÕn l−îc, míi cã kho¶ng 80/136 chØ b¸o hiÖn ®· ®−îc thu thËp víi ph−¬ng ph¸p thèng kª víi thêi gian vµ chu kú thu thËp thèng nhÊt; cã 12 chØ b¸o ®· thu thËp nh−ng chÊt l−îng ch−a ®−îc b¶o ®¶m; 43 chØ b¸o ch−a thu thËp tÝnh to¸n ®−îc vµ chÊt l−îng n−íc vµ kh«ng khÝ ch−a cô thÓ ho¸ thµnh chØ b¸o theo dâi. Thùc tÕ nµy ®Æt ra nh÷ng vÊn ®Ò ®¸ng suy nghÜ cho c«ng t¸c gi¸m s¸t, ®¸nh gi¸ vµ chóng t«i ®· chän ®Ò tµi “Nghiªn cøu x¸c ®Þnh c¸c chØ tiªu ®Çu vµo, ®Çu ra, kÕt qu¶, t¸c ®éng vµ kh¶ n¨ng vËn dông trong gi¸m s¸t, ®¸nh gi¸ ChiÕn l−îc Toµn diÖn vÒ T¨ng tr−ëng vµ Xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo” nh− lµ mét c¸ch tiÕp cËn ®Ó gi¸m s¸t, ®¸nh gi¸, víi kú väng gãp phÇn nhá bÐ vµo viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ cña c«ng viÖc gi¸m s¸t, ®¸nh gi¸. §ã lµ mét c¸ch tiÕp cËn míi, cã tÝnh chÊt logic, gi¸m s¸t ®¸nh gi¸ thùc hiÖn c¸c môc tiªu tõ gãc ®é ph©n tÝch c¸c chØ sè ®Çu vµo, ®Çu ra, kÕt qu¶ vµ t¸c ®éng. 5
Môc tiªu cña ®Ò tµi lµ: • Lµm râ c¸c kh¸i niÖm, ®Þnh nghÜa vÒ chØ tiªu ®Çu vµo, ®Çu ra, kÕt qu¶, t¸c ®éng ®Õn c¸c môc tiªu ph¸t triÓn vµ mèi liªn hÖ gi÷a chóng; • VËn dông c¸ch tiÕp cËn trªn ®Ó xem xÐt, ph©n lo¹i c¸c chØ b¸o trong Môc tiªu ph¸t triÓn cña ViÖt Nam ®Õn 2010, cã xem xÐt ®Õn kh¶ n¨ng thùc hiÖn, c«ng cô thu thËp th«ng tin, tÇn suÊt thu thËp sè liÖu, c¬ quan thùc hiÖn vµ cÊp thùc hiÖn; • NhËn xÐt vµ kiÕn nghÞ vÒ gi¸m s¸t, ®¸nh gi¸ c¸c môc tiªu ph¸t triÓn trªn ph¹m vi chung c¶ n−íc còng nh− ®èi víi c¸c ngµnh, c¸c cÊp, còng nh− vÒ lùa chän h×nh thøc gi¸m s¸t, ®¸nh gi¸ thÝch hîp. Trong B¸o c¸o tæng hîp nµy, ngoµi phÇn lêi nãi ®Çu vµ kÕt luËn, kiÕn nghÞ, gåm hai phÇn chÝnh sau: PhÇn thø nhÊt: Néi dung c¸c chØ b¸o ®Çu vµo, ®Çu ra, kÕt qu¶ vµ t¸c ®éng ®Õn c¸c môc tiªu ph¸t triÓn vµ mèi quan hÖ gi÷a chóng. PhÇn thø hai: VËn dông c¸c chØ tiªu ®Çu vµo, ®Çu ra, kÕt qu¶ vµ t¸c ®éng ®Ó xem xÐt ph©n lo¹i c¸c chØ sè theo dâi thùc hiÖn c¸c môc tiªu ph¸t triÓn cña ViÖt Nam vµ gi¸m s¸t ®¸nh gi¸ chiÕn l−îc toµn diÖn vÒ t¨ng tr−ëng vµ xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo 6
PhÇn thø NhÊt: Néi dung c¸c chØ b¸o ®Çu vµo, ®Çu ra, kÕt qu¶ vµ t¸c ®éng ®Õn c¸c môc tiªu ph¸t triÓn vµ mèi quan hÖ gi÷a chóng §Ó nghiªn cøu néi dung cô thÓ cña c¸c chØ tiªu, chØ b¸o ®Çu vµo, ®Çu ra, kÕt qu¶ vµ t¸c ®éng ®Õn c¸c môc tiªu, tr−íc hÕt, cÇn quan t©m ®Õn néi dung cña c¸c môc tiªu. HiÖn nay, nhiÒu n−íc trªn thÕ giíi, trong ®ã cã ViÖt Nam ®· ®Æt ra nh÷ng môc tiªu l©u dµi vµ môc tiªu cô thÓ ®Ó gi¸m s¸t, ®¸nh gi¸ tiÕn tr×nh thùc hiÖn ChiÕn l−îc gi¶m nghÌo. Trong c¸c tµi liÖu tham kh¶o do c¸c chuyªn gia vÒ gi¸m s¸t, ®¸nh gi¸ cña Ng©n hµng ThÕ giíi biªn so¹n, mét sè c¸c kh¸i niÖm vÒ môc tiªu, chØ tiªu ®· ®−îc x¸c ®Þnh c¬ b¶n nh− sau: C¸c môc tiªu l©u dµi: Lµ nh÷ng môc tiªu/môc ®Ých mµ mét quèc gia hay mét x· héi muèn ®¹t ®−îc trong mét thêi gian nhÊt ®Þnh trong t−¬ng lai, chóng th−êng ®−îc m« t¶ b»ng nh÷ng nhãm, b»ng nh÷ng côm tõ mang tÝnh chÊt ®Þnh tÝnh, vÝ dô nh− xo¸ ®ãi hoÆc gi¶m nghÌo, b×nh ®¼ng giíi... C¸c môc tiªu cô thÓ: Lµ l−îng cô thÓ cña môc tiªu mµ mét n−íc hoÆc mét x· héi muèn ®¹t ®−îc ë thêi ®iÓm nhÊt ®Þnh trong t−¬ng lai, vÝ dô: Môc tiªu cña céng ®ång quèc tÕ lµ ®Õn 2015 gi¶m mét nöa tû lÖ nh÷ng ng−êi sèng trong t×nh tr¹ng cùc nghÌo hay gi¶m mét nöa tû lÖ ng−êi sèng d−íi møc nghÌo khæ (ChuÈn chung quèc tÕ lµ cã thu nhËp 1 USD/ngµy theo søc mua t−¬ng ®−¬ng) so víi tû lÖ ®· ®¹t ®−îc n¨m 1990; ®¹t ®−îc phæ cËp gi¸o dôc tiÓu häc ë tÊt c¶ c¸c n−íc; gi¶m 2/3 tû suÊt tö vong trÎ s¬ sinh vµ trÎ em d−íi 5 tuæi vµ 3/4 tû suÊt tö vong mÑ hay mäi c¸ nh©n trong ®é tuæi thÝch hîp sÏ ®−îc cung cÊp c¸c dÞch vô søc khoÎ sinh s¶n kh«ng muén h¬n 2015. §èi víi sù t¸i t¹o vµ tÝnh bÒn v÷ng cña m«i tr−êng, môc tiªu lµ ®Õn 2005, thùc hiÖn chiÕn l−îc quèc gia vÒ ph¸t triÓn bÒn v÷ng ë mçi n−íc vµ ®Õn 2015 lµm ®¶o ng−îc nh÷ng xu h−íng trong viÖc tæn thÊt tµi nguyªn m«i tr−êng. §èi víi ViÖt Nam, môc tiªu cô thÓ cho n¨m 2010 lµ GDP t¨ng gÊp ®«i GDP n¨m 2000; ®¹t ®−îc phæ cËp phæ th«ng trung häc cho tÊt c¶ c¸c tØnh, thµnh phè; 85% d©n sè n«ng th«n ®−îc sö dông n−íc s¹ch; ®¹t tû lÖ lao ®éng qua ®µo t¹o lµ 40%; gi¶m 3/4 tû lÖ nghÌo vÒ l−¬ng thùc (theo chuÈn quèc tÕ 2100 kcalo/ ng−êi/ ngµy) so víi n¨m 2000. 7
C¸c chØ tiªu, chØ b¸o ®−îc ®Þnh nghÜa vµ ®o l−êng b»ng nh÷ng biÕn cô thÓ. ë ®©y cÇn ph©n biÖt chØ b¸o vµ chØ tiªu. Trong LuËt Thèng kª, ChØ tiªu thèng kª là tiªu chÝ mà biểu hiện b»ng số của nã phản ¸nh quy m«, tốc độ ph¸t triển, cơ cấu, quan hệ tỷ lệ của hiện tượng kinh tế- x· hội trong điều kiện kh«ng gian và thời gian cụ thể. VÝ dô nh− chØ tiªu tæng s¶n phÈm trong n−íc, ®−îc ®Þnh nghÜa lµ tæng gi¸ trÞ t¨ng thªm cña c¸c ngµnh kinh tÕ trong mét thêi kú nhÊt ®Þnh, th−êng lµ mét n¨m. ChØ tiªu GDP ph¶n ¸nh qui m« cña nÒn kinh tÕ, cã thÓ dïng ®Ó ®o tèc ®é t¨ng tr−ëng vµ ®−îc ph©n tæ chi tiÕt theo 3 lÜnh vùc ngµnh kinh tÕ, ®ã lµ khu vùc n«ng l©m nghiÖp vµ thuû s¶n, khu vùc c«ng nghiÖp vµ x©y dùng hay khu vùc dÞch vô; hoÆc còng cã thÓ ph©n tæ theo c¸c thµnh phÇn kinh tÕ... Trong khi ®ã c¸c chØ b¸o ®−îc ®−a ra trong hÖ thèng c¸c môc tiªu ph¸t triÓn gåm 136 chØ b¸o, trong ®ã nhiÒu chØ b¸o liªn quan ®Õn GDP, nh− tæng s¶n phÈm trong n−íc, tèc ®é t¨ng gi¸ trÞ t¨ng thªm cña c¸c ngµnh c«ng nghiÖp, n«ng l©m nghiÖp vµ thuû s¶n vµ dÞch vô, ngoµi ra cßn cã c¸c chØ b¸o tÝnh tõ GDP nh− C¬ cÊu kinh tÕ theo 3 khu vùc ngµnh, GDP b×nh qu©n ®Çu ng−êi... Theo c¸ch hiÓu nh− vËy, c¸c môc tiªu ph¸t triÓn trong ChiÕn l−îc Toµn diÖn vÒ T¨ng tr−ëng vµ Xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo ®−îc cô thÓ ho¸ thµnh c¸c chØ b¸o ®Ó theo dâi, gi¸m s¸t ®¸nh gi¸ (136 chØ b¸o). C¸c chØ b¸o dïng ®Ó ®o l−êng hay theo dâi, gi¸m s¸t, ®¸nh gi¸ qu¸ tr×nh thùc hiÖn cña nh÷ng môc tiªu l©u dµi, cã nghÜa lµ ®o xem c¸c môc tiªu l©u dµi ®· ®−îc thùc hiÖn ®Õn ®©u vµ liÖu chóng cã thÓ ®−îc thùc hiÖn trong thêi gian ®· dù ®Þnh hay kh«ng. Trong ChiÕn l−îc, c¸c môc tiªu ph¸t triÓn cña ViÖt Nam ®· ®−îc x¸c ®Þnh cho 2005 vµ 2010, th× c¸c chØ b¸o dïng ®Ó theo dâi ®¸nh gi¸ møc ®é thùc hiÖn c¸c môc tiªu cô thÓ nµy ®· ®¹t ®Õn ®©u qua c¸c sè liÖu cña c¸c chØ sè theo dâi hµng n¨m hoÆc sè liÖu hµng quý. §iÒu nµy tuú thuéc vµo kh¶ n¨ng thu thËp c¸c chØ tiªu ®Ó gi¸m s¸t ®¸nh gi¸ vµ tuú thuéc vµo c¸c tiªu chÝ ®Æt ra lµ dÔ dµng hay lµ khã ®−îc thùc hiÖn; tuú thuéc liÖu cã tèn kÐm tiÒn b¹c, ng©n s¸ch kh«ng vµ liÖu chóng cã thÓ ph¶n ¸nh vµ theo dâi ®−îc tiÕn tr×nh thùc hiÖn c¸c môc tiªu hay kh«ng; môc tiªu ®Ò ra ®−îc ®Þnh nghÜa nh− thÕ nµo, t¸c ®éng vµo nã lµ g×? ®Ó t¹o ra c¸c t¸c ®éng cÇn thùc hiÖn g×? T¹o ra kÕt qu¶ nµy b»ng biÖn ph¸p g×? b»ng tiÒn, b»ng nguån lùc nµo? HoÆc tõ mét qui tr×nh t− duy logic ng−îc l¹i, lµ cã mét kho¶n tiÒn, nguån lùc kh¸c sÏ lµm g×, kÕt qu¶ cña nã sÏ gióp g×? t¹o ra c¸i g× vµ s¶n phÈm sau nã sÏ t¸c ®éng ®Õn môc tiªu cña ta ®· ®Ò ra hay kh«ng? 8
Theo qu¸ tr×nh thùc hiÖn, c¸c chØ b¸o cã thÓ ®−îc ph©n tæ thµnh chØ b¸o trung gian (ph¶n ¸nh c¸c chØ b¸o ®Çu vµo, c¸c chØ b¸o ®Çu ra) vµ c¸c chØ b¸o cuèi cïng (bao gåm c¸c chØ b¸o kÕt qu¶, c¸c chØ b¸o t¸c ®éng/hay ¶nh h−ëng ®Õn thùc hiÖn c¸c môc tiªu). 1. ChØ b¸o t¸c ®éng hay cßn gäi lµ chØ b¸o ¶nh h−ëng Kh¸i niÖm/ ®Þnh nghÜa: ChØ b¸o ph¶n ¸nh t¸c ®éng lµ chØ b¸o ph¶n ¸nh hiÖu qu¶ sö dông c¸c nguån lùc ®Ó thùc thi ChiÕn l−îc, chÝnh s¸ch kinh tÕ - x· héi, ch−¬ng tr×nh dù ¸n nh»m t¹o ra c¸c biÕn ®æi tÝch cùc trong thu nhËp, trong tiªu dïng cña hé, cña c¸ nh©n vµ céng ®ång d©n c−, còng nh− t¸c ®éng ®Õn c¸c ®iÒu kiÖn sèng cña d©n c−, ®Õn c¸c chØ tiªu vÒ x· héi, ®Õn c¸c −u tiªn cña hé gia ®×nh vµ t¸c ®éng vµo c¸c nhËn thøc vÒ phóc lîi. §Ó ®¸nh gi¸ ¶nh h−ëng trùc tiÕp cña c¸c ch−¬ng tr×nh dù ¸n ng−êi ta th−êng ®¸nh gi¸ c¸c chØ b¸o t¸c ®éng vµo môc tiªu. C¸c chØ b¸o nµy ®−îc thiÕt kÕ xuÊt ph¸t tõ c¸c nguån lùc cô thÓ, vÝ dô nh− ®¸nh gi¸ t¸c ®éng cña ch−¬ng tr×nh viÖc lµm. Tuy nhiªn, trong khu«n khæ chung cña nÒn kinh tÕ c¸c chØ b¸o t¸c ®éng lµ kÕt qu¶ ¶nh h−ëng cña nhiÒu nguån lùc kh¸c nhau, nh− tõ ng©n s¸ch nhµ n−íc, tõ c¸c ch−¬ng tr×nh môc tiªu cô thÓ mµ tæng qu¸t lµ t¸c ®éng cña c¸c nguån lùc ®· ®−îc sö dông trong ChiÕn l−îc Toµn diÖn vÒ T¨ng tr−ëng vµ Xo¸ ®ãi, gi¶m nghÌo ®· t¸c ®éng ®Õn ng−êi d©n. VÝ dô vÒ c¸c chØ b¸o t¸c ®éng: Trong môc tiªu Xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo, chØ b¸o t¸c ®éng lµ thu nhËp vµ tiªu dïng cña hé gia ®×nh; tû lÖ hé nghÌo, kho¶ng c¸ch nghÌo; trong môc tiªu ph¸t triÓn gi¸o dôc, tû lÖ biÕt ch÷ cña d©n c−, tû lÖ biÕt ch÷ cña d©n sè trong ®é tuæi nhÊt ®Þnh lµ chØ b¸o t¸c ®éng... C«ng cô thu thËp c¸c th«ng tin vÒ c¸c chØ b¸o t¸c ®éng: • §iÒu tra vÒ møc sèng d©n c−/®iÒu tra thu chi hé gia ®×nh (ë ViÖt Nam cuéc ®iÒu tra møc sèng d©n c− ®−îc tiÕn hµnh 2 n¨m mét lÇn, lÇn tr−íc vµo n¨m 2002 vµ n¨m 2004 ®· tiÕn hµnh cuéc ®iÒu tra møc sèng d©n c−, hiÖn nay ®ang tæ chøc xö lý kÕt qu¶ ®iÒu tra; • §iÒu tra vÒ mét lÜnh vùc riªng biÖt nh− ®iÒu tra lùc l−îng lao ®éng (ë ViÖt Nam lµ ®iÒu tra lao ®éng 1/7 hµng n¨m), ®iÒu tra nh©n khÈu häc vµ søc khoÎ. • Nghiªn cøu cã tÝnh chÊt ®Þnh tÝnh. 9
C¸c c¬ quan thùc hiÖn c¸c chØ b¸o t¸c ®éng: V× c¸c chØ b¸o t¸c ®éng ®−îc thu thËp tõ phÝa ng−êi d©n vµ hé gia ®×nh riªng biÖt kh«ng phô thuéc vµo c¸c c¬ quan cung cÊp tµi chÝnh còng nh− c¸c nhµ tµi trî nªn c¸c cuéc ®iÒu tra ®¸nh gi¸ t¸c ®éng th−êng ®−îc C¬ quan thèng kª trung −¬ng tæ chøc thùc hiÖn (t¹i ViÖt Nam lµ Tæng côc Thèng kª) CÊp thùc hiÖn c¸c chØ b¸o t¸c ®éng: Hé gia ®×nh, c¸ nh©n, céng ®ång d©n c− lµ nh÷ng ng−êi, tËp thÓ ®−îc h−ëng lîi trùc tiÕp tõ thùc hiÖn c¸c chÝnh s¸ch vÒ xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo hay mét ch−¬ng tr×nh dù ¸n cô thÓ. §Þnh kú thu thËp sè liÖu ®¸nh gi¸ t¸c ®éng: Th−êng tõ 3 ®Õn 5 n¨m 1 lÇn, v× ®©y lµ cuéc ®iÒu tra phøc t¹p, tèn kÐm vµ còng liªn quan ®Õn nhiÒu chØ tiªu. ë n−íc ta, cuéc ®iÒu tra møc sèng d©n c− ®−îc tiÕn hµnh 2 n¨m 1 lÇn. 2. ChØ tiªu (chØ b¸o) kÕt qu¶ Kh¸i niÖm/®Þnh nghÜa: Lµ chØ tiªu ph¶n ¸nh sù tiÕp cËn c¸c dÞch vô c«ng cña ng−êi d©n hay kh¶ n¨ng sö dông c¸c dÞch vô c«ng cña ng−êi d©n. ChØ tiªu kÕt qu¶ thÓ hiÖn møc ®é tho¶ m·n cña ng−êi d©n vÒ cung cÊp c¸c dÞch vô c«ng tõ phÝa Nhµ n−íc hoÆc tõ c¸c tæ chøc v« vÞ lîi, tõ tµi trî cña c¸c c¸ nh©n vµ tæ chøc trong n−íc hay n−íc ngoµi, thÓ hiÖn d−íi d¹ng chuyÓn nh−îng, cã tÝnh chÊt mét chiÒu, nghÜa lµ cÊp kh«ng cho hé d©n c− ®Ó tiªu dïng mµ kh«ng ph¶i tr¶ tiÒn hoÆc chØ tr¶ mét kho¶n tiÒn nhá so víi trÞ gi¸ cña nã. B¶n th©n c¸c chØ tiªu kÕt qu¶ kh«ng ph¶i lµ môc tiªu cña ch−¬ng tr×nh, dù ¸n, nh−ng nã cã quan hÖ chÆt chÏ ®Õn phóc lîi x· héi, cña ng−êi d©n vµ liªn quan chÆt chÏ víi môc tiªu ®· ®−îc ®Ò ra. VÝ dô vÒ c¸c chØ tiªu kÕt qu¶: Trong thùc hiÖn c¸c môc tiªu vÒ gi¸o dôc, chØ tiªu kÕt qu¶ lµ tû lÖ sè häc sinh ®Õn tr−êng, t×nh tr¹ng häc ba ca, tû lÖ häc sinh ®i häc ®óng tuæi (chi tiÕt theo c¸c cÊp häc), tû lÖ bá häc cña häc sinh, tû lÖ ®ç tèt nghiÖp cña häc sinh c¸c cÊp... C«ng cô thu thËp c¸c th«ng tin vÒ c¸c chØ tiªu kÕt qu¶: • C¸c cuéc ®iÒu tra hoÆc c¸c gi¸m s¸t nhanh cã −u tiªn. • §iÒu tra ®a môc tiªu hay ®iÒu tra møc sèng d©n c−. • C¸c nghiªn cøu mang tÝnh chÊt ®Þnh tÝnh. 10
C¬ quan thùc hiÖn thu thËp th«ng tin vÒ chØ tiªu kÕt qu¶: • C¬ quan Thèng kª Trung −¬ng (Tæng côc Thèng kª); • Nh÷ng nhµ cung cÊp dÞch vô ë ®Þa ph−¬ng; • Nh÷ng ng−êi kh¸c. CÊp thùc hiÖn c¸c chØ tiªu kÕt qu¶: • Hé gia ®×nh, c¸ nh©n, c¸c c¬ së (vÝ dô tr−êng häc, phßng kh¸m...); • C¸c céng ®ång d©n c− (cã thÓ sÏ lµ c¸c ®¬n vÞ nhá nhÊt ®−îc tham gia ch−¬ng tr×nh, dù ¸n trùc tiÕp mµ cã thÓ theo dâi ®−îc). • C¸c chñ thÓ tham gia vµo dù ¸n, ch−¬ng tr×nh. §Þnh kú thu thËp chØ tiªu kÕt qu¶: N¨m ChØ tiªu t¸c ®éng vµ chØ tiªu kÕt qu¶ hîp thµnh chØ tiªu cuèi cïng vµ chóng ®−îc ®Þnh nghÜa nh− sau: ChØ tiªu cuèi cïng lµ chØ tiªu dïng ®Ó ®o l−êng c¸c t¸c ®éng cña c¸c ch−¬ng tr×nh, dù ¸n nhÊt ®Þnh nh»m t¹o ra t¸c ®éng trùc tiÕp vµo phóc lîi c¸ nh©n. C¸c chØ tiªu cuèi cïng lµ kÕt qu¶ cña mét sè yÕu tè, trong ®ã cã nh÷ng yÕu tè n»m ngoµi tÇm kiÓm so¸t cña c¸c nhµ ho¹ch ®Þnh chÝnh s¸ch vµ qu¶n lý ch−¬ng tr×nh, dù ¸n. C¸c chØ tiªu cuèi cïng th−êng g¾n víi nh÷ng ng−êi h−ëng lîi vµ v× vËy chóng ®−îc thu thËp tõ nh÷ng ng−êi h−ëng lîi cña ch−¬ng tr×nh, dù ¸n th«ng qua c¸c cuéc ®iÒu nh− ®iÒu tra thu, chi cña hé gia ®×nh (n−íc ta th−êng tiÕn hµnh cuéc ®iÒu tra møc sèng d©n c−). Trong c¸c cuéc ®iÒu tra nµy c¸c th«ng tin th−êng ®−îc thu thËp trùc tiÕp tõ hé gia ®×nh hoÆc tõ c¸ nh©n, nªn thêi gian thu thËp th−êng diÔn ra l©u h¬n, tèn kÐm h¬n. HiÖn t¹i, ë ViÖt Nam, ®iÒu tra thu, chi hé gia ®×nh ®−îc tiÕn hµnh 2 n¨m mét lÇn, b»ng c¸ch ®iÒu tra mÉu hé gia ®×nh trªn ph¹m vi c¶ n−íc. Cuéc ®iÒu tra gÇn nhÊt lµ n¨m 2002 vµ n¨m 2004 còng ®· tiÕn hµnh mét cuéc ®iÒu tra míi vÒ møc sèng d©n c−. Gi¸m s¸t thùc hiÖn c¸c chØ tiªu cuèi cïng lµ ®Ó ®¸nh gi¸ tiÕn ®é thùc hiÖn c¸c môc tiªu l©u dµi hoÆc ®¸nh gi¸ xem c¸c môc tiªu l©u dµi ®· ®−îc thùc hiÖn nh− thÕ nµo, thùc hiÖn ®Õn ®©u vµ liÖu c¸c môc tiªu l©u dµi ®· ®Æt ra cã kh¶ thi hay kh«ng. §Ó ®¹t ®−îc chØ tiªu cuèi cïng ng−êi ta cÇn cã c¸c chØ tiªu trung gian. 11
ChØ tiªu trung gian Kh¸i niÖm/ ®Þnh nghÜa: ChØ tiªu trung gian lµ c¸c chØ tiªu ph¶n ¸nh sù ®ãng gãp ®Ó ®¹t ®−îc mét kÕt qu¶ cô thÓ, chóng kh«ng ph¶i lµ chØ tiªu ph¶n ¸nh môc tiªu ph¸t triÓn. C¸c chØ tiªu trung gian th−êng lµ c¸c chØ tiªu ®Ó cô thÓ ho¸ c¸c chÝnh s¸ch cña ChÝnh phñ, nh»m ®¹t ®−îc môc tiªu ®· ®Ò ra vµ chóng phô thuéc nhiÒu vµo c¸c nhµ ho¹ch ®Þnh chÝnh s¸ch. C¸c chØ tiªu trung gian thay ®æi phô thuéc vµo c¸c ho¹t ®éng cña ChÝnh phñ vµ c¸c c¬ quan kh¸c, nh− c¸c c¬ quan tµi trî hoÆc c¸c c¬ quan tham gia ch−¬ng tr×nh cô thÓ. C¸c chØ tiªu trung gian thay ®æi nhanh h¬n, thÓ hiÖn c¸c biÕn ®æi ¶nh h−ëng trùc tiÕp hoÆc gi¸n tiÕp ®Õn c¸c chØ tiªu t¸c ®éng. ChØ tiªu trung gian cã thÓ thu thËp nhanh chãng h¬n chØ tiªu cuèi cïng vµ trong chõng mùc nhÊt ®Þnh chóng lµ c¬ së ®Ó thùc hiÖn c¸c môc tiªu l©u dµi. Trong tr−êng hîp c¸c môc tiªu l©u dµi cã thÓ v× lý do nµo ®ã kh«ng ®¶m b¶o ®−îc tiÕn ®é hoÆc møc ®é thùc hiÖn th× chØ tiªu trung gian cã thÓ ®−îc ®iÒu chØnh, vµ ®iÒu chØnh ®Ó lµm sao cã thÓ ®¹t ®−îc môc tiªu l©u dµi nh− ®· dù ®Þnh. C¸c chØ tiªu trung gian th−êng ®−îc ph©n chia chi tiÕt h¬n, theo khu vùc hoÆc theo thêi gian ®Ó tiÖn lîi cho viÖc gi¸m s¸t, ®¸nh gi¸ vµ tuú thuéc giai ®o¹n cña qu¸ tr×nh thùc hiÖn c¸c môc tiªu l©u dµi. ChØ tiªu trung gian ®−îc chia thµnh chØ tiªu ®Çu vµo vµ chØ tiªu ®Çu ra. 3. ChØ tiªu ®Çu vµo Kh¸i niÖm/®Þnh nghÜa: ChØ tiªu ®Çu vµo lµ nh÷ng chØ tiªu ph¶n ¸nh c¸c nguån lùc phôc vô cho viÖc thùc hiÖn môc tiªu cô thÓ vµ c¸c môc tiªu l©u dµi. ChØ tiªu ®Çu vµo lµ tiÒn hay mét l−îng vËt chÊt cô thÓ vµ søc lao ®éng cña con ng−êi. TiÒn cã thÓ ®−îc huy ®éng tõ ng©n s¸ch nhµ n−íc, tõ c¸c nguån vèn ngoµi ng©n s¸ch nhµ n−íc (c¸ nh©n, tæ chøc kinh tÕ, tæ chøc x· héi, tæ chøc phi chÝnh phñ, tæ chøc v« vÞ lîi, tõ c¸c quÜ). VÝ dô chØ tiªu ®Çu vµo: Chi ng©n s¸ch cña nhµ n−íc cho gi¸o dôc ®Ó x©y dùng c¬ së vËt chÊt nh− tr−êng häc; Chi cho ch−¬ng tr×nh kiªn cè ho¸ tr−êng häc nh»m xo¸ bá tr−êng th« s¬, tranh tre, nøa l¸ nh»m môc ®Ých c¶i thiÖn vÒ tr−êng líp cho häc sinh vµ gi¶m bít t×nh tr¹ng häc ba ca; Chi s¾m c¸c ph−¬ng tiÖn phôc vô gi¶ng d¹y, häc tËp, c¶i tiÕn s¸ch gi¸o khoa, n©ng cao tr×nh ®é cña gi¸o viªn... hay c¸c chØ tiªu vÒ huy ®éng nguån lùc cho gi¶m nghÌo. 12
C«ng cô ®Ó thu thËp c¸c chØ tiªu ®Çu vµo: • B¸o c¸o hµnh chÝnh vÒ thu, chi ng©n s¸ch (th«ng qua hÖ thèng th«ng tin qu¶n lý, th«ng th−êng c¸c th«ng tin nµy do c¸c c¬ quan qu¶n lý vÒ ng©n s¸ch nhµ n−íc thùc hiÖn). • §iÒu tra møc sèng d©n c−. • B¸o c¸o hµnh chÝnh vÒ thu, chi ng©n s¸ch. C¸c c¬ quan thùc hiÖn c¸c chØ tiªu ®Çu vµo: Lµ n¬i qu¶n lý vÒ chi ng©n s¸ch Nhµ n−íc, (cÊp Trung −¬ng vµ cÊp tØnh, huyÖn, x·) sÏ lµ ng−êi theo dâi, gi¸m s¸t thùc hiÖn kho¶n chi nµy, bao gåm: • C¸c Bé Tµi chÝnh, KÕ ho¹ch (ViÖt Nam lµ Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t−); • C¸c Bé ngµnh kh¸c; • C¸c ®Þa ph−¬ng. CÊp thùc hiÖn c¸c chØ tiªu ®Çu vµo: Bao gåm cÊp thùc hiÖn ng©n s¸ch (ë ViÖt Nam gåm cÊp quèc gia, cÊp tØnh, cÊp huyÖn vµ cÊp x·). §Þnh kú thu thËp: Th¸ng, quÝ hoÆc n¨m. §©y lµ tÇn suÊt thu thËp th«ng tin th−êng xuyªn nhÊt so víi c¸c nhãm chØ tiªu kh¸c, v× nhãm chØ tiªu nµy liªn quan trùc tiÕp ®Õn tiÒn b¹c bá ra vµ mÆt kh¸c cÇn cã th«ng tin ph¶n håi sím ®Ó ®iÒu chØnh tiÕn tr×nh thùc hiÖn môc tiªu (gia t¨ng ®Ó thóc ®Èy qu¸ tr×nh thùc hiÖn hay t¹m dõng l¹i v× ®· c©n ®èi ®−îc víi tiÕn tr×nh thùc hiÖn môc tiªu ®· ®Ò ra). 4. ChØ tiªu ®Çu ra Kh¸i niÖm/ ®Þnh nghÜa: ChØ tiªu ®Çu ra lµ hµng ho¸ vµ dÞch vô ®−îc t¹o ra trùc tiÕp tõ qu¸ tr×nh ®Çu t− b»ng c¸c nguån lùc kh¸c nhau hay lµ ®−îc t¹o ra trùc tiÕp tõ c¸c “ chØ tiªu ®Çu vµo” vµ h−íng vµo thùc hiÖn c¸c chØ tiªu cuèi cïng. C¸c chØ tiªu ®Çu ra th−êng g¾n víi c¸c chØ tiªu ®Çu vµo vµ chóng hoµn toµn do c¬ quan cung cÊp ®Çu vµo kiÓm so¸t. ChÝnh v× ®iÒu nµy mµ c¸c chØ tiªu ®Çu ra kh«ng hoµn toµn gièng c¸c chØ tiªu kÕt qu¶ ®· ®−îc tr×nh bµy ë trªn. VÝ dô vÒ chØ tiªu ®Çu ra: Sè tr−êng häc ®−îc x©y dùng míi, sè líp häc ®−îc n©ng cÊp hoÆc ®−îc x©y dùng míi; sè líp häc hay tr−êng häc ®−îc x©y dùng kiªn cè thªm, sau khi thùc hiÖn ch−¬ng tr×nh kiªn cè ho¸ tr−êng häc; sè 13
bÖnh viÖn ®−îc n©ng cÊp, hoÆc n¨ng lùc ch÷a bÖnh míi t¨ng thªm (sè gi−êng bÖnh t¨ng thªm), hay sè phßng kh¸m ®−îc x©y dùng míi hoÆc ®−îc n©ng cÊp, sau khi cã mét sù ®Çu t− hoÆc trî gióp tõ mét ch−¬ng tr×nh nµo ®ã cho y tÕ ®Ó x©y dùng hoÆc n©ng cÊp bÖnh viÖn th× sÏ lµ chØ tiªu ®Çu ra chø kh«ng ph¶i lµ kÕt qu¶ sè ng−êi ®Õn kh¸m bÖnh t¨ng lªn hay sè bÖnh nh©n ®−îc ch÷a tèt h¬n nhê cã c¬ së y tÕ ®−îc n©ng cÊp. C«ng cô ®Ó thu thËp c¸c chØ tiªu ®Çu ra: HÖ thèng th«ng tin qu¶n lý (MIS) hoÆc c¸c b¸o c¸o hµnh chÝnh cña c¸c bé ngµnh, ®Þa ph−¬ng ®−îc tµi trî; c¸c cuéc ®iÒu tra céng ®ång. C¸c c¬ quan thùc hiÖn c¸c chØ tiªu ®Çu ra: • C¸c Bé; • ChÝnh quyÒn ®Þa ph−¬ng; • C¸c ®¬n vÞ thùc hiÖn c¸c ch−¬ng tr×nh dù ¸n; • C¸c nhµ cung cÊp dÞch vô ë c¬ së. CÊp thùc hiÖn c¸c chØ tiªu ®Çu ra: CÊp quèc gia, cÊp tØnh, cÊp huyÖn vµ cÊp x·, lµ 4 cÊp ng©n s¸ch cña ViÖt Nam; C¸c c¬ së ®−îc tµi trî. §Þnh kú thu thËp th«ng tin: 6 th¸ng 1 lÇn, tr−êng hîp kh«ng cã sè liÖu 6 th¸ng th× tèi thiÓu nhÊt ph¶i cã sè liÖu n¨m. Kh¸i qu¸t l¹i, vÒ c¸c chØ tiªu ®Çu vµo ®Çu ra, kÕt qu¶ vµ t¸c ®éng c¸c môc tiªu ph¸t triÓn cã thÓ xem b¶ng phô lôc I. 5. Mèi liªn hÖ gi÷a c¸c chØ tiªu ®Çu vµo, ®Çu ra, kÕt qu¶ vµ t¸c ®éng C¸c chØ tiªu (chØ b¸o) ®Çu vµo, ®Çu ra, kÕt qu¶, t¸c ®éng c¸c môc tiªu ph¸t triÓn cã quan hÖ mËt thiÕt víi nhau trong ph¶n ¸nh tiÕn tr×nh thùc hiÖn mét môc tiªu cô thÓ hay mét môc tiªu l©u dµi. §©y lµ mét quan hÖ mang tÝnh chÊt logic vÒ c¶ thêi gian vµ néi dung. NÕu xem xÐt c¸c chØ tiªu t¸c ®éng vµ chØ tiªu kÕt qu¶ trong tËp hîp nhãm c¸c chØ tiªu cuèi cïng cÇn ®¹t ®−îc vµ c¸c chØ tiªu ®Çu vµo, ®Çu ra trong tËp hîp nhãm c¸c chØ tiªu trung gian th× cã thÓ xem ®©y lµ mèi liªn hÖ mét bªn lµ môc tiªu vµ mét bªn lµ gi¶i ph¸p, biÖn ph¸p thùc hiÖn c¸c môc tiªu. Trong quan hÖ víi t− c¸ch mét bªn lµ chØ tiªu trung gian vµ chØ tiªu cuèi cïng nµy møc ®é quan hÖ cµng thÓ hiÖn chÆt chÏ h¬n vµ râ rµng h¬n. Bëi v× kh«ng thÓ chØ kiÓm tra gi¸m s¸t “c¸i môc tiªu” ®· 14
®−îc thùc hiÖn nh− thÕ nµo mµ kh«ng xem xÐt “c¸i lµm nªn môc tiªu”/c¸c chØ tiªu ®· ®−îc thùc hiÖn ra sao. NÕu nh− c¸c môc tiªu cô thÓ ®· ®−îc x¸c ®Þnh lµ cÇn ®¹t ®−îc trong mét thêi gian x¸c ®Þnh trong vßng 5 n¨m hoÆc 10 n¨m sau nh− mét c¸i ®Ých trong t−¬ng lai, th× cÇn cã c¸c gi¶i ph¸p cô thÓ ®Ó ®¹t ®−îc c¸c chØ tiªu t¸c ®éng ®Õn môc tiªu nµy vµ cÇn chØ ra hµng lo¹t c¸c viÖc cÇn ®¹t ®−îc ®Ó ®¶m b¶o cho c¸c chØ tiªu t¸c ®éng ®−îc thùc hiÖn vµ cuèi cïng lµ ph¶i kh¼ng ®Þnh c¸c biÖn ph¸p cô thÓ tr−íc tiªn vµ ®Ó thùc hiÖn chóng cÇn ph¶i cã tiÒn vµ c¸c nguån lùc kh¸c. Mét khi chØ cã môc tiªu ®−îc ®−a ra, vµ chØ cã c¸c chØ tiªu kÕt qu¶ ®−îc theo dâi th× sÏ kh«ng biÕt ®−îc vµ kh«ng thÓ kiÓm so¸t ®−îc chóng sÏ thùc hiÖn nh− thÕ nµo, v× kh«ng cã c¨n cø ®Ó ®¶m b¶o c¸c gi¶i ph¸p ®−îc thùc hiÖn vµ thùc hiÖn nh− thÕ nµo. NÕu nhãm thµnh chØ tiªu cuèi cïng vµ chØ tiªu trung gian th× møc ®é mËt thiÕt cµng dÔ dµng nhËn thÊy ®−îc vµ còng víi quan hÖ kiÓu môc tiªu - gi¶i ph¸p th× c¸c theo dâi gi¸m s¸t ®¸nh gi¸ sÏ thùc h¬n, s¸t h¬n vµ còng dÔ ®iÒu chØnh h¬n. §©y còng lµ ý nghÜa thùc tÕ rót ra tõ c¸ch tiÕp cËn, v× nã cho phÐp theo dâi gi¸m s¸t, ®¸nh gi¸ thùc hiÖn tõng môc tiªu riªng rÏ vµ cã thÓ xem xÐt môc tiªu trªn c¸c cÊp ®é vµ ph¹m vi kh¸c nhau, cuèi cïng lµ cã thÓ gi¸m s¸t ®¸nh gi¸ môc tiªu cña quèc gia, Bé, ngµnh vµ ®Þa ph−¬ng, chø kh«ng ph¶i b¾t buéc ®ång thêi gi¸m s¸t ®¸nh gi¸ tÊt c¶ c¸c môc tiªu mét c¸ch chung chung. §Ó ®¹t ®−îc môc tiªu ®Ò ra cã thÓ ®i lÇn l−ît tõ môc tiªu cô thÓ ®Õn chØ tiªu t¸c ®éng, kÕt qu¶, ®Çu ra vµ ®Çu vµo hoÆc ng−îc l¹i nÕu xuÊt ph¸t tõ môc tiªu cã thÓ b¾t ®Çu tõ c¸c chØ tiªu ®Çu vµo råi ®Õn ®Çu ra, kÕt qu¶ vµ t¸c ®éng. §Ó ®¬n gi¶n ho¸ mèi quan hÖ gi÷a c¸c chØ b¸o ®Çu vµo, ®Çu ra, kÕt qu¶, t¸c ®éng, chóng t«i dÉn ra vÝ dô d−íi ®©y kh¸i qu¸t vÒ vÊn ®Ò nµy nh− sau: Môc tiªu: Phæ cËp gi¸o dôc trung häc c¬ së Tõ môc tiªu trªn, chØ tiªu ®Çu vµo sÏ lµ chi tiªu c«ng (tõ ng©n s¸ch Nhµ n−íc) cho gi¸o dôc, vÝ dô nh− ®Ó t¹o ra c¸c ®Çu ra lµ c¸c hµng ho¸ vµ dÞch vô ®Ó thùc hiÖn c«ng t¸c gi¸o dôc tèt h¬n nh− lµ tr−êng häc nhiÒu h¬n, tèt h¬n, s¸ch gi¸o khoa tèt h¬n, gi¸o viªn cã tr×nh ®é s− ph¹m vµ chÊt l−îng tèt h¬n lªn. Nhê vËy, tû lÖ ®i häc t¨ng lªn, tû lÖ l−u ban gi¶m xuèng, tû lÖ bá häc gi¶m. DÉn ®Õn tû lÖ tèt nghiÖp tiÓu häc, tû lÖ tèt nghiÖp trung häc c¬ së t¨ng lªn vµ nh− vËy cã thÓ ®¹t ®−îc môc tiªu phæ cËp gi¸o dôc ë thêi ®iÓm lËp kÕ ho¹ch. 15
Minh ho¹ d−íi ®©y nh»m cô thÓ ho¸ vÒ mèi quan hÖ cña c¸c chØ b¸o liªn quan: Môc tiªu: Phæ cËp gi¸o dôc trung häc c¬ së • ChØ b¸o t¸c ®éng sÏ lµ: Tû lÖ biÕt ch÷ cña ng−êi d©n • ChØ b¸o kÕt qu¶: tû lÖ ®i häc, tû lÖ tèt nghiÖp, tû lÖ l−u ban, tû lÖ bá häc... • ChØ b¸o ®Çu ra: Sè tr−êng míi x©y dùng, sè líp häc míi x©y dùng, n©ng cÊp, sè b¶n SGK ph¸t hµnh, sè gi¸o viªn ®−îc båi d−ìng chuyªn m«n; • ChØ b¸o ®Çu vµo: Lµ kinh phÝ, nguån lùc cho gi¸o dôc 16
PhÇn thø hai: VËn dông c¸c chØ tiªu ®Çu vµo, ®Çu ra, kÕt qu¶ vµ t¸c ®éng ®Ó xem xÐt ph©n lo¹i c¸c chØ sè theo dâi thùc hiÖn c¸c môc tiªu ph¸t triÓn cña ViÖt Nam vµ gi¸m s¸t ®¸nh gi¸ chiÕn l−îc toµn diÖn vÒ t¨ng tr−ëng vµ xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo Tõ c¸ch tiÕp cËn ®¸nh gi¸ thùc hiÖn c¸c môc tiªu ph¸t triÓn theo logic cña qu¸ tr×nh thùc hiÖn ®· tr×nh bµy ë trªn, Ban Chñ nhiÖm ®Ò tµi muèn vËn dông c¸ch tiÕp cËn trªn vµo nghiªn cøu HÖ thèng c¸c môc tiªu ph¸t triÓn cña ViÖt Nam ®Ó ®−a ra mét b¶ng ph©n tæ cô thÓ vµ chi tiÕt h¬n bao gåm c¸c môc tiªu vµ c¸c chØ tiªu (chØ b¸o) ®−îc ph©n lo¹i theo c¸c chØ tiªu ®Çu vµo ®Çu ra, kÕt qu¶, t¸c ®éng; hiÖn tr¹ng thu thËp th«ng tin; c«ng cô thu thËp th«ng tin; c¬ quan chÞu tr¸ch nhiÖm thu thËp th«ng tin; cÊp thùc hiÖn/ph¹m vi thu thËp th«ng tin vµ ®Þnh kú thu thËp th«ng tin nh− sau: 1. B¶ng ph©n lo¹i c¸c chØ b¸o 17
B¶ng ph©n lo¹i c¸c chØ b¸o trong HÖ thèng chØ tiªu gi¸m s¸t ®¸nh gi¸ ChiÕn l−îc toµn diÖn vÒ T¨ng tr−ëng vµ Xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo A- C¸c môc tiªu kinh tÕ Ph©n lo¹i chØ b¸o Sè liÖu Nguyªn C«ng cô thu C¬ quan Ph¹m vi TÇn sè Môc tiªu, chØ tiªu cã ®ang nh©n thËp chÞu tr¸ch thu thËp thu thËp ®−îc thu nhiÖm T¸c KÕt §Çu §Çu thËp ®éng qu¶ ra vµo kh«ng? Môc tiªu 1. T¨ng tr−ëng cña kinh tÕ A1.1 Tæng s¶n phÈm trong n−íc ChØ tiªu kh«ng ph©n lo¹i Cã §iÒu tra, Tæng côc C¶ n − í c Hµng n¨m Thèng kª B¸o c¸o (TCTK) A1.2 Tèc ®é t¨ng tr−ëng ChØ tiªu kh«ng ph©n lo¹i Cã §iÒu tra, TCTK C¶ n−íc, Hµng n¨m B¸o c¸o tØnh TP A1.3 Sö dông tæng s¶n phÈm trong n−íc ChØ tiªu kh«ng ph©n lo¹i Cã §iÒu tra, TCTK C¶ n − í c Hµng n¨m (tÝch luü-tiªu dïng) B¸o c¸o A1.4 GDP b×nh qu©n ®Çu ng−êi ChØ tiªu kh«ng ph©n lo¹i Cã §iÒu tra, B c¸o TCTK C¶ n − í c Hµng n¨m A1.5 Thu nhËp b×nh qu©n ®Çu ng−êi ChØ tiªu kh«ng ph©n lo¹i Cã §iÒu tra, Côc TK TØnh, TP Hµng n¨m ë c¸c tØnh thµnh phè B¸o c¸o A1.6 ChØ sè gi¸ tiªu dïng (CPI) ChØ tiªu kh«ng ph©n lo¹i Cã §iÒu tra TCTK C¶ n−íc, tØnh TP Th¸ng A1.7 Tèc ®é t¨ng gi¸ trÞ s¶n xuÊt ChØ tiªu kh«ng ph©n lo¹i Cã §iÒu tra, TCTK C¶ n−íc, Hµng n¨m c«ng nghiÖp vµ x©y dùng B¸o c¸o tØnh TP A1.8 Tèc ®é t¨ng gi¸ trÞ t¨ng thªm ChØ tiªu kh«ng ph©n lo¹i Cã §iÒu tra, TCTK C¶ n − í c Hµng n¨m s¶n xuÊt c«ng nghiÖp vµ x©y dùng B¸o c¸o A1.9 Tèc ®é t¨ng gi¸ trÞ s¶n xuÊt n«ng nghiÖp ChØ tiªu kh«ng ph©n lo¹i Cã §iÒu tra, TCTK C¶ n−íc, Hµng n¨m B¸o c¸o tØnh TP 17
Ph©n lo¹i chØ b¸o Sè liÖu Nguyªn C«ng cô thu C¬ quan Ph¹m vi TÇn sè Môc tiªu, chØ tiªu cã ®ang nh©n thËp chÞu tr¸ch thu thËp thu thËp ®−îc thu nhiÖm T¸c KÕt §Çu §Çu thËp ®éng qu¶ ra vµo kh«ng? A1.10 Tèc ®é t¨ng gi¸ tri t¨ng thªm cña ChØ tiªu kh«ng ph©n lo¹i Cã §iÒu tra, C¶ n−íc, Hµng n¨m ngµnh n«ng, l©m nghiÖp vµ thuû s¶n B¸o c¸o tØnh TP A1.11 Tæng s¶n l−îng l−¬ng thùc cã h¹t ChØ tiªu kh«ng ph©n lo¹i Cã §iÒu tra, TCTK C¶ n−íc, Hµng n¨m B¸o c¸o tØnh TP A1.12 L−¬ng thùc cã h¹t b×nh qu©n ®Çu ng−êi ChØ tiªu kh«ng ph©n lo¹i Cã TCTK C¶ n−íc, tØnh TP Hµng n¨m A1.13 Tæng møc b¸n lÎ hµng ho¸, ChØ tiªu kh«ng ph©n lo¹i Cã §iÒu tra, TCTK C¶ n−íc, Hµng n¨m doanh thu dÞch vô B¸o c¸o tØnh TP A1.14 Tèc ®é t¨ng thªm cña ngµnh dÞch vô ChØ tiªu kh«ng ph©n lo¹i Cã §iÒu tra, TCTK C¶ n−íc, Hµng n¨m B¸o c¸o tØnh TP A1.15 Gi¸ trÞ kim ng¹ch xuÊt khÈu ChØ tiªu kh«ng ph©n lo¹i Cã B¸o c¸o TCTK, C¶ n−íc, Hµng n¨m TC HQ tØnh TP A1.16 TrÞ gi¸ nhËp khÈu hµng ho¸ ChØ tiªu kh«ng ph©n lo¹i Cã B¸o c¸o TCTK, C¶ n − í c Hµng n¨m TC HQ A1.17 Tû träng GDP cña n«ng nghiÖp ChØ tiªu kh«ng ph©n lo¹i Cã TCTK C¶ n−íc, Hµng n¨m tØnh TP A1.18 Tû träng GDP cña CN&XD ChØ tiªu kh«ng ph©n lo¹i Cã TCTK C¶ n−íc, Hµng n¨m tØnh TP A1.19 Tû träng GDP cña dÞch vô ChØ tiªu kh«ng ph©n lo¹i Cã TCTK C¶ n−íc, Hµng n¨m tØnh TP A1.20 Tû träng lao ®éng n«ng nghiÖp ChØ tiªu kh«ng ph©n lo¹i Cã §iÒu tra, TCTK C¶ n−íc, Hµng n¨m B¸o c¸o tØnh TP A1.21 Tû träng lao ®éng c«ng nghiÖp & XD ChØ tiªu kh«ng ph©n lo¹i Cã §iÒu tra, TCTK C¶ n−íc, Hµng n¨m B¸o c¸o tØnh TP A1.22 Tû träng lao ®éng dÞch vô ChØ tiªu kh«ng ph©n lo¹i Cã §iÒu tra, TCTK C¶ n−íc, Hµng n¨m B¸o c¸o tØnh TP 18
Ph©n lo¹i chØ b¸o Sè liÖu Nguyªn C«ng cô C¬ quan Ph¹m vi TÇn sè Môc tiªu, chØ tiªu cã ®ang nh©n thu thËp chÞu tr¸ch thu thËp thu thËp ®−îc thu nhiÖm T¸c KÕt §Çu §Çu thËp ®éng qu¶ ra vµo kh«ng? Môc tiªu 2. Huy ®éng nguån lùc cho xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo A2.1 Tû lÖ tÝch luü. x cã B¸o c¸o TCTK C¶ n−íc, Hµng n¨m tØnh TP A2.2 Tæng nguån huy ®éng hµng n¨m x cã B¸o c¸o TCTK C¶ n−íc, Hµng n¨m tõ c¸c khu vùc kinh tÕ tØnh TP A2.3 Tæng sè kinh phÝ ChiÕn l−îc toµn x C h−a Ch−a cã B¸o c¸o cña C¶ n−íc, Hµng n¨m diÖn vÒ t¨ng tr−ëng vµ xo¸ ®ãi gi¶m chÕ ®é thu Tµi chÝnh, tØnh TP nghÌo thu hót ®−îc. thËp th«ng kÕ ho¹ch, tin ®Þa ph−¬ng, Bé/ngµnh kh¸c Tæng sè kinh phÝ ph©n bæ cho c¸c x C h−a Ch−a cã B¸o c¸o cña C¸c ch−¬ng Hµng n¨m ch−¬ng tr×nh môc tiªu quèc gia vÒ chÕ ®é tµi chÝnh, tr×nh, môc A2.4 xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo thu thËp ®Þa ph−¬ng tiªu th«ng tin A2.5 Tæng sè kinh phÝ ch−¬ng tr×nh môc x C h− a Ch−a cã B¸o c¸o cña C¶ n − í c Hµng n¨m tiªu quèc gia xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo, chÕ ®é thu Tµi chÝnh, kÕ viÖc lµm vµ ch−¬ng tr×nh 135 ph©n thËp th«ng ho¹ch, L§- cho c¸c ®Þa ph−¬ng tin TBXH, NN- PTNT Môc tiªu 3. HiÖu qu¶ thùc hiÖn nguån lùc A3.1 Kinh phÝ ®· ®−îc sö dông cho ChiÕn x C h− a Ch−a cã B¸o c¸o cña C¸c cÊp Hµng n¨m l−îc toµn diÖn vÒ t¨ng tr−ëng vµ xo¸ chÕ ®é ®Þa ph−¬ng hµnh chÝn ®ãi gi¶m nghÌo ph©n theo ®Þa ph- thu thËp −¬ng, (chi tiÕt ®Õn x·) th«ng tin 19
Ph©n lo¹i chØ b¸o Sè liÖu Nguyªn C«ng cô C¬ quan Ph¹m vi TÇn sè Môc tiªu, chØ tiªu cã ®ang nh©n thu thËp chÞu tr¸ch thu thËp thu thËp ®−îc thu nhiÖm T¸c KÕt §Çu §Çu thËp ®éng qu¶ ra vµo kh«ng? A3.2 Tæng sè c¸c hé d©n ®−îc nhËn sù x C h− a Ch−a cã B¸o c¸o cña TØnh, TP Hµng n¨m trî gióp cña ChiÕn l−îc toµn diÖn vµ chÕ ®é ®Þa ph−¬ng xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo thu thËp th«ng tin A3.3 Tû lÖ phÇn tr¨m sè ng−êi huy ®éng x C h− a Ch−a cã B¸o c¸o cña TØnh, TP Hµng n¨m ®−îc cho ch−¬ng tr×nh so víi yªu chÕ ®é ®Þa ph−¬ng cÇu ®Æt ra chi tiÕt cho tõng ch−¬ng thu thËp tr×nh, ®Þa ph−¬ng th«ng tin A3.4 Tû lÖ phÇn tr¨m sè kinh phÝ huy x C h− a Ch−a cã B¸o c¸o cña TØnh, TP Hµng n¨m ®éng ®−îc cho tõng ch−¬ng tr×nh so chÕ ®é ®Þa ph−¬ng víi yªu cÇu ®Æt ra cña ch−¬ng tr×nh, thu thËp ®Þa ph−¬ng th«ng tin A3.5 Tû lÖ phÇn tr¨m sè kinh phÝ huy x C h− a Ch−a cã B¸o c¸o cña TØnh, TP Hµng n¨m ®éng ®−îc cho tõng ch−¬ng tr×nh, chÕ ®é ®Þa ph−¬ng tõng ®Þa ph−¬ng ®óng thêi h¹n ®Æt thu thËp ra th«ng tin 20