Nghiên cứu chất lượng cuộc sống của bệnh nhân gút bằng bộ câu hỏi EQ-5D

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:4

Thêm vào BST

Báo xấu

6
lượt xem 2
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài viết trình bày đánh giá chất lượng cuộc sống của bệnh nhân gút bằng bộ câu hỏi EQ-5D. Đối tượng và phương pháp nghiên cứu: Nghiên cứu tiến cứu, mô tả cắt ngang, gồm 52 bệnh nhân gút được chẩn đoán xác định theo tiêu chuẩn ACR/EULAR 2015, điều trị tại Khoa Cơ xương khớp, Bệnh viện Bạch Mai từ tháng 7/2018 đến tháng 3/2019.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Nghiên cứu chất lượng cuộc sống của bệnh nhân gút bằng bộ câu hỏi EQ-5D

vietnam medical journal n02 - MAY - 2019 nam nữ. Kết quả này gợi ý cho phẫu thuật viên khuyết hỗng tại vùng sau xương gót, gân gót đã ước lượng được chiều dài vạt tính toán khả năng được áp dụng vạt để che phủ nhưng số lượng ca che phủ khi ứng dụng lâm sàng. Tuy nhiên do báo cáo ít. chất cản quang bơm không qua được các mao mạch nhỏ do vậy kết quả chúng tôi có thể nhỏ V. KẾT LUẬN hơn so với thực tế, việc bơm thuốc chưa thật sự Khả năng tưới máu ngược dòng đáng tin cậy là mô phỏng chính xác nhất sinh lý tại vùng bơm cơ sở ứng dụng vạt cơ dép bán phần trong cuống do vậy kết quả có thể sai lệch. Kết quả chúng tôi mạch đầu xa vào lâm sàng ở Việt Nam. Dựa vào cũng tương đồng với Ac Masquelet [4] sau khi các kết quả nghiên cứu giúp phẫu thuật viên có bơm cản quang trên 5 cẳng chân vào cơ dép qua thể thiết kế vạt, đánh giá khả năng che phủ của bó mạch đầu xa. vạt tới thương tổn để lên kế hoạch phẫu thuật. 4.2. Về tầm mức che phủ vạt cơ dép bán TÀI LIỆU THAM KHẢO phần trong cuống mạch đầu xa 1. Đại N. V. (2007), "Nghiên cứu giải phẫu vạt cơ Vạt có khả năng xoay che đến tận bờ dưới, dép và ứng dụng lâm sàng để điều trị viêm khuyết sau xương gót và che phủ > 80% diện tích ở các hổng xương và phần mềm 2/3 dưới cẳng chân", vùng 1/3 giữa mặt trước trong cẳng chân, 1/3 Luân án tiến sĩ y học, Học viện quân y, Hà Nội. dưới mặt trước trong cẳng chân, mắt cá trong, 2. Taylor G. I. et al. (1987), "The vascular territories (angiosomes) of the body: experimental vùng dưới mắt cá trong, vùng sau xương gót và study and clinical applications", Br J Plast Surg. 40 gân gót. Vạt che phủ hạn chế < 50% diện tích (2), pp. 113-141. vùng 2/3 dưới mặt trước ngoài cẳng chân, vùng 3. Rees M. et al. (1986), "A simplified lead oxide dưới dưới mắt cá ngoài, vùng trước khối xương cadaver injection technique", Plast Reconstr Surg. 77 (1), pp. 141-145. cổ chân. Do vậy các khuyết hỗng vùng này cần 4. Lopez-Casero R. et al. (1995),"Distal vascular xem xét các phương pháp che phủ khác thay pedicle-hemisoleus to tibial length ratio as a main thế. Do chúng tôi cắt hoàn toàn cơ dép ra khỏi predictive index in preoperative flap planning", Surgical nguyên ủy và bám tận, bóc tách toàn bộ da, mô and Radiologic Anatomy. 17 (2), pp. 113-119. 5. Pu L. L. (2006), "The reversed medial hemisoleus dưới da vùng cẳng bàn chân do vậy việc xoay muscle flap and its role in reconstruction of an open che đến các vùng tương đối dễ dàng, có thể làm tibial wound in the lower third of the leg", Ann Plast tăng khả năng che phủ so với khi áp dụng thực Surg. 56 (1), pp. 59-63; discussion 63-54. tế lâm sàng. Tra cứu trong y văn khi áp dụng 6. Schierle C. F. et al. (2009), "Improving outcomes of the distally based hemisoleus flap: lâm sàng, các tác giả như Tobin [7], Lee L.Q.Pu principles of angiosomes in flap design", Plast [5], Clark F. Schierle [6], Nguyễn Văn Đại [1] Reconstr Surg. 123 (6), pp. 1748-1754. cho thấy phần lớn ứng dụng vạt che phủ khuyết 7. Tobin G. R. (1985), "Hemisoleus and reversed hỗng tại 1/3 dưới mặt trước trong cẳng chân, hemisoleus flaps", Plast Reconstr Surg. 76 (1), pp. 87-96. NGHIÊN CỨU CHẤT LƯỢNG CUỘC SỐNG CỦA BỆNH NHÂN GÚT BẰNG BỘ CÂU HỎI EQ-5D Lê Xuân Hùng1, Nguyễn Thị Phương Thủy2 TÓM TẮT15 cả các bệnh nhân gút đều bị giảm chất lượng cuộc sống khi đánh giá theo bộ câu hỏi EQ-5D. Tất cả các Mục tiêu: Đánh giá chất lượng cuộc sống của khía cạnh của cuộc sống đều bị ảnh hưởng bởi bệnh bệnh nhân gút bằng bộ câu hỏi EQ-5D. Đối tượng và gút, trong đó, những khía cạnh bị ảnh hưởng nhiều phương pháp nghiên cứu: Nghiên cứu tiến cứu, mô tả nhất gồm khả năng vận động và thực hiện các hoạt cắt ngang, gồm 52 bệnh nhân gút được chẩn đoán động thường ngày. Tình trạng lo lắng- căng thẳng xác định theo tiêu chuẩn ACR/EULAR 2015, điều trị tại cũng gặp ở trên 85% các bệnh nhân tham gia nghiên Khoa Cơ xương khớp, Bệnh viện Bạch Mai từ tháng cứu, trong đó có nhiều bệnh nhân lo lắng ở mức độ 7/2018 đến tháng 3/2019. Kết quả và kết luận: Tất nặng. 92,3% các bệnh nhân gút có bệnh lý kèm theo, trong đó hay gặp nhất là rối loạn lipid máu, suy thận 1Trường đại học Y Hà Nội và tăng huyết áp. 2Bệnh viện Bạch Mai Từ khóa: Gút, chất lượng cuộc sống, câu hỏi EQ-5D. Chịu trách nhiệm chính: Nguyễn Thị Phương Thủy SUMMARY Email: phuongthuybm@yahoo.com Ngày nhận bài: 20.3.2019 STUDYING THE QUALITY OF LIFE OF GOUT Ngày phản biện khoa học: 29.4.2019 PATIENTS WITH THE EQ-5D Ngày duyệt bài: 6.5.2019 Objective: To evaluate the quality of life of gout 56
TẠP CHÍ Y häc viÖt nam tẬP 478 - th¸ng 5 - sè 2 - 2019 patients with the EQ-5D questionnaire. Subjects and giá mức độ ảnh hưởng của bệnh gút đến sự tàn methods: A prospective, cross-sectional study, phế và chất lượng cuộc sống của người bệnh rất consisting of 52 gout patients diagnosed according to quan trọng trong lâm sàng, sẽ giúp cho các bác ACR/EULAR 2015 criteria, treated at the Rheumatology Department Bach Mai Hospital from sĩ chuyên ngành khớp có một phác đồ điều trị July 2018 to March 2019. Result and conclusions: toàn diện và tích cực cho người bệnh. Do vậy, All patients with gout were suffered from a chúng tôi tiến hành nghiên cứu nhằm mục tiêu: deterioration in quality of life when evaluated Đánh giá chất lượng cuộc sống của bệnh nhân according to the EQ-5D questionnaire. All aspects of gút bằng bộ câu hỏi EQ-5D. life were affected by gout, in which the most affected aspects including the ability to exercise and perform II. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU daily activities. The anxiety-stress situation was also found in more than 85% of patients participating in 2.1. Đối tượng nghiên cứu: Gồm 52 bệnh the study, many of whom were seriously worried. nhân gút được chẩn đoán xác định theo tiêu 92.3% of gout patients have comorbid conditions, of chuẩn ACR/EULAR 2015, điều trị tại Khoa Cơ which the most common were dyslipidemia, renal xương khớp, Bệnh viện Bạch Mai từ tháng failure and hypertension. 7/2018 đến tháng 3/2019. Keywords: Gout, quality of life, EQ-5D questionnaire. 2.2. Phương pháp nghiên cứu. Nghiên cứu I. ĐẶT VẤN ĐỀ tiến cứu, mô tả cắt ngang. Tất cả các bệnh nhân Gút là một bệnh lý khớp viêm do tình trạng tham gia nghiên cứu đều được phỏng vấn trực tiếp, lắng đọng các tinh thể monosodium urate ở thăm khám lâm sàng và làm các xét nghiệm cần màng hoạt dịch của khớp. Bệnh thường biểu thiết theo một mẫu bệnh án nghiên cứu thống nhất. hiện trên lâm sàng với các đợt viêm khớp cấp Các đặc điểm lâm sàng gồm: tuổi, giới, thời tính và khớp bị sưng, nóng, đỏ, đau. Hiện nay, gian mắc bệnh, tiền sử (chế độ ăn uống, sử dụng tỷ lệ mắc bệnh gút ngày càng gia tăng trên thế rượu-bia), số cơn gút cấp trong một năm, tổn giới và tại Việt Nam. Gút cũng là một bệnh lý thương khớp mạn tính do gút, hạt tophi, các bệnh khớp viêm hay gặp nhất ở nam giới. Nếu bệnh lý kết hợp (tăng huyết áp, đái tháo đường, bệnh không được phát hiện và điều trị kịp thời, tình tim mạch, bệnh thận, rối loạn chuyển hóa, béo trạng lắng đọng các tinh thể urat tại khớp ngày phì), sử dụng thuốc (colchicin, thuốc chống viêm càng tăng, dẫn đến bệnh gút mạn tính như có không steroid, corticoid, thuốc hạ acid uric máu). hạt tophi, các tổn thương khớp cũng như các Các đặc điểm cận lâm sàng gồm: công thức biến chứng ngoài khớp. Những đợt sưng đau máu, tốc độ máu lắng giờ đầu (ML), chức năng khớp cấp tính có ảnh hưởng rất nhiều đến chất gan- thận, đường máu, acid uric trong huyết lượng cuộc sống của người bệnh. Bệnh nhân thanh, các thành phần của mỡ máu (cholesterol, thường bị giảm các hoạt động thể lực, mất khả triglycerid, HDL-C, LDL-C), nồng độ protein C năng lao động và sa sút về tinh thần. Nhiều phản ứng. Đánh giá chất lượng cuộc sống của nghiên cứu trên thế giới cho thấy, các bệnh nhân bệnh nhân gút theo bộ câu hỏi EQ-5D-5L (Euro gút bị suy giảm chất lượng cuộc sống về tất cả quality of life- 5 dimensions- 5 level). các khía cạnh như thể lực và tinh thần so với dân Xử lý số liệu: Các số liệu đã thu thập được số nói chung [1]. Tình trạng kinh tế- xã hội và xử lý bằng phần mềm SPSS 20.0. các đặc điểm của bệnh gút đều có những ảnh hưởng xấu, gây tàn phế và suy giảm chất lượng III. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU cuộc sống của các bệnh nhân gút. Những yếu tố 3.1. Đặc điểm chung của nhóm bệnh ảnh hưởng nhiều gồm: đau khớp cấp tính, hạt nhân nghiên cứu tophi, viêm nhiều khớp và nhiều cơn gút cấp tính - Nhóm bệnh nhân nghiên cứu có tuổi trung trong một năm. Theo kết quả của các nghiên bình là 57,4 ± 11,5 tuổi, trong đó lứa tuổi từ 40- cứu gần đây, những bệnh nhân gút có tăng nguy 60 tuổi chiếm tỷ lệ cao nhất (65,4%). Bệnh nhân cơ bị các rối loạn liên quan đến tâm thần như nam giới chiếm tỷ lệ 94,2%. trầm cảm, lo âu và mất ngủ. Trong đó, trầm cảm - Trong 52 bệnh nhân tham gia nghiên cứu, có và lo âu là các yếu tố nguy cơ độc lập gây tàn 47 bệnh nhân gút mạn tính, chiếm tỷ lệ 90,4%. phế và làm giảm chất lượng cuộc sống ở những - Thời gian mắc bệnh trung bình là 10,5 ± 7,0 bệnh nhân mắc các bệnh mạn tính. Trong nhiều năm và 44,2% bệnh nhân có thời gian mắc bệnh nghiên cứu, bộ câu hỏi EQ-5D thường được sử trên 10 năm. dụng trên lâm sàng để đánh giá mức độ ảnh 3.2. Chất lượng cuộc sống của nhóm hưởng của bệnh tật đến chất lượng cuộc sống bệnh nhân nghiên cứu của người bệnh do đơn giản dễ áp dụng và khả Bảng 3.1: Các bệnh lý kết hợp của nhóm năng đánh giá chính xác. Việc xác định và đánh bệnh nhân nghiên cứu 57
vietnam medical journal n02 - MAY - 2019 Số BN Tỷ lệ Số BN sử Tỷ lệ Bệnh kết hợp Thuốc (n) % dụng % Béo phì (n=52) 16 30,8 Colchicin 46 88,5 Tăng huyết áp (n=52) 19 36,5 Thuốc chống viêm 25 48,1 Sỏi thận (n=52) 6 11,5 không steroid Suy thận (n=51) 21 41,2 Corticoid 29 55,8 Đái tháo đường (n=52) 14 26,9 Thuốc hạ acid uric máu 2 3,9 Rối loạn lipid máu (n=31) 30 96,8 Nhận xét: Trong nghiên cứu, thuốc được các Nhận xét: Trong các bệnh lý kết hợp của bệnh nhân sử dụng nhiều nhất là colchicin (88,5%), nhóm bệnh nhân nghiên cứu, rối loạn lipid máu sau đó đến corticoid. Chỉ có 2/52 bệnh nhân dùng gặp nhiều nhất (chiếm tỷ lệ 96,8%), sau đó đến thuốc hạ acid uric máu (chiếm tỷ lệ 3,9%). suy thận và tăng huyết áp. Bảng 3.2: Chất lượng cuộc sống của IV. BÀN LUẬN nhóm bệnh nhân nghiên cứu được đánh giá Nhiều nghiên cứu đã khẳng định, các bệnh theo bộ câu hỏi EQ-5D (n = 52) nhân gút có chất lượng cuộc sống thấp hơn Điểm trung nhiều so với những người khỏe mạnh cả về sức Các khía cạnh khỏe tinh thần và hoạt động thể lực. Trong bình (max = 5) Mức độ hạn chế trong vận động 3,5 ± 1,2 nghiên cứu của chúng tôi, tất cả các bệnh nhân Mức độ hạn chế trong khả năng gút đều bị giảm chất lượng cuộc sống khi đánh 2,7 ± 1,4 giá theo bộ câu hỏi EQ-5D. Những yếu tố tác tự chăm sóc Mức độ hạn chế trong thực hiện động nhiều nhất đến chất lượng cuộc sống của 3,5 ± 1,4 người bệnh gồm mức độ đau khớp, số cơn gút các hoạt động thường ngày Mức độ đau khớp và tình trạng cấp trong một năm, các tổn thương mạn tính tại 3,6 ± 1,1 khớp như biến dạng khớp, cứng khớp, mức độ không thoải mái Tình trạng lo lắng và căng thẳng 3,1 ± 1,3 hạn chế vận động của khớp, lo lắng, thời gian Nhận xét: Khi đánh giá theo bộ câu hỏi EQ- mắc bệnh kéo dài và tình trạng lạm dụng 5D, thấy chất lượng cuộc sống của nhóm bệnh corticoid trong điều trị gút. Theo Prior, những nhân gút bị giảm nhiều nhất ở khả năng vận bệnh nhân thường xuyên có nhiều cơn gút cấp động và thực hiện các hoạt động thường ngày. tính và bị đau ở nhiều khớp hay có các triệu Tình trạng không thấy thoải mái do đau khớp chứng trầm cảm hơn so với người khỏe mạnh cũng gặp nhiều ở nhóm bệnh nhân nghiên cứu. [2]. Tình trạng sưng và đau khớp nhiều cũng gây hạn chế trong các hoạt động thường ngày của người bệnh. Trong nhóm bệnh nhân tham gia nghiên cứu, những khía cạnh bị ảnh hưởng nhiều nhất bởi bệnh gút gồm khả năng vận động và thực hiện các hoạt động thường ngày. Tình trạng lo lắng- căng thẳng cũng gặp ở trên 85% các bệnh nhân tham gia nghiên cứu, trong đó có nhiều bệnh nhân lo lắng ở mức độ nặng. Các bệnh lý kèm theo thường gặp ở bệnh nhân gút như tăng huyết áp, đái tháo đường, rối loạn chuyển hóa, béo phì và các bệnh lý tim mạch cũng ảnh hưởng nhiều đến chất lượng Biểu đồ 3.1. Các khía cạnh được đánh giá cuộc sống của người bệnh. Trong nghiên cứu theo EQ-5D của nhóm bệnh nhân nghiên cứu. của Roddy cho thấy, có mối liên quan chặt chẽ Nhận xét: Trong nhóm bệnh nhân nghiên giữa các bệnh lý kèm theo và sự giảm sút chất cứu, tất cả các khía cạnh của cuộc sống đều bị lượng cuộc sống của bệnh nhân gút, trong đó ảnh hưởng bởi bệnh gút, trong đó khả năng thực các bệnh lý tim mạch có ảnh hưởng nhiều nhất, hiện các hoạt động thường ngày và vận động dẫn đến tình trạng lo âu và trầm cảm [3]. Vì vậy, của bệnh nhân bị giảm sút nhiều nhất. Tình việc điều trị các bệnh lý kết hợp cũng như sự trạng lo lắng- căng thẳng cũng gặp ở trên 85% quan tâm đến sức khỏe tinh thần ở bệnh nhân các bệnh nhân tham gia nghiên cứu và 38,4% gút rất quan trọng. Trong nghiên cứu, 48/52 bệnh nhân có lo lắng ở mức độ nặng. bệnh nhân gút có các bệnh lý kèm theo (chiếm Bảng 3.3. Sử dụng thuốc của nhóm bệnh tỷ lệ 92,3%), trong đó hay gặp nhất là rối loạn nhân nghiên cứu (n=52) lipid máu, suy thận và tăng huyết áp. 58
TẠP CHÍ Y häc viÖt nam tẬP 478 - th¸ng 5 - sè 2 - 2019 Việc lạm dụng corticoid trong điều trị bệnh giảm sút khả năng lao động và tàn phế, đặc biệt gút hiện nay ở Việt Nam cũng góp phần dẫn đến ở những bệnh nhân có bệnh gút mạn tính, thời suy giảm chất lượng cuộc sống của người bệnh. gian mắc bệnh kéo dài và biến dạng khớp nhiều. Trong nghiên cứu của chúng tôi, 29/52 bệnh Một phác đồ điều trị bệnh gút tích cực, toàn diện nhân gút có dùng corticoid trong quá trình điều kết hợp với quan tâm đến sức khỏe tinh thần trị bệnh. Corticoid là một thuốc có tác dụng của người bệnh sẽ góp phần hạn chế tối đa sự chống viêm mạnh, tuy nhiên sử dụng thuốc kéo tàn phế và nâng cao chất lượng cuộc sống cho dài sẽ làm tăng nguy cơ bị hội chứng rối loạn người bệnh. chuyển hóa, tăng huyết áp, béo phì, đái tháo đường, các bệnh lý tim mạch, nhiễm trùng cơ V. KẾT LUẬN hội và loãng xương ở những bệnh nhân gút. - Tất cả các bệnh nhân gút đều bị giảm chất Trong nghiên cứu của Scire và đồng nghiệp cho lượng cuộc sống khi đánh giá theo bộ câu hỏi EQ- thấy, có sự liên quan giữa tình trạng dùng 5D. Tất cả các khía cạnh của cuộc sống đều bị ảnh corticoid và sức khỏe tinh thần của người bệnh hưởng bởi bệnh gút, trong đó, những khía cạnh bị khi đánh giá theo bộ câu hỏi SF-36 [4]. Việc sử ảnh hưởng nhiều nhất gồm khả năng vận động và dụng corticoid cũng làm tăng nguy cơ bị các rối thực hiện các hoạt động thường ngày. loạn tâm thần liên quan đến stress, đặc biệt là - Tình trạng lo lắng- căng thẳng cũng gặp ở trên tình trạng trầm cảm do đó gây ảnh hưởng nhiều 85% các bệnh nhân tham gia nghiên cứu, trong đó đến chất lượng cuộc sống của người bệnh. Trong có nhiều bệnh nhân lo lắng ở mức độ nặng. nghiên cứu, chỉ có hai bệnh nhân dùng thuốc hạ - 92,3% các bệnh nhân gút có bệnh lý kèm acid uric máu (chiếm tỷ lệ 3,9%). Không sử dụng theo, trong đó hay gặp nhất là rối loạn lipid máu, các thuốc hạ acid uric máu sẽ dẫn đến các cơn suy thận và tăng huyết áp. gút cấp tính tái phát và tiến triển trở thành gút TÀI LIỆU THAM KHẢO mạn tính. Nhiều nghiên cứu cho thấy, số cơn gút 1. Hirsch JD, Terkeltaub R (2010), "Gout disease- cấp tính tái phát trong một năm và các tổn specific quality of life and the association with gout characteristics", Patient Related Outcome Meas; thương do gút mạn tính như sỏi thận, viêm thận 2010:1-8. kẽ, biến dạng khớp, viêm khớp mạn tính, hạt 2. Prior JA, Mallen CD, Chandratre P (2016), tophi ảnh hưởng rất nhiều đến chất lượng cuộc "Gout characteristics associate with depression, but sống của người bệnh. Chi phí điều trị cao, đặc not anxiety, in primary care:baseline finding from a prospective cohort study", Joint Bone Spine; biệt là các thuốc hạ acid uric máu nhóm 83(5):553-558. febuxostat cũng gây ảnh hưởng đến sức khỏe 3. Roddy E, Choi HK (2014), "Epidemiology of tinh thần của người bệnh. Các rối loạn về tâm gout", Rheum Dis Clin N Am; 40(2):155-175. thần có liên quan chặt chẽ với sự tàn phế và 4. Scire CA, Manara M (2013), "Gout impacts on function and health-related quality of life beyond associated risk chất lượng cuộc sống thấp ở những bệnh nhân factors and medical conditions: results from the KING có bệnh mạn tính. Tình trạng lo lắng, trầm cảm observation study of the Italian Society for ở các bệnh nhân gút cũng góp phần dẫn đến sự Rheumatology", Arthritis research and therapy;15(5). MÔ TẢ THỰC TRẠNG TƯ VẤN DINH DƯỠNG CỦA BỆNH NHÂN SUY THẬN MẠN TÍNH CÓ LỌC MÁU CHU KỲ TẠI KHOA THẬN LỌC MÁU BỆNH VIỆN BÃI CHÁY NĂM 2017 Trần Thị Thanh Mai1, Nguyễn Thị Kim Nhung2 Vũ Thị Minh Phượng1, Nguyễn Thị Khánh1, Trần Thị Hồng Hạnh1 TÓM TẮT16 Mục tiêu nghiên cứu: Mô tả thực trạng tư vấn dinh dưỡng của bệnh nhân STMT – LMCK tại khoa thận lọc máu Bệnh viện Bãi Cháy. Đối tượng và 1Đại phương pháp nghiên cứu: Nghiên cứu mô tả cắt học Điều dưỡng Nam Định ngang được thực hiện trên 80 bệnh nhân bị suy thận 2Bệnh viện Bãi Cháy Quảng Ninh mạn tính – lọc máu chu kỳ tại khoa Thận lọc máu tại Chịu trách nhiệm chính: Trần Thị Thanh Mai bệnh viện Bãi Cháy. Kết quả và kết luận: Tỷ lệ Email: greengage86@gmail.com bệnh nhân STMT-LMCK khi nhập viện được tư vấn chế Ngày nhận bài: 22.3.2019 độ dinh dưỡng chiếm 90% trong đó có 97% cho rằng Ngày phản biện khoa học: 29.4.2019 vai trò của ăn uống là rất quan trọng và nguồn thông Ngày duyệt bài: 6.5.2019 tin từ bác sĩ điều trị chiếm 57%. Thực hiện đúng chế 59