Nghiên cứu giải pháp phát triển thương mại, dịch vụ bền vững cho tỉnh Thái Nguyên

Chia sẻ: Thi Thi | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:10

Thêm vào BST

Báo xấu

83
lượt xem 5
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục tiêu của nghiên cứu là tìm ra các nhân tố ảnh hưởng đến chất lượng thương mại, dịch vụ và trên cơ sở đó đề xuất một số giải pháp góp phần nâng cao chất lượng dịch vụ các siêu thị bán lẻ trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên. Nguồn dữ liệu phục vụ cho nghiên cứu được lấy từ việc phỏng vấn ngẫu nhiên 200 khách hàng đến siêu thị mua sắm. Các phương pháp được sử dụng để phân tích dữ liệu thu thập là: thống kê mô tả, phân tích số, phân tích nhân tố và phân tích chéo.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Nghiên cứu giải pháp phát triển thương mại, dịch vụ bền vững cho tỉnh Thái Nguyên

Trần Thị Thanh Xuân Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ 121(07): 101 - 110 NGHIÊN CỨU GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN THƯƠNG MẠI, DỊCH VỤ BỀN VỮNG CHO TỈNH THÁI NGUYÊN Trần Thị Thanh Xuân* Trường Đại học Công nghệ Giao thông vận tải (Cơ sở ĐT Thái Nguyên) TÓM TẮT Trong những năm qua, cùng với tốc độ tăng trưởng kinh tế đạt khá cao, cơ cấu kinh tế của tỉnh có sự chuyển dịch đúng hướng, tỷ trọng công nghiệp – xây dựng và dịch vụ trong tốc độ tăng trưởng kinh tế (GDP) có xu hướng tăng lên và tỷ trọng nông, lâm, nghiệp có xu hướng giảm. Tuy nhiên sự chuyển dịch kinh tế của tỉnh vẫn còn chậm, trong đó có giá trị gia tăng khu vực dịch vụ thấp hơn so với chỉ tiêu phát triển ngành. Nghị quyết số 37-NQ/TW ngày 01/7/2004 của Bộ chính trị về phương hướng phát triển kinh tế - xã hội và đảm bảo quốc phòng, an ninh vùng trung du miền núi Bắc Bộ đến năm 2020. Nghị quyết Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh Thái Nguyên lần thứ XVIII, nhiệm kỳ 2010-2015 diễn ra trong các ngày từ 20 đến 23-10-2010 đưa ra. Để đạt được mục tiêu, tốc độ tăng trưởng kinh tế bình quân 5 năm tới tăng 12-13%, GDP bình quân đầu người đến năm 2015 đạt 45 triệu đồng. Vậy đâu là giải pháp thương mại, dịch vụ của tỉnh phát triển bền vững? Mục tiêu của nghiên cứu là tìm ra các nhân tố ảnh hưởng đến chất lượng thương mại, dịch vụ và trên cơ sở đó đề xuất một số giải pháp góp phần nâng cao chất lượng dịch vụ các siêu thị bán lẻ trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên. Nguồn dữ liệu phục vụ cho nghiên cứu được lấy từ việc phỏng vấn ngẫu nhiên 200 khách hàng đến siêu thị mua sắm. Các phương pháp được sử dụng để phân tích dữ liệu thu thập là: thống kê mô tả, phân tích số, phân tích nhân tố và phân tích chéo. Từ khóa: Siêu thị, chất lượng dịch vụ, Trung tâm thương mại ĐẶT VẤN ĐỀ* Tỉnh Thái Nguyên nằm ở phía Bắc tiếp giáp với thủ đô Hà Nội, phía Tây tiếp giáp với tỉnh Vĩnh Phúc và tỉnh Tuyên Quang. Tỉnh Thái Nguyên có diện tích tự nhiên 3.541 km 2 và dân số hơn 1 triệu người, với 8 dân tộc anh em chủ yếu sinh sống. Thái Nguyên có địa hình đặc trưng là đồi núi xen kẽ với ruộng thấp, chủ yếu là núi đá vôi và đồi dạng bát úp. Thái Nguyên một tỉnh ở đông bắc Việt Nam là tỉnh nằm trong quy hoạch vùng thủ đô Hà Nội. Thái Nguyên được coi là một trung tâm đào tạo nguồn nhân lực lớn thứ 3 sau Hà Nội và thành phố Hồ Chí Minh. Tỉnh còn là thành phố loại I trực thuộc tỉnh, phấn đấu năm 2020 thành phố Thái Nguyên - tỉnh Thái Nguyên trực thuộc Trung ương. Chính vì thế có nhiều điều kiện thuận lợi cho phát triển thương mại và dịch vụ. Đặc biệt trong thời gian qua tuyến đường cao tốc Quốc lộ 3 mới được xây dựng và đưa vào lưu thông (12/2013) nối liền tuyến giao thông * Tel: với các tỉnh miền núi phía Bắc và cả nước. Trong những năm gần đây Tỉnh có nhiều chuyển biến tích cực trong hoạt động thương mại, dịch vụ năm 2013 tổng mức bán lẻ hàng hóa dịch vụ đạt 16.531 tỷ đồng trong đó thương mại chiếm 88%. Tuy nhiên ngành dịch vụ thương mại vẫn còn nhiều hạn chế: Chưa xứng tầm là một trung tâm thương mại cấp khu vực, tốc độ phát triển dịch vụ thương mại chưa có sự quy hoạch dẫn đến nhiều vấn đề bất cập, các dịch vụ thương mại ở nông thôn còn chậm… Song trong điều kiện hội nhập kinh tế quốc tế ngày càng sâu rộng, với vai trò là “một trung tâm kinh tế - xã hội lớn của khu vực đông bắc hay cả Vùng trung du và miền núi phía bắc”. Tỉnh Thái Nguyên cần vượt qua những khó khăn hiện tại và thách thức để xây dựng chiến lược phát triển ngành thương mại, dịch vụ bền vững. NỘI DUNG, ĐỐI TƯỢNG, PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU Mục tiêu nghiên cứu - Đánh giá được thực trạng hoạt động thương mại, dịch vụ trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên. 101 Trần Thị Thanh Xuân Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ - Đánh giá được lợi thế, khó khăn ảnh hưởng đến sự phát triển thương mại, dịch vụ trong tỉnh Thái Nguyên - Số liệu điều tra phải khách quan và phải đàm bảo độ tin cậy - Đưa ra được định hướng phát triển ngành thương mại, dịch vụ bền vững cho Thái Nguyên. - Đề xuất các giải pháp chủ yếu để thực hiện phát triển thương mại dịch vụ bền vững cho tỉnh Thái Nguyên. Đối tượng nghiên cứu: Hệ thống siêu thị, chợ trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên (chọn mẫu 3 siêu thị: Siêu thị Minh Cầu; siêu thị Tôn Mùi và siêu thị điện máy Thanh Niên). Nội dung nghiên cứu: - Phân tích thực trạng và đánh giá phát triển thương mại, dịch vụ của tỉnh trong năm 2012-2013. - Tìm ra những hạn chế và nguyên nhân trong chính sách phát triển thương mại dịch vụ của Tỉnh. - Đề xuất định hướng phát triển ngành thương mại, dịch vụ của tỉnh Thái Nguyên trong thời gian tới. Phương pháp nghiên cứu: - Điều tra số liệu thực tế tại cơ sở trên địa bàn nghiên cứu bằng phiếu điều tra và phỏng vấn hỏi trực tiếp sinh viên với 200 phiếu. - Phương pháp chuyên gia, chuyên khảo THỰC TRẠNG NGÀNH THƯƠNG MẠI, DỊCH VỤ TỈNH THÁI NGUYÊN 121(07): 101 - 110 Những đóng góp của ngành thương mại và dịch vụ trong phát triển kinh tế xã hội của Thái Nguyên Cùng góp phần tăng trưởng của kinh tế của Tỉnh năm 2013, tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng ước đạt 16.531 tỷ đồng, trong đó ngành thương mại đạt: 14.547,28 tỷ đồng và 1.818,41 tỷ đồng từ dịch vụ thương mại. Hoạt động bán lẻ ở tỉnh Thái Nguyên: Hệ thống các siêu thị phát triển khá nhanh trong Tỉnh nhưng chủ yếu tập trung ở địa bàn khu vực thành phố. Năm 2004 siêu thị đầu tiên được thành lập với hình thức là siêu thị tổng hợp Tôn Mùi tại TP Thái Nguyên và chỉ sau 6 năm đã có hơn 15 siêu thị kinh doanh các loại trong đó có 8 siêu thị kinh doanh tổng hợp (Siêu thị điện máy Thanh niên, Tôn Mùi, Minh cầu1,2 , Do’s Mart, Dung Quang, Siêu thị chợ Phú Thái) và 7 siêu thị chuyên doanh (2 siêu thị thế giới số; Siêu thị sách Thái Nguyên, Máy tính IEC,…) với tổng diện tích đất xây dựng của các siêu thị trên 14.000m 2, tổng diện tích sàn trên kinh doanh hơn 12.500m2 Tổng doanh thu thương mại đạt bình quân khoảng hơn 105 tỷ đồng/năm. Ngoài ra còn có các chuỗi cửa hàng tiện lợi và có 137 chợ truyền thống. Năm 2013 doanh thu từ hoạt động bán lẻ đạt: 16.531 tỷ đồng. Qua đó có thể thấy rằng hoạt động bán lẻ có vai trò quan trọng đối với ngành thương mại, dịch vụ của Tỉnh Thái Nguyên. Bảng 1: Tổng mức lưu chuyển bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ xã hội năm 2013 Ngành kinh tế Tổng số Phân theo loại hình kinh tế Kinh tế nhà nước Kinh tế dân doanh Phân theo ngành kinh doanh Thương nghiệp Dịch vụ lưu trú, nhà hàng Dịch vụ khác 102 13,771.5 16.531 100 Năm 2013 so với năm 2012(%) +15 1,067.5 12,704.0 1.171 15.360 7 93 +13.2 +20,5 Năm 2012 (tỷ đồng) 12,364.2 926.2 481.1 Năm 2013 (tỷ đồng) Cơ cấu (%) 14.547,28 88 +14,8 1.157,17 7.5 +14,9 661,24 4.5 +15 Nguồn: Sở công thương Thái Nguyên, 2013 Trần Thị Thanh Xuân Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ 121(07): 101 - 110 Bảng 2: Một số siêu thị điển hình trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên Năm Xếp Diện tích kinh hoạt Ghi chú hạng doanh(m2) động Tôn mùi P. Phan Đình Phùng, P. Thịnh đán 2004 3 >1.000 Nội thất Hoàng Bình Đường Bắc Kạn – TPTN 2006 3 1.000 Minh cầu 1 P. Phan Đình Phùng 2006 3 >1.000 Thế giới số -cơ sở 1 127- Đường cách mạng tháng 8 -TPTN 2006 3 >500 Dung Quang TT Ba hàng – Phổ Yên – TN 2008 3 2.500 Thanh niên Plaza P. Tân Thịnh- TPTN 2011 3 >1.000 …… Nguồn: Sở Kế hoạch và đầu tư tỉnh Thái Nguyên, 2013 Tên Siêu thị Địa điểm Bảng 4: Lý do khách hàng chọn siêu thị 160 Số người trả lới 140 120 100 80 60 40 20 0 Gần nhà, gần trung tâm Gía cả niêm yết đúng Hàng hóa đa Văn minh lịch sự Không gian sạch dạng, chất lượng sẽ, tiện lợi đảm bảo Tự do chọn lựa Chương trình khuyến mãi, quà tặng, giảm giá tốt Lý do Nguồn: Kết quả phân tích số liệu khảo sát 12/2013 Hiện tại, tỉnh đang xây dựng trung tâm thương mại Minh Cầu giai đoạn 2. Tạo nên một bức tranh về sự cạnh tranh và năng động trong tỉnh. Theo qui hoạch phát triển hệ thống chợ, siêu thị và trung tâm thương mại Sở Công thương tỉnh Thái Nguyên thông qua đến năm 2020 trên địa bàn tỉnh sẽ có 178 chợ, Trung tâm thương mại 16, siêu thị 35. Xây dựng vận tải: Với vốn đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng và được huy động từ nhiều nguồn và đầu tư xây dựng hợp lý. Tỉnh Thái Nguyên tập chung chủ yếu xây dựng các công trình hạ tầng giao thông và các công trình phúc lợi. Đặc biệt công trình Quốc lộ 3 mới với mức đầu tư trên 10.000 tỷ đồng sau khi xây dựng đưa vào hoạt động (1/2014) và hệ thống đường trong thành phố giúp lưu thông tiện lợi, việc phân phối hàng hóa trở nên dễ dàng. Tài chính và tín dụng: Hệ thống ngân hàng tỉnh Thái Nguyên trong năm 2013 đã thành lập thêm 1 chi nhánh ngân hàng thương mại, nâng tổng số lên 12 địa điểm có giao dịch ngân hàng. Giáo dục đào tạo và chuyển giao khoa học kỹ thuật: Tỉnh Thái Nguyên có nhiều chuyển biến tích cực cả về quy mô số lượng và chất lượng. Tỉnh Thái Nguyên là trung tâm văn hóa với trên 20 trường đại học, cao đẳng, trường nghề, viện nghiên cứu. Là nơi đào tạo tri thức và chuyển giao khoa học công nghệ và kỹ thuật cho các tỉnh miền núi phía Bắc và cả nước. Trong đó phải kể đến các đơn vị Trường thuộc Đại học Thái Nguyên, Cao đẳng kinh tế Thái Nguyên… là nơi đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao cho khu vực miền núi phía Bắc. Kết quả khảo sát ý kiến người tiêu dùng khi mua sắm tại các siêu thị Lý do khách hàng chọn siêu thị là nơi mua sắm Qua điều tra cho thấy: hàng hóa đa dạng, chất lượng đảm bảo là nguyên nhân chủ yếu để 103 Trần Thị Thanh Xuân Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ khách hàng lựa chọn siêu thị là nơi mua sắm. Trong tổng số 200 phiếu hỏi thì có tới 142 lượt người chọn lý do này, chiếm tỷ lệ 71%. Bên cạnh đó việc được tự do lựa chọn hàng thỏa mái theo ý muốn cũng là một trong những nguyên nhân chính dẫn đến khách hàng lựa chọn mua sắm tại siêu thị có 148 người lựa chọn lý do này, chiếm 74,1%. Ngoài ra không gian sạch sẽ, thoáng mát, đội ngũ nhân viên phục vụ tận tình và có các chương trình giảm giá, khuyễn mãi, quà tặng… cũng được khách hàng đặc biệt quan tâm chiếm tỷ lệ 52,4%. 121(07): 101 - 110 Kết quả thống kê cho thấy nhìn chung vấn đề về chất lượng và giá cả ở các siêu thị đều thực hiện khá tốt về giá cả chúng thể hiện tương đối đồng đều nhau không có sự biến động lớn. Nhìn chung khách hàng đánh giá ở mức hài lòng. Mặt khác về thái độ phục vụ của đội ngũ nhân viên không quá lớn trong số những siêu thị khảo sát tốp đầu vẫn dẫn điểm đó là siêu thị Minh Cầu, tiếp đến là Tôn Mùi và Siêu thị Thanh niên. Các siêu thị sở hữu bởi “vị trí vàng” cả hai hệ thống cửa hàng đều nằm trung tâm thành phố theo nhận xét của khách hàng thì đây là nơi rất thuận tiên cho việc mua sắm khi họ tranh thủ đi làm về và đưa đón con đi học dù có về muộn xong đi mua hàng hóa trong siêu thị vẫn rất yên tâm không lo bị hết hàng như là đi chợ. Hơn nữa trong siêu thị trưng bày hàng hóa chính là bộ mặt và tạo ấn tượng ban đầu của bất kỳ doanh nghiệp nào trong mắt người tiêu dùng. Điều này tuy đơn giản nhưng nó thật sự rất quan trọng đối với việc việc nghiên cứu sắp xếp, sự sáng tạo và nghiên cứu tâm lý thói quen… của khách hàng. Tuy nhiên sự đánh giá hài lòng của khách hàng lại hướng về sự tiện lợi của siêu thị Tôn mùi là hơn cả về tính thuận tiện. Siêu thị này có mặt tiền rộng chỗ bãi đậu xe rộng cửa ra vào lớn. Chủng loại hàng hóa mà khách hàng thường lựa chọn và quyết định mua Qua tham khảo lấy ý kiến của các nhân viên bán hàng và các chuyên gia kết hợp với phân tích trên phiếu cho thấy ngành thực phẩm, hóa mỹ phẩm được khách hàng lựa chọn nhiều nhất với tổng số 971 điểm, tiếp đến là đồ dùng gia đình với 890 điểm và đứng thứ 3 là đồ may mặc 636 điểm. Hàng điện máy và giày dép chiếm tỷ lệ nhỏ cho thấy rằng khách hàng đến siêu thị không lựa chọn mặt hàng này nhiều, điều này phản ánh khá thực nếu mua hàng điện máy hay giầy dép thì phần lớn khách hàng sẽ đến các siêu thị chuyên doanh hoặc các cửa hàng đại lý. Đánh giá của khách hàng về chất lượng dịch vụ tại các siêu thị Bảng 5: Thứ tự ưu tiên trong lựa chọn hàng hóa Đồ dùng gia đình Thứ tự Thang Thực phẩm Hóa mỹ phẩm ưu tiên điểm Tần Tần Tần Điểm Điểm Điểm số số số Đồ may mặc Điện máy Giầy dép Tần Tần Tần Điểm Điểm Điểm số số số 1 6 102 612 102 612 55 330 8 48 3 18 2 12 2 5 38 190 38 190 85 425 17 85 5 25 7 35 3 4 26 104 26 104 22 88 72 288 8 32 5 20 4 3 9 27 9 27 12 26 41 164 7 21 11 33 5 2 13 26 13 26 15 30 29 38 35 70 72 144 6 1 12 12 12 12 9 9 13 13 142 142 103 103 200 971 200 971 200 896 200 636 200 308 200 347 Tổng Nguồn: Kết quả phân tích số liệu khảo sát 2/2013 104 Trần Thị Thanh Xuân Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ 121(07): 101 - 110 Bảng 7: Mối liên hệ giữa mức độ hài lòng và việc lựa chọn siêu thị để mua sắm Mức độ hài lòng Siêu thị Minh cầu Tỷ lệ % Tôn mùi Tỷ lệ % Thanh niên Tỷ lệ % Rất hài lòng Tương đối hài lòng Không hài lòng 42 41 38 58.5 21 64 Mối liên hệ giữa mức độ hài lòng và việc lựa chọn siêu thị để mua sắm Kết quả thống kê ở Bảng 7 cho thấy, trong 200 khách hàng được phỏng vấn ưu tiên thứ nhất cho siêu thị Minh Cầu về việc mua sắm có 102 khách hàng, 65 khách hàng chọn Tôn Mùi và 33 khách hàng chọn Điện máy Thanh Niên. Hầu hết khách hàng đánh giá ở mức độ rất hài lòng và khá hài lòng, không có khách hàng nào đánh giá siêu thị ở mức độ hoàn toàn không hài lòng. Tuy nhiên, vẫn còn có một số khách hàng đánh giá chất lượng dịch vụ của siêu thị ở mức không hài lòng. Tại Minh cầu có 8/102 khách hàng đến siêu thị không hài lòng chiếm 8% tương tự như với Tôn mùi và Thanh niên. Nguyên nhân qua tìm hiểu cho thấy chủ yếu là khâu gửi xe, thanh toán tiền và không hướng dẫn cụ thể đối với từng loại sản phẩm, hay thái độ còn thờ ơ của nhân viên… Vậy các siêu thị cần nâng cao chất lượng dịch vụ hơn nữa để làm gia tăng con số “hài lòng, rất hài lòng” và làm giảm số lượng khách hàng “ không hài lòng”. Theo kết quả khảo sát cho thấy khách hàng sẽ loại bỏ không sử dụng nếu dịch vụ đó tồi. Đánh giá chung về thực trạng phát triển thương mại, dịch vụ trong thời gian qua. Những mặt được Trong những năm vừa qua, chính sách khuyến khích phát triển kinh tế nhiều thành phần và bảo đảm sự bình đẳng giữa các thành phần kinh tế đã góp phần quan trọng thúc đẩy sự phát triển các hoạt động thương mại, dịch vụ trên địa bàn tỉnh, nên đã hỗ trợ cho việc sản xuất, kinh doanh phát triển thuận lợi hơn, 52 51 22 34 9 27 8 8 5 7.5 3 9 Tổng 102 100 65 100 33 100 khu vực kinh tế dân doanh tăng nhanh, hàng hóa mua bán trao đổi trên thị trường ngày càng đa dạng, phong phú, phục vụ tương đối tốt nhu cầu của nhân dân địa phương và khách du lịch. Sự phát triển các siêu thị và nâng cấp xây mới các chợ truyền thống trên địa bàn tỉnh, đã tạo điều kiện cho đồng bào các dân tộc mua được các mặt hàng thiết yếu cho sản xuất và đời sống với giá cả không chênh lệch nhiều so với vùng đồng bằng, vùng đô thị. Ngược lại nhân dân cũng có điều kiện để bán được một phần sản phẩm do họ tự sản xuất ra góp phần giảm bớt khó khăn trong sản xuất và trong đời sống, phát triển sản xuất hàng hóa và thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu kinh tế của tỉnh. Việc phát triển thương mại, dịch vụ trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên góp phần giải quyết việc làm, thực hiện phân công lại lao động trong tỉnh. Bên cạnh những đóng góp của ngành thương mại Thái Nguyên phải kể đến chức năng quản lý của Sở công thương tỉnh Thái Nguyên. Sở Công thương Thái Nguyên là cơ quan chuyên môn thuộc UBND tỉnh Thái Nguyên có chức năng tham mưu, giúp UBND tỉnh thực hiện chức năng quản lý Nhà nước về thương mại dịch vụ, được đổi mới cơ bản về chức năng nhiệm vụ. Công tác quản lý Nhà nước về Công thương trên địa bàn đã có nhiều chuyển biến tích cực, vai trò tham mưu cho cấp ủy và chính quyền địa phương được đề cao và phát huy, đặc biệt là công tác lập, hướng dẫn triển khai và giám sát thực hiện các quy hoạch chương trình, đề án, kế hoạch, cơ chế chính sách, chỉ đạo định hướng chiến lược phát 105