Nghiên cứu khoa học " xây dựng mô hình trồng rừng Trám trắng (Canarium album Raeusch) nhằm phục vụ cho dự án trồng mới 5 triệu ha rừng "

Chia sẻ: Nguye Nhi | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:6

Thêm vào BST

Báo xấu

60
lượt xem 8
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Trám trắng (Canarium album Raeusch) là cây gỗ lớn bản địa, có chiều cao từ 20ư30m, đường kính ngang ngực đạt 50ư70cm, thân tròn thẳng, tán rộng và lá xanh quanh năm. Trám trắng là cây đa mục đích được nhân dân ta ưa chuộng. Gỗ Trám trắng mềm, nhẹ, thớ mịn, dễ bóc thường được dùng làm nguyên liệu gỗ dán, đóng đồ thông thường, dùng trong xây dựng nhà cửa. Trong bảng phân loại gỗ theo mục đích sử dụng thì Trám trắng thuộc nhóm 1 dùng cho gỗ dán.... Nhựa Trám dùng trong công nghệ chế biến...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Nghiên cứu khoa học " xây dựng mô hình trồng rừng Trám trắng (Canarium album Raeusch) nhằm phục vụ cho dự án trồng mới 5 triệu ha rừng "

x©y dùng m« h×nh trång rõng Tr¸m tr¾ng (Canarium album Raeusch) nh»m phôc vô cho dù ¸n trång míi 5 triÖu ha rõng Ph¹m §×nh Tam TrÇn §øc M¹nh, Ph¹m §×nh S©m Trung t©m øng dông KHKT L©m nghiÖp I/ §Æt vÊn ®Ò Tr¸m tr¾ng (Canarium album Raeusch) lµ c©y gç lín b¶n ®Þa, cã chiÒu cao tõ 20-30m, ®−êng kÝnh ngang ngùc ®¹t 50-70cm, th©n trßn th¼ng, t¸n réng vµ l¸ xanh quanh n¨m. Tr¸m tr¾ng lµ c©y ®a môc ®Ých ®−îc nh©n d©n ta −a chuéng. Gç Tr¸m tr¾ng mÒm, nhÑ, thí mÞn, dÔ bãc th−êng ®−îc dïng lµm nguyªn liÖu gç d¸n, ®ãng ®å th«ng th−êng, dïng trong x©y dùng nhµ cöa. Trong b¶ng ph©n lo¹i gç theo môc ®Ých sö dông th× Tr¸m tr¾ng thuéc nhãm 1 dïng cho gç d¸n.... Nhùa Tr¸m dïng trong c«ng nghÖ chÕ biÕn xµ phßng, n−íc hoa, s¬n tæng hîp, lµm chÊt c¸ch ®iÖn vµ xi ®¸nh giµy. Trong 100 kg nhùa Tr¸m tr¾ng cã thÓ chiÕt ®−îc 18-20 kg tinh dÇu, 57-60 kg c«l«phan. Theo kinh nghiÖm cña mét sè hé d©n ë Hoµnh Bå, Qu¶ng Ninh c©y Tr¸m cã ®−êng kÝnh 30cm ®· b¾t ®Çu khai th¸c nhùa liªn tôc 8-9 th¸ng, mçi th¸ng cho b×nh qu©n tõ 4-5 kg nhùa/c©y. Qu¶ Tr¸m cã thÓ dïng ®Ó chÕ biÕn « mai, lµm thùc phÈm, lµm thuèc ch÷a ho, gi¶i r−îu vµ gi¶i ®éc. Qu¶ Tr¸m tr¾ng hiÖn nay ®−îc tiªu thô nhiÒu trong n−íc vµ lµ mÆt hµng xuÊt khÈu sang Trung Quèc cã gi¸ trÞ. Tr¸m tr¾ng lµ c©y b¶n ®Þa ®a môc ®Ých ®−îc nhiÒu ®Þa ph−¬ng quan t©m, lµ mét trong nh÷ng c©y trång chÝnh trong nhiÒu ch−¬ng tr×nh vµ dù ¸n trång rõng kh¸c nhau ë c¸c tØnh Trung du miÒn nói phÝa B¾c vµ miÒn Trung. Tuy nhiªn, trong thùc tÕ c¸c m« h×nh trång rõng tËp trung ch−a mÊy thµnh c«ng do nhiÒu nguyªn nh©n kh¸c nhau nh−: chän lËp ®Þa, x¸c ®Þnh kü thuËt trång, ch¨m sãc vµ b¶o vÖ,... Do ®ã tõ n¨m 1995 ®Õn 1999 Bé L©m nghiÖp (nay lµ Bé NN&PTNT) ®· cho triÓn khai thùc hiÖn duyÖt ®Ò tµi “Nghiªn cøu biÖn ph¸p kü thuËt l©m sinh ®Ó trång rõng Tr¸m tr¾ng nh»m cung cÊp nguyªn liÖu cho gç d¸n l¹ng”. §Ò tµi ®· tæng kÕt vµ ®−îc ®¸nh gi¸ lµ thµnh c«ng, kÕt qu¶ cña ®Ò tµi ®· lµm c¬ së khoa häc ®Ó x©y dùng vµ ban hµnh “Quy ph¹m kü thuËt trång rõng Tr¸m tr¾ng”. §Ó nh©n réng c¸c kÕt qu¶ nghiªn cøu khoa häc, kÞp thêi phôc vô dù ¸n trång míi 5 triÖu ha rõng, tõ n¨m 1999 Bé N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn n«ng th«n tiÕp tôc cho triÓn khai ®Ò tµi: “X©y dùng m« h×nh trång rõng Tr¸m tr¾ng nh»m phôc vô cho dù ¸n trång míi 5 triÖu ha rõng”. §Ò tµi do Trung t©m øng dông KHKT L©m nghiÖp lµm chñ nhiÖm vµ ®−îc thùc hiÖn t¹i Hoµ B×nh vµ §¹i L¶i - VÜnh Phóc. II/ ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu - KÕ thõa vµ sö dông cã chän läc c¸c kÕt qu¶ nghiªn cøu ®· cã vÒ c©y Tr¸m tr¾ng. - øng dông ph−¬ng ph¸p chuyªn gia kÕt hîp ph©n tÝch trong phßng ®−îc quy ®Þnh t¹i quy ph¹m kü thuËt x©y dùng rõng gièng vµ v−ên gièng (QPN 15-93) cña Bé L©m nghiÖp (nay lµ Bé N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn n«ng th«n) ®Ó tuyÓn chän c©y mÑ lÊy gièng. - øng dông ph−¬ng ph¸p "®ång ruéng" ®Ó bè trÝ c¸c thÝ nghiÖm vÒ ghÐp tr¸m - X©y dùng m« h×nh: c¸c m« h×nh trång rõng ®−îc bè trÝ ®ñ lín víi diÖn tÝch mçi c«ng thøc 0,5 ha trªn nÒn lËp ®Þa nh− nhau, c¸c yÕu tè kh¸c t−¬ng ®èi ®ång nhÊt nh−: c©y con, kü thuËt t¸c ®éng, ch¨m sãc. Sè liÖu sinh tr−ëng ®−îc thu thËp 1 n¨m 1 lÇn, sè l−îng c©y theo dâi lµ ®o toµn bé c¸c c©y cã trong c«ng thøc, chØ tiªu ®o ®Õm gåm: ®−êng kÝnh gèc, chiÒu cao vót ngän, chiÒu cao d−íi cµnh (nÕu cã), ®−êng kÝnh t¸n. - øng dông ph−¬ng ph¸p thèng kª to¸n häc vµ sö dông c¸c phÇn mÒm vi tÝnh th«ng dông ®Ó xö lý vµ ph©n tÝch sè liÖu. III./ KÕt qu¶ vμ th¶o luËn 3.1. §iÒu tra tuyÓn chän c©y mÑ Môc tiªu cña tuyÓn chän c©y mÑ lÊy gièng cña ®Ò tµi chñ yÕu lµ phôc vô cho viÖc lÊy m¾t vµ cµnh ghÐp do vËy trong qu¸ tr×nh tuyÓn chän c©y mÑ lÊy gièng ®Ò tµi ph¶i quy ®Þnh hÕt søc chÆt chÏ. Ngoµi c¸c tiªu chuÈn chän c©y mÑ phôc vô cho trång rõng lÊy qu¶ ®−îc quy ®Þnh trong quy ph¹m QPN 1
16-93 cña Bé L©m nghiÖp nay lµ Bé N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn n«ng th«n, ®Ò tµi cã quy ®Þnh thªm 2 tiªu chuÈn: - C©y mÑ ph¶i cã qu¶ Ýt nhÊt 3 n¨m liªn tôc (gÇn víi thêi ®iÓm ®iÒu tra). - Gi¸ b¸n qu¶ phôc vô cho chÕ biÕn thùc phÈm kh«ng thÊp h¬n thÞ tr−êng t¹i vïng ®ã. C¨n cø vµo c¸c tiªu chuÈn ®−îc ghi trong quy ph¹m kü thuËt x©y dùng rõng gièng vµ v−ên gièng (QPN 16-93), víi ph−¬ng ph¸p ®iÒu tra kÕt hîp pháng vÊn chñ rõng, ®Ò tµi ®· chän ®−îc 90 c©y dù tuyÓn chñ yÕu lµ ë Hßa B×nh vµ mét sè vïng l©n cËn mµ ng−êi d©n cã kinh doanh c©y Tr¸m ®Ó lÊy qu¶ nh− Cóc Ph−¬ng - Ninh B×nh vµ Ba V× - Hµ T©y. C«ng viÖc dù tuyÓn ®−îc tiÕn hµnh tõ cuèi n¨m 1999 (mïa qu¶ chÝn). Sau ®ã ®Ò tµi ®· tiÕp tôc theo dâi thªm 2 n¨m (2000-2001) víi c¸c chØ tiªu ®· ghi trong quy ph¹m kÕt hîp víi c¸c chØ tiªu cña ®Ò tµi ®· ®−a ra, cuèi cïng ®· chän ®−îc 20 c©y mÑ ®Ó lÊy vËt liÖu phôc vô nh©n gièng sinh d−ìng. §Ò tµi ®· lËp lý lÞch cho c¸c c©y mÑ, tiÕn hµnh hîp ®ång víi c¸c chñ hé ®Ó b¶o vÖ vµ lÊy vËt liÖu ®Ó ghÐp. 3.2. KÕt qu¶ thö nghiÖm vÒ nh©n gièng b»ng ph−¬ng ph¸p ghÐp Tr¸m tr¾ng lµ c©y ®a môc ®Ých, ngoµi gi¸ trÞ lÊy gç phôc vô cho c«ng nghiÖp gç bãc, qu¶ Tr¸m cßn lµ nguån thu nhËp ®¸ng kÓ cho ng−êi d©n miÒn nói phÝa B¾c. Tuy nhiªn, c©y Tr¸m trong rõng tù nhiªn hiÖn nay hÇu nh− ®· c¹n kiÖt, rõng trång tõ h¹t th−êng ph¶i 8 - 9 n¨m míi cho qu¶. V× vËy, ®Ò tµi ®· ®i theo h−íng nghiªn cøu nh©n gièng b»ng ph−¬ng ph¸p ghÐp ®Ó t¹o ®−îc c©y Tr¸m cho qu¶ nhanh, s¶n l−îng æn ®Þnh vµ ®Ô thu h¸i qu¶. Tõ n¨m 1999 ®Ò tµi ®· kh¶o s¸t c¸c v−ên gièng ghÐp cña ViÖn B¶o vÖ thùc vËt, ViÖn di truyÒn N«ng nghiÖp vµ ®Æc biÖt lµ quan s¸t c¸c c©y Tr¸m ghÐp nhËp tõ Trung quèc vÒ, ®ång thêi tiÕn hµnh c¸c thÝ nghiÖm th¨m dß ph−¬ng ph¸p ghÐp Tr¸m t¹i T©n L¹c, Hoµ B×nh. KÕt qu¶ kh¶o s¸t vµ thÝ nghiÖm th¨m dß ®· cho thÊy ®èi víi c©y Tr¸m tr¾ng th× 2 yÕu tè quan träng ¶nh h−ëng ®Õn tû lÖ sèng c©y ghÐp lµ ph−¬ng ph¸p ghÐp vµ thêi vô ghÐp. Tõ ®ã ®Ò tµi ®· lùa chän 2 néi dung nµy ®Ó bè trÝ thÝ nghiÖm chÝnh thøc. C¸c thÝ nghiÖm ®−îc tiÕn hµnh tõ n¨m 2000 - 2002. KÕt qu¶ nghiªn cøu cña ghÐp ®Ò tµi ®· ®i ®Õn kÕt luËn: - VÒ ph−¬ng ph¸p ghÐp: ph−¬ng ph¸p ghÐp ¸p cã tû lÖ sèng cao h¬n ph−¬ng ph¸p ghÐp nªm, ®Æc biÖt lµ trong vô xu©n th× ph−¬ng ph¸p ghÐp ¸p tû lÖ sèng ®¹t ®Õn 73%, cßn ph−¬ng ph¸p ghÐp nªm ®¹t 70%. §©y lµ hai ph−¬ng ph¸p cã thÓ ®−îc ¸p dông ®Ó phæ biÕn vµ nh©n réng phôc vô cho viÖc nh©n gièng ®¹i trµ sau nµy. - VÒ thêi vô ghÐp: Cïng ph−¬ng ph¸p ghÐp nh− nhau th× vô xu©n cã tû lÖ sèng cao nhÊt, b×nh qu©n ®¹t 73%, trong ®ã cã n¨m ®¹t 76%. Ph−¬ng ph¸p ghÐp nªm còng cã tû lÖ sèng ®¹t b×nh qu©n 3 n¨m lµ 70%, trong ®ã cã n¨m ®¹t tû lÖ 74%. Sau ®ã ®Õn vô thu còng cã tû lÖ sèng t−¬ng ®èi cao, ë c¶ 2 ph−¬ng ph¸p ghÐp ®Òu ®¹t tõ 65% ®Õn 76%), b×nh qu©n 3 n¨m ë ph−¬ng ph¸p ghÐp ¸p ®¹t 71%, ph−¬ng ph¸p ghÐp nªm ®¹t 68%. Riªng vô hÌ c¶ 3 n¨m thÝ nghiÖm ë c¶ 2 ph−¬ng ph¸p ghÐp ®Òu cho tû lÖ qu¸ thÊp d−íi 23%. - C¨n cø vµo kÕt qu¶ thÝ nghiÖm ®Ò tµi khuyÕn nghÞ lµ nªn tiÕn hµnh ghÐp Tr¸m vµo vô xu©n (th¸ng 3) lóc c©y Tr¸m chuÈn bÞ ra hoa vµ vô thu (th¸ng 10) lóc ®· thu ho¹ch hÕt qu¶ Tr¸m. Riªng vô hÌ th× kh«ng nªn tiÕn hµnh ghÐp v× tû lÖ sèng qu¸ thÊp, mÆt kh¸c lóc nµy c©y tr¸m ®ang thêi kú cã qu¶ non, viÖc lÊy cµnh ghÐp sÏ ¶nh h−ëng ®Õn n¨ng suÊt qu¶. 3.3. S−u tËp v−ên ghÐp ®Çu dßng Trªn c¬ së c¸c c©y mÑ ®· ®−îc tuyÓn chän ®Ò tµi ®· t¹o ®−îc c¸c c©y ghÐp ®ñ tiªu chuÈn trång vµo c¸c m« h×nh, ®ång thêi ®· x©y dùng ®−îc v−ên gièng gèc t¹i Tr¹m T©n L¹c, Hoµ B×nh. Trong 2 n¨m 2001 vµ 2002 ®· chän ®−îc 44 c©y víi 5 xuÊt xø: Trung Quèc (2 c©y), PhËt tÝch, B¾c Ninh (2 c©y), T©n L¹c, Hoµ B×nh (14 c©y), Cóc Ph−¬ng (13 c©y), Ba V×, Hµ T©y (13 c©y). 3.4. KÕt qu¶ x©y dùng m« h×nh trång rõng Tr¸m tr¾ng lÊy gç • Bè trÝ thÝ nghiÖm: Qua ®iÒu tra ®¸nh gi¸ c¸c m« h×nh trång rõng Tr¸m tr¾ng vµ kÕt qu¶ nghiªn cøu cña ®Ò tµi tr−íc ®©y (1995-1999) còng do nhãm ®Ò tµi thùc hiÖn cho thÊy: Tr¸m tr¾ng lµ c©y −a bãng ë giai ®o¹n ®Çu (tõ 1- 4 tuæi), sau ®ã nhu cÇu ¸nh s¸ng t¨ng dÇn vµ ®Õn tuæi 5-6 trë ®i th× −a s¸ng hoµn toµn. Do vËy, rõng Tr¸m míi trång cÇn t¹o c©y che phñ ®Ó hç trî cho tr¸m sinh tr−ëng. C¸c nghiªn cøu còng ®· cho thÊy dïng c©y Cèt khÝ vµ keo phï trî võa t¹o ®−îc tµn che thÝch hîp cho c©y tr¸m võa c¶i t¹o ®Êt, ®ång thêi 2
t¹o ®−îc th©n h×nh c©y tr¸m th¼ng, Ýt cµnh nh¸nh, ®é ph©n cµnh cao cã lîi cho viÖc sö dông gç, ®Æc biÖt lµ gç bãc. Ngoµi ra, ph−¬ng thøc trång theo r¹ch còng cho kÕt qu¶ kh¶ quan vµ ®©y lµ ph−¬ng thøc ®−îc ¸p dông nhiÒu trong lµm giµu rõng. V× vËy ®Ò tµi ®· tËp trung x©y dùng m« h×nh theo h−íng trång tËp trung, cã c©y phï trî ban ®Çu, nh−ng cuèi chu kú lµ rõng thuÇn lo¹i tr¸m tr¾ng. C¸c m« h×nh ®−îc x©y dùng tõ n¨m 1999 ®Õn 2001 víi diÖn tÝch 9 ha t¹i Hoµ B×nh vµ §¹i L¶i - VÜnh Phóc. Sè liÖu ®−îc theo dâi cÆp nhËt hµng n¨m vµ ®−îc tæng kÕt ®¸nh gi¸ vµo cuèi n¨m 2004, kÕt qu¶ ®−îc tæng hîp vµ ph©n tÝch nh− sau: • Sinh tr−ëng cña Tr¸m tr¾ng trong c¸c m« h×nh: Sè liÖu theo dâi thÝ nghiÖm ®−îc tiÕn hµnh 1 n¨m 1 lÇn vµo thêi ®iÓm cuèi n¨m, chØ tiªu ®o ®Õm gåm: Tû lÖ sèng, tû lÖ c©y cßn l¹i n¨m 2001, chiÒu cao, ®−êng kÝnh gèc, ®−êng kÝnh t¸n vµ chÊt l−îng c©y trång. Sè liÖu ®o ®Õm lÇn cuèi vµo th¸ng 12/2004. KÕt qu¶ chung cña c¸c m« h×nh ®−îc tæng hîp trong biÓu d−íi ®©y BiÓu 01: T×nh h×nh sinh tr−ëng chung cña c¸c m« h×nh ChØ tiªu N¨m DiÖn Tû lÖ Tû lÖ Sinh Hvn ZHvn Doo Zdoo trång tÝch sèng cßn l¹i tr−ën (m) (m) (Cm) (m) §Þa ®iÓm (ha) (%) 2004 g Kú S¬n-HB 1999 3 95 90 6,34 1,15 8,90 1,69 tèt V% 17,00 19,10 T©n L¹c-HB 2001 3 95 85 3,20 0,93 4,70 1,40 tèt V% 22,5 25,70 §¹i L¶i-VP 2001 3 90 70 1,90 0,50 2,09 0,53 kÐm V% 29,60 31,80 (V%: HÖ sè biÕn ®éng; Z: l−îng t¨ng tr−ëng b×nh qu©n hµng n¨m) Qua biÓu 01 ë trªn cho thÊy: - M« h×nh trång n¨m 2001: ë T©n L¹c, Hßa B×nh cã tû lÖ sèng sau khi trång lµ 95%, tû lÖ tån t¹i ®Õn 2004 lµ 90%. §−êng kÝnh gèc 3 n¨m ®¹t 4,70 cm, t¨ng tr−ëng b×nh qu©n 1,40 cm/n¨m. ChiÒu cao vót ngän ®¹t 3,20 m, t¨ng tr−ëng 0,93 m/n¨m. Víi møc sinh tr−ëng nµy so víi møc sinh tr−ëng chung cña Tr¸m tr¾ng ë n¬i kh¸c lµ t−¬ng ®èi tèt. ë §¹i L¶i trång cïng n¨m víi m« h×nh ë T©n L¹c, Hßa B×nh, nh−ng do lËp ®Þa kh«ng phï hîp: ®Êt xÊu, tÇng ®Êt n«ng (d−íi 50 cm), thùc b× ch−a ®¹t tiªu chuÈn nh− quy ph¹m quy ®Þnh, do vËy cã tû lÖ sèng vµ sinh tr−ëng qu¸ thÊp. NÕu so s¸nh víi T©n L¹c, Hßa B×nh th× t¨ng tr−ëng ®−êng kÝnh chØ b»ng 37% vµ chiÒu cao chØ b»ng 53% l−îng t¨ng tr−ëng hµng n¨m cña m« h×nh T©n L¹c, Hßa B×nh. - M« h×nh trång n¨m 1999: §èi víi m« h×nh trång n¨m 1999 t¹i Kú S¬n, Hßa B×nh nh− trªn ®· nªu lµ m« h×nh ®−îc bè trÝ t−¬ng ®èi ®Çy ®ñ c¸c c«ng thøc, nh»m qua ®©y mét lÇn n÷a chän lùa m« h×nh cã triÓn väng ®Ó nh©n réng cho c¸c ®Þa ph−¬ng. V× vËy, sÏ ph©n tÝch kü m« h×nh nµy víi nh÷ng khÝa c¹nh: Sinh tr−ëng vÒ chiÒu cao ®−êng kÝnh, l−îng t¨ng tr−ëng hµng n¨m vÒ ®−êng kÝnh vµ chiÒu cao. KÕt qu¶ cho thÊy: * VÒ sinh ttr−ëng chiÒu cao vµ ®−êng kÝnh: (xem biÓu 02) BiÓu 02: Sinh tr−ëng Tr¸m tr¾ng trong c¸c c«ng thøc thÝ nghiÖm (Rõng trång 5 tuæi t¹i Hoµ B×nh) Tr¸m + Keo Tr¸m + cèt khÝ Tr¸m theo r¹ch C.thøc D00 Hvn D00 Hvn D00 Hvn C.tiªu (cm) (m) (cm) (m) (cm) (m) N¨m ®o 1999 0,53 0,56 0,45 0,57 0,47 0,55 2000 1,60 1,15 1,55 1,25 1,42 1,20 2001 3,10 2,24 3,20 2,35 2,90 2,05 2002 4,70 3,34 4,90 3,50 4,05 3,10 2003 6,25 4,57 6,85 4,85 5,12 4,20 2004 7,46 5,82 8,90 6,34 6,15 5,40 3
V% (2004) 26,9 29,2 19,1 17,0 24,5 23,2 NhËn xÐt: - Sau khi trång 1 n¨m th× ®−êng kÝnh vµ chiÒu cao gi÷a c¸c c«ng thøc ch−a thÊy cã sù sai kh¸c râ rÖt. - N¨m thø 2 líp thùc b× che phñ ®· cã ¶nh h−ëng chót Ýt ®Õn sinh tr−ëng cña tr¸m tr¾ng. - Tõ n¨m thø 3 trë ®i th× b¾t ®Çu cã sù ph©n hãa kh¸ râ gi÷a c¸c c«ng thøc vµ ®Õn n¨m thø n¨m th× hoµn toµn cã sù kh¸c biÖt. So s¸nh gi÷a 3 c«ng thøc th× c«ng thøc cã cèt khÝ che phñ cã trÞ sè b×nh qu©n vÒ ®−êng kÝnh vµ chiÒu cao lín h¬n vµ cã ®é biÕn ®éng thÊp h¬n ®−îc coi lµ tèt nhÊt. Trong hai c«ng thøc cßn l¹i th× c«ng thøc tr¸m cã keo che phñ cã trÞ sè b×nh qu©n vÒ chiÒu cao vµ ®−êng kÝnh nhá, ®é biÕn ®éng cao h¬n nªn kÐm h¬n. Tuy nhiªn møc ®é h¬n kÐm còng kh«ng ®¸ng kÓ (xem biÓu ®å d−íi ®©y). BiÓu ®å 1: Sinh tr−ëng Doo Tr¸m tr¾ng trong c¸c c«ng thøc thÝ nghiÖm BiÓu ®å sinh tr−ëng ®−êng kÝnh Doo 10 8 6 Tr¸m + K 4 Tr¸m + C Tr¸m r¹ch 2 0 1999 2000 2001 2002 2003 2004 N¨m BiÓu ®å 2: BiÓu ®å sinh tr−ëng Hvn trong c¸c c«ng thøc TN BiÓu ®å sinh tr−ëng chiÒu cao Hvn 7 6 5 Tr¸m + K 4 3 Tr¸m + C 2 Tr¸m r¹ch 1 0 1999 2000 2001 2002 2003 2004 N¨m * T¨ng tr−ëng ®−êng kÝnh vµ chiÒu cao cña Tr¸m tr¾ng: (xem biÓu 03) BiÓu 03: T¨ng tr−ëng cña Tr¸m tr¾ng trong c¸c c«ng thøc TN 4
C. thøc Tr¸m + Keo Tr¸m + cèt khÝ Tr¸m theo r¹ch ZDoo ZH Zdoo ZH ZDoo ZH C.tiªu (cm) (m) (cm) (m) (cm) (m) Tuæi N¨m thø nhÊt 1,07 0,59 1,10 0,68 0,95 0,65 N¨m thø hai 1,50 1,09 1,65 1,10 1,48 0,85 N¨m thø ba 1,60 1,10 1,70 1,15 1,15 1,05 N¨m thø t− 1,55 1,23 1,95 1,35 1,07 1,10 N¨m thø n¨m 1,21 1,25 2,05 1,49 1,03 1,20 T¨ng tr−ëng 1,49 1,16 1,78 1,27 1,23 1,08 b×nh qu©n NhËn xÐt: sau khi trång 1 n¨m th× thùc b× che phñ ch−a ¶nh h−ëng ®Õn sinh tr−ëng cña Tr¸m tr¾ng, nh−ng tõ n¨m thø 2 trë ®i b¾t ®Çu cã sù ph©n ho¸. Trong 3 c«ng thøc th× c«ng thøc trång Tr¸m cã Cèt khÝ che phñ cã tèc ®é t¨ng tr−ëng c¶ chiÒu cao vµ ®−êng kÝnh t¨ng ®Òu vµ ®Õn n¨m thø t− th× l−îng t¨ng tr−ëng cao h¬n h¼n c¸c c«ng thøc kh¸c. Hai c«ng thøc trång cã Keo phï trî vµ trång theo r¹ch l−îng t¨ng tr−ëng ®Õn n¨m thø 3 trë ®i ®· cã sù ch÷ng l¹i, ®Æc biÖt lµ chiÒu cao, ®iÒu nµy cho thÊy t¸n cña Keo vµ c¸c c©y t¸i sinh cña líp rõng cò ®· ¶nh h−ëng ®Õn sinh tr−ëng cña Tr¸m. TÝnh ®Õn thêi ®iÓm rõng 5 tuæi th× l−îng t¨ng tr−ëng hµng n¨m b×nh qu©n cña c«ng thøc trång cã cèt khÝ lµ cao nhÊt, sau ®ã ®Õn c«ng thøc trång cã Keo phï trî, riªng trång trong r¹ch vÉn thÊp nhÊt. 3.5. X©y dùng m« h×nh trång Tr¸m tr¾ng víi môc ®Ých lÊy qu¶ - Sau khi t¹o ®−îc c©y ghÐp ®Ò tµi ®· x©y dùng ®−îc 6 ha m« h×nh t¹i Hoµ B×nh vµ §¹i L¶i b»ng c©y ghÐp, ®ång thêi trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn ®Ò tµi phèi hîp víi dù ¸n trång rõng ViÖt §øc KFW 3 x©y dùng 01 ha m« h×nh trång tr¸m ghÐp t¹i L©m tr−êng Lôc Nam, B¾c Giang víi h×nh thøc ®Ò tµi cung cÊp c©y gièng, chØ ®¹o kü thuËt, theo dâi ®¸nh gi¸; dù ¸n hç trî kinh phÝ trång ch¨m sãc vµ b¶o vÖ. - Kü thuËt trång: C©y ghÐp ®−îc ch¨m sãc ë v−ên −¬m 1 n¨m, c©y ®−îc −¬m trong bÇu cã kÝch th−íc lín 18x25 cm, mËt ®é trång 330 c©y/ha (cù ly 6 m x 5 m), hè cuèc 50 x50 x 50 cm, bãn lãt 5 kg ph©n chuång + 1 kg ph©n vi sinh/hè, cã trång c©y che phñ ban ®Çu, ch¨m sãc 3 lÇn/n¨m (chñ yÕu lµ ph¸t thùc b×, xíi vµ vun quanh gèc réng 1 mÐt). - C¸c thÝ nghiÖm ®−îc bè trÝ n¨m 2001 KÕt qu¶ theo dâi sinh tr−ëng ë c¸c m« h×nh ®−îc tæng hîp theo biÓu d−íi ®©y: BiÓu 04: Sinh tr−ëng cña tr¸m ghÐp trång n¨m 2001 (§o lÇn cuèi 12/2004) Tû lÖ cßn Tû lÖ sèng Doo H (CG) DT Tû lÖ c©y §Þa ®iÓm l¹i (%) (cm) (m) (M) cã hoa (%) Kú S¬n-Hoµ B×nh 95 85 3,15 2,15 0,80 15 T©n L¹c-Hoµ 100 95 3,85 2,55 1,05 25 B×nh §¹i L¶i-VÜnh 90 60 1,74 1,25 0,40 0 Phòc Lôc Nam-B¾c 95 90 3,17 2,30 2,10 20 Giang NhËn xÐt: - Tû lÖ sèng: c¸c m« h×nh sau khi trång n¨m ®Çu tiªn ®Òu ®¹t trªn 90%, ®Æc biÖt m« h×nh ë T©n L¹c ®¹t 100%, nh−ng sau ®ã ®Õn n¨m 2004 trong 3 m« h×nh thÝ nghiÖm chÝnh th× m« h×nh ë T©n L¹c cã tû lÖ tån t¹i cao nhÊt, sau ®ã ®Õn m« h×nh ë Kú S¬n-Hßa B×nh. Riªng ë §¹i L¶i tû lÖ cßn l¹i chØ ®¹t 60%, ®©y lµ mét tû lÖ thÊp. §iÒu nµy còng cã thÓ thÊy r»ng ë §¹i L¶i ®Êt xÊu, thêi tiÕt qu¸ kh« kh«ng phï hîp cho c©y tr¸m ghÐp ph¸t triÓn. - VÒ sinh tr−ëng: ®−êng kÝnh vµ chiÒu cao cña 2 m« h×nh ë T©n L¹c vµ Kú S¬n, Hßa B×nh sinh tr−ëng gÊp 2 lÇn m« h×nh ë §¹i L¶i, vÒ t¸n l¸ 2 m« h×nh ë Hßa B×nh còng gÊp 2,5 lÇn m« h×nh ë §¹i L¶i vµ ®Æc biÖt ®Õn n¨m thø 3 ®· cã 15 - 25% sè c©y cã hoa, trong khi ®ã m« h×nh ë §¹i L¶i vÉn ch−a thÊy ra hoa. 5
- §èi víi m« h×nh ë Lôc Nam, B¾c Giang tuy lµ ®iÓm phèi hîp nh−ng còng do ®Ò tµi thùc hiÖn tõ ®Çu vµ ®−îc theo dâi liªn tôc, nªn ®Ò tµi còng tæng hîp, ph©n tÝch vµ coi lµ 1 ®iÓm nh©n réng trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn ®Ò tµi. §èi víi m« h×nh nµy ®Êt ®ai ë ®©y kh¸ phï hîp, m« h×nh ®−îc thùc hiÖn t¹i v−ên hé gia ®×nh, nh÷ng n¨m ®Çu do cã lµm n«ng nghiÖp xen d−íi t¸n nªn c©y ®−îc ch¨m sãc kh¸ chu ®¸o, nªn c¸c chØ tiªu sinh tr−ëng ®Òu kh¸ tèt so víi c¸c m« h×nh kh¸c. 3.6. X©y dùng h−íng dÉn kü thuËt Trªn c¬ së c¸c kÕt qu¶ nghiªn cøu vÒ tuyÓn chän c©y mÑ, thÝ nghiÖm ghÐp tr¸m vµ x©y dùng m« h×nh trång rõng b»ng c©y ghÐp ®Ò tµi ®· x©y dùng ®−îc h−íng dÉn kü thuËt trång rõng Tr¸m ghÐp phôc vô môc tiªu lÊy qu¶, h−íng dÉn kü thuËt còng ®· ®−îc øng dông ®Ó chuyÓn giao tËp huÊn kü thuËt cho mét sè ®Þa ph−¬ng trong vïng, bµ con n«ng d©n thuéc vïng dù ¸n RENFODA, dù ¸n L©m s¶n ngoµi gç, dù ¸n Ph¸t triÓn n«ng th«n Cao B»ng-B¾c C¹n,v.v...vµ ®−îc ng−êi d©n t¸n ®ång. IV/ KÕt luËn - KÕt qu¶ thÝ nghiÖm ghÐp Tr¸m ®· cho thÊy: ph−¬ng ph¸p ghÐp nªm vµ ghÐp ¸p ®Òu cho kÕt qu¶ kh¶ quan, tû lÖ sèng ë thêi vô thuËn lîi cã thÓ ®¹t trªn 70%, trong ®ã ph−¬ng ph¸p ghÐp ¸p cho kÕt qu¶ tèt nhÊt; vÒ thêi vô ghÐp th× chØ nªn ghÐp vµo vô xu©n (th¸ng 3) vµ vô thu (th¸ng 10), ghÐp vµo thêi kú nµy tû lÖ sèng cã thÓ ®¹t tíi 65-70%. - X©y dùng m« h×nh trång rõng lÊy gç: Trong 3 m« h×nh t¹i 3 ®Þa ®iÓm kh¸c nhau th× Tr¸m tr¾ng ë Kú S¬n vµ T©n L¹c, Hßa B×nh tèt h¬n ë §¹i L¶i - VÜnh Phóc. §iÒu nµy mét lÇn n÷a kh¼ng ®Þnh Tr¸m tr¾ng kh«ng nªn trång ë n¬i lËp ®Þa xÊu, tÇng ®Êt máng, c¸c chØ tiªu hãa tÝnh ®Êt ë møc d−íi trung b×nh (Tiªu chuÈn ngµnh 04 TCN 24-2001) - Ph−¬ng thøc trång cã c©y cèt khÝ vµ keo phï trî vµ trång theo r¹ch cho thÊy sinh tr−ëng cña tr¸m tr¾ng kh¸ tèt, trong ®ã c«ng thøc dïng cèt khÝ phï trî tèt nhÊt - X©y dùng m« h×nh trång c©y lÊy qu¶: §Ó t¹o ®−îc rõng tr¸m lÊy qu¶ th× ph−¬ng ph¸p trång b»ng c©y ghÐp lµ phï hîp. ë n¬i ®Êt tèt, ®iÒu kiÖn ch¨m sãc ®Çy ®ñ c©y tr¸m ghÐp trång sau 3 n¨m ®· b¾t ®Çu cã qu¶. Tµi liÖu tham kh¶o ViÖn ®iÒu tra quy ho¹ch rõng, 1972, C©y gç rõng miÒn B¾c ViÖt Nam, NXB N«ng th«n. 1. Phã §øc Thµnh – TrÇn Quang Hy, 1973, Nh÷ng c©y thuèc ®Æc hiÖu ë ViÖt Nam, NXB y 2. häc. D−¬ng H÷u Th¹ch, C©y Tr¸m tr¾ng, TËp san L©m nghiÖp. 3. NguyÔn V¨n S¾c, Trång Tr¸m d−íi t¸n rõng, TËp san L©m nghiÖp, Sè 3/1963. 4. Lª C¶nh HuyÒn – NguyÔn §oµn, C¸c biÖn ph¸p g©y trång Tr¸m tr¾ng, ViÖn nghiªn cøu 5. L©m nghiÖp, sè 1/1962. NXB N«ng nghiÖp, 1994, Kü thô©t gieo trång Tr¸m. 6. NguyÔn V¨n Lª – L−u Ph¹m Hoµnh, 1985, KÕt qu¶ nghiªn cøu kü thuËt g©y trång Tr¸m 7. tr¾ng t¹i H÷u Lòng – L¹ng S¬n, Th«ng tin t− liÖu Bé L©m nghiÖp. NguyÔn §×nh H¹nh, BiÖn ph¸p phßng trõ s©u ®ôc ngän Tr¸m, TËp san L©m nghiÖp, sè 8. 5/1965. TriÖu V¨n Hïng, 1992KÕt qu¶ ®iÒu tra sinh th¸i c©y Tr¸m tr¾ng, B¸o c¸o khoa häc – Tr- 9. −êng §¹i häc L©m nghiÖp. Ph¹m §×nh Tam, 1997, B¸o c¸o s¬ kÕt hai n¨m ®Ò tµi nghiªn cøu trång Tr¸m tr¾ng. 10. Ph¹m §×nh Tam, TrÇn L©m §ång, G©y trång Tr¸m tr¾ng (Canarium album R.), Th«ng tin 11. KHKT L©m nghiÖp, Sè 1/1998. Ph¹m §×nh Tam, 2000, B¸o c¸o tæng kÕt ®Ò tµi "Nghiªn cøu kü thuËt trång rõng Tr¸m tr¾ng 12. (Canarium album R.) nh»m cung cÊp nguyªn liÖu cho c«ng nghiÖp chÕ biÕn gç d¸n l¹ng", 4/2000 6