Nghiên cứu xác định giống lạc và mật độ trồng xen thích hợp với mía trong điều kiện có che phủ nilon vụ xuân 2005 - 2007 tại Thọ Xuân - Thanh Hoá

Chia sẻ: Leon Leon | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:7

Thêm vào BST

Báo xấu

75
lượt xem 3
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Thí nghiệm đã được tiến hành trong suốt 2005 - 2007 tại huyện Thọ Xuân, tỉnh Thanh Hóa xác định ảnh hưởng của mật độ trồng khác nhau đối với giống lạc khác nhau. Yếu tố về giống bao gồm của bốn loại (L14, L23, L24, L25); yếu tố mật độ cây trồng: 9 plants/m2, 12 plants/m2, 18 plants/m2. Không gian giữa hai hàng đường - mía 1,10-1,15 m. Kết quả nghiên cứu cho thấy, tất cả bốn giống lạc có thể được intercroped tốt với đường - mía. Tuy nhiên, nhiều L23 là tốt nhất một với năng suất, kích thước cao lớn hạt...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Nghiên cứu xác định giống lạc và mật độ trồng xen thích hợp với mía trong điều kiện có che phủ nilon vụ xuân 2005 - 2007 tại Thọ Xuân - Thanh Hoá

NGHIÊN C U XÁC Đ NH GI NG L C VÀ M T Đ TR NG XEN THÍCH H P V I MÍA TRONG ĐI U KI N CÓ CHE PH NILON V XUÂN 2005 - 2007 T I TH XUÂN - THANH HOÁ Lê ình Sơn1, Nguy n Th Chinh2, Nguy n Văn Vi t2 Summary The study to determine groundnut variety and plant density appropriate for intercropping with sugar - cane in the during spring seasons 2005 - 2007 at Tho Xuan district, Thanh Hoa province Experiments were conducted in the during 2005 - 2007 at Tho Xuan district, Thanh Hoa province to define the influence of different plant density to various groundnut varieties. Varietal factor consists 2 2 2 of four varieties (L14, L23, L24, L25); Plant density factor: 9 plants/m ; 12 plants/m , 18 plants/m . Space between two rows of sugar - cane 1.10 - 1.15 m. Research results showed that, all four groundnut varieties could be intercroped well with sugar - cane. However, variety L23 is the best one with high yielding, big seed size, erect plant type, medium - growth duration (112 days) moderatly and resistance to Rust, Late and Early leaf spot. Plant density appropriated for 2 groundnut sowing is 12 plants/m . Keywords: Groundnut variety, plant density. I. TV N nh gi ng l c và m t thích h p tr ng xen v i mía vùng trung du mi n núi Thanh Hoá Nh ng năm g n ây, năng su t l c Vi t v xuân 2005 - 2007” nh m góp ph n tăng Nam ã ư c c i thi n áng k , năng su t năng su t, m r ng di n tích l c tr ng xen tăng t 14,5 t /ha năm 2002 lên 20,9 t /ha mía và nâng cao s n lư ng l c vùng i gò, năm 2008, cao hơn năng su t trung bình th ng th i giúp nông dân n nh vùng gi i (15,5 t /ha), niên v 2007/2008. Có nguyên li u mía t nh Thanh Hoá. ư c k t qu này là nh vào các ti n b m i v gi ng, k thu t canh tác cho l c tr ng thu n như: Bón phân NPK cân i, m t II. V T LI U VÀ PHƯƠNG PHÁP tr ng thích h p, th i v gieo t i ưu, tr ng l c NGHIÊN C U che ph nilon, phát tri n v l c thu ông 1. V t li u làm gi ng... ư c áp d ng ngày càng ph bi n trong s n xu t. Là cây h u v i ưu a. Gi ng thí nghi m i m ng n ngày (110 - 120 ngày) nên có th Gi ng l c (cây tr ng xen): G m 4 tr ng ư c 3 v /năm và tham gia vào nhi u gi ng L14 ( /C), L23, L24, L25 (do Trung cơ c u cây tr ng khác nhau, tr ng luân canh, tâm Nghiên c u u - Vi n Cây lương xen canh v i cây hàng r ng, cây lương th c th c và Th c phNm cung c p). hàng năm... song, các nghiên c u v gi ng l c và bi n pháp k thu t phù h p cho tr ng Gi ng mía (cây tr ng chính): ROC10. xen l i còn r t h n ch . T th c t trên b. t thí nghi m chúng tôi ti n hành tài “ ghiên c u xác Thí nghi m ư c ti n hành trên t 1 S Khoa h c và Công ngh t nh Thanh Hóa. 2 Vi n Khoa h c N ông nghi p Vi t N am, Thanh Trì, Hà N i.
tr ng mía (tr ng m i) t i xã Xuân Th ng, S li u thí nghi m ư c x lý th ng kê huy n Th Xuân (thu c vùng trung du mi n theo chương trình EXCEL. núi) Thanh Hoá, thu c lo i t i n hình phát tri n trên phi n th ch, t có t ng canh III. K T QU VÀ TH O LU N tác dày 0,7 m tr lên. 1. nh hư ng c a m t n các ch tiêu c. Th i gian nghiên c u: Th c hi n 3 v xuân, năm 2005 - 2007. sinh trư ng và s lư ng n t s n c a các gi ng l c 2. Phương pháp b trí thí nghi m K t qu trình bày trong b ng 1: Thí nghi m g m 2 nhân t ư c b trí - Các gi ng l c tham gia thí nghi m theo phương pháp thi t k ô chia nh , trong tr ng xen v i mía các m t khác nhau ó ô l n (gi ng) là m t nhân t và các ô (9 cây/m2 ; 12 cây/m 2; 18 cây/m 2 ) u có nh là nhân t kia (m t khác nhau). Các các th i kỳ sinh tru ng như nhau: Th i công th c thí nghi m c a t ng nhân t cũng gian t gieo - m c (10 ngày), m c - ra hoa ư c phân b ng u nhiên, g m 12 công (29 ngày) và th i gian t gieo - thu ho ch th c, 3 l n nh c l i, c th : là 112 ngày. N hân t A g m 4 gi ng l c; nhân t B - Các gi ng có chi u cao cây thân chính g m3m t gieo tr ng khác nhau trong khi thu ho ch th p dao ng t 30,2 cm i u ki n có che ph nilon cho l c, v i kho ng cách gi a 2 hàng mía là 1,10 - (L25) n 41,9 cm (L24), chi u cao thân 1,15 m. chính có xu th tăng khi m t tr ng xen l c v i mía càng tăng. - Gi ng l c (A): G m 4 gi ng L14 (A1), L23 (A2), L24 (A3), L25 (A4). - S cành c p 1 c a các gi ng tương ương nhau, dao ng t 4,0 - 4,5 cành/cây, - M t (B), gieo tr ng 3 m t : 9 ph thu c vào gi ng, m t càng tăng t ng cây/m 2 (B1); 12 cây/m 2 (B2); 18 cây/m 2 (B3), c th : s cành trên cây có xu th gi m. + Xen 1 hàng l c gi a 2 hàng mía: M t - t t c các giai o n u có chung 9 cây/m 2 , kho ng cách h c x h c = (20 cm m t quy lu t là m t càng tăng, s x 20 cm) x 2 h t/h c. lư ng n t s n càng gi m. Th i kỳ b t u ra hoa s lư ng n t s n trong cùng m t + Xen 1 hàng l c gi a 2 hàng mía: M t gi ng các m t s khác nhau không 12 cây/m 2, kho ng cách h c x h c = (15 cm x 15 cm)x 2 h t/h c. rõ, tuy nhiên l i có s khác nhau gi a các gi ng. Sang th i kỳ hình thành qu , th i + Xen 2 hàng l c gi a 2 hàng mía: M t kỳ qu ch c m t l c có nh hư ng rõ 18 cây/m 2, kho ng cách hàng x hàng x n s lư ng n t s n c a các gi ng, có s h c = 25 cm x (20 cm x 20 cm) x 2 h t/h c. sai khác nhau v s lư ng n t s n gi a Di n tích ô thí nghi m (k c rãnh): các m t c a cùng m t gi ng và gi a 5,0 m × 4,6 m = 23,0 m 2. các gi ng khác nhau. Th i kỳ qu ch c là Di n tích toàn thí nghi m: (5,0 m x 4,6 m) th i kỳ s lư ng n t s n c a cây l c x 12 công th c x 3 nh c l i = 828,0 m2. thư ng t t i a, th i kỳ này m t Quy trình k thu t canh tác, các khâu tr ng khác nhau có nh hư ng r t rõ n k thu t như làm t, bón phân, gieo tr ng, s lư ng n t s n. che ph nilon... ư c áp d ng theo quy trình chung.
B ng 1. nh hư ng c a m t n chi u cao cây, s cành và m t n t s n các gi ng l c (s li u trung bình 2005 - 2007, t i Th Xuân, Thanh Hoá) Công th c S cành c p 1 S cành c p 2 Chi u cao M t đ n t s n (cái)/cây thí nghi m (cành/cây) (cành/cây) cây (cm) Ra hoa Hình thành qu Qu ch c I: A1B1 (L14-9) 4,2 1,4 35,8 84,6 143,2 264,5 II: A1B2 (L14-12) 4,1 1,3 36,7 84,1 140,5 258,8 III: A1B3 (L14-18) 4,0 1,2 37,9 80,7 136,2 241,5 IV: A2B1 (L23-9) 4,5 1,5 40,3 85,8 145,5 268,9 V: A2B2 (L23-12) 4,4 1,5 41,3 84,5 143,7 261,8 VI: A2B3 (L23-18) 4,3 1,3 41,7 82,8 138,6 247,5 VII: A3B1 (L24-9) 4,2 1.9 40,5 83,9 143,7 263,5 VIII: A3B2 (L24-12) 4,2 1,8 41,2 82,8 141,2 257,9 IX: A3B3 (L24-18) 4,1 1,7 41,9 80,1 137,2 246,5 X: A4B1 (L25 - 9) 4,3 2,6 30,2 82,7 142,8 258,7 XI: A4B2 (L25 - 12) 4,2 2,3 31,2 80,9 140,6 253,6 XII: A4B3 (L25 - 18) 4,1 2,2 31,9 78,7 136,5 235,7 2. M c ch ng ch u b nh c a các gi ng l c g s t ( i m 4), nhưng nhi m n ng i v i K t qu ánh giá trên n n t nhiên b nh m en ( i m 5); gi ng L24 nhi m ngoài ng (theo thang 9 i m) cho th y: trung bình i v i b nh g s t ( i m 4), nhi m n ng i v i b nh m nâu và m Gi ng L23 nhi m trung bình i v i b nh en ( i m 5); gi ng L14 nhi m n ng i m nâu và g s t ( i m 4), nhi m nh i v i b nh m en ( i m 3); gi ng L25 v i b nh g s t, m nâu ( i m 5), m en nhi m trung bình i v i b nh m nâu và ( i m 6). B ng 2. M c nhi m b nh m lá, g s t trên các gi ng (*) (S li u TB 3 năm) Th i kỳ qu ch c Khi thu ho ch Gi ng G s t Đ m nâu Đ m đen G s t Đ m nâu Đ m đen L14 2 2 2 5 5 6 L23 1 2 2 4 4 3 L24 1 2 3 4 5 5 L25 2 3 3 4 4 5 (*) Thang i m 1 - 9 (Theo ICRISAT). 3. ăng su t và các y u t c u thành (L24-9) - 74,4% (L25 - 9); Gi ng L23 có t năng su t l nhân t 69,1 - 70,2%. Nhìn chung các gi ng l c tham gia thí Năng su t c a các gi ng l c trong i u nghi m tr ng xen v i mía các m t khác ki n tr ng xen v i mía là ch tiêu quan nhau (9 cây/m 2 , 12 cây/m 2 , 18 cây/m 2 ), các tr ng nh t ánh giá m c thích h p và ch tiêu s qu ch c/cây, kh i lư ng 100 qu , hi u qu c a tr ng xen l c v i mía. K t qu t l nhân (%) s sai khác là không áng k s li u b ng 3 cho th y: gi a các công th c. Các ch tiêu trên ch có s V im t 9 cây/m 2 các gi ng tham gia sai khác gi a các gi ng. S qu ch c/cây dao thí nghi m năng su t t t 9,1 t /ha (L14) - ng t 9,7 (L24-18) - 10,9 (L23-9) qu . 11,2 t /ha (L23 có năng su t t cao nh t), Kh i lư ng 100 qu t 140,9 g (L25 - 18) - th n là các gi ng L24 (10,27 t /ha); L25 183,2 g (L24-9), trong ó cao nh t là gi ng (9,83 t /ha); th p nh t là gi ng L14 (9,13 L24, th p nh t là gi ng L25, gi ng L23 có t /ha). m t gieo 12 cây/m 2 năng su t kh i lư ng 100 qu m c khá t 147,3 - c a các gi ng t t 12,37 t /ha (L14) - 148,2 g. Kh i lư ng 100 h t c a các gi ng 14,27 t /ha (L23 có năng su t t cao nh t), t t 56,5 (L14-18) - 76,2 g (L24-9); t l th n là các gi ng L24 (13,5 t /ha); L25 nhân c a các gi ng dao ng t 67,5% (12,8 t /ha); th p nh t là gi ng L14 (12,37
t /ha). m t gieo 18 cây/m 2 c 4 gi ng T t c 4 gi ng tham gia thí nghi m u tham gia thí nghi m năng su t t t 16,3 có kh năng tr ng xen mía, trong ó gi ng t /ha (L14) - 18,4 t /ha (L23 có năng su t t L23 t năng su t cao hơn các gi ng khác cao nh t), th n là các gi ng L24 (17,57 c 3m t tr ng xen khác nhau, năng su t t /ha; L25 (17,0 t /ha); th p nh t là gi ng cao hơn gi ng L14, L25 (có ý nghĩa m c L14 (16,3 t /ha). xác su t α = 0,05), nhưng không có s sai khác so v i gi ng L24 (α = 0,05). B ng 3. ăng su t và các y u t c u thành năng su t c a các gi ng l c Kh i Kh i T l Năng su t Năng su t Năng su t S S qu lư ng 100 lư ng 100 nhân cá th lý thuy t th c thu Công th c qu /cây ch c/cây qu (g) h t (g) (%) (g/cây) (t /ha) (t /ha) (*) I: A1B1 (L14-9) 12,8 10,8 144,7 56,8 69,9 12,73 11,46 9,13 II: A1B2 (L14-12) 12,1 10,5 144,4 56.6 69,7 12,57 15,08 12,37 III: A1B3 (L14-18) 11,7 10,3 144,1 56,5 68,9 10,82 19,48 16,30 IV: A2B1 (L23-9) 12,1 10,9 148,2 63,8 70,2 17,02 15,32 11,20 V: A2B2 (L23-12) 11,9 10,4 147,6 63,6 69,6 16,94 20,33 14,27 VI: A2B3 (L23-18) 11,4 10,3 147,3 63.1 69,1 15,89 28,60 18,40 VII: A3B1 (L24-9) 11,6 10,2 183,2 76,2 67,5 15,65 14,09 10,27 VIII: A3B2 (L24-12) 11,3 9,8 183,2 75,9 67,2 15,21 18,25 13,50 IX: A3B3 (L24-18) 10,7 9,7 182,9 75,6 69,8 13,84 24,91 17,57 X: A4B1 (L25-9) 12,1 10,3 141,7 65,5 74,4 14,64 13,18 9,83 XI: A4B2 (L25-12) 11,7 10,1 141,4 65,2 73,1 14,41 17,29 12,80 XII: A4B3 (L25-18) 11,2 10,0 140,9 64,8 72,5 13,65 22,77 17,0 (*) CV(%) = 2,2%; LSD0,05 (A) = 0,79; LSD0,05 (B) = 0,68; LSD0,05 (AB) = 1,4. có cơ s xác nh m t tr ng xen v i tr ng thu n (14,0 t n/ha) nhưng l i th p l c thích h p v i mía, chúng tôi tính hi u hơn so v i ch tr ng xen 1 hàng l c m t qu kinh t c a vi c tr ng xen gi ng l c 12 cây/m 2 . Nhìn chung các công th c tr ng L23, k t qu ư c trình bày b ng 4: xen l c v i mía, sau khi thu ho ch l c u s các m t tr ng xen gi ng l c L23 d ng thân lá l c che ph cho mía, nên năng 2 (9, 12, 18 cây/m ) có t ng thu nh p thu n t su t mía u tăng so v i mía tr ng thu n. 47,828 - 50,441 tri u ng/ha và u cao hơn Thu nh p thu n công th c tr ng xen so v i mía tơ tr ng thu n (không xen l c) t l c 12 cây/m 2 (50,441 tri u ng/ha), cao 14,417 - 17,030 tri u ng/ha. Gi ng l c L23 hơn so v i công th c tr ng xen l c 18 tr ng xen v i mía m t 18 cây/m2 cho năng cây/m 2 (49,101 tri u ng/ha) là 1,34 tri u su t l c cao nh t (18,4 t /ha), năng su t mía ng. Vì v y v i i u ki n c a Th Xuân t 115,3 t n/ha, cao hơn so v i mía tr ng ch nên tr ng xen m t hàng l c v i m t thu n 14,0 t n/ha, nhưng th p hơn so v i 12 cây/m 2 gi a 2 hàng mía là h p lý nh t, tr ng xen l c m t 9 và 12 cây/m 2 t 4,5 - hi u qu kinh t t cao nh t. 5,2 t n/ha, m c dù năng su t mía có tăng so B ng 4. Hi u qu c a m t tr ng xen gi ng l c L23 v i mía v xuân 2005 - 2007 t i Th Xuân NS L c NS mía T ng thu (1.000 đ/ha) T ng chi (1.000 đ/ha) Thu nh p thu n (1.000 đ/ha) Công th c (t /ha) (t n/ha) L c Mía L c Mía L c Mía T ng IV (L23-9) 11,20 119,8 11.200 53.910 4.298 12.984 6.902 40.926 47.828 V (L23-12) 14,27 120,5 14.270 54.225 5.070 12.984 9.200 41.241 50.441 VI (L23-18) 18,40 115,3 18.400 51.885 8.200 12.984 10.200 38.901 49.101 Mía tơ thu n - 101,3 - 46.395 - 12.984 - 33.411
T¹p chÝ khoa häc vµ c«ng nghÖ n«ng nghiÖp ViÖt Nam IV. K T LU N VÀ N GHN 1. K t lu n - T t c 4 gi ng tham gia thí nghi m u có kh năng tr ng xen mía, trong ó gi ng L23 t năng su t cao hơn các gi ng khác c 3 m t tr ng xen khác nhau, năng su t cao hơn gi ng L14, L25 (có ý nghĩa m c xác su t α = 0,05), nhưng không có s sai khác so v i gi ng L24 (α = 0,05). - L23 có r t nhi u ưu i m như: Thân ng, tán g n, lá màu xanh m, sinh trư ng kho , ra hoa k t qu t p trung, qu to, h t màu h ng, có th i gian sinh trư ng thu c nhóm trung bình v xuân (112 ngày, trong i u ki n có che ph nilon) kh năng ch ng ch u t t hơn các gi ng khác: Nhi m trung bình v i b nh g s t và m nâu, nhi m nh i v i b nh m en, vì v y nên ch n gi ng L23 tr ng xen v i mía là h p lý nh t. - Do kho ng cách gi a 2 hàng mía (cây tr ng chính) t 1,1 - 1,15 m, ch nên áp d ng tr ng xen m t hàng l c gi a 2 hàng mía v i m t 12 cây/m 2 , kho ng cách h c x h c: (15 cm x 15 cm) x 2 h t/h c là h p lý và có hi u qu kinh t t cao nh t. 2. ngh T k t qu nghiên c u chúng tôi ã tuy n ch n ư c gi ng l c L23, m t gieo 2 tr ng 12 cây/m thích h p tr ng xen v i mía. ngh s d ng gi ng L23 làm v t li u ti p t c nghiên c u k thu t xen canh l c trên ru ng mía các a i m khác nhau c a vùng trung du mi n núi t nh Thanh Hoá. TÀI LI U THAM KH O 1 guy n Th Chinh, 1999. K t qu th nghi m và phát tri n các k thu t ti n b tr ng l c trên ng ru ng nông dân mi n B c Vi t Nam, H i th o v k thu t tr ng l c toàn qu c t ch c t i Thanh Hoá. 2 gô Th Dân, guy n Xuân H ng, Th Dung, guy n Th Chinh, Vũ Thư ào, Phan Văn Toàn, Tr n ình Long và C.L.L GOWDA, 2000. K thu t t năng su t l c cao Vi t Nam, Nhà xu t b n Nông nghi p, Hà N i, tr. 134. 3 guy n Danh ông, guy n Th Côn, gô c Dương, 1984. Cây l c tr ng tr t và s d ng, Nhà xu t b n Nông nghi p. 4 Duan Shufen, 1999. Cây l c Trung Qu c - nh ng bí quy t thành công, Tài li u d ch c a Ngô Th Dân, Ph m Th Vương, Nhà xu t b n Nông nghi p. 5 Vũ Công H u, gô Th Dân, Tr n Th Dung, 1995. Cây l c, Nhà xu t b n Nông nghi p, tr. 201 - 225. 6 Tr n ình Long, guy n Th Chinh, guy n Văn Th ng, Hoàng Minh Tâm, 1999. T ng quan tình hình nghiên c u phát tri n k thu t ti n b tr ng l c Vi t Nam trong th i gian qua và phương hư ng trong nh ng năm t i, H i th o v k thu t tr ng l c toàn qu c t ch c t i Thanh Hoá. 6
T¹p chÝ khoa häc vµ c«ng nghÖ n«ng nghiÖp ViÖt Nam 7 Bùi Xuân S u, 2006. nh hư ng c a m t tr ng n sinh trư ng, phát tri n và năng su t gi ng l c L02 trong i u ki n v xuân t i Gia Lâm Hà N i, T p chí KHKT Nông nghi p, T p IV, s 2/2006. 8 Reddy P.S, 1982. Production technology for increasing groundnut yields, In India, Paper presented at the annual kharif oilseeds workshop held at Bangalore. gư i ph n bi n: guy n Văn Tu t 7