N i dung c a đ c ng văn hóa năm 1943ộ ủ ề ươ
Ra đi trong hoàn c nh dân t c ta, nhân dân ta đang s ng nghèo kh , ng t ng t ờ ả ộ ố ổ ộ ạ
m t c ba tròng: ( phong ki n, đ qu c Pháp, phát xít Nh t), trong tình hình ộ ổ ế ế ố ậ
nhi u lo n và ph c t p c a nhi u tr ng phái và tri t thuy t khác nhau… Đ ễ ạ ứ ạ ủ ề ườ ế ế ề
c ng văn hóa Vi t Nam năm 1943 c a Đng, v i n i dung ng n g n súc tích, ươ ệ ủ ả ớ ộ ắ ọ
v i tính khoa h c và cách m ng… đã tr thành m t vũ khí t t ng s c bén trên ớ ọ ạ ở ộ ư ưở ắ
m t tr n văn hóa.ặ ậ
N i dung chính c a đ c ng văn hóa năm 1943 g m 5 ph n ng n g n, là c ộ ủ ề ươ ồ ầ ắ ọ ụ
th hóa quan đi m văn hóa c a Đng; s g n bó vai trò văn hóa v i ý nghĩa ể ể ủ ả ự ắ ớ
cu c cách m ng gi i phóng; đt ra m c đích, nguyên t c, quan h c a cu c cáchộ ạ ả ặ ụ ắ ệ ủ ộ
m ng văn hóa v i cu c cách m ng gi i phóng dân t c Vi t Nam; đ ra nhi m ạ ớ ộ ạ ả ộ ở ệ ề ệ
v c p bách c a ng i chi n s văn hóa mácxít nh là m t troing nh ng đi u ụ ấ ủ ườ ế ỹ ư ộ ữ ề
ki n tiên quy t đm b o s th ng l i c a cách m ng Vi t Nam d i s lãnh ệ ế ả ả ự ắ ợ ủ ạ ệ ướ ự
đo c a Đng.ạ ủ ả
Ph n I trình bày ph m vi v n đ văn hóa( bao g m c t t ng, h c thu t và ầ ạ ấ ề ồ ả ư ưở ọ ậ
ngh thu t); quan h gi a văn hóa và kinh t chính tr ( h t ng c s quy t đnhệ ậ ệ ữ ế ị ạ ầ ơ ở ế ị
ki n trúc th ng t ng); thái đ Đng c ng s n Đông D ng đi v i v n đ vănế ượ ầ ộ ả ộ ả ươ ố ớ ấ ề
hóa( m t tr n văn hóa là m t trong ba m t tr n: kinh t , chính tr , văn hóa; khôngặ ậ ộ ặ ậ ế ị
ch làm cách m ng chính tr mà còn làm cách m ng văn hóa; lãnh đo đc ỉ ạ ị ạ ạ ượ
phong trào văn hóa m i nh h ng đc d lu n và tuyên truy n có hi u qu )ớ ả ưở ượ ư ậ ề ệ ả
Ph n II đ c p đn các giai đo n l ch s văn hóa Vi t Nam( th i tr c Quang ầ ề ậ ế ạ ị ử ệ ờ ướ
Trung: văn hóa Vi t Nam n a phong ki n , n a nô l , ph thu c văn hóa Trung ệ ử ế ử ệ ụ ộ
Qu c; th i Quang Trung đn khi Pháp xâm chi m: văn hóa phong ki n xu h ngố ờ ế ế ế ướ
ti u t s n; th i Pháp thu c: văn hóa n a phong ki n, n a t s n, thu c đa); ể ư ả ờ ộ ử ế ử ứ ả ộ ị
tính ch t văn hóa Vi t Nam là hình th c: thu c đa, n i dung: ti u t s n song ấ ệ ứ ộ ị ộ ể ư ả
đang n y n văn hóa tandân ch và trào l u văn hóa m i).ả ở ủ ư ớ
Ph n III trình bày nh ng m i nguy đi v i văn hóa Vi t Nam…nêu rõ nh ng thầ ữ ố ố ớ ệ ữ ủ
đo n phát xít trói bu c và gi t ch t văn hóa Vi t Nam (chính sách văn hóa c a ạ ộ ế ế ệ ủ
Pháp : đàn áp, mua chu c, hăm d a các nhà văn hóa cách m ng, ra tài li u nh i ộ ọ ạ ệ ồ
s ,ki m duy t ng t nghèo, ,liên l c v i tôn giáo đ ngu dân, tuyên truy n ch ọ ể ệ ặ ạ ớ ể ề ủ
nghĩa ái qu c mù quáng, h p hòi…; chính sách văn hóa cua Nh t: tuyên truy n, ố ẹ ậ ề
gi i thi u, phô tr ng văn hóa Nh t và ch nghĩa Đi Đông Á, đàn áp nhà văn ớ ệ ươ ậ ủ ạ
ch ng Nh t, mua chu c nhà văn có tài,…) và hai gi thuy t v ti n đ văn hóa ố ậ ộ ả ế ề ề ồ
Vi t Nam( kh ng đnh s th ng th c a văn hóa Vi t Nam tr c văn hóa phát ệ ẳ ị ự ắ ế ủ ệ ướ
xít).
Ph n IV V n đ cách m ng văn hóa Vi t Nam.ầ ấ ề ạ ệ Th hi n quan niêm ng i c ngể ệ ườ ộ
s n v cách m ng văn hóa( hoàn thành cách m ng văn háo m i hoàn thành c i ả ề ạ ạ ớ ả
t o xã h i, mu n v y ph i hoàn thành cách m ng chính tr và Đng ph i lãnh ạ ộ ố ậ ả ạ ị ả ả
đo cách m ng văn hóa); tính ch t cách m ng văn hóa( văn hóa xã h i ch ạ ạ ấ ạ ộ ủ
nghĩa); quan h cách m ng văn hóa và cách m ng dân t c gi i phóng( cách m ngệ ạ ạ ộ ả ạ
avwn hóa ph i d a vào cách m ng ggiair phóng m i phát tri n đc); và ba ả ự ạ ớ ể ượ
nguyên t c v n đng văn hóa( dân t c hóa, đi chúng hóa, khoa h c hóa); tính ắ ậ ộ ộ ạ ọ
ch t c a n n văn hóa m i Vi t Nam( tính ch t dân t c v hình th c và tân dân ấ ủ ề ớ ệ ấ ộ ề ứ
ch v n i dung).ủ ề ộ
Ph n V ầ Nhi m v c n kíp c a nh ng nhà văn hóa mác xít Đông D ng và nh tệ ụ ầ ủ ữ ươ ấ
là c a nh ng nhà văn hóa mác xít Vi t Nam. Ch ng phát xít, phong ki n, nô ủ ữ ệ ố ế
d ch, ngu dân, phát huy văn hóa tân dân ch , tranh đu v i nh ng tri t h c Âu Á ị ủ ấ ớ ữ ế ọ
làm cho thuy t duy v t bi n ch ng và duy v t lich s th ng, v văn ngh , làm ế ậ ệ ứ ậ ử ắ ề ệ
cho xu h ng t th c xã h i ch nghĩa th ng, th ng nh t, làm giàu ti ng nói, ướ ả ự ộ ủ ắ ố ấ ế
ch vi t, m o văn c a ta… b ng chính kh năng có đc).ữ ế ẹ ủ ằ ả ượ
Đ c ng cũng làm rõ m c tiêu tr c m t c a cu c v n đng văn hóa Vi t ề ươ ụ ướ ắ ủ ộ ậ ộ ở ệ
Nam là xây d ng n n văn hóa m i tuy ch a ph i là văn hóa xã h i ch nghĩa. ự ề ớ ư ả ộ ủ
Đ c ng đã xác đnh n n văn hóa m i c a Vi t Nam có hai tính ch t dân t c ề ươ ị ề ớ ủ ệ ấ ộ
và dân ch m i và kh ng đnh trong giai đo n này, nó là cách m ng và ti n b ủ ớ ẳ ị ạ ạ ế ộ
nh t Đông D ng.ấ ở ươ
Đ c ng văn hóa đã xác đnh 3 nguyên t c v n đng c a cu c v n đng văn ề ươ ị ắ ậ ộ ủ ộ ậ ộ
hóa Vi t Nam th i k này là:ở ệ ờ ỳ
+ Dân t c hóa. Ch ng m i nh h ng nô d ch và thu c đa khi n cho văn hóa ộ ố ọ ả ưở ị ộ ị ế
Vi t Nam phát tri n đc l p.ệ ể ộ ậ
+ Đi chúng hóa, ch ng l i m i ch tr ng, hành đng làm cho văn hóa ph n ạ ố ạ ọ ủ ươ ộ ả
l i đông đo qu n chúng ho c xa đông đo qu n chúng.ạ ả ầ ặ ả ầ
+ Khoa h c hóa, ch ng l i t t c nh ng cái gì làm cho văn hóa trái khoa h c, ọ ố ạ ấ ả ữ ọ
ph n ti n b .ả ế ộ
Tuy còn m t s h n ch nh t đnh, nh ng trong b i c nh l ch s đu năm 40 ộ ố ạ ế ấ ị ư ố ả ị ử ầ
c a th k XX, Đ c ng đã trình bày h th ng các quan ni m, ph m trù, các ủ ế ỷ ề ươ ệ ố ệ ạ
quan đi m ch đo, m c tiêu, ph ng châm, nguyên t c c a cu c v n đng văn ể ỉ ạ ụ ươ ắ ủ ộ ậ ộ
hóa c a dân t c Vi t Nam. Đây là k t qu c a t duy lý lu n và t ng k t kinh ủ ộ ệ ế ả ủ ư ậ ổ ế
nghi m ho t đng 12 năm lãnh đo trên m t tr n văn hóa t khi Đng ta ra đi ệ ạ ộ ạ ặ ậ ừ ả ờ
đn 1943. Đây là đnh cao trí tu , là s nh n th c s c bén v tình hình, là nh ng ế ỉ ệ ự ậ ứ ắ ề ữ
d báo khoa h c v m c tiêu, tính ch t, nguyên t c, nhi m v c a cu c v n ự ọ ề ụ ấ ắ ệ ụ ủ ộ ậ
đng văn hóa đng th i; là s c m nh tinh th n vĩ đi mà cu c cách m ng gi i ộ ươ ờ ứ ạ ầ ạ ộ ạ ả
phóng dân t c đang c n. Nh ng quan đi m t t ng c b n nêu trong c 5 ph nộ ầ ữ ể ư ưở ơ ả ả ầ
c a Đ c ng có s c thuy t ph c sâu s c và là ng n c t p h p đông đo t ng ủ ề ươ ứ ế ụ ắ ọ ờ ậ ợ ả ầ
l p trí th c Vi t Nam vào cu c v n đng văn hóa, vào cu c cách m ng gi i ớ ứ ệ ộ ậ ộ ộ ạ ả
phóng t t ng văn hóa cho m i ng i, m i t ng l p, giai c p và toàn dân t c.ư ưở ỗ ườ ỗ ầ ớ ấ ộ
B n Đ c ng văn hóa đy tính thuy t ph c và tính chi n đu đã tr thành ả ề ươ ầ ế ụ ế ấ ở
ng n c t p h p, c vũ, đng viên gi i trí th c, khoa h c, văn h c, ngh thu t ọ ờ ậ ợ ổ ộ ớ ứ ọ ọ ệ ậ
Vi t Nam đng th i vào cu c chi n đu quy t li t cho s toàn th ng c a cách ệ ươ ờ ộ ế ấ ế ệ ự ắ ủ
m ng dân t c dân ch , cho s nghi p phá v xi ng xích c a văn hóa phát xít ạ ộ ủ ự ệ ỡ ề ủ
th c dân, b o v truy n th ng văn hóa dân t c, xây d ng n n văn hóa m i c a ự ả ệ ề ố ộ ự ề ớ ủ
Vi t Nam.ệ
Sau th ng l i vĩ đi c a Cách m ng tháng Tám, v i v trí “văn hóa soi đng ắ ợ ạ ủ ạ ớ ị ườ
cho qu c dân đi”, Đng C ng s n Vi t Nam và Ch t ch H Chí Minh đã lãnh ố ả ộ ả ệ ủ ị ồ
đo, ch đo xây d ng và phát huy s c m nh vĩ đi c a n n văn hóa m i Vi t ạ ỉ ạ ự ứ ạ ạ ủ ề ớ ệ
Nam đánh th ng hai tên hung nô c a th k XX là th c dân Pháp và đ qu c ắ ủ ế ỷ ự ế ố
M , gi i phóng hoàn toàn mi n Nam, th ng nh t non sông, đa c n c vào k ỹ ả ề ố ấ ư ả ướ ỷ
nguyên đc l p dân t c và ch nghĩa xã h i!ộ ậ ộ ủ ộ
T nh ng v n đ đc trình bày trên đi chi u v i quan ni m ph bi n v ừ ữ ấ ề ượ ố ế ớ ệ ổ ế ề
c ng lĩnh là văn ki n c b n xác đnh m c đích, nhi m v chi n l c v chínhươ ệ ơ ả ị ụ ệ ụ ế ượ ề
tr , quân s , kinh t , văn hóa… trong th i k l ch s nh t đnh c a m t chính ị ự ế ờ ỳ ị ử ấ ị ủ ộ
Đng, m t nhà n c, ho c m t t ch c chính tr - xã h i, m t phong trào cách ả ộ ướ ặ ộ ổ ứ ị ộ ộ
m ng.;C ng lĩnh là ng n c t p h p l c l ng đ th c hi n đng l i m c ạ ươ ọ ờ ậ ợ ự ượ ể ự ệ ườ ố ụ
tiêu đ ra. C ng lĩnh đúng đn ph n ánh ti n trình khách quan c a s v n ề ươ ắ ả ế ủ ự ậ
đng, phù h p v i yêu c u và nguy n v ng c a qu n chúng, thúc đy cu c v n ộ ợ ớ ầ ệ ọ ủ ầ ẩ ộ ậ
đng phát tri n th ng l i.ộ ể ắ ợ
Liên h th c t văn hóa chung c a sinh viên tr ng đi h c th ng m i hi n ệ ự ế ủ ườ ạ ọ ươ ạ ệ
nay
V giao ti p và ng x gi a sinh viên v i nhau trong th i gian g n đây đãề ế ứ ử ữ ớ ờ ầ
có nhi u s thay đi, nh t là trong cách nói chuy n v i nhau n i công c ng. N uề ự ổ ấ ệ ớ ơ ộ ế
đ ý l ng nghe nh ng cu c đi tho i c a nhi u sinh viên (c nam và n ) ta sể ắ ữ ộ ố ạ ủ ề ả ữ ẽ
d dàng nh n th y m t đi u là ngày nay các b n th ng s d ng nhi u t lóng,ễ ậ ấ ộ ề ạ ườ ử ụ ề ừ
ti ng lóng đ nói v i nhau mà n u không ph i là ng i trong cu c thì khó màế ể ớ ế ả ườ ộ
hi u đc. R i nh ng câu nói t c, nh ng câu th , đo n nh c đc c i biên l iể ượ ồ ữ ụ ữ ơ ạ ạ ượ ả ạ
luôn luôn xu t hi n, nh ng t ng “đm” vào nghe không có ý nghĩa gì trong câuấ ệ ữ ừ ữ ệ
nói c đc l p đi l p l i nh là s m đu cho m i câu nói. Nh ng câu nóiứ ượ ặ ặ ạ ư ự ở ầ ọ ữ
c c ng n, nh ng câu nói mang đy tính g i hình cũng đc t n d ng m i lúcự ắ ữ ầ ợ ượ ậ ụ ọ
m i n i. S c u th trong giao ti p b ng ngôn ng , s thi u tinh t trong l aọ ơ ự ẩ ả ế ằ ữ ự ế ế ự
chon ngôn t , s sáng t o ra nhi u t ng m i ch ng nh ng không làm phongừ ự ạ ề ừ ữ ớ ẳ ữ
phú thêm v n t c a cá nhân mà đôi khi còn làm nghèo nàn thêm v n ngôn ngố ừ ủ ố ữ
c a chính ng i s d ng và s trong sáng c a ti ng Vi t đng th i cũng nhủ ườ ử ụ ự ủ ế ệ ồ ờ ư
t o nên m t không khí mang tính ch t “ch búa” ngay t i môi tr ng giáo d cạ ộ ấ ợ ạ ườ ụ
Đi h c. Thói quen đc hình thành t nh ng hành đng th ng ngày mà taạ ọ ượ ừ ữ ộ ườ
không chú ý đn. Thói quen t t là c m t tài s n vô cùng quý giá. Thói quen x uế ố ả ộ ả ấ
là m t tr l c trên con đng d n đn thành công. H n n a, thói quen s d ngộ ở ự ườ ẫ ế ơ ữ ử ụ
ngôn ng đó hoàn toàn không phù h p v i m t môi tr ng giáo d c nh tr ngữ ợ ớ ộ ườ ụ ư ườ
Đi h c.ạ ọ
V trang ph c và cách ăn m c c a sinh viên hi n nay. Nhìn chung, h u h t cácề ụ ặ ủ ệ ầ ế
b n có ý th c t t trong v n đ ăn m c kín đáo, l ch s khi đn gi ng đng.ạ ứ ố ấ ề ặ ị ự ế ả ườ
Tuy nhiên v n còn m t b ph n sinh viên thích th hi n mình, không m c đngẫ ộ ộ ậ ể ệ ặ ồ
ph c c a l p, qu n áo ph i th t khác b n bè, tóc đ quá dài ho c nhu m nhi uụ ủ ớ ầ ả ậ ạ ể ặ ộ ề
màu không t nhiên. Trang ph c đp là m t nhu c u hoàn toàn chính đáng. Trangự ụ ẹ ộ ầ
ph c có th làm cho ng i ta tr nên đp h n, duyên dáng h n, che l p đi m tụ ể ườ ở ẹ ơ ơ ấ ộ
s khi m khuy t c a c th . Trang ph c đp không nh ng phù h p v i c thố ế ế ủ ơ ể ụ ẹ ữ ợ ớ ơ ể
c a ng i m c mà còn ph i th hi n đc tính ch t l ch s , trang tr ng, phùủ ườ ặ ả ể ệ ượ ấ ị ự ọ
h p v i môi tr ng xung quanh, v i tính ch t công vi c và đáp ng đc quanợ ớ ườ ớ ấ ệ ứ ượ
ni m th m m c a c ng đng. “Cái răng cái tóc là g c con ng i” và cùng v iệ ẩ ỹ ủ ộ ồ ố ườ ớ
trang ph c nó th hi n m t ph n nào quan ni m th m m và văn hóa c a m tụ ể ệ ộ ầ ệ ẩ ỹ ủ ộ
con ng i.ườ
Trong giao ti p gi a sinh viên v i giáo viên ngày nay cũng có nhi u thay đi.ế ữ ớ ề ổ
N u nh tr c đây, giáo viên là nhân v t trung tâm trong các bu i h c, t ng l iế ư ướ ậ ổ ọ ừ ờ
nói c a giáo viên luôn mang tính giáo d c cao và luôn là khuôn m u v m t ki nủ ụ ẫ ề ặ ế
th c cũng nh đo đc cho sinh viên ti p nh n. Ngày nay, v trí trung tâm c aứ ư ạ ứ ế ậ ị ủ
bài gi ng đã chuy n v phía ng i h c. Sinh viên không còn là ng i ti p thuả ể ề ườ ọ ườ ế
ki n th c m t cách th đng và thi u tính phê phán. Kho ng cách gi a th y vàế ứ ộ ụ ộ ế ả ữ ầ
trò cũng ngày càng đc thu h p. Quan h th y trò cũng tr nên b t mang n ngượ ẹ ệ ầ ở ớ ặ
tính ch t m t chi u th y nói trò nghe. Sinh viên ngày càng th hi n mình là điấ ộ ề ầ ể ệ ố
t ng ti p nh n tri th c m t cách ch đng. Bên c nh đó v n còn m t b ph nượ ế ậ ứ ộ ủ ộ ạ ẫ ộ ộ ậ
sinh viên cũng nh giáo viên ch a th t s có ý th c t t trong quan h giao ti p.ư ư ậ ự ứ ố ệ ế
Nhi u sinh viên còn có thái đ thi u tôn tr ng đi v i gi ng viên và bài gi ngề ộ ế ọ ố ớ ả ả
c a h , cũng nh thi u l ch s và l đ trong giao ti p v i gi ng viên, nh t làủ ọ ư ế ị ự ễ ộ ế ớ ả ấ
đi v i gi ng viên tr . M t s cán b gi ng viên thi u nghiêm túc trong côngố ớ ả ẻ ộ ố ộ ả ế
vi c nh đn l p tr mà không có lý do cũng nh không xin l i tr c l p, coiệ ư ế ớ ễ ư ỗ ướ ớ
chuy n đó là hoàn toàn bình th ng, gi ng bài khan mà thi u s chu n b đuệ ườ ả ế ự ẩ ị ầ
t , gi ng d y không đúng chuyên môn đc đào t o d n đn s chán h c vàư ả ạ ượ ạ ẫ ế ự ọ
thái đ th c a sinh viên. S d ng công ngh thông tin gi ng d y giáo án đi nộ ờ ơ ủ ử ụ ệ ả ạ ệ
t nh m t cách thay th cho vi t b ng. S c u th trong m i công vi c đu làử ư ộ ế ế ả ự ẩ ả ọ ệ ề
đi u đáng lên án, s c u th trong giáo d c l i càng nguy hi m và đáng lên ánề ự ẩ ả ụ ạ ể
h n h t. H n n a, giao ti p trong môi tr ng giáo d c c n nhi u s m u m cơ ế ơ ữ ế ườ ụ ầ ề ự ẫ ự
nh m th hi n m t không gian văn hóa khác h n v i nh ng môi tr ng và thi tằ ể ệ ộ ẳ ớ ữ ườ ế
ch văn hóa khác.ế
V n đ thái đ ng x c a sinh viên v i môi tr ng và c nh quan cũng có đi uấ ề ộ ứ ử ủ ớ ườ ả ề
đáng bàn. Đ t n t i và phát tri n, con ng i không th tách kh i hai m i quanể ồ ạ ể ườ ể ỏ ố
h c b n là quan h v i môi tr ng t nhiên và môi tr ng xã h i. Trong quanệ ơ ả ệ ớ ườ ự ườ ộ
h v i môi tr ng t nhiên, thông qua hành vi c a mình, con ng i th hi n vănệ ớ ườ ự ủ ườ ể ệ
hóa c a mình đi v i môi tr ng, th hi n trình đ nh n th c c a b n thân.ủ ố ớ ườ ể ệ ộ ậ ứ ủ ả
Đi v i h c đng đó là thái đ, hành vi đi v i môi tr ng, c nh quan. Đó làố ớ ọ ườ ộ ố ớ ườ ả
hành vi không hái hoa b cành, không làm h h ng ho c làm sai l ch c u trúcẻ ư ỏ ặ ệ ấ
c a các trang thi t b cũng nh c s v t ch t nói chung. Đó là vi c không sủ ế ị ư ơ ở ậ ấ ệ ử
d ng các trang thi t b c a nhà tr ng sai m c đích, có ý th c trong vi c gi gìnụ ế ị ủ ườ ụ ứ ệ ữ