Phân tích nhân vật ông Tám trong truyện “Đất” của nhà văn Anh Đức

Đề bài: Phân tích nhân vật ông Tám trong truyện “Đất” của nhà văn Anh Đức<br /> <br /> Bài làm<br /> <br /> Anh Đức là nhà văn Nam Bộ. Cuối năm 1954, ông tập kết ra Bắc; năm 1962, ông trở  lại  <br /> chiến trường miền Nam. Anh Đức viết truyện “Đất” vào tháng 3 ­ 1964 kể chuyện bà con <br /> nông dân Xẻo Đước chống phá quốc sách lập ấp chiến lược của Mỹ ­ ngụy, quyết tử giữ <br /> làng, giữ từng tấc đất của ông cha, thể  hiện một tấm lòng kiên trung với Đảng và Cách  <br /> mạng. Ông Tám là hình ảnh tuyệt đẹp tiêu biểu cho khí phách anh hùng của bà con nông <br /> dân và các chiến sĩ du kích Xẻo Đước trong những tháng ngày đen tối và bi hùng ấy.<br /> <br /> Ông Tám là “một cuốn trong bộ sử biên niên của xứ U Minh Hạ”. Ông đã ngót bảy mươi,  <br /> thân hình "gân guốc", là người duy nhất ở Xeo Đước “còn để đầu tóc”. Nghĩa là ông Tám  <br /> vẫn còn giữ  nếp sống dân dã cổ  xưa. Ông là một trong những người đầu tiên đến Xẻo  <br /> Đước khai hoang lập  ấp, khi “heo rừng còn vô  ỉa trong chòi, lúc cọp còn rình rập những <br /> người   tới   khẩn   đất,   và   con   chim   đi   theo   cọp   đêm   đêm,   cứ   kêu   nghe   boong   boong... <br /> krỏi...krỏi". Ông Tám là một lão nông cần cù, làm ăn giỏi. Cái mũi ông rất "tinh nhạy",  <br /> đúng là “Trời ban cho", nên “chỉ cần ngửi nước rạch buổi sáng ông cũng biết ngay là có  <br /> heo rừng hoặc chồn đến đây uống nước buổi đêm”. Ông là một tay bẫy heo rừng và chồn  <br /> cáo "thật kì tài". Con người ông là biểu tượng của sức sống và bao phẩm chất tốt đẹp  <br /> của người nông dân miệt vườn như dũng cảm, mạnh mẽ, dẻo dai, bộc trực, chất phác, và <br /> tình nghĩa thuỷ chung. Lúc nào ở con người ông cũng toát ra “mùi vị của rừng nê địa, của  <br /> cây đước, dòng kinh điển, ngọn lửa không bao giờ tắt dưới đất xốp màu mỡ".<br /> <br /> Giữa thời kì đen tối, dưới ách kìm kẹp của giặc, ông Tám và gia đình cũng như hàng triệu  <br /> dân  ấp  dân lân vùng đồng  bằng  sông Cửu Long  "quyết  không  rời  bỏ   Đảng  và  Cách  <br /> mạng".<br /> <br /> Bức chân dung ông Tám được Anh Đức khắc họa bằng một số nét cổ kính, gân guốc đậm  <br /> chất thơ và chất tạo hình, tiêu biểu cho bao phẩm chất cao quý của người nông dân Nam <br /> Bộ xưa và nay.<br /> Lúc nào, ông Tám và gia đình cũng gắn bó mật thiết với Cách mạng, cũng dành cho cán bộ <br /> bao tình cảm quý mến đặc biệt. Trong hoàn cảnh xẻo Đước bị  Mỹ  ­ ngụy "đóng thêm  <br /> bốt, đồng bào bị  giặc vây ép gắt gao hơn", nhưng khi gặp chú Bảy cán bộ, ông Tám đã <br /> "ôm chầm lấy”.. Và trong bóng tối khi nghe nói đến chuyện mượn xuồng, ông đã sốt sắng  <br /> bảo: "Được, được, cứ việc lấy đi!”. Giữa đêm trừ tịch đó, ỏng Tám đã không quên bỏ vào  <br /> dưới sạp phía sau lái xuồng bốn đòn bánh tét lớn và hai gói trà “Thiết La Hán" ­ món quà  <br /> tết đầy tình nghĩa của gia đình ông gửi tặng anh em đang hoạt động bí mật trong cứ. Tình  <br /> quân dân, tình cảm cách mạng lúc nào cũng nồng cháy trong tâm hồn ông Tám, trong lòng  <br /> bà con cô bác Xẻo Đước; ngọn lửa  ấy đã tỏa sáng và bùng lên khắp các xóm làng, dòng <br /> kênh thời đồng khởi.<br /> <br /> 3. Đọc truyện "Đất" của Anh Đức, chúng ta vô cùng ngưỡng mộ  và kính phục khí phách  <br /> hiên ngang, lẫm liệt của ông Tám. Giặc dồn dân lập  ấp chiến lược, âm mưu "tát cạn <br /> nước bắt cá" vô cùng thâm độc. Trước hành động điên cuồng của lũ giặc, ông Tám dặn  <br /> vợ con: "Nhà mình ở đầu xóm mà núng thế thì không làm gương được cho lối xóm". Năm  <br /> lần bảy lượt, bị giặc o ép, ông Tám đều mưu trí, dũng cảm “kiếm cách lướt qua hết”. Khi <br /> bọn lính tráng kéo tới "hùng hổ dỡ nhà", ông Tám nói cho chúng biết “tôi không đi đâu!",  <br /> rồi ông đem cây mác dài bén ngót ra “phóng cắm giữa nhà",  nói một cách tỉnh khô: "Tôi <br /> nói thiệt chứ  không phải giỡn đâu. Chú nào leo lên rút một cọng lá tôi chém cho coi!".  <br /> Hành động kiên quyết ấy đã làm cho bọn giặc tuy súng đạn lăm lăm trong tay mà "không  <br /> thằng nào dám leo lên dỡ nhà”. Hành động kiên quyết ấy của ông Tám đã làm gương cho <br /> mẹ  con thím Sáu  Ơn chống lại quyết liệt bọn lính, buộc chúng "buông mồi lửa, ngẩn  <br /> ngơ" bó tay kéo về đồn.<br /> <br /> Để giữ đất, bà con Xẻo Đước cũng như hàng triệu người nông dân Nam Bộ đã dũng cảm,  <br /> kiên cường chống lại súng đạn bọn cướp nước và bè lũ tay sai bán nước. Để giữ đất, ông <br /> Tám đã đem máu xương và tính mạng của mình để  chống lại thằng quận trường Sông  <br /> Đốc, thằng Đởm, "chánh cống ác ôn”.<br /> <br /> Cuộc đối đầu giữa thằng Đởm ­ thằng gian ác có tiếng với cha con ông Tám, với bà con  <br /> cô bác Xẻo Đước là vô cùng ác liệt, khốc liệt, dữ dội. Mới bước vào sân nhà ông Tám,  <br /> thằng Đởm nổ  súng, "nó kề miệng thổi phù phù vô cây nòng côn 12” rồi thét: "Ai là chủ <br /> nhà đây?". Hắn xộc vô, ngó quanh quất, ngó ông Tám, đoạn vẫy súng. Hắn hách dịch hỏi  <br /> ông Tám về lí do hắn tới nhà ông. Hắn hung hăng tự đắc, “ngó mấy tên lính, nháy mắt". <br /> Hắn ngồi lên ván, "trẻo ngoảy chân, đốt thuốc thơm hút". Hắn giục ông Tám "lo cụ bị đồ <br /> đạc đi". Hắn quyết dùng súng đạn uy hiếp ông Tám và người dân Xẻo Đước để  lập ấp  <br /> chiến lược.<br /> <br /> Trái lại, ông Tám rất bình tĩnh, đĩnh đạc, ung dung. Ông mở  tủ  thờ  lấy cái áo dài bằng <br /> xuyến đen ra mặc, vừa bận áo vừa vuốt từng nếp nhăn. Chiếc áo dài  ấy, ông Tám   chỉ <br /> mặc khi có giỗ kị. Ông "xồ đầu tóc, xõa ra”. Ông không thèm ngó ngàng đến thằng ác ôn. <br /> Ông trang trọng rút mấy nén nhang, sai con trai đốt đèn lên. Ông Tám thắp nhang, quỳ <br /> xuống trước bàn thờ, lầm rầm khấn. Tiếng khấn của ông Tám là lời nguyền thiêng liêng  <br /> quyết nối chí tổ tiên ông cha, quyết "xin chết” để giữ đất, để "cha mẹ và cá vị liệt sĩ ngó  <br /> thấy”. Đọc truyện "Đất”, ta vô cùng xúc động khi nghe ông Tám khấn nguyền. Ta tưởng <br /> như đó là tiếng của các nghĩa sĩ Cần Giuộc, của Trương Công Định... một trăm năm mươi  <br /> năm về trước vọng về: “Thưa ông bà, cha mẹ, thưa các hương hồn liệt sĩ, nhà cửa đất đai  <br />  đây là của ông bà, cha mẹ và cách mạng đã tạo lập cho con. Bữa nay người ta tới ép buộc <br /> con phải bỏ đi. Con không thể phụ bạc công ơn cha mẹ, công ơn cách mạng. Vậy con xin <br /> chết cho cha mẹ và các vị  liệt sĩ ngó thấy. Khấu đầu xin cha mẹ  và các vị  chứng miêng  <br /> cho...”.<br /> <br /> Sau đó là những giây phút rùng rợn. Thằng Đờm ác ôn kêu lên: “Ông già câm miệng". Ông <br /> Tám khấn vái xong, bước tới góc nhà “chụp cây mác”, bước tới trước mặt thằng giặc  <br /> khát máu hỏi hắn "muốn gì?". Súng thằng Đởm chĩa vô ngực ông Tám. ông Tám chĩa mũi  <br /> mác nhọn hoắt về  phía tên ác ôn. Anh Hai Cần "vớ  ngay cây búa bửa củi giấu sau cánh <br /> cửa”. Bọn lính "lên đạn rốp rốp”. Ông Tám “nhích mũi mác tới”. Thằng đồn trưởng "lùi <br /> lại", tay súng nó "run lẩy bẩy”. Phút giây quyết liệt, dữ  dội. Cái gì sẽ  xảy ra? Thằng <br /> Đởm nổ súng "đùng”. Ông Tám vẫn đi tới khi máu chảy xuống mặt. Ông vẫn đi tới, mũi  <br /> mác chĩa lên, thằng đồn trưởng cứ  lùi, buông rơi khẩu súng, rú lên bỏ  chạy. Và cây búa <br /> trong tay anh Hai Cần ­ người con trai ông Tám "đã bay theo". Đây là cái chết thằng ác ôn, <br /> tên giặc đi cướp đất: "Lưỡi búa cắm ngập vô gáy thằng đồn trưởng". “Nó kêu trời ơi" rồi <br /> té sấp, hai tay vã xuống nền nhà”. Kẻ đã bán linh hồn cho quỷ dữ phải đền tội, đúng như <br /> hắn đã thề độc khi bước chân tới Xẻo Đước: “Tôi không lừa được dân Xẻo Đước thì tôi <br /> chết sao?”<br /> <br /> Anh Đức đã tái hiện cuộc chiến đấu giữ đất vô cùng tráng liệt. Lời thề thiêng liêng và tư <br /> thế hiên ngang, lẫm liệt của ông Tám, mũi mác nhọn hoắt và lưỡi búa của hai cha con ông  <br /> Tám đã chĩa thẳng vào mặt, đã bay theo và cắm phập vào gáy tên ác ôn. Máu ông Tám đã  <br /> đổ  xuống, để  giữ  đất, để  nêu cao truyền thống anh hùng bất khuất của người nông dân  <br /> Nam Bộ. Khuynh hướng sử thi, âm điệu anh hùng ca và cảm hứng lãng mạn dào dạt trên  <br /> trang văn của Anh Đức.<br /> <br /> "Máu kêu trả  máu, đầu van trả  đầu", "Lớp cha trước, lớp con sau. Đã thành đồng chí <br /> chung câu quân hành”, đó là những vần thơ  của Tố  Hữu mà nhiều người trong chúng ta  <br /> chợt nhớ  khi đọc truyện "Đất" của Anh Đức, khi nghĩ về  tư  thế  chiến đấu hiên ngang,  <br /> lẫm liệt anh hùng của ông Tám, của anh Hai Cần.<br /> <br /> Ông Tám là một nhân vật tuyệt đẹp mang tính chất điển hình cho những phẩm chất cao  <br /> quý của người nông dân Nam Bộ: lao động cần cù giỏi giang, tình nghĩa thủy chung, dũng <br /> cảm hi sinh chiến đấu, để  giữ  làng giữ  đất. Lòng yêu nước, yêu Đảng, yêu Cách mạng <br /> của ông Tám son sắt và chói lọi.<br /> <br /> Anh Đức đã sáng tạo nên một tác phẩm đặc sắc: có sức khái quát cao, chủ đề sâu sắc, cốt  <br /> truyện hấp dần, giọng kể  đậm đà, xúc động, ngôn ngữ  và nhân vật đậm chất Nam Bộ <br /> đầy  ấn tượng. Tình huống của truyện rất hấp dẫn, nhất là trong cảnh ông Tám đối mặt  <br /> với tên ác ôn, khi lưỡi búa trong tay anh Hai Cần bay cắm phập vào gáy tên giặc khát máu.<br /> <br /> Máu ông Tám đã đổ xuống, máu của hàng ngàn, hàng vạn người nông dân Nam Bộ đã đổ <br /> xuống, để đất nở hoa, xanh tươi cây trái bốn mùa. Chỉ có máu và mồ hôi mới làm cho đất  <br /> màu mỡ, làm cho giang sơn gấm vóc tươi đẹp và bền vững đời đời.<br /> <br /> Truyện "Đất” của Anh Đức còn mang ý nghĩa là khúc tráng ca Tự  do như  anh Bảy, một  <br /> cán bộ  kháng chiến nằm vùng khi trở  lại Xẻo Đước đã nói: “Tự  do như  có thể  sờ  nắm  <br /> được... Tự do ở bước chân tôi đặt lên con đường đất. Và tự do được đánh dấu chỗ cổng <br /> nhà mà ngày trước bọn giặc vẫn thường rậm rịch kéo qua”..<br />