Đ bài: Phân tích quá trình th c t nh c a Chí Phèoề ứ ỉ ủ
Bài làm
Nam Cao là m t nhà văn hi n th c l n có t t ng nhân đo v a sâu s c, m i m , v aộ ệ ự ớ ư ưở ạ ừ ắ ớ ẻ ừ
đc đáo. Ông là nhà văn hi n th c xu t s c tràn đy tinh th n nhân đo, chuyên vi t vộ ệ ự ấ ắ ầ ầ ạ ế ề
hai đ tài: ng i trí th c nghèo s ng mòn m i, b t c trong xã h i cũ và ng i nông dânề ườ ứ ố ỏ ế ắ ộ ườ
b b n cùng hóa, l u manh hóa tr c Cách m ng tháng Tám. Trong đó, Chí Phèo là m tị ầ ư ướ ạ ộ
ki t tác trong văn xuôi VN hi n đi c a nhà văn Nam Cao vi t vào năm 1941. Truy n kệ ệ ạ ủ ế ệ ể
l i cu c đi c a m t ng i dân cùng kh tên là Chí Phèo. Chí Phèo là bi u hi n s ngạ ộ ờ ủ ộ ườ ổ ể ệ ố
đng c a bi k ch sinh ra là ng i mà k đc làm ng i. Đ quên đi s ph n b t h nh c aộ ủ ị ườ ượ ườ ể ố ậ ấ ạ ủ
mình, Chí Phèo vùi đu vào r u, say tri n miên và s ng ki p s ng mù t i c a thú v t.ầ ượ ề ố ế ố ố ủ ậ
Nh ng t ng h n ch có th s ng m t cu c đi nh th , nh ng k, Chí Phèo đã th t s cóữ ưở ẳ ỉ ể ố ộ ộ ờ ư ế ư ậ ự
th h i sinh sau cu c g p g v i Th N . Chúng ta không th không c m đng tr c quáể ồ ộ ặ ỡ ớ ị ở ể ả ộ ướ
trình h i sinh trong cu c đi c a Chí Phèo - m t ng i t ng đã là m t con qu d c aồ ộ ờ ủ ộ ườ ưở ộ ỷ ữ ủ
làng Vũ Điạ
Chí Phèo, nguyên là m t đa con hoang, b b r i n i lò g ch cũ khi v a m i l t lòng, v nộ ứ ị ỏ ơ ơ ạ ừ ớ ọ ố
là ng i nông dân hi n lành, l ng thi n nh ng đã b xã h i phong ki n bóc l t, đè nén,ườ ề ươ ệ ư ị ộ ế ộ
áp b c tr thành “con qu d làng Vũ Đi”. Bá Ki n đã đy Chí Phèo vào tù, bi n Chí tứ ở ỷ ữ ạ ế ẩ ế ừ
m t ng i nông dân hi n lành tr thành m t th ng l u manh và tr thành tên tay sai đcộ ườ ề ở ộ ằ ư ở ắ
l c cho b n c ng hào trong làng. Chí g n nh s ng trong vô th c, Chí b xã h i ru ngự ọ ườ ầ ư ố ứ ị ộ ồ
b , b c p m t quy n làm ng i, b c p đi c nhân hình l n nhân tính. Và c th Chíỏ ị ướ ấ ề ườ ị ướ ả ẫ ứ ế
Phèo say tri n miên. Say đ quên đi quy n làm ng i, say đ làm nh ng vi c mà ng i taề ể ề ườ ể ữ ệ ườ
giao cho h n làm, đt phá, c p gi t, do n t… c a bao ng i dân l ng thi n. Nh ngắ ố ướ ậ ạ ạ ủ ườ ươ ệ ữ
c n say c a h n tràn c n này sang c n khác, thành m t c n dài, mênh mông, h n ăn trongơ ủ ắ ơ ơ ộ ơ ắ
lúc say, th c d y hãy còn say… Ch a bao gi h n t nh, và có l h n ch a bao gi t nh táo,ứ ậ ư ờ ắ ỉ ẽ ắ ư ờ ỉ
đ nh có h n đi.ể ớ ắ ở ờ
C t ng Chí Phèo mãi mãi s ng ki p thú v t, r i s k t thúc b ng cách vùi xác m tứ ưở ố ế ậ ồ ẽ ế ằ ở ộ
b b i nào đó. nh ng b ng tài năng và nh t là b ng trái tim nhân đo c a m t nhà vănờ ụ ư ằ ấ ằ ạ ủ ộ
l n, Nam Cao đã đ Chí Phèo tr v s ng ki p ng i m t cách t nhiên. Ông đã soi r iớ ể ở ề ố ế ườ ộ ự ọ
ánh sáng c a ty th ng vào t n đáy tâm h n đen t i c a con qu d làng Vũ Đi. Trongủ ươ ậ ồ ố ủ ỷ ữ ạ
m t đêm say, h n tình c g p Th N - ng i đàn bà d h i x u xí, và quá l a l thì. Thộ ắ ờ ặ ị ở ườ ở ơ ấ ứ ỡ ị
N đi qua v n nhà Chí và ng quên trong v n nhà h n vào m t đêm trăng mát r iở ườ ủ ườ ắ ộ ườ
r i. Còn Chí Phèo thì v a u ng r u nhà t Lãng v , mu n ra sông t m, vô tình h nượ ừ ố ượ ở ự ề ố ắ ắ
g p th đó. Đêm hôm y, h ăn n m v i nhau, s chung đng y hoàn toàn ng u nhiên,ặ ị ở ấ ọ ằ ớ ự ụ ấ ẫ
mang tính b n năng c a ng i đàn ông trong c n say. Nh ng ph m ch t c a ng i nôngả ủ ườ ơ ữ ẩ ấ ủ ườ
dân lao đng ti m tàng sâu trong con ng i h n b t ch t đc kh i d y. Chút tìnhộ ề ườ ắ ấ ợ ượ ơ ậ
th ng m c m c, t nhiên c ng v i s quan tâm chăm sóc gi n d c a Th N - ng iươ ộ ạ ự ộ ớ ự ả ị ủ ị ở ườ
con gái x u xí ''ma chê qu h n'' đã đánh th c l ng tri trong Chí, đánh th c b n ch tấ ỷ ờ ứ ươ ứ ả ấ
l ng thi n v n có trong con ng i h n. Chính nh cu c g p g đó, đã th c t nh ph nươ ệ ố ườ ắ ờ ộ ặ ỡ ứ ỉ ầ
ng i trong Chí, giúp Chí c i b cái v qu d đ s ng l i làm ng i, khao khát hoànườ ở ỏ ỏ ỉ ữ ể ố ạ ườ
l ng, l ng thi n. Su t 5 ngày đêm c hai đu chìm đm trong men say c a tình yêu.ươ ươ ệ ố ả ề ắ ủ
Đo n văn miêu t tâm tr ng Chí Phèo sau đêm g p Th N ch ng t Nam Cao x ng đángạ ả ạ ặ ị ở ứ ỏ ứ
b c th y v phân tích tâm lí nhân v t. T nh r u, Chí th y lòng ch t bâng khuâng ''m hậ ầ ề ậ ỉ ượ ấ ợ ơ ồ
bu n''. Nh ng l n tr c, m i khi t nh r u, h n l i u ng, vì th say k ti p say. Còn l nồ ữ ầ ướ ỗ ỉ ượ ắ ạ ố ế ế ế ầ
này, Chí Phèo t nh r u v i tr ng thái khác h n “ng i thì b n r n, chân tay không bu nỉ ượ ớ ạ ẳ ườ ủ ủ ồ
nh c; hay là đói r u, h n h i rùng mình. Ru t gan l i nôn nao lên m t tí. H n s r uấ ượ ắ ơ ộ ạ ộ ắ ợ ượ
nh nh ng ng i m s c m”. Đó là đi u r t l Chí, sau bao năm, l n đu tiên trongư ữ ườ ố ợ ơ ề ấ ạ ở ầ ầ
cu c đi Chí t nh d y, ch t nh n ra n i căn l u m th p là ánh n ng ngoài kia r c r bi tộ ờ ỉ ậ ợ ậ ơ ề ẩ ấ ắ ự ỡ ế
bao, nghe th y m i âm thanh c a cu c s ng: ti ng chim hót ngoài kia vui v quá, ti ngấ ọ ủ ộ ố ế ẻ ế
anh thuy n chài gõ mái chèo đu i cá trên sông, ti ng lao xao c a ng i đi ch bán v iề ổ ế ủ ườ ợ ả
v … Nh ng âm thanh quen thu c y hôm nào mà ch có, nh ng hôm nay Chí m i c mề ữ ộ ấ ả ư ớ ả
nh n và nghe th y, vì hôm nay Chí đã h t say. Ph i chăng, nh ng âm thanh y chính làậ ấ ế ả ữ ấ
ti ng g i náo n c, thi t tha, ti ng g i thôi thúc c a cs đã vang lên r n ràng trong tâm h nế ọ ứ ế ế ọ ủ ộ ồ
v a đc kh i d y c a Chí... Sau đó Chí t nh ng , nhìn l i cu c đi mình c trong quáừ ượ ơ ậ ủ ỉ ộ ạ ộ ờ ả
kh , hi n t i và t ng lai. H n h t, cái c m bình d ngày nào ''có m t gia đình nhoứ ệ ạ ươ ơ ế ướ ơ ị ộ
nh , ch ng cu c m n cày thuê, v d t v i. Chúng l i b m t con l n nuôi đ làm v nỏ ồ ố ướ ợ ệ ả ạ ỏ ộ ợ ể ố
li ng. Khá gi thì mua dăm ba sào ru ng làm..'' b ng d ng tr l i v i Chí. Chí đã t nhế ả ộ ỗ ư ở ạ ớ ỉ
r u và th c t nh v t nh c m và nh n th c. Chí th y hi n t i c a mình th t đáng bu nượ ứ ỉ ề ỉ ả ậ ứ ấ ệ ạ ủ ậ ồ
b i “h n th y h n già mà v n còn cô đc”, “h n đã t i cái d c bên kia c a cu c đi”, vàở ắ ấ ắ ẫ ộ ắ ớ ố ủ ộ ờ
c th thì đã “h h ng nhi u”. T ng lai đi v i h n, còn đáng bu n h n, không chơ ể ư ỏ ề ươ ố ớ ắ ồ ơ ỉ
bu n mà còn lo s , b i h n đã trông th y tr c “tu i già, đói rét và m đau” và nh t làồ ợ ở ắ ấ ướ ổ ố ấ
“cô đc”. Sau nh ng tháng ngày s ng g n nh vô th c, Chí đã t nh táo và suy nghĩ vộ ữ ố ầ ư ứ ỉ ề
cu c đi mình, tri n miên trong suy nghĩ và xúc đng. Nh v y, v i s tr l i c a lí trí vàộ ờ ề ộ ư ậ ớ ự ở ạ ủ
nh n th c v chính mình, cùng nh ng tình c m, c m xúc c a m t con ng i, Chí đangậ ứ ề ữ ả ả ủ ộ ườ
th c t nh m t cách tòan di n c v nh n th c và ý th c và b t đu h i sinh đ tr v v iứ ỉ ộ ệ ả ề ậ ứ ứ ắ ầ ồ ể ở ề ớ
ki p ng i. Ngòi bút Nam Cao đây th t m áp, th hi n t ng bi u hi n c a s th cế ườ ở ậ ấ ể ệ ừ ể ệ ủ ự ứ
t nh Chí Phèo. Ông th t s r t yêu quý nh ng ng i lao đng chân chính. Vì hoàn c nhỉ ở ậ ự ấ ữ ườ ộ ả
mà h b đy vào con đng t i l i. Nh ng ngay c khi b cu c đi làm bi n d ng nhânọ ị ẩ ườ ộ ỗ ư ả ị ộ ờ ế ạ
hình và làm méo mó nhân tính thì Nam Cam v n nhìn th y v đp trong sáng luôn ti m nẫ ấ ẻ ẹ ề ẩ
trong con ng i h . H ch c n găp đi u ki n thu n l i thì ph n ng i s b ng d y m tườ ọ ọ ỉ ầ ề ệ ậ ợ ầ ườ ẽ ừ ậ ộ
cách m nh m .ạ ẽ
Đúng lúc y thì Th N đã b ng đn cho Chí Phèo bát cháo hành đang nghi ngút khói. Vàấ ị ở ư ế
n u nh Th N không qua, ch c là h n đã khóc đc m t. Vi c làm này c a th khi nế ư ị ở ắ ắ ượ ấ ệ ủ ị ế
h n t ''h t s c ng c nhiên'' đn xúc đng ''th y m t mình nh n t'' b i vì m t lắ ừ ế ứ ạ ế ộ ấ ắ ư ươ ướ ở ộ ẽ
h t s c đn gi n “l n đu tiên h n đc ng i ta cho… x a nay nào h n có th y ai tế ứ ơ ả ầ ầ ắ ượ ườ ư ắ ấ ự
nhiên cho cái gì”, “đi h n ch a bao gi đc săn sóc b i bàn tay đàn bà''. H n còn c mờ ắ ư ờ ượ ở ắ ả
nh n v h ng v cháo hành, nó th m và ngon l m. Th N còn c m nh n th y h n r tậ ề ươ ị ơ ắ ị ở ả ậ ấ ắ ấ
hi n. D i ánh sáng c a ty, th N b ng tr thành m t ng i đàn bà có duyên, cx bi tề ướ ủ ị ở ỗ ở ộ ườ ế
l m yêu, bi t e l , bi t ''ng ng ngùng mà thinh thích khi nghe 2 ti ng ''v ch ng''. Bátườ ế ệ ế ượ ế ợ ồ
cháo hành c a th N làm h n suy nghĩ nhi u. Hành đng chăm sóc đy tình c m yêuủ ị ở ắ ề ộ ầ ả
th ng y c a th khi n Chí “ăn năn”. Trái tim t ng ch ng nh chai đá c a Chí Phèo đãươ ấ ủ ị ế ưở ừ ư ủ
d n d n s ng d y. Cái ph n ng i trong h n cũng h i sinh. Chí đã s ng đúng v i conầ ầ ố ậ ầ ườ ắ ồ ố ớ
ng i th t c a mình, tr l i nguyên hình c a anh canh đi n ngày x a. Ti p đn, tâmườ ậ ủ ở ạ ủ ề ư ế ế
tr ng Chí đi t xúc đng đn ăn năn, h i t nh. Ty c a Th N đã m đng cho Chí Phèoạ ừ ộ ế ồ ỉ ủ ị ở ở ườ
tr l i làm ng i: “Tr i i! H n thèm l ng thi n, h n mu n làm hòa v i m i ng iở ạ ườ ờ ơ ắ ươ ệ ắ ố ớ ọ ườ
bi t bao.. Th có th s ng yên n v i h n thì sao ng i khác l i không th đc''. Cùngế ị ể ố ổ ớ ắ ườ ạ ể ượ
v i mong c đc làm ng i l ng thi n, Chí khao khát h nh phúc và m t mái m giaớ ướ ượ ườ ươ ệ ạ ộ ấ
đình. Và h n nói “Giá c th này mãi thì thích nh ?”. Lúc này n i tâm c a Chí đã b ngắ ứ ế ỉ ộ ủ ừ
t nh, l ng tri c a h n đã tr i d y mà thôi thúc tình c m h n. H n th t s mu n ''thỉ ươ ủ ắ ỗ ậ ả ắ ắ ậ ự ố ế
này'' đó là mu n đc ăn cháo hành, đc s ng bên c nh th N , đc th quan tâm, chămố ượ ượ ố ạ ị ở ượ ị
sóc, yêu th ng và đc làm nũng v i th … đc nh th thì “thích nh '' là sung s ng,ươ ượ ớ ị ượ ư ế ỉ ướ
h nh phúc nào b ng. “Hay là mình sang đây v i t m t nhà cho vui” m t mái m giaạ ằ ở ớ ớ ộ ộ ấ
đình vui v , h nh phúc, câu nói này gi ng nh m t l i c u hôn c a Chí v i th N -m tẻ ạ ố ư ộ ờ ầ ủ ớ ị ở ộ
l i c u hôn r t canh đi n, ch t phác, gi n d . H n mu n s ng nh m t con ng i đúngờ ầ ấ ề ấ ả ị ắ ố ố ư ộ ườ
nghĩa, khao khát đc tr l i v i cu c s ng bình th ng, đc làm hòa v i m i ng i.ượ ở ạ ớ ộ ố ườ ượ ớ ọ ườ
Th N s là cây c u n i gi a h n v i dân làng Vũ Đi. Chí Phèo bâng khuâng, háo h cị ở ẽ ầ ố ữ ắ ớ ạ ứ
nghĩ t i m t t ng lai t t đpớ ộ ươ ố ẹ
Chính tình ng i c a Th N đã th c t nh h i sinh tình ng i trong Chí Phèo, th m i bi tườ ủ ị ở ứ ỉ ồ ườ ế ớ ế
s c c m hóa c a tình th ng k di u bi t nh ng nào! Phát hi n và miêu t quá trìnhứ ả ủ ươ ỳ ệ ế ườ ệ ả
th c t nh c a Chí Phèo là m t thành công ngh thu t đc s c c a Nam Cao. Tác gi đãứ ỉ ủ ộ ệ ậ ặ ắ ủ ả
khéo l a ch n nh ng chi ti t r t chân th c th , miêu t tâm lí nhân v t s c s o hi n nên ýự ọ ữ ế ấ ự ể ả ậ ắ ả ệ
nghĩa c a s h i sinh là s kh ng đnh s c s ng c a thiên l ng, c a lòng l ng thi nủ ự ồ ự ẳ ị ứ ố ủ ươ ủ ươ ệ
Quá trình h i sinh c a Chí Phèo trong tác ph m là m t trong nh ng đan văn th hi n sâuồ ủ ẩ ộ ữ ọ ể ệ
s c ý nghĩa nhân văn và giá tr nhân đo c a tác ph m. Nhà văn đã c m thông sâu s c v iắ ị ạ ủ ẩ ả ắ ớ
bi k ch c a ng i nông dân và kh ng đnh s c s ng b t di t c a thiên l ng. L ngị ủ ườ ẳ ị ứ ố ấ ệ ủ ươ ươ
thi n, khát khao h nh phúc là b n tính t nhiên, t t đp và m nh m c a con ng i.ệ ạ ả ự ố ẹ ạ ẽ ủ ườ
Không th l c nào có th h y di t. T đó, nhà văn kêu g i m i ng i hãy luôn tin vàoế ự ể ủ ệ ừ ọ ọ ườ
con ng i, tin vào b n ch t t t đp c a m ĩ ng i và cùng nhau xây đp ph n Ng iườ ả ấ ố ẹ ủ ổ ườ ắ ầ ườ
trong m i con ng i đ cu c s ng ngày càng t t đp h n.ỗ ườ ể ộ ố ố ẹ ơ
