Phát triển du lịch xanh tỉnh Bình Dương trong hiện tại và tương lai

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:10

Thêm vào BST

Báo xấu

4
lượt xem 0
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài viết này được thực hiện dựa trên dữ liệu từ các cơ quan, ban ngành Trung ương và tỉnh Bình Dương. Kết quả nghiên cứu là nêu lên tiềm năng, lợi thế, hàm ý giải pháp phát triển du lịch xanh bền vững tỉnh Bình Dương trong hiện tại và tương lai.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Phát triển du lịch xanh tỉnh Bình Dương trong hiện tại và tương lai

PHÁT TRIỂN DU LỊCH XANH TỈNH BÌNH DƯƠNG TRONG HIỆN TẠI VÀ TƯƠNG LAI Lê Quang Cần1, Nguyễn Thị Hương2 1. Ban Tuyên giáo Tỉnh uỷ Đồng Nai; 2 Trường Đại học Thủ Dầu Một Email: leqcan@yahoo.com.vn TÓM TẮT Trong bối cảnh biến đổi khí hậu ngày một gia tăng gay gắt hiện nay, nghiên cứu sự phát triển xanh, kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn, du lịch xanh…trở thành yêu cầu cấp thiết đối với toàn nhân loại nói chung, Việt Nam nói riêng. Với mạng lưới văn hóa vật thể, phi vật thể, thiên nhiên tỉnh Bình Dương đa dạng, phong phú trở thành nguồn tài nguyên quan trọng phát triển du lịch xanh của địa phương nhằm góp phần tích cực để Việt Nam hiện thực hóa cam kết giảm phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050. Phát triển du lịch xanh đáp ứng nhu cầu tăng trưởng ngành công nghiệp không khói tỉnh Bình Dương sẽ góp phần thực hiện Nghị quyết số 24-NQ/TW năm 2022 của Bộ Chính trị “về phát triển kinh tế - xã hội và bảo đảm quốc phòng, an ninh vùng Đông Nam Bộ đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045”. Bài viết này được thực hiện dựa trên dữ liệu từ các cơ quan, ban ngành Trung ương và tỉnh Bình Dương. Kết quả nghiên cứu là nêu lên tiềm năng, lợi thế, hàm ý giải pháp phát triển du lịch xanh bền vững tỉnh Bình Dương trong hiện tại và tương lai. Từ khóa: Du lịch xanh, Bình Dương, hiện tại, tương lai Abstract DEVELOPMENT OF GREEN TOURISM BINH DUONG PROVINCE IN THE PRESENT AND FUTURE In the context of increasingly severe climate change today, research on green development, green economy, circular economy, green tourism... becomes an urgent requirement for all mankind in general. Vietnam. With a rich and diverse network of tangible and intangible cultural and natural cultures, Binh Duong province has become an important resource for the development of local green tourism to actively contribute to Vietnam realizing its commitments. reducing net emissions to zero by 2050. Developing green tourism to meet the growth needs of the smokeless industry in Binh Duong province will contribute to the implementation of the Politburo's Resolution No. 24-NQ/TW in 2022 “on socio-economic development and assurance of national defense and security in the Southeast region by 2030, with a vision to 2045". This article is made based on data from central agencies and departments and Binh Duong province. The research results are to highlight the potential, advantages, and implications for sustainable green tourism development solutions in Binh Duong province in the present and in the future. Keywords: Green tourism, Binh Duong, present, future 1. ĐẶT VẤN ĐỀ Năm 2022, tỉnh Bình Dương nói riêng, Đông Nam Bộ nói chung được Bộ Chính trị ban hành Nghị quyết số 24-NQ/TW “về phát triển kinh tế - xã hội và bảo đảm quốc phòng, an ninh 301
vùng Đông Nam Bộ đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045” đã xác định: Phát triển vùng Đông Nam Bộ phải phù hợp với các chiến lược, quy hoạch phát triển kinh tế - xã hội của cả nước, bảo đảm thống nhất với quy hoạch quốc gia, phù hợp với chiến lược phát triển bền vững, chiến lược tăng trưởng xanh, thích ứng với biến đổi khí hậu. Đổi mới mô hình tăng trưởng gắn với cơ cấu lại kinh tế vùng theo hướng hiện đại, lấy kinh tế số, kinh tế chia sẻ, kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn là trọng tâm và động lực phát triển. Do đó, du lịch xanh tỉnh Bình Dương trở thành một trong các lĩnh vực thúc đẩy sự phát triển kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn Đông Nam Bộ. Bên cạnh đó, Nghị quyết này nhấn mạnh: Xây dựng vùng Đông Nam Bộ trở thành vùng văn minh, hiện đại, hội nhập quốc tế. Phát triển nhanh, bền vững, hài hòa giữa các tiểu vùng, các địa phương trong vùng; các lĩnh vực kinh tế, văn hóa, xã hội gắn với bảo vệ môi trường sinh thái, thích ứng với biến đổi khí hậu và nước biển dâng. Vì vậy, phát triển du lịch xanh tỉnh Bình Dương là một trong các yêu cầu cấp thiết đối với thực hiện Nghị quyết số 24-NQ/TW của Bộ Chính trị trong hiện tại và tương lai. Đồng thời, năm 2021 Thủ tướng Chính phủ đã có quyết định “Phê duyệt chiến lược quốc gia về tăng trưởng xanh giai đoạn 2021-2030, tầm nhìn 2050” xác định tăng trưởng xanh góp phần thúc đẩy cơ cấu lại nền kinh tế gắn với đổi mới mô hình tăng trưởng nhằm đạt được thịnh vượng về kinh tế, bền vững về môi trường và công bằng về xã hội; hướng tới nền kinh tế xanh, trung hòa các bon và đóng góp vào mục tiêu hạn chế sự gia tăng nhiệt độ toàn cầu. Do đó, phát triển du lịch xanh trở thành một trong các hướng đi phù hợp đối với tăng trưởng xanh, kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn của tỉnh Bình Dương trong hiện tại và tương lai. Phát triển du lịch xanh sẽ góp phần quan trọng đối với phát triển kinh tế, xã hội tỉnh Bình Dương - Một trong các đầu tàu của vùng kinh tế trọng điểm phía Nam. 2. CÁC LÝ LUẬN LIÊN QUAN 2.1. Khái niệm về du lịch xanh Du lịch xanh là loại hình du lịch dựa vào thiên nhiên và văn hóa, có giáo dục môi trường, đóng góp cho nỗ lực bảo tồn và phát triển bền vững, có sự tham gia tích cực của cộng đồng địa phương. Phát triển du lịch xanh là chìa khóa để phát triển du lịch có trách nhiệm, đảm bảo du lịch bền vững (Nguyễn Văn Đính, 2020). Do đó, du lịch xanh phải là sản phẩm được hình thành từ vật liệu thân thiện với môi trường; sản phẩm đem đến những giải pháp an toàn đối môi trường và sức khỏe con người… Mức độ xanh của sản phẩm du lịch phụ thuộc vào mức độ thân thiện môi trường của những yếu tố có khả năng tác động đến tính chất tham gia vào việc hình thành nên sản phẩm du lịch xanh. Trên cơ sở này, sản phẩm du lịch xanh có thể hiểu là những sản phẩm du lịch có hàm lượng cao các yếu tố thân thiện với môi trường, hoạt động dịch vụ, ý thức bảo vệ môi trường từ người dân địa phương, khách du lịch đáp ứng yêu cầu bảo vệ môi trường, phát triển kinh tế, xã hội bền vững trên địa bàn tỉnh Bình Dương nói riêng, Đông Nam Bộ và cả nước nói chung. 2.2. Các yếu tố ảnh hưởng đến phát triển du lịch xanh Trong xu thế ngày nay, phát triển du lịch xanh gắn với yêu cầu không sử dụng túi nilon, rác thải nhựa, giảm thiểu tiếng ồn, khói bụi trong không khí, thu gom và xử lý triệt để rác thải, xử lý nước thải gây ô nhiễm môi trường… đảm bảo môi trường của sản phẩm du lịch xanh thuần khiết, trong lành, sạch đẹp theo phương châm “sáng - xanh - sạch - đẹp”. Sự tăng trưởng du lịch xanh trở thành xu thế phát triển tất yếu của nền kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế, xã hội bền vững cả nước nói chung, tỉnh Bình Dương nói riêng. Kết quả nghiên cứu của bài viết với các nhân tố ảnh hưởng đến phát triển du lịch xanh bền vững bao gồm: Văn hóa vật thể và phi vật thể, hạ tầng cơ sở, cơ sở vật chất kỹ thuật ngành 302
du lịch, tài nguyên du lịch xanh (cảnh quan thiên nhiên, yếu tố tự nhiên và các giá trị văn hóa làm cơ sở để hình thành sản phẩm du lịch, khu du lịch, điểm du lịch…), phát triển đào tạo nguồn nhân lực, chính sách phát triển du lịch của chính quyền địa phương, liên kết vùng phát triển du lịch, trình độ quản lý ngành du lịch, chất lượng dịch vụ du lịch, sự tham gia của cộng đồng trong phát triển du lịch xanh bền vững; trong đó, cơ chế chính sách, yếu tố con người có ảnh hưởng mạnh mẽ nhất. 3. Phương pháp nghiên cứu Bài viết này sử dụng phương pháp thống kê, mô tả; phân tích nhân tố khám phá (EFA) để rút gọn một tập hợp bao gồm nhiều biến quan sát phụ thuộc lẫn nhau thành một biến; phân tích nhân tố (CFA) là công cụ để xác nhận các cấu trúc trong ngành khoa học xã hội và hành vi, kết quả của phân tích (CFA) có thể cung cấp bằng chứng thiết thực về giá trị hội tụ và giá trị phân biệt của cấu trúc lý thuyết; phân tích mô hình cấu trúc tuyến tính (SEM) là phân tích mối quan hệ đa chiều giữa nhiều biến trong một mô hình; tổng hợp số liệu từ các chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, tỉnh Bình Dương về phát triển xanh, kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn…đối với sự tác động tiêu cực của biến đổi khí hậu. Nội dung bài viết đi sâu phân tích các yếu tố khách quan, tất yếu đối với sự phát triển du lịch xanh tỉnh Bình Dương trong hiện tại và tương lai. 4. TIỀM NĂNG VÀ THỰC TRẠNG PHÁT TRIỂN DU LỊCH XANH TỈNH BÌNH DƯƠNG 4.1. Tiềm năng và thực trạng phát triển du lịch xanh tỉnh Bình Dương Năm 2022, trên địa bàn tỉnh Bình Dương có 63 di tích lịch sử - văn hóa, danh lam thắng cảnh được xếp hạng; trong đó, 13 di tích cấp quốc gia, 50 di tích cấp tỉnh. Một số di tích trở thành địa điểm thu hút đông đảo khách du lịch gần xa như di tích nhà tù Phú Lợi, địa đạo tam giác sắt, chiến khu Vĩnh Lợi, chiến khu Đ, căn cứ cách mạng rừng Kiến An, chùa Hội Khánh, nhà cổ ông Trần Công Vàng và Trần Văn Hổ, đình Phú Long, Tân An, núi Châu Thới, núi Cậu - Lòng hồ Dầu Tiếng… Trên địa bàn tỉnh Bình Dương có nhiều nghề thủ công truyền thống còn duy trì đến ngày nay, trở thành một trong các nguồn tài nguyên phát triển du lịch xanh như nghề gốm sứ, sơn mài, chạm khắc gỗ, đan mây tre lá với các sản phẩm hình thành thương hiệu: Gốm Lái Thiêu, gốm Tân Phước Khánh, gốm xưa, nghề làm heo đất ở thành phố Thuận An, lò lu Đại Hưng, sơn mài Tương Bình Hiệp, chạm khắc gỗ phường Chánh Nghĩa và Phú Thọ… Hệ thống sông ngòi, rừng, ao hồ…khá đa dạng trở thành nguồn tài nguyên phát triển du lịch xanh phong phú, đã hình thành các điểm du lịch hấp dẫn như Khu du lịch văn hóa thể thao Đại Nam, Phương Nam Resort, du lịch xanh Dìn Ký, An Lâm Sài Gòn River, Sài Gòn Part Resort, du lịch Thủy Châu, khu giải trí Đọt Chămpa, làng tre Phú An, Phim trường Windmill, Công viên trung tâm thành phố mới Bình Dương,… Bình Dương có 4 sân gôn (golf) bao gồm sân golf Sông Bé, sân golf Phú Mỹ, sân golf MêKông và sân golf Harmonie. Trong đó, sân golf Sông Bé hình thành và phát triển lâu đời nhất, thu hút đông đảo du khách thượng lưu trong và ngoài nước đến tham quan, vui chơi giải trí. Bình Dương nằm trong lưu vực các con sông lớn nhất vùng Đông Nam Bộ như sông Sài Gòn, sông Đồng Nai và sông Bé với nguồn nước thiên nhiên từ vùng cao nguyên đổ về đã hình thành nhiều cù lao qua hàng ngàn năm, cây cối tươi tốt, phong cảnh hữu tình, xinh đẹp, khí hậu trong lành, mát mẻ… Đây là nguồn tài nguyên rất quan trọng đối với xây dựng các sản phẩm du lịch xanh của tỉnh Bình Dương như du lịch sinh thái ven sông gắn với vườn trái cây xanh tốt, trĩu quả như vườn cây ăn trái Lái Thiêu, Tân An, Thanh Tuyền; vườn bưởi cù lao Bạch Đằng, vườn bưởi, cam quýt ở huyện Bắc Tân Uyên… Du lịch đường sông trở thành một trong các sản phẩm hấp dẫn nhất của phát triển du lịch xanh tỉnh Bình Dương. Do đó, từ năm 2019 303
tỉnh Bình Dương đã chủ trương phát triển các sản phẩm du lịch đường sông trên địa bàn tỉnh Bình Dương đến năm 2025, định hướng đến năm 2030 nhằm khai thác lợi thế tài nguyên thiên nhiên, vườn cây ăn trái ven sông kết hợp khai thác các di sản văn hóa, các làng nghề truyền thống để phục vụ du khách đến Bình Dương bằng đường sông; từ đó hình thành các sản phẩm du lịch mới, hấp dẫn đáp ứng nhu cầu tham quan, vui chơi giải trí của du khách góp phần bảo tồn, khai thác có hiệu quả vườn cây ăn trái ven sông, di tích văn hóa, giá trị môi trường sinh thái; sử dụng các nguồn thu từ hoạt động du lịch xanh để tái đầu tư, bảo tồn, tôn tạo vườn cây ăn trái, bảo vệ môi trường để phát triển du lịch xanh bền vững. Trong thời gian qua, tỉnh Bình Dương chú trọng xây dựng các tuyến du lịch đường sông theo hướng tạo ra sản phẩm du lịch xanh. Thành phố Thủ Dầu Một (xây dựng bến chợ Phú Cường, bến tàu khách kết hợp với bến khách ngang sông Phú Cường, quy mô bến loại II, phục vụ khách du lịch đến tham quan các di sản văn hóa, chợ Thủ Dầu Một, các cơ sở tôn giáo tín ngưỡng… Xây dựng mới bến Yến Bay nằm trên sông Sài Gòn, phường Tương Bình Hiệp với quy mô loại I, phục vụ người dân, du khách vui chơi giải trí. Bến Đại Nam xây dựng mới trên sông Thị Tính, quy mô đạt loại II góp phần phát triển loại hình du lịch sông nước, đáp ứng nhu cầu phục vụ khách tham quan thưởng ngoạn trên sông và kết hợp du lịch văn hóa, thể thao Đại Nam bằng đường sông). Thị xã Bến Cát xây dựng mới bến Rạch Bắp, bến hành khách kết hợp bến ngang sông Rạch Bắp với quy mô loại II nhằm phục vụ khách du lịch tham quan Địa đạo tam giác sắt và làng tre Phú An (Trung tâm bảo tồn sinh thái Phú An). Huyện Dầu Tiếng xây dựng bến Thanh Tuyền trên sông Sài Gòn tại xã cùng tên với quy mô loại II nhằm phục vụ khách du lịch sinh thái sông nước, kết hợp tham quan vườn trái cây, các di sản văn hóa, tôn giáo tín ngưỡng, khu di tích Địa đạo Củ Chi mở rộng sang phần đất xã Thanh Tuyền… Thành phố Tân Uyên xây dựng bến Bạch Đằng và Thạnh Hội với quy mô loại II để phục vụ nhu cầu du lịch sinh thái khu vực Thạnh Hội, cù lao Bạch Đằng, kết hợp tham quan các di sản văn hóa, các làng nghề, các khu du lịch trên địa bàn (Ủy ban nhân dân tỉnh Bình Dương, Kế hoạch số 4352/KH-UBND, 2019) Tân Uyên và các vùng phụ cận. Đồng thời, tỉnh Bình Dương định hướng phát triển không gian du lịch đường sông nhằm tạo thành sự đa dạng sản phẩm du lịch xanh trên cơ sở khai thác ưu thế của địa phương. Theo đó, không gian phát triển du lịch xanh ở phía Nam bao gồm thành phố Thuận An, Thủ Dầu Một và một phần thị xã Bến Cát với các loại hình đa dạng, phong phú. Các loại hình du lịch xanh sông nước, du lịch sinh thái miệt vườn, tuyến du lịch trên sông Sài Gòn và sông Thị Tính phục vụ du khách tham quan vườn cây ăn trái ven sông như vườn cây ăn trái Lái Thiêu (thành phố Thuận An), vườn cây ăn trái Phú Thọ, Tương Bình Hiệp, Tân An (thành phố Thủ Dầu Một), vườn cây ăn trái Phú An (thị xã Bến Cát)… Du lịch văn hóa phục vụ khách tham quan di sản văn hóa như (Đình Phú Long, đình Tân An; chiến khu Thuận An Hòa, Địa đạo tam giác sắt, nhà tù Phú Lợi; nhà cổ ông Trần Văn Hổ, Trần Công Vàng và Nguyễn Tri Quan, chợ Thủ Dầu Một, miếu Bà Thiên Hậu, nhà thờ Chánh tòa Phú Cường, chùa Hội Khánh… Các sản phẩm du lịch xanh khác như Du lịch sự kiện, du lịch Mice, du lịch mua sắm, du lịch kết hợp khám chữa bệnh, du lịch đô thị, du khách tham quan theo chuyên đề (lịch sử cách mạng, các khu, cụm công nghiệp dịch vụ…). Đối với không gian phát triển du lịch về phía Tây Bắc, nguồn tài nguyên phát triển du lịch xanh bao gồm khu vực Bắc thị xã Bến Cát, hồ Dầu Tiếng - núi Cậu, hành lang ven sông Sài Gòn và khu vực phụ cận huyện Dầu Tiếng. Theo đó, sản phẩm du lịch xanh ở khu vực núi Cậu, du lịch sông nước, du lịch nghỉ dưỡng cuối tuần như hồ Dầu Tiếng, hồ Than Thở, hồ Cần Nôm, du lịch miệt vườn với vườn cây ăn trái xã Thanh Tuyền; du lịch văn hóa tín ngưỡng ở các chùa Thái Sơn Núi Cậu, chùa Bà Thiên Hậu Dầu Tiếng, bán đảo Tha La… Du lịch tham quan các di sản văn hóa trên địa bàn như Di tích lịch sử rừng Kiến An, Sở Chỉ huy chiến dịch Hồ Chí Minh năm 1975, Bia tưởng niệm Thanh niên xung phong Thanh An, di tích chiến thắng Suối Dứa, vườn cao su thời thuộc Pháp... 304
Phát triển du lịch xanh về không gian phía Đông bao gồm dọc theo lưu vực sông Đồng Nai, sông Bé thuộc thành phố Tân Uyên, huyện Bắc Tân Uyên và Phú Giáo với loại hình du lịch sông nước kết hợp tham quan các cù lao nổi trên sông (cù lao Rùa, cù lao Bạch Đằng, hồ Đá Bàn), du lịch sinh thái miệt vườn tham quan các trang trại, vườn cây ăn trái có muối như cam, quýt, bưởi phục vụ du khách tham quan, thưởng ngoạn, thưởng thức trái cây (Ủy ban nhân dân tỉnh Bình Dương, Kế hoạch số 4352/KH-UBND, 2019) tạo ra các sản phẩm du lịch xanh hấp dẫn, thu hút đông đảo du khách trong và ngoài địa phương vào dịp cuối tuần, các ngày nghỉ lễ, tết. Công ty cổ phần du lịch Buýt đường sông Bình Dương đã khai trương du thuyền Thủ Dầu Một phục vụ khách du lịch tham quan, khám phá, thư giản trên sông Sài Gòn về đêm. Đây là mô hình phát triển du lịch xanh gắn với lợi thế điều kiện tự nhiên của địa phương, mà không phải địa phương nào cũng làm được. Từ những dòng sông tự nhiên hiền hòa, những cù lao, cồn nổi trên sông Sài Gòn, sông Đồng Nai sẽ trở thành một trong các nguồn tài nguyên hấp dẫn, thiết thực, hiệu quả đối với phát triển du lịch xanh. Phát triển du lịch xanh trở thành một trong các điểm nhấn đối với sự tăng trưởng ngành công nghiệp không khói tỉnh Bình Dương theo xu thế mới. Năm 2021, địa phương tiếp tục định hướng phát triển du lịch tỉnh Bình Dương đến năm 2025, định hướng đến năm 2030 trở thành ngành kinh tế có vị trí quan trọng trong chiến lược phát triển kinh tế - xã hội, góp phần vào quá trình chuyển dịch cơ cấu kinh tế của tỉnh, thúc đẩy một số ngành, lĩnh vực có liên quan cùng phát triển, đảm bảo quốc phòng, an ninh. Phát triển du lịch xanh là một trong các công cụ nâng cao chất lượng cuộc sống, đáp ứng nhu cầu nghỉ ngơi, thụ hưởng văn hóa tinh thần của nhân dân địa phương, từng bước xây dựng thương hiệu “du lịch xanh Bình Dương”. Phát triển du lịch xanh trở thành một trong những điểm nhấn của thương hiệu du lịch Bình Dương. Do đó, tỉnh Bình Dương xác định “tiếp tục khai thác tiềm năng du lịch, khuyến khích các thành phần kinh tế tham gia đầu tư phát triển du lịch, tập trung xây dựng cơ sở vật chất kỹ thuật cho ngành du lịch, nâng cao chất lượng, đa dạng hóa sản phẩm, xây dựng sản phẩm du lịch đặc trưng để thu hút khách du lịch đến tham quan, nghỉ dưỡng” (Ủy ban nhân dân tỉnh Bình Dương, Quyết định số 2823/QĐ-UBND, 2021). Trong kế hoạch 05 năm phát triển kinh tế - xã hội 2021-2025, tỉnh Bình Dương xác định “từng bước phát triển ngành du lịch thành ngành kinh tế quan trọng của tỉnh thông qua việc mời gọi các thành phần kinh tế tham gia phát triển các sản phẩm du lịch, tăng cường hoạt động tuyên truyền, quảng bá hình ảnh vùng đất văn hóa và con người Bình Dương. Tập trung đầu tư phát triển các loại hình du lịch công nghiệp, du lịch đường sông, du lịch tham quan làng nghề truyền thống…nhằm phát huy tiềm năng, lợi thế thu hút khách du lịch đến Bình Dương” (Ủy ban nhân dân tỉnh Bình Dương, Báo cáo số 224/BC-UBND, 2020). 4.2. Vai trò của du lịch xanh đối với phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh Bình Dương Trên thế giới, ngành du lịch nói chung, du lịch xanh nói riêng được nhiều quốc gia xác định là ngành kinh tế mũi nhọn, ngành công nghiệp không khói. Năm 2017, Bộ Chính trị (khóa XII) ban hành Nghị quyết số 08-NQ/TW “về phát triển du lịch trở thành ngành kinh tế mũi nhọn” với quan điểm phát triển thành ngành kinh tế mũi nhọn là định hướng chiến lược quan trọng để phát triển đất nước, tạo động lực thúc đẩy sự phát triển của các ngành, lĩnh vực khác. Phát triển du lịch thực sự là ngành kinh tế dịch vụ tổng hợp, có tính liên ngành, liên vùng, có trọng tâm, trọng điểm, hiệu quả, có thương hiệu và khả năng cạnh tranh cao… chú trọng liên kết giữa ngành du lịch với các ngành, lĩnh vực khác trong chuỗi giá trị hình thành nên các sản phẩm du lịch. Phát triển du lịch bền vững; bảo tồn và phát huy các di sản văn hóa và các giá trị truyền thống tốt đẹp của dân tộc; bảo vệ môi trường và thiên nhiên, giải quyết tốt vấn đề lao động, việc làm và an sinh xã hội. Nghị quyết này yêu cầu xây dựng và triển khai Đề án cơ cấu lại ngành du lịch theo cơ cấu ưu tiên đầu tư phát triển kết cấu hạ tầng du lịch; liên kết chuỗi giá trị đầu vào của các ngành, tập trung phát triển sản phẩm du lịch văn hóa, tâm linh, du lịch sinh thái (du lịch 305
xanh), du lịch cộng đồng có sức hấp dẫn, khả năng cạnh tranh cao; kiểm soát và nâng cao chất lượng sản phẩm, dịch vụ du lịch theo hướng hiện đại, khác biệt đáp ứng nhu cầu của người dân. Để thúc đẩy phát triển ngành du lịch nói chung, du lịch xanh nói riêng, Nghị quyết số 08-NQ/TW yêu cầu “đẩy mạnh cải cách hành chính, tạo môi trường cạnh tranh lành mạnh, minh bạch, bình đẳng, thuận lợi cho doanh nghiệp kinh doanh du lịch. Khuyến khích doanh nghiệp đổi mới, sáng tạo, đa dạng hóa các loại hình, sản phẩm du lịch phù hợp với định hướng cơ cấu lại ngành du lịch. Hỗ trợ doanh nghiệp khởi nghiệp kinh doanh du lịch… Tạo điều kiện thuận lợi để người dân trực tiếp tham gia kinh doanh và hưởng lợi từ du lịch; có chính sách hỗ trợ phát triển du lịch cộng đồng. Nâng cao vai trò của cộng đồng, xây dựng cộng đồng du lịch văn minh, thân thiện trong ứng xử với khách du lịch; phát huy vai trò của các tổ chức xã hội nghề nghiệp liên quan đến du lịch” (Đảng Cộng sản Việt Nam, Nghị quyết số 08-NQ/TW, 2017). Năm 2021, Thủ tướng Chính phủ xác định mục tiêu chuyển đổi mô hình tăng trưởng theo hướng xanh hóa các ngành kinh tế, áp dụng mô hình kinh tế tuần hoàn thông qua khai thác và sử dụng tiết kiệm, hiệu quả tài nguyên thiên nhiên và năng lượng dựa trên nền tảng khoa học và công nghệ, ứng dụng công nghệ số và chuyển đổi số, phát triển kết cấu hạ tầng bền vững để nâng cao chất lượng tăng trưởng, phát huy lợi thế cạnh tranh và giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường. Xây dựng lối sống xanh kết hợp với nếp sống đẹp truyền thống để tạo nên đời sống chất lượng cao hòa với thiên nhiên. Thực hiện đô thị hóa, xây dựng nông thôn mới đảm bảo các mục tiêu tăng trưởng xanh, bền vững; tạo lập văn hóa tiêu dùng bền vững trong bối cảnh hội nhập với thế giới. Trong đó, Thủ tướng Chính phủ giao Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch “xây dựng các chương trình về văn hóa sống, lối sống xanh và phát triển sản phẩm du lịch xanh; xây dựng và áp dụng mô hình phát triển du lịch theo hướng tăng trưởng xanh tại các khu du lịch, điểm du lịch; xây dựng tiêu chí và triển khai dán nhãn du lịch xanh cho các cơ sở kinh doanh du lịch” (Thủ tướng Chính phủ, Quyết định số 1658/QĐ-TTg, 2021). Qua đó, nhà nước mong muốn mỗi người dân nâng cao chất lượng cuộc sống, khả năng chống chịu đối với biến đổi khí hậu, đảm bảo bình đẳng về điều kiện, cơ hội phát huy năng lực và thụ hưởng thành quả của sự phát triển, không để ai bị bỏ lại phía sau trong quá trình chuyển đổi xanh. Trong định hướng chiến lược, nhà nước tập trung nỗ lực cơ cấu lại nền kinh tế gắn với đổi mới mô hình tăng trưởng, giảm cường độ phát thải khí nhà kính thông qua khai thác và sử dụng tiết kiệm, hiệu quả năng lượng, tài nguyên dựa trên nền tảng khoa học và công nghệ, ứng dụng công nghệ số và chuyển đổi số, phát triển kết cấu hạ tầng xanh, bền vững, xây dựng lối sống xanh, đảm bảo quá trình chuyển đổi xanh theo nguyên tắc bình đẳng, bao trùm, nâng cao khả năng chống chịu trong phạm vi toàn bộ nền kinh tế (Thủ tướng Chính phủ, Quyết định số 1658/QĐ-TTg, 2021) nói chung, tỉnh Bình Dương nói riêng. Từ khá sớm, tỉnh Bình Dương xác định tầm quan trọng của ngành du lịch đối với phát triển kinh tế, xã hội của địa phương. Năm 2011, tỉnh Bình Dương định hướng phát triển du lịch phù hợp với chiến lược phát triển kinh tế, xã hội của tỉnh. Khai thác hiệu quả, bền vững tiềm năng du lịch, đặc biệt chú trọng đến những lợi thế về vị trí địa lý, hệ thống kết cấu hạ tầng kỹ thuật và các lợi thế so sánh khác. Phát triển du lịch tỉnh Bình Dương gắn với thị trường Thành phố Hồ Chí Minh, định hướng phát triển kinh tế, xã hội vùng kinh tế trọng điểm phía Nam và các định hướng phát triển đô thị. Từ định hướng đó, tỉnh Bình Dương xác định mục tiêu tổng quát là xây dựng du lịch trở thành ngành kinh tế có vị trí quan trọng trong cơ cấu kinh tế của tỉnh, góp phần vào chuyển dịch cơ cấu kinh tế. Đến năm 2020, tỉnh phấn đấu đón 6,8 triệu lượt khách, trong đó có 63 ngàn lượt khách quốc tế. Năm 2025, dự báo thu hút khoảng 9 triệu lượt khách, trong đó có 80 ngàn lượt khách quốc tế. Năm 2030, dự báo thu hút khoảng 12 triệu lượt khách, trong đó có 110 ngàn lượt khách quốc tế. Đồng thời, tỉnh xác định doanh thu ước đạt năm 2015 là 2.200 tỷ đồng và năm 2020 ước đạt 4.450 tỷ đồng (Ủy ban nhân dân tỉnh Bình Dương, Quyết định số 2303-QĐ-UBND, 2011). 306
Xác định ngành du lịch nói chung, du lịch xanh nói riêng giữ vai trò quan trọng đối với phát triển kinh tế - xã hội địa phương, Tỉnh ủy Bình Dương yêu cầu đổi mới tư duy phát triển du lịch, tạo sự chuyển biến mạnh mẽ về nhận thức trong các cấp, các ngành và nhân dân về vị trí, vai trò của ngành du lịch trong phát triển kinh tế - xã hội, từ đó huy động và phát huy sự tham gia của các cấp, các ngành, các doanh nghiệp và nhân dân, bảo tồn phát huy giá trị di sản văn hóa, các giá trị truyền thống tốt đẹp của dân tộc, hướng đến phát triển du lịch bền vững; bảo vệ môi trường và thiên nhiên, xây dựng du lịch Bình Dương trở thành điểm đến an toàn, thân thiện, mến khách. Đồng thời, địa phương tạo sự đột phá về phát triển sản phẩm du lịch, chất lượng dịch vụ du lịch, định hướng phát triển du lịch theo hướng bền vững; tăng cường huy động xã hội hóa, đưa du lịch trở thành ngành kinh tế quan trọng của tỉnh, thúc đẩy sự phát triển mạnh mẽ của các ngành, lĩnh vực; có sức cạnh tranh cao trong khu vực và quốc tế. Trên cơ sở tiềm năng, lợi thế của địa phương đối với phát triển du lịch nói chung, du lịch xanh bền vững nói riêng, năm 2017 tỉnh Bình Dương xác định mục tiêu đến năm 2020 đón 5,5 triệu lượt khách, tăng bình quân 5%/năm (340.000 khách quốc tế, 5.160.000 khách nội địa), doanh thu du lịch đạt 1.500 tỷ đồng (tăng bình quân 6%/năm) (Ủy ban nhân dân tỉnh Bình Dương, Kế hoạch số 5822/KH-UBND, 2017). Đồng thời, tỉnh Bình Dương chú trọng công tác tuyên truyền về mục đích, ý nghĩa của “phát triển du lịch trở thành ngành kinh tế mũi nhọn”. Qua đó, giúp cán bộ, đảng viên, người dân, doanh nghiệp nhận thức hơn nữa về vị trí, vai trò, tầm quan trọng của ngành du lịch đối với sự nghiệp phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội của tỉnh Bình Dương. Xác định du lịch nói chung, du lịch xanh nói riêng là ngành kinh tế tổng hợp, có tính liên ngành, liên vùng, xã hội hóa cao, có tính nhân văn sâu sắc, có khả năng đóng góp lớn vào phát triển kinh tế, tạo nhiều việc làm, chuyển dịch cơ cấu kinh tế và tạo động lực đối với các ngành, lĩnh vực khác phát triển. Vì vậy, tỉnh Bình Dương ưu tiên phát triển các sản phẩm dịch vụ có chất lượng cao, nâng cao chất lượng các sản phẩm du lịch để phục vụ du khách tại các khu, điểm du lịch trên địa bàn tỉnh; tập trung khai thác và phát triển các sản phẩm như du lịch sinh thái vườn, du lịch xanh, du lịch ven sông, du lịch cộng đồng; gắn kết hoạt động bảo tàng tỉnh, hoạt động bảo tồn và phát huy giá trị các di sản văn hóa; nâng cao chất lượng các món ăn đặc trưng của tỉnh để phục vụ du khách như bánh bèo Mỹ Liên, măng cụt Lái Thiêu, gà nướng sầu riêng, gỏi măng cụt…; phát triển các loại hình du lịch nghỉ dưỡng, du lịch kết hợp khám chữa bệnh…nhằm đa dạng hóa các sản phẩm du lịch (Ủy ban nhân dân tỉnh Bình Dương, Kế hoạch số 5822/KH- UBND, 2017) nói chung, du lịch xanh nói riêng để thu hút du khách đến tỉnh Bình Dương. Với tầm nhìn chiến lược phát triển du lịch liên vùng, liên kết khu vực để phát huy lợi thế địa phương, sản phẩm du lịch cạnh tranh, xây dựng thương hiệu “du lịch Bình Dương”, nhất là du lịch xanh bền vững, tỉnh Bình Dương xây dựng kế hoạch “triển khai thỏa thuận hợp tác phát triển du lịch Vùng Đông Nam Bộ giai đoạn 2020-2025. Mục đích của kế hoạch này là tăng cường liên kết phát triển du lịch 6 tỉnh, thành phố Vùng Đông Nam Bộ trong lĩnh vực quản lý nhà nước, phát triển và liên kết sản phẩm du lịch, quảng bá xúc tiến, phát triển nguồn nhân lực và kêu gọi đầu phát triển du lịch, nhất là du lịch xanh bền vững. Phát huy tối đa tiềm năng, lợi thế của Bình Dương để tăng cường tổ chức hoạt động du lịch, xây dựng và phát triển những sản phẩm du lịch có lợi thế, có chất lượng cao, khẳng định thương hiệu có sức hấp dẫn khách du lịch, thu hút các nhà đầu tư, đồng thời thúc đẩy tăng trưởng ngành du lịch tỉnh Bình Dương. Tỉnh Bình Dương chú trọng khai thác sản phẩm du lịch đường sông đó là triển khai hiệu quả kế hoạch phát triển tuyến và các sản phẩm du lịch đường sông trên địa bàn tỉnh Bình Dương đến năm 2025, định hướng đến năm 2030 theo hướng ưu tiên phát triển du lịch xanh bền vững. Do đó, địa phương ưu tiên xây dựng mới, nâng cấp 4 bến hành khách và hoàn thiện hạ tầng cơ sở dọc tuyến sông Sài Gòn để đón khách phục vụ phát triển du lịch đường sông theo tuyến Thành phố Hồ Chí Minh - Bình Dương - Tây Ninh (Bến khách tại đình Phú Long trên sông Sài Gòn, phường Lái Thiêu, thành phố Thuận An; Bến tàu khách và du lịch Bình Dương, thành phố 307
Thủ Dầu Một; Bến Dầu Tiếng trên sông Sài Gòn; Bến Rạch Bắp, thị xã Bến Cát). Khai thác sản phẩm du lịch tham quan làng nghề truyền thống gắn với thực hiện Đề án “Bảo tồn và phát triển làng nghề truyền thống sơn mài Tương Bình Hiệp kết hợp du lịch trên địa bàn thành phố Thủ Dầu Một”, Bảo tàng gốm sứ để đưa vào phục vụ khách theo tuyến Thành phố Hồ Chí Minh - Bình Dương - Tây Ninh và tuyến Thành phố Hồ Chí Minh - Bình Dương - Bình Phước. Khai thác sản phẩm du lịch loại hình tham quan trang trại trên địa bàn huyện Phú Giáo, sản phẩm du lịch công nghiệp tại các khu công nghiệp, các nhà máy sản xuất kể cả trong và ngoài khu công nghiệp để đưa vào phục vụ du khách theo tuyến Thành phố Hồ Chí Minh - Bình Dương - Bình Phước (Ủy ban nhân dân tỉnh Bình Dương, Quyết định số 6400/QĐ-UBND, 2020) đáp ứng nhu cầu người trong tỉnh, cả nước và quốc tế. Mặc dù tỉnh Bình Dương là một trong các địa phương có tốc độ phát triển công nghiệp dẫn đầu Vùng kinh tế trọng điiểm phía Nam, nhưng địa phương vẫn chú trọng phát triển ngành công nghiệp không khói nói chung, du lịch xanh bền vững nói riêng. Do đó, tỉnh này xác định các mục tiêu phấn đấu cụ thể trong từng giai đoạn. Từ 2021-2025, ngành du lịch Bình Dương tăng trưởng bình quân 15%; đến năm 2025, tổng lượng khách du lịch đạt 5.250.000 lượt; trong đó, khách quốc tế đạt 320.000 lượt, khách nội địa đạt 4.930.000 lượt; tốc độ tăng trưởng doanh thu đạt 20%, giải quyết việc làm cho 7.500 lao động. Giai đoạn 2026-2030, du lịch tỉnh Bình Dương phấn đấu tăng trưởng bình quân 7%; đến năm 2030, tổng lượng khách du lịch đạt 8.100.000 lượt; trong đó, có khách quốc tế đạt 480.000 lượt, khách nội địa đạt 7.620.000 lượt khách; tốc độ tăng trưởng doanh thu bình quân đạt 12%; đến năm 2030, doanh thu đạt 3.700 tỷ đồng, giải quyết việc làm cho 8.500 lao động (Ủy ban nhân dân tỉnh Bình Dương, Quyết định số 2823/QĐ-UBND, 2021) trên địa bàn tỉnh. 5. THẢO LUẬN VÀ MỘT SỐ HÀM Ý CHÍNH SÁCH Để phát triển lĩnh vực du lịch xanh bền vững trên địa bàn tỉnh Bình Dương xứng tầm với tiềm năng, lợi thế điều kiện tự nhiên, văn hóa đa dạng, phong phú; phát huy tối ưu thế mạnh của du lịch xanh bền đối với phát triển kinh tế, xã hội, giữ vững quốc phòng - an ninh, giải quyết sinh kế cho người dân, góp phần xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh, hiện đại cần các giải pháp đồng bộ. Thứ nhất, cả hệ thống chính trị cần có góc nhìn tiếp cận mới đối với lĩnh vực phát triển du lịch xanh còn khá mới mẻ ở Việt Nam nói chung, tỉnh Bình Dương nói riêng. Phát triển du lịch xanh bền vững là xu thế khách quan, tất yếu đối với sự phát triển kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn trong bối cảnh biến đổi khí hậu gia tăng ngày càng gay gắt, khốc liệt. Từ đó, địa phương cần xây dựng, hoàn thiện thể chế chính sách ưu đãi về thuê đất đai, vay vốn, đào tạo nghề… để tạo điều kiện, khuyến khích nhà đầu tư, doanh nghiệp tư nhân phát triển du lịch xanh bền vững trên địa bàn tỉnh theo tinh thần Nghị quyết số 10-NQ/TW của Ban Chấp hành Trung ương (khóa XII) năm 2017 “về phát triển kinh tế tư nhân trở thành một động lực quan trọng của nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa”. Thứ hai, tăng trưởng xanh là sự nghiệp của cả hệ thống chính trị, toàn dân, cộng đồng doanh nghiệp và các cơ quan, tổ chức liên quan, được thúc đẩy bằng tinh thần đổi mới sáng tạo và khát vọng phát triển đất nước phồn vinh, bền vững (Thủ tướng Chính phủ, Quyết định số 1658/QĐ-TTg, 2021). Do đó, cả hệ thống chính trị tăng cường công tác tuyên truyền trên các phương tiện thông tin đại chúng để cán bộ, đảng viên, lực lượng vũ trang, công chức, viên chức, đoàn viên, hội viên, người dân nhận thức đầy đủ về vị trí, vai trò của phát triển du lịch xanh bền vững trên địa bàn tỉnh Bình Dương. Từ đó, tạo sự đồng thuận, ủng hộ của người dân đối với các dự án phát triển du lịch xanh bền vững trên địa bàn tỉnh trong thời gian tới. Trong đó, mỗi người dân, du khách đến với các khu du lịch xanh luôn thể hiện trách nhiệm của mình đối với môi trường tự nhiên trong lành, ra sức bảo vệ sự phát triển xanh bền vững của địa phương. 308
Thứ ba, tỉnh Bình Dương cần chú trọng chính sách khuyến khích tính chất “xanh hóa” đối với phát triển hạ tầng cơ sở vật chất du lịch như ứng dụng năng lượng mặt trời, sử dụng vật liệu tái chế, vật liệu tự nhiên, chế biến và xử lý nước thải đúng quy định, sử dụng xe điện phục vụ du khách lưu thông trong các khu du lịch, nói không với rác thải nhựa; kết hợp chặt chẽ xây dựng nông thôn mới với phát triển du lịch xanh bền vững. Phát triển du lịch xanh bền vững gắn với công tác bảo vệ, tôn tạo các di sản văn hóa vật thể, phi vật thể, di tích lịch sử cách mạng, lợi thế sông nước, ao hồ, rừng tự nhiên …trên địa bàn tỉnh. Thứ tư, tỉnh Bình Dương cần đầu tư nghiên cứu “bộ tiêu chí xanh” trong phát triển du lịch nói chung, du lịch xanh bền vững nói riêng. Trên cơ sở đó, các cơ quan quản lý nhà nước, doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ vận dụng, thực hiện trong quá trình đầu tư, quy hoạch, kinh doanh du lịch xanh bền vững theo phương châm “lợi ích hài hòa”, chung tay bảo vệ môi trường. Qua đó, địa phương xây dựng căn cứ, tiêu chí để công nhận các sản phẩm du lịch xanh bền vững như khu nghỉ dưỡng xanh, nhà hàng xanh, khách sạn xanh, tour xanh, trang trại xanh…đáp ứng nhu cầu người dân trong xu thế phát triển mới. Thứ năm, địa phương tăng cường mở rộng, phát triển các ý tưởng từ cộng đồng, chuyên gia, nhà khoa học về chiến lược phát triển kinh tế xanh, du lịch xanh bền vững, kinh tế tuần hoàn góp phần bảo vệ môi trường, ứng phó với biến đổi khí hậu; tiếp cận nhanh những kiến thức xanh, công nghệ sạch của cộng đồng khoa học trong và ngoài nước, nhất là các nước có nền du lịch xanh phát triển bền vững, từ đó vận dụng vào phát triển du lịch xanh bền vững trên địa bàn tỉnh Bình Dương. Làm được điều này, Bình Dương sẽ hiện thực hóa tăng trưởng du lịch xanh bền vững như địa phương đã rất thành công đối với phát triển công nghiệp trong thời gian qua. Thứ sáu, hiện nay phát triển du lịch xanh bền vững, tăng trưởng xanh, kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn vừa là cơ hội vừa là thách thức đối với sự phát triển kinh tế, xã hội cả nước nói chung, tỉnh Bình Dương nói riêng. Tuy nhiên, đây là xu thế phát triển tất yếu của thế giới ngày nay, mà nước ta nói chung, Bình Dương nói riêng không đứng ngoài sự phát triển kinh tế, xã hội đương đại. Từ đó, xác định mục tiêu phát triển du lịch xanh bền vững sẽ góp phần quan trọng đối với phát triển kinh tế, xã hội bền vững tỉnh Bình Dương trong vùng kinh tế trọng điểm phía Nam theo tinh thần Nghị quyết số 24-NQ/TW “về phát triển kinh tế - xã hội và bảo đảm quốc phòng, an ninh vùng Đông Nam Bộ đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045”. 6. KẾT LUẬN Phát triển du lịch xanh tỉnh Bình Dương trong hiện tại, tương lai là một trong những định hướng phù hợp đối với sự tác hại của biến đổi khí hậu. Việc xây dựng thương hiệu “du lịch xanh Bình Dương” là một trong các nhiệm vụ quan trọng, cấp bách của cả hệ thống chính trị đối với sự phát triển nhanh, bền vững kinh tế, xã hội tỉnh Bình Dương. Sự phát triển du lịch xanh sẽ góp phần thực hiện các mục tiêu tăng trưởng xanh, kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn, kinh tế số, xã hội số, con người số… để nâng cao trách nhiệm cộng đồng của mỗi người dân tỉnh Bình Dương, cũng như khách du lịch đến địa phương này theo tinh thần “chiến lược quốc gia về tăng trưởng xanh giai đoạn 2021-2030, tầm nhìn 2050” của Chính phủ. Phát triển du lịch xanh bền vững tỉnh Bình Dương trong thời gian tới theo phương châm “lấy con người làm trung tâm, giúp giảm thiểu tính dễ bị tổn thương của con người trước biến đổi khí hậu; khuyến khích lối sống có trách nhiệm của từng cá nhân đối với cộng đồng và xã hội, định hướng thế hệ tương lai về văn hóa sống xanh, hình thành xã hội văn minh, hiện đại hài hòa với thiên nhiên và môi trường” (Thủ tướng Chính phủ, Quyết định số 1658/QĐ-TTg, 2021). Với tinh thần đoàn kết, thống nhất, nỗ lực phấn đấu, chung sức, đồng lòng của toàn Đảng bộ, chính quyền và người dân tỉnh Bình Dương theo tinh thần “tiền hô hậu ủng”, “nhất hô bá 309
ứng”, “trên dưới đồng lòng”, “dọc ngang thông suốt” sẽ hiện thực hóa xây dựng thương hiệu “du lịch xanh Bình Dương” góp phần xây dựng xây dựng tỉnh Bình Dương trở thành vùng đất nghĩa tình, đáng sống trong hiện tại và tương lai. TÀI LIỆU THAM KHẢO 1. Đảng Cộng sản Việt Nam. 2017. Nghị quyết số 08-NQ/TW về phát triển du lịch trở thành ngành kinh tế mũi nhọn, ngày 16/01/2017. Hà Nội. 2. Thủ tướng Chính phủ. 2021. Quyết định số 1658/QĐ-TTg về Phê duyệt chiến lược quốc gia về tăng trưởng xanh giai đoạn 2021-2030, tầm nhìn 2050, ngày 01/10/2021. Hà Nội. 3. Ủy ban nhân dân tỉnh Bình Dương. 2011. Quyết định số 2303-QĐ-UBND về việc phê duyệt quy hoạch phát triển du lịch Bình Dương đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030, ngày 15/8/2011. Bình Dương. 4. Ủy ban nhân dân tỉnh Bình Dương. 2017. Kế hoạch số 5822/KH-UBND về triển khai thực hiện Kế hoạch số 33-KH/TU ngày 26/6/2017 của Tỉnh ủy Bình Dương thực hiện Nghị quyết số 08-NQ/TW ngày 13/01/2017 của Bộ Chính trị về phát triển du lịch trở thành ngành kinh tế mũi nhọn, ngày 21/12/2017. Bình Dương. 5. Ủy ban nhân dân tỉnh Bình Dương. 2019. Kế hoạch số 4352/KH-UBND về phát triển tuyến và các sản phẩm du lịch đường sông trên địa bàn tỉnh Bình Dương đến năm 2025, định hướng đến năm 2030, ngày 28/8/2019. Bình Dương. 6. Ủy ban nhân dân tỉnh Bình Dương (2020), Báo cáo số 224/BC-UBND về tình hình thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội 2016-2020, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội Bình Dương 05 năm 2021-2025, ngày 27/8/2020. Bình Dương. 7. Ủy ban nhân dân tỉnh Bình Dương. 2020. Quyết định số 6400/QĐ-UBND về triển khai thỏa thuận hợp tác phát triển du lịch Vùng Đông Nam Bộ giai đoạn 2020-2025, ngày 28/12/2020. Bình Dương. 8. Ủy ban nhân dân tỉnh Bình Dương. 2021. Quyết định số 2823/QĐ-UBND về Phê duyệt đề án phát triển du lịch tỉnh Bình Dương đến năm 2025, định hướng đến năm 2030, ngày 09/12/2021. Bình Dương. 9. Nguyễn Văn Đính (2020), Phát triển du lịch xanh Việt Nam, tạp chí Du lịch https://vtr.org.vn/phat- trien-du-lich-xanh-viet-nam.html (Truy cập ngày 10/5/2023) 310