Phát triển tổ chức tài chính vi mô ở Việt Nam: Thực trạng và khuyến nghị

TAÏP CHÍ KHOA HOÏC ÑAÏI HOÏC SAØI GOØN Soá 23 (48) - Thaùng 12/2016<br /> <br /> <br /> <br /> Phát triển tổ chức tài chính vi mô ở Việt Nam:<br /> Thực trạng và khuyến nghị<br /> <br /> Development of microfinance institutions in Vietnam: Situation and<br /> recommendations<br /> <br /> TS. Võ Đức Toàn<br /> T Đại học Sài Gòn<br /> <br /> Vo Duc Toan, Ph.D.,<br /> Saigon University<br /> <br /> Tóm tắt<br /> Phát triển tổ chức tài chính vi mô nói riêng và thị t ng tài chính vi mô nói chung có thể xem là một<br /> giải pháp quan trọ t o cô tác xóa đói, iảm nghèo và phát triển doanh nghiệp ở Việt Nam trong<br /> iai đoạn hiện nay. Bài viết đã cho thấy đ ợc thực trạng, vai trò của các tổ chức tài chính vi mô ở Việt<br /> Nam, đã êu lê hững vấ đề tồn tại trong hoạt động của các tổ chức tài chí h vi mô làm cơ sở cho<br /> những khuyến nghị thiết thực đối với các chủ thể tham gia trong quan hệ tài chí h vi mô, đồng th i các<br /> cơ qua chức ă cũ cần có những giải pháp đồng bộ nhằm phát triển các tổ chức tài chính vi mô từ<br /> đó tác độ đến an sinh xã hội, việc làm cho i hèo, i thu nhập thấp và â cao ă lực tài<br /> chính cho doanh nghiệp siêu nhỏ góp phầ làm tă t ởng kinh tế của Việt Nam trong th i gian tới.<br /> Từ khóa: tổ chức tài chính vi mô.<br /> Abstract<br /> Developing microfinance institutions in particular and microfinance market in general can be seen as an<br /> important solution for hunger eradication, poverty reduction and the development of enterprises in<br /> Vietnam in the current period. The article presents the practical status of microfinance institutions and<br /> their role in Vietnamese economy. By analyzing problems occurring in the operation of microfinance<br /> institutions, this article makes practical suggestions to those who attend microfinance relations,<br /> accompanied with synchronous solutions for the authorities to develop microfinance instituitions, which<br /> will positively affect social living quality, creating more jobs for people with lower income, improving<br /> financial capacity of micro enterprises, and contributing to the economic growth of Vietnam in the<br /> coming time.<br /> Keywords: microfinance organizatio.<br /> <br /> <br /> 1. Đặt vấn đề hỏ h sẽ óp phầ qua t ọ t o<br /> Thị t tài chí h vi mô là thị việc cải thiệ đ i số , tạo cô ă việc<br /> t cu cấp các dịch vụ tài chí h cơ làm cho xã hội, óp phầ đảm bảo t ật tự<br /> bả đáp ứ hu cầu chủ yếu của hữ xã hội và phát t iể ki h tế Việt Nam. Phát<br /> i thu hập thấp, i hèo và doa h t iể thị t tài chí h vi mô sẽ iúp hạ<br /> hiệp siêu hỏ, với hữ khoả cho vay chế phát t iể hì h thức tí dụ phí chí h<br /> <br /> 98<br /> thức ở Việt Nam, đây là hoạt độ ma Tổ chức tài chí h vi mô là một đị h<br /> hiều ủi o cho cả i cho vay và i chế chuyê cu cấp các dịch vụ sả phẩm<br /> đi vay, hiều đối t ợ t o xã hội đã lợi tài chí h vi mô bao ồm các khoả vay,<br /> dụ sự khó khă của i khác để cu tiết kiệm, bảo hiểm vi mô tới các đối t ợ<br /> cấp các khoả tí dụ với lãi suất ất cao là i thu hập thấp, i hèo và<br /> khô phù hợp với qui đị h của pháp luật doa h hiệp siêu hỏ. Tổ chức tài chính<br /> Việt Nam, ây a hiều hệ lụy cho xã hội vi mô có thể là các tổ chức phi chí h phủ,<br /> và ki h tế Việt Nam. Nói đế thị t tài tiết kiệm và hợp tác xã tí dụ , các tổ<br /> chí h vi mô chú ta khô thể bỏ qua chủ chức cô đoà , â hà thuộc sở hữu<br /> thể qua t ọ to việc kiế tạo thị hà ớc, â hà th ơ mại hoặc các<br /> t , đó là các tổ chức tài chí h vi mô, tổ chức phi â hà khác. Một tổ chức<br /> tuy hiê hiệ ay việc phát t iể các tổ tài chí h vi mô có thể hoạt độ khô<br /> chức ày cò ặp ất hiều khó khă và t ở theo lợi huậ h các â hà th ơ<br /> ại, đặc biết là các tổ chức tài chí h vi mô mai. Các tổ chức tài chí h vi mô có các<br /> đ ợc thà h lập theo Luật các tổ chức tí quy mô và mục đích hoạt độ khác hau,<br /> dụ 2010, qui mô và địa bà hoạt độ có thể cu cấp số l ợ thà h viê khách<br /> cò ất hạ chế, có thể ói cò quá hỏ bé hà khác hau,… Nhiều tổ chức tài chí h<br /> so với thị t tài chí h vi mô của Việt vi mô cò cu cấp các khoả cho vay và<br /> Nam hiệ ay. Chí h vì vậy, tác iả đã tiết kiệm, đào tạo về ki h doa h và các vấ<br /> chọ chủ đề là “Phát t iể tổ chức tài chí h đề về dịch vụ xã hội khác.<br /> vi mô ở Việt Nam: Thực t ạ và Khuyế Tại Việt Nam, theo khoả 5 Điều 4<br /> hị” hằm ói lê tì h hì h hoạt độ của Luật tổ chức tí dụ số 47/2010. Tổ chức<br /> các tổ chức tài chí h vi mô ở Việt Nam tài chính vi mô là loại hì h tổ chức tí dụ<br /> t o th i ia qua và hữ khuyế hị chủ yếu thực hiệ một số hoạt độ â<br /> hằm phát t iể các tổ chức ày. hà hằm đáp ứ hu cầu của các cá<br /> 2. Tài chính vi mô ở Việt Nam nhân, hộ ia đì h có thu hập thấp và doa h<br /> 2.1. Những vấn đề cơ bản về tài chính hiệp siêu hỏ. Theo khoả 1 Điều 87 về<br /> vi mô loại hì h tổ chức tài chí h vi mô, thì Tổ<br /> - Khái niệm về tài chính vi mô chức tài chí h vi mô đ ợc thà h lập d ới<br /> Tài chí h vi mô là việc cấp cho i hì h thức cô ty t ách hiệm hữu hạ .<br /> thu hập thấp, i hèo và doa h - Đối tượng và sản phẩm của tài chính<br /> hiệp siêu hỏ các khoả vay hỏ hằm vi mô<br /> mục đích iúp họ cải thiệ cuộc số , tham Đối t ợ tài chí h vi mô h ớ đế là<br /> ia vào các hoạt độ sả xuất hoặc khởi i có thu hập thấp, i cậ hèo,<br /> tạo các hoạt độ ki h doa h. Tài chí h vi i hèo và doa h hiệp siêu hỏ khó<br /> mô th kèm theo các dịch vụ khác h hoặc khô đủ khả ă tiếp cậ uồ<br /> tí dụ , tiết kiệm, bảo hiểm, vì hữ vố từ các â hà th ơ mại bởi<br /> i thu hập thấp, i hèo và doa h hữ ào cả về tài sả thế chấp, tài sả<br /> hiệp siêu hỏ có hu cầu ất lớ đối với bảo đảm. Khách hà của tài chính vi mô là<br /> các sả phẩm tài chí h, h khó hoặc hữ i lao độ , tập t u chủ yếu là<br /> khô tiếp cậ đ ợc các đị h chế tài chí h phụ ữ, các đối t ợ buô bá hỏ, hộ ia<br /> ngân hàng. đì h ô thô , các cửa hàng buôn bán<br /> - Khái niệm về tổ chức tài chính vi mô ki h doa h hỏ,..., từ thà h thị đế ô<br /> <br /> 99<br /> thô , iúp họ có uồ vố để thực hiệ cộ đồ i hèo, doa h hiệp siêu<br /> các hoạt độ sả xuất ki h doa h, cải hỏ hằm iúp họ cải thiệ đ i số , phát<br /> thiệ và â cao chất l ợ cuộc số cho t iể ki h tế và đó óp cho xã hội. Mặc<br /> họ, thực hiệ chí h sách a si h xã hội. dù vố vay hỏ, khô lớ h các khoả<br /> Sả phẩm của tài chí h vi mô là các vay tại các â hà th ơ mại h lại<br /> khoả vay hỏ đế các đối t ợ khách có ý hĩa vô cù qua t ọ , bởi hữ<br /> hà là hộ ia đì h hèo, i có thu khoả vay ày đế đ ợc với họ đú th i<br /> hập thấp, phụ ữ, doa h hiệp siêu điểm cầ thiết hất, iúp họ khởi tạo sả<br /> hỏ,…, mà có thể khô cầ tài sả thế xuất ki h doa h, tạo dự tài sả , ổ đị h<br /> chấp. N oài a tài chí h vi mô cò cu chi tiêu và bảo vệ họ khỏi hèo đói.<br /> cấp các dịch vụ khác h : tiết kiệm, bảo Theo N uyễ Kim A h (2013) cho<br /> hiểm cu cấp theo hì h thức là các cá ằ : “Tài chí h vi mô là thà h tố và iữ<br /> hâ , các hóm tổ. vai t ò qua t ọ t o quá t ì h phát t iể<br /> 2.2. Vai trò của tài chính vi mô ki h tế xã hội khu vực ô thô . Về bả<br /> Tại Việt Nam th i ia qua, tài chí h chất, tài chí h vi mô có vai t ò cả về tài<br /> vi mô đ ợc đá h iá khá thành công trong chí h và xã hội”. Tài chí h vi mô óp phầ<br /> cô tác iảm hèo, thà h tựu về cô tác iúp i hèo iảm thiểu đ ợc ủi o về<br /> iảm hèo đ ợc thể hiệ qua tỷ lệ iảm ki h tế và các cú sốc của cuộc số . Với<br /> hèo qua các ăm. Theo số liệu khảo sát uồ vố vay đá ti cậy, khô cầ tài<br /> của Wo ld Ba k (2011) đã cô bố ở Việt sả thế chấp ba đầu là cơ sở ề tả cho<br /> Nam có khoả 79% i dâ khô việc lên kế hoạch khởi độ sả xuất, mở<br /> đ ợc tiếp cậ với các dịch vụ tài chí h ộ ki h doa h, là hâ tố iúp cải thiệ<br /> chí h thức. Hầu hết họ khô thể hoặc và ia tă thu hập cho các hộ ia đì h.<br /> khô đ ợc tiếp cậ dịch vụ â hà Về mặt xã hội cho thấy tài chí h vi mô<br /> h có hu cầu ất lớ về tiết kiệm và iúp tìm kiếm và ổ đị h cô ă việc làm<br /> vay m ợ . Nhiều khi để iải quyết hu cầu cho lực l ợ lao độ , iảm thiểu việc<br /> tài chí h của mì h họ phải tự xoay xở từ cho vay ặ lãi, đổ vỡ hè hụi, cầm cố tài<br /> hiều uồ vố khác hau, chủ yếu là sả … của các hì h thức phi chí h thức<br /> thô qua tí dụ phi chí h thức với lãi đa tồ tại t o ề ki h tế.<br /> suất cao. 2.3. Hoạt động của một số tổ chức<br /> To phầ lớ t hợp, hiều tài chính vi mô ở Việt Nam<br /> i hèo buộc phải vay ặ lãi với lãi Tại Việt Nam có ất hiều các đơ vị<br /> suất ất cao, hà chục thậm chí hà t ăm cu cấp dịch vụ tài chí h vi mô, bao ồm<br /> phầ t ăm một ăm. Chí h vì vậy, tài chí h các Quỹ Tí dụ hâ dâ , N â hà<br /> vi mô cu cấp dịch vụ tí dụ , tiết kiệm, Chí h sách Xã hội, N â hà Nô<br /> bảo hiểm, các dịch vụ tài chí h khác và các hiệp và Phát t iể Nô thô , các công<br /> dịch vụ phi tài chí h: quả lý tài chí h và ty TNHH tài chính vi mô… đều cu cấp<br /> ủi o, h ớ dẫ chă uôi, chăm sóc sức dịch vụ tài chí h vi mô. Các tổ chức ày<br /> khỏe, vệ si h môi t … đã mở a cá h tập t u phục vụ chủ yếu cho các khách<br /> cửa thoát hèo cho i dâ và dịch vụ hà là các hộ ia đì h hèo, cậ hèo<br /> ày đã đ ợc i hèo đá h iá ất cao. và thu hập thấp. T o phầ ày, tác iả<br /> Tài chính vi mô có khả ă cu cấp các chỉ t ì h bày hoạt độ của một số tổ chức<br /> loại hì h dịch vụ và sả phẩm tài chí h cho tài chí h vi mô chủ yếu tại Việt Nam, chú<br /> <br /> 100<br /> t ọ các tổ chức thà h lập theo Luật các đói iảm hèo của đất ớc, TYM đã<br /> tổ chức tí dụ ăm 2010, h Tổ chức vi h dự hậ đ ợc hữ iải th ở cao<br /> tài chí h vi mô TNHH một thà h viê Tì h quý do Nhà ớc t ao tặ h Huâ<br /> Th ơ (TYM), Tổ chức tài chí h vi mô ch ơ lao độ hạ hất, Giải th ở<br /> t ách hiệm hữu hạ M7, Quỹ hỗ t ợ vố phụ ữ Việt Nam, Tổ chức tài chí h vi mô<br /> cho i hèo tự tạo việc làm (CEP)…. tiêu biểu.<br /> - Tổ chức Tài chính vi mô TNHH một Đối t ợ tham ia vay vố : các cá<br /> thành viên Tình Thương: hâ , có độ tuổi từ 18 đế 65 tuổi (khi<br /> Tổ chức Tài chí h vi mô TNHH một kết ạp vào TYM) thuộc các hóm đối<br /> thà h viê Tì h Th ơ (Tinh Thuong One t ợ sau:<br /> member Limited Liability Microfinance + Hộ hèo (theo tiêu chí quy đị h của<br /> Institution - TYM) là Tổ chức Tài chí h vi Chí h phủ).<br /> mô chí h thức đầu tiê tại Việt Nam do + Cá hâ , hộ ia đì h có thu hập<br /> Hội Liê hiệp Phụ ữ Việt Nam thà h lập thấp: mức thu hập bì h quâ / i/thá<br /> với sứ mệ h là cải thiệ chất l ợ cuộc d ới mức thu hập bì h quâ đầu i<br /> số của các cá hâ , hộ ia đì h có thu t u bì h do Chí h Phủ quy đị h.<br /> hập thấp, đặc biệt u tiê phụ ữ hèo, + Doa h hiệp siêu hỏ.<br /> yếu thế thô qua các dịch vụ tài chí h và + Đối t ợ khác: các cá hâ và tổ<br /> phi tài chí h, tạo cơ hội cho phụ ữ tham chức có hu cầu tham ia vào các hoạt<br /> ia vào các hoạt độ ki h tế và xã hội, độ khác của TYM khô bao ồm hoạt<br /> óp phầ â cao vị thế của i phụ độ vay vố , t ơ t ợ ia đì h.<br /> ữ. Đ ợc thà h lập ăm 1992, t ải qua hơ Mạ l ới hoạt độ : Hà Nội, Vĩ h<br /> 20 ăm phát t iể và t ở thà h, với Phúc, Phú Thọ, Bắc Ni h, Thái N uyê ,<br /> thà h tích iúp đỡ hà hì phụ ữ thoát Hải D ơ , H Yê , Nam Đị h, Tha h<br /> hèo bề vữ , v ơ lê làm iàu, xây Hoá, N hệ A .<br /> dự mô hì h vay vố dễ dà và phù hợp Lĩ h vực hoạt độ : Tí dụ , tiết<br /> với các hộ ia đì h tại các địa bà ô kiệm, t ơ t ợ ia đì h, đào tạo – t vấ<br /> thô , óp phầ tích cực vào cô cuộc xóa và hỗ t ợ cộ đồ .<br /> <br /> Bảng 1: Số liệu hoạt độ đến ngày 30/6/2016<br /> Stt Chỉ tiêu Giá trị<br /> 1 Số huyện 56<br /> 2 Số xã 481<br /> 3 Số chi nhánh, phòng giao dịch 59<br /> 4 Tổng cán bộ 429<br /> 5 Số cán bộ kỹ thuật 258<br /> 6 Tổng số khách hàng tham gia 123.857<br /> 7 Số khách hàng vay vốn 119.653<br /> 8 Số d ợ vốn vay (tỷ đồng) 906,82<br /> 9 Số d tiết kiệm (tỷ đồng) 643,37<br /> 10 Tỷ lệ nợ quá hạn (PAR - Portfolio at Risk) (%) 0,01<br /> Nguồn: http://tymfund.org.vn/news-38-214/so-lieu-van-hanh-cap-nhat/<br /> <br /> 101<br />  - Tổ chức tài chính vi mô trách nhiệm + Hoạt độ khác:<br /> hữu hạn M7 • Ủy thác, hậ ủy thác cho vay vố .<br /> Tổ chức M7-MFI (M7 - Microfinance • Cu ứ các dịch vụ t vấ tài chính<br /> Institution Limited) đ ợc tổ chức và hoạt liê qua đế lĩ h vực tài chí h vi mô.<br /> độ theo Luật các Tổ chức tí dụ 2010. • Cu ứ dịch vụ thu hộ, chi hộ và<br /> M7-MFI đ ợc N â hà Nhà ớc cấp chuyể tiề cho khách hà tài chí h vi mô.<br /> iấy phép thà h lập và hoạt độ ày • Làm đại lý cu ứ dịch vụ bảo hiểm.<br /> 13/01/2012 và chí h thức hoạt độ ăm - Quỹ hỗ trợ vốn cho người nghèo tự<br /> 2013. Hiệ tại, M7-MFI có khoả hơ tạo việc làm (CEP - Capital Aid Fund For<br /> 100 cá bộ hâ viê làm việc tại 3 chi Employment of The Poor)<br /> há h t ê địa bà 3 huyệ : huyệ Mai Với sứ mệ h cải thiệ cuộc số cho<br /> Sơ – tỉ h Sơ La; thà h phố Uô Bí và các hộ ia đì h hèo, â cao chất l ợ<br /> Huyệ Đô T iều – tỉ h Quả Ni h. cuộc số cho i có thu hập thấp.<br /> T ực thuộc các chi há h ày là 13 phò Mục tiêu của CEP là:<br /> iao dịch có t ụ sở tại 38 xã /ph . Số + Cu cấp các dịch vụ tài chí h vi mô<br /> khách hà tham ia vay vố , ửi tiết kiệm cho i hèo hằm iúp họ bắt đầu và<br /> đa đ ợc tă lê liê tục và đã đạt t ê phát t iể cô việc làm ă , sả xuất hỏ.<br /> 21.000 khách hàng. + Giảm hèo thô qua các hoạt<br /> Chức ă chủ yếu của tổ chức ày là độ tạo thu hập của i hèo iúp họ<br /> sử dụ vố tự có, vố huy độ để hỗ t ợ cải thiệ a si h ia đì h.<br /> i hèo, i có thu hập thấp, đặc + Giảm tỷ lệ thất hiệp đối với i<br /> biệt là phụ ữ và hóm dâ tộc thiểu số ở nghèo.<br /> các vù hèo và miề úi cao của Việt + Tham ia iúp i hèo xây<br /> Nam, từ đó óp phầ thực hiệ chủ t ơ dự cộ đồ , chia sẻ t ách hiệm, và ý<br /> xóa đói iảm hèo quốc ia. thức cộ đồ to việc bảo vệ môi<br /> Lĩ h vực hoạt độ : t xã hội là h mạ h.<br /> + Huy độ vố : Nhậ tiề ửi bằ + Mở ộ cu cấp các dịch vụ tài<br /> đồ Việt Nam d ới các hì h thức: Tiết chí h vi mô cho số l ợ i hèo và<br /> kiệm bắt buộc; Tiề ửi của các tổ chức và duy t ì sự bề vữ tài chí h của tổ chức.<br /> cá hâ bao ồm cả tiề ửi tự uyệ của Năm 2015, Quỹ CEP tiếp tục phát<br /> khách hà ; Vay vố của tổ chức tí dụ , t iể bề vữ và đã mở ộ phạm vi<br /> tổ chức tài chí h, và các cá hâ , tổ chức phục vụ thêm 306.000 thành viên nghèo.<br /> khác t o ớc và oài ớc theo quy Quỹ CEP đã tập t u mở ộ cu cấp<br /> đị h của Pháp luật. sả phẩm, dịch vụ cho cô hâ , lao độ<br /> + Cấp tí dụ : Cấp tí dụ bằ hèo và i có thu hập thấp tại các<br /> đồ Việt Nam d ới hì h thức cho vay. khu cô hiệp, khu chế xuất của<br /> Việc cấp tí dụ của M7-MFI có thể đ ợc Tp.HCM và vù oại thà h Tp.HCM,<br /> bảo đảm bằ tiết kiệm bắt buộc, bảo lã h các tỉ h lâ cậ . Quỹ CEP cũ đã thà h<br /> của hóm khách hà tiết kiệm và vay vố . lập hai chi há h mới tại tỉ h Bế T e và<br /> + Mở tài khoả : Mở tài khoả tiề ửi Bì h D ơ để tă hiệu quả tiếp cậ cộ<br /> tại N â hà Nhà ớc, â hà đồ hèo, mở ộ mạ l ới phục vụ<br /> th ơ mại. của CEP lê 33 chi há h với 17 chi há h<br /> <br /> <br /> 102<br /> tại các Quậ , Huyệ của Tp.HCM và 16 tiêu chuẩ quả lý ủi o ch a thật sự qua<br /> chi há h tại các tỉ h Bế T e, Bì h tâm và áp dụ hoặc áp dụng không theo<br /> D ơ , Đồ Nai, Đồ Tháp, Long An, chuẩ mực Việt Nam hoặc quốc tế. Nhiều<br /> Tây Ni h, Tiề Gia và Vĩ h Lo . tổ chức ch a hì h thà h các cơ chế kiểm<br /> Tì h hì h về hoạt độ đế ày soát qua t ọ hoặc có h ch a thực sự<br /> 31/12/2015: tốt, h : Cơ chế kiểm soát kiểm toá ội bộ;<br /> + CEP đã cấp 340.703 khoả vay cho Vậ hà h tổ chức hiệu quả hằm đảm bảo<br /> khách hà với mức vay bì h quâ là hoạt độ a toà , là h mạ h.<br /> 14.656.000 đồ thô qua mạ l ới 33 - Tổ chức tài chính vi mô chưa thật<br /> chi há h tại 9 tỉ h, thà h phố. sự minh bạch hóa thông tin: Nhiều tổ<br /> + CEP đã cấp tí dụ cho 288.490 chức tài chí h vi mô ch a thực hiệ việc<br /> khách hà tham ia ch ơ t ì h, t o mi h bạch hóa thô ti bằ cách cô bố<br /> đó 74% thà h viê vay vố CEP là ữ các thô ti , báo cáo tài chí h th<br /> (213.292 thành viên). xuyê và cập hật t ê t a mạ iê ,<br /> + Khoả 39% vố vay đ ợc thà h hoặc có thực hiệ h ch a đồ bộ,<br /> viê sử dụ cho hoạt độ mua bá hỏ, liê tục. Thô tí lãi suất thực t o cho<br /> 16% đ ợc sử dụ cho mục đích cải thiệ vay đối với khách hà cũ ch a õ à .<br /> hà ở, xây hà vệ si h, 15% cho mục đích - Sản phẩm dịch vụ chưa đa dạng,<br /> chă uôi, ô hiệp và hiệp, và nguồn vốn hoạt động hạn chế, chất lượng<br /> 30% cho các mục đích khác h dịch vụ, dịch vụ chưa cao: Các sả phẩm dịch vụ<br /> sả phẩm tiểu thủ cô hiệp, mua sắm hầu h tập t u vào cho vay, với một vài<br /> cô cụ lao độ , đó học phí, khám chữa sả phẩm ắ hoặc t u hạ , mục đích<br /> bệ h và t ả ợ vay ặ lãi. sử dụ chủ yếu cho sả xuất, ch a qua<br /> 2.4. Những vấn đề tồn tại tâm hiều đế phát t iể sả phẩm cho vay<br /> - Năng lực quản trị và điều hành của tiêu dù . Hai tổ chức tài chí h vi mô đ ợc<br /> tổ chức tài chính vi mô chưa cao, chưa có cấp phép là TYM và M7 đ ợc phép huy<br /> chiến lược rõ ràng: Các tổ chức tài chí h vi độ tiề ửi từ dâ c , h cách thức<br /> mô hoạt độ đều vì mục tiêu phục vụ và lãi suất huy độ ch a li h hoạt và hấp<br /> i hèo, i có thu hập thấp, các dẫ h các â hà th ơ mại và quỹ<br /> doa h hiệp siêu hỏ, óp phầ thực hiệ tí dụ . Các tổ chức tài chí h vi mô có<br /> chủ t ơ của Đả và Nhà ớc về đảm huy độ tiề ửi tiết kiệm bắt buộc là chủ<br /> bảo a si h xã hội và iảm đói hèo, yếu h khách hà khô thực sự thích<br /> h khô phải tổ chức ào cũ có loại tiề ửi ày. Quy mô tiết kiệm bắt<br /> chiế l ợc và kế hoạch õ à để đạt mục buộc cũ t ơ đối hỏ, phầ tiề ửi tự<br /> tiêu đặt a. Hầu hết các tổ chức ch a có uyệ ất ít do hì h thức ày khô hấp<br /> chiế l ợc õ à , kế hoạch hoạt độ cũ dẫ với khách hà . Do vậy, uồ vố<br /> chỉ đ ợc xây dự theo từ ăm. Nhiều tổ của các tổ chức tài chí h vi mô phụ thuộc<br /> chức tài chí h vi mô hiệ có mô hì h tổ chủ yếu vào vố chủ sở hữu hoặc vố tài<br /> chức khác hau, hiều mô hì h ch a h ớ t ợ. Hầu h các tổ chức tài chí h vi mô<br /> theo chuẩ của tổ chức tài chí h vi mô khô cu cấp các sả phẩm dịch vụ<br /> chí h thức. Cơ cấu quả t ị tài chí h ch a khác. Một số tổ chức tài chí h vi mô thực<br /> ma tí h tự chủ, độc lập. Các chuẩ mực, hiệ bá bảo hiểm với t cách là đại lý cho<br /> <br /> <br /> 103<br /> một số cô ty bảo hiểm. - Thiếu sự kết nối giữa các tổ chức<br /> - Môi trường kinh tế, xã hội gây ra hoạt động tài chính vi mô: Do hiều lý do<br /> nhiều tác động tiêu cực đến tổ chức và khác hau, h thiếu và yếu uồ tài<br /> khách hàng tài chính vi mô: Trong th i chí h, uồ hâ lực ch a có tầm hì và<br /> ia qua tì h hì h ki h tế - xã hội có hiều kỹ ă điều hà h mạ l ới, ch a có cơ<br /> biế độ ả h h ở xấu tới các thà h chế và ă lực tạo uồ tốt, ch a sẵn<br /> phầ ki h tế ói chu , với các tổ chức tài sà tham ia liê kết của các tổ chức tài<br /> chí h vi mô và khách hà ói iê . Việt chính vi mô... ê hoạt độ cò ma tí h<br /> Nam th phải đối mặt với tỷ lệ lạm chất cầm chừ , ma tí h địa ph ơ g.<br /> phát ở mức cao, điều ày làm tă chi phí - Vấn đề tuyên truyền cho khách<br /> vố của các tổ chức tài chí h vi mô, lạm hàng và cộng đồng chưa được thực hiện<br /> phát cao tác độ t ực tiếp tới thu hập và tốt: Chỉ hữ ai đã là khách hà mới<br /> đ i số đối với khách hà thu hập thấp cảm hậ hết các điểm mạ h của loại hì h<br /> của các tổ chức tài chí h vi mô. Bê cạ h ày, và ất hiều khách hà t ở ê t u<br /> đó, số l ợ doa h hiệp phá sả , iải thà h với tài chí h vi mô. Tuy hiê , do<br /> thể, tạm ừ sả xuất tại Việt Nam cũ phạm vi hoạt độ của các tổ chức tài<br /> ở mức cao. Mặc dù các doa h hiệp chí h vi mô hạ chế, uồ lực và hâ sự<br /> khô phải là đối t ợ khách hà chí h iới hạ , cộ đồ xã hội ói chu và<br /> của tổ chức tài chí h vi mô, khách hà tài các hà quả lý, hà hoạch đị h chính sách<br /> chí h vi mô bị ả h h ở ất lớ do sả ch a thực sự hiểu õ về lợi ích và đặc t<br /> xuất ki h doa h của khách hà ằm t o của tài chí h vi mô. Tác độ của tài chí h<br /> chuỗi iá t ị liê qua tới doa h hiệp, vì vi mô tới phát t iể ki h tế ô hiệp<br /> vậy, hoạt độ ày bị suy iảm hiêm ô thô , iảm hèo cũ ch a đ ợc<br /> t ọ về iá cả hoặc sả l ợ ; khách hà t uyề thô đầy đủ và õ à .<br /> tài chí h vi mô là hữ i làm cô 3. Các khuyến nghị<br /> ă l ơ t o doa h hiệp, khi doa h 3.1. Đối với các tổ chức tài chính vi mô<br /> hiệp phá sả hoặc iải thể thì khách - Tăng cường công tác quản trị, điều<br /> hà sẽ mất việc. Cò ếu doa h hiệp hành và nâng cao chất lượng nguồn<br /> làm ă thua lỗ, thu hập của khách hàng tài nhân lực:<br /> chí h vi mô cũ bị iảm sút. Bê cạ h đó, Các tổ chức đã đ ợc cấp phép cầ<br /> các vấ đề về dịch bệ h, thiê tai, ô hiểm hoà thiệ cơ cấu tổ chức, quả t ị, điều<br /> môi t , sự phát t iể dâ số... ả h hà h, phâ đị h õ t ách hiệm và quyề<br /> h ở hiều và t ực tiếp hất tới khách hạ của các bộ phậ t o cơ cấu tổ chức;<br /> hàng tài chính vi mô. Lý do là khách hàng xây dự cơ chế kiểm soát, kiểm toá ội<br /> tài chí h vi mô chủ yếu có thu hập từ khu bộ, vậ hà h tổ chức hiệu quả hằm đảm<br /> vực ô hiệp ô thô , uồ thu bảo hoạt độ a toà , là h mạ h; tă<br /> hập khô đa dạ và ổ đị h. Mỗi khi có c áp dụ các chuẩ mực tiêu chuẩ<br /> hữ dịch bệ h hoặc thiê tai lớ , hiều quả t ị ủi o. Hợp tác t o hoạt độ với<br /> khách hà tài chí h vi mô mất cả hà cửa, các tổ chức tài chí h vi mô khác, tậ dụ<br /> ph ơ tiệ sả xuất. Vì thế, khả ă t ả sức mạ h của chí h quyề địa ph ơ ,<br /> ợ của các khách hà ày hầu h khó có đoà thể chí h t ị - xã hội để tối u hóa<br /> thể khôi phục đ ợc. hoạt độ . Điều ày iúp tă uy tí của tổ<br /> <br /> <br /> 104<br /> chức đối với các hà quả lý, cũ h uy kiệm chi phí cho tổ chức tài chí h vi mô.<br /> tí chu đối với khách hà , là cơ hội để - Tăng cường minh bạch hóa thông<br /> phát t iể thị t tài chí h vi mô t o tin và bảo vệ quyền lợi khách hàng:<br /> t ơ lai. Để bảo vệ quyề lợi khách hà và<br /> Phát t iể uồ hâ lực chủ yếu tă uy tí của tổ chức, cầ mi h bạch hóa<br /> thô qua phát t iể cơ sở hạ tầ cho đào các thô ti cơ bả của tổ chức tài chí h<br /> tạo hiệp vụ và quả lý đó vai t ò hết vi mô h : lãi suất, các điều khoả hợp<br /> sức qua t ọ . Các tổ chức tài chí h vi mô đồ , báo cáo tài chí h… Đảm bảo tất cả<br /> cầ chú ý đế chí h sách phát t iể uồ các điều khoả cho vay khách hà đều<br /> hâ lực thô qua việc hoà thiệ về đ ợc biết và đ ợc iải thích õ à . Các<br /> tuyể dụ , đào tạo, sử dụ hâ lực, lựa quyề lợi và hĩa vụ của khách hà khi<br /> chọ và phâ hạ hâ lực, chức da h ửi tiề và vay vố đ ợc thể hiệ õ à<br /> tiề l ơ và chế độ khe th ở , khuyế t o các quy đị h và đ ợc iêm yết cô g<br /> khích các uyê tắc iao tiếp ội bộ... với khai. Thực hiệ kiểm toá độc lập ít hất<br /> mục tiêu â cao tầm và kỹ ă của cá một ăm một lầ đối với các báo cáo tài<br /> bộ lã h đạo, xây dự đội ũ hâ viê chí h để tă tí h mi h bạch của tổ chức,<br /> vừa có chuyê mô tốt vừa có phẩm chất từ đó tă đ ợc uy tí của các tổ chức tài<br /> đạo đức hề hiệp. chính vi mô.<br /> Cầ tạo lập một hệ thố cơ chế chí h - Đa dạng hóa và tăng chất lượng sản<br /> sách độ lực để khuyế khích sự v ơ lê phẩm, dịch vụ:<br /> t o lao độ sá tạo của tập thể i Tổ chức tài chí h vi mô cầ tă<br /> lao độ . Bố t í cá bộ hâ viê vào c huy độ tiề tiết kiệm t o dâ c<br /> hữ vị t í phù hợp với khả ă , t ì h với các cách thức huy độ khác hau, đa<br /> độ, tí h cách để phát huy tối đa ă lực, dạ hóa các hì h thức huy độ vố với<br /> sức sá tạo. Xây dự quy hoạch cá bộ các mức lãi suất khác hau. Các tổ chức tài<br /> theo hu cầu của tổ chức và ă lực t iể chí h vi mô cầ tă c cô tác<br /> vọ của i lao độ . Cải thiệ môi hiê cứu thị t , cải tiế và áp dụng<br /> t làm việc khiế cho hâ viê thực sả phẩm dịch vụ mới h : đa dạ hóa<br /> sự ă độ , sá tạo và làm chủ hiệp cách t ả ốc, t ả lãi cho vay, cách huy độ<br /> vụ, t á h tì h t ạ t ô ch , ỷ lại vào cấp tiết kiệm để có thể đáp ứ hiều hu cầu<br /> t ê . Luô tạo a môi t cạ h t a h khác hau; phát t iể một số dịch vụ h<br /> là h mạ h iữa các hâ viê , tạo độ lực chuyể tiề qua điệ thoại hoặc i te et,<br /> t o lao độ , t á h tì h t ạ ại học dịch vụ bảo hiểm vi mô, đại lý thu chi hộ...<br /> hỏi và từ đó â cao ki h hiệm cho bả hằm đáp ứ hu cầu tài chí h ày cà<br /> thâ . Bê cạ h hâ viê có t ì h độ cao, cao của hộ hèo, hộ có thu hập thấp và<br /> hoạt độ tài chí h vi mô phải có hâ doa h hiệp siêu hỏ. N oài số l ợ<br /> viê có ki h hiệm lâu ăm, t u thà h dịch vụ, cầ chú t ọ hiều hơ tới chất<br /> với tổ chức mới tạo a tí h a toà , chắc l ợ dịch vụ, sự đa dạ của dịch vụ cu<br /> chắ t o cô việc. Cải tạo môi t cấp, mức độ sẵ có và dễ dà tiếp cậ của<br /> làm việc làm cho hâ viê ắ kết với dịch vụ.<br /> hau hơ , th xuyê t ao đổi ki h - Nâng cao năng lực tài chính:<br /> hiệm, học hỏi lẫ hau sẽ óp phầ tiết Các tổ chức tài chí h vi mô cầ tìm<br /> <br /> <br /> 105<br /> kiếm và tậ dụ các uồ huy độ iá ẻ số . Chủ độ và tích cực tham ia các<br /> h : vố từ các hà tài t ợ, các hà đầu t cuộc hội họp tại các Hiệp hội, các buổi hội<br /> cho phát t iể , vố ủy thác của các tổ chức họp tập huấ tại địa ph ơ để ắm bắt kịp<br /> tí dụ …. Đây là cơ sở qua t ọ để các th i các thô ti về ki h tế xã hội, các<br /> tổ chức tài chí h vi mô iảm lãi suất cho ki h hiệm từ các thà h viê t o hóm,<br /> vay, tă tí h bề vữ t o hoạt độ . Có iúp t ao đổi thô ti ki h hiệm sả<br /> chí h sách vậ độ đầu t cho phát t iể xuất óp phầ cải thiệ thu hập cho ia<br /> xã hội từ các doa h hiệp, các hà hảo đì h, v ơ tới mục tiêu iảm hèo và<br /> tâm, các hội đồ h ơ hoặc từ hữ thoát hèo. Đối với i hèo khô ai<br /> i đi xa h ớ về xây dự quê h ơ . có thể iúp họ thoát hèo mà từ chí h bả<br /> N oài a các tổ chức tài chí h vi mô có thể thâ họ, lợi ích của việc tham ia các hóm<br /> chủ độ sáp hập để hì h thà h hữ tổ vay, các hội đoà thể iúp họ có thô ti<br /> chức lớ hơ về quy mô và thị t g. đa chiều hơ , tập hợp và đoà kết các<br /> - Tăng cường tuyên truyền: thà h viê t o hóm vay ma lại cho<br /> Tuyề t uyề ê tập t u vào các i hèo hiều ích lợi thiết thực.<br /> vấ đề chủ chốt t o tài chí h vi mô đối 3.3. Đối với chính quyền địa phương<br /> với cả khách hà và các đơ vị thực hiệ , Cầ qua tâm tạo điều kiệ cho các<br /> giám sát. Làm õ sự khác biệt iữa tài đơ vị hoạt độ tài chí h vi mô phát t iể ,<br /> chí h vi mô với tài chí h t uyề thố về hỗ t ợ uồ vố ba đầu cho các đơ vị<br /> mục đích, đối t ợ khách hà , đặc t hoạt độ ; đối với các tổ dâ phố t ê từ<br /> hoạt độ . Cu cấp các thô ti õ à , địa bà cầ kết hợp với các tổ chức tài<br /> mi h bạch về vấ đề lãi suất và chi phí chí h vi mô thực hiệ quy t ì h iám sát và<br /> iao dịch. Tă c tuyê t uyề về lợi xét duyệt vố vay có hiệu quả, à soát và<br /> ích cho khách hà và cộ đồ . Khởi tạo điều kiệ cho các hộ ia đì h thuộc<br /> độ các ch ơ t ì h hiê cứu, điều t a diệ chí h sách đ ợc tiếp cậ các uồ<br /> khảo sát về kiế thức tài chí h của dâ c vố để iúp họ thực hiệ kế hoạch cải thiệ<br /> hằm tiế tới xây dự các ch ơ t ì h, mức số , v ơ lê thoát hèo, bảm đảm<br /> chiế l ợc về â cao kiế thức tài chí h chí h sách a si h xã hội tại các cấp chí h<br /> đối với dâ c . quyề địa ph ơ . Nắm bắt kịp th i thô<br /> 3.2. Đối với đối tượng sử dụng dịch vụ ti hộ hèo t o địa bà là một khâu<br /> tài chính vi mô qua t ọ t o cô tác quả lý dâ c<br /> Đối với i hèo cò tồ tại tâm lý của các địa ph ơ . Soát xét và cập hật<br /> ỷ lại sự hỗ t ợ của chí h quyề địa ph ơ . th xuyê tì h hì h đ i số si h hoạt<br /> Ch a tự ti v ơ lê thoát hèo và li h của dâ c t o địa bà để kịp th i phối<br /> hoạt tìm kiếm cơ hội mở ộ các hoạt kết hợp iữa các cấp à h đoà thể thực<br /> độ ki h tế hằm ổ đị h cuộc số ia hiệ có hiệu quả các chí h sách a si h xã<br /> đì h. Cầ xác đị h õ mục tiêu của việc hội của địa ph ơ . Nắm bắt và đá h iá<br /> vay vố , ắm đ ợc các kiế thức và các thực t ạ của từ hộ ia đì h hèo để<br /> thô ti về quy t ì h vay vố . Có kế cu cấp cho các tổ chức tài chí h vi mô<br /> hoạch sử dụ uồ vố vay hiệu quả, kế các thô ti kịp th i và thiết thực để thực<br /> hoạch t ả ợ vay đú th i hạ , óp phầ hiệ tốt hoạt độ â cao khả ă tiếp<br /> cải thiệ mức số ia đì h, ổ đị h cuộc cậ uồ vố tí dụ đế các hộ hèo.<br /> <br /> <br /> 106<br />  3.4. Đối với Ngân hàng Nhà nước li h hoạt t o cách tí h lãi h phải<br /> - Tă c áp dụ các cô cụ mi h bạch hóa lãi suất. Chấp hậ hiều<br /> quả lý iá tiếp, hằm đảm bảo tí h a cách thức tí h ốc lãi đa dạ , phù hợp với<br /> toàn chung cho các tổ chức tài chí h vi mô. khả ă chuyê mô và cô hệ của<br /> Xem xét tới thô lệ quốc tế và đặc t các tổ chức tài chí h vi mô. Điều qua<br /> hoạt độ của các tổ chức ày khi đ a a t ọ để bảo vệ quyề lợi khách hà và<br /> các quy đị h về tỷ lệ a toà vố tối thiểu, tă uy tí của tổ chức là cầ mi h bạch<br /> quy chế cho vay, phâ loại ợ và t ích lập hóa các lãi suất cơ bả . Yêu cầu các tổ<br /> dự phò ủi o tí dụ , thà h lập và mở chức tài chí h vi mô áp dụ lãi suất cho<br /> ộ chi há h... Xây dự môi t vay ở mức hợp lý, t ê cơ sở qua hệ cu<br /> pháp lý đồ bộ, phù hợp với đặc thù của - cầu vố của thị t , hu cầu vay vố<br /> hoạt độ tài chí h vi mô,... ban hành các và mức độ tí hiệm của khách hà vay,<br /> chí h sách hỗ t ợ phù hợp để khuyế khích tiết kiệm chi phí hoạt độ , tạo điều kiệ<br /> phát t iể hoạt độ tài chính vi mô... cho khách hà tiếp cậ vố vay để phát<br /> - Khẩ t ơ t iể khai các hoạt độ t iể sả xuất, ki h doa h, óp phầ iảm<br /> to khuô khổ Chiế l ợc phát t iể đói hèo, cải thiệ đ i số .<br /> à h tài chí h vi mô Việt Nam: Bê cạ h - Nha h chó chuẩ hoá và đồ bộ<br /> việc ba hà h các vă bả h ớ dẫ luật cơ sở pháp lý liê qua đế vấ đề lãi suất<br /> tí dụ , N â hà hà ớc có quả lý t o hoạt độ tài chí h vi mô: Thố<br /> à h cầ sớm t iể khai các hoạt độ hất các quy đị h iữa luật t o lĩ h vực<br /> của chiế l ợc phát t iể à h, với cô â hà và dâ sự, hì h sự có liê qua<br /> việc t ớc mắt có thể t iể khai các sự về vay và cho vay về đị h da h các hà h vi<br /> kiệ , hội hị, hội thảo hằm tuyê t uyề cho vay ặ lãi, huy độ vố có tí h lừa<br /> quả bá hoạt độ của à h và các quy đảo hằm có cơ sở đị h da h, xử lý và hạ<br /> đị h của hà ớc về hoạt độ của à h chế tội phạm tài chí h - â hà . Thố<br /> tài chính vi mô. hất cách xử lý để khuyế khích khu vực<br /> - Tạo điều kiệ cho các tổ chức tham tài chí h vi mô bá chí h thức có cơ hội<br /> ia hoạt độ tài chí h vi mô: Đảm bảo các phát t iể , khô bị đá h đồ với hoạt<br /> hà cu cấp dịch vụ tài chí h t ê thị độ cho vay ặ lãi. Từ đó, hu cầu tài<br /> t hoạt độ t ê một mặt bằ , sâ chí h của i dâ ch a tiếp cậ đ ợc<br /> chơi bì h đẳ . Mở cửa hơ ữa cho khối với dịch vụ chí h thức sẽ có cơ hội đ ợc<br /> t hâ t o và oài ớc tham ia đáp ứ . Khi các tổ chức ở khu vực bá<br /> hằm kích hoạt thị t tă t ở . chí h thức phát t iể đế một iai đoạ<br /> Khuyế khích sự tham ia của hiều tổ hất đị h, các tổ chức ày sẽ có điều kiệ<br /> chức t o lĩ h vực tài chí h vi mô. Tă chuyể hóa thà h các tổ chức chí h thức<br /> tí h cạ h t a h là h mạ h, từ đó mặt bằ vữ mạ h. Áp dụ chí h sách lãi suất<br /> lãi suất cho vay của tài chí h vi mô iảm phù hợp với đặc t của loại hì h tổ<br /> xuố , khách hà có hiều cơ hội đ ợc chức tài chí h vi mô và khách hà .<br /> tiếp cậ và lựa chọ dịch vụ tài chí h hơ . 3.5. Đối với Bộ Tài chính<br /> - Tă c tí h t ách hiệm t o Phối hợp chặt chẽ với N â hà Nhà<br /> tài chí h vi mô: yêu cầu tổ chức tài chí h ớc t o việc tạo dự hà h la pháp lý<br /> vi mô mi h bạch về lãi suất và có biệ cũ h hoạt độ quả lý các tổ chức tài<br /> pháp phò ừa hóm có ý đồ t ục lợi từ chính vi mô và hoạt độ của họ. Hạ chế<br /> i hèo và thu hập thấp. Cho phép đế mức tối đa sự xuất hiệ của hữ vă<br /> <br /> 107<br /> bả pháp luật chồ chéo, thậm chí mâu Nam ói chu và tổ chức tài chí h vi mô<br /> thuẫ hau iữa hai cơ qua , ây khó khă ói iê , đã êu lê hữ vấ đề tồ tại<br /> t o việc thực hiệ của các đối t ợ bị t o hoạt độ của các tổ chức tài chí h<br /> quả lý. Xây dự quy chế pháp lý phù vi mô làm cơ sở cho hữ khuyế hị<br /> hợp cho hoạt độ bảo hiểm vi mô, một thiết thực đối với các tổ chức tài chí h vi<br /> to hữ ội du mà hiệ ay các mô và các chủ thể có liệ qua t o qua<br /> ch ơ t ì h, dự á có hoạt độ tài chí h hệ tài chí h vi mô, đặc biệt là đối với các<br /> vi mô đa thực hiệ , tạo điều kiệ cho cơ qua chức ă tu ơ và địa<br /> hoạt độ ày phát t iể theo h ớ ph ơ để có cái hì tổ thể từ đó có<br /> chuyê hiệp hằm iúp cho hoạt độ hữ iải pháp đồ bộ hằm iúp phát<br /> bảo hiểm vi mô có điều kiệ để phát t iể , t iể các tổ chức tài chí h vi mô t o iai<br /> đáp ứ tốt hơ hu cầu khách hà , đó đoạ tiếp theo.<br /> óp vào sự phát t iể của à h tài chí h<br /> vi mô. TÀI LIỆU THAM KHẢO<br /> Đ a a biểu thuế phù hợp và lộ t ì h 1. N uyễ Kim Anh (2013), Mức độ bền vững<br /> ộp thuế phù hợp cho các tổ chức tài chí h của các Tổ chức tài chính vi mô Việt Nam:<br /> vi mô t á h ia tă chi phí hoạt độ , Thực trạng và giải pháp, Nxb Giao Thông<br /> tă á h ặ cho khách hà hèo và Vậ Tải.<br /> hằm tạo sức bật cho à h phát t iể 2. N uyễ Thị Đô (2006), “Thị t tí<br /> ha h chó , khắc phục các ào cả hiệ dụ phi chí h thức ở Việt Nam”, Tạp chí<br /> Khoa học và Đào tạo ngân hàng, số 51 thá<br /> tại. Một chí h sách thuế đú mức, đú<br /> 06/2006.<br /> th i điểm sẽ thúc đẩy hoặc cũ có thể kìm<br /> 3. Pha Đì h Khôi (2012), “Tí dụ chí h thức<br /> hãm sự phát t iể của à h, đặc biệt khi<br /> và khô chí h thức ở Đồ bằ sô Cữu<br /> à h cò o t ẻ h hiệ ay. Có chí h Lo : Hiệu ứ t ơ tác và khả ă tiếp<br /> sách thuế khác biệt hằm khuyế khích các cậ ”, Kỷ yếu Khoa học 2012, Đại học Cầ Thơ.<br /> tổ chức hoạt độ v ơ xa ở hữ thị 4. Joanna Ledgerwood (1999), Microfinance<br /> t có hu cầu lớ ch a đ ợc đáp ứ , handbook (Cẩm nang hoạt động tài chính vi<br /> vù xa xôi, miề úi, dâ tộc thiểu số, đối mô); n i dịch: Đặ N ọc Đức, Quách<br /> t ợ khó khă h i khuyết tật. Mạ h Hào, T ầ Tha h Tú, T ầ Bì h Mi h,<br /> Bùi Thu Du , Lê Mi h N uyệt; hiệu chỉ h:<br /> 4. Kết luận<br /> Đào Vă Hù , Bùi Mi h Giáp, Nxb Lao<br /> Thị t tài chí h vi mô là thị Độ – Xã Hội (2006).<br /> t cu cấp các dịch vụ tài chí h cơ<br /> 5. Đại học N â Hà TP.HCM, Kỷ yếu hộ thảo<br /> bả đáp ứ hu cầu chủ yếu của hữ khoa học (2016), “Hoạt độ tài chí h vi mô<br /> i thu hập thấp, i hèo và doa h tại Việt Nam: Thực t ạ và xu h ớ phát<br /> hiệp siêu hỏ, với hữ khoả cho vay t iể ”, Nxb Ki h tế TP.HCM.<br /> hỏ h sẽ óp phầ qua t ọ t o 6. Tổ chức Tài chí h vi mô TNHH một thà h viê<br /> việc cải thiệ đ i số , tạo cô ă việc Tì h Th ơ , website: http://tymfund.org.vn/.<br /> làm cho xã hội, óp phầ đảm bảo t ật tự 7. Tổ chức tài chí h vi mô TNHH M7, website:<br /> xã hội và phát t iể ki h tế ở Việt Nam. http://www.m7mfi.vn/.<br /> Bài viết đã cho thấy đ ợc thực t ạ và vai 8. Quỹ hỗ t ợ vố cho i hèo tự tạo việc<br /> t ò của hoạt độ tài chí h vi mô ở Việt làm (CEP), website: http://www.cep.org.vn/.<br /> <br /> <br /> Ngày nhận bài: 30/8/2016 Biên tập xong: 15/12/2016 Duyệt đă : 20/12/2016<br /> <br /> 108<br />