Tài liệu "Phục hồi chức năng viêm khớp thiếu niên tự phát" cung cấp cho học viên những nội dung về đại cương, quy trình chẩn đoán, phục hồi chức năng và điều trị, theo dõi và tái khám cho bệnh nhân . Mời các bạn cùng tham khảo!
AMBIENT/
Chủ đề:
Nội dung Text: Phục hồi chức năng viêm khớp thiếu niên tự phát
- PHỤC HỒI CHỨC NĂNG VIÊM KHỚP THIẾU NIÊN TỰ PHÁT
I. ĐẠI CƢƠNG
- Viêm khớp thiếu niên tự phát (JIA: Juvenile Idiopathic Arthritis) theo
ILAR, là nhóm bệnh lý khớp mạn tính ở trẻ em với các biểu hiện lâm sàng
không đồng nhất gồm nhiều thể bệnh: thể ít khớp; thể đa khớp RF(+); thể đa
khớp RF(-); thể hệ thống; viêm khớp vẩy nến; viêm gân bám; viêm khớp không
phân loại.
- Viêm khớp thiếu niên tự phát thể đa khớp chiếm 1/3 nhóm bệnh lý này.
II. CHẨN ĐOÁN
1. Các công việc chẩn đoán
1.1. Hỏi bệnh
- Thời gian và hoàn cảnh bị bệnh?
- Các triệu chứng và diễn biến từ khi bị bệnh đến thời điểm hiện tại?
- Hỏi bệnh nhân có đau các khớp và cột sống?
- Các phƣơng pháp đã điều trị?
- Các triệu chứng hiện tại?
1.2. Khám và lƣợng giá chức năng
- Cơ năng: Các khớp có thể có sƣng, nóng, đỏ, đau.
- Thực thể: Có thể hạn chế tầm vận động khớp, cột sống.
- Toàn thân: Có thể có sốt, gầy sút và các biểu hiện ở các cơ quan khác:
loãng xƣơng, gan lách to, ban đỏ trên da, tràn dịch màng tim, màng phổi, tổn
thƣơng ở mắt...
- Khám và đánh giá chức năng các khớp và cột sống; cơ lực các cơ gấp,
duỗi các chi; tầm vận động các khớp và cột sống.
1.3. Chỉ định xét nghiệm cận lâm sàng
- Chụp X-quang tim phổi, cột sống và các khớp bị tổn thƣơng.
- Tùy theo thể lâm sàng làm các xét nghiệm sinh hóa, huyết học, máu
lắng, HLA-B27, xét nghiệm tìm yếu tố dạng thấp RF(IgM)…
- Siêu âm ổ bụng.
- Đo độ loãng xƣơng (BMD).
309
- 2. Chẩn đoán xác định
Dựa và triệu trứng lâm sàng và kết quả xét nghiệm.
3. Chẩn đoán phân biệt
Với thể đa khớp cần phân biệt với: bệnh nhiễm trùng nặng, Lupus ban đỏ
hệ thống, bệnh vảy nến, viêm da cơ, các bệnh lý ác tính, loạn sản xƣơng, viêm
cột sống dính khớp…
4. Chẩn đoán nguyên nhân
Nguyên nhân của nhóm bệnh viêm khớp thiếu niên tự phát cho đến nay
vẫn còn chƣa rõ. Gần đây ngƣời ta cho rằng bệnh không phải do một căn nguyên
riêng rẽ gây ra, mà do nhiều yếu tố hƣớng khớp cùng tác động vào một cá thể
mang những yếu tố di truyền nhất định. Các yếu tố môi trƣờng, đặc biệt là các
tác nhân nhiễm khuẩn, rối loạn hệ thống miễn dịch…có vai trò quan trọng trong
sinh bệnh học viêm khớp thiếu niên tự phát.
III. PHỤC HỒI CHỨC NĂNG VÀ ĐIỀU TRỊ
1. Nguyên tắc phục hồi chức năng và điều trị
Cần chẩn đoán và điều trị sớm để phòng tránh các biến chứng cơ và khớp
và các biến chứng toàn thân khác.
2. Các phƣơng pháp và kỹ thuật phục hồi chức năng
2.1. Mục đích: Gia tăng tuần hoàn, giảm đau. Gia tăng tầm vận động các
khớp và sức mạnh các cơ.
2.2. Phƣơng pháp
- Vật lý trị liệu: Thƣờng đƣợc áp dụng trong các giai đoạn bệnh tiến triển
cấp tính, đau nhiều, hạn chế vận động các khớp, cột sống.
+ Nhiệt trị liệu: Hồng ngoại, bó nến, chƣờm lạnh.
+ Điện trị liệu: Sóng ngắn, siêu âm, điện phân, giao thoa.
+ Thủy trị liệu: Bồn xoáy, bể sục…
- Vận động trị liệu:
+ Giai đoạn cấp tập thụ động nhẹ nhàng theo tầm vận động khớp kết hợp
các phƣơng pháp vật lý trị liệu giảm đau.
+ Giai đoạn bán cấp tập vận động chủ động có trợ giúp và chủ động kết
hợp kéo dãn và các phƣơng pháp vật lý trị liệu.
+ Giai đoạn mãn tính tập chủ động, chủ động có trợ giúp cùng các bài tập
tăng cƣờng và duy trì sức mạnh cơ, cải thiện tầm vận động và phòng tránh các
310
- biến dạng khớp, cứng khớp. Các bài tập vận động, di chuyển chủ động hoặc có
trợ giúp.
- Hoạt động trị liệu phục hồi các kĩ năng sinh hoạt hàng ngày.
- Dụng cụ trợ giúp:
Các loại nẹp, nạng hỗ trợ di chuyển.
3. Thuốc
- Các thuốc kháng viêm không steroid (NSAIDs): Aspirine, Ibuprofen,
Naproxen...
-Các thuốc điều trị cơ bản (DMARDs): Methotrexate, Sulfasalazine
(Salazopirine).
- Các corticosteroid: Methyprednisolone, Prednisolone…Tiêm tại chỗ
Depo-Medrol, Dispropan trong viêm khớp thiếu niên tự phát thể viêm điểm bám
gân.
- Các thuốc điều trị sinh học: Entanercept (Enbrel), Infliximab
(Remicade), Tocilizumab (Actemra)...
4. Các điều trị khác
Phẫu thuật chỉnh hình hoặc thay khớp nhân tạo đƣợc chỉ định khi khớp bị
phá hủy nặng.
IV. THEO DÕI VÀ TÁI KHÁM
- Bệnh nhân cần đƣợc theo dõi và tái khám mỗi tháng một lần tại khoa
khớp và khoa phục hồi chức năng trong nhiều năm.
- Đánh giá sự cải thiện chức năng vận động khớp và tiến triển bệnh.
- Theo dõi tác dụng phụ của thuốc nếu có.
- Làm các xét nghiệm định kỳ: huyết học, sinh hóa máu, máu lắng, nƣớc
tiểu, tủy đồ, siêu âm tim, X quang tim phổi, xƣơng khớp…để có các xử trí kịp
thời.
311
Thêm vào BST
Báo xấu
Download
Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ
