intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Quá trình hình thành và phương pháp thích ứng cùng khả năng vận dụng mô hình công ty mẹ công ty con trong nền kinh tế Việt Nam

Chia sẻ: 951847623 951847623 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:40

135
lượt xem
22
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Toàn cầu hóa và hội nhập kinh tế quốc tế đang là thách thức lớn đối với Việt Nam trên con đường đổi mới. Để đối đầu với những thách thức đó,Việt Nam đang nỗ lực tiếp thu và tăng cường đổi mới công nghệ nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh, đáp ứng sự đòi hỏi của quy luật tích tụ và tập trung sản xuất.... Do vậy, việc tập trung nguồn lực và quản lý nguồn lực một cách có hiệu quả luôn là một nhu cầu cấp thiết đặc biệt là vốn....

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Quá trình hình thành và phương pháp thích ứng cùng khả năng vận dụng mô hình công ty mẹ công ty con trong nền kinh tế Việt Nam

  1. Đề tài: Quá trình hình thành và phương pháp thích ứng cùng khả năng vận dụng mô hình công ty mẹ công ty con trong nền kinh tế Việt Nam
  2. Quá trình hình thành và phương pháp thích ứng cùng khả năng vận dụng mô hình công ty mẹ công ty con trong nền kinh tế việt nam më ®Çu Toµn cÇu hãa vµ héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ ®ang lµ th¸ch thøc lín ®èi víi ViÖt Nam trªn con ®­êng ®æi míi. §Ó ®èi ®Çu víi nh÷ng th¸ch thøc ®ã,ViÖt Nam ®ang nç lùc tiÕp thu vµ t¨ng c­êng ®æi míi c«ng nghÖ nh»m n©ng cao n¨ng lùc c¹nh tranh, ®¸p øng sù ®ßi hái cña quy luËt tÝch tô vµ tËp trung s¶n xuÊt.... Do vËy, viÖc tËp trung nguån lùc vµ qu¶n lý nguån lùc mét c¸ch cã hiÖu qu¶ lu«n lµ mét nhu cÇu cÊp thiÕt ®Æc biÖt lµ vèn. Mét trong nh÷ng gi¶i ph¸p ®­îc ®Ò cËp ®Õn lµ ¸p dông thÝ ®iÓm m« h×nh c«ng ty mÑ - c«ng ty con mµ tr­íc hÕt lµ gi¶i quyÕt tèt mèi quan hÖ gi÷a tæng c«ng ty víi c¸c doanhnghiÖp thµnh viªn th«ng qua m« h×nh nµy M« h×nh c«ng ty mÑ - c«ng ty con lµ mét trong nh÷ng lo¹i h×nh ®­îc ¸p dông ngµy cµng réng r·i trªn thÕ giíi vµ ®ã lµ c«ng cô ®Ó h×nh thµnh nªn c¸c c«ng ty xuyªn quèc gia. Nguyªn nh©n thùc sù lµ ë kh¶ n¨ng huy ®éng vèn lín tõ x· héi mµ vÉn duy tr× ®­îc quyÒn kiÓm so¸t, khèng chÕ cña c«ng ty mÑ ë c¸c c«ng ty con. §Ó duy tr× tèc ®é ph¸t triÓn cao, ViÖt Nam ®· ph¶i ®èi mÆt víi nh÷ng th¸ch thøc vÒ nguån lùc ®Çu t­ cho ph¸t triÓn. Muèn duy tr× ®­îc tèc ®é ph¸t triÓn 6 - 7% hµng n¨m th× vèn ®Çu t­ ­íc tÝnh lªn tíi 400 - 500 tû USD. Do vËy, viÖc thÝ ®iÓm m« h×nh c«ng ty mÑ - c«ng ty con hiÖn nay lµ hÕt søc cÇn thiÕt. NghÞ quyÕt Héi nghÞ lÇn thø ba Ban chÊp hµnh trung ­¬ng §¶ng kho¸ IX ®· ®Ò ra chñ tr­¬ng x©y dùng mét sè tËp ®oµn kinh tÕ Nhµ n­íc m¹nh, ®æi míi tæ chøc c¸c tæng c«ng ty vµ doanh nghiÖp nhµ n­íc theo m« h×nh c«ng ty mÑ - c«ng ty con. V× ®iÒu kiÖn vµ n¨ng lùc cã h¹n nªn em xin tr×nh bÇy “Kh¶ n¨ng vËn dông m« h×nh c«ng ty mÑ - c«ng ty con trong nÒn kinh tÕ ViÖt Nam” 1
  3. Bµi viÕt nµy gåm 3 phÇn : PhÇn I : M« h×nh c«ng ty mÑ - c«ng ty con PhÇn II : B­íc ®Çu cña qu¸ tr×nh ¸p dông m« h×nh c«ng ty mÑ - c«ng ty con ë n­íc ta PhÇn III : Mét sè kiÕn nghÞ nh»m hoµn thiÖn c¬ cÊu tæ chøc, chÕ ®é ho¹t ®éng c¸c m« h×nh c«ng ty mÑ - c«ng ty con vµ ®a m« h×nh vµo ¸p dông réng r·i Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n thÇy gi¸o Lª Thôc ®· tËn t×nh h­íng dÉn vµ gióp ®ì em hoµn thµnh b¶n ®Ò ¸n nµy. 2
  4. PhÇn i M« h×nh c«ng ty mÑ-c«ng ty con(CTM-CTC) 1. Thùc chÊt m« h×nh c«ng ty mÑ-c«ng ty con CTM-CTC lµ c¸ch gäi cña chóng ta, chuyÓn ng÷ tõ tiÕng Anh “Holding company” vµ “Subsidiaries company” sang tiÕng ViÖt. Holding company lµ c«ng ty n¾m vèn, Subsidiaries company lµ c«ng ty nhËn vèn. Tõ “mÑ-con” lµ c¸ch gäi suy diÔn, cã thÓ g©y hiÓu lÇm, nÕu kh«ng ®i s©u vµo néi dung cña tõ. Thùc chÊt CTM lµ mét nhµ tµi phiÖt, quan hÖ mÑ - con gi÷a CTM vµ CTC lµ sù chi phèi cña nhµ tµi phiÖt vµo ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña CTC nhê cã vèn cña nhµ tµi phiÖt t¹i c¸c CTC ®ã. Nhµ tµi phiÖt nµy kh¸c c¸c cæ ®«ng th«ng th­êng ë chç, do cã nhiÒu vèn nªn cã thÓ cïng lóc lµ cæ ®«ng cña nhiÒu c«ng ty. V× lµ cæ ®«ng cña nhiÒu c«ng ty, h¬n thÕ n÷a, lµ cæ ®«ng chi phèi hoÆc ®Æc biÖt ®èi víi ho¹t ®éng cña c¸c CTC. CTM cã thÓ lµ mét c«ng ty ho¹t ®éng tµi chÝnh thuÇn tuý (chuyªn dïng vèn ®Ó mua cæ phÇn t¹i c¸c CTC), còng cã thÓ lµ mét c«ng ty võa ho¹t ®éng tµi chÝnh, võa trùc tiÕp s¶n xuÊt-kinh doanh. 3
  5. 2. ¦u ®iÓm cña m« h×nh Thu hót ®­îc nhiÒu vèn tõ x· héi mµ vÉn b¶o ®¶m ®­îc quyÒn quyÕt ®Þnh trong CTM còng nh­ kiÓm so¸t, khèng chÕ ho¹t ®éng cña c¸c CTC. Do cã kh¶ n¨ng tËp trung vèn lín t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó ®¸p øng nhanh thÞ tr­êng trong n­íc còng nh­ quèc tÕ, t¹o c¬ héi c¹nh tranh víi c¸c tËp ®oµn kinh tÕ trong khu vùc vµ thÕ giíi. Kh¶ n¨ng t¸c ®éng toµn diÖn cña CTM vµo c¸c CTC do cïng lóc cã vèn t¹i nhiÒu CTC nªn cã tÇm nh×n bao qu¸t toµn ngµnh, toµn thÞ tr­êng, biÕt chç yÕu, chç m¹nh cña nhiÒu c«ng ty ®Ó cã hµnh vi t¸c ®éng chÝnh x¸c t¹i mçi CTC cô thÓ. 3. Nh­îc ®iÓm Do tËp trung vèn vµ nguån lùc lín nªn dÔ dÉn tíi t×nh tr¹ng ®éc quyÒn k×m h·m sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ. C¸c CTM n¾m gi÷ phÇn lín cæ phÇn cña c¸c CTC nªn nÕu gÆp sù cè sÏ kÐo theo sù ph¸ s¶n t¹i c¸c CTC ®ã, g©y ¶nh h­ëng lín ®Õn nÒn kinh tÕ . 4
  6. PhÇn ii Kh¶ n¨ng vËn dông m« h×nh CTM-CTC Trong nÒn kinh tÕ viÖtnam I. Sù cÇn thiÕt chuyÓn c¸c tæng c«ng ty ( TCT ), doanh nghiÖp nhµ n­íc (DNNN ) sang m« h×nh CTM-CTC 1. M« h×nh TCT vµ nh­îc ®iÓm cña m« h×nh TCT Ngµy 7-3-1994, Thñ t­íng ChÝnh phñ ®· cã nh÷ng quyÕt ®Þnh s¾p xÕp c¸c liªn hiÖp, c¸c xÝ nghiÖp thµnh lËp TCT 90, TCT 91, ®­îc thÝ ®iÓm m« h×nh tËp ®oµn. Cho ®Õn nay c¶ n­íc ®· cã 17 TCT 91 vµ 77 TCT 90. C¸c TCT nhµ n­íc chiÕm 28,4% tæng sè doanh nghiÖp, n¾m gi÷ kho¶ng 65% vÒ vèn vµ 61% lao ®éng trong khu vùc DNNN. 5
  7. Trong nh÷ng n¨m qua, c¸c TCT ®· b­íc ®Çu thÓ hiÖn vai trß trªn mét sè mÆt: T¹o ®iÒu kiÖn ®Èy nhanh qu¸ tr×nh tÝch tô tËp trung vèn, më réng s¶n xuÊt, ®Çu t­ chiÒu s©u, më réng thÞ phÇn, kim ng¹ch xuÊt khÈu ngµy cµng t¨ng. C¸c TCT ®· gãp phÇn vµo ®iÒu hoµ vµ b×nh æn gi¸ c¶ trong n­íc, ®Æc biÖt lµ c¸c mÆt hµng nh¹y c¶m nh­ xi m¨ng, giÊy, l­¬ng thùc..., ®¶m b¶o c¸c c©n ®èi lín cña nÒn kinh tÕ, n©ng cao ®­îc kh¶ n¨ng c¹nh tranh trong xuÊt khÈu. C¸c TCT chiÕm kho¶ng 50% trong tæng gi¸ trÞ s¶n phÈm cña c¸c DNNN, c¸c chØ tiªu vÒ doanh thu, lîi nhuËn, nép ng©n s¸ch ®¹t kh¸. HÇu hÕt c¸c TCT ®Òu ®ang ®¶m nhËn c¸c vÞ trÝ then chèt trong nÒn kinh tÕ quèc d©n, ®¸p øng c¸c s¶n phÈm chñ yÕu, æn ®Þnh gi¸ c¶, gãp phÇn æn ®Þnh t×nh h×nh nÒn kinh tÕ-x· héi. Bªn c¹nh nh÷ng mÆt ®¹t ®­îc, c¸c doanh nghiÖp nµy còng ®· béc lé mét sè khuyÕt ®iÓm. Qua qu¸ tr×nh ho¹t ®éng, hÇu hÕt c¸c TCT ®· béc lé mét sè mÆt yÕu kÐm c¶ vÒ tæ chøc vµ c¬ chÕ tµi chÝnh. + HÇu hÕt viÖc thµnh lËp c¸c TCT ®Òu trªn c¬ së tËp hîp c¸c DNNN theo nghÞ ®Þnh 388/H§BT (1991), víi c¸c quyÕt ®Þnh hµnh chÝnh theo kiÓu gom ®Çu mèi, liªn kÕt ngang. V× vËy, nhiÒu TCT lóng tóng trong ®iÒu hµnh vµ gÆp kh«ng Ýt khã kh¨n, cha trë thµnh mét thÓ thèng nhÊt, cha ph¸t huy ®­îc søc m¹nh tæng hîp. Néi bé c¸c TCT cha thÓ hiÖn râ c¸c mèi quan hÖ vÒ tµi chÝnh, vèn, khoa häc c«ng nghÖ, thÞ tr­êng... nªn cha g¾n kÕt ®­îc c¸c ®¬n vÞ thµnh viªn, mét sè muèn t¸ch khái TCT. + C¬ chÕ chÝnh s¸ch hiÖn nay cßn thiÕu ®ång bé, chång chÐo, cha cã quy ®Þnh râ vÒ qu¶n lý nhµ n­íc ®èi víi TCT. C¬ chÕ tµi chÝnh cha t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó sö dông tèi ®a c¸c nguån vèn, nªn c¸c TCT rÊt thiÕu vèn ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, chËm ®æi míi c«ng nghÖ, s¶n phÈm kÐm kh¶ 6
  8. n¨ng c¹nh tranh, h¹n chÕ kh¶ n¨ng liªn kÕt, liªn doanh ®Ó më réng quy m« s¶n xuÊt. Thùc tr¹ng ho¹t ®éng cña m« h×nh TCT nh÷ng n¨m qua cho thÊy : Cïng víi qóa tr×nh ®æi míi c¸c DNNN, cÇn thiÕt ph¶i ®æi míi vµ chÊn chØnh l¹i tæ chøc, c¬ chÕ ho¹t ®éng cña c¸c TCT víi môc tiªu ®a c¸c doanh nghiÖp nµy trë thµnh ®Çu tÇu cho sù ph¸t triÓn, lµ nßng cèt vµ ®éng lùc cho c«ng cuéc c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ cña ®Êt n­íc, tiªn phong trong ®æi míi c«ng nghÖ vµ n©ng cao chÊt lîng, hiÖu qu¶ ho¹t ®éng ®Ó c¹nh tranh tèt víi c¸c tËp ®oµn lín cña n­íc ngoµi kh«ng chØ t¹i ViÖt Nam, mµ cßn trªn thÞ tr­êng quèc tÕ. Mét trong nh÷ng gi¶i ph¸p ®îc ®Ò cËp ®Õn lµ gi¶i quyÕt tèt mèi quan hÖ gi÷a TCT víi c¸c doanh nghiÖp thµnh viªn th«ng qua m« h×nh CTM-CTC. 2- Sù cÇn thiÕt chuyÓn c¸c TCT, DNNN sang m« h×nh CTM-CTC + Cßn nhiÒu DNNN kh«ng ®­îc qu¶n lý trùc tiÕp b»ng TCT. C¶ n­íc hiÖn cã 17 TCT 91 vµ 77 TCT 90, bao gåm 1605 DNNN lín vµ võa, b»ng 28,4% tæng sè DNNN, chiÕm kho¶ng 65% vèn s¶n xuÊt, 61% lùc l­îng lao ®éng thuéc khu vùc DNNN. Nh­ vËy, xÐt vÒ sè l­îng cßn tíi h¬n 2/3 sè DNNN kh«ng ®­îc qu¶n lý bëi c¸c TCT, h¬n 1/3 sè vèn vµ lao ®éng cña khu vùc DNNN n»m ngoµi c¸c TCT. TÊt nhiªn, nh÷ng doanh nghiÖp nµy ®­îc nhµ n­íc qu¶n lý b»ng c¸c c¬ quan qu¶n lý theo ngµnh vµ 7
  9. l·nh thæ, nh­ c¸c bé vµ c¸c së. C¸ch qu¶n lý nµy ®­¬ng nhiªn lµ kh«ng thÓ s©u s¸t, linh ho¹t nh­ c¸ch qu¶n lý cña c¸c TCT. + Ngay c¶ 1605 DNNN trùc thuéc c¸c TCT còng kh«ng ®­îc qu¶n lý tèt Mét trong c¸c nguyªn nh©n khiÕn cho m« h×nh TCT 90, TCT 91, kh«ng thÓ qu¶n lý tèt c¸c doanh nghiÖp thµnh viªn lµ ®Þa vÞ ph¸p lý kh«ng râ rµng cña c¸c chñ thÓ kinh tÕ trong m« h×nh nãi trªn. Quan hÖ gi÷a ba ®Ønh quyÒn lùc trong c¸c TCT hiÖn nay ( Héi ®ång qu¶n trÞ, Tæng gi¸m ®èc, Gi¸m ®èc cña c¸c DNNN thµnh viªn ) lµ kiÓu quan hÖ võa gß bã võa láng lÎo do kh«ng x¸c ®Þnh ®­îc døt kho¸t, râ rµng vÒ tr¸ch nhiÖm vµ thÈm quyÒn. + Qu¸ tr×nh cæ phÇn ho¸ DNNN lµm cho ngµy cµng cã cã thªm nhiÒu doanh nghiÖp kh«ng cßn lµ thµnh viªn cña TCT 90, TCT 91. Thµnh viªn cña c¸c TCT nhÊt thiÕt ph¶i lµ DNNN. Khi cæ phÇn ho¸, giao b¸n kho¸n, cho thuª c¸c doanh nghiÖp thµnh viªn, c¸c doanh nghiÖp nµy míi ®­¬ng nhiªn ra khái thµnh phÇn TCT, ph¹m vi qu¶n lý cña c¸c TCT ®· hÑp l¹i cµng hÑp h¬n, sè doanh nghiÖp kh«ng ®­îc qu¶n lý b»ng mét c¬ chÕ, ®Æc biÖt vèn ®· Ýt l¹i cµng Ýt h¬n. 3. Lîi Ých cña viÖc chuyÓn TCT, DNNN sang m« h×nh CTM- CTC 8
  10. ViÖc chuyÓn c¸c TCT vµ DNNN sang m« h×nh CTM-CTC cã t¸c dông vµ lîi Ých sau ®©y: + C¸c doanh nghiÖp sau khi cæ phÇn ho¸ vÉn cã thÓ n»m trong vßng kiÓm so¸t, ®iÒu tiÕt trùc tiÕp cña nhµ n­íc qua bµn tay CTM, ®iÒu mµ TCT 90-91 kh«ng lµm ®­îc khi c¸c DNNN chuyÓn ®æi së h÷u, kh«ng cßn lµ cña nhµ n­íc 100% nh­ cò, CTM víi danh nghÜa lµ cæ ®«ng sÏ can thiÖp vµo CTC. Nh÷ng TCT b»ng quan hÖ hµnh chÝnh kh«ng thÓ can thiÖp vµo c¸c CTC ®îc khi c¸c CTC nµy kh«ng cßn lµ c¸c DNNN n÷a. +Víi chøc tr¸ch thÈm quyÒn qu¶n lý vèn nhµ n­íc theo kiÓu c«ng ty thùc sù, c¸c CTM sÏ chñ ®éng tÝch cùc xö lý c¸c DNNN ®­îc giao qu¶n lý tõ ®ã, qu¸ tr×nh cæ phÇn ho¸ DNNN sÏ nhanh chãng h¬n. Cæ phÇn ho¸ DNNN hiÖn nay chËm lµ do nhiÒu nguyªn nh©n, trong ®ã cã hai nguyªn nh©n liªn quan ®Õn m« h×nh qu¶n lý nãi trªn: sù kh«ng mong muèn cña chÝnh nh÷ng nhµ qu¶n lý trùc tiÕp DNNN vµ sù thê ¬ cña c¸c TCT 90-91. Mét bªn th× bÞ mÊt quyÒn lîi do cæ phÇn ho¸, mét bªn th× ch¼ng ®îc g×, thËm chÝ còng bÞ mÊt quyÒn lîi ë møc ®é nhÊt ®Þnh. Nhng khi chuyÓn thµnh CTM, Nhµ n­íc sÏ giao vèn cña tÊt c¶ c¸c DNNN thµnh viªn, trao quyÒn vµ tr¸ch nhiÖm sinh lîi sè vèn nµy cho CTM. C¸c DNNN sÏ trë thµnh ®èi tîng ®Þnh ®o¹t cña CTM. C¸c CTM sÏ ph¶i t×m mäi biÖn ph¸p ®Ó thùc hiÖn nghÜa vô b¶o toµn vµ sinh lîi vèn tr­íc Nhµ níc. C¬ chÕ qu¶n lý nhµ n­íc ®èi víi CTM còng sÏ lµ c¬ chÕ tù h¹ch to¸n. Víi quyÒn hµnh míi, v× tr¸ch nhiÖm vµ lîi Ých cña chÝnh m×nh, c¸c CTM sÏ kh«ng thê ¬ tr­íc t×nh tr¹ng yÕu kÐm cña nhiÒu doanh nghiÖp thµnh viªn. Hä sÏ cæ phÇn ho¸ c¸c DNNN nµy, biÕn chóng thµnh CTC. Víi nh÷ng DNNN kh«ng thÓ hoÆc cha thÓ cæ phÇn ho¸, CTM sÏ biÕn chóng thµnh c«ng ty tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n mét thµnh viªn. CTM lµ chñ së h÷u trùc tiÕp c¸c DNNN nµy, buéc chóng ph¶i ho¹t ®éng theo ®Þnh h­íng cña m×nh. 9
  11. + Víi m« h×nh CTM-CTC, mµ cô thÓ lµ c¬ chÕ cæ ®«ng, c¸c CTM ch¾c ch¾n sÏ qu¶n lý c¸c CTC mét c¸ch th­êng xuyªn, s©u s¸t h¬n TCT 90-91. Th«ng qua ng­êi ®¹i diÖn cña m×nh t¹i c¸c CTC, CTM cã thÓ n¾m b¾t chÝnh x¸c, kÞp thêi t×nh h×nh s¶n xuÊt kinh doanh t¹i ®©y. B»ng sù chØ ®¹o cña tËp thÓ ®øng ®»ng sau ng­êi ®¹i diÖn CTM t¹i CTC, c¸c ®¹i diÖn CTM cã nhiÒu kh¶ n¨ng ¶nh hëng tÝch cùc ®Õn ho¹t ®éng cña CTC. §ã lµ ®iÒu kh«ng thÓ cã trong c¸c TCT hiÖn nay. II. B­íc ®Çu cña qóa tr×nh ¸p dông m« h×nh CTM-CTC ë n­íc ta 1.M« h×nh CTM-CTC ë n­íc ta 1.1_ Quy ®Þnh chung 1.1.1_ Kh¸i niÖm 10
  12.  C«ng ty mÑ lµ doanh nghiÖp ®­îc tæ chøc vµ ®¨ng ký theo ph¸p luËt ViÖt Nam, n¾m gi÷ toµn bé vèn ®iÒu lÖ cña c«ng ty kh¸c hoÆc n¾m gi÷ tû lÖ cæ phÇn chi phèi, vèn gãp chi phèi ë c«ng ty kh¸c, cã quyÒn chi phèi ®èi víi c«ng ty ®ã.  C«ng ty mÑ nhµ n­íc lµ c«ng ty do nhµ n­íc lµm chñ së h÷u toµn bé vèn ®iÒu lÖ, ho¹t ®éng theo nghÞ ®Þnh vµ c¸c quy ®Þnh cña ph¸p luËt.  C«ng ty con lµ doanh nghiÖp ®­îc tæ chøc vµ ®¨ng ký, theo ph¸p luËt ViÖt Nam hoÆc ph¸p luËt n­íc ngoµi, do mét c«ng ty mÑ n¾m gi÷ toµn bé ho¨c mét phÇn vèn ®iÒu lÖ vµ bÞ c«ng ty ®ã chi phèi.  C«ng ty con nhµ n­íc lµ c«ng ty con do mét c«ng ty mÑ nhµ n­íc n¾m gi÷ toµn bé vèn ®iÒu lÖ, ho¹t ®éng theo nghÞ ®Þnh nµy vµ c¸c quy ®Þnh cña ph¸p luËt.  C«ng ty liªn kÕt lµ c«ng ty mµ c«ng ty mÑ cã vèn gãp nh÷ng kh«ng cã quyÒn chi phèi.  C«ng ty con ë n­íc ngoµi lµ c«ng ty con ®¨ng ký ho¹t ®éng theo luËt cña n­íc ngoµi do mét c«ng ty mÑ ®¨ng ký ë ViÖt Nam ®Çu t­ vµ n¾m gi÷ toµn bé vèn ®iÒu lÖ hoÆc cã cæ phÇn, vèn gãp chi phèi t¹i c«ng ty ®ã. * QuyÒn chi phèi cña mét c«ng ty víi c«ng ty kh¸c lµ quyÒn quyÕt ®Þnh cña mét c«ng ty nµy ®èi víi nh©n sù chñ chèt, tæ chøc qu¶n lý, thÞ tr­êng vµ c¸c quyÕt ®Þnh qu¶n lý quan träng cña c«ng ty kh¸c do 11
  13. m×nh n¾m gi÷ toµn bé sè vèn ®iÒu lÖ hoÆc sö dông quyÒn biÓu quyÕt cña m×nh víi t­ c¸ch lµ mét cæ ®«ng, bµn giao vèn hoÆc sö dông bÝ quyÕt c«ng nghÖ t¸c ®éng ®Õn viÖc th«ng qua hoÆc kh«ng th«ng qua c¸c quyÕt ®Þnh quan träng cña c«ng ty mµ m×nh cã cæ phÇn, vèn gãp.  Cæ phÇn chi phèi lµ cæ phÇn chiÕm trªn 50% vèn ®iÒu lÖ hoÆc ë møc mµ theo quy ®Þnh ph¸p luËt vµ ®iÒu lÖ cña c«ng ty ®ñ ®Ó chi phèi c¸c quyÕt ®Þnh quan träng cña c«ng ty ®ã.  Vèn gãp chi phèi lµ phÇn vèn gãp chiÕm trªn 50% vèn ®iÒu lÖ hay lµ møc mµ theo quy ®Þnh ph¸p luËt vµ ®iÒu lÖ cña c«ng ty ®ñ ®Ó chi phèi c¸c quyÕt ®Þnh quan träng cña c«ng ty ®ã. 1.1.2_ C«ng ty mÑ nhµ n­íc  C«ng ty mÑ nhµ n­íc ®­îc ¸p dông ®èi víi TCT, DNNN chuyÓn ®æi theo nghÞ ®Þnh nµy sang m« h×nh CTM-CTC thuéc lÜnh vùc, ngµnh nghÒ mµ nhµ n­íc n¾m gi÷ 100% vèn.  CTM nhµ n­íc trùc tiÕp thùc hiÖn c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh vµ cã vèn ®Çu t­ ë c¸c CTC, c«ng ty liªn kÕt d­íi h×nh thøc gãp vèn cæ phÇn hoÆc vèn gãp liªn doanh.  CTM nhµ n­íc cã t­ c¸ch ph¸p nh©n, cã tµi s¶n, tªn gäi, bé m¸y qu¶n lý riªng, tù chÞu tr¸ch nhiÖm d©n sù trong ph¹m vi sè tµi s¶n cña c«ng ty. 12
  14.  Tªn gäi cña c¸c TCT, DNNN chuyÓn sang m« h×nh CTM-CTC nh­ sau: + Doanh nghiÖp chuyÓn ®æi hoÆc tæ chøc thµnh CTM nhµ n­íc c¸c thÓ sö dông tªn gäi “c«ng ty” kÌm theo tªn riªng ®Ó ®Æt tªn CTM, ®Æt tªn cò cña TCT, DNNN tr­íc khi chuyÓn ®æi. Tr­êng hîp sö dông tªn cò lµ TCT th× TCT lµ CTM, kh«ng bao gåm c¸c c«ng ty con. + TCT quy m« lín cã kh¶ n¨ng chi phèi hoÆc cã ¶nh h­ëng ®¸ng kÓ ®èi víi mét hoÆc mét sè ngµnh hµng, sau khi chuyÓn ®æi theo m« h×nh CTM-CTC mµ trong c¬ cÊu cã nhiÒu CTC vµ c«ng ty liªn kÕt, trong ®ã cã nhiÒu CTC ®a d¹ng ho¸ vÒ së h÷u, c¸c CTC cã cïng tªn th­¬ng hiÖu víi CTM, th× tæ hîp CTM vµ c¸c CTC ®­îc ®æi tªn thµnh tËp ®oµn. 1.1.3_ C«ng ty con  Tuú theo quy m« vµ nhu cÇu trong kinh doanh, mét CTM nhµ n­íc cã thÓ cã c¸c lo¹i CTC sau ®©y: CTC nhµ n­íc; + C«ng ty cæ phÇn do CTM gi÷ cæ phÇn chi phèi; 13
  15. + C«ng ty tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n tõ hai thµnh viªn trë lªn do CTM gi÷ tØ lÖ vèn gãp chi phèi; + C«ng ty liªn doanh víi n­íc ngoµi do CTM gi÷ tû lÖ vèn gãp chi phèi; + C«ng ty tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n mét thµnh viªn do CTM lµ chñ së h÷u; + CTC ë n­íc ngoµi. Ngoµi vèn ®Çu t­ ë c¸c CTC, CTM nhµ n­íc cã thÓ cã vèn cæ phÇn, vèn liªn doanh vµ vèn gãp kh¸c ë c¸c c«ng ty liªn kÕt.  CTC cã t­ c¸ch ph¸p nh©n, cã tµi s¶n tªn gäi, bé m¸y qu¶n lý riªng, tù chÞu tr¸ch nhiÖm d©n sù trong ph¹m vi sè tµi s¶n cña doanh nghiÖp. + CTC tæ chøc vµ ho¹t ®éng theo c¸c quy ®Þnh ph¸p luËt t­¬ng øng víi h×nh thøc ph¸p lý cña CTC; + CTC nhµ n­íc tæ chøc, ho¹t ®éng thùc hiÖn c¸c quyÒn, nghÜa vô theo quy ®Þnh cña nghÞ ®Þnh vµ c¸c quy ®Þnh kh¸c cña ph¸p luËt . + CTC lµ c«ng ty tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n mét thµnh viªn do CTM nhµ n­íc lµ chñ së h÷u, thùc hiÖn c¸c quyÒn, nghÜa vô, tæ chøc qu¶n lý 14
  16. theo luËt doanh nghiÖp, NghÞ ®Þnh 63/2001/ND-CP ngµy 14/9/2001 vµ quy ®Þnh kh¸c cña ph¸p luËt; + CTC lµ c«ng ty cæ phÇn, c«ng ty tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n tõ hai thµnh viªn trë lªn do CTM nhµ n­íc cã cæ phÇn hoÆc gãp vèn chi phèi, thùc hiÖn c¸c quyÒn, nghÜa vô, tæ chøc qu¶n lý theo luËt doanh nghiÖp vµ c¸c quy ®Þnh kh¸c cña ph¸p luËt; + CTC lµ c«ng ty liªn doanh víi n­íc ngoµi, do CTM n¾m gi÷ tû lÖ vèn gãp chi phèi, thùc hiÖn c¸c quyÒn, nghÜa vô, tæ chøc qu¶n lý theo luËt ®Çu t­ n­íc ngoµi vµ c¸c quy dÞnh kh¸c cña ph¸p luËt ViÖt Nam vÒ ®Çu t­ ra n­íc ngoµi. 1.2. C¬ chÕ ho¹t ®éng cña m« h×nh CTM-CTC ë n­íc ta 1.2.1. Vai trß chøc n¨ng cña CTM  CTM ®iÒu tiÕt CTC vÒ c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh sao cho phï hîp víi ®­êng lèi chñ tr­¬ng cña §¶ng, ph¸p luËt, kÕ ho¹ch vµ chÕ ®é cña Nhµ n­íc, kh«ng chØ dõng l¹i ë chøc n¨ng ng­êi chñ së h÷u vèn thuÇn tuý.  ChuyÓn ph­¬ng thøc qu¶n lý hµnh chÝnh cña TCT 90- 91 sang ph­¬ng thøc ®iÒu tiÕt qua ®Þa vÞ ph¸p lý cña mét cæ ®«ng. Sù ®iÒu tiÕt 15
  17. cña CTM ®èi víi CTC cã hiÖu lùc cao hay thÊp phô thuéc vµo sè vèn cña CTM t¹i CTC vµ sù xuÊt s¾c cña ng­êi ®¹i diÖn. §­¬ng nhiªn, CTM ph¶i t×m c¸ch giµnh ­u thÕ t¹i c¸c CTC b»ng con ®­êng t¨ng cæ phÇn vµ qua sù tËp trung cè vÊn ®Ó ng­êi ®¹i diÖn cña m×nh t¹i CTC hoµn thµnh xuÊt s¾c sø m¹ng d¹i diÖn.  VÒ ®Þa vÞ ph¸p lý tr­íc Nhµ n­íc: CTM lµ mét ®¬n vÞ h¹ch to¸n kinh tÕ, dïng vèn Nhµ n­íc ®Ó ®Çu t­, lÊy lîi nhuËn cæ phÇn ®Ó trang tr¶i chi phÝ qu¶n lý vµ nép ng©n s¸ch theo ®Þnh møc.  Víi sè vèn do Nhµ n­íc giao qu¶n, bé m¸y qu¶n lý CTM chän n¬i ®Çu t­ ®Ó trë thµnh cæ ®«ng, cö ®¹i diÖn cho CTM t¹i CTC. §ã lµ néi dung qu¶n lý cña CTM. 1.2.2. Tæ chøc, qu¶n lý CTM Nhµ n­íc C¬ cÊu tæ chøc qu¶n lý CTM Nhµ n­íc cã c¬ cÊu tæ chøc qu¶n lý gåm: Héi ®ång qu¶n trÞ, Ban kiÓm so¸t, Tæng gi¸m ®èc, c¸c Phã tæng Gi¸m ®èc vµ bé m¸y gióp viÖc. 16
  18. Héi ®ång qu¶n trÞ Héi ®ång qu¶n trÞ lµ c¬ quan qu¶n lý CTM, thùc hiÖn chøc n¨ng®¹i diÖn trùc tiÕp chñ së h÷u Nhµ n­íc t¹i CTM, cã toµn quyÒn nh©n danh c«ng ty ®Ó quyÕt ®Þnh mäi vÊn ®Ò liªn quan ®Õn môc ®Ých, quyÒn lîi cña c«ng ty mÑ trõ nh÷ng vÊn ®Ò thuéc thÈm quyÒn, tr¸ch nhiÖm cña chñ së h÷u ph©n cÊp cho c¸c c¬ quan Nhµ n­íc thùc hiÖn, chÞu tr¸ch nhiÖm tr­íc ng­êi quyÕt ®Þnh thµnh lËp CTM, vÒ ®Þnh h­íng vµ môc tiªu chñ së h÷u Nhµ níc giao. Héi ®ång qu¶n trÞ CTM cã nhiÖm vô vµ quyÒn h¹n sau:  NhËn, qu¶n lý vµ sö dông cã hiÖu qu¶ vèn, ®Êt ®ai, tµi nguyªn vµ nguån lùc kh¸c do chñ së h÷u Nhµ n­íc ®Çu t­ cho CTM.  QuyÕt ®Þnh c¸c vÊn ®Ò sau: + QuyÕt ®Þnh chiÕn l­îc ph¸t triÓn, kÕ ho¹ch dµi h¹n cña CTM vµ c¸c CTC do CTM n¾m gi÷ toµn bé vèn ®iÒu lÖ + QuyÕt ®Þnh hoÆc ph©n cÊp cho gi¸m ®èc quyÕt ®Þnh: c¸c dù ¸n ®Çu t­, gãp vèn, mua cæ phÇn cña c¸c c«ng ty kh¸c, b¸n tµi s¶n cña c«ng ty cã gi¸ d­íi 50% gi¸ trÞ vèn ®iÒu lÖ 17
  19. + Ph­¬ng ¸n tæ chøc qu¶n lý, tæ chøc kinh doanh, biªn chÕ bé m¸y qu¶n lý, quy chÕ qu¶n lý c«ng ty, quy ho¹ch, ®µo t¹o lao ®éng + Lùa chän ký hîp ®ång hoÆc bæ nhiÖm, miÔn nhiÖm, c¸ch chøc vµ quyÕt ®Þnh møc l­¬ng ®èi víi Tæng gi¸m ®èc CTM sau khi ®­îc sø chÊp thuËn cña ng­êi thµnh lËp, chuyÓn ®æi thµnh c«ng ty + Thùc hiÖn quyÒn h¹n, nghÜa vô cña chñ së h÷u c¸c c«ng ty tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n mét thµnh viªn mµ c«ng ty lµ chñ së h÷u. + §Çu t­ vµ ®iÒu chØnh ®èi víi vèn vµ c¸c nguån lùc do m×nh ®Çu t­ gi÷a c¸c CTC theo ®iÒu lÖ cña CTC + QuyÕt ®Þnh ph­¬ng ¸n huy ®éng vèn ®Ó ho¹t ®éng kinh doanh nh­ng kh«ng lµm thay ®æi h×nh thøc së h÷u + Th«ng qua b¸o c¸o tµi chÝnh hµng n¨m cña c«ng ty, ph­¬ng ¸n sö dông lîi nhuËn sau thuÕ hoÆc xö lý c¸c kho¶n lç trong qu¸ tr×nh kinh doanh do Tæng gi¸m ®èc ®Ò nghÞ, th«ng qua b¸o c¸o tµi chÝnh hµng n¨m cña CTC Nhµ n­íc, thùc hiÖn viÖc c«ng bè c«ng khai c¸c b¸o c¸o tai chÝnh theo quy ®Þnh cña chÝnh phñ + KiÓm tra, gi¸m s¸t Tæng gi¸m ®èc trong viÖc thùc hiÖn c¸c chøc n¨ng, nhiÖm vô  KiÕn nghÞ ng­êi quyÕt ®Þnh thµnh lËp CTM + Phª duyÖt ®iÒu lÖ vµ söa ®æi ®iÒu lÖ c«ng ty 18
  20. + QuyÕt ®Þnh dù ¸n ®Çu t­ trªn møc ph©n cÊp cho Héi ®ång qu¶n trÞ, ph­¬ng ¸n huy ®éng vèn dÉn ®Õn thay ®æi së h÷u c«ng ty + Bæ sung, thay thÕ, miÔm nhiÖm, khen th­ëng, kû luËt c¸c thµnh viªn héi ®ång qu¶n trÞ + QuyÕt ®Þnh c¸c dù ¸n ®Çu t­, gãp vèn, mua cæ phÇn cña c¸c c«ng ty kh¸c, b¸n tµi s¶n cã gi¸ trÞ trªn 50% vèn ®iÒu lÖ cña CTM hay tû lÖ kh¸c nhá h¬n  C¸c quyÒn vµ nhiÖm vô kh¸c theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt vµ ®iÒu lÖ c«ng ty Ban kiÓm so¸t + Héi ®ång qu¶n trÞ thµnh lËp ban kiÓm so¸t ®Ó gióp Héi ®ång qu¶n trÞ kiÓm tra, gi¸m s¸t tÝnh hîp ph¸p, chÝnh x¸c vµ trung thùc trong qu¶n lý, ®iÒu hµnh ho¹t ®éng kinh doanh, trong ghi chÐp sæ kÕ to¸n, b¸o c¸o tµi chÝnh vµ viÖc chÊp hµnh ®iÒu lÖ c«ng ty, nghÞ quyÕt, quyÕt ®Þnh cña héi ®ång qu¶n trÞ, cña Tæng gi¸m ®èc, bé m¸y qu¶n lý c«ng ty vµ c¸c ®¬n vÞ thµnh viªn. + Ban kiÓm so¸t thùc hiÖn nhiÖm vô do héi ®ång qu¶n trÞ giao, b¸o c¸o vµ chÞu tr¸ch nhiÖm tr­íc héi ®ång qu¶n trÞ. 19
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2