Sáng kiến kinh nghiệm đề tài: Một số biện pháp kích thích trẻ 4 – 5 tuổi hứng thú tham gia hoạt động tạo hình

Chia sẻ: Đoàn Anh Tú | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:23

Thêm vào BST

Báo xấu

3.640
lượt xem 692
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Sáng kiến kinh nghiệm đề tài "Một số biện pháp kích thích trẻ 4 – 5 tuổi hứng thú tham gia hoạt động Tạo hình" hướng dẫn bé tham gia vào các hoạt động tạo hình từ đó đưa ra một số hình thức, biện pháp giúp trẻ yêu thích cái đẹp, luôn hướng tới cái đẹp, có một số kỹ năng tạo ra những sản phẩm đẹp và biết tôn trọng gìn giữ những cái đẹp xung quanh mình.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Sáng kiến kinh nghiệm đề tài: Một số biện pháp kích thích trẻ 4 – 5 tuổi hứng thú tham gia hoạt động tạo hình

TRƯỜNG MẦM NON HOA HỒNG PHÒNG GIÁO DỤC – ĐÀO TẠO QUẬN CẦU GIẤY SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM “ Một số biện pháp kích thích trẻ 4 – 5 tuổi hứng thú tham gia hoạt động Tạo hình” Lĩnh vực/ Môn: Giáo dục mẫu giáo Tên tác giả: Chu Thị Hằng Giáo viên Mẫu giáo NĂM HỌC 2013 - 2014
MỤC LỤC I. ĐẶT VẤN ĐỀ ......................................................................................................1 1. Lý do chọn đề tài........................................................................................1 1.1 Cơ sở lý luận ...........................................................................................1 1.2. Cơ sở thực tiễn ........................................................................................2 2. Mục đích của sáng kiến kinh nghiệm:....................................................3 3. Đối tượng , phạm vi của sáng kiến: ........................................................3 4. Phương pháp nghiên cứu..........................................................................4 II. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ :...................................................................................4 1. Thuận lợi - Khó khăn................................................................................4 2. Các biện pháp thực hiện trong sáng kiến................................................5 2.1. Tự học tự bồi dưỡng.................................................................................5 2.2. Xây dựng nề nếp, thói quen, kỹ năng thực hiện các hoạt động ...............5 2.3. Hình thành, cung cấp cho trẻ các kỹ năng tạo hình cơ bản.....................6 2.4. Tạo cho trẻ yêu thích nghệ thuật (Cho trẻ tiếp xúc, cảm nhận vẻ đẹp môi trường xung quanh và những sản phẩm đẹp)................................................11 2.5. Tổ chức đa dạng các hình thức hoạt động tạo hình. .............................13 2.6. Xây dựng môi trường lớp học gần gũi, thân thiện khuyến khích trẻ làm phong phú vật liệu tạo hình để thể hiện cảm xúc và sáng tạo.....................15 2.7. Thi đua, biểu dương, khen thưởng kịp thời. ...........................................17 2.8. Biện pháp: Phối hợp với phụ huynh .....................................................18 III. KẾT QUẢ........................................................................................................18 IV. KẾT LUẬN......................................................................................................19 TÀI LIỆU THAM KHẢO........................................................................................21
ĐỀ TÀI: Một số biên pháp kích thích trẻ 4 – 5 tuổi hứng thú tham gia hoạt động Tạo hình I. PHẦN I. ĐẶT VẤN ĐỀ: Đồng hành cùng sự phát triển không ngừng của xã hội là nhu cầu về mọi mặt của con người cũng nâng cao rõ rệt. Khi cuộc sống có đủ cơm ăn, áo mặc thì mọi người và mọi nhà đều muốn nâng cao chất lượng cuộc sống. “Trẻ em hôm nay - thế giới ngày mai” là khẩu hiệu mà mỗi chúng ta ai cũng biết. Trẻ em là niềm hạnh phúc của mỗi gia đình, là tương lai của mỗi dân tộc, việc bảo vệ và chăm sóc giáo dục trẻ là trách nhiệm của nhà nước, của toàn xã hội và của mỗi gia đình. Trẻ em như tờ giấy trắng mà cha mẹ các con rất kỳ vọng vào sự tô vẽ của thầy cô. Bậc học mầm non là bậc học đầu tiên của trẻ, Có thể nói việc hình thành, rèn luyện ở trẻ những nhân cách ban đầu để trẻ trở thành công dân tý hon hoàn thiện như: Cơ thể khỏe mạnh, thông minh nhanh nhẹn, ngoan ngoãn lễ phép, Có những kỹ năng cần thiết trong cuộc sống.... đó chính là trách nhiệm của giáo viên mầm non. " Mỗi ngày đến trường là một ngày vui”, đó chính là mong muốn của tất cả học sinh khi tới trường và cũng là mong muốn của những người giáo viên giành cho học sinh thân yêu của mình. Với kinh nghiệm nhiều năm trong nghề, dựa vào tâm lý của phụ huynh, tâm lý của trẻ lứa tuổi mình phụ trách tôi luôn nhận thấy một thực tế: Môi trường đẹp sẽ làm ta yêu trường lớp hơn, lớp con mình đẹp cũng thấy con yêu lớp hơn, xung quanh mình đẹp mình cũng thấy vui hơn....Và nhất là: Tự tay mình làm đẹp mình càng thấy vui hơn, con mình biết làm đẹp mình cũng thấy tự hào hơn, mình làm đẹp được thì mình sẽ biết giữ gìn nó hơn... Đó chính là mong muốn của bản thân tôi, của phụ huynh và nhất là của những học sinh thân yêu của tôi. 1. Lý do chọn đề tài 1.1. Cơ sở lý luận: Hoạt động “Tạo hình” đóng một vai trò quan trọng trong chương trình giáo dục trẻ ở trường mầm non. Nó là một trong những hoạt động hấp dẫn nhất đối với trẻ mẫu giáo, tạo hình giúp trẻ tìm hiểu, khám phá và thể hiện lại một cách sinh động những gì chúng nhìn thấy trong thế giới xung quanh, những gì làm trẻ rung động mạnh mẽ và gây cho chúng những rung động xúc cảm, tình cảm tích cực. Hoạt động tạo hình là một hoạt động có đầy đủ điều kiện để đảm bảo sự tác động đồng bộ lên mọi mặt phát triển của trẻ em về đạo đức, trí tuệ, thẩm mĩ, thể chất và hình thành các phẩm chất kĩ năng ban đầu của con người như một thành viên trong xã hội biết tích cực, sáng tạo. Hoạt động tạo hình phát triển ở trẻ khả năng quan sát, trí tưởng tượng sáng tạo, khả năng phối hợp giữa mắt và tay, hoàn thiện một số kỹ năng cơ bản ( vẽ, nặn, cắt, xé dán ) Chính vì thế, là một giáo viên mầm non tôi luôn muốn được mở rộng, trau dồi kiến thức của bản thân, đồng thờì góp phần nhỏ bé của mình vào việc nâng cao chất lượng giáo dục trẻ. Hình thành và phát triển toàn diện cho trẻ những chức năng tâm
lý, cơ sở ban đầu của nhân cách, năng lực làm người và một số kỹ năng cơ bản để trẻ chuẩn bị vào trường phổ thông. Giáo dục mầm non ngày càng đòi hỏi chất lượng dạy và học nhằm đáp ứng kịp thời sự thay đổi của đất nước. Nhu cầu của phụ huynh cũng đặt hy vọng vào thầy cô ngày càng cao nếu trẻ không được bồi dưỡng , phát huy tính tích cực chủ động và sáng tạo thì làm sao mà trẻ có thể phát triển toàn diện được. Hơn nữa đối với trẻ mẫu giáo 4-5 tuổi việc cho trẻ hoạt động “Tạo hình” cũng là một vấn đề cần thiết nhằm phát triển kiến thức, kỹ năng và thể hiện nghệ thuật. Thông qua hoạt động “Tạo hình” đem đến cho trẻ ấn tượng về cái đẹp và những cảm xúc chân thật, những phẩm chất tốt đẹp của nhân cách con người. Hiểu được tầm quan trọng đó, tôi luôn tìm tòi những biện pháp, phương pháp tốt nhất để giúp trẻ yêu thích nghệ thuật và hứng thú tham gia vào các hoạt động trong lĩnh vực này. 1.2. Cơ sở thực tiễn: Tuy nhiên trên thực tế điều mình muốn không phải lúc nào cũng thực hiện được dễ dàng: Khi trẻ chưa biết cảm nhận cái đẹp, thì trẻ sẽ chưa biết yêu cái đẹp, chưa có mong muốn, hứng thú tạo ra cái đẹp, trẻ sẽ chưa biết quý trọng những sản phẩm đẹp và cũng là trẻ chưa có được kỹ năng tạo ra những sản phẩm đẹp vậy thì làm sao mà trẻ có thể hứng thú, mạnh dạn tham gia vào các hoạt động tạo hình được. Qua tìm hiểu đánh giá thực trạng các hoạt động ở trường Hoa hồng và trao đổi với đồng nghiệp tôi thấy được một số tồn tại trên thực tế như sau: - Do số lượng trẻ trong nhóm lớp còn đông, trẻ bây giờ hay được gia đình phục vụ nên nhiều trẻ còn chưa mạnh dạn, tự giác tham gia vào các hoạt động, trẻ chưa có nề nếp thói quen, kỹ năng sinh hoạt tập thể. Trẻ hay thích tự ý làm những điều mình muốn, chưa tập trung chú ý lắng nghe và thực hiện những hướng dẫn yêu cầu của cô, chưa biết kết hợp cùng các bạn hoạt động theo nhóm. - Trẻ thường được gia đình cưng chiều nên rất muốn tự khám phá mọi thứ xung quanh, trẻ muốn mọi thứ mình thích thuộc về riêng của mình → chưa có ý thức giữ gìn môi trường chung. Khi tiếp xúc với môi trường mới trẻ ngắm nhìn, muốn tự tay sờ vào những hình ảnh, đồ dùng, tự tay cậy, bóc khám phá thậm chí còn bóc, xé, tự ý lấy những thứ mà trẻ thích để nó thuộc về mình. - Vì số lượng cháu đông, trẻ lại hiếu động nên nhiều giáo viên còn gặp khó khăn trong việc rèn trẻ kỹ năng tự khám phá, cảm nhận cái đẹp. Thường thì giáo viên hay tổ chức hướng dẫn trẻ theo tập thể hoặc theo nhóm lớn, những trẻ chậm chạp chưa có kỹ năng tạo hình, chưa thể tự mình tạo ra được sản phẩm hoàn chỉnh, trẻ chưa biết trân trọng những sản phẩm đẹp và trẻ cũng chưa có mong muốn tự tạo ra những sản phẩm đẹp chưa được chú ý nhiều. Thường thì khi tiếp xúc với những sản phẩm tạo hình trẻ chưa tập trung tư duy, chưa biết cách cảm nhận, đánh giá ý nghĩa của sản phẩm mà trẻ chỉ cảm nhận vẻ đẹp bằng cách nhìn trực quan về mầu sắc, chưa chú ý đến đường nét, bố cục, ý nghĩa của hình ảnh. - Khi khả năng thể hiện cảm xúc của mình vào những sản phẩm tạo hình còn bị hạn chế : Trẻ chưa có kỹ năng cơ bản để vẽ các hình ảnh trẻ muốn, chưa biết lựa
chọn mầu sắc cho phù hợp, chưa có kỹ năng xé, dán, sắp xếp, lưa chọn vật liệu để làm tranh, để làm đồ dùng đồ chơi ....→ Trẻ chóng chán khi tham gia các hoạt động vì chưa tự mình tạo ra được một sản phẩm đẹp như ý.... → Điều này cũng làm cho trẻ chưa mạnh dạn tự tin tham gia vào các hoạt động tạo hình. - Một lý do nữa cũng tương đối phổ biến là việc trẻ em ngày nay được cưng chiều, mọi thứ đều có sẵn khi trẻ muốn khiến trẻ ít nhiều bị thụ động thiếu đi sự tự lập sáng tạo của bản thân. Trẻ nghĩ mọi thứ có được rất dễ dàng. Trẻ chưa có mong muốn được cùng cô tạo nên môi trường đẹp xung quanh mình. Xác định được mục tiêu của ngành học cũng như nhu cầu thực tế của cuộc sống, qua thực tế giảng dậy nhiều năm tôi nhận thấy việc làm cho trẻ yêu thích, hứng thú tham gia vào các hoạt động tạo hình là rất cần thiết. Từ những lý do đó, tôi chọn đề tài "Một số biện pháp kích thích trẻ 4- 5 tuổi hứng thú tham gia hoạt động Tạo hình” làm đề tài nghiên cứu của mình. 2. Mục đích của sáng kiến kinh nghiệm: 2.1. Đối với bản thân người viết: Nghiên cứu, tìm kiếm "Một số biên pháp kích thích trẻ 4 – 5 tuổi hứng thú tham gia hoạt động Tạo hình” từ đó đưa ra một số hình thức, biện pháp giúp trẻ yêu thích cái đẹp, luôn hướng tới cái đẹp, có một số kỹ năng tạo ra những sản phẩm đẹp và biết tôn trọng gìn giữ những cái đẹp xung quanh mình - Giúp trẻ yêu thích bộ môn tạo hình. 2.2. Đối tượng nghiên cứu: "Một số biên pháp kích thích trẻ 4 – 5 tuổi hứng thú tham gia hoạt động Tạo hình” 3. Đối tượng , phạm vi của sáng kiến: "Một số biên pháp kích thích trẻ 4 – 5 tuổi hứng thú tham gia hoạt động Tạo hình” Trẻ lớp mẫu giáo nhỡ B2, trường Mầm non Hoa Hồng Cầu Giấy, năm học 2013- 2014. 4. Phương pháp nghiên cứu 4.1. Nghiên cứu lý luận: Sưu tầm tài liệu, hướng dẫn thực hiện chương trình trẻ 4 -5 tuổi, sách hướng dẫn vẽ, gấp, làm đồ chơi của nhà xuất bản mỹ thuật…. 4.2. Nghiên cứu thực tiễn: Quan sát những hoạt động của trẻ, phương pháp tổ chức của giáo viên qua các hoạt động học, hoạt động ngoại khoá 4.3. Quan sát ghi chép: Quan sát quá trình trẻ tham gia các hoạt động của lớp, trò chuyện thăm dò ý tưởng của trẻ. Sau khi quan sát xong, thu thập những vấn đề liên quan và ghi chép lại một cách cụ thể, chính xác với từng trẻ. 4.4. Thực nghiệm sư phạm: Tìm tòi sáng tạo các hình thức hoạt động tạo hình, sưu tầm các loại vật liệu khác nhau để thử nghiệm làm tranh, đồ dùng, đồ chơi. 4.5. Xử lý kết quả nghiên cứu bằng thống kê toán học. Sau khi đã điều tra thu thập được đầy đủ số liệu thì tính %, xây dựng bảng số minh hoạ các kết quả nghiên cứu. II. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ : 1. Thuận lợi và khó khăn:
* Thuận lợi: Lớp được trang bị đầy đủ đồ dùng, đồ chơi đáp ứng đủ nhu cầu học tập và vui chơi của trẻ. Số lượng cháu vắng so với số cô (45 trẻ/ 3 cô) nên giáo viên có điều kiện tổ chức tốt các hoạt dộng cho trẻ. Đa số phụ huynh có trình độ học vấn luôn quan tâm đến con cái, phối hợp tốt với giáo viên trong qua trình nuôi dạy trẻ. Lớp có 3 giáo viên, có trình độ chuyên môn và nắm vững phương pháp bộ môn, đã có kinh nghiệm nhiều năm dạy trẻ. Cả ba đều có tinh thần học hỏi tìm tòi sáng tạo để thu hút trẻ trong giờ học cũng như trong mọi hoạt động trong ngày. Ban giám hiệu vững vàng về chuyên môn, luôn sát sao chỉ đạo giáo viên thực hiện tốt chuyên môn. * Khó khăn: - Về phía trẻ: + Tuy trẻ trong lớp có cùng một độ tuổi nhưng khả năng nhận thức, nề nếp, các kỹ năng hoạt động của trẻ hoàn toàn khác nhau. Có những trẻ mới đến lớp, hiếu động, khả năng tập trung kém... khả năng nhận thức của trẻ còn bị hạn chế: Kỹ năng cơ bản của lứa tuổi thực hiện các hoạt động tạo hình (cầm bút đúng cách, vẽ các nét vẽ cơ bản, kết hợp các nét vẽ để tạo hình ảnh, chọn mầu và tô mầu, xé dán, nặn, cầm kéo....): Duy Anh, Thanh Bách, Gia Bách, Huy Phong, Trọng Nhân, Đường Lâm, Khánh Hưng, ...... yếu tố này cũng làm cho trẻ không hứng thú tham gia vào hoạt động tạo hình, trẻ chóng chán, không tôn trọng các sản phẩm tạo hình. + Bên cạnh đó ở lớp lại có những trẻ tăng động không những không tập trung chú ý vào hoạt động mà trẻ lại còn hay phá rối những trẻ xung quanh, có những trẻ có cá tính thích hoạt động một mình, không thích giao tiếp trò chuyện, hoạt động cùng với những người xung quanh. + Thực trạng: Qua khảo sát đánh giá đầu năm trên trẻ tôi thấy việc dạy cho trẻ biết cảm nhận cái đẹp và hứng thú tham gia vào bộ môn tạo hình là một vấn đề tôi phải đầu tư suy nghĩ. Nội dung Tổng số Đầu năm (tháng 9) cháu: Tốt khá TB yếu Hứng thú tham gia HĐ 10 trẻ 12 trẻ 15 trẻ 8 trẻ tạo hình 22,2% 26,7% 33,3% 17,8% Có kỹ năng thực hiện 45 trẻ 5 trẻ 8 trẻ 15 trẻ 17 trẻ các HĐ tạo hình 11,1% 17,8% 33,3% 37,8% Có ý thức giữ gìn những 5 trẻ 8 trẻ 10 trẻ 22 trẻ sản phẩm xung quanh. 11,1% 17,8% 22,2% 48,9% (Bảng khảo sát đầu năm) - Về phía giáo viên: Trong thực tế ở trường mầm non nhiều giáo viên còn dạy trẻ trên hình thức một chiều, ít lắng nghe, tìm hiểu ý tưởng của trẻ, còn ngại khi tổ chức các hoạt động cho trẻ được trải nghiệm, được tham gia cùng cô thực hiện ý tưởng chung,
hay chê bai trẻ khi trẻ chưa có kỹ năng, chưa có nhiều hình thức khuyến khích trẻ mạnh dạn phát huy ý tưởng của mình trong những sản phẩm. Điều này ít nhiều cũng chưa khuyến khích được trẻ yêu thích lĩnh vực tạo hình. - Về phía phụ huynh: Mặc dù quan tâm đến con nhưng đa số phụ huynh còn mải công việc xem nhẹ bậc học mầm non, ít giành thời gian cho con, phần lớn đều ỉ lại cho ông bà và người giúp việc, vì vậy việc trao đổi phối hợp chăm sóc giáo dục trẻ giữa giáo viên và phụ huynh còn gặp nhiều khó khăn. Năm nay trường học học ở xa, một số phụ huynh không có điều kiện đưa đón con phải cho con đi ô tô nên việc trao đổi giữa phụ huynh và giáo viên gần như không thực hiện được. - Từ những nguyên nhân đã nêu trên với kinh nghiệm thực tế và tâm huyết của tôi, dưới góc độ là một giáo viên mầm non, tôi mạnh dạn đưa ra “ Một số biên pháp kích thích trẻ 4 – 5 tuổi hứng thú tham gia hoạt động Tạo hình”. 2. Các biện pháp thực hiện trong sáng kiến 2.1. Tự học tự bồi dưỡng Bồi dưỡng chuyên môn, nâng cao nghiệp vụ là việc mà bất kỳ giáo viên nào cũng nên làm và phải làm thường xuyên. Tôi thường đọc sách báo, xem tin tức trên các phương tiện thông tin đại chúng, trao đổi đồng nghiệp tiếp cận những cái mới tìm ra những hình thức, phương pháp tổ chức các hoạt động sao cho trẻ không bị nhàm chán, phù hợp với khả năng của trẻ mình phụ trách. Trẻ 4-5 tuổi có những khả năng nhận thức, trẻ bắt đầu biết được ý thức của những việc mình làm hàng ngày, muốn tự thể hiện mình trước bạn bè và những người xung quanh...... để nắm bắt được điều này tôi phải tranh thủ đọc các tài liệu về tâm lý lứa tuổi, gần gũi tìm hiểu cá tính, khả năng của từng trẻ để đưa ra những yêu cầu, hình thức phù hợp với nhận thức và tâm lý của trẻ. Tôi cũng tìm tòi, học hỏi thêm các hình thức tổ chức giúp trẻ có điều kiện sáng tạo trong các hoạt động, tạo cho trẻ biết tự thể hiện khả năng của bản thân dần dần trẻ thấy vui và yêu thích bộ môn tạo hình. Ngoài ra tôi cũng chú ý học hỏi, tự mầy mò thêm cách tạo ra những sản phẩm tạo hình sáng tạo, sưu tầm tạo ra một số sản phẩm phong phú làm tài liệu mẫu, tìm phương pháp hướng dẫn trẻ sao cho trẻ hứng thú và dễ hiểu nhất, phù hợp với nhận thức, khả năng của trẻ. * Theo quan điểm của tôi, khi người giáo viên có vốn kiến thức vững vàng, có kỹ năng sư phạm tốt, nhiệt tình tâm huyết với nghề, gần gũi yêu thương trẻ thì chắc chắn sẽ thành công khi tổ chức các hoạt động cho trẻ. 2.2. Xây dựng nề nếp, thói quen hoạt động cho trẻ Làm việc có nề nếp, có thói quen và có kỹ năng thực hiện hoạt động là điều rất cần thiết khi tham gia vào hoạt động.
Vào đầu năm học, đa số trẻ chưa có thói quen tập trung trong các hoạt động vì thời gian nghỉ hè của trẻ đã được tự do rong chơi với gia đình, có những trẻ mới đến trường nên khi tham gia vào các hoạt động trẻ cũng chưa thật sự chú ý, trẻ còn nói chuyện, tự do đi lại. Điều này ảnh hưởng rất lớn đên khả năng tập trung tư duy, kỹ năng thực hiện hoạt động của trẻ. Do vậy nếu tôi không đưa trẻ vào nề nếp thì khi trẻ tham gia vào các hoạt động sẽ không đạt hiệu quả cao. Khi trẻ có nề nếp tốt thì trẻ sẽ có sự tập trung chú ý cao, hứng thú, say mê, chú ý quan sát, lắng nghe, có trí tưởng tượng sáng tạo trong hoạt động . Trẻ cần có nề nếp trong hoạt động, biết thực hiện nề nếp giờ nào việc nấy, có thói quen chú ý lắng nghe thì trẻ mới có thể hiểu được những hướng dẫn, yêu cầu của cô dần dà trẻ mới có được các kỹ năng cần thiết khi thực hiện các hoạt động. Thời gian đầu tôi phải đưa ra những nội quy của lớp, yêu cầu trẻ phải cùng nhau nhớ nội quy của cô, thực hiện và kiểm soát lẫn nhau. Tôi chia lớp ra thành tổ, ca, nhóm nhỏ để dễ kiểm soát và có điều kiện hướng dẫn các kỹ năng tới từng trẻ. Tôi sắp xếp xen kẽ lẫn những trẻ nhanh nhẹn gần trẻ nhút nhát, chậm chạp, giao nhiệm vụ cho trẻ khá kèm trẻ yếu, có nhận xét động viên kịp thời những trẻ tích cực có tiến bộ. Hướng dẫn trẻ cách chú ý lắng nghe, hiểu và thực hiện các yêu cầu của cô, khuyến khích trẻ mạnh dạn trao đổi nhờ cô hướng dẫn những chỗ chưa biết thực hiện với phương châm “Chưa biết mới phải đi học, chăm học thì sẽ giỏi”. Tôi cũng tập trung quan sát gần gũi, nhẹ nhàng, nghiêm khắc rèn trẻ tạo cho trẻ nề nếp, thói quen và kỹ năng thực hiện các hoạt động. Công việc này tôi đã phối hợp đều tay thường xuyên với 2 giáo viên cùng lớp, thời gian đầu ngoài những giờ hoạt động học chúng tôi tích cực tổ chức lôi cuốn trẻ vào các hoạt động chiều thường xuyên nên chỉ sau 1 tháng trẻ đã có những tiến bộ rõ nét khi tham gia các hoạt động: trẻ có nề nếp, có thói quen, bước đầu có một số kỹ năng thực hiện các yêu cầu của cô và điều này cũng khích lệ tôi tích cực tổ chức các hoạt động cho trẻ. Khi trẻ đã có những nề nếp thói quen kỹ năng thực hiện các hoạt động thì việc tổ chức các hoạt động cho trẻ không còn gặp nhiều khó khăn như trước, trẻ đã chú ý lắng nghe biết tập trung tư duy suy nghĩ và thực hiện các yêu cầu của hoạt động. Khi tôi tổ chức cho trẻ hoạt động theo nhóm trẻ đã biết cách trò chuyện hỏi han thảo luận với nhau cùng nhau thực hiện các yêu cầu của cô. 2.3. Hình thành, cung cấp cho trẻ các kỹ năng tạo hình cơ bản: Để trẻ mạnh dạn, hứng thú tham gia vào các hoạt động tạo hình thì việc hình thành, cung cấp cho trẻ kỹ năng cơ bản để trẻ có hành trang mạnh dạn tự tin tham gia vào các hoạt động tạo hình là cần thiết. Sau khi khảo sát đầu vào tôi thấy các kỹ năng tạo hình của trẻ : Kỹ năng vẽ, nặn, xé dán theo yêu cầu của lứa tuổi, kỹ năng quan sát nhận xét đánh giá sản phẩm, kỹ năng sử dụng mầu sắc, bố cục tranh....chưa cao, chưa đồng đều... tôi đã kết hợp cùng đồng nghiệp trong lớp hình thành, cung cấp cho trẻ các kỹ năng thông qua nhiều hoạt động khác nhau:
+ Tận dụng ngay những giờ đón trả trẻ tôi cho trẻ làm quen các bức tranh mẫu của cô, các sản phẩm đẹp của các anh chị để cùng trò chuyện với trẻ về các đường nét, bố cục, mầu sắc, khuyến khích trẻ tập đánh giá sản phẩm và cùng trò chuyện với trẻ về cách vẽ, cách chọn mầu, cách sắp xếp bố cục với những sản phẩm nặn, xé dán, đồ chơi.... thì tôi cùng trẻ trò chuyện các bước tiến hành để tạo thành sản phẩm. + Những giờ hoạt động góc, hoạt động chiều tôi thường cho trẻ chia nhóm rèn các kỹ năng chuẩn bị cho hoạt động sau đạt kết quả. Để thực hiện được điều này tôi cũng phải thay đổi nhiều hình thức khác nhau để cung cấp kiến thức, rèn kỹ năng cho trẻ Với những loại tiết vẽ theo đề tài, ý thich tôi thường tận dụng những hoạt động ngoài giờ học để củng cố kỹ năng cho những trẻ yếu, làm giầu vốn kiến thức cho trẻ khá trước khi trẻ thực hiện hoạt động học. Tôi cũng chia trẻ theo nhóm cho trẻ khá khướng dẫn trẻ yếu cùng nhau vẽ tranh, xé dán bức tranh theo nhóm. Tôi cũng cho trẻ quan sát tìm hiểu các loại sản phẩm khác nhau, cùng nhau khám phá cách thực hiện. Tôi cũng có thể cung cấp cho trẻ một số mẫu khác nhau để làm phong phú đề tài, ý thích của trẻ. Cho trẻ luyện tập kỹ năng cho trẻ để trong giờ hoạt động trẻ tự tin thể hiện ý tưởng của mình. VD: Trước giờ hoạt động “Vẽ vườn cây ăn quả” tôi tạo điều kiện cho trẻ quan sát, cảm nhận những vẻ đẹp tự nhiên của các loại cây ăn quả: Quan sát cây sân trường, quan sát hình ảnh vườn cây trên màn hình, nghe cảm nhận qua bài hát, cung cấp một số kỹ năng vẽ các loại cây ăn quả.Cho trẻ làm tranh về vườn cây... Khi được chuẩn bị chu đáo trước cho các hoạt động tôi thấy trẻ rất tự tin, mạnh dạn tham gia vào hoạt động và kết quả là sản phẩm của trẻ cũng luôn phong phú. Để thực hiện được ý tường này thời gian đầu tôi chia trẻ ra thành nhóm nhỏ hướng dẫn yêu cầu trẻ thực hiện các kỹ năng đơn giản rồi dần dần khuyến khích trẻ sử dụng các sản phẩm của mình để tạo thành sản phẩm chung trang trí lớp. VD: Tôi hỏi trẻ: Có muốn cùng cô trang trí góc siêu thị không? Ở siêu thị người ta hay bầy bán giới thiệu những gì nhỉ? Vậy thì cô cháu mình sẽ trang trí như thế nào cho đẹp? - Để được trang trí bức tranh này, yêu cầu các con phải lựa chọn giâý xé vụn thành những mẩu giấy nhỏ rồi mới được tham gia vào dán làm những chiếc giỏ để đựng các loại rau ở siêu thị. Cô gợi ý, hướng dẫn trẻ từng bước tạo cho trẻ thấy thoải mái, vui vẻ, hoạt động vừa sức làm cho trẻ mạnh dạn tự tin khi tham gia vào hoạt động. Trẻ khá làm những thao tác khó hơn, với những trẻ chưa có kỹ năng tôi khuyến khích trẻ ngồi bôi hồ rồi cùng trẻ dán... Với cách làm như vậy tôi nhận thấy tất cả trẻ đều đã có sự góp sức chung, trẻ cảm thấy yêu thích hoạt động, không bị tự ti vì mình không biết làm.
Cô vẽ tranh nét, chuẩn bị vật liệu cùng làm với trẻ, trẻ chọn giấy xé vụn giáy và dán trang trí những chiếc giỏ và quả, cắt chọn những loại quả, tô màu quả, xé dán các quả - Trẻ làm tranh bằng nhiều vật liêu khác nhau, làm theo nhóm để tạo ra sản phẩm chung... Với những trẻ nhút nhát, khả năng tập trung chưa cao tôi phải giành thời gian nhiều hơn hướng dẫn trẻ từng bước nhỏ, có hình thức khen kịp thời để khuyến khích trẻ mạnh dạn. Tôi cũng tranh thủ những giờ hoạt động vui chơi, những giờ hoạt động chiều gần gũi giúp trẻ cảm nhận các sản phẩm đẹp để khuyến khích trẻ yêu thích nghệ thuật tạo hình. Tôi cũng kết hợp với phụ huynh hướng dẫn khích lệ trẻ để trẻ tích cực tham gia vào các hoạt động. Ngoài ra tôi cũng tạo điều kiện cho trẻ kết hợp cùng nhau tạo những sản phẩm đẹp theo dây chuyền – trẻ khá tôi cho trẻ thực hiện những kỹ năng khó, trẻ yếu hơn làm những thao tác đơn giản hơn. VD: Với chủ đề “Tết và mùa xuân” tôi cho trẻ khá chọn các mảng mầu trong bìa lịch, xé vụn thật đều, trẻ yếu hơn tôi cho trẻ bôi hồ dán làm tranh con ngựa trang trí ngày tết “Giáp ngọ”. Tôi cũng vẽ nét mờ cho trẻ vẽ theo làm hình ảnh những bông pháo hoa. Bức tranh được treo ở cửa lớp cùng với những họa tiết hoa đào ngày tết, và nhiều hoa lá xung quanh. Khi tôi cùng trẻ trang trí xong tôi cảm thấy trẻ lớp tôi rất tự hào về khả năng của mình, trẻ phấn khởi khoe với bố mẹ về những thành quả của mình. Điều này càng làm cho phụ huynh quan tâm hơn tới những hoạt động của con ở lớp và trẻ cũng có ý thức giữ gìn lớp hơn.
Hình ảnh “con ngựa”, biểu tượng của năm Giáp ngọ đang hí vang trên nền pháo hoa chào xuân mới, cùng muôn hoa đua nở. Không những thay đổi về hình thức tổ chức, tôi còn thay đổi cả phương pháp rèn kỹ năng cho trẻ trẻ, Có những kỹ năng thì tôi gần gũi hướng dẫn trẻ theo nhóm, tập thể lớp nhưng cũng có những kỹ năng tôi có thể hướng dẫn tỷ mỷ cho một số trẻ khá để trẻ hướng dẫn lại bạn trong nhóm nhỏ 2,3 trẻ. Khi quan sát thấy trẻ hướng dẫn và trao đổi với nhau về cách làm đồ chơi, cách vẽ, giúp đỡ nhau cùng tạo nên sản phẩm tôi mới thấy được hiệu quả của hình thức này. Ở lứa tuổi này trẻ rất thích được các bạn chơi với mình, muốn bạn cho nhập hội, rất muốn thể hiện vai trò của mình trong nhóm. Nắm được yếu tố tâm lý này nên tôi đã giao nhiệm vụ trẻ trẻ khá trong nhóm phải hướng dẫn và làm cùng bạn sao cho được sản phẩm theo nhóm. Qua cách hoạt động này tôi nhận thấy trẻ lớp tôi gắn kết nhau hơn, biết cùng bảo nhau, tự giác hướng dẫn nhau cách thực hiện các yêu cầu của cô. Trẻ cũng mạnh dạn gần gũi nhau hướng dẫn, có lúc làm hộ nhau, rồi cùng nhau làm, cùng nhau thực hiện các yêu cầu của cô. Nhóm trẻ đang hướng dẫn nhau và cùng nhau làm hoa tăng mẹ nhân ngày quố tế phụ nữ 8/3 bằng giấy
Trẻ đang say sưa hướng dẫn nhau làm tranh vườn cây ăn quả bằng đất nặn ở chủ đề “thực vật”. Bức tranh vườn cây ăn quả đã được nhóm trẻ hoàn thành bằng đất nặn.
Các bé đang hăng say cùng nhau làm tranh vườn hoa trang trí lớp bằng đất nặn Vườn hoa trông thật rực rỡ trong nắng vàng 2.4. Tạo cho trẻ yêu thích nghệ thuật (Cho trẻ tiếp xúc, cảm nhận vẻ đẹp môi trường xung quanh và những sản phẩm đẹp). Cùng với việc rèn trẻ nề nếp, thói quen, kỹ năng, tôi cũng muốn tạo cho trẻ yêu trường lớp thông qua cảm giác yêu thích vẻ đẹp môi trường trường lớp thân yêu của mình. Tranh thủ những giờ hoạt động ngoài trời tôi tạo điều kiện cho trẻ quan sát cảm nhận vẻ đẹp trường học thân yêu của mình, những hình ảnh ngộ nhĩnh được trang trí ở các biểu bảng, những khóm hoa trang trí, những vẻ đẹp tự nhiên.
Những lúc có điều kiện cho trẻ ra ngoài tiếp xúc thiên nhiên tôi cũng gợi ý hướng dẫn trẻ cảm nhận hình dáng các loại cây, nhành hoa, bãi cỏ.... Trẻ thật mải mê ngắm nhìn những khóm hoa đang nở rộ trong công viên Ở lớp học tôi xây dựng các góc tuyên truyền có hình ảnh gần gũi, có mầu sắc nổi bật, cho trẻ hiểu được ý nghĩa của những hình ảnh được trang trí trong lớp học. Cho trẻ cảm nhận vẻ đẹp khi có những hình ảnh trang trí, nhận xét đường nét, mầu sắc, bố cục của hình ảnh. VD: Góc tuyên truyền bài học hàng ngày của bé, tôi để tiêu đề “Tuần này bé học gì” - Hình ảnh những quả táo chín ngon mang kiến thức ngọt lành đến cho trẻ, trẻ như những chú chim non đang vui vầy quanh cành táo chín để hưởng thụ vị ngọt từ những trái táo. Với những góc chơi tôi cũng muốn tạo điều kiện cho trẻ được tham gia trang trí cùng cô để trẻ cảm nhận và thấy được vai trò của mình ở lớp học “Hình ảnh minh họa vai chơi của góc “Bé tập làm cấp dưỡng” do cô và cháu cùng vẽ và tô mầu trang trí.
Cho trẻ cảm nhận sự thay đổi hàng ngày của lớp: Từ sự sắp xếp đồ dùng đồ chơi, sự bài trí lớp học, rồi đần dà là các hình ảnh trang trí, những hình ảnh của chủ đề mới.... Khi bức tranh có bàn tay góp sức của trẻ được treo lên để trang trí lớp, tôi cảm nhận thấy niềm vui sướng của trẻ, trẻ quan sát, cùng nhau nhận xét và có ý thức hơn, mong muốn được góp sức cùng cô làm tranh trang trí. Những sản phẩm của trẻ được trang trí lớp lại phục vụ được nhu cầu vui chơi của trẻ tôi cảm giác trẻ tự tin vui vẻ hơn khi tới lớp, cũng từ đây ý thức giữ gìn lớp học cũng được nâng lên, trẻ biết giữ gìn những hình ảnh, đồ dùng, đồ chơi xung quanh lớp, biết cùng nhau chơi, cất và sắp xếp đồ dùng đúng như theo hướng dẫn của cô. Biết ngắm nhìn sắp xếp lại đồ chơi khi chưa gọn gàng… Sau khi trẻ được cùng cô tạo nên những sản phẩm trang trí lớp thi tôi cảm thấy nhu cầu, hứng thú của trẻ mong muốn được tham gia vào hoạt động tạo hình được tăng lên rõ rệt. 2,5. Tổ chức đa dạng các hình thức hoạt động tạo hình. Để luôn tạo cảm giác mới, gây hứng thú cho trẻ tích cực tham gia vào các hoạt động tạo hình, tránh tình trạng nhàm chán do lặp đi lặp lại nhiều lần với cùng một hình thức hay cùng một đề tài tôi đã tạo điều kiện cho trẻ tiếp xúc với các loại sản phẩm tạo hình khác nhau với các hình thức hoạt động khác nhau. - Ngay cả trong những hoạt động học tôi cũng tìm tòi mở rộng thêm nội dung, hình thức để thu hút trẻ. Đầu năm học khi kỹ năng của trẻ chưa có nhiều tôi đã lựa chọn hoạt động vừa sức với trẻ: Tôi cho trẻ lựa chọn vật liệu hình ảnh để trang trí đồ dùng: mũ, đồng hồ, bờm, ... vừa dạy trẻ kỹ năng lựa chọn hình ảnh hợp lý, cách phối mầu, rèn kỹ năng bôi hồ và dán sao cho khéo léo; và hơn cả là tự tay trẻ có thể tạo ra được những sản phẩm hoàn chỉnh để làm đồ dùng, đồ chơi phục vụ cho chính hoạt động hàng ngày của trẻ. Trẻ đang háo hức chú ý cô giới thiệu sản phẩm mẫu
Trẻ đang chăm chú lựa chọn vật liệu hình ảnh phù hợp để trang trí đồ dùng của mình. Trẻ rất tự hào về những sản phẩm mình tự tay làm được.
Tôi thấy được nét mặt trẻ rất vui vẻ khi sử dụng những sản phẩm của mình trong hoạt động hàng ngày. Khi trẻ đã có các kỹ năng hoạt động tạo hình thì tôi thường tổ chức cho trẻ các hoạt động học theo nhóm, trẻ có thể cùng cô thảo luận về cách thực hiện các yêu cầu ở tiết đề tài, ý thích trước khi trẻ về nhóm tiến hành thực hiện bài tập của mình. Khi trẻ hoạt động theo nhóm, trẻ yếu thường hay học tập trẻ khá cách thực hiện yêu cầu của cô, trẻ đua nhau để có được sản phẩm đẹp. Hoạt động theo nhóm cũng khuyến khích trẻ khá sáng tạo, thể hiện vai trò của mình, khi trẻ yếu kỹ năng còn lúng túng thì những trẻ khá dẫn hướng dẫn trẻ chậm hơn, trẻ gợi ý nhau cách làm. Vào giữa các chủ đề tôi thường hướng dẫn gợi ý trẻ vẽ về chủ đề để trang trí thêm vào mảng mở của chủ đề và cũng là để củng cố, mở rộng hiểu biết của trẻ về chủ đề. Thỉnh thoảng những hoạt động chiều tôi lại cho trẻ thi vẽ tranh về chủ đề và cho trẻ mang tranh về nhà khoe bố mẹ - thấy con mình ngày càng tiến bộ phụ huynh cũng phấn khởi quan tâm đến hoạt động của con nhiều hơn. 2.6. Xây dựng môi trường lớp học gần gũi, thân thiện khuyến khích trẻ làm phong phú vật liệu tạo hình để thể hiện cảm xúc và sáng tạo. Ngoài việc cung cấp cho trẻ các kỹ năng cần thiết thì việc tạo điều kiện cho trẻ thể hiện cảm xúc của mình cũng là rất quan trọng. Để trẻ hứng thú hơn trong hoạt động tạo hình tôi đã lôi cuốn trẻ vào việc tham gia chuẩn bị cho các hoạt động mới. Tôi cho trẻ quan sát một số sản phẩm tự tạo bằng các nguyên vật liệu khác nhau, trò chuyện với trẻ về các vật liệu cần thiết, cho trẻ tư duy tìm tòi, đóng góp những vật liệu để chuẩn bị cho các hoạt động mới. Hoạt động này cũng rất hiệu quả vì nó đã hình thành cho trẻ ý thức chuẩn bị cho các hoạt động ở lớp. Ban đầu chỉ có một vài trẻ là nhớ lời cô dặn, sau dần dà trẻ có
ý thức hơn, tôi cũng thường xuyên khen ngợi tinh thần có ý thức của trẻ để khuyến khích động viên trẻ kịp thời. Tôi cũng tạo cho trẻ một môi trường mở để trẻ tự lựa chọn hình thức hoạt động khi chơi, cho trẻ thấy được những giá trị của vật liệu mà trẻ đóng góp. Trong những giờ hoạt động vui chơi tôi cũng tạo điều kiện cho trẻ được tham gia thường xuyên, khích lệ trẻ chưa có kỹ năng vào chơi cùng những trẻ khá để trẻ cùng quan tâm giúp đỡ lẫn nhau. Cũng có những hoạt động tôi đã dùng hình thức giao nhiệm vụ để trẻ có ý thức với hoạt động của mình. Hình ảnh góc chơi tạo hình được trẻ cùng cô tạo lên bằng những vât liệu khác nhau: Lịch cũ, len, mầu nước, rơm, giấy mầu, xốp mầu. Mảng chủ đề mở cũng được trẻ thường xuyên quan tâm tìm hiểu và đóng góp công sức. Tôi cũng cho trẻ làm những bông hoa cùng cô để trang trí giàn hoa
2.7. Tổ chức cho trẻ thi đua, biểu dương, khen thưởng kịp thời. Với trẻ mầm non thì việc biểu dương và khen thưởng kịp thời có hiệu quả rất cao trong việc khích lệ tinh thần của trẻ. Ngay từ đầu năm học góc tuyên truyền của lớp tôi đã có hình thức vừa tuyên truyền tới phụ huynh vừa khuyến khích trẻ. Hàng tuần tôi cho trẻ luyện tập thi đua nhận xét tìm ra những sản phẩm đẹp, việc sắp xếp sản phẩm tôi cũng có hình thức khuyến khích rõ ràng, những bài đẹp được các bạn lựa chọn sẽ được treo lên cao, cho vào khung tranh, còn lại những bài khác được treo giá phía dưới để trẻ có ý thức cố gắng. Một số bức tranh được trẻ lựa chọn để cô treo lên cao - trẻ rất mong muốn và cố gắng. - Hình thức này trang trí phù hợp với địa hình của lớp tôi, chỗ này là cửa sổ bên dưới là chỗ phụ huynh thường xuyên lấy ba lô, giầy dép hàng ngày. Những bức tranh này cũng đẹp nhưng chưa được các bạn lựa chọn vì đã hết chỗ ở trên, các bạn cố gắng hơn ở lần sau nhé!
Mỗi khi trẻ nhìn thấy bài của mình được treo trong khung tranh, được bố mẹ khen là trẻ thấy rất tự hào và có những cố gắng cho lần hoạt động sau. Những trẻ chưa được lựa chọn cũng có vẻ hơi buồn hơn một chút, trẻ cũng hứa với mẹ lần sau con sẽ cố gắng hơn để bố mẹ thưởng. Bố mẹ thấy con mình chưa vẽ đẹp bằng bạn thì cũng có ý thức cho con luyện tập ở nhà. Mỗi tuần tôi thường cố gắng tổ chức cho trẻ thi đua vẽ tranh một lần để luyện kỹ năng cho trẻ và cũng là để phụ huynh biết được sự tiến bộ của con mình sau mỗi tuần học. 2.8. Biện pháp: Phối hợp với phụ huynh Được thấy con mình tự tin vui vẻ mỗi khi đến trường là điều mà phụ huynh và giáo viên ai cũng mong muốn. Tuy nhiên để làm tốt được công việc này bao giờ cũng cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa gia đình và nhà trường. Ngay từ buổi họp phụ huynh đầu năm học tôi đã trao đổi với phụ huynh về mong muốn của mình và những việc làm tưởng như đơn giản nhưng không được xem nhẹ vì nó có hiệu quả rất lớn trong việc hình thành xây dựng ý thức ban đầu cho trẻ. Để trẻ yêu thích lớp học, thích đến trường lớp, có ý thức giữ gìn lớp học của mình thì ngay cả ở nhà hay ở những nơi vui chơi trẻ cũng phải có được ý thức đó. Trẻ biết yêu cái đẹp, có ý thức giữ gìn môi trường ở mọi lúc, mọi nơi. Ở nhà, trẻ biết thu gọn đồ chơi của mình sau khi chơi, không bầy bừa ra nhà. Trẻ biết cảm nhận những hình ảnh đẹp nơi công cộng, có ý thức giữ gìn đồ dùng, cảnh quan nơi công cộng không tự ý sử dụng. Ở lứa tuổi này ý thức tự lập, tự chủ trong công việc của mình cũng cần được hình thành ở trẻ. Trẻ dễ nhớ, chóng quên, với những trẻ chưa biết tập trung chú ý còn ngại tham gia hoạt động tôi cũng trao đổi với phụ huynh nhờ phụ huynh kết hợp rèn thêm trẻ ở nhà. Một điều tuy nhỏ nhưng cũng là một vấn đề lớn đối với việc hình thành ý thức con trẻ, đó là việc phụ huynh quan tâm giúp đỡ con trẻ tìm kiếm vật liệu chuẩn bị cho các hoạt động của lớp. Hoạt động này giúp cho con trẻ có ý thức quan tâm đến các hoạt động của mình ở lớp và tạo cho trẻ háo hức mỗi khi chuẩn bị cho hoạt động mới . III/ Kết quả đạt được: Sau khi kết hợp với đồng nghiệp tìm tòi suy nghĩ và thực hiện những biện pháp của mình tôi nhận thấy trẻ lớp tôi đã có những tiến bộ rõ ràng. - Trẻ rất thích đi học, vui vẻ hồn nhiên khi tới lớp, yêu mến lớp học của mình, có ý thức giữ gìn môi trường lớp học. - Trẻ luôn có hứng thú khi tham gia các hoạt động tạo hình, có một số kỹ năng hoạt động tạo hình. - Trẻ luôn mong muốn được tham gia các hoạt động trang trí lớp học, tích cực tham gia tìm hiểu, xây dựng môi trường lớp học theo chủ đề. - Trẻ có ý thức ghi nhớ lời cô dặn, luôn tự hào với bố mẹ để giới thiệu các sản phẩm của mình ở lớp. Phụ huynh cảm nhận được sự tiến bộ hàng ngày của con ở lớp.