Sáng kiến kinh nghiệm Mầm non: Biện pháp giáo dục kỹ năng tự bảo vệ bản thân cho trẻ 5-6 tuổi ở trường Mầm non Hải Thượng

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: DOC | Số trang:7

Thêm vào BST

Báo xấu

5
lượt xem 0
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Sáng kiến "Biện pháp giáo dục kỹ năng tự bảo vệ bản thân cho trẻ 5-6 tuổi ở trường Mầm non Hải Thượng" được hoàn thành với mục tiêu nhằm tìm tòi các biện pháp giáo dục kỷ năng tự bảo vệ bản thân cho trẻ, nhằm giúp trẻ có những kỷ năng trong sinh hoạt để trẻ có thể chủ động và tự tin trong cuộc sống.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Sáng kiến kinh nghiệm Mầm non: Biện pháp giáo dục kỹ năng tự bảo vệ bản thân cho trẻ 5-6 tuổi ở trường Mầm non Hải Thượng

I. MỞ ĐẦU I. Lý do chọn biện pháp: Trẻ em là niềm hạnh phúc của mỗi gia đình, là tương lai của đất nước. Việc bảo vệ và chăm sóc giáo dục trẻ em là trách nhiệm của toàn xã hội: “ Trẻ em hôm nay, thế giới ngày mai”.Giáo dục trẻ ngay từ khi còn nhỏ là vô cùng quan trọng trong sự nghiệp giáo dục, nhằm hình thành và phát triển nhân cách toàn diện cho trẻ sau này. Trên thực tế tôi nhận thấy rằng xã hội phát triển mạnh đồng nghĩa với việc trẻ em đứng trước nhiều mối nguy hiểm. Là giáo viên chủ nhiệm lớp mẫu giáo 5-6 tuổi, tôi nhận thấy rằng dạy trẻ kỷ năng bảo vệ bản thân sẽ giúp trẻ tư duy, phán đoán được những nguy hiểm có thể xãy ra và tìm cách tránh xa, hoặc trẻ sẽ tự vạch cho mình một khu vực đảm bảo an toàn để khám phá, tìm hiểu mọi thứ. Đồng thời, giúp trẻ có khả năng xử lý tình huống. Biết lên tiếng kêu cứu và tìm đến những sự trợ giúp khi cần. Mặt khác,giáo dục kỹ năng tự bảo vệ bản thân giúp cho trẻ biết yêu quý, bảo vệ bản thân trước những tình huống nguy hiểm. Khi được trang bị những kỹ năng tự bảo vệ bản thân sẽ giúp trẻ có cảm giác an toàn và tự tin hơn để khám phá cuộc sống muôn màu. Xuất phát từ những vai trò đó nên tôi đã lựa chọn: “Biện pháp giáo dục kỹ năng tự bảo vệ bản thân cho trẻ 5-6 tuổi ở trường Mầm non Hải Thượng” II. NỘI DUNG 1. Đánh giá thực trạng. Năm học 2024-2025, tôi được nhà trường phân công chăm sóc giáo dục lớp Mẫu giáo lớn 5-6 tuổi A với tổng số 28 trẻ, trong đó có 19 nam và 9 nữ. Cùng với việc nắm bắt tình hình đặc điểm của trẻ trong lớp và đặc điểm tâm sinh lý của trẻ giai đoạn 5-6 tuổi, lứa tuổi luôn hiếu kì, thích tò mò, khám phá những điều mới lạ và cũng là lứa tuổi mà trẻ dễ gặp phải nhiều mối nguy hiểm nhất. Bởi trẻ chưa có kỹ năng để thu thập thông tin, phán đoán những mối nguy hiểm có thể xãy ra đối với bản thân. Qua thời gian đầu, khi mới nhận lớp, tôi nhận thấy các kỹ năng tự phục vụ bản thân như: Sắp xếp đồ dùng đồ chơi, thao tác rửa mặt, rửa tay....đa số trẻ thực hiện tốt và rất thuần thục. Tuy nhiên,bên cạnh đó kỹ năng bảo vệ bản thân của trẻ còn hạn chế, phần đông trẻ còn rất thụ động, thiếu kỹ năng.Trẻ chưa nhận biết được các mối nguy hiểm có thể xãy ra đối với mình, chưa có khả năng ứng phó kịp thời và cách bảo vệ bản thân trước những tình huống nguy hiểm. Trước những thực trạng đó tôi đã tìm tìm tòi các biện pháp giáo dục kỷ năng tự bảo vệ bản thân cho trẻ, nhằm giúp trẻ có những kỷ năng trong sinh hoạt để trẻ có thể chủ động và tự tin trong cuộc sống. Trong quá trình giáo dục kỷ năng tự bảo vệ bản thân cho trẻ, bản thân tôi đã gặp những thuận lợi và khó khăn sau: * Thuận lợi: - Được sự quan tâm và tạo điều kiện về mọi mặt của BGH nhà trường. 1
- Đồ dùng dạy học được trang bị tương đối đầy đủ như: Tivi, hệ thống mạng, đồ dùng đồ chơi phục vụ tốt cho việc học của trẻ: Xem tranh ảnh, xem video các tình huống tự bảo vệ bản thân. - Bản thân luôn năng động, nhiệt tình, yêu nghề mến trẻ. Có nhiều kỷ năng tốt để hướng dẫn trẻ trong quá trình học tập. - Trẻ trong lớp ngoan ngoãn và đồng đều về độ tuổi. Đa số trẻ được đến lớp mẫu giáo bé, nhở nên trẻ đã quen với nề nếp trường lớp. - Thành lập được nhóm zalo của lớp để chia sẻ, hợp tác về việc hướng dẫn trẻ và phụ huynh các kỹ năng bảo vệ bản thân. * Khó khăn: - Trẻ 5-6 tuổi là độ tuổi rất hiếu động, khả năng tiếp nhận thông tin nhanh, thế nên trẻ dễ dàng tiếp nhận các kỹ năng xã hội không tốt. - Đa số trẻ được ba mẹ nuông chiều, chưa quan tâm đến việc rèn kỹ năng cho trẻ nên các kỹ năng tự bảo vệ còn hạn chế. Trẻ chưa mạnh dạn trong các hoạt động. Khả năng tiếp thu của trẻ không đồng đều. - Trẻ bị ảnh hưởng bởi cuộc sống hiện đại như internet, tivi, điện thoại... - Một số trẻ còn nói ngọng, nói lắp, rối loạn hành vi, cảm xúc kém. Từ những thuận lợi và khó khăn trên tôi đã tiến hành khảo sát thực tế các kỹ năng tự bảo vệ bản thân của trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi A thời điểm đầu năm: TT Nội dung Đạt Chưa đạt Số trẻ Tỷ lệ % Số trẻ Tỷ lệ % 1 Trẻ biết yêu quý, bảo vệ, giữ 18 64,3 10 35,7 gìn bản thân mình 2 Trẻ biết xử lý tình huống xảy 19 67,9 9 32,1 ra 3 Trẻ phân biệt được hành động 17 60,7 11 39,2 đúng - sai Qua kết quả khảo sát, tôi đã mạnh dạn đưa ra một số biện pháp giáo dục kỹ năng tự bảo vệ bản thân cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi ở trường mầm non Hải Thượng như sau: 2. Trình bày biện pháp: Thứ nhất: Giáo dục kỹ năng tự bảo vệ bản thân cho trẻ qua hoạt động học. Ở hoạt động học, trẻ được tham gia nhiều vào các hoạt động khác nhau, mỗi hoạt động đều có những đặc trưng riêng và ưu thế khác nhau như: Quan sát, đàm thoại, thực hành trải nghiệm...Đây là một trong những hoạt động để tôi tích hợp có hiệu quả nội dung giáo dục kỹ năng cần thiết cho trẻ. Ví dụ: Qua hoạt động KPKH: “ Tìm hiểu về bản thân” tôi dạy trẻ những kỹ năng tự chăm sóc và bảo vệ bản thân như: Dạy trẻ kỹ năng rửa tay, rửa mặt đúng cách, kỹ năng biết tự mặc quần áo và mặc phù hợp với thời tiết. Không cho ai sờ vào vùng đồ bơi của cơ thể mình, vì đó chính là xâm hại. Qua hoạt động LQTPVH truyện “ Gấu con bị sâu răng” tôi dạy trẻ không nên ăn nhiều quà bánh nhất là vào buổi tối, dạy trẻ đánh răng trước khi đi ngủ và sau khi ngủ dậy để có hàm răng chắc khỏe. 2
Thứ hai: Giáo dục kỹ năng tự bảo vệ bản thân cho trẻ qua hoạt động chơi, khi lao động. Vui chơi là hoạt động chủ đạo trong các trường lớp mầm non, qua vui chơi trẻ được học hỏi, tiếp thu hiểu biết các kỹ năng tự bảo vệ bản thân. Ở Hoạt động chơi ngoài trời cũng là một hoạt động mà tôi lồng ghép giáo dục nhiều kỹ năng cần thiết cho trẻ: Ví dụ: Khi trẻ chơi cầu trượt,chẳng may gặp tình huống: “ có trẻ bị ngã và trầy xước” thì trẻ biết gọi cô hoặc nhờ bạn gọi cô để sơ cứu kịp thời cho bản thân cũng như các bạn. Hay khi đang chơi ở sân trường, có 1 người lạ gọi trẻ ra cổng để hỏi đường, thì cô biết cách dạy trẻ không nên tiếp cận với người lạ mà phải gọi cô để xử lý. Trẻ vui chơi hoạt động ngoài trời Khi tổ chức cho trẻ chơi các góc và chơi theo ý thích tôi dạy trẻ chơi đoàn kết, không tranh dành đồ chơi , không ném đồ chơi lung tung. Dạy trẻ không chạy nhảy, xô đẩy dễ dẫn đến bị ngã và không an toàn cho mình, cho bạn. Hoặc khi tham gia chơi thấy đồ chơi bị vỡ, sắc nhọn trẻ cũng biết gọi cô để cô thu dọn chứ không chạm tay vào nguy hiểm. Trong hoạt động lao động: Tôi dạy trẻ cùng cô thu dọn đồ dùng đồ chơi trong lớp, sắp xếp gọn gàng, đúng nơi quy định, dạy trẻ không tranh dành xô đẩy nhau khi dọn dẹp như vậy sẽ bị ngã, bị va đập và rất nguy hiểm Trẻ sắp xếp đồ chơi gọn gàng sau khi chơi 3
Thứ ba: Giáo dục kỹ năng tự bảo vệ bản thân cho trẻ thông qua việc sử dụng các tình huống. Ở trường, ngoài việc dạy trẻ kỹ năng bảo vệ bản thân bằng tranh ảnh, lời nói, qua zalo, qua mạng thì tôi còn dạy cho trẻ đóng một số tình huống cụ thể để trẻ có thể giải quyết vấn đề một cách thực tế qua đó trẻ sẽ khắc sâu hơn. Ví dụ: Tình huống 1: Trong giờ trả trẻ khi không phải bố mẹ, anh chị hay ông bà chúng mình đón mà người lạ gọi ra đón về thì các con không được ra về cùng họ mà phải chờ cô giáo xác nhân thông tin xem có phải người lạ đó được bố mẹ nhờ đón hay không...Qua ví dụ đó giúp trẻ biết được không nên đi theo người lạ khi không được sự cho phép của cô giáo. Trẻ không về cùng người lạ nếu chưa được sự đồng ý của cô giáo Tình huống 2: Khi thấy ổ điện trong lớp bị rơi xuống sàn trẻ nhanh chống gọi cô xử lý kịp thời hoặc nếu trẻ thấy bạn mình vô tình chạm vào ổ điện và bị ngã vực xuống, ngay lúc đó trẻ không được chạm vào bị điện giật mà nhanh chóng hét to và đến gọi cô để cô ngắt cầu giao kịp thời và sơ cứu. Trẻ xử lý tình huống khi thấy bạn bị điện giật Tình huống 3: Trong giờ sinh hoạt chung ở lớp tôi xây dựng tình huống bạn An bị lạc bố mẹ ở siêu thị lúc đó trẻ rất sợ hãi và khóc. Sau đó tôi sẽ dạy trẻ tìm người tin tưởng để trợ giúp đó là: Bác bảo vệ siêu thị, cô chú nhân viên quầy thu ngân và nhớ số điện thoại của ba mẹ để nhờ cô chú nhân viên giúp đỡ. Thứ tư: Phối kết hợp với phụ huynh trong việc giáo dục kỹ năng tự bảo vệ bản thân cho trẻ 4
Song song với việc thực hiện các biện pháp giáo dục trên lớp, là giáo viên chủ nhiệm, tôi luôn ý thức được tầm quan trọng của việc phối kết hợp giữa gia đình và nhà trường. Thông qua giờ đón, trả trẻ, qua nhóm zalo của lớp tôi trao đổi với phụ huynh về tình hình sức khỏe, vệ sinh cá nhân, những phản ứng kém linh hoạt của trẻ để cùng phụ huynh giáo dục, giúp trẻ chủ động hơn trong các hoạt động. Tôi tuyên truyền với phụ huynh đội mũ bảo hiểm và đeo khẩu trang khi đưa con đến trường. Tuyên truyền cho phụ huynh về cách phòng tránh một số bệnh thường gặp khi giao mùa và cách ăn mặc phù hợp với thời tiết. Trong hai ngày nghỉ cuối tuần ở nhà, không cho con chơi gần những nơi nguy hiểm: Ngoài đường, ao hồ, sông suối... Rèn cho con thói quen ăn, ngủ đúng giờ, dạy cho con biết địa chỉ của gia đình, số điện thoại của người thân và số điện thoại 113 của công an,111 của tổng đài bảo vệ trẻ em. Phụ huynh không nên làm hộ con đối với những việc trẻ có khả năng làm được như: Quét nhà, nhặt rau, lau bàn ghế.... Đồng thời, phụ huynh nên thường xuyên nhắc nhỡ trẻ các kỹ năng bảo vệ bản thân cần thiết như: Thấy sấm chớp phải vào nhà, trời nắng phải đội mũ nón, trời mưa thì biết mặc áo mưa hoặc nhắc anh em cũng như bản thân mình không chạm tay vào ổ điện quanh nhà, không chơi các vật sắc nhọn... Trẻ càng được hướng dẫn sớm về cách tự lập, tự bảo vệ bản thân, nhận biết được các mối nguy hiểm từ xung quanh và cách xử lý thì trẻ sẽ vững vàng vượt qua những thử thách trong mọi tình huống. PHẦN III: Hiệu quả thực hiện của việc áp dụng biện pháp trong thực tế: Qua một năm thực hiện, tôi nhận thấy kỹ năng tự bảo vệ bản thân của trẻ ở lớp mình phụ trách có những chuyển biến rất hiệu quả,trẻ tiếp thu rất nhanh và biết vận dụng những kỹ năng đã học vào thực tế cuộc sống. Cụ thể: TT Nội dung Tỷ lệ đạt đầu năm Tỷ lệ đạt cuối năm Số trẻ Tỷ lệ % Số trẻ Tỷ lệ % 1 Trẻ biết yêu quý, bảo bệ giữ gìn 18 64,3 28 100 bản thân mình 2 Trẻ biết xử lý tình huống xảy ra 19 67,9 26 92,9 3 Trẻ phân biệt được hành động 17 60,7 27 96,4 đúng - sai - Hơn 90% trẻ đã mạnh dạn tự tin hơn, đã có thể tự thể hiện những năng khiếu của bản thân trước nơi đông người. - Trẻ có nhiều kiến thức và kỹ năng tự bảo vệ bản thân hơn. Biết tránh xa những nơi nguy hiểm, biết phân biệt người tốt người xấu, biết từ chối khi người lạ cho quà, biết cách bảo vệ mình khi ở nhà một mình... - Trẻ biết tự làm một số công việc vừa sức, không ỉ lại, tự giác hơn trong mọi hoạt động, biết chia sẽ với bạn bè, chơi ngoan, chơi an toàn, đoàn kết. 5
- Trẻ biết giải quyết vấn đề, giải quyết xung đột hiệu quả hơn và phát triển được những phẩm chất tốt đẹp: Tính kiên trì, tính trung thực, biết nhường nhịn. - Đối với phụ huynh thì phần lớn các phụ huynh rất phấn khởi, phụ huynh thường xuyên trao đổi và phối hợp với cô giáo để cùng giáo dục kỹ năng tự bảo vệ bản thân cho trẻ. Phụ huynh rất tin tưởng cô giáo bởi họ nhận thấy sự tiến bộ rõ rệt của con em mình. - Đối với giáo viên: Bản thân giáo viên có thêm nhiều kiến thức, kỹ năng để dạy trẻ biết cách tự bảo vệ bản thân, cách thức tổ chức đa dạng, linh hoạt khi tổ chức các hoạt động giáo dục kỹ năng cho trẻ biết tự bảo vệ bản thân mình. IV. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ 1. Ý nghĩa của biện pháp Giáo dục kỹ năng tự bảo vệ bản thân cho trẻ là điều rất cần thiết. Việc hình thành các kỹ năng tự bảo vệ bản thân trong học tập và sinh hoạt là yếu tố quyết định đến quá trình hình thành và phát triển nhân cách sau này của trẻ. Giúp trẻ có sự phát triển toàn diện và là tiền đề để cho trẻ có tâm thế sẵn sàng vào lớp 1. Để giáo dục kỹ năng tự bảo vệ bản thân cho trẻ đạt kết quả tốt giáo viên cần: - Chúng ta phải luôn tin tưởng trẻ, luôn tạo điều kiện cho trẻ thể hiện bản thân mình. Lắng nghe ý kiến của trẻ, không gò bó, áp đặt trẻ, cô luôn là người chỉ dẫn. Truyền cho trẻ những kinh nghiệm tự bảo vệ bản thân. - Cần thường xuyên tổ chức các hoạt động giáo dục phát huy tính tích cực ở trẻ. Giúp trẻ hứng thú, chủ động khám phá, tìm tòi biết vận dụng kiến thức, kỹ năng vào việc giải quyết các tình huống khác nhau. - Cần đưa ra các tình huống cụ thể để trẻ trải nghiệm. Chứ không chỉ dạy trẻ qua lý thuyết. - Cần làm tốt công tác tuyên truyền đến các bậc phụ huynh để có sự thống nhất trong cách giáo dục trẻ ở nhà trường và gia đình. Qua các buổi họp, các buổi đón trả trẻ cô giáo nên trao đổi nhanh gọn những tiến bộ của trẻ để phụ huynh nắm bắt được và cùng với cô giáo khen ngợi trẻ để trẻ thấy hài lòng, yêu thích những việc mà mình đã làm được. 2. Kiến nghị, đề xuất: Nhà trường cần tổ chức nhiều hơn nữa các chuyên đề về giáo dục kỹ năng sống cho trẻ để các giáo viên học hỏi lẫn nhau, bổ sung cho nhau những kinh nghiệm hay và bổ ích. Trên đây là “Biện pháp giáo dục kỹ năng tự bảo vệ bản thân cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi A ở Trường Mầm non Hải Thượng” mà tôi đã áp dụng và rút ra được những kết quả tốt tại trường của mình. Rất mong được sự đóng góp của ban giám khảo, bạn bè đồng nghiệp để giải pháp của tôi được hoàn thiện hơn. Tôi xin chân thành cảm ơn! 6
Hải Thượng, ngày 15 tháng 10 năm 2024 XÁC NHẬN NGƯỜI THỰC HIỆN CỦA THỦ TRƯỞNG ĐƠN VỊ Nguyễn Thị Bảo Nguyễn Thị Hồng Quyên 7