Sáng kiến kinh nghiệm mầm non: Một số biện pháp bảo đảm an toàn phòng tránh tai nạn thương tích cho trẻ 3-4 tuổi tại lớp mẫu giáo bé 3TA2 - Trường mầm non Văn Yên - Đại Từ - Thái Nguyên, năm học 2021-2022

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: DOCX | Số trang:28

Thêm vào BST

Báo xấu

25
lượt xem 6
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục đích nghiên cứu của sáng kiến "Một số biện pháp bảo đảm an toàn phòng tránh tai nạn thương tích cho trẻ 3-4 tuổi tại lớp mẫu giáo bé 3TA2 - Trường mầm non Văn Yên - Đại Từ - Thái Nguyên, năm học 2021-2022" nhằm đề xuất giải pháp giáo dục kỹ năng đảm bảo an toàn phòng chống tai nạn thương tích cho trẻ 3-4 tuổi. Góp phần vào việc hình thành và rèn luyện các kĩ năng bảo vệ bản thân cho trẻ. Nâng cao chất lượng, chăm sóc giáo dục trẻ mầm non.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Sáng kiến kinh nghiệm mầm non: Một số biện pháp bảo đảm an toàn phòng tránh tai nạn thương tích cho trẻ 3-4 tuổi tại lớp mẫu giáo bé 3TA2 - Trường mầm non Văn Yên - Đại Từ - Thái Nguyên, năm học 2021-2022

CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM Độc lập - Tự do - Hạnh phúc ĐƠN YÊU CẦU CÔNG NHẬN SÁNG KIẾN Kính gửi: Hội đồng sáng kiến huyện Đại Từ Tỷ lệ (%) Ngày Trình độ đóng Số Nơi Chức Họ và tên tháng chuyên góp vào TT công tác danh năm sinh môn việc tạo ra sáng kiến Trường Giáo Đại học 1 Nông Thị Hằng 20/08/1993 mầm non 100% viên mầm non Văn Yên Là tác giả đề nghị công nhận sáng kiến: “Một số biện pháp bảo đảm an toàn phòng tránh tai nạn thương tích cho trẻ 3-4 tuổi tại lớp mẫu giáó bé 3TA2 – Trường mầm non Văn Yên – Đại Từ - Thái Nguyên, năm học 2021-2022” 1. Chủ đầu tư tạo ra sáng kiến: Nông Thị Hằng 2. Lĩnh vực áp dụng: Sáng kiến: “Một số biện pháp bảo đảm an toàn phòng tránh tai nạn thương tích cho trẻ 3-4 tuổi tại lớp mẫu giáó bé 3TA2 – Trường mầm non Văn Yên – Đại Từ - Thái Nguyên, năm học 2021-2022” Thuộc lĩnh vực: Giáo dục mẫu giáo 3. Ngày sáng kiến được áp dụng lần đầu: Tháng 9/2021 đến 08/05/2022 4. Mô tả bản chất của sáng kiến: 4.1. Tính mới: : Khi thiết kế các góc hoạt động thì yếu tố đảm bảo an toàn cho trẻ được đặt lên hàng đầu. Qua đó tôi đã xây dựng được các góc chơi vừa an toàn vừa
mang tính thẩm mỹ cao, tạo được sự gần gũi thân thiện với trẻ, tạo cảm giác an toàn thích thú muốn đến lớp, thích đi học cho trẻ, phụ huynh yên tâm, tin tưởng vì có một môi trường an toàn cho con em mình. Cô giáo không chỉ lồng ghép nội dung về tai nạn thương tích vào các hoạt động trong ngày mà cô giáo còn tổ chức giáo dục kỹ năng sống về đảm bảo an toàn cho trẻ thông qua hoạt động trải nghiệm thực tế và trong các hoạt động ở trong trường mầm non bằng cách đưa ra các tình huống có thực về nguy cơ gây mất an toàn để trẻ trực tiếp xử lí, giáo dục những kỹ năng an toàn cho trẻ qua hoạt động trải nghiệm trong trường mầm non, từ đó giúp cho trẻ rút ra được những kinh nghiệm, những kĩ năng giúp trẻ biết tự bảo vệ bản thân mình trước những nguy cơ gây mất an toàn. Đây là biện pháp mang tính thực tiễn dễ hiểu phù hợp với sự nhận thức của trẻ, đạt hiệu quả cao theo mục tiêu của chương trình giáo dục mầm non. Các nội dung đảm bảo an toàn cho trẻ được cụ thể hóa vào các chủ đề, chủ điểm, các lĩnh vực giáo dục trẻ giúp trẻ khắc sâu được những kiến thức, những kĩ năng đã được giáo dục trên lớp. Giáo viên ở lớp chủ động, tích cực tuyên truyền các nội dung đảm bảo an toàn cho trẻ mọi lúc mọi nơi. Sử dụng nhiều hình thức để tuyên truyền với phụ huynh: Cho cha mẹ học sinh xem một số video nội dung về đảm bảo an toàn cho trẻ, đưa những video về sự hiếu động của trẻ ở tại lớp cho phụ huynh xem, tận dụng tối đa việc ứng dụng công nghệ thông tin trong việc tuyên truyền với phụ huynh về các nội dung đảm bảo an toàn cho trẻ. 4.2. Tính khoa học: Theo thông tư số: 13/2010/TT-BGD&ĐT trường học an toàn, phòng, chống TNTT là trường học mà các yếu tố nguy cơ gây TNTT cho trẻ được phòng, chống và giảm tối đa hoặc loại bỏ. Toàn bộ trẻ em trong trường được chăm sóc, nuôi dạy trong một môi trường an toàn. Tai nạn thương tích luôn rình rập quanh ta, có thể xảy ra ở mọi lúc, mọi nơi, mọi lứa tuổi nhưng tập trung nhiều ở lứa tuổi mầm non. Vì ở độ tuổi này trẻ chưa biết tự bảo vệ mình, cơ thể trẻ còn non yếu, sức đề kháng kém, sở thích của trẻ hay tò mò, hiếu động, nhiều khi không phân biệt được những điều nên hay không nên làm. Môi trường sống của trẻ em ở gia đình, nhà trường cũng như xã hội chưa thật sự an toàn, các nguy cơ gây tai nạn thương tích cho trẻ em vẫn 2
đang hàng ngày đe dọa trẻ. Tuy nhiên, việc phòng tránh tai nạn thương tích cho trẻ trong trường mầm non nếu được giáo dục thường xuyên sẽ hạn chế được những tai nạn thương tích. Chính vì vậy qua việc học mà chơi, chơi mà học của trẻ mầm non sáng kiến này giúp trẻ nâng cao kỹ năng phòng chống tai nạn thương tích qua các hoạt động trong trường mầm non. 4.3. Tính thực tiễn * Mục đích của giải pháp: Dạy trẻ kỹ năng đảm bảo an toàn phòng chống tai nạn thương tích sẽ giúp trẻ có khả năng xử lý tình huống, biết lên tiếng kêu cứu và tìm đến những sự trợ giúp khi cần. Trẻ được trang bị kĩ năng đảm bảo an toàn phòng chống tai nạn thương tích trẻ sẽ tự tin hơn và làm chủ được cuộc sống của mình. Nhằm đề xuất giải pháp giáo dục kỹ năng đảm bảo an toàn phòng chống tai nạn thương tích cho trẻ 3 - 4 tuổi. Góp phần vào việc hình thành và rèn luyện các kĩ năng bảo vệ bản thân cho trẻ. Nâng cao chất lượng, chăm sóc giáo dục trẻ mầm non. Các bậc phụ huynh đã có nhận thức rõ tầm quan trọng của của việc rèn kỹ năng đảm bảo an toàn phòng chống tai nạn thương tích cho trẻ, quan tâm đến việc học của trẻ ở trường nhiều hơn cùng phối kết hợp với cô giáo rèn các kĩ năng cho trẻ ở nhà, điều đó đã góp phần nâng cao chất lượng giáo dục trẻ đồng bộ giữa gia đình và Nhà trường. 4.3.1 Thực trạng của việc bảo đảm an toàn phòng tránh tai nạn thương tích cho trẻ 3-4 tuổi tại lớp mẫu giáó bé 3TA2 – Trường mầm non Văn Yên – Đại Từ - Thái Nguyên, năm học 2021-2022 * Đặc điểm tình hình: Năm học 2021 - 2022 được sự phân công của Ban giám hiệu nhà trường tôi phụ trách lớp 3 tuổi A2 với tổng số trẻ là 25. Trẻ nam 13, nữ 12, dân tộc thiểu số 7 cháu. Đa số các cháu đều khỏe mạnh, nhanh nhẹn, tuy nhiên tỉ lệ trẻ có kỹ năng bảo đảm an toàn phòng chống tai nạn thương tích còn thấp. Vì vậy tôi thường xuyên chú trọng tổ chức cho trẻ các hoạt động đảm bảo an toàn phòng
chống tai nạn thương tích cho trẻ. Trong quá trình thực hiện tôi gặp phải một số thuận lợi và khó khăn sau. * Thuận lợi: - Trường mầm non Văn Yên đã đạt trường chuẩn quốc gia mức độ 1 năm 2009 và được công nhận lại vào năm 2014, nhà trường được đầu tư đầy đủ về cơ sở vật chất, trang thiết bị, đồ dùng đồ chơi theo thông tư 02 /2010/TT- BGDĐT ngày 11/2/2010 để phục vụ cho các hoạt động theo chương trình giáo dục mầm non. - Với đội ngũ lãnh đạo giỏi, nhiệt tình năng nổ đầy kinh nghiệm. Ban giám hiệu và tổ chuyên môn thường xuyên xây dựng những hoạt động thực nghiệm, tổ chức bồi dưỡng chuyên môn cho tất cả các giáo viên trong trường tạo điều kiện cho giáo viên tự học, tự bồi dưỡng để nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ. - 100% trẻ ăn bán trú tại trường nên thuận lợi cho quá trình giảng dạy. - Xây dựng môi trường lấy trẻ làm trung tâm. Các góc được bố trí hợp lý, gọn gàng. Lớp có trang thiết bị và nhiều đồ chơi, đồ chơi tự tạo phục vụ cho hoạt động của trẻ. - Bản thân là một giáo viên có năng lực chuyên môn nghiệp vụ tương đốivững vàng, tâm huyết với nghề, nhiệt tình, năng động trong mọi công việc. Thực hiện tốt chương trình chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục trẻ của Bộ Giáo dục và Đào tạo. - Có thái độ đúng mực và gần gũi với phụ huynh vì vậy tôi luôn được phụ huynh dành những tình cảm thân thiết và gần gũi khi tiếp xúc trao đổi, qua đó tôi biết nhiều những thông tin bổ ích về trẻ như: Biết được hoàn cảnh gia đình, đặc điểm tâm - sinh lý, nề nếp thói quen của trẻ. Điều đó giúp tôi rất nhiều trong quá trình chăm sóc giáo dục trẻ. * Khó khăn: - Trẻ ở lớp quá hiếu động, nghịch ngợm, hay xem những bộ phim hành động ở nhà nên đến lớp trẻ hay bắt trước và thực hành lại với bạn, hiểu biết của trẻ về 4
việc phòng tránh tai nạn thương tích còn hạn chế, trẻ còn nhỏ nên chưa tự ý thức bảo vệ chính mình. - Trẻ chưa có những kĩ năng cần thiết để phòng và tránh những tai nạn đáng tiếc xảy ra. - Một số phụ huynh vẫn còn chiều chuộng con cháu một cách thái quá, chưa thực sự khuyên bảo, hướng cho trẻ theo đúng với mục tiêu giáo dục gây khó khăn không nhỏ cho cô giáo với việc tuyên truyền với phụ huynh về việc phòng tránh những rủi ro đảm bảo an toàn cho trẻ. Phụ huynh chưa thực sự quan tâm hoặc coi nhẹ về việc đảm bảo an toàn cho trẻ ở gia đình và nhà trường, còn phó mặc việc an toàn của con em mình cho nhà trường và cô giáo. - Bên cạnh đó, các vấn đề mặt trái của công nghệ thông tin, mạng xã hội, xu thế toàn cầu hóa, đạo đức xã hội xuống cấp làm cho nguy cơ mất an toàn của trẻ luôn bị đe dọa, dễ bị lôi kéo. - Một số trang thiết bị đồ dùng phục vụ cho việc sơ cứu ban đầu còn thiếu. Tôi đã tiến hành khảo sát trẻ lớp 3 tuổi A2 bằng nhiều hình thức và thu được kết quả như sau: BẢNG KHẢO SÁT ĐẦU NĂM Mức độ nhận thức về việc đảm bảo an toàn Trước khi thực hiện biện pháp cho bản thân trẻ Trẻ đạt Tỷ lệ % Trẻ nhận thức ở mức độ Tốt 8 32 Trẻ nhận thức ở mức độ Khá 10 40 Trẻ nhận thức ở mức độ TB 7 28 * Nhận xét:
Qua bảng khảo sát trên ta thấy trẻ chưa có kỹ năng đảm bảo an toàn phòng chống tai nạn thương tích. Vì vậy, tôi đã nghiên cứu, đi sâu vào những vấn đề nhằm giải quyết vướng mắc, khó khăn trong hoàn cảnh hiện tại của trẻ lớp tôi. * Nguyên nhân: Phụ huynh phần lớn là lao động nghèo, chưa có ý thức cao trong việc đưa con em mình đến trường đầy đủ, vẫn cho nghỉ học tự do, ít quan tâm đến trẻ. Phụ huynh chưa hiểu rõ vai trò của việc phòng chống tai nạn thương tích dành cho trẻ. Giáo viên đôi khi còn dập khuôn máy móc, đưa ra các hình thức chưa phong phú chưa lôi cuốn, hấp dẫn được trẻ vào các hoạt động. Đặc biệt là nội dung đảm bảo an toàn phòng chống tai nạn thương tích còn truyền đạt dưới hình thức nói chuyện nhắc nhở, trẻ không được trải nghiệm nhiều nên chưa khắc sâu cho trẻ. 4.3.2 Một số biện pháp bảo đảm an toàn phòng tránh tai nạn thương tích cho trẻ 3-4 tuổi tại lớp mẫu giáó bé 3TA2 – Trường mầm non Văn Yên – Đại Từ - Thái Nguyên, năm học 2021-2022 Biện pháp 1: Tích cực tìm hiểu, tự bồi dưỡng nâng cao kiến thức về việc đảm bảo an toàn cho trẻ trong trường mầm non. Để đảm bảo được an toàn cho trẻ trong suốt cả năm học thì việc tích cực tìm hiểu tự bồi dưỡng nâng cao kiến thức về việc đảm bảo an toàn cho trẻ trong trường mầm non là rất quan trọng, bởi giáo viên chính là người trực tiếp chăm sóc trẻ trên lớp, hơn ai hết giáo viên phải là người nắm được những kiến thức, kĩ năng cơ bản phòng tránh và xử lí những tình huống gây nguy hiểm, mất an toàn cho trẻ nếu không tích cực tìm hiểu, tự bồi dưỡng nâng cao 6
kiến thức đảm bảo an toàn cho trẻ trong trường mầm non thì khó mà xử lí được những tình huống gây mất nguy hiểm đến tính mạng xảy ra đối với trẻ. Giáo viên ở lớp cần phối hợp chặt chẽ với nhà trường, phụ huynh để tạo cho trẻ có được một môi trường an toàn về thể chất và an toàn về tinh thần. Tự bồi dưỡng những kiến thức về các phương pháp cũng như các kĩ năng an toàn về thể chất cho trẻ trong trường mầm non thường gặp một số trường hợp như sau: a) Đề phòng trẻ bị lạc, bị bắt cóc Tôi luôn nhận trẻ trực tiếp từ tay phụ huynh, trước khi trẻ đến lớp tôi thường kiểm tra sức khỏe của trẻ, trong ngày tôi thường điểm danh trẻ vào buổi sáng, cho trẻ gắn ảnh vào các góc chơi để theo dõi trẻ và chú ý những lúc đưa trẻ ra ngoài lớp, trong giờ hoạt động ngoài trời hoặc tham quan, điểm danh số trẻ trước và sau khi hoạt động. Khi trả trẻ tuyệt đối không cho trẻ tự ý bỏ về, cô giáo phải ở lại lớp cho tới khi trả hết trẻ, khi trả trẻ giao tận tay cho phụ huynh hoặc người lớn được ủy quyền đến đón trẻ, không trả trẻ cho người lạ mặt mà cô và trẻ đều không quen biết, cho trẻ cầm ảnh của mình từ các góc chơi gắn vào vị trí của mình ở bảng bé tới lớp, cho trẻ cắm cờ vào mỗi buổi chiều để dễ theo dõi trẻ... b) Đề phòng tai nạn gây ngạt đường thở cho trẻ Trong các giờ chơi tôi luôn chú ý không cho trẻ cầm đồ vật, đồ chơi quá nhỏ trẻ có thể đưa vào miệng, mũi, tai. Sửa lại tư thế ngủ của trẻ khi thấy trẻ ngủ nằm sấp. Cho trẻ thức ăn nhỏ, phù hợp lứa tuổi, khi cho trẻ ăn các quả có hạt, tôi thường nhắc trẻ cần bóc vỏ, bỏ hạt trước khi ăn. Khi ăn tôi luôn giáo dục trẻ không được vừa ăn vừa nói, cười, đùa nghịch như vậy dễ bị sặc thức ăn Do trẻ rất hiếu động nên trẻ luôn nghĩ ra những trò chơi lạ thậm chí là nguy hiểm nên tôi luôn quan sát và không cho trẻ chơi những trò chơi: Dùng túi ni lông, chăn gối để chùm lên đầu nhau... Khi xảy ra trường hợp trẻ bị dị vật đường thở, tôi bình tĩnh tìm ra nguyên nhân, quan sát thật nhanh các biểu hiện của trẻ, sơ cứu cho trẻ theo cách như sau:
Nếu trẻ còn hồng hào, khóc được, nói được, la hét, không khó thở, nên đặt ở tư thế ngồi thở, giữ yên trẻ và đưa đến bệnh viện để khám và gắp dị vật ra. Nếu trẻ xuất hiện tím tái, khó thở, không khóc hoặc khóc yếu, thì nhanh chóng gọi cấp cứu, người hỗ trợ và tiến hành thủ thuật vỗ lưng, ấn ngực. Đối với trẻ lớn (từ trên 2 tuổi) thì làm thủ thuật Heimlich: Đứng sau lưng trẻ, vòng hai tay ôm lấy thắt lưng trẻ. Nắm chặt bàn tay làm thành một quả đấm đặt ở vùng thượng vị, ngay dưới chóp xương ức, phía trên rốn. Ẩn 5 cái dứt khoát theo hướng từ trước ra sau và từ dưới lên trên, mạnh và nhanh. Có thể lặp lại 6-10 lần ấn bụng cho tới khi dị vật rơi khỏi đường thở hoặc trẻ khóc được. Để phòng tránh được tai nạn dị vật đường thở cho trẻ tôi luôn để xa tầm với của trẻ nhỏ tất cả các vật dụng nhỏ có thể gây nguy hiểm cho trẻ, đến giờ học, giờ chơi tôi luôn giáo dục trẻ là không nhét những vật dụng đó vào mũi, vào miệng, tai…Khi trẻ không ăn được tôi nhẹ nhàng động viên trẻ ăn từ từ, không ép trẻ ăn, uống khi đang khóc hoặc không cho trẻ nô đùa khi có thức ăn trong miệng… 8
Hình ảnh: Giáo dục trẻ không cho các loại hột hạt vào mũi, miệng, tai...Thông qua hoạt động “Bé sáng tạo”tại lớp c) Phòng tránh trẻ bị ngộ độc Khi cho trẻ ăn tôi thường kiểm tra lại thức ăn, không để trẻ ăn thức ăn quá nóng, nhắc nhở trẻ không ăn thức ăn không rõ nguồn gốc, ôi thiu…nếu ăn phải trẻ dễ bị ngộ độc. Ngay từ đầu năm học, được sự chỉ đạo của nhà trường, tôi tuyên truyền với phụ huynh cho trẻ ăn bán trú theo thực đơn ở trường, nhắc nhở và giáo dục trẻ, không đòi bố mẹ mua quà ăn vặt ở ngoài như vậy sẽ dễ dàng mua phải những thức ăn không đảm bảo an toàn thực phẩm cho trẻ. Ở trong lớp không cho trẻ chơi đồ chơi có nhiễm hóa chất trong lớp như màu sắc, đồ dùng đồ chơi chưa được kiểm nghiệm,... Vệ sinh lau chùi lớp học, hành lang hàng ngày, rửa đồ dùng đồ chơi thường xuyên tránh trường hợp trong quá trình trẻ chơi, trẻ cho đồ chơi vào mồm, nếu đồ chơi không sạch sẽ cũng sẽ là tác nhân gây ngộ độc đối với trẻ. d) Phòng tránh tai nạn giao thông, phòng tránh trẻ bị ngã. Trong quá trình trẻ ở trường tôi luôn chú ý, quan sát đến trẻ không cho trẻ chạy ra đường khi tham gia các hoạt động: Hoạt động ngoài trời, khi cho trẻ đi thăm quan trải nghiệm, tôi luôn đảm bảo an toàn cho trẻ bằng cách cho trẻ đi trên vỉa hè, đi phía bên phải để tạo thói quen cho trẻ. Hướng dẫn và giáo dục trẻ thực hiện luật giao thông đường bộ vào các hoạt động hàng ngày qua các trò chơi “Đèn xanh – đèn đỏ”, các bài thơ, bài hát về việc tham gia giao thông: Thơ ‘Cô dạy con” bài hát “Em đi qua ngã tư đường phố”… vì vậy trẻ ở lớp tôi đều rất nhớ những nội dung quan trọng: Đèn đỏ thì dừng lại, đèn xanh được đi, khi ngồi trên xe thì không giơ tay giơ chân nghịch ngợm, trẻ biết đội mũ bảo hiểm khi tham gia giao thông, khi qua đường thì cần có người lớn dắt qua…
Ảnh : Giáo dục kỹ năng an toàn cho trẻ khi tham gia giao thông và Phòng tránh trẻ bị ngã khi ngồi trên xe máy Khi trẻ bị ngã thì do rất nhiều nguyên nhân: Trơn trượt, vấp ngã do đường mấp mô, trẻ chạy, xô đẩy nhau, nhảy từ trên cao,... Để tránh và hạn chế được trẻ bị ngã tôi thường xuyên nhắc nhở, giáo dục trẻ mọi lúc mọi nơi là không chạy, nhảy, nô dùa, xô đẩy nhau, khi ở nhà cũng như ở trường; Luôn nhắc trẻ không được leo trèo cầu thang, đi lên xuống cầu thang thì phải đi nhẹ nhàng tay vịn lan can, đi phía bên phải... Trước khi tổ chức các hoạt động cho trẻ tôi luôn kiểm tra lại sân trường, lớp học để loại trừ những yếu tố có thể làm cho trẻ bị ngã, luôn để sàn nhà, nhà vệ sinh khô ráo, không trơn trượt không mấp mô… e. Đảm bảo an toàn phòng chống Covid 19 Trong bối cảnh dịch COVID-19 tiếp tục lan rộng, các hoạt động dự phòng để hạn chế sự lan truyền của vi rút, giảm thiểu tác động của dịch bệnh là rất cần thiết. Trong đó trẻ em mầm non được đánh giá là đối tượng cần được ưu tiên bảo vệ, là nhóm đặc biệt quan trọng. Chính vì thế việc tuyên truyền giáo dục cho trẻ về sự nguy hiểm của dịch bệnh trong nhà trường là rất cần thiết, để trẻ biết được sự nguy hiểm của dịch bệnh đối với sức khỏe con người và xã hội từ đó trẻ sẽ có ý thức trong việc phòng dịch. 10
* Trước khi đến trường - Phải được cha mẹ khai báo y tế vào đường link của nhóm zalo lớp, đo nhiệt độ, theo dõi sức khỏe ở nhà, đeo khẩu trang khi tới trường. - Trường hợp có các triệu chứng sốt, ho, khó thở, trẻ được nghỉ học, theo dõi sức khỏe, đồng thời đưa đến cơ sở y tế để được khám, tư vấn, điều trị và báo lại cho cô giáo. * Khi ở trường - Dạy trẻ thực hành rửa tay với nước và xà phòng hoặc sử dụng dung dịch sát khuẩn tay. Để rửa tay đủ 30 giây theo 6 bước, trẻ vừa hát vừa rửa tay theo bài hát “Chúc mừng sinh nhật” (Happy birthday). - Thực hành giãn cách bằng cách ngồi/đứng cách xa nhau tôi cho trẻ chơi trò chơi “vỗ cánh”: Hai trẻ đứng cạnh nhau cùng “vỗ cánh” bằng cách dang rộng 2 tay để đảm bảo khoảng cách giãn cách. - Che miệng khi ho, hắt hơi bằng khuỷu tay. - Vứt bỏ khăn, giấy che mũi, miệng vào thùng rác và rửa sạch tay. * Khi về nhà - Hưỡng dẫn trẻ luôn đeo khẩu trang khi ra ngoài đường. - Rửa tay thường xuyên với nước sạch và xà phòng. g. Đảm bảo an toàn về tinh thần cho trẻ Bên cạnh việc đảm bảo an toàn về thể chất cho trẻ khi trẻ ở lớp thì tôi cũng luôn chú trọng đến việc đảm bảo an toàn về tinh thần cho trẻ. Như ta thấy hiện tượng bạo lực học đường hiện nay đang là một vấn nạn trong trường học. Tình trạng này ngày càng phổ biến với mức độ nghiệm trọng ngày càng cao, đây cũng là yếu tố khách quan gây mất an toàn đối với trẻ. Từ thực trạng đó, với trách nhiệm công việc và nhiệm vụ được giao, bản thân tôi luôn tự trau dồi đạo đức nhà giáo, đạo đức nghề nghiệp không tạo áp lực cho bản thân, luôn tạo tinh thoải mái, tích cực cho bản thân, cho trẻ ở lớp, tôi luôn nhẹ nhàng, bình tĩnh, kiềm chế bản thân trước mọi tình huống xảy ra với trẻ, nói không và lên án 1 số hành động có biểu hiện bạo lực học đường: Đánh trẻ, mắng trẻ, ép buộc trẻ làm những việc mà trẻ không thích... ,
Giáo viên ký Bản cam kết “Nói không với bạo lực học đường” với nhà trường, thường xuyên trao đổi, nhắc nhở, quan sát, theo dõi trẻ mọi lúc mọi nơi để trẻ luôn cảm thấy tự tin thoải mái khi đến lớp. Như vậy việc tích cực học tập, nâng cao kiến thức về vấn đề đảm bảo an toàn cho trẻ ở lớp đã giúp tôi tích lũy được nhiều kiến thức, kỹ năng, kinh nghiệm cho bản thân, nâng cao được ý thức trách nhiệm trong công việc hơn đặc biệt là công tác chăm sóc giáo dục – đảm bảo an toàn cho trẻ xuyên suốt cả một năm học. Hơn nữa việc tích cực học tập còn giúp tôi phát hiện ra những nguyên nhân, nguy cơ tiềm ẩn, yếu tố gây mất an toàn cho trẻ vào từng thời điểm nhất là thời đại 4.0 như hiện nay. Biện pháp 2: Thiết kế, sắp đặt, trang trí các góc chơi, đồ dùng đồ chơi trong lớp đảm bảo an toàn. Để tạo môi trường thân thiện, an toàn trong lớp học mầm non là một trong những yếu tố quan trọng, mỗi giáo viên có một cách thiết kế, sắp đặt các góc chơi khác nhau. Để góc chơi của trẻ đầy tính thiết thực cuốn hút trẻ, góc chơi của trẻ cũng phải đẹp, hấp dẫn, phong phú sinh động nhằm kích thích hứng thú,tò mò ham hiểu biết của trẻ, tôi thường sử dụng đồ thật, vật thật hoặc hình ảnh động cho góc sinh động và đặc biệt hơn là phải đảm bảo an toàn cho trẻ. Ngay từ đầu năm học, BGH nhà trường đưa ra kế hoạch và chỉ đạo các lớp cải tạo môi trường lớp học theo mục tiêu “Lấy trẻ làm trung tâm”. Bản thân tôi cũng tự nhận thấy môi trường an toàn cho trẻ hoạt động là điều kiện quan trọng hàng đầu để thực hiện mục tiêu giáo dục. Khi nhận lớp, tôi đã cùng cô giáo ở lớp bàn bạc và thiết kế các góc chơi trong lớp một cách khoa học, những đồ dùng đồ chơi ở các góc hoạt động được vệ sinh sạch sẽ hàng tuần, các kệ góc chơi được thiết kế gọn, đẹp mắt, thu hút trẻ và không có vật sắc nhọn, tôi luôn chú ý đến việc loại bỏ đồ chơi hỏng, vỡ gây mất an toàn cho trẻ hàng ngày bằng cách: Cô khuyến khích trẻ trong quá trình chơi nếu thấy đồ chơi hỏng, vỡ, vật sắc nhọn thì cho trẻ mang để vào thùng rác đây là việc làm tuy nhỏ nhưng lại đảm bảo an toàn cho trẻ. 12
VD: góc xây dựng: Tôi loại bỏ những viên gạch vỡ, thường xuyên bổ xung các đồ dùng đồ chơi bằng xốp, như cây xanh các mô hình xây dựng, đảm bảo thẩm mỹ an toàn. Hình ảnh: Một số góc chơi an toàn tại lớp Hàng ngày trong thực hiện chế độ sinh hoạt tôi chú trọng đến việc sử dụng đồ dùng các giờ học trong lớp sao cho an toàn, tôi luôn chuẩn bị, dọn dẹp, kiểm tra lại lớp học, loại bỏ những vật cản, những vật sắc, nhọn đây cũng là những nhân tố có thể gây tai nạn thương tích cho trẻ. Lớp Mẫu giáo 3TA2, có nhà vệ sinh khép kín ngay ở lớp, tôi luôn chú ý quan sát, theo dõi, nhắc nhở giáo dục trẻ khi trẻ đi vệ sinh. Không để chậu nước trong nhà vệ sinh, các cửa vào nhà vệ sinh tôi luôn chú ý đến để tấm thảm lau chân tránh trường hợp mất an toàn cho trẻ. Đặc biệt, ngay buổi họp phụ huynh đầu năm học tôi đã tuyền truyền cho phụ huynh biết được một số tiêu chí về góc chơi an toàn và mỗi tháng một lần vào cuối tháng phối hợp với cha mẹ trẻ rà soát để loại bỏ một số đồ chơi đã hỏng, đã cũ và tiếp tục bổ sung đồ chơi mới cho trẻ hoạt động. Với biện pháp tạo môi trường nhóm lớp đảm bảo an toàn trẻ lớp tôi thoải mái vui chơi, trải nghiệm với các đồ dùng của lớp. Bản thân cũng thường xuyên
kiểm tra, bổ xung đồ dùng mới an toàn, loại bỏ những đồ dùng hỏng. Đảm bảo an toàn cho trẻ. Biện pháp 3: Thiết kế, lựa chọn nội dung giáo dục kỹ năng phòng chống tai nạn thương tích cho trẻ. Căn cứ vào chương trình khung (trang 58, mục 4) phần kết quả mong đợi dành cho trẻ 3-4 tuổi. Việc lựa chọn nội dung dạy trẻ kỹ năng phòng chống tai nạn thương tích để phù hợp với độ tuổi là một điều quan trọng trong quá trình thực hiện chương trình giáo dục trẻ. Bởi vì khi lựa chọn được nội dung phù hợp thì trẻ sẽ dễ tiếp thu kiến thức với nội dung làm trẻ hứng thú hơn trong hoạt động. Giáo viên thiết kế các hoạt động dễ dàng hơn. Căn cứ vào các hướng dẫn đó tôi đã xác định, lựa chọn nội dung những kĩ năng phòng chống tai nạn thương tích cần dạy cho trẻ để làm sao lựa chọn đúng kĩ năng, phù hợp với nhu cầu, khả năng phù hợp với độ tuổi của trẻ, sát thực với hoàn cảnh địa phương để trẻ có những kĩ năng bảo vệ bản thân cần thiết. Xây dựng kế hoạch giáo dục phòng chống tai nạn thương tích cho trẻ lồng ghép trong các chủ đề. Tùy từng bài dạy và nhu cầu hứng thú của trẻ tôi tiến hành lựa chọn, thiết kế các nội dung bảo vệ bản thân để lồng ghép dạy trên các tiết dạy và các hoạt động khác một cách hợp lý. Và dưới đây là 1 số những nội dung mà tôi đã lựa chọn để giáo dục kỹ năng đảm bảo an toàn phòng chống tai nạn thương tích trong các chủ đề như sau: Bảng nội dung giáo dục kĩ năng bảo vệ bản thân phòng chống tai nạn thương tích STT CHỦ ĐỀ KĨ NĂNG THÁNG 1 Trường mầm Kĩ năng an toàn với đồ chơi ngoài trời Tháng 9 non. Không đi theo và nhận quà của người lạ 2 Bản thân Vệ sinh thân thể Tháng 10 Bảo vệ thân thể khi thay đổi thời tiết 3 Gia đình Không chơi với những đồ vật gây nguy Tháng 11 14
hiểm Biết kêu người khác giúp đỡ khi bị lạc 4 Nghề nghiệp Không chơi với 1 số dụng cụ gây nguy Tháng 12 hiểm 5 Động vật Tránh xa con vật hung dữ Tháng 1 6 Thực vật Đảm bảo an toàn không leo trèo cây Tháng 2 7 PTGT Biết cách đội mũ bảo hiểm Tháng 3 An toàn khi đi tàu xe 8 Nước - HTTN Không chơi những nơi nguy hiểm: ao hồ, Tháng 4 sông, suối… 9 QH-ĐN-BH An toàn khi đi du lịch Tháng 5 Ngoài các nội dung trong chương trình, tôi thường thiết kế, lựa chọn các nội dung, những tình huống bất trắc thường xảy ra đưa ra những tình huống cụ thể để dạy trẻ để trẻ có kỹ năng ứng biến khi gặp tình huống khó khăn, biết cách suy nghĩ và giải quyết đặc biệt là những nội dung mang tính thời sự như: cách phòng chống dịch bệnh covid - 19 hiệu quả, không nhận quà người lạ, quy tắc 5 ngón tay… và rất nhiều những nội dung khác. Việc lựa chọn xác định những kĩ năng giúp bản thân tôi lựa chọn đúng những nội dung trọng tâm để dạy trẻ phù hợp với tâm sinh lý của trẻ ở lớp mình dạy Trẻ khỏe mạnh, nhanh nhẹn, ham học hỏi, thích khám phá những điều mới lạ từ cuộc sống hàng ngày, nhiều cháu tiếp thu bài tốt, khả năng tiếp nhận thông tin nhanh. Vì vậy việc tiếp xúc thường xuyên giữa các cháu hằng ngày là một trong những thuận lợi để các cháu giao lưu, trao đổi trò chuyện với nhau. Lớp học đầy đủ tiện nghi để phục vụ tốt cho việc giảng dạy cũng như học tập và vui chơi của trẻ. Phòng học rộng rãi thoáng mát, sân trường sạch đẹp, an toàn. Biện pháp 4: Tổ chức giáo dục kĩ năng phòng chống tai nạn thương tích cho trẻ thông qua các hoạt động.
Như chúng ta đã biết, việc giáo dục kĩ năng bảo vệ bản thân, phòng chống tai nạn thương tích không thể thực hiện một lúc trong một chủ đề mà cần thực hiện trong tất cả các chủ đề trong năm học và các hoạt động ở trường mầm non. Tùy thuộc vào từng chủ đề, từng thời điểm, nhu cầu hứng thú, tình huống, có thể lựa chọn tích hợp nội dung giáo dục phòng chống tai nạn thương tích để dạy trẻ cho phù hợp nhằm đạt hiệu quả cao. Cụ thể: * Thông qua hoạt động đón trả trẻ Trò chuyện là phương pháp đơn giản nhất vào thời gian đón - trả trẻ, hoạt động chiều để giúp trẻ hiểu được các kỹ năng cần xử lí khi gặp các tình huống không an toàn cho bản thân như: bị lạc bố mẹ, gặp người lạ... - Giúp trẻ nhận biết người lạ là người như thế nào? + Là người bé không quen biết, chưa gặp mặt lần nào + Là người bé mới nhìn thấy lần đầu tiên . - Giúp trẻ ghi nhớ số điện thoại cần thiết: + Số điện thoại của bố mẹ Hình ảnh 1: đón trẻ tại lớp * Thông qua hoạt động học Thông qua các hoạt động học, giáo viên tích hợp dạy trẻ các nội dung giáo dục kỹ năng để trẻ tự bảo vệ bản thân rất hiệu quả. Vì vậy, giáo viên có thể tổ chức lồng ghép các nội dung cần giáo dục thông qua các hoạt động học. Đặc biệt trong hoạt động phát triển tình cảm – kỹ năng xã hội, đây là hoạt động mà nội dung chính là phát triển tình cảm và hình thành kỹ năng cho trẻ. Trong đó, phạm vi chính của đề tài là phát triển và hình thành kỹ năng tự bảo vệ bản thân cho trẻ nên tổ chức dạy nội dung này trong hoạt động phát triển tình cảm kỹ năng xã hội là rất hiệu quả. Vậy dạy trẻ như thế nào để đạt hiệu quả cao? để đạt được điều đó tôi đã làm như sau: 16
Chủ đề: “Gia đình” và "Đồ dùng gia đình" trong quá trình dạy tôi đã chú ý lồng ghép các câu hỏi: “Những đồ dùng nào trong gia đình có thể gây nguy hiểm trẻ không được đến gần? Hãy kể tên các đồ vật có thể gây nguy hiểm? ( VD: Các đồ dùng sử dụng điện, phích đựng nước nóng, bếp ga, than, lửa…); Giúp dạy trẻ biết tránh xa các đồ vật nguy hiểm, dễ cháy nổ kết hợp cho trẻ xem các vi deo " Các đồ vật nguy hiểm và cách phòng tránh";" Đừng đến gần lửa"...để dạy kỹ năng cho trẻ. Sau đó, củng cố cô cho trẻ phân loại đồ dùng, đồ chơi bé được chơi và không được chơi dưới dạng chơi phân loại lô tô theo nhóm, thi đua giữa các tổ; tôi thiết kế bài trình chiếu đặt câu hỏi và đưa ra các đáp án a, b, c để trẻ suy nghĩ lựa chọn và đưa ra câu trả lời đúng nhất. Con hãy lựa chọn đáp án đúng nhất. Các đồ dùng, đồ chơi không an toàn trong các đồ dùng sau: (Cô giáo đọc câu hỏi và câu trả lời cho trẻ lựa chọn) a. Bàn là b. Phích nước nóng c. Ổ điện d. Cả 3 đáp án trên Hình ảnh 2: Giờ học của trẻ Ngoài nhận biết những đồ dùng, đồ chơi an toàn và không an toàn ở trường. Cô cùng trẻ nhận biết những đồ dùng an toàn và không an toàn ở nhà, ở trong cuộc sống trẻ sẽ gặp phải. Quan tâm, để ý đến những trẻ hiếu động, nghịch ngợm đặc biệt là các trẻ trai để nhắc nhở trẻ kịp thời và chơi an toàn. Nếu trẻ không tuân thủ cô dùng các biện pháp khác nhau tùy vào tính cách của trẻ nhắc nhở để trẻ tuân thủ và thấy được việc trẻ chơi không an toàn sẽ ảnh hưởng đến cơ thể và ảnh hưởng đến bạn xung quanh. Chủ đề: Tìm hiểu khám phá nước - Giáo dục trẻ không chơi gần ao, hồ,...Vì rất nguy hiểm có thể trượt chân rơi xuống nước. - Trong hành trình tìm hiểu khám phá trẻ sẽ gặp phải không ít những tình huống bất ngờ như:, bị ngã, trượt té... Do đó bản thân trang bị cho trẻ những kiến thức
thực tế để trẻ chủ động trong mọi tình huống. Trẻ sẽ biết làm gì khi gặp khó khăn, tìm sự trợ giúp của ai hay có thể tự sơ cứu cho mình nếu gặp tai nạn nhỏ. Hình ảnh 3: giáo dục trẻ không chơi gần ao hồ Chủ đề: Trường mầm non Trong chủ đề này tôi lựa chọn đề tài “ Không đi theo người lạ”. Với hoạt động này, tôi đã xây dựng các hoạt động cụ thể, thiết kế tổ chức giáo dục trên các tình huống để trẻ giải quyết về việc trẻ có được đi theo người lạ hay không? Từ đầu năm học tôi đã tập cho trẻ được giới thiệu về bản thân để nắm được thông tin của bản thân mình như: Họ tên của con, con học trường-lớp nào? Bố mẹ con tên gì? Sau buổi học giáo viên trao đổi với phụ huynh rèn thêm cho trẻ ở nhà để trẻ biết về bản thân mình. Cô tạo tình huống để cô và trẻ cùng trao đổi, nêu cách giải quyết của mình Ví dụ: Nếu những người không quen biết rủ đi chơi hoặc đi mua kẹo, bánh, bim bim, đồ chơi,...Thì con sẽ làm gì? Kĩ năng trẻ cần biết đó là: Nói: Không với người lạ rủ con Nếu người lạ mặt đến nài ép, dụ dỗ con thì con cần đến nhà hàng xóm gần nhất con quen càng tốt hoặc chỗ chú bảo vệ, chú công an, đồn công an gần nhất, hoặc chạy vào một cửa hàng gần đó nhờ giúp đỡ Khi đang ở chỗ đông người mà bị ép đi theo con hãy hô thật lớn, kẻ xấu sẽ tự đi. Từ đó trẻ sẽ khắc sâu về ý thức tự bảo vệ bản thân là không được đi theo người lạ khi chưa được bố mẹ - cô giáo cho phép và biết cách ứng phó khi không có người thân bên cạnh. Hình ảnh 4: Không nhận quà của người lạ Chủ đề “ Động vật”: - Trò chuyện với trẻ đâu là những con vật hiền lành không gây nguy hiểm đến sự an toàn của bản thân trẻ và người xung quanh, đâu là những con vật hung dữ cần phải tránh xa. 18
- Kỹ năng tự bảo vệ bản thân trước những con vật gây nguy hiểm: Như không được đến gần, không được trêu đùa những con vật đó…. - Kỹ năng yêu cầu giúp đỡ khi gặp nguy hiểm từ những con vật. Ngoài ra, trong lớp tôi treo những bức tranh có nội dung giáo dục trẻ nên chơi ở chỗ nào, không nên chơi ở chỗ nào, không đụng vào các ổ điện, quạt trong lớp học và cũng như ở trong gia đinh trẻ. Hình ảnh 6: Giáo dục trẻ tránh xa những con vật nguy hiểm Như vậy việc tổ chức giáo dục trẻ biết tự bảo vệ bản thân thông qua các hoạt động học và lồng ghép các hoạt động khác đã mang lại hiệu quả cao, tôi nhận thấy rằng trẻ đã tiếp thu được kiến thức, có kĩ năng ứng phó tự bảo vệ bản thân trước tình huống xấu. Thông qua nhiều tình huống cụ thể mà rất dễ xảy ra trong cuộc sống hàng ngày, bằng cách cho trẻ thảo luận, yêu cầu trẻ suy nghĩ vận dụng kinh nghiệm của bản thân để giải quyết tình huống có vấn đề. Thông qua đó cô giúp trẻ tìm ra phương án hiệu quả nhất, đó cũng chính là kinh nghiệm ta cần dạy trẻ. Những tình huống có vấn đề được giáo viên đưa vào trong các hoạt động giáo dục trẻ đã giúp trẻ có sự tư duy logic,và giúp trẻ có thêm kinh nghiệm trong cuộc sống. * Hoạt động ngoài trời: Hoạt động ngoài trời là hoạt động mà trẻ được quan sát và giao lưu một cách thực tế nhất. Khi cho trẻ đi dạo chơi xung quanh sân trường, nên kết hợp cho trẻ quan sát hiện tượng tự nhiên đang xảy ra: Gió, nắng, mưa,…hoặc có thể cho trẻ luyện tập cách thoát hiểm, thu gom rác ở sân trường để trẻ biết được cách ứng phó khi gặp phải các hiện tượng thiên nhiên, biết bảo vệ thiên nhiên và cô giáo có thể cho trẻ làm các thí nghiệm về nước để trẻ được hiểu rõ về nước. Hình ảnh 7: Trẻ chăm sóc vuờn hoa Ví dụ: Cho trẻ quan sát “Thời tiết” Trước khi quan sát cô và trẻ cùng hát bài hát “Cho tôi đi làm mưa với”. Có thể cho trẻ chơi các trò chơi cũng lồng ghép nguy hiểm về thiên tai như: Nhặt lá rụng, trời nắng trời mưa…
+ Khi cho trẻ đi dạo chơi, nên kết hợp cho trẻ quan sát các hiện tượng thiên nhiên đang xảy ra như: Nắng, gió, mưa,… + Tổ chức cho trẻ làm các thí nghiệm về nước: Nước sạch, nước bẩn; tạo các thác nước,… + Cho trẻ chơi các trò chơi nhằm củng cố những gì mà trẻ được làm và quan sát như: Trời nắng, trời mưa; bé chọn đồ dùng hoặc trang phục nào?,… * Giờ hoạt động góc: Trong tất cả các hoạt động thì hoạt động góc cũng đóng một vai trò rất là quan trọng đối với sự phát triển toàn diện của trẻ. Trẻ được đóng vai ở góc phân vai như: bác sĩ, gia đình, bán hàng,…;được thỏa sức sáng tạo ở góc nghệ thuật và được chơi theo những hiểu biết mà trẻ có ở các góc như: Xây dựng, học tập,… Ví dụ: - Góc “Tạo hình”: Tôi cho trẻ vẽ và tô màu về Trái Đất; những đồ dùng, trang phục về phòng cháy chữa cháy;… - Góc“ Gia đình”. Tôi tạo tình huống , tôi đóng vai làm người lạ đến thăm nhà và cho các bạn góc gia đình quà bánh rủ các bạn đi chơi,… để trẻ tìm cách giải quyết các tình huống. + Thông qua các tình huống như vậy, trẻ sẽ được rèn luyện các cách xử lý tình huống tốt hơn và có thêm kiến thức, kỹ năng khi gặp phải các trường hợp tương tự. - Góc“Bác sĩ”. Tôi cũng tạo tình huống bị thương như: chảy máu,…để xem cách xử lý tình huống của trẻ như nào. + Trẻ có thể khám bệnh, kê đơn thuốc cho người bị thương - Góc“ Sách truyện” + Tôi tổ chức cho trẻ xem sách, đọc truyện tranh có hình ảnh hoặc kể các câu chuyện có nội dung, tình huống nguy hiểm. - Góc “ Xây dựng”. Tôi tổ chức cho trẻ xây dựng “ Ngôi nhà của bé” hoặc “ Khu nhà bé ở” Hình ảnh 8: Giờ hoạt động góc của trẻ * Trong giờ ngủ: 20