Sáng kiến kinh nghiệm Mầm non: Một số biện pháp luyện kỹ năng xé dán cho trẻ 4-5 tuổi

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: DOCX | Số trang:26

Thêm vào BST

Báo xấu

48
lượt xem 8
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục đích nghiên cứu sáng kiến "Một số biện pháp luyện kỹ năng xé dán cho trẻ 4-5 tuổi" nhằm giúp trẻ có kỹ năng xé dán tốt hơn và biết cách sắp xếp bố cục bức tranh cân đối hài hòa, trẻ tích cực hơn trong các hoạt động tạo hình, đặc biệt là hoạt động xé dán và phát huy được tính tích cực, khả năng tư duy, trí tưởng tượng, sáng tạo của trẻ.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Sáng kiến kinh nghiệm Mầm non: Một số biện pháp luyện kỹ năng xé dán cho trẻ 4-5 tuổi

SỞ GD & ĐT NGHỆ AN   Đề tài: “MỘT SỐ BIỆN PHÁP LUYỆN KỸ NĂNG XÉ DÁN CHO TRẺ 45 TUỔI” (LĨNH VỰC: PHÁT TRIỂN THẨM MĨ)
Năm học 2021 – 2022 SỞ GD & ĐT NGHỆ AN TRƯỜNG MẦM NON HOA SEN   Đề tài: “MỘT SỐ BIỆN PHÁP LUYỆN KỸ NĂNG XÉ DÁN CHO TRẺ 45 TUỔI” (LĨNH VỰC: PHÁT TRIỂN THẨM MĨ) Tên tác giả : Nguyễn Thị Hà Trình độ : Đại học Số điện thoại : 0916934834
\\ Năm học 2021 – 2022 MỤC LỤC PHẦN I. ĐẶT VẤN ĐỀ..........................................................................................1 PHẦN II. NỘI DUNG NGHIÊN CỨU..................................................................1 I. Cơ sở khoa học....................................................................................................1 1. Cơ sở lý luận ......................................................................................................1 2. Cơ sở thực tiễn...................................................................................................2 II. Thực trạng của đề tài........................................................................................2 1. Thuận lợi: ...........................................................................................................2 2. Tổ chức khảo sát:...............................................................................................3 III. Các giải pháp thực hiện...................................................................................3 1. Luyện một số kỹ năng tinh hỗ trợ hoạt động xé dán cho trẻ...........................3 2. Một số kỹ năng xé cần thiết ở độ tuổi 45 tuổi...............................................5 3. Rèn kỹ năng xé dán thông qua hoạt động trong ngày........................................8 4. Tạo cơ hội cho trẻ hoạt động xé dán phù hợp khả năng của từng trẻ............12 5. Phối kết hợp với phụ huynh rèn kỹ năng xé dán cho trẻ..................................16 IV. Kết quả đạt được. ...........................................................................................17 1. Đối với trẻ..........................................................................................................17 2. Đối với giáo viên:...............................................................................................18 3. Đối với phụ huynh: ................................................................................................................... 18 PHẦN III. PHẦN KẾT LUẬN................................................................................19 I. Những kết luận trong quá trình nghiên cứu, triển khai sáng kiến kinh nghiệm. .................................................................................................................................19 II. Những kiến nghị, đề xuất.................................................................................19
PHẦN I. ĐẶT VẤN ĐỀ Hoạt động tạo hình là hoạt động học tập mang tính chất nghệ thuật, giúp trẻ nhận thức thế giới xung quanh và phản ánh thế giới thông qua các hình tượng nghệ thuật, trong các hình thức mang tính chất nghệ thuật đó thì hoạt động xé dán là một hoạt động khó đòi hỏi sự khéo léo của đôi bàn tay, óc quan sát tư duy, trí tưởng tượng sáng tạo. Đối với trẻ 45 tuổi ở lớp tôi, tôi nhận thấy trong hoạt động xé dán còn có điểm hạn chế: Trẻ còn rất lúng túng nhiều khi có ý tưởng nhưng trẻ lại không biết thực hiện như thế nào, thêm vào đó đây là một hoạt động khó nên giáo viên chưa chú trọng tạo nhiều môi trường và tổ chức nhiều hoạt động cho trẻ hoặc nếu có tổ chức thì chưa quan tâm đến yếu tố cá nhân. Đứng trước thực trạng như vậy, là một giáo viên trực tiếp chăm sóc và giáo dục trẻ tôi luôn băn khoăn tự hỏi mình phải làm thế nào để có hoạt động xé dán đạt hiệu quả cao, kỹ năng xé dán của trẻ ngày một tiến bộ. Vì vậy, tôi quyết định chọn đề tài “Một số biện pháp luyện kỹ năng xé dán cho trẻ 45 tuổi” làm đề tài nghiên cứu của tôi. Với mục tiêu giúp trẻ có kỹ năng xé dán tốt hơn và biết cách sắp xếp bố cục bức tranh cân đối hài hòa, trẻ tích cực hơn trong các hoạt động tạo hình, đặc biệt là hoạt động xé dán và phát huy được tính tích cực, khả năng tư duy, trí tưởng tượng, sáng tạo của trẻ. PHẦN II. NỘI DUNG NGHIÊN CỨU I. Cơ sở khoa học 1. Cơ sở lý luận Hoạt động tạo hình của trẻ trong trường mầm non chính là một phương tiện thẩm mỹ phát triển cho trẻ, để hình thành ở trẻ những cơ sở ban đầu về hoạt động học tập, trong các hoạt động vẽ, nặn, xé, dán… giúp trẻ phát triển các chức năng tâm lý, và khả năng tri giác các sự vật, hiện tượng xung quanh, từ đó phát triển được tư duy và quá trình đó làm phát triển trí tưởng tượng và ham muốn tạo ra cái đẹp, sẽ góp phần không nhỏ vào việc nâng cao chất lượng giáo dục trong nhà trường đối với từng nhóm lớp. Nhờ có hoạt động này mà trẻ có điều kiện được phát huy năng khiếu về hội hoạ. Do vậy, các cháu thường rất say mê khi đến giờ hoạt động tạo hình. Chính vì thế là một giáo viên mầm non tôi luôn mong muốn được nâng cao kiến thức của bản thân đồng thời góp phần bé nhỏ của mình vào việc nâng cao c hất lượng giáo dục trẻ nơi mình công tác.
2. Cơ sở thực tiễn Trong thực tế việc tổ chức các hoạt động xé dán đã mang lại hiệu quả tới việc phát triển cho trẻ. Song phương pháp đó chưa thực sự đáp ứng còn mang tính khuôn mẫu, áp đặt, sao chép chưa phát huy hết khả năng sáng tạo của trẻ. Kỹ năng xé dán của trẻ còn yếu, trẻ chưa biếp phối hợp màu sắc và sắp xếp bố cục bức tranh, nhiều trẻ chưa biết đặt tên sản phẩm làm ra. Giáo viên thiếu sự linh hoạt, sáng tạo trong tổ chức hoạt động tạo hình. Xuất phát từ đặc điểm trên tôi thấy nhiệm vụ quan trọng mà giáo viện cần phải giải quyết khi hướng dẫn hoạt động xé dán không phải đơn giản là dạy trẻ xé dán theo ý của riêng cô mà phải tạo cho trẻ hứng thú thật sự trong giờ học. Có như vậy sản phẩm trẻ làm ra mới đạt kết quả cao. Hiểu được tầm quan trọng trong việc rèn kỹ năng xé dán cho trẻ, tôi luôn suy nghĩ tìm ra các biện pháp phù hợp giúp trẻ phát huy đuợc khả năng tưởng tượng, tính sáng tạo mà vẫn phù hợp với đặc điểm tâm sinh lý của trẻ: “học bằng chơi, chơi mà học”. II. Thực trạng của đề tài. Khi thực hiện công tác chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục trẻ đặc biệt là tổ chức rèn luyện kỹ năng xé dán cho trẻ tôi gặp một số thuận lợi và khó khăn như sau: 1. Thuận lợi: Môi trường trong và ngoài lớp học rộng rãi, thoáng đãng phù hợp với hoạt động dạy và học. Ban giám hiệu nhà trường quan tâm giúp đỡ về mọi mặt, đi sâu, đi sát uốn nắn về nội dung, phương pháp chương trình chăm sóc giáo dục trẻ. Nhà trường luôn tạo điều kiện giúp đỡ tôi trong công tác giảng dạy. Tài liệu về giáo dục mầm non luôn được cập nhập kịp thời, được tham quan học hỏi trường bạn. Bản thân là người trực tiếp xây dựng kế hoạch chuyên môn cho lớp mình phụ trách, nên tôi nắm bắt được tình hình học tập, đặc điểm phát triển của từng trẻ để từ đó lên kế hoạch sao cho phù hợp nhất đối với sự phát triển của trẻ ở lớp mình. Tôi luôn tự tìm tòi, học hỏi để nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ và tự làm đồ dùng đồ chơi để phục vụ cho các hoạt động ở mỗi góc thêm phong phú và đa dạng. Sự quan tâm giúp đỡ của phụ huynh trong việc phối hợp chăm sóc, giáo dục trẻ nên đưa trẻ đi học đều đặn (trung bình 93% học sinh đi học chuyên cần).
2. Khó khăn: Thời gian qua trẻ nghỉ học thời gian dài do dịch bệnh nên nề nếp và kỹ năng của trẻ yếu. Tuy trẻ trong lớp có cùng độ tuổi nhưng khả năng nhận thức và nề nếp cũng như các kỹ năng hoạt động của trẻ là khác nhau. Có những trẻ nghịch, thiếu tập trung và hay phá các bạn xung quanh, có những trẻ sức khỏe yếu nên học không tập trung và dẫn đến các kỹ năng của trẻ cũng hạn chế. 3. Tổ chức khảo sát: Trước khi thực hiện đề tài, đầu năm học tôi đã tiến hành khảo sát chất lượng trên trẻ ở lớp Nhỡ B (45) tuổi do tôi phụ trách với 34 trẻ/lớp trong đó: Trẻ nam 17 trẻ, trẻ nữ 17 trẻ để nắm bắt được kiến thức, kỹ năng, thái độ trong các hoạt động của trẻ và từ đó có biện pháp hướng dẫn trẻ. Qua khảo sát đầu năm học kết quả như sau: Chưa Đạt Xếp đạt loại Kh T.bì Số TL Tốt TT kỹ Tổng á nh trẻ % năng số trẻ Số TL Số TL Số TL trẻ trẻ % trẻ % trẻ % Trẻ hứng thú tham gia 1 34 19 55,9 14 41,2 1 2,9 0 hoạt động xé dán 2 Kỹ năng vận động tinh 34 7 20,6 10 29,4 18 52,9 8 23,5 3 Kỹ năng xé dán 34 8 23,5 13 38,2 15 44,1 7 20,6 III. Các giải pháp thực hiện. 1. Luyện một số kỹ năng tinh hỗ trợ hoạt động xé dán cho trẻ Kỹ năng vận động tinh là một trong những kỹ năng quan trọng nhất mà trẻ cần phải thành thạo để có thể hoạt động linh hoạt nhất. Trẻ em phát triển các kỹ năng vận động ở các mức độ khác nhau. Kỹ năng vận động tinh là những kỹ năng liên quan đến việc sử dụng các cơ nhỏ điều khiển bàn tay, ngón tay. Khả năng này dần phát triển thông qua kinh nghiệm và tiếp xúc với nhiều loại đồ chơi, vật liệu. Một trong những kỹ năng vận động tinh mà trẻ cần phát triển bao gồm: + Mở, khum bàn tay: Bé nên thành thạo các động tác cong lòng bàn tay vào trong bởi những điều này giúp phối hợp chuyển động giữa các ngón tay, từ đó tiến đến kỹ năng quan trọng khác như viết, cởi quần áo và nắm
+ Sự khéo léo của bàn tay: Việc sử dụng ngón tay cái, ngón trỏ và các ngón tay khác với nhau để nắm, gỡ… + Phát triển sức mạnh trong cơ tay: Đây là khả năng thực hiện các động tác nhỏ bằng bàn tay, trong đó có sự phối hợp giữa đầu ngón tay cái, ngón trỏ và ngón giữa + Kỹ năng song song: Cho phép con sử dụng cả hai tay cùng một lúc Bước đầu để trẻ có kỹ năng xé dán cơ bản tôi thường cho trẻ luyện kỹ năng tinh để hỗ trợ thêm cho việc xé dán của trẻ: Mục đích là tăng thêm lực cơ tay và cải thiện khả năng phối hợp được các cử động của bàn tay, ngón tay. Ví dụ: + Bấm lỗ trên giấy, bìa bằng dụng cụ bấm lỗ để tăng cường cơ tay và kỹ năng phối hợp + Chơi rối ngón tay để giúp các ngón tay trở nên linh hoạt khéo léo
+ Thắt, buộc dây, cài cởi cúc áo để giúp trẻ rèn luyện phối hợp cơ ngón tay nhỏ + Vặn nắp chai để lực ngón tay mạnh hơn, khéo léo hơn
2. Một số kỹ năng xé cần thiết ở độ tuổi 45 tuổi. Ở độ tuổi mẫu giáo bé trẻ đã được làm quen với hoạt động xé dán, tuy nhiên kỹ năng xé dán còn đơn giản như: xé theo dải, xé vụn… và khi lên độ tuổi mẫu giáo nhỡ kỹ năng xé dán của trẻ sẽ khó dần lên: xé theo đường thẳng, đường cong, lượn… vì vậy tôi luôn cho trẻ luyện các kỹ năng xé cơ bản mọi lúc mọi nơi và theo các hình thức khác nhau từ dễ đến khó, từ đơn giản đến phức tạp. 2.1. Xé vụn: là xé giấy thành những dải dài, sau đó từ những dải giấy đó xé thành những mẩu giấy nhỏ vụn. Ví dụ: tôi đã tận dụng các mảnh giấy màu thừa, hoặc những tờ lịch, tờ báo cũ… cho trẻ xé vụn và dán: tôi nhắc lại cho trẻ kỹ năng xé vụn “Từ mảnh giấy màu lớn cô sẽ xé thành các dải dài, sau đó từ các dải giấy dài cô lại xé ngắn lại, cô tiếp tục xé cho đến khi những mẫu giấy nhỏ thì cô bỏ vào rổ” sau đó cho trẻ dán trang trí vào các khung hình tròn, vuông, chữ nhật, ô van… đã vẽ sẵn trên giấy. Khi trẻ dán, tôi khuyến khích trẻ dán các mẩu giấy vụn mình vừa xé nằm đều trong khung hoặc dán trang trí cho những cái cây đã vẽ sẵn.
2.2. Xé giấy theo dải: là xé bấm nhích dần thành dải giấy dài phù hợp với mục đích sử dụng. Ví dụ: Cho trẻ xé giấy thành dải dài, ngắn, to, nhỏ để dán thành bức tranh có nội dung và bố cục cân đối. Tôi sẽ vừa hướng dẫn vừa xé mẫu cho trẻ: cô sử dụng phần móng và đầu các ngón tay cái và tay trỏ để xé bấm nhích dần thành dải giấy dài, ngắn, to, nhỏ khác nhau và cho trẻ dán thành tia nắng mặt trời, hàng rào, hoa… có kiểu dáng khác nhau
2.3. Xé đường tròn: là xé bấm nhích dần để tạo thành hình tròn. Ví dụ: Những ngày đầu còn khó khăn tôi đã cho trẻ xé lượn vòng cung các hình đã được châm kim sẵn, sau đó cho trẻ xé lượn vòng cung các hình đã vẽ sẵn và cuối cùng khi trẻ đã có kỹ năng thành thạo tôi hướng dẫn cho trẻ tập gấp đôi mảnh giấy hình vuông có kích thước to, nhỏ khác nhau và xé lượn vòng cung để xé và dán thành con lật đật, chú gà con hay bông hoa, ông mặt trời…
Khi các kỹ năng xé dán của trẻ đã thành thạo thì ngoài việc thực hiện trên tiết học tôi còntiến hành dạy trẻ xé dán ở mọi lúc mọi nơi trong các hoạt động ở trường mầm non. 3. Rèn kỹ năng xé dán thông qua hoạt động trong ngày. 3.1. Rèn kỹ năng xé dán thông qua hoạt động học. Tổ chức hoạt động học có chủ đích nhằm giúp cung cấp cho trẻ những kiến thức mới và trẻ được trải nghiệm qua các hoạt động cô tổ chức. Các kiến thức cô cung cấp sẽ được củng cố lại bằng các trò chơi, các hoạt động. Mỗi một hoạt động học tập đều nhằm cung cấp cho trẻ những kiến thức cụ thể như: Hoạt động làm quen chữ viết, làm quen với các biểu tượng toán, làm quen với các tác phẩm văn học, hoạt động tạo hình.....Các hoạt động có vẻ
như rời rạc nhưng thật ra chúng có mối liên quan chặt chẽ với nhau, giúp trẻ húng thú hơn với các hoạt động học tập. Và thời gian để tổ chức hoạt động học rất ngắn nên tôi tận dụng và lồng ghép rèn kỹ năng xé dán cho trẻ không chỉ thông qua giờ tạo hình mà còn lồng ghép vào các lĩnh vực khác như: lĩnh vực phát triển ngôn ngữ… Ví dụ: Lồng ghép xé dán vào môn văn học: Thơ đàn gà con. Sau khi học xong bài thơ đàn gà con cuối giờ học tôi cho trẻ về theo nhóm đề xé dán con gà con theo sự hiểu biết của trẻ: tôi hướng dẫn trẻ xé bấm nhích dần thành đường cong tròn, xé hình tròn nhỏ làm đầu, hình tròn to làm thân con gà. Hay như khi học xong bài thơ “Em yêu nhà em” tôi cho trẻ cùng xé dán một bức tranh tập thể về ngôi nhà: xé thân ngôi nhà là hình vuông, mái nhà tôi sẽ hướng dẫn trẻ gấp chéo hình vuông lại và xé sẽ được hình tam giác làm mái nhà…
3.2. Rèn kỹ năng xé dán thông qua hoạt động ngoài trời Với hoạt động ngoài trời ở phần chơi tự chọn, ngoài những đồ chơi, tôi chuẩn bị thêm: giấy màu, lá cây, xốp mỏng, hồ dán để cho trẻ xé dán tạo thành những sản phẩm mà trẻ yêu thích. Ví dụ: làm con trâu từ lá cây, tôi sẽ hướng dẫn trẻ xé nhích dần theo đường gân lá để chia ra phần trên lầm đầu con trâu và phần cuối làm thân con trâu.
3.3. Rèn kỹ năng xé dán thông qua hoạt động góc Thông qua hoạt động góc, trẻ vừa được làm các sản phẩm vừa được chơi với sản phẩm của mình làm ra, trẻ rất thích thú tự hào, kích thích trẻ niềm say mê với môn học. Chính những giờ chơi này, tôi thấy trẻ càng ngày càng thuần thục, đôi bàn tay khéo léo hơn. Ví dụ: Cho trẻ xé dán bức tranh về các phương tiện giao thông như xé dán thuyền. Tôi sẽ hướng dẫn cho trẻ chọn mảnh giấy hình vuông to gấp chéo và xé sẽ được hình tam giác làm thân thuyền, tương tự xé cánh buồm từ hình vuông nhỏ. Sau đó hướng dẫn trẻ dán sao cho bức tranh có bố cục cân đối hài hòa, thuyền ở gần xé to và thuyền ở xa các con xé nhỏ hơn.
3.4. Rèn kỹ năng xé dán thông qua hoạt động chiều Ở hoạt động chiều của các thời điểm đầu chủ đề và cuối chủ đề tôi đưa hoạt động xé dán vào để bồi dưỡng thêm kỹ năng xé dán cho trẻ từ dễ đến khó, từ cách xé đơn giản đến phức tạp, hoặc tôi sẽ hướng dẫn lại cho những trẻ còn lúng túng chưa thể hiện xong sản phẩm tạo hình của mình trên hoạt động học. Ví dụ: Khi sắp đến chủ đề “Thực vật, tết và mùa xuân” tôi và trẻ cùng trang trí cho mảng chủ đề của lớp bằng các bức tranh do cô và trẻ trực tiếp xé dán như hoa, lá, cây, cành đào cành mai: xé dải dài làm cành hoa, xé vụn làm cánh hoa hoặc xé nét cong lượn để tạo thành những bông hoa có hình dáng khác nhau…
3.5. Rèn kỹ năng xé dán thông qua giờ đón trả trẻ Vào giờ đón trả trẻ, tuy thời gian ngắn nhưng hai cô trong lớp sẽ phối hợp với nhau đón trả trẻ đồng thời truyền đạt những kiến thức kỹ năng trong chủ đề vì vậy tôi đã tận dụng thời gian này để luyện các kỹ năng cho trẻ trong đó có kỹ năng xé dán. Ví dụ: Vào giờ đón trả trẻ tôi cho trẻ về góc tạo hình hoặc ngồi theo nhóm, tận dụng những tờ giấy loại để trẻ luyện xé vụn, xé dải…
Do được thực hành thường xuyên cho nên trẻ đã có kỹ năng xé dán ngàycàng tiến bộ rõ rệt, tôi thấy trẻ hứng thú hơn khi đến giờ xé dán và đã có nhiềucác bức tranh xé dán rất đẹp và sáng tạo. Nó giúp cho việc trang trí các chủ đềcủa tôi cũng đõ vất vả hơn đồng thời đây cũng là dịp để trẻ được trải nghệmthực tế phù hợp với yêu cầu của chương trình mầm non mới hiện nay. Tóm lại việc rèn kỹ năng cho trẻ muốn đạt được kết quả tốt thì việc dạy trẻ mọilúc mọi nơi là vô cùng quan trọng và cần thiết. 4. Tạo cơ hội cho trẻ hoạt động xé dán phù hợp khả năng của từng trẻ Tạo môi trường nhóm lớp khoa học, gần gũi để kích thích trẻ hứng thú với hoạt động xé dán; đặc biết khi sắp xếp góc tạo hình, tôi sẽ bố trí một bên là những bài tập xé dán cho trẻ có kỹ năng tốt và một bên là những bài tập dành cho những trẻ có kỹ năng chưa thành thạo. Ví dụ: Ở góc tạo hình cũng như một số góc khác như góc sách truyện, góc học tập tôi luôn để sẵn các loại giấy màu, giấy báo cũ, lịch cũ, hồ dán, khăn lau, rổ con để trẻ luôn có cơ hội thực hành xé dán; thêm vào đó tôi cũng chuẩn bị 1 quyển tranh mẫu của mình hoặc của các anh chị lớp trước để trẻ có thể tham khảo như tập tranh xé dán về hoa, tập tranh xé dán về con vật,tập tranh xé dãn về phương tiện giao thông…
Đi sâu bồi dưỡng các đối tượng non yếu và có năng khiếu tạo hình Tuy trẻ trong lớp có cùng một độ tuổi nhưng khả năng nhận thức, nề nếp, các kỹ năng hoạt động của trẻ hoàn toàn khác nhau. Có trẻ kỹ năng xé dán rất tốt nhưng bên cạnh đó cũng có những trẻ còn vụng về, kỹ năng còn yếu, vì vậy tôi luôn để ý và quan tâm đến tất cả các trẻ trong lớp bằng cách: + Đối với những trẻ còn hạn chế về kỹ năng xé dán: ở trên lớp tôi luôn động viên khích lệ tinh thần cho trẻ, cùng trẻ rèn luyện thêm về kỹ năng xé vụn, xé dải… một cách thoải mái nhất để trẻ không tự ti về bản thân, để trẻ mạnh dạn và hứng thú hơn. Tôi cũng thường xuyên hướng dẫn trẻ xem tranh và cho trẻ xé dán những bức tranh từ đơn giản đến phức tạp. Ví dụ: Bài xé dán về phương tiện giao thông, tôi hướng dẫn trẻ xé những phương tiện đơn giản như xé dán ô tô. Tôi cho trẻ chọn màu giấy mà trẻ thích, sau đó hướng dẫn tỉ mỉ cho trẻ về cách gấp giấy, miết giấy và xé giấy đã miết thành hình vuông làm đầu xe, hình chữ nhật làm thân xe, còn bánh xe con hãy xé hình tròn giống cô nào (vừa nói cô vừa xé mẫu và nhắc đi nhắc lại cách xé cho trẻ nhớ: các con dùng đầu của ngón tay cái và ngón tay trỏ xé bấm nhích dần