Sáng kiến kinh nghiệm Mầm non: Một số biện pháp thiết kế đồ chơi đa năng và ứng dụng cho trẻ 3-4 tuổi trải nghiệm thông qua các hoạt động

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: DOCX | Số trang:15

Thêm vào BST

Báo xấu

10
lượt xem 1
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục tiêu chung của sáng kiến là giúp trẻ được trải nghiệm một cách tích cực trong các hoạt động góp phần nâng cao chất lượng giáo dục mầm non; tạo ra bộ đồ chơi đa năng để phục vụ cho các hoạt động của trẻ ở trường mầm non giúp trẻ mạnh dạn và hứng thú hơn khi tham gia vào các hoạt động.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Sáng kiến kinh nghiệm Mầm non: Một số biện pháp thiết kế đồ chơi đa năng và ứng dụng cho trẻ 3-4 tuổi trải nghiệm thông qua các hoạt động

1 I. ĐẶT VẤN ĐỀ 1. Tính cấp thiết phải tiến hành sáng kiến Nhà giáo dục người Ý, Maria Montessori đã nói: “Giáo dục là một quá trình tự nhiên được thực hiện bởi trẻ nhỏ và không đạt được nhờ lắng nghe mà nhờ trải nghiệm trong môi trường”. Chính vì vậy giáo dục trẻ chính là một quá trình giúp trẻ học hỏi và trải nghiệm hiệu quả qua các hoạt động. Tôi nhận thấy việc giáo dục trẻ thông qua việc cho trẻ trải nghiệm hiệu quả đóng vai trò quan trọng, tuy nhiên làm thế nào để tạo cơ hội tốt nhất cho trẻ học tập và trải nghiệm khi ở trường mầm non góp phần hình thành nâng cao hiệu quả giáo dục mầm non lại là vấn đề cần giải quyết. Năm học 2023-2024, tôi được phân công phụ trách lớp mẫu giáo 3-4 tuổi, tôi nhận thấy trẻ lớp tôi rất hiếu động và thích khám phá, trải nghiệm thế giới xung quanh. Tuy nhiên các loại đồ dùng, đồ chơi trong lớp, các đồ dùng dạy học đôi khi còn có phần hạn chế, chưa tạo ra cho trẻ sự hứng thú và trải nghiệm tích cực. Mặt khác, trường mầm non nơi tôi đang công tác luôn chú trọng tới việc trang bị, thiết kế đồ dùng dạy và học cho trẻ, chính vì vậy nhà trường thường xuyên phát động phong trào thi đua “Thiết kế đồ dùng dạy học” cho đông đảo giáo viên trong nhà trường tham gia. Bản thân tôi đã suy nghĩ, làm thế nào để tạo ra một bộ đồ chơi có thể ứng dụng vào nhiều hoạt động khác nhau giúp trẻ thoải mái trải nghiệm và sáng tạo dựa trên các nguyên liệu đơn giản, có sẵn ở địa phương. Chính vì vậy, tôi đã nghiên cứu và lựa chọn đề tài: “ Một số biện pháp thiết kế đồ chơi đa năng và ứng dụng cho trẻ 3-4 tuổi trải nghiệm thông qua các hoạt động” 2. Mục tiêu của đề tài, sáng kiến Mục tiêu chung của sáng kiến là giúp trẻ được trải nghiệm một cách tích cực trong các hoạt động góp phần nâng cao chất lượng giáo dục mầm non.
2 Mục tiêu cụ thể của sáng kiến là tạo ra bộ đồ chơi đa năng để phục vụ cho các hoạt động của trẻ ở trường mầm non giúp trẻ mạnh dạn và hứng thú hơn khi tham gia vào các hoạt động. 3. Thời gian, đối tượng, phạm vi nghiên cứu 3.1. Thời gian nghiên cứu Đề tài được thực hiện từ tháng 9 năm 2023 đến tháng 4 năm 2024. 3.2. Đối tượng. Một số biện pháp thiết kế đồ chơi đa năng và ứng dụng cho trẻ 3-4 tuổi trải nghiệm thông qua các hoạt động 3.3. Phạm vi nghiên cứu. Lớp mẫu giáo 3 tuổi C2 Trường mầm non Phú Cường. II. NỘI DUNG SÁNG KIẾN 1. Hiện trạng vấn đề Trước đây tôi đã thực hiện nhiều cách khác nhau để tạo ra các bộ đồ dùng, đồ chơi phục vụ cho các hoạt động của trẻ như: Sáng tạo bộ đồ chơi cho trẻ làm quen với toán, bộ đồ chơi hình học…Tuy nhiên trong quá trình áp dụng các bộ đồ chơi này vào hoạt động giáo dục trẻ, tôi nhận thấy có những hạn chế sau: Các bộ đồ chơi do tôi thiết kế trước đây chỉ có khả năng áp dụng vào 1 hoạt động cụ thể nên tính linh hoạt chưa cao Trẻ chưa hứng thú và dễ nhàm chán khi học và chơi với các bộ đồ chơi này Tôi chưa biết tận dụng các nguyên vật liệu phong phú vào việc sáng tạo đồ dùng đồ chơi cho trẻ Chất lượng tổ chức hoạt động có sử dụng đồ dùng đồ chơi do tôi sáng tạo chưa thực sự cao. Chính vì vậy mà tôi muốn thay đổi bằng những cách làm mới hơn, vào đầu năm học tôi đã tiến hành điều tra thực trạng giáo viên và trẻ mẫu giáo với nội dung và kết quả như sau:
3 Bảng khảo sát đầu năm Kết quả Đối tượng Đạt Chưa đạt Nội dung Tổng số điều tra Tổng Tỷ lệ Tổng Tỷ lệ điều tra số % số % Kiến thức, kỹ năng về làm 11 44 14 56 đồ dùng đồ chơi. Giáo viên Sự tự tin, linh hoạt khi lựa 25 chọn, tổ chức các hoạt động 12 48 13 52 giáo dục cho trẻ. Kỹ năng thực hành, trải nghiệm với đồ dùng dạy 9 37 15 63 Trẻ mẫu học giáo 3 tuổi 24 Sự hứng thú, tích cực của lớp C2 trẻ trong khi tham gia các 10 42 14 58 hoạt động Từ bảng khảo sát trên cho thấy kết quả “đạt” các nội dung trên chiếm tỷ lệ còn thấp, tỉ một số biện pháp lệ “chưa đạt” vẫn còn cao. Qua kết quả điều tra này tôi mạnh dạn đưa ra thiết kế đồ chơi đa năng và ứng dụng cho trẻ 3-4 tuổi trải nghiệm thông qua các hoạt động. Giúp giáo viên có thể tự tin, linh hoạt khi lựa chọn, tổ chức các hoạt động giáo dục cho trẻ. Giúp trẻ được thực hành, trải nghiệm với đồ dùng dạy học và tạo được sự hứng thú, tích cực của trẻ trong khi tham gia các hoạt động. 2. Giải pháp thực hiện sáng kiến để giải quyết vấn đề: 2.1. Giải pháp 1: Học tập bồi dưỡng nâng cao kiến thức về cách làm đồ chơi đa năng Tôi nhận thấy việc học tập bồi dưỡng nâng cao kiến thức về cách làm đồ chơi đa năng là một việc làm rất quan trọng.Việc học tập bồi dưỡng tích cực sẽ mang lại hiệu quả cao trong việc thiết kế các bộ đồ dùng, đồ chơi sáng tạo. Để làm được những bộ đồ chơi đảm bảo về mọi mặt thẩm mỹ, an toàn, hiệu quả dạy học thì phải nắm chắc kiến thức về các môn học, nắm chắc các tiêu chí làm đồ chơi đa năng cụ thể như: - Đảm bảo tính sư phạm - An toàn và phù hợp với trẻ - Phổ biến - Sáng tạo Để làm được bộ đồ chơi đa năng với những tiêu chí cơ bản trên, bản thân tôi đã không ngừng học hỏi thông qua việc tìm tòi nghiên cứu các tạp chí giáo dục, sách báo và nhiều tài liệu khác nhau như: Hướng dẫn thực hiện chương trình các độ tuổi mẫu giáo; Chương trình
4 GDMN; Hướng dẫn làm đồ dùng đồ chơi và đặc biệt là dựa vào kế hoạch dạy học của nhà trường ...Tham khảo trên mạng Internet, facebook, đồng thời tham quan một số trường trong huyện, có nội dung về cách làm đồ dùng đồ chơi sau đó quay, chụp, ghi chép lại làm tư liệu tích lũy và tự bồi dưỡng. Minh chứng 1: Hình ảnh tài liệu hướng dẫn làm đồ dùng đồ chơi * Kết quả: Từ đó tìm ra được những cách làm hay, phù hợp để bản thân học hỏi áp dụng. Tôi đã nghiên cứu, lựa chọn các nguyên vật liệu phù hợp để làm bộ đồ chơi đa năng cho trẻ trải nghiệm hiệu quả 2.2. Giải pháp 2: Lập kế hoạch Ngay từ đầu năm học, thực hiện kế hoạch của ban giám hiệu nhà trường, tôi đã tiến hành rà soát toàn bộ đồ dùng, đồ chơi trong năm học đã hỏng những gì, còn sử dụng lại những gì, mua bổ sung như thế nào để nhà trường có kế hoạch mua hoặc làm đồ dùng đồ chơi bổ sung. Trong quá trình đi rà soát đó tôi đã nắm được lớp có những đồ dùng đồ chơi gì? Còn thiếu đồ dùng gì? Từ đó chọn lọc ra những môn học còn thiếu những đồ dùng đồ chơi gì cần thiết sau đó lập ra kế hoạch cụ thể làm bộ đồ chơi đa năng áp dụng cho trẻ lớp tôi phụ trách như sau: Thời gian Nội dung kế hoạch - Lên ý tưởng thiết kế và lựa chọn các nguyên liệu Tuần 1, tuần 2 - Tháng 8 làm đồ chơi đa năng. - Tuyên truyền phối hợp với phụ huynh thu thập Tuần 3 - Tháng 8 các nguyên liệu làm đồ chơi đa năng. Tuần 4 tháng 8 -> Tuần 1 tháng 9 - Thực hiện làm bộ đồ chơi đa năng - Đưa bộ đồ chơi đa năng vào sử dụng trong các Từ tuần 2 tháng 9 đến hết năm học. hoạt động giáo dục. Cho trẻ trực tiếp trải nghiệm với bộ đồ chơi đó thông qua các môn học. * Kết quả: Qua việc xây dựng kế hoạch cụ thể đã giúp tôi chủ động hơn trong việc nghiên cứu và thiết kế bộ đồ chơi đa năng cho trẻ trải nghiệm hiệu quả 2.3. Giải pháp 3: Thiết kế và làm đồ chơi đa năng * Lên ý tưởng thiết kế Căn cứ vào tình hình thực tế về việc thiếu đồ dùng đặc trưng một số môn học ở các lớp khối mẫu giáo. Căn cứ vào nguồn nguyên liệu, phế liệu sẵn có ở địa phương. Căn cứ vào nguồn kinh phí hỗ trợ cho các lớp làm đồ dùng đồ chơi còn hạn hẹp. Bản thân tôi luôn trăn trở mình sẽ phải làm gì? Làm như thế nào để thiết kế được một bộ đồ chơi đa năng mà có thể áp dụng được nhiều môn học và áp dụng cho nhiều lớp trong khối mẫu giáo có thể học mà vẫn tận dụng được các nguyên liệu, phế liệu sẵn có ở địa phương. Hạn chế tối đa kinh phí mua sắm đồ dùng đồ chơi mà lại góp phần bảo vệ môi trường. Sau nhiều ngày băn khoăn nghiên cứu tôi đã quyết định nên ý tưởng thiết kế bộ đồ chơi đa năng. Bộ đồ chơi gồm có chiếc hộp, các bảng phụ và các chi tiết đi kèm với bảng phụ.
5 Chiếc hộp được thiết kế với kích thước phù hợp với trẻ. Bên trong hộp thiết kế các khay rãnh xung quanh hộp có thể cài bảng phụ để học các kiến thức như: Hình học, hình khối, sắp sếp theo quy tắc, bảng chun học toán, bảng xoáy nắp chai, bảng làm quen chữ cái, vẽ tranh, bảng luồn dây tạo hình rèn kỹ năng vận động tinh.... Chiếc hộp được thiết kế dễ sử dụng, tháo cất dễ dàng, gọn gàng. Đảm bảo đồ chơi được thiết kế linh hoạt, sáng tạo có thể trưng bày trang trí ngay tại các góc của lớp đẹp mắt, hấp dẫn trẻ mà trẻ vẫn học được rất nhiều kiến thức bổ ích theo từng chủ đề. * Lựa chọn và thu thập các nguyên vật liệu cho bộ đồ chơi đa năng Tôi lựa chọn nguyên vật liệu để thiết kế bộ đồ chơi là gỗ làm khung hộp, các bảng phụ làm bằng mếch để đảm bảo độ chắc chắn, bền đẹp. Các chi tiết, đồ dùng, nguyên liệu phụ đi theo bảng là chai nhựa, nắp chai, dây dù, xốp, vải vụn, tranh ảnh, giấy, nhám dính, sơn, đề can, ốc vít, keo 502, kéo, thước kẻ... Như chúng ta đã biết, giáo viên mầm non rất vất vả. Vì thời gian chăm sóc, giáo dục trẻ chiếm phần lớn thời gian trong ngày. Tuy nhiên so với các cấp học khác thì giáo viên mầm non còn phải thường xuyên làm đồ dùng đồ chơi tự tạo phục vụ cho các hoạt động. Để làm được nhiều đồ chơi mà vẫn hạn chế thời gian đi tìm kiếm các nguyên vật liệu đòi hỏi giáo viên sẽ phải làm tốt công tác tuyên truyền huy động bằng nhiều cách khác nhau để thu thập được các nguyên vật liệu. Chính vì vậy tôi đã mạnh dạn tham mưu ý kiến với nhà trường và các bậc phụ huynh trong việc sưu tầm nguyên vật liệu để làm bộ đồ chơi đa năng như sau: * Phối hợp với nhà trường Tham mưu với ban giám hiệu nhà trường hỗ trợ kinh phí để mua sắm dụng cụ, nguyên liệu làm đồ dùng đồ chơi: kéo, keo, xốp, đề can, nhám dính… và tạo điều kiện cho giáo viên về thời gian để nghiên cứu, học hỏi làm đồ dùng đồ chơi. * Phối hợp với phụ huynh Để thu thập được nhiều, nhanh và đa dạng các nguyên vật liệu tôi đã thường xuyên tuyên truyền tới phụ huynh học sinh bằng nhiều hình thức như: Trao đổi qua giờ đón trả trẻ, họp phụ huynh học sinh đầu năm, qua góc tuyên truyền của lớp đồng thời mời phụ huynh tham quan, dự giờ các tiết học của trẻ được sử dụng các đồ chơi tự tạo từ nguyên liệu khác nhau…Từ đó tôi giải thích cho phụ huynh hiểu đối với trẻ mầm non việc học đi liền với trải nghiệm sẽ tăng khả năng hứng thú, phát triển tư duy, thỏa mãn trí tò mò, khám phá của trẻ và đặc biệt sẽ giúp trẻ khắc sâu kiến thức lâu hơn. Qua đó phụ huynh hiểu được tầm quan trọng của việc sử dụng đồ dùng đồ chơi cho trẻ hoạt động sẽ mang lại lợi ích thiết thực cho chính con em mình. Trên cơ sở đó tôi đã huy động các bậc phụ huynh cùng kết hợp với giáo viên thu gom vệ sinh các nguyên vật liệu rồi nộp cho cô làm đồ dùng đồ chơi. Đặc biệt là dựa vào hồ sơ trẻ của lớp, tôi đã tìm hiểu được nghề nghiệp của phụ huynh học sinh có 1 nhà làm mộc và 1 nhà làm khung nhôm cửa kính tôi đã vận động họ ủng hộ những tấm gỗ nhỏ, tấm mếch dư thừa và nhờ phụ huynh đó dùng máy cắt ghép hộ phần khung của chiếc hộp. Còn những phụ huynh khác ủng hộ vỏ chai, nắp chai, dây dù, xốp, vải vụn, giấy...Bằng những hình thức vận động trên tôi đã nhận được sự ủng hộ nhiệt tình của nhà trường, phụ huynh trong việc sưu tầm nguyên vật liệu làm đồ chơi đa năng.
6 Minh chứng 2: Hình ảnh tuyên truyền phụ huynh ủng hộ phế liệu qua buổi họp phụ huynh học sinh đầu năm, thông qua giờ đón, trả trẻ và thông qua góc tuyên truyền của lớp. * Thực hiện quy trình làm bộ đồ chơi đa năng Sau khi đã lên ý tưởng thiết kế, đã thu thập được đầy đủ các nguyên vật liệu tôi bắt đầu thực hiện quy trình làm bộ đồ chơi đa năng như sau: VD: Làm chiếc hộp + Bước 1: Lựa chọn đo và cắt những mảnh gỗ có độ dày 1 cm. Có chiều dài 42 cm, chiều rộng 38 cm. + Bước 2: Cạnh những mảnh gỗ dùng cưa và đục để đục những khe rãnh xung quanh các cạnh của tấm gỗ. + Bước 3: Dùng búa, đinh, súng bắt vít để ghép các mảnh gỗ lại với nhau tạo thành chiếc hộp hoàn chỉnh. + Bước 4: Cắt đề can dán trang trí viền xung quanh chiếc hộp. Sau đó tận dụng những số và chữ cái to trên đốc lịch, tranh, bảng chữ cái cắt rời ra gắn nhám dính vào các hình chữ cái, chữ số và dính vào bề mặt 3 chiếc hộp.( tùy theo nội dung bài học có thể gắn nhám dính trang trí các hình thức khác nhau trên chiếc hộp). Minh chứng 3: Hình ảnh làm chiếc hộp Lưu ý: Trong quá trình làm chiếc hộp vì không có đồ nghề, máy móc nên tôi đã tả ý tưởng sau đó nhờ phụ huynh của lớp hỗ trợ cắt ghép hộ phần khung. Còn các chi tiết khác trong chiếc hộp bản thân tôi đã tự thiết kế và làm. + Thiết kế các bảng phụ Tận dụng các tấm mếch thu gom được và phụ huynh làm khung nhôm cửa kính lớp tôi tài trợ. Tôi dùng thước, bút đo các tấm mếch rồi cắt thành các bảng phụ khác nhau với chiều dài là 41cm chiều rộng 37 cm sao cho đút vừa các khe viền xung quanh chiếc hộp với các kiểu thiết kế đa dạng như: Vẽ, đo, cắt các hình học ( hình vuông, hình tròn, hình tam giác trong bảng sau đó trang trí viền bảng bằng các hình hoa dây ; Tận dụng các vỏ chai nhựa, rửa sạch, cắt lấy phần cổ chai. Sau đó khoét lỗ ở bảng mếch sao cho vừa cổ chai. Rồi xoáy lần lượt các cổ chai vào bảng. Sơn màu và trang trí viền xung quanh bảng đo, chia tỉ lệ dùng bút đánh dấu các điểm trên bảng và căn đều nhau sau đó dùng khoan mũi nhỏ để khoan các lỗ nhỏ. Tiếp tục cắt hoa và trang trí viền bằng đề can; Đo, cắt và gắn nhám dính vào bảng sau đó dùng đề can trang trí viền bảng; Cắt, dán đề can trang trí viền bằng các hình đơn giản xung quanh bảng; Đo, đánh dấu và dùng khoan mũi nhỏ để khoan các lỗ nhỏ xung quanh viền thanh gỗ. Sau đó bắt vít các thanh gỗ nhỏ vào với nhau tạo thành khung hình chữ nhật. Dùng dây thép màu nhỏ đan thành bảng khung lưới. Minh chứng 4: Hình ảnh một số bảng phụ + Thiết kế các đồ dùng phụ đi kèm với bảng Thiết kế các đồ dùng phụ đi với bảng cũng là một trong những khâu rất quan trọng quyết định đến nội dung, chất lượng bài học. Chính vì vậy tôi đã rà soát kế hoạch ở lớp sau đó chọn ra các bài học đặc trưng cần có đồ dùng. lựa chọn các chi tiết phụ đi kèm với bảng sao
7 cho phù hợp. Tuy nhiên tôi cũng trú trọng hơn vào việc lựa chọn thiết kế chi tiết đơn giản phù hợp với độ tuổi áp dụng học hiệu quả cụ thể như sau: Tôi tận dụng các khối hình của trẻ có sẵn trên lớp và sưu tầm thêm các quả bóng bàn... In, cắt, dán hình trang trí các hình ảnh có nội dung liên quan đến tiết học dán vào khối hình đó. Ví dụ: Trẻ 3-4 tuổi học các nhóm phương tiện giao thông và học các nhóm con vật nuôi trong gia đình, con vật sống dưới nước và côn trùng...vì vậy tôi đã chọn hình ảnh đặc trưng nhất liên quan đến bài học để sưu tầm, in cắt dán cho trẻ học mà chơi chơi mà học. Minh chứng 5: Hình ảnh in, cắt, dán trang trí 4 nhóm động vật sống trong gia đình, trong rừng, dưới nước, côn trùng. - Sưu tầm, vẽ, in, cắt hình ảnh các chủ đề, gắn nhám dính sau các hình để có thể gắn các hình đó vào bảng phụ. (cây nấm, cây xanh, quả trứng, em bé, con thỏ...). Tương tự như vậy tôi đã làm được những cây xanh, hoa, quả trứng bằng xốp...đằng sau đều gắn nhám dính để có thể gắn được vào bảng. Sau mỗi một chủ đề học đến số lượng gì đã có sẵn đồ dùng cho trẻ trải nghiệm tránh nhàm chán. - Sưu tầm các nắp vỏ hộp sữa rửa sạch sau đó in, cắt dán các chữ cái chữ số, các hình theo từng chủ đề dán vào nắp vỏ hộp sữa. Minh chứng 6 : Hình ảnh thiết kế các đồ dùng phụ đi kèm với bảng * Kết quả: Tôi đã thiết kế thành công bộ đồ chơi cho trẻ trải nghiệm hiệu quả với các nguyên vật liệu gần gũi và an toàn với trẻ. Bộ đồ chơi đa năng có thể áp dụng vào nhiều hoạt động khác nhau của trẻ ở trường mầm non 2.4. Giải pháp 4: Ứng dụng bộ đồ chơi đa năng cho trẻ trải nghiệm thông qua các hoạt động. Với cách thiết kế chiếc hộp, những chiếc bảng phụ và đồ dùng đi kèm được làm rất tinh tế, tỉ mỉ, tính toán rất kỹ trước khi thực hiện tôi xin khẳng định bộ đồ chơi đa năng này sử dụng được rất nhiều các hoạt động và có thể áp dụng dạy trẻ nhiều độ tuổi khác nhau. Đặc biệt phù hợp nhất với trẻ mẫu giáo. Để chứng minh tính ưu việt trên của bộ đồ dùng sau đây tôi xin chia sẻ một số công dụng, cách thức áp dụng của bộ đồ chơi đa năng cho trẻ trải nghiệm thông qua các hoạt động. * Sử dụng bộ đồ chơi đa năng để trang trí ở các góc hoặc làm chiếc hộp để đồ dùng học tập Với thiết kế bên ngoài chiếc hộp là những màu sắc và hình trang trí chữ cái, chữ số đẹp mắt. Chiếc hộp ngoài công dụng để đựng đồ dùng học tập cho trẻ hoạt động hoặc có thể cất đồ dùng học tập mỗi khi học xong, còn có thể trang trí ở các góc. Đặc biệt là trang trí ở góc học tập và góc phân vai, góc thư viện. Tùy theo độ tuổi, môn học và chủ đề giáo viên có thể dễ dàng thay đổi hình trang trí bên ngoài chiếc hộp bằng nhiều cách khác nhau vì các hình đã được thiết kế gắn nhám dính tạo cho trẻ cảm giác mới lạ, tò mò, hứng thú mỗi khi vào các góc chơi, học. Ví dụ: Tôi trang trí góc học tập bằng 3 chiếc hộp Trang trí góc phân vai bằng các bảng đan lưới: Treo các loại rau, củ, quả...
8 Minh chứng 7: Hình ảnh dùng bảng phụ đan lưới để trang trí các loại quả, củ...ở góc phân vai Sang chủ đề khác tôi thay đổi hình thức trang trí dùng các bảng lưới sang góc thư viện để trang trí các nhân vật rối, học đến truyện gì tôi lại treo các hình ảnh nhân vật rối ra cho trẻ được quan sát và chơi với những con rối đó. Minh chứng 8: Hình ảnh dùng bảng phụ đan lưới để trang trí nhân vật rối các câu chuyện ở góc thư viện Hoặc dùng chính chiếc bảng phụ trang trí góc xây dựng. Vẽ bản thiết kế công trình. Với chất liệu bảng mếch có nền trắng tôi lựa chọn chiếc bút vẽ xong có thể xóa được để mỗi chủ đề trẻ được vẽ lên bản thiết kế công trình khác nhau. Sau đây là hình ảnh minh họa: Minh chứng 9: Hình ảnh dùng bảng phụ để vẽ bản thiết kế công trình trong góc xây dựng Thông qua cách trang trí ở chiếc hộp và những chiếc bảng phụ kết hợp các đồ dùng đi kèm gắn trên bảng xung quanh lớp học, trẻ vẫn có thể quan sát, và lấy những đồ dùng đó ra để trải nghiệm trong giờ học, chơi hoạt động ở các góc, chơi hoạt động theo ý thích buổi chiều, chơi tự do chứ không cố định gắn ở trên tường như vậy để cho thấy được tính đa năng ưu việt của bộ đồ chơi trên đã nhằm khắc sâu kiến thức cho trẻ. * Sử dụng đồ chơi đa năng vào các hoạt động giáo dục - Sử dụng bộ đồ chơi đa năng bằng cách gây hứng thú một số môn học bằng hình thức thưởng hộp quà Ví dụ: Trong giờ giáo dục âm nhạc khi tổ chức trò chơi âm nhạc: “Nhìn hình ảnh đoán tên bài hát”. Cô chuẩn bị những hình ảnh vẽ nội dung một số bài hát đựng trong chiếc hộp. Cô tặng trẻ hộp quà sau đó mời đại diện trẻ lên mở hộp quà. Trẻ sẽ lấy bức tranh trong hộp quà. Sau đó cô hỏi trẻ: Nhìn bức tranh có hình ảnh gia đình... con đoán xem có bài hát gì nói về gia đình? Trẻ đoán tên bài hát và thể hiện lại bài hát đó...Tương tự có thể mời một số trẻ khác lên mở hộp quà lựa chọn hình ảnh sau đó đoán tên bài hát và thể hiện lại bài hát đó. Tương tự với các môn học khác có thể sử dụng chiếc hộp để làm hộp quà gây sự tò mò, hứng thú cho trẻ. Minh chứng 10: Hình ảnh minh họa trẻ mở hộp quà trong giờ học giáo dục âm nhạc lớp 3-4 tuổi. - Sử dụng bộ đồ chơi đa năng cho trẻ các độ tuổi mẫu giáo trải nghiệm để giúp trẻ nhận biết, củng cố kiến thức các môn học qua các thời điểm khác nhau ( Trong giờ học, chơi ngoài trời, chơi hoạt động ở các góc, chơi hoạt động theo ý thích buổi chiều, chơi tự do) Với chiếc hộp và bảng phụ là các hình học và các khối, giáo viên có thể tổ chức các cho trẻ chơi trò chơi để nhận biết, phân biệt các hình học, các khối bằng hình thức như sau: Ví dụ : Trong giờ học: Làm quen với toán 3-4 tuổi với đề tài: “Bé nhận biết hình tròn, hình tam giác” Cô tổ chức cho trẻ chơi trò chơi luyện tập củng cố: “Thi xem bạn nào nhanh”.
9 - Cách chơi: Cho trẻ tìm hình tam giác thả vào đúng lỗ hình tam giác trong chiếc hộp đã gắn bảng phụ các hình. Thời gian là một bản nhạc, kết thúc bản nhạc đội nào thả đúng hình vào trong chiếc hộp và được nhiều hình là chiến thắng. Minh chứng 11: Hình ảnh trẻ chơi trong giờ làm quen với toán Với chiếc hộp và các khối có dán hình phương tiện giao thông cô đã chuẩn bị cô có thể hướng dẫn trẻ chơi bằng cách gọi tên khối, tên các phương tiện giao thông trên mặt khối sau đó mới thả khối vào hộp. Bộ đồ dùng trên, ngoài sử dụng trong tiết học còn sử dụng cho trẻ chơi trong giờ chơi hoạt động ở các góc (Góc học tập). Thông qua đó trẻ vừa được khắc sâu kiến thức về khối, khắc sâu kiến thức về các nhóm phương tiện giao thông đồng thời rèn khả năng quan sát, tư duy, ghi nhớ, sự khéo léo khi thả khối. Lưu ý: Khi thả các hình, các khối vào trong hộp giáo viên và trẻ có thể dễ dàng trượt bảng trong chiếc hộp ra để kiểm tra kết quả sau đó lại đẩy bảng vào chơi tiếp 2, 3 lần. Tùy theo sự linh hoạt của giáo viên, tùy từng đề tài mà giáo viên đưa ra các yêu cầu khác nhau nhằm đạt được mục đích ôn luyện, củng cố khắc sâu kiến thức về hình học, hình khối. Với chiếc hộp và bảng phụ là bảng lỗ cho trẻ chơi luồn dây hoặc chọc que tính vào bảng tạo các hình học cơ bản hoặc các hình như ngôi nhà, chiếc thuyền.... Ví dụ: Đối với trẻ 3-4 tuổi: Trong giờ chơi hoạt động ở các góc. Khi trẻ học xong tiết nhận biết hình vuông, hình chữ nhật. Cô chuẩn bị đồ dùng là chiếc hộp, chiếc bảng lỗ, những thanh que tính nhỏ, ngắn, vòng nịt hoặc những sợi dây dù ở góc học tập cho trẻ chơi trò chơi: “Bé khéo tay tạo hình”. Minh chứng 12: Hình ảnh minh họa trẻ chơi tạo hình vuông bằng vòng nịt và dây dù Với chiếc hộp và bảng phụ là bảng số, bảng chữ cái rỗng giáo viên có thể tổ chức cho trẻ tìm chữ cái, chữ số đã học thả vào hộp. Với chiếc hộp và bảng phụ trắng được trang trí khung viền đơn giản, giáo viên có thể cho trẻ học vẽ tranh trên các tấm bảng đó. Rồi dùng những bức tranh trẻ đã vẽ được trang trí tại góc bé khéo tay. Minh chứng 13: Hình ảnh minh họa cho trẻ dùng những chiếc bảng phụ để học vẽ Hoặc trong tiết học giáo viên có thể cho trẻ dùng bảng học theo nhóm. Nếu như trước kia chúng ta hay phải in, vẽ tranh dán vào tờ bìa sau đó cho trẻ tìm khoanh, gạch đếm tùy theo bài học để giáo viên thiết kế thì bây giờ với chiếc bảng phụ mếch trắng giáo viên không cần quá cầu kì có thể vẽ trực tiếp lên bảng cho trẻ chơi xong lại có thể xóa đi lần sau đến tiết học khác cô lại tìm hình ảnh bài học khác vẽ vào. Như vậy không phải mất nhiều kinh phí mua giấy A3, bìa cứng A0... mà trẻ vẫn có thể học và chơi được hiệu quả. Ví dụ: Đối với trẻ 3-4 tuổi. Trong giờ chơi hoạt động ở các góc. Khi học xong tiết nhận biết hình tròn, hình tam giác. Cô có thể chuẩn bị những chiếc bảng phụ để ở góc học tập đã vẽ các hình tam giác to, hình tam giác nhỏ và hình tròn to, hình tròn nhỏ. Trẻ có thể chơi với chiếc bảng bằng cách. Cho trẻ tìm và nối các hình học giống nhau và gọi tên hình. Hình tròn
10 nhỏ nối với hình tròn to, hình tam giác nhỏ nối hình tam giác to...mỗi lần nối gọi tên các hình. Nhằm ôn luyện khắc sâu kiến thức về hình học cho trẻ... Với chiếc nắp vỏ hộp sữa có dán các hình ảnh theo chủ đề thì trẻ 3-4 tuổi có thể chơi chọn hình theo yêu cầu của cô: Ví dụ với hình ảnh trên nắp là phương tiện giao thông. Cô nói đặc điểm: Đây là phương tiện giao thông đường hàng không, dùng để chở người và hàng hóa. Trẻ giơ nắp chai có hình máy bay lên sau đó nói: Máy bay.... Với chiếc hộp và những thanh gỗ in chữ cái chữ số, hình học. Có thể cho trẻ chơi lắc hộp rút thẻ chữ, số, thẻ hình. Minh chứng 14: Hình ảnh trẻ chơi với chiếc hộp và các thẻ chữ, số, hình học Với các thẻ chữ số giống như thanh gõ ngoài kết hợp học và chơi cùng chiếc hộp đa năng còn có thể sử dụng làm dụng cụ âm nhạc vì cách thiết kế giống thanh gõ hoặc xếp tạo thành các con đường hẹp, đường dích dắc cho trẻ đi trong giờ thể dục. Thanh gõ có thể sử dụng cho các độ tuổi Minh chứng 15: Hình ảnh dùng thanh gõ xếp các con đường hẹp, đường dích dắc cho trẻ trải nghiệm trong giờ thể dục Với chiếc bảng phụ có gắn nhám dính giáo viên có thể cho trẻ dùng lô tô, hình ảnh, hoặc xốp hình theo chủ đề cắt được gắn nhám dính cho trẻ chơi. Lưu ý: Bộ đồ chơi đa năng này có thể sử dụng cùng lúc trọn bộ hoặc có thể sử dụng riêng lẻ vì tính thiết kế đa dạng, công dụng ưu việt. Những chiếc bảng phụ có thể để ra ngoài hoặc có thể cài vào trong hộp cho trẻ chơi với 2 hình thức khác nhau nhằm mục đích nhận biết, ôn luyện củng cố đa dạng các kiến thức đã học qua các lĩnh vực khác nhau. * Kết quả: Tôi đã nghiên cứu và ứng dụng được bộ đồ chơi đa năng vào nhiều hoạt động khác nhau của trẻ giúp trẻ có cơ hội được trải nghiệm, học tập và phát triển hiệu quả. 2.5. Giải pháp 5: Tuyên truyền với phụ huynh ủng hộ nguyên vật liệu sẵn có ở địa phương. Công tác tuyên truyền với phụ huynh là một vấn đề hết sức quan trọng nhằm góp phần hỗ trợ giáo viên thu gom nguyên vật liệu để làm đồ dùng đồ chơi. Để đạt được hiệu quả tôi tuyên truyền đến phụ huynh bằng nhiều hình thức như qua các cuộc họp phụ huynh, qua giờ đón, trả trẻ. Từ đó, phụ huynh tích cực hơn trong việc hỗ trợ các nguyên vật liệu phế thải làm phong phú nguồn nguyên vật liệu sẵn có cho lớp. Đây là một trong những giải pháp giúp tôi thành công trong việc làm đồ dùng, đồ chơi cho trẻ.
11 3. Kết quả sau khi áp dụng sáng kiến tại đơn vị Qua quá trình thực hiện đề tài, từ những kiến thức được trang bị, cũng như nghiên cứu tài liệu, kinh nghiệm của bản thân, sự hợp tác của giáo viên trong lớp, những lỗ lực tập luyện cho trẻ của các cô giáo và sự ủng hộ nhiệt tình của các bậc phụ huynh, đã giúp tôi thiết kế đồ chơi đa năng và ứng dụng cho trẻ 3-4 tuổi trải nghiệm đạt được những kết quả như sau: * Đối với trẻ Giúp trẻ rất hào hứng đến trường, mạnh dạn, tự tin, tích cực hơn khi tham gia vào các hoạt động. Trẻ được bộc lộ và phát huy khả năng của bản thân, được thực hành, trải nghiệm với bộ đồ chơi đa năng để từ đó trẻ có thể “học mà chơi, chơi mà học” hiệu quả. * Đối với giáo viên Bản thân có kinh nghiệm và sáng tạo hơn trong việc nghiên cứu thiết kế các mẫu đồ chơi, nâng cao tay nghề về sự khéo léo. Bản thân tôi đã trực tiếp chia sẻ và hướng dẫn đồng nghiệp cùng làm bộ đồ chơi đa năng. Sau đó bộ đồ chơi đã nhanh chóng được đưa vào sử dụng ở các lớp trong toàn khối mẫu giáo. Từ các nguyên vật liệu sẵn có của địa phương, tạo cho trẻ có nhiều cơ hội học tập, vui chơi, trải nghiệm. * Đối với Phụ huynh Phụ huynh khi đến trường thấy giáo viên thiết kế được bộ đồ chơi đa năng áp dụng dạy trẻ nhiều môn học và lại còn có thể trang trí lớp rất đẹp mắt, đặc biệt họ thấy con em mình hứng thú chơi với bộ đồ chơi đó ai cũng phấn khởi tin tưởng và yên tâm hơn vào chất lượng dạy và học của cô và trò. Từ đó các bậc phụ huynh tích cực ủng hộ nguyên vật liệu để trang trí lớp, làm đồ dùng đồ chơi. Qua việc tận dụng các nguyên vật liệu sẵn có và phế thải để làm đồ dùng đồ chơi ở các góc đã góp phần tiết kiệm chi phí đồng thời có thể bảo vệ được môi trường. Để minh chứng cho điều đó, tôi đã thực hiện khảo sát lần hai vào tháng 01/ 2024
12 Bảng khảo sát đầu năm và cuối năm Đầu năm học Tổng số Kết quả Đối tượng điều tra Nội dung điều tra Đạt Chưa đạt Tổng số Tỷ lệ Tổng số Tỷ lệ (%) (%) Giáo viên Kiến thức, kỹ năng về làm đồ 25 11 44 14 56 dùng đồ chơi. Sự tự tin, linh hoạt khi lựa chọn, tổ 12 48 13 52 chức các hoạt động giáo dục cho trẻ. Kỹ năng thực hành, Trẻ mẫu trải nghiệm giáo 3 tuổi 9 37 15 63 với đồ lớp C2 dùng dạy học Sự hứng thú, tích cực của trẻ 24 trong khi 10 42 14 58 tham gia các hoạt động Cuối năm học Đối tượng Kết quả Điều tra Tổng số Nội dung
13 điều tra Đạt Chưa đạt Tổng số Tỷ lệ Tổng số Tỷ lệ (%) (%) Kiến thức, kỹ năng về Giáo viên 25 100 0 0 làm đồ dùng đồ chơi. Sự tự tin, linh hoạt khi lựa chọn, tổ chức các 25 100 0 0 25 hoạt động giáo dục cho trẻ. Kỹ năng thực hành, trải nghiệm 24 22 92 2 8 với đồ dùng Trẻ mẫu dạy học giáo 3 tuổi Sự hứng lớp C2 thú, tích cực của trẻ trong 21 88 3 12 khi tham gia các hoạt động Có được kết quả như trên là sự cố gắng nỗ lực nghiên cứu, tìm tòi sáng tạo của bản thân tôi và các giáo viên trong tổ, sự hỗ trợ không nhỏ của các bậc phụ huynh và trẻ. Từ đó là người giáo viên mầm non chúng ta phải là người yêu nghề mến trẻ tâm huyết với nghề, luôn luôn học hỏi, nghiên cứu để nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ, sáng tạo, linh hoạt trong việc thiết kế và cho trẻ trải nghiệm với đồ dùng dạy học và trong các hoạt động giáo dục khác. 4. Hiệu quả của sáng kiến 4.1. Hiệu quả khoa học Đã giúp giáo viên tạo ra bộ đồ chơi đa năng tạo cơ hội cho trẻ trải nghiệm tích cực giải quyết được những vướng mắc trước đây vì sự thiếu hụt các đồ dùng đồ chơi và trang bị cho hoạt động học tập, vui chơi của trẻ. Bộ đồ chơi đa năng tuy đơn giản nhưng mang lại giá trị sử
14 dụng cao do được sử dụng một cách linh hoạt vào các hoạt động học tập và vui chơi. Qua đó góp phần nâng cao hiệu quả giáo dục trẻ phát triển toàn diện ở trường mầm non. 4.2. Hiệu quả về mặt kinh tế - Bộ đồ chơi đa năng được tôi thiết kế và tạo ra từ nguồn nguyên vật liệu đơn giản, gần gũi tại địa phương. Chỉ với 1 bộ đồ chơi nhưng đã áp dụng được vào nhiều hoạt động và lĩnh vực khác nhau, điều này đã giúp bản thân tôi tiết kiệm được chi phí mua sắm các đồ dùng, dụng cụ phục vụ cho hoạt động chăm sóc giáo dục trẻ ở lớp. Từ lý do đó tôi đánh giá sáng kiến mang lại hiệu quả kinh tế cao. 4.3. Hiệu quả xã hội Sau khi thực hiện đề tài:“Một số biện pháp thiết kế đồ chơi đa năng và ứng dụng cho trẻ 3-4 tuổi trải nghiệm thông qua các hoạt động” Tôi nhận thấy rằng: Trong cuộc sống, từ những nguyên vật liệu, phế liệu hàng ngày tưởng như bỏ đi không thể tận dụng được, nhưng bằng sự sáng tạo và những cố gắng nghiên cứu tài liệu, kinh nghiệm của bản thân, sự đồng thuận hợp tác của ban giám hiệu, giáo viên, trẻ trong nhà trường đặc biệt là sự ủng hộ tích cực của các bậc phụ huynh học sinh tôi đã thiết kế thành công được bộ đồ chơi đa năng và ứng dụng cho trẻ trải nghiệm thông qua các hoạt động ở các độ tuổi khác nhau góp phần nâng cao chất lượng dạy học. 5. Tính khả thi của sáng kiến Sáng kiến đem lại hiệu quả trong thực hiện nhiệm vụ chuyên môn của nhà trường. Với sáng kiến kinh nghiệm này đã đáp ứng nhu cầu thực tế hiện nay và trong tương lai nếu áp dụng thì hiệu quả công việc sẽ rất cao. Các đơn vị khác có thể đưa vào áp dụng. 6. Thời gian thực hiện đề tài Từ tháng 9/2023 đến tháng 4/2024 7. Kinh phí thực hiện đề tài: + Kinh phí mất ít mà đưa đến tác dụng của nó rất cao + Kinh phí bỏ ra ít nhưng đã mang lại hiệu quả III. KIẾN NGHỊ, ĐỀ XUẤT 1. Đối với nhà trường Nhân rộng mẫu đồ dùng đa năng và khuyến khích giáo viên sử dụng trong các hoạt động cho trẻ được thực hành trải nghiệm với đồ dùng. Tạo điều kiện về thời gian và cấp phát tài liệu tham khảo về nội dung kinh nghiệm làm đồ dùng đồ chơi.
15 Tiếp tục phát động phong trào thi đua:"Làm đồ dùng đồ chơi” cho giáo viên trong toàn trường học tập kinh nghiệm. Tổ chức các buổi chuyên đề đi sâu vào nội dung sáng tạo các mẫu đồ chơi từ nguyên liệu sẵn ở gia đình, trường học, địa phương. Động viên khen thưởng khích lệ kịp thời những giáo viên có thành tích tốt trong việc làm đồ dùng đồ chơi tự tạo. 2. Đối với giáo viên Cần tăng cường học hỏi, nghiên cứu để sáng tạo ra các đồ dùng, đồ chơi mới phục vụ hoạt động chăm sóc giáo dục trẻ. Từ đó góp phần nâng cao hiệu quả chăm sóc giáo dục trẻ. 3. Đối với Phòng giáo dục Cần tăng cường hơn nữa các lớp tập huấn, mở các hội thi làm đồ dùng đồ chơi để giáo viên trong toàn huyện, học hỏi đúc rút kinh nghiệm khi thực hiện. Trên đây là một vài kinh nghiệm nhỏ của bản thân khi làm sáng kiến: “Một số biện pháp thiết kế đồ chơi đa năng và ứng dụng cho trẻ 3-4 tuổi trải nghiệm thông qua các hoạt động”. Trong quá trình thực hiện nghiên cứu đề tài không tránh khỏi những sai xót và khuyết điểm. Tôi rất mong được sự góp ý xây dựng của đồng nghiệp và các cấp lãnh đạo để đề tài của tôi hoàn thiện hơn. Tôi xin trân trọng cảm ơn! Phú Cường, ngày 25 tháng 4 năm 2024 XÁC NHẬN CỦA CƠ QUAN Tác giả Ngô Thị Năm Thơm MỤC LỤC