Sáng kiến kinh nghiệm Mầm non: Một số giải pháp giúp trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi A2 phát huy tính tích cực chủ động ở hoạt động ngoài trời tại trường Mầm non Xuân Khang

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: DOC | Số trang:17

Thêm vào BST

Báo xấu

13
lượt xem 6
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Nhận thấy môi trường cho trẻ hoạt động ngoài trời sẽ là một môi trường hấp dẫn và lôi cuốn trẻ nếu chúng ta biết nắm bắt và tận dụng tất cả những yếu tố có sẵn trong thiên nhiên, tác động vào chúng qua các trò chơi, quan sát, tìm hiểu sự vật xung quanh trẻ trong các tình huống. Những câu hỏi như: Vì sao? làm thế nào?… và từ sự tò mò ham hiểu biết ở trẻ, ta giáo dục cho trẻ hình thành hành vi đẹp, thói quen tốt, mục đích của tôi muốn góp phần phát triển nhân cách trẻ, giúp trẻ phát triển một cách toàn diện.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Sáng kiến kinh nghiệm Mầm non: Một số giải pháp giúp trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi A2 phát huy tính tích cực chủ động ở hoạt động ngoài trời tại trường Mầm non Xuân Khang

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO THANH HÓA PHÒNG GD & ĐT NHƯ THANH SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM “MỘT SỐ GIẢI PHÁP GIÚP TRẺ MẪU GIÁO 5 - 6 TUỔI A2 PHÁT HUY TÍNH TÍCH CỰC CHỦ ĐỘNG Ở HOẠT ĐỘNG NGOÀI TRỜI TẠI TRƯỜNG MẦM NON XUÂN KHANG” Người thực hiện: Hồ Thị Căn Chức vụ: Giáo viên Đơn vị công tác: Trường Mầm non Xuân Khang SKKN thuộc lĩnh vực: Chuyên môn THANH HÓA NĂM 2022
2 MỤC LỤC Mục Nội dung Trang 1 Mở dầu 1 1.1 Lí do chọn đề tài 1 1.2 Mục đích nghiên cứu 1 1.3 Đối tượng nghiên cứu 2 1.4 Phương pháp nghiên cứu 2 2 Nội dung của sáng kiến kinh nghiệm 2 2.1 Cơ sở lí luận 2 2.2 Thực trạng nghiên cứu 3 2.3 Các giải pháp 4 2.3.1 Chuẩn bị địa điểm và tổ chức hoạt động quan sát cho trẻ 4 2.3.2 Đa dạng các trò chơi ngoài trời. 6 2.3.3 Sự định hướng của giáo viên trong việc tổ chức hoạt động 8 vui chơi ngoài trời cho trẻ. 2.3.4 Tận dụng và chuẩn bị các nguyên vật liệu phục vụ cho hoạt 9 động ngoài trời. 2.3.5 Hoạt động ngoài trời theo hướng lấy trẻ làm trung tâm 10 2.3.6 Công tác tham mưu với nhà trường 11 2.3.7 Công tác tuyên truyền với phụ huynh 12 2.4 Hiệu quả của SKKN 12 3 Kết luận, kiến nghị 13 3.1 Kết luận 13 3.2 Kiến nghị 13 Tài liệu tham khảo
3 1. Mở đầu 1.1. Lí do chọn đề tài: Như chúng ta đã biết hoạt động vui chơi là một trong các loại hình hoạt động của trẻ ở trường mầm non, là hoạt động chủ đạo của trẻ mẫu giáo được người lớn tổ chức, hướng dẫn nhằm giúp trẻ thỏa mãn các nhu cầu vui chơi và nhận thức, đồng thời nhằm giáo dục và phát triển toàn diện cho trẻ. Mà trong đó hoạt động vui chơi ngoài trời là một hoạt động không thể thiếu vì trẻ sẽ được hít thở không khí trong lành, được quan sát thế giới xung quanh khám phá những điều mới lạ từ thiên nhiên giúp trẻ tăng thêm vốn sống và nhất là trẻ được tự do hoạt động. Đối với giáo dục mẫu giáo, phương pháp giáo dục phải tạo điều kiện cho trẻ được trải nghiệm, tìm tòi, khám phá MTXQ dưới nhiều hình thức đa dạng, đáp ứng nhu cầu hứng thú của trẻ theo phương châm “chơi mà học, học bằng chơi” chú trọng đổi mới tổ chức môi trường giáo dục nhằm kích thích và tạo cơ hội cho trẻ tích cực khám phá thử nghiệm và sáng tạo ở các khu vực hoạt động một cách vui vẻ. kết hợp hài hoà giữa giáo dục trẻ trong nhóm bạn với giáo dục cá nhân, chú ý đặc điểm riêng của từng trẻ để có phương pháp giáo dục phù hợp. Tổ chức hợp lí các hình thức hoạt động cá nhân theo nhóm nhỏ và cả lớp, phù hợp với độ tuổi của nhóm – lớp với khả năng của từng trẻ, với nhu cầu và hứng thú của trẻ và với điều kiện thực tế. Không những thế hoạt động ngoài trời là một trong những hoạt động vui chơi mà trẻ hứng thú nhất, mang lại cho trẻ nhiều niềm vui và kiến thức cần thiết về thế giới xung quanh chúng. Qua hoạt động ngoài trời trẻ thỏa mãn nhu cầu hoạt động, nhu cầu tìm hiểu khám phá của trẻ, tạo cho trẻ sự nhanh nhẹn và thích ứng với môi trường tự nhiên, đồng thời trẻ tự tin, mạnh dạn trong cuộc sống, khiến trẻ được gần gũi với thiên nhiên và gắn bó với nhau hơn. Năm học 2021- 2022 thực hiện theo chuyên đề giáo dục lấy trẻ làm trung tâm. Trường Mầm Non Xuân Khang đã xây dựng cảnh quan nhà trường phong phú đa dạng nhằm giúp trẻ được trãi nghiệm khám phá môi trường ngoài trời theo hứơng tích cực. Và tôi đang trăn trở làm thế nào để trẻ được khám phá trãi nghiệm thế giới ngoài trời một cách tích cực theo hứơng lấy trẻ làm trung tâm. Thực tế hiện nay khi cho trẻ tham gia các hoạt động ngoài trời giáo viên chưa thật sự chú trọng, khi tổ chức thường theo kiểu qua loa đại khái chưa có sự đầu tư. Hoạt động quan sát có mục đích chưa phong phú, trưa hấp dẫn trẻ. khi tổ chức các trò chơi luôn có trẻ chơi tự do không theo nội dung quy định. Trẻ tham gia chơi chưa có nề nếp, đang còn tranh dành khi chơi.cũng chính vì lí do đó tôi đã chọn đề tài “Một số giải pháp giúp trẻ mẫu giáo 5 - 6 tuổi A2 phát huy tính tích cực chủ động ở hoạt động ngoài trời tại trường Mầm non Xuân Khang” Làm đề tài nghiên cứu của mình. 1.2. Mục đích nghiên cứu. Nhận thấy môi trường cho trẻ hoạt động ngoài trời sẽ là một môi trường hấp dẫn và lôi cuốn trẻ nếu chúng ta biết nắm bắt và tận dụng tất cả những yếu tố có sẵn trong thiên nhiên, tác động vào chúng qua các trò chơi, quan sát, tìm hiểu sự vật xung quanh trẻ trong các tình huống. Những câu hỏi như: Vì sao?
4 làm thế nào?… và từ sự tò mò ham hiểu biết ở trẻ, ta giáo dục cho trẻ hình thành hành vi đẹp, thói quen tốt, mục đích của tôi muốn góp phần phát triển nhân cách trẻ, giúp trẻ phát triển một cách toàn diện. 1.3. Đối tượng nghiên cứu. Được sự phân công của ban giám hiệu cho tôi đứng lớp 5 - 6 tuổi. Vì muốn trẻ phát huy hết những gì mà trẻ có tôi đã trải qua một quá trình nghiên cứu tìm tòi, tích cực học hỏi và vận dụng “Một số giải pháp giúp trẻ mẫu giáo 5 – 6 Tuổi A2 phát huy tính tích cực chủ động ở hoạt động ngoài trời tại trường Mầm non Xuân Khang” làm đối tượng nghiên cứu. 1.4. Phương pháp nghiên cứu * Nhóm các phương pháp nghiên cứu lý luận. Gồm các phương pháp phân tích, tổng hợp, phân loại và hệ thống hóa các tài liệu và văn bản có liên quan đến vấn đề nghiên cứu. * Nhóm các phương pháp nghiên cứu thực tiễn. Gồm các phương pháp điều tra, quan sát, đàm thoại, các phương pháp nghiên cứu hoạt động... 2. Nội dung sáng kiến kinh nghiệm 2.1. Cơ sở lí luận Hoạt động vui chơi có ý nghĩa đặc biệt với trẻ mẫu giáo. Hoạt động vui chơi là con đường tiếp xúc độc đáo của trẻ mẫu giáo với cuộc sống người lớn, nhờ hoạt động này trẻ bước vào giai đoạn đầu tiên của quá trình hình thành nhân cách. Hoạt động vui chơi có tác động giúp trẻ phát triển đầy đủ toàn diện về nhận thức tình cảm, lý trí, cũng như các nét tính cách và năng lực xã hội. Chính trong khi trẻ chơi trẻ làm quen với xã hội người lớn, học hỏi cách ứng xử và giao tiếp trong xã hội người lớn, đồng thời cũng chính ở đây cái “tôi” của trẻ được hình thành, trẻ phân biệt được mình với người khác. Nếu không có hoạt động vui chơi việc học làm người của trẻ sẽ rất khó khăn. Các khu vực trong sân trường được quy hoạch theo hướng tận dụng các không gian để cho trẻ hoạt động phù hợp, linh hoạt, đa dạng, phong phú. Các góc hoạt động ngoài trời mang tình mở, tạo điều kiện cho trẻ dễ dàng tự lựa chọn và sử dụng đồ vật, đồ chơi để thực hành, trải nghiệm. Môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm là môi trường vật chất, môi trường xã hội tạo cơ hội để trẻ học bằng nhiều cách khác nhau thông qua chơi, tạo điều kiện cho trẻ học bằng chơi, chơi mà học. Đó là môi trường luôn tôn trọng hứng thú, nhu cầu, khả năng, thế mạnh của mỗi trẻ và thúc đẩy phát triển mọi tiềm năng của trẻ. Xây dựng môi trường vật chất và môi trường xã hội cho trẻ hoạt động trong và ngoài trời cần đáp ứng nhu cầu, hứng thú chơi,hứng thú học của trẻ, thúc đẩy, tạo cơ hội để trẻ phát triển toàn diện, hài hoà. Như vậy hoạt động ngoài trời cũng góp một phần quan trọng đối với cuộc sống của trẻ giúp trẻ hoà nhập với thế giới người lớn đồng thời giúp trẻ hình thành và phát triển các quá trình tâm lý và tính mục đích, tính kỷ luật, tính đồng đội. Đây chính là giai đoạn đầu tiên của quá trình hình thành nhân cách, chuẩn
5 bị cho những bước phát triển tiếp theo của trẻ. Trong quá trình chơi, trẻ được trãi nghiệm nhiều loại cảm xúc khác nhau và rèn luyện cách thể hiện và kiểm soát cảm xúc. Hoạt động chơi ngoài trời của trẻ mô phỏng cuộc sống và các mối quan hệ, vì thế nó mang tính tượng trưng. Trẻ có thể dùng đồ vật thay thế cho vật thật, việc thật, điều đó giúp trẻ thỏa mãn sức tưởng tượng và sáng tạo. Chính vì thế tôi đã mạnh dạn lựa chọn đề tài: “Một số giải pháp giúp trẻ mẫu giáo 5 – 6 Tuổi A2 phát huy tính tích cực chủ động ở hoạt động ngoài trời tại trường Mầm non Xuân Khang” làm đề tài nghiên cứu. 2.2. Thực trạng nghiên cứu. 2.2.1. Thực trạng a. Thuận lợi: Năm học 2021 – 2022 bản thân được ban giám hiệu nhà trường phân công đứng lớp 5 - 6 tuổi A 2 Trường mầm non Xuân Khang. Bản thân có trình độ trên chuẩn và có chuyên môn tốt về chương trình giáo dục mầm non, được ban giám hiệu nhà trường, chuyên môn quan tâm và giúp đỡ. Trường có một khuôn viên đẹp, thoáng mát, cơ sở vật chất, dồ dùng đồ chơi tương đối đầy đủ đảm bảo cho việc thực hiện chương trình giáo dục mầm non. Ban giám hiệu nhà trường và phòng giáo dục luôn quan tâm và thường xuyên cung cấp những tài liệu bồi dưỡng những chuyên đề về chương trình giáo dục mầm non để giáo viên có điều kiện học tập trong năm học vừa qua chúng tôi vừa được tiếp thu chuyên đề tổ chức hoạt động ngoài trời cho trẻ. Nhà trường có đội ngũ giáo viên ổn định, năng động sáng tạo, có tinh thần trách nhiệm và ý thức cao trong công việc. b. Khó khăn: - Số trẻ trong lớp đông, số ít cháu còn nhút nhát trong khi thể hiện ý tưởng của mình. Sân vận động chưa cố định để trẻ được thoải mái vui chơi ngoài trời - Thời gian dành cho trẻ hoạt động có chủ đích chiếm nhiều nên trẻ tham gia các hoạt động ngoài trời ngắn, vui chơi cũng bị gián đoạn chưa đủ thời gian để trẻ khắc sâu và ghi nhớ. - Bên cạnh đó do thời đại công nghệ thông tin đến từng gia đình trẻ các bậc phụ huynh không có thời gian để truyền đạt cho trẻ các trò chơi dân gian cũng như các trò chơi vận động và quan niệm của họ khi chơi các trò chơi sẽ làm cho trẻ bị bẩn, không an toàn. Thời gian rãnh rỗi cho trẻ ngồi một chỗ hoặc chơi trò chơi điện tử trong nhà để trẻ được an toàn. Nhưng họ đâu biết rằng đó là hậu quả khó lường. c. Kết quả thực trạng: * Đối với giáo viên: - Bản thân khi tổ cho trẻ tham gia hoạt động ngoài trời chưa linh hoạt, sáng tạo trong phương pháp, chưa thực sự thu hút trẻ hứng thú. - Cô chưa thực sự đầu tư vào phương pháp tổ chức hoạt động ngoài trời chưa hấp dẫn chưa hài hoà giữa cử chỉ điệu bộ với đồ dùng trực quan. Đồ dùng
6 trực quan chưa phong phú sinh động đối với trẻ. - Các trò chơi không phong phú chưa phù hợp với lứa tuổi cũng như chưa lồng ghép các chuyên đề vào. * Đối với trẻ: - Một số trẻ còn nhút nhát, chưa mạnh dạn tự tin thể hiện cảm xúc của mình trước một số câu hỏi mặc dù trẻ có thể biết được. - Trẻ nhàm chán vì đồ dùng phương tiện cũ, hình thức tổ chức hoạt động tham quan chưa thay đổi dẫn đến không hấp dẫn trẻ, trẻ không hứng thú tham gia Các trò chơi vận động ngoài trời Qua khảo sát đầu năm học 2021 - 2022 tôi đã tiến hành khảo sát chất lượng cho trẻ lúc ban đầu để nắm bắt được tính tích cực chủ động của trẻ, từ đó có biện pháp phù hợp nhất. Bảng khảo sát thực trạng của trẻ trước khi áp dụng sáng kiến * Bảng kết quả khảo sát thực trạng: Kết quả Tổng Stt Nội dung Trẻ đạt Trẻ chưa đạt số trẻ Số trẻ Tỷ lệ % Số trẻ Tỷ lệ % Trẻ hứng thú và tích 1 cực tham gia các hoạt 26 17 65, 3 % 9 34,7 % động quan sát ngoài trời Trẻ hiểu được nội dung 26 2 15 57,6 % 11 42,4 % và hình thức hoạt động Trẻ nắm được kỹ năng 3 chơi, thích tham gia các 26 16 61,5 % 10 38,5 % trò chơi ngoài trời Từ khảo sát ban đầu như trên, tôi thấy kết quả trên trẻ chưa cao là điều tôi cần phải suy nghĩ làm thế nào để trẻ phát huy tính tích cực chủ động trong khi hoạt động vui chơi ngoài trời. * Đối với phụ huynh: Một số các bậc phụ huynh cho rằng việc chăm sóc giáo dục trẻ ở trường mầm non chỉ đơn thuần là trông trẻ chứ có học hành gì đâu. Nên dẫn đến công tác phối hợp tuyên truyền chưa tốt, chưa tạo sự thống nhất về nội dung và phương pháp tổ chức chăm sóc giáo dục trẻ nói chung và nhất là việc cho trẻ tham gia các hoạt động ngoài trời. Xuất phát từ những thực tế trên tôi đã đề ra một số giải pháp thực hiện sau: 2.3. Các giải pháp và tổ chức thực hiện 2.3.1.Chuẩn bị địa điểm và tổ chức hoạt động quan sát cho trẻ Địa điểm cho trẻ quan sát đó là không gian rộng ngoài trời,các đối tượng quan sát phải phù hợp với chủ đề chủ điểm Lựa chọn khu vực quan sát, chơi an toàn cho trẻ, vì đặc điểm của trò chơi mang tính tập thể nên khi lựa chọn vị trí chơi, cần bao quát xung quanh, không có vật gì nguy hiểm . Khi xây dựng cần đảm bảo Đảm bảo an toàn về mặt tâm lý cho và trẻ
7 được thường xuyên giao tiếp, trẻ thường xuyên được giao tiếp, thể hiện mối quan hệ thân thiện giữa trẻ với trẻ và trẻ với những người xung quanh. Việc tổ chức quan sát ngoài trời là một hình thức cho trẻ làm quen với những kiến thức tự nhiên, xã hội xung quanh trẻ, kích thích óc tìm tòi khám phá của trẻ. Nội dung quan sát thường dựa vào khả năng của từng trẻ để có thể nâng cao hay hạ thấp yêu cầu tùy từng trường hợp quan sát. Để cho trẻ quan sát được tốt hơn, tôi đã hướng trẻ cùng chuẩn bị trước khi quan sát với tôi, chẳng hạn với chủ điểm thế giới thực vật thì yêu cầu trẻ thực hiện ở nhà như tìm hiểu về 1 số loại hoa và mang hoa vào trong lớp cho cả lớp cùng xem, hay vận động sự hỗ trợ của phụ huynh trò chuyện cùng trẻ hay dẫn cho trẻ tham quan vườn hoa ở công viên, ngoài ra cô cần có câu hỏi gợi ý nhằm phát triển tư duy của trẻ… Với cách này tôi nhận thấy trẻ hoạt động rất tích cực và không những thế cũng đã nhận được sự tham gia rất nhiệt tình của phụ huynh học sinh Đồng thời với với phương pháp mới luôn lấy trẻ làm trung tâm trong quá trình quan sát chính vì thế cô cần có những kiến thức rộng về thế giới xung quanh để cung cấp cho trẻ. Để có thể kết hợp liên ý giữa hoạt động học có chủ đích và hoạt động ngoài trời tạo hứng thú để trẻ hoạt động. Môi trường giáo tiếp cởi mở giữa giáo viên với trẻ, giữa trẻ với trẻ và giữa trẻ với những người xung quanh sẽ tạo cơ hội cho trẻ được chia sẻ nhu cầu nguyện vọng của trẻ với giáo viên, bạn bè, nhờ vậy mà giáo viên hiểu trẻ hơn, trẻ hiểu nhau hơn. Trẻ sẽ được tiếp cận công bằng trong môi trường giáo dục, trẻ được lắng nghe, được tôn trọng và bảo vệ, góp phần đảm bảo quyền được học tập và vui chơi của trẻ. Ví dụ: Ra ngoài trời quan sát: Một số loại hoa. - Cô và trẻ chuẩn bị một số loại hoa. - Cho trẻ quan sát và trò chuyện cùng trẻ về một số loại hoa trong trường. - Trẻ nêu lên sự hiểu biết của mình về một số loại hoa. - Dựa vào hiểu biết của trẻ cô gợi ý để mở rộng sự hiểu biết của trẻ và cung cấp một số đặc điểm mà trẻ hiểu sai. - Cho trẻ kể chuyện về đặc điểm của hoa mà trẻ có.Và đạt câu hỏi. - Hoa gì đây các con?( hoa dừa) - Hoa dừa có màu gì? Bạn nào có nhận xét về cây hoa dừa ? -Thân Hoa như thế nào? Cánh hoa làm sao? - Hoa dừa có tác dụng gì?( Làm cảnh đẹp) - Muốn cây tươi tốt các con làm gì? ( Tưới nước, nhổ cỏ) - Thông qua buổi quan sát có thể cho trẻ ngồi xuống nhỏ cỏ nhặt lá già cho cây. Ví dụ : Tiết toán với số lượng 7 và chủ đề về các loại hoa. - Sau khi kiến thức đã được cung cấp trong giờ hoạt động học có chủ đích thì ở hoạt động ngoài trời có thể kết hợp trong giờ quan sát vườn hoa và yêu cầu trẻ chọn cho cô hoa có 7 cánh, kể tên 7 loại hoa mà con biết, kể tên 7 loại hoa theo màu sắc và tìm trong sân trường có các đồ vật nào có số lượng là 7… - Khi chơi trò chơi bằng các nguyên vật liệu mở trẻ có thể sắp xếp các hạt thành các loại hoa có 7 cánh…
8 - Trò chơi động cô yêu cầu trẻ chạy theo nhóm, mỗi nhóm có một loại hoa và phân loại về đặc điểm, hình dáng, màu sắc, nơi sống… của loại hoa mà trẻ chuẩn bị. Khi tổ chức cho cháu quan sát cần lưu ý: Tạo điều kiện cho trẻ tự do tìm tòi và khám phá đối tượng, tự trẻ suy luận, cô đặt những câu hỏi mở. - Không nên kéo dài thời gian quan sát bởi vì sẽ có thể làm phản tác dụng giáo dục trẻ. Trẻ cần được hoạt động và kết thúc trong tâm trạng tích cực… - Đối tượng và yêu cầu quan sát phải phù hợp và kích thích được tư duy trẻ. Tùy vào từng chủ đề trong năm để cô cho trẻ quan sát sao cho đối tượng quan sát phải phù hợp với lứa tuổi cũng như đặc điểm của chủ đề - Thường xuyên cho trẻ quan sát các hiện tượng ngoài trời như bầu trời hôm nay thế nào? - Quan sát các vật thật xung quanh sân trường để trẻ nhớ lâu khắc sâu hơn nữa các tác dụng,tên gọi,đặc điểm nổi bật của các đối tượng quan sát. 2.3.2. Đa dạng các trò chơi ngoài trời. Có thể nói đa dạng các trò chơi ngoài trời là một trong những biện pháp rất tích cực giúp trẻ hứng thú với hoạt động ngoài trời. Trường tôi là một trường có diện tích sân rộng, sỉ số cháu hợp lý nên việc tổ chức cho các cháu vui chơi hoạt động ngoài trời theo lịch cụ thể của từng nhóm rất thuận tiện. Tôi đã chủ động tìm tòi những nội dung hoạt động ngoài trời, những trò chơi vận động, trò chơi dân gian gắn với chủ đề và gắn với những mốc thời gian sao cho hợp lí nhất. * Các trò chơi phát triển giác quan: Trò chơi ngoài trời có ảnh hưởng tích cực đến hoạt động của các cơ quan trong cơ thể, đặc biệt có ý nghĩa to lớn đối với việc củng cố và hoàn thiện kĩ năng, kĩ xảo vận động, phát triển các tố chật vận động cần thiết đối với trẻ mầm non. Khi tham gia trò chơi, trẻ thường chơi hết mình, tích cực, chủ động, sáng tạo cô giáo chỉ là người quan sát gợi mở cho trẻ chơi. Vì thế, trẻ tham gia chơi vận động ngoài trời còn là phương tiện giáo dục toàn diện cho trẻ. Ví dụ một số trò chơi vận động ngoài trời như: Ô tô và chim sẻ, lộn cầu vồng, Mèo đuổi chuột, nhảy lò cò, chuyền bóng, bịt mắt bắt dê, trời nắng trời mưa, nhảy qua suối nhỏ, thả đĩa ba ba... sau vài lần chơi giáo viên nên điều chỉnh một số yếu tố chơi để tăng hứng thú cho trẻ. Để tạo điều kiện cho trẻ phát triển giác quan một cách tốt nhất tôi đã sử dụng các trò chơi như: lắng nghe tiếng động, tiếng kêu ở đâu, nghe tiếng gió thổi, lá rụng, chim hót, ngửi mùi hoa, mùi cỏ, mùi của lá cây, cảm nhận ánh nắng mặt trời, qua trò chơi ai tinh mắt, đoán cây qua lá, đoán vật bằng tay, ai thính tai, đoán xem tiếng động gì…Trò chơi đòi hỏi sự khéo léo đoàn kết giữa các bạn chơi với nhau cùng nhau đi đến đích. Có rất nhiều trò chơi có thể tổ chức ngoài trời như trò chơi rồng rắn lên mây trong bài đồng dao có nhắc tới một nghề đó là nghề thầy thuốc thông qua đó giới thiệu cho trẻ về nghề thầy thuốc, là những người bốc thuốc chữa bệnh cho mọi người. Thông qua trò chơi, củng cố vận động chạy và rèn luyện khả năng định hướng trong không gian cho
9 trẻ. Luyện tập đếm trong phạm vi 10 cho trẻ. Phát triển ngôn ngữ và thoả mãn nhu cầu vui chơi của trẻ. Đối với trò chơi này một trẻ làm thầy thuốc, đứng hoặc ngồi một chỗ. Các trẻ túm đuôi áo nhau thành rồng rắn. Rồng rắn đi lượn vòng vèo vừa đi vừa đọc lời ca. Khi ra ngoài trời quan sát xong cô tổ chức cho trẻ chơi một số trò chơi vận động để giúp trẻ vui vẻ, thoải mái ngoài ra còn giúp trẻ phát triển sự nhanh nhẹn và phản ứng linh hoạt, phát triển giác quan. Thông qua trò chơi trẻ biết đoàn kết, chia sẻ và giúp đỡ nhau. Trò chơi vận động: Mèo đuổi chuột, Bịt mắt bắt dê, đá bóng… * Tổ chức các trò chơi tăng cường nhận thức, kích thích sự phát triển trí não của trẻ. Tăng cường nhận thức cho trẻ là rất cần thiết chính vì thế tôi đã dïng một số trò chơi như: Trẻ chơi với cát, nước, sỏi, phấn vẽ, đất đá để biết được tính chất của chúng. Chơi với lá cây như xếp lá thành những hình dạng khác nhau theo trí tưởng tượng của trẻ như hình bông hoa, căn nhà, con bướm…. Trẻ tham gia trồng cây và chăm sóc vườn cây xung quanh khu vực trường nhằm phát triển óc tò mò ở trẻ: quan sát sự thay đổi hàng ngày của cây xanh trong trường và phân loại nhóm có hoa, nhóm không có hoa, nhóm ăn quả…. Qua những trò chơi này cũng giúp trẻ mở rộng mối quan hệ với thế giới xung quanh, cách chăm sóc cây xanh và bảo vệ cây xanh, rèn cho trẻ cách giao tiếp lịch sự với mọi người. * Sưu tầm một số trò chơi vận động và trò chơi dân gian cho trẻ hoạt động ngoài trời phù hợp với từng chủ điểm: Bong bóng bay, Chèo thuyền, Đàn chuột con… Ví dụ: Ở chủ đề “Thế giới động vật” tôi sưu tầm một số trò chơi dân gian như trò chơi: Thả đĩa ba ba, mèo đuổi chuột, bịt mắt dắt dê…. * Hoạt động giúp phát triển vận động ở trẻ: Chơi với các đồ chơi có sẵn trong trường Thông qua hoạt động leo trèo trên các thiết bị dụng cụ vận động ngoài trời: cầu trượt, các vận động bò trườn trèo tung ném chuyền bắt, leo qua các bậc tam cấp, gốc cây, nhảy lò cò rèn cho trẻ sự khéo léo nhanh nhẹn của đôi bàn tay, bàn chân, giáo dục trẻ không leo trèo những nơi nguy hiểm. Tổ chức cho cháu chơi một số trò chơi sinh hoạt tập thể đơn giản, trò chơi sinh hoạt cộng đồng cũng rất thu hút trẻ như : trò chơi đoàn kết, trời nắng trời mưa, bắn súng, đổi chỗ cho bạn, bẫy cá, cá sấu lên bờ… hoặc cũng có thể cho cháu hát theo một số bài hát sinh hoạt tập thể đơn giản như: Bạn ở đâu, qủa bóng tròn, ra đây xem… Ngoài những trò chơi vận động theo chương trình chăm sóc và giáo dục trẻ, tôi cũng đã linh hoạt trong việc thay đổi luật chơi, thay đổi tên trò chơi nhằm thu hút trẻ và hấp dẫn trẻ vào các trò chơi. Trò chơi nhảy bao bố là một trong những trò chơi phát triển vận động đòi hỏi sự khéo léo của các trẻ trong khi chơi, khi trẻ chơi cần dùng sức của bàn chân đẩy cơ thể lên thật đều.
10 Ảnh: Trẻ tham gia các trò chơi vận động ngoài trời Cùng làm với cô những đồ chơi ngoài trời : Quả cầu làm từ dây nilon và nắp nhựa, bông vụn làm từ giấy và ống hút, hay nhặt những chiếc lá khô cùng đếm, so sánh đoán với nhau lá gì Những lốp xe hơi bị bể có thể tận dụng để cho trẻ chơi nhảy bật hoặc bò chui, đi thăng bằng trên lốp xe. Phấn vẽ hoặc bất cứ những dụng cụ cho trẻ học giờ thể dục cũng có thể tận dụng cho trẻ hoạt động ngoài trời cũng là một hình thức ôn luyện kỹ năng vận động cho trẻ 2.3.3. Sự định hướng của giáo viên trong việc tổ chức hoạt động vui chơi ngoài trời cho trẻ. Như chúng ta đã biết vai trò của giáo viên trong việc định hướng tổ chức cho trẻ là một phần không thể thiếu trong trường mầm non. Chính vì thế đối với mỗi người giáo viên nói chung và đối với tôi nói riêng rất cần phải nâng cao trình độ chuyên môn, luôn học tập qua sách báo, nắm bắt sự đổi mới của quá trình hoạt động để trẻ có kiến thức sâu đáp ứng được yêu cầu ham học hỏi khám phá của trẻ. Không gian được tổ chức rộng rãi các trò chơi ngoài trời thường phong phú cho dù là trò chơi quen thuộc nhưng mỗi lần chơi đều đem lại cho trẻ những cảm xúc mới, mảnh liệt bởi khả năng sáng tạo to lớn của chúng trong trò chơi - đưa vào trò chơi những yếu tố mới, tùy vào khả năng và nhu cầu của nhóm trẻ tham gia chơi. Vì thế trong một tuần có 5 buổi hoạt động ngoài trời nhưng các trò chơi vận động luôn khác nhau, lần chơi này khác lần chơi trước, nhóm chơi này khác nhóm chơi kia. Khi chơi trẻ luyện tập các hành động một cách hứng khởi, nhiều lần mà không biết mệt mỏi thông qua các thủ thuật chơi, quy tắc của các trò chơi.
11 Ví dụ: Như trong trò chơi lộn cầu vồng không những đòi hỏi tinh thần đoàn kết của bạn chơi mà thông qua đó trẻ hiểu về nội dung của bài đồng dao nói lên tình cảm gia đình của 2 anh em thăng bé lên bảy, con bé lên ba, chung ta cùng lộn. Bên cạnh đó luôn có ý tìm tòi và sưu tầm những trò chơi hay lạ, những đề tài khám phá để hướng trẻ quan sát thử nghiệm . Không những thế tôi không ngừng sáng tạo trong đồ dùng đồ chơi với các nguyên vật liệu đơn giản, gần gũi xung quanh trẻ mà hiệu quả và nâng cao yêu cầu từ trò chơi đó. Tôi luôn có hướng thay đổi cách hướng dẫn đồ dùng đồ chơi, nguyên vật liệu mới mẻ, phong phú để tạo hứng thú thu hút trẻ tham gia hoạt động.Phải nắm bắt được ý trẻ, tôn trọng ý kiến của trẻ dựa vào ý trẻ để giúp trẻ phát triển theo mục tiêu chương trình chăm sóc giáo dục mầm non mới. Và luôn tạo cơ hội để trẻ nói theo suy nghĩ của mình. 2.3.4. Tận dụng và chuẩn bị các nguyên vật liệu phục vụ cho hoạt động ngoài trời. Có thể nói việc tận dụng và chuẩn bị các nguyên vật liệu để phục vụ cho hoạt động ngoài trời là việc tạo cho trẻ có sự ham thích khám phá tự nhiên ta cần cho trẻ quan sát các hiện tượng sự vật xung quanh mình. Các đối tượng trẻ quan sát phải đảm bảo phù hợp với chủ đề, chủ điểm. Các nguyên vật liệu phục vụ cho hoạt động ngoài trời dễ tìm, dễ làm,cung cấp cho môi trường hoạt động của trẻ phong phú và đa dạng. Ví dụ : Trẻ xuống sân trường thấy nhiều lá vàng thì cô cho trẻ thi nhau nhặt lá vàng và cùng trò chuyện với nhau về lá vàng như: - Đố bạn đó là lá của cây gì? Tại sao bạn biết. - Tại sao lá rụng , quan sát trên cây lúc này như thế nào?. - Cây cần gì để sống, người ta trồng cây để làm gì? . - Theo bạn mình bảo vệ cây bằng cách nào?. - Quan sát xem có bao nhiêu cây cùng giống với loại cây này? - Đồng thời để tạo hứng thú cho trẻ chơi với thiên nhiên cô gợi ý cho trẻ đem nhiều nguyên vật liệu mở như các loại hạt đã luộc sẵn, cọng rau muống, cỏ… và thay đổi nhiều hình thức cho phong phú. - Cô gợi ý cho trẻ chơi, giúp trẻ sáng tạo trong sản phẩm của mình. Ví dụ : Cô hướng trẻ tạo bức tranh mình yêu thích bằng lá cây như cô cho trẻ đi nhặt nhiều loại lá khác nhau (Lá tròn, dài, răng cưa, to, nhỏ…), phân loại lá theo đặc điểm. - Sau đó tô màu một mặt với nhiều màu sắc khác nhau, rồi dán lên tờ giấy A3 hoặc A4 tạo thành bức tranh mà trẻ thích hoặc hướng trẻ tạo bức tranh phù hợp với chủ đề mà trẻ đang học. Ví dụ: Khi trẻ quan sát cây cô dùng các câu hỏi gợi ý để trẻ trả lời: + Đây là cây gì ? + Cây cần gì để sống ? + Cây trồng để làm gì ?
12 + Bảo vệ cây bằng cách nào? Đồng thời để tạo hứng thú cho trẻ chơi với thiên nhiên cô gợi ý cho trẻ đem nhiều nguyên vật liệu mở như các loại hạt, cỏ, cọng rau muống, bìa cát tông, vỏ trai, vỏ hến, đá sỏi… Thay đổi nhiều hình thức cho phong phú. Hình ảnh cô cùng trẻ quan sát cây xoài Cô gợi ý cho trẻ chơi giúp trẻ sáng tạo trong sản phẩm của mình như. Vẽ theo ý thích,vẽ theo chủ đề đang học… + Nhặt các loại lá khác nhau để xếp thành các hình, sau đó tô màu lá để tạo thành bức tranh. Ví dụ: Xếp hình các con vật bằng lá cây hay làm các con vật bằng lá cây như: con trâu bằng lá đa, con bọ ngựa bằng lá dừa,… 2.3.5. Hoạt động ngoài trời theo hướng lấy trẻ làm trung tâm Giáo dục lấy trẻ làm trung tâm dựa trên nhu cầu, hứng thú, khả năng và thế mạnh của từng trẻ - Tin tưởng rằng mỗi trẻ đều có thể thành công và tiến bộ. Tạo cơ hội cho trẻ học bằng nhiều cách khác nhau gồm cả hoạt động vui chơi. Phản ánh được mức độ phát triển của từng cá nhân trẻ và xây dựng dựa trên những gì trẻ đã biết và có thể làm. Trong quá trình quan sát cô luôn lấy trẻ làm trung tâm cho trẻ được tự nhận xét đánh giá, được cầm, sờ, nắm … Trẻ phải tự nói lên ý kiến của mình. Chính vì thế cô cần có kiến thức sâu rộng về thế giới xung quanh để cung cấp cho trẻ. Cô luôn quan tâm, phát huy tính tích cực của trẻ trong khi chơi bằng cách khai thác kinh nghiệm thực tế của trẻ, tận dụng môi trường sẵn có và cho trẻ
13 được thực hành nhiều nhất. Tạo được nhiều các tình huống cho trẻ phải suy nghĩ giải quyết tình huống đó và sáng tạo nhiều nội dung chơi, chủ đề chơi phong phú hơn. Giáo viên luôn hướng trẻ chơi theo một chủ đề thích hợp, mở rộng kỹ năng chơi và giao tiếp. Trẻ được hoạt động một cách tích cực nhất, từ đó gây nhiều hứng thú cho trẻ khi chơi. Cô cho trẻ chơi vận động với xe đạp , một trẻ đóng chú cảnh sát giáo thông chỉ dẫn xe đi lại trên lòng đường. Trẻ được tích cực tham gia vào các hoạt động do chú cảnh sát giao thông chỉ dẫn, trẻ hứng thú và hiểu được một số chỉ dẫn của chú giao thông. Cô luôn chú ý tạo cho trẻ cảm giác thoải mái khi quan sát và bầu không khí vui tươi giữa cô và trẻ để buổi chơi thu được kết quả thành công nhất. Ví dụ : Trong chủ đề thế giới động vật: Trẻ được khám phá về thế giới động vật vô cùng phong phú, để khắc sâu và hiểu rõ về các đặc điểm của con vật. Khi tổ chức cho trẻ chơi các trò chơi vận động ngoài trời tôi thường tổ chức cho trẻ chơi các trò chơi như: Bịt mắt bắt dê,Thả đĩa ba ba,con vỏi con voi,con công hay múa,...Cho trẻ nghe các bài đó ở mọi lúc mọi nơi. Khi vào buổi chơi trẻ nhớ lời và chơi tốt hơn. Với bài: Bịt mắt bắt dê, mèo đuổi chuột, trời nắng trời mưa, thả đĩa baba… Khi chơi trò chơi vận động để trẻ nhớ tên bài đồng dao, biết được một số đặc điểm của chú dê, củng cố vận động đi, vận động bò, phát triển khả năng định hướng trong không gian cho trẻ. Phát triển các giác quan và khả năng phán đoán cho trẻ. Bên cạnh đó cung cấp thêm kiến thức về thế giới động vật cho trẻ. Phát triển ngôn ngữ và thoả mãn nhu cầu vui chơi của trẻ. Giúp trẻ luôn có tinh thần đoàn kết, hứng thú trong khi chơi. Ngoài ra có thể đưa trò chơi vào hoạt động ngoài trời gắn vào trò chơi vận động để trẻ được trải nghiệm với thiên nhiên cỏ cây hoa lá. Với bài đồng dao bịt mắt bắt dê có thể chơi. Cô kẻ một vòng tròn trên sân. Mời hai trẻ lên chơi “oẳn tù tì”, người thua cuộc sẽ phải bịt mắt đi tìm dê, người thắng làm dê. Các bạn đứng ngoài cổ vũ. Người bị bịt mắt sẽ đi (hoặc bò) theo tiếng hát đồng dao của người làm dê để bắt bạn. Cả hai không được chạy (hoặc bò) ra khỏi vòng tròn. Nếu bắt được “dê” là thắng cuộc, không bắt được là thua cuộc. Với những trò chơi vận động ngoài trời giúp trẻ hoạt động tích cực thoải mái tâm thế cho những hoạt động tiếp theo. 2.3.6. Công tác tham mưu với nhà trường. - Để có thể thực hiện tốt nội dung yêu cầu đối với một số biện pháp tổ chức hoạt động ngoài trời đạt hiệu quả thì phải có môi trường rộng rải, đồ dùng trang thiết bi phong phú đủ số lượng cho trẻ hoạt động. Vì vậy trước khi thực hiện tôi đã tham mưu với ban giám hiệu nhà trường hỗ trợ về cơ sở vật chất, mua sắm đồ dùng trang thiết bị đồ chơi ngoài trời cho trẻ. Môi trường cho trẻ hoạt động ngoài trời phải đảm bảo an toàn phù hợp với trẻ. Năm học 2021 - 2022 nhà trường tham gia hội thi xây dựng lấy trẻ làm trung tâm bản thân đã cùng chung tay tham mưu với ban giám hiệu nhà trường góp một phần nhỏ bé xây dựng khu vực vận động cho trẻ được thoả mãn khám phá khu vực hoạt động ngoài trời.
14 Sân vận động nhà trường chung tay xây dựng - Tham mưu với nhà trường hàng năm mở hội thi về các trò chơi dân gian và trò chơi vận động để duy trì văn hóa dân tộc và văn hóa vùng miền . 2.3.7. Công tác tuyên truyền với phụ huynh Hoạt động vui chơi đặc biệt là các hoạt động tham quan ngoài trời, phụ huynh hỗ trợ giáo viên rất nhiều trong việc thực hiện kế hoạch giáo dục. Đặc biệt là giúp giáo viên nắm chắc được đặc điểm tính cách, sức khỏe để đưa trẻ đến trường tốt hơn. Phụ huynh đã hỗ trợ bằng cách sưu tầm đồ dùng đồ chơi và trang thiết bị có liên quan đến các trò chơi ngoài trời như.Lốp xe ô tô, vòng, bao bì,ván trượt.... Tôi còn thường xuyên trao đổi với phụ huynh về phương pháp, biện pháp, và hình thức tổ chức cho trẻ tham quan ngoài trời đặc biệt là trẻ được tham gia các hoạt động chơi ngoài trời. Ngoài ra bản thân còn tuyên truyền với phụ huynh thiết kế khu sân chơi sao cho hợp lí để trẻ được vui chơi và thỏa mãn nhu cầu vui chơi của trẻ. Bên cạnh đó tham mưu với phụ huynh xây dựng thêm khu vườn cổ tích cho trẻ được khám phá các nhân vật trong chuyện cổ tích, hóa thân mình vào các nhân vật ẩy để phát triển tư duy óc sáng tạo của mình. 2.4. r4fHiểu quả của sáng kiến kinh nghiệm phát huy tính tích cực chủ động ở hoạt động vui chơi ngoài trời tại trường Mầm non Xuân Khang a. Đối với giáo viên: Đã biết xắp xếp thời gian biểu hợp lí, tổ chức cho trẻ tham gia các hoạt động ngoài trời tích cực, chủ động, sáng tạo Bản thân đã sử dụng các biện pháp thủ thuật khác nhau. Hình thức nhóm, cá nhân ...Thu hút sự chú ý của trẻ . Hiểu được hoạt động ngoài trời là quan trọng đối với trẻ nên khi tổ chức tôi thường chuẩn bị các nội dung hoạt động phong phú chánh sự lập lại tẻ nhạt. * Đối với trẻ:
15 Trẻ mạnh dạn tự tin thể hiện cảm xúc của mình trước một số câu hỏi khó. Trẻ tò mò thích thú đồ dùng quan sát, hình thức tổ chức hoạt động tham quan hấp dẫn trẻ, sự cảm thụ cái hay, cái đẹp cao. * Đối với phụ huynh: Công tác tuyên truyền cha mẹ học sinh đạt kết quả cao, các bậc phụ huynh đã hiểu tầm quan trọng quá trình giáo dục trẻ mầm non qua hoạt động ngoài trời. Vì thế mà đã tạo điều kiện thuận lợi về cơ sở vật chất có liên quan đến hoạt động như góp nguyên vật liệu, vải, đồ dùng phế liệu - tiền để thiết kế lên đồ dùng trực quan cũng như trang thiết bị hiện đại phục vụ cho hoạt động ngoài trời. Bên cạnh đó đã quan tâm đến chương trình để phối hợp cùng giáo viên thống nhất nội dung phương pháp khi cho trẻ tiếp xúc trò chơi vận động ngoài trời . Từ đó dẫn đến chất lượng hoạt động đạt kết quả cao. Sau khi áp dụng sáng kiến qua khảo sát đã thu được kết quả: Kết quả Số Tổng Nội dung Trẻ đạt Trẻ chưa đạt tt số trẻ Số trẻ Tỷ lệ % Số trẻ Tỷ lệ % Trẻ hứng thú và tích 1 cực tham gia các hoạt 26 26 100 % 0 0 động quan sát ngoài trời Trẻ hiểu được nội dung 2 26 26 100 % 0 0 và hình thức hoạt động Trẻ nắm được kỹ năng 3 chơi, thích tham gia các 26 26 100 % 0 0 trò chơi ngoài trời Từ khảo sát ban đầu như trên, tôi thấy kết quả trên trẻ đã tốt nhưng tôi vẫn suy nghĩ làm thế nào để trẻ phát huy tính tích cực chủ động hơn nữa trong khi hoạt động vui chơi ngoài trời. 3. Kết luận, kiến nghị 3.1. Kết luận Qua việc áp dụng các biện pháp trên tôi nhận thấy cháu trở nên thông minh nhanh nhẹn rõ rệt, cháu tích cực và chủ động trong mọi hoạt động tìm tòi và khám phá thế giới xung quanh. Cháu biết suy nghĩ và đặt ra nhiều câu hỏi suy luận lý thú cho cả cô và trẻ khác cùng suy nghĩ trả lời. Và cũng qua đó ngôn ngữ trẻ trở nên mạch lạc hơn, trẻ mạnh dạn và tự tin hơn trong giao tiếp rất nhiều, thói quen lao động tự phục vụ ở trẻ tốt hơn. Không những thế ở trẻ còn hình thành những phẩm chất tốt như khả năng phối hợp hoạt động tốt với các bạn, khả năng tự kiềm chế, nhường nhịn bạn, biết chơi cùng bạn và giúp đỡ bạn. Đó là niềm vui không chỉ dành cho các bậc cha mẹ mà còn là niềm vui lớn của những người làm công tác giáo dục như tôi. 3.2. Kiến nghị Nhà trường tổ chức các buổi tham quan dạo chơi trường trong huyện hoặc tổ chức cho trẻ đi tham quan khu tượng đại liệt sĩ; trường tiểu học để tạo
16 hứng thú và sự mới mẽ cho trẻ khi được đi tham quan. Nên thường xuyên bồi dưỡng chuyên môn cho giáo viên về cách tổ chức hoạt động chơi theo hướng đổi mới để giáo viên cùng trao đổi rút kinh nghiệm. Đầu tư thêm nhiều đồ dùng đồ chơi theo chủ đề cho lớp và giáo viên phải linh hoạt sáng tạo làm đồ dùng đồ chơi sáng tạo từ những nguyên vật liệu phù hợp với chủ điểm làm phong phú hoạt động chơi của trẻ. Mỗi giáo viên luôn tìm tòi sáng tạo lựa chọn giải pháp tổ chức hoạt động để phát huy tính tích cực sáng tạo của trẻ. Trên đây là một số kinh nghiệm nhỏ của tôi trong quá trình cho trẻ hoạt động ngoài trời. Rất mong được sự góp ý của các cấp lãnh đạo và các đồng nghiệp để tôi có nhiều kinh nghiệm hơn trong công tác giảng dạy. Tôi xin chân thành cảm ơn! XÁC NHẬN Xuân khang, ngày 07 tháng 04 năm 2022 CỦA THỦ TRƯỞNG ĐƠN VỊ Tôi cam đoan đây là SKKN của tôi viết Không sao chép, coppy của người khác. Người viết Quách Thị Tích Hồ Thị Căn
17 TÀI LIỆU THAM KHẢO 1.Chương trình giáo dục mầm non (Ban hành kèm theo thông tư 28/2016/TT- BGDĐT ngày 30 tháng 12 năm 2016) 2.Tài liệu Xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm 3.Tài liệu bồi dưỡng thường xuyên cán bộ quản lí và giáo viên mầm non năm học 2015-2016 . NXB giáo dục Việt Nam 4. Hướng dẫn tổ chức các hoạt động giáo dục phát triển vận động cho trẻ trong trường Mầm non. NXB Giáo dục Việt Nam.