Sáng kiến kinh nghiệm Mầm non: Một số giải pháp tiếp tục chỉ đạo giáo viên xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm

Chia sẻ: Bobietbay | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:15

Thêm vào BST

Báo xấu

18
lượt xem 4
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục tiêu nghiên cứu của sáng kiến kinh nghiệm là áp dụng chuyên đề Xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm và chỉ đạo giáo viên tiếp tục xây dựng môi trường trong và ngoài lớp học. Môi trường xây dựng lấy trẻ làm trung tâm. Linh hoạt, sáng tạo trong các giải pháp chỉ đạo giáo viên tiếp tục xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm. Bổ sung, sắp xếp các giải pháp một cách khoa học, hợp lý.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Sáng kiến kinh nghiệm Mầm non: Một số giải pháp tiếp tục chỉ đạo giáo viên xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm

PHẦN I: ĐẶT VẤN ĐỀ 1. Lý do chọn đề tài Như chúng ta đã biết giáo dục mầm non là nền móng đầu tiên trong hệ thống giáo dục quốc dân, là cơ sở đầu tiên đến xây dựng nhân cách cho trẻ là một trong những yếu tố quan trọng trong quá trình hình thành và phát triển nhân cách con người mới xã hội chủ nghĩa. Từ mục đích đó mà chúng ta một lần nữa có thể khẳng định những điều trên chính là xây dựng nền móng vững chắc, tạo tiền đề cho trẻ bước vào những bước vững chắc của lớp một phổ thông và mãi sau này. Đối với trẻ chúng cần được chăm sóc giáo dục và đó cũng là một nhiệm vụ quan trọng cho mỗi người lớn đặc biệt là đối với cô giáo mầm non phải luôn hiểu biết được đặc điểm tâm lý. Biết hoạt động chủ đạo của từng lứa tuổi để xác định nhiệm vụ giáo dục một cách tốt nhất. Vậy còn trẻ mẫu giáo hoạt động chủ đạo là gì? Đó là" vui chơi ". Vui chơi đóng vai trò quan trọng trong cuộc sống của trẻ, khi trẻ chơi chính là chúng đang sống lại cuộc sống thực. Khi chơi trẻ còn được phát triển toàn diện và chỉ trong vui chơi trẻ mới thực sự là một chủ thể tích cực hoạt động. Trò chơi với tư cách là một hoạt động và là một phương tiện giáo dục có mối quan hệ chặt chẽ với hoạt động chủ đích ở Trường mầm non, nó có tác dụng thúc đẩy quá trình nhận thức của trẻ. Trong quá trình chơi với sự giúp đỡ của cô giáo trẻ nắm được những tri thức mới do trò chơi mang lại. Chính vì vậy "Chơi mà học, học mà chơi " đã trở thành phương pháp giáo dục - dạy học độc đáo ở trường mầm non, và để làm được điều đó là cô giáo mầm non phải xác định được trọng tâm giáo dục trẻ là theo hướng đổi mới. Cô giáo phải luôn tạo môi trường trong lớp học một cách sáng tạo theo từng chủ đề, đó là từ cách bố trí góc phải thuận tiện cho trẻ hoạt động (góc nghệ thuật phải gần nguồn nước tiện cho trẻ vệ sinh, góc xây dựng tránh đường đi lối lại, góc sách nơi yên tĩnh, đủ ánh sáng). Đồ dùng đồ chơi phải phải sắp xếp khoa học, vừa tầm với trẻ; đồ dùng đồ chơi phải để ở dạng mở để kích thích trẻ hoạt động, làm ký hiệu, từ chỉ đồ dùng, đồ chơi, giúp trẻ làm quen với môi trường chữ viết và để rèn nề nếp thói quen ngăn nắp gọn gàng cho trẻ). Ngoài ra cô giáo còn cần chuẩn bị các trang thiết bị như giá góc, đồ chơi, đồ dùng, nguyên phế liệu đa dạng phong phú nhằm giúp trẻ củng cố hệ thống lại các kiến thức đã được học Với quan điểm “mỗi đứa trẻ là một cá thể riêng biệt”, chúng khác nhau về thể chất, tình cảm, xã hội, trí tuệ, hoàn cảnh gia đình, văn hóa tâm lý và “mỗi đứa trẻ đều có cơ hội được học bằng nhiều cách khác nhau”. Do đó mỗi trẻ em có hứng thú, cách học và tốc độ học khác nhau và chúng đều có thể thành công. Trẻ học bằng chơi tốt nhất khi có người lớn hỗ trợ và mở rộng những gì chúng đang hứng thú và đang thực hiện. Song song với việc lập kế hoạch giáo dục lấy trẻ làm trung tâm, mỗi nhà trường cũng cần phải xây dựng môi trường hoạt động cho trẻ được trải nghiệm. Môi trường giáo dục trong trường mầm non là tổ hợp những điều kiện tự nhiên - xã hội cần thiết, trực tiếp ảnh hưởng đến hoạt động chăm sóc, giáo dục trẻ ở trường mầm non. Hiệu quả của những hoạt động này nhằm góp phần thực hiện tốt mục tiêu, nhiệm vụ chăm sóc giáo dục trẻ. Có nhiều cách phân loại môi trường giáo dục: Có quan điểm cho rằng, môi trường giáo dục mầm non bao gồm môi trường tự nhiên (Như các điều kiện không khí, ánh sáng, nguồn nước, cây
xanh, địa điểm trường) và môi trường xã hội (Bao gồm bầu không khí giao tiếp trong trường mầm non, phong cách làm việc, mối quan hệ giữa con người với con người, giữa trường mầm non với các tổ chức kinh tế, xã hội, văn hóa khác...). Một quan điểm khác lại phân chia môi trường vật chất trong trường mầm non bao gồm các trang thiết bị, đồ dùng, đồ chơi, không gian phục vụ cho việc tổ chức các họat động sinh hoạt hàng ngày của trẻ. Môi trường vật chất tạo cho trẻ những cơ hội tốt để trẻ thỏa mãn nhu cầu hoạt động và phát triển toàn diện về mặt thể chất, trí tuệ, thẩm mỹ, đạo đức, xã hội. Môi trường xã hội được hiểu là toàn bộ những điều kiện xã hội như chính trị, văn hóa, các mối quan hệ giúp trẻ hình thành nhân cách của mình. Môi trường xã hội đặc biệt được nhấn mạnh ở đây là môi trường giao tiếp trong trường mầm non, bao gồm sự giao tiếp giữa cô và trẻ, giữa trẻ với trẻ và giữa trẻ với những người xung quanh. Môi trường này vừa mang tính chất sư phạm, vừa mang tính chất gia đình. Việc phân loại môi trường có thể khác nhau, song đều quan trọng đối với giáo dục mầm non. Theo tôi môi trường đó cần phải cung ứng các điều kiện cần thiết để kích thích và phục vụ trẻ hoạt động một cách tích cực, chăm sóc trẻ tốt...qua đó, nhân cách trẻ sẽ được phát triển tốt và thuận lợi. Đối với giáo viên, việc xây dựng môi trường giáo dục phù hợp sẽ là phương tiện, là điều kiện để họ phát triển phù hợp với từng trẻ và từng lứa tuổi. Đối với phụ huynh và xã hội, quá trình xây dựng môi trường giáo dục sẽ thu hút được sự tham gia của các bậc phụ huynh và sự đóng góp của cộng đồng xã hội để thỏa mãn mong đợi của họ đối với sự phát triển của trẻ trong từng giai đoạn, trong từng thời kỳ. Năm học 2020 - 2021 là năm thứ 5 thực hiện chuyên đề "Xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm" là cán bộ quản lý phụ trách chung trên tất cả các lĩnh vực song với mong muốn của bản thân là tạo ra một môi trường trong và ngoài lớp học mới mẻ, tạo cơ hội cho nhiều trẻ học tập, khám phá trải nghiệm phù hợp với điều kiện thực tế của trường, lớp và khả năng của trẻ; đẩy mạnh tích hợp, chú trọng giáo dục đạo đức, hình thành và phát triển kỹ năng sống, hiểu biết xã hội phù hợp với độ tuổi của trẻ và đó cũng là lý do tôi chọn đề tài. 2. Điểm mới của đề tài Nghiên cứu và ứng dụng "Một số giải pháp tiếp tục chỉ đạo giáo viên xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm" để giúp giáo viên hiểu rõ hơn về cách thiết kế tạo môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm. Áp dụng chuyên đề Xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm và chỉ đạo giáo viên tiếp tục xây dựng môi trường trong và ngoài lớp học - Môi trường xây dựng lấy trẻ làm trung tâm. Linh hoạt, sáng tạo trong các giải pháp chỉ đạo giáo viên tiếp tục xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm. Bổ sung, sắp xếp các giải pháp một cách khoa học, hợp lý. 1.3. Phạm vi áp dụng đề tài Đề tài "Một số giải pháp tiếp tục chỉ đạo giáo viên xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm" là đề tài nghiên cứu trong việc xây dựng môi trường
giáo dục lấy trẻ làm trung tâm tại địa bàn xã nhà tôi công tác và áp dụng trong tất cả các trường mầm non trong toàn huyện. PHẦN II. NỘI DUNG 2.1. Thực trạng nội dung cần nghiên cần nghiên cứu: a. Cơ sở lý luận của sáng kiến Xây dựng môi trường cho trẻ hoạt động là xây dựng một môi trường an toàn, thân thiện, ấm cúng, trình bày đẹp mắt, thu hút, giúp trẻ chủ động tham gia vào các hoạt động, có cơ hội trải nghiệm và giao tiếp một cách tích cực. Môi trường đó gồm hai bộ phận: môi trường vật chất và môi trường tinh thần, chúng không thể tách rời và liên quan chặt chẽ bổ sung lẫn nhau. Môi trường bao gồm các yếu tố tự nhiên, xã hội và yếu tố vật chất bao quanh con người, có mối quan hệ mật thiết với nhau, ảnh hưởng tới đời sống và sự tồn tại phát triển của con người.Trong nhà trường, môi trường giáo dục và môi trường sư phạm bao gồm tổng hòa các yếu tố môi trường tự nhiên, không gian, môi trường văn hóa qua giao lưu học tập sinh hoạt của các thành viên trong nhà trường với nhau và giữa giáo viên với trẻ. Môi trường hoạt động đó vừa thỏa mãn nhu cầu vui chơi, giao tiếp, nhận thức, nhu cầu hoạt động cùng nhau của trẻ, vừa tạo cơ hội cho trẻ bộc lộ khả năng của mình, qua đó kiến thức, kỹ năng của trẻ được hình thành, củng cố và bổ sung, đây là những nhân tố góp phần hình thành và phát triển nhân cách cho trẻ mầm non. Khi trẻ được hoạt động trong môi trường giáo dục phù hợp sẽ hình thành và phát triển ở trẻ những chức năng tâm, sinh lý, năng lực và phẩm chất mang tính nền tảng, những kỹ năng sống cần thiết phù hợp lứa tuổi, khơi dậy và phát triển tối đa những khả năng tiềm ẩn đặt nền tảng cho việc học ở các cấp học tiếp theo và cho việc học tập suốt đời. Môi trường giáo dục đa dạng, phong phú sẽ kích thích tính tích cực, chủ động của trẻ từ việc lựa chọn góc chơi, đồ chơi đến việc tự quyết định và giải quyết nhiệm vụ.Trẻ sẽ dần biết tự chịu trách nhiệm với hành động của mình và biết đánh giá những thành công hay thất bại trong quá trình chơi, trẻ sẽ dần rút ra những bài học cho bản thân.Trong qua trình hoạt động, trẻ sẽ phối hợp chơi cùng nhau như cùng chơi xây dựng, gia đình, bác sỹ….trên cơ sở đó giúp trẻ tái hiện lại các mối quan hệ gia đình, cộng đồng. Qua đó trẻ học cách làm việc với người khác, học cách lắng nghe và chia sẻ suy nghĩ của bản thân với bạn bè. Đó là cơ sở hình thành tính tập thể và đoàn kết ở trẻ. Môi trường giáo dục phù hợp, đa dạng, phong phú sẽ gây hứng thú cho trẻ và cả giáo viên, góp phần hình thành và nâng cao mối quan hệ thân thiện, tự tin giữa giáo viên với trẻ và giữa trẻ với nhau. b. Cơ sở thực tiễn Hiện nay việc nâng cao chất lượng giáo dục là một trong những vấn đề được quan tâm hàng đầu trong xã hội. Trong bối cảnh toàn ngành Giáo dục đang nỗ lực đổi mới phương pháp dạy học, theo hướng phát huy tính tích cực, chủ động của học sinh trong hoạt động học tập, mà phương pháp dạy học là cách thức hoạt động của giáo viên, trong việc tổ chức hoạt động học tập, nhằm giúp học sinh chủ động đạt các mục tiêu dạy học.
Đứng ở góc nhìn tổng thể có thể thấy việc nâng cao chất lượng chăm sóc giáo dục trẻ trong một nhà trường phụ thuộc vào nhiều yếu tố: Từ môi trường trong và ngoài lớp học, các trang thiết bị, trình độ giáo viên, trình độ quản lý của cán bộ, công tác xã hội hoá, nhận thức của người dân v.v… nhưng tính đến kết quả giáo dục toàn diện trên mỗi đứa trẻ mầm non thì yếu tố môi trường dạy học cho trẻ mầm non là yếu tố quan trọng nhất. Để có được chất lượng giáo dục như mong đợi theo chương trình giáo dục mầm non được Bộ GD&ĐT ban hành thì vai trò của người giáo viên được khẳng định là vô cùng quan trọng trong phong trào xây dựng môi trường học tập, đó là làm gì để phá vỡ sự thụ động của người học, phá vỡ kiểu dạy truyền thống của giáo viên: Cô giáo nói, trẻ lĩnh hội và làm theo. Cùng với thời gian thực hiện, chương trình GDMN gắn với sự phát triển về mặt sinh lý đang dần hoàn thiện của trẻ. Năm học 2020 - 2021 nhà trường được sự quan tâm của chính quyền địa phương, Phòng giáo dục và đào tạo Lệ Thủy, lộ trình của nhà trường kiểm tra về kiểm định chất lượng giáo dục và chuẩn Quốc gia sau 5 năm, nên trường luôn luôn nhận được sự quan tâm chỉ đạo sát sao về chuyên môn của phòng GD&ĐT, sự quan tâm đầu tư về CSVC của các cấp. Tuy nhiên trong quá trình thực hiện chúng tôi nhận thấy một số thuận lợi và khó khăn như sau: *. Thuận lợi Nhà trường đầu tư đầy đủ đồ dùng cơ sở vật chất phục vụ cho việc chăm sóc nuôi dưỡng, giáo dục trẻ. Ban giám hiệu thường xuyên chỉ đạo sát sao việc đổi mới hình thức phương pháp giáo dục trẻ. Đội ngũ giáo viên trẻ, khỏe, yêu nghề, mến trẻ; có 34 CB,GV,NV là đảng viên, 100% CB, giáo viên có trình độ chuyên môn trên chuẩn. Luôn xác định đúng trọng trách của mình, lập trường tư tưởng vững vàng, có tinh thần trách nhiệm cao, phẩm chất đạo đức tốt, say mê tâm huyết với nghề nghiệp, luôn là tấm gương sáng cho trẻ noi theo. Trường nhiều năm liền đạt danh hiệu trường tiên tiến cấp huyện. Công đoàn, nhà trường cùng các đoàn thể khác trong nhà trường luôn có sự thống nhất, phối kết hợp trong công tác triển khai, tổ chức thực hiện các kế hoạch, do đó nội bộ luôn đoàn kết tạo điều kiện thuận lợi cho đội ngũ giáo viên yên tâm công tác. Nhà trường có 03 điểm trường, diện tích khá rộng nên việc đầu tư kinh phí xây dựng cơ sở vật chất xây dựng môi trường thực hành trải nghiệm cho trẻ hoạt động tương đối thuận lợi. * Khó khăn Bên cạnh những thuận lợi thì trong những năm qua nhà trường còn gặp không ít khó khăn, hạn chế cần khắc phục: Việc thiết kế môi trường cho trẻ hoạt động chưa phong phú,cách bố trí các góc hoạt động chưa linh hoạt chưa khai thác hiệu quả sử dụng của các góc. Hình ảnh trên mảng tường chủ yếu để trang trí, giáo viên chưa tận dụng các hình ảnh trang trí làm phương tiện dạy học, ít sử dụng các nguyên vật liệu mở để làm đồ dùng đồ chơi cho trẻ hoạt động…
Một số giáo viên việc lựa chọn nội dung và hình thức tổ chức các hoạt động giáo dục lấy trẻ làm trung tâm chưa linh hoạt, sáng tạo, chưa thường xuyên, hạn chế tính tích cực tìm tòi khám phá, ham hiểu biết của trẻ. Nhận thức của trẻ chưa đồng đều, trẻ chưa mạnh dạn hoạt động theo nhóm và kỹ năng hoạt động với môi trường tự nhiên chưa tốt. Trong những năm qua giáo viên nhận thức chưa thật tốt về việc xây dựng môi trường học tập cho trẻ ở mọi lúc mọi nơi, đồ dùng, vật liệu mở cho trẻ hoạt động còn hạn chế. Khai thác, thiết kế các bài tập mở chưa phù hợp, còn rập khuôn, hình thức, chưa sáng tạo, chưa đáp ứng yêu cầu cần thiết đối với trẻ. Phương pháp tổ chức các hoạt động trong chương trình còn dựa vào bài soạn mẫu chưa sáng tạo thực hiện, còn cứng nhắc. Một số giáo viên chưa mạnh dạn, tự tin để độc lập xây dựng kế hoạch, nên chưa thể hiện nét đặc trưng riêng của mỗi cá nhân, chưa tạo được hứng thú và chưa phát huy được tính tích cực của trẻ. 2.2. Một số Biện pháp chỉ đạo giáo viên tiếp tục xây dựng môi trường giáo dục "Lấy trẻ làm trung tâm" Biện pháp 1. Tổ chức hội thảo về xây dựng môi trường giáo dục "lấy trẻ làm trung tâm" Tiếp tục thực hiện Nghị quyết số 29-NQ/TW ngày 04/11/2013 của Ban Chấp hành Trung ương khóa XI về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo; Động viên cán bộ quản lý, giáo viên, nhân viên trong trong toàn trường bằng những việc làm cụ thể, thiết thực để đổi mới, sáng tạo trong công tác dạy và học, tạo bước chuyển biến mới về nâng cao chất lượng giáo dục, nuôi dưỡng; đưa ra những giải pháp để nâng cao chất lượng dạy và học; nhân rộng điển hình tiên tiến, tạo bước chuyển biến rõ rệt trong nhà trường trong các hoạt động chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục. Do vậy việc bồi dưỡng về nhận thức và chuyên môn của bản thân mỗi giáo viên là một việc làm vô cùng cần thiết giúp giáo viên có nhận thức đúng đắn trang bị cho giáo viên những hiểu biết, các kiến thức về chuyên môn giúp giáo viên chủ động, tự tin trong quá trình tổ chức các hoạt động chăm sóc giáo dục trẻ. Từ nhận thức về ý nghĩa của việc tổ chức hội thảo chuyên môn, tự học tự bồi dưỡng, nên bản thân mỗi giáo viên luôn tham gia đầy đủ các buổi bồi dưỡng chuyên môn do Phòng GD&ĐT tổ chức, các buổi sinh hoạt chuyên môn tại nhà trường, lắng nghe và ghi chép một cách nghiêm túc, mạnh dạn trao đổi với giảng viên, Ban giám hiệu, các tổ trưởng chuyên môn trong nhà trường những vấn đề còn chưa rõ, chưa hiểu, những vấn đề mà bản thân quan tâm về đổi mới phương pháp giảng dạy, cách xây dựng môi trường trong và ngoài lớp học. Việc tổ chức cho giáo viên có tiết dự giờ thao giảng có vai trò cực kỳ quan trọng trong việc bồi dưỡng và tự bồi dưỡng của mỗi giáo viên, qua dự giờ thao giảng cả người dạy và người dự đều rút ra được những kinh nghiệm về chuyên môn cho mình. Để giúp giáo viên hiểu sâu sắc vấn đề đổi mới phương pháp và đối chiếu giữa kiến thức sách vở với thực tiễn tôi đã mạnh dạn xây dựng một số hoạt động và tổ chức cho GV đăng ký dạy hội thảo, tổ chức thi thiết kế các bài tập sàn,... để Tổ trưởng chuyên môn, CBQL nhà trường và đồng nghiệp dự giờ, tham quan và thông qua các tiết mẫu, các bài tập sàn, giáo viên được nghe đồng nghiệp
thảo luận, góp ý rút kinh nghiệm, được nghe các đồng chí CBQL phân tích cụ thể các tiết dạy, các bài tập sànđã đổi mới chưa? đổi mới ở chỗ nào? đã lấy trẻ làm trung tâm chưa, có gì khác so với cách dạy khác và tiết dạy đó thực sự mang lại hiệu quả chưa?... Từ đó rút ra được những kinh nghiệm cho bản thân trong việc đổi mới phương pháp giảng dạy và việc vận dụng lấy trẻ làm trung tâm vào quá trình giảng dạy. Biện pháp 2. Xây dựng kế hoạch chỉ đạo giáo viên thực hiện Để công tác chỉ đạo đạt hiệu quả cao người quản lý phải có kế hoạch cụ thể để điều hành công việc một cách khoa học theo đúng kế hoạch đề ra. Đồng thời có những điều chỉnh linh hoạt trong quá trình triển khai công việc. Căn cứ vào kế hoạch chỉ đạo chuyên môn của phòng Giáo dục và Đào tạo huyện Tân Kỳ, căn cứ vào kết quả khảo sát thực tế và chất lượng việc xây dựng môi trường học tập cho trẻ hoạt động từ năm học trước, tôi nhận thấy giáo viên đã biết cách xây dựng môi trường học tập cho trẻ phù hợp theo chủ đề, nhưng chưa biết tạo các góc mở và đặc biệt là cách khai thác các góc mở cho trẻ hoạt động. Giáo viên chưa sáng tạo trong làm đồ dùng đồ chơi và chưa biết khai thác có hiệu quả các đồ dùng, đồ chơi đã làm được và đưa vào cho trẻ hoạt động. Giáo viên chưa biết tận dụng triệt để sản phẩm của trẻ để trang trí môi trường học tập cho trẻ. Căn cứ vào việc khảo sát việc trang trí, tạo môi trường tôi đã lồng ghép kế hoạch chỉ đạo giáo viên xây dựng môi trường học tập vào kế hoạch chuyên môn của trường. Bên cạnh xây dựng kế hoạch, chuyên môn còn phát động giáo viên, phụ huynh học sinh và các tổ chức đoàn thể trong nhà trường trồng cây xanh, trồng và chăm sóc vườn hoa, vườn rau.Phát động phong trào làm đồ dùng đồ chơi và xây dựng môi trường lớp học đẹp nhằm phục vụ chuyên đề. Phân công giáo viên làm việc theo nhóm để xây dựng khuôn viên trường lớp. Đối với giáo viên cần lập kế hoạch thực hiện lấy trẻ làm trung tâm để xác định các nội dung phù hợp nhất đối với trẻ trong nhóm lớp mình. Qua đó, giáo viên có điều kiện quan tâm đến trẻ hơn, biết những mặt mạnh, tiến bộ của trẻ để có những tác động phù hợp. Đặt mục tiêu lấy trẻ làm trung tâm thể hiện qua hoạt động ngày như giờ đón trẻ, thể dục sáng, hoạt động học, hoạt động ngoài trời. Giáo viên cần căn cứ vào mục tiêu cần đạt của trẻ để phối hợp với cha mẹ trẻ với nhà trường trong việc xây dựng môi trường, tổ chức hoạt động phù hợp hài hòa theo từng độ tuổi. Tổ chức hoạt đọng luôn đặt trẻ vào trung tâm của quá trình giáo dục, có nghĩa là tạo mọi cơ hội cho trẻ được tham gia vào hoạt động: - Trải nghiệm: Trẻ được học qua thực tế, qua việc làm, qua khám phá tìm tòi. - Giao tiếp: Chia sẻ với bạn và học từ mọi người - Suy ngẫm: Suy nghĩ và vận dụng những điều đã lĩnh hội được vào việc giải quyết các tình huống - Trao đổi: Diễn đạt và chia sẻ suy nghĩ và mong muốn Phương pháp, hình thức tổ chức, đồ dùng sử dụng đúng lúc, đúng chỗ để kích thích sự tìm tòi, khám phá của trẻ. Xây dựng môi trường trong và ngoài lớp học phong
phú, hấp dẫn đối với trẻ. Tạo nhiều cơ hội cho trẻ được tham gia các hoạt động hàng ngày ở mọi lúc mọi nơi. Biện pháp 3. Xây dựng môi trường trong và ngoài lớp Với mục tiêu xây dựng trường mầm non đảm bảo các yêu cầu về môi trường giáo dục, công tác quản lý, chỉ đạo, hoạt động chăm sóc, giáo dục trẻ theo quan điểm giáo dục lấy trẻ làm trung tâm, cụ thể: Tạo cơ hội học tập qua chơi và bằng nhiều cách khác nhau phù hợp với nhu cầu, hứng thú và khả năng của bản thân trẻ; Xây dựng môi trường giáo dục trong các cơ sở giáo dục mầm non mang tính “mở”, kích thích sự tập trung chú ý, tư duy và cảm xúc của trẻ, thúc đẩy trẻ tích cực tham gia hiệu quả vào các hoạt động chơi và trải nghiệm đa dạng; Nâng cao nhận thức và năng lực về quản lý, tổ chức chăm sóc, giáo dục trẻ, thực hiện Chương trình giáo dục mầm non theo quan điểm giáo dục lấy trẻ làm trung tâm phù hợp điều kiện cụ thể của trường lớp, địa phương; Huy động sự tham gia của nhà trường, gia đình và xã hội, tạo sự thống nhất cùng quan tâm xây dựng trường mầm non lấy trẻ làm trung tâm. Trong giáo dục lấy trẻ làm trung tâm, thì môi trường học tập có ý nghĩa vô cùng quan trọng đối với việc học tập và tiếp thu kiến thức của trẻ. Trẻ em vốn rất hiếu kỳ, chúng tò mò mong muốn được khám phá tất cả mọi vật xung quanh chúng. Những hình ảnh, những ấn tượng mà trẻ thu nhận được trong những năm tháng tuổi thơ sẽ hằn sâu trong trí nhớ suốt cả cuộc đời của trẻ. Những điều đó ảnh hưởng rất nhiều đến sự phát triển sau này của trẻ. Chính vì vậy mà bản thân tôi đã nhận thấy được môi trường là vô cùng quan trọng đối với trẻ. Trước hết giáo viên cần làm đẹp "Môi trường bên ngoài lớp học" Môi trường ngoài lớp học là yếu tố góp phần tích cực trong các hoạt động nâng cao chất lượng chăm sóc giáo dục toàn diện trẻ. Nhà trường đã tập trung xây dựng môi trường giáo dục ngoài lớp học an toàn, đẹp, hấp dẫn trẻ. Những yêu cầu về môi trường ngoài lớp học cần được các nhà quản lý nghiên cứu, tìm hiểu như bố trí diện tích sân tập thể dục cho trẻ toàn trường và khu chơi thể thao (cột bóng rổ, thang leo, sân chơi bóng đá mini…); Khu vực chơi với đồ chơi ngoài trời (cầu trượt, đu quay, đu bay, bập bênh, nhà bóng…); Khu vực chơi "giao thông"; Khu vực chơi với đất, cát, nước, đá, sỏi…; Khu vực trẻ trồng rau, trồng cây và chăm sóc cây cối; Khu chơi với các nhân vật cổ tích, hay còn gọi là "vườn cổ tích"; Khu "sân khấu ngoài trời", khu trồng cỏ, trồng hoa, trồng cây cảnh, cây ăn quả, cây bóng mát trên sân trường; Khu tạo sân cỏ… hệ thống đường đi lối lại trên sân; Độ cao của hệ thống tường bao, độ rộng của cổng và biển trường; Khu đặt bảng tuyên truyền, hộp thư cha mẹ… Đặc biệt, với yếu tố thời tiết khí hậu nắng nóng nhiều, việc trồng cây xanh bóng mát được nhà trường chú trọng. Môi trường giáo dục phải thực sự an toàn và có tính thẩm mỹ cao. Đảm bảo vệ sinh về nguồn nước, không khí, vệ sinh an toàn trong ăn uống. Các trang thiết bị, đồ dùng, đồ chơi phải được bảo dưỡng thường xuyên, giữ gìn vệ sinh và tạo sự hấp dẫn đối với trẻ.Có hàng rào bảo vệ xung quanh khu vực trường. Ngoài ra, môi trường giáo dục cũng cần tạo cho trẻ cảm giác an toàn về mặt tâm lý: được yêu thương, được tôn trọng và đáp ứng các nhu cầu chính đáng; Cần đa dạng, phong phú, kích thích sự phát triển của trẻ qua các trang thiết bị ngoài trời; Kích thích các
vận động khác nhau của trẻ. Tận dụng các nguồn nguyên vật liệu sẵn có ở địa phương để trẻ khám phá, đặc biệt là nguồn nguyên liệu tự nhiên và phế liệu. Thực hiện nâng cao chất lượng chuyên đề giáo dục phát triển vận động (GDPTVĐ) cho trẻ trong trường mầm non, môi trường đã được cải thiện, điều kiện phục vụ hoạt động GDPTVĐ được tăng cường; từng bước chuẩn hóa, cơ sở vật chất, trang thiết bị, dụng cụ GDPTVĐ cho trường, lớp mầm non được đầu tư xây dựng. Tuy nhiên việc sắp xếp, bố trí các khu vực hoạt động cho trẻ cũng cần phải được tính toán phù hợp với khuôn viên của nhà trường và tận dụng tối đa cơ hội cho trẻ được trải nghiệm với các thiết bị trên sân. Tất cả những điều đó như tạc vào tâm hồn trẻ cả một thế giới tự nhiên sống động, tươi mát, trong trẻo. Để trẻ đắm mình trong thế giới tự nhiên để trầm trồ, ngắm nghía, thậm chí là đưa tay để sờ, để cảm nhận. Sự vui tươi, hứng khởi đã lộ rõ trên khuôn mặt trẻ. Bởi chính cô giáo chúng đã mang đến cho chúng cả một thế giới thiên nhiên, thế giới bạn bè đầy thân thiện. Bên cạnh môi trường ngoài lớp học giáo viên cần làm đẹp "Môi trường trong lớp học" từ cách bố trí, sắp xếp đồ dùng, đồ chơi trong lớp, trưng bày đồ dùng, đồ chơi sao cho hấp dẫn đẹp mắt mà vẫn gọn gàng ngăn nắp.Trong lớp học không thể thiếu những góc chơi của trẻ, do đó để lớp học thêm lôi cuốn trẻ các cô giáo cần tạo nên một môi trường lớp học với những màu sắc sinh động, những nhân vật ngộ nghĩnh… Môi trường có không gian, cách sắp xếp phù hợp, gần gũi, quen thuộc với cuộc sống thực hàng ngày của trẻ; phản ánh kinh nghiệm, văn hóa của địa phương; luôn thay đổi để tạo ra sự hấp dẫn mới lạ đối với trẻ. Các góc hoạt động chính được duy trì thường xuyên, chúng không cần phải di chuyển đi hoặc đóng lại.Vì vậy chúng ta cần suy nghĩ cẩn trọng về việc bố trí các góc này.Việc sắp xếp phải rất linh hoạt để có thể sắp xếp lại. Ví dụ: để thay đổi sự tập trung của góc hoạt động đóng vai từ trò chơi gia đình sang trò chơi bệnh viện, hoặc tạo ra không gian cho giờ ngủ trưa bằng cách di chuyển một số giá để đồ. Khi thiết kế các góc hoạt động này giáo viên cần cần chú ý: Sắp xếp: Những hoạt động tương đồng thì ở gần nhau (Hoạt động tĩnh xa hoạt động); Giới hạn không gian: chiếu, giá, đồ dùng; Nhiều góc sẽ ở trong phòng, nhiều góc sẽ ở ngoài hiên; Kiểu lưu chuyển: chắc chắn rằng sự di chuyển qua lại trong phòng hay ngoài hiên đều phải hạn chế tối đa sự cản trở. Đảm bảo rằng trẻ có thể di chuyển dễ dàng giữa các góc mà không va chạm vào nhau hoặc vấp ngã hay va chạm vào đồ vật; Có đồ chơi, học liệu và phương tiện đặc chủng cho từng góc; Các góc phải được bày biện hấp dẫn; Không gian để chơi và di chuyển xung quanh: cần giới hạn số trẻ trong những không gian nhỏ. Không cần thiết phải có một không gian rộng thoáng cố định vì nó có thể sẽ làm giảm không gian của các góc hoạt động thú vị và vì vậy sẽ hạn chế việc học và chơi của trẻ trong các góc hoạt động này. Học liệu và phương tiện trong góc hoạt động đóng vai trò không nhỏ trong quá trình học và chơi của trẻ. Vì vậy các đồ dùng và học liệu mà giáo viên cung cấp cho các góc hoạt động cần được lên kế hoạch thật cẩn thận để hỗ trợ giáo viên lên kế hoạch cho việc học của trẻ và để thu hút trẻ tham gia, cũng như tạo ra các cơ hội học tập khác.
Xây dựng các góc hoạt động khác nhau trong lớp nhằm tạo điều kiện cho trẻ hoạt động cá nhân hoặc theo nhóm nhỏ được nhiều hơn, hình thức hoạt động phong phú, đa dạng hơn .Giúp trẻ tìm hiểu và khám phá cái mới, hoạt động với đồ vật và rèn luyện kỹ năng. Việc trang trí góc và trưng bày sản phẩm của trẻ: Giáo viên cần biết sắp xếp vị trí phù hợp, dễ nhìn để làm góc trưng bày sản phẩm của trẻ. Có hình ảnh minh hoạ ngộ nghĩnh, tên gọi gần gũi, hấp dẫn trẻ.Như: Ai khéo tay hơn, Bé làm Bác sỹ, Cửa hàng lưu niệm, Mừng sinh nhật bé, Bé thích bài nào, Giấc mơ cổ tích Góc sách mà giáo viên chuẩn bị cho trẻ hoạt động chủ yếu là sách vẽ con vật, cây cối, hoa lá, quả hạt. Tranh ảnh vừa tầm với của trẻ để trẻ có thể xem và đọc sách. Giáo viên cần sắp xếp các hộp đựng vỏ cây khô, hoa lá ép khô, các loại hạt … Có gắn nhãn mác và hình ảnh rõ ràng để trẻ dễ nhận thấy, trẻ được chơi và làm được những sản phẩm từ những đồ chơi ấy. Ngoài ra giáo viên cũng có thể dùng hộp các tông, bìa meka, giấy bi tít, vỏ hến, ốc, trai, sò... vệ sinh sạch sẽ vừa làm đồ dùng, đồ chơi phong phú vừa rẻ tiền vừa an toàn cho trẻ hoạt độ Đối với tranh đều có chữ cái tương ứng ở dưới cũng được phân loại xếp gọn gàng và dễ kiếm. Các tranh, lô tô đều được phân loại phù hợp với chủ đề, đề tài để ở giá vừa dễ lấy, dễ tìm. Cách trang trí cũng cần phải chú ý, ví dụ: Chọn một góc sáng dễ quan sát, làm một cây hoa hồng từ nhiều chất liệu, cây có lá, hoa, nổi hẳn lên trên bề mặt của tường. Ngoài ra các mảng phụ giáo viên đã dùng để trang trí những hình ảnh theo từng chủ điểm cụ thể để trẻ được cảm nhận sự vật hiện tượng một cách tự nhiên. Giáo viên sưu tầm các loại hạt, các loại quả khô, vỏ trai, ốc, hến, sò, rơm rạ, giấy màu, họa báo ... để bổ sung cho giá đồ chơi của trẻ hoạt động. Trang trí môi trường lớp học cần phù hợp với tính chất của các hoạt động, phù hợp với từng lứa tuổi. Trong lớp cần bố trí không gian phù hợp dành cho hoạt động chung của lớp và hoạt động theo sở thích, khả năng của nhóm nhỏ hoặc cá nhân. Có khu vực dành riêng để chăm sóc đối với trẻ có nhu cầu đặc biệt.Với mỗi độ tuổi, môi trường giáo dục sẽ có những nét riêng. Ví dụ: Với trẻ mẫu giáo bé, đồ chơi có thể không cần quá nhiều về chủng loại và chủ yếu là đồ chơi có sẵn cho trẻ sử dụng, nhưng với trẻ lớn hơn thì cần chú ý đến sự phong phú của các loại đồ chơi đặc biệt là những nguyên vật liệu mở và phương tiện cho trẻ được sáng tạo, tự làm đồ chơi phục vụ cho ý tưởng chơi của trẻ; Cần thu hút sự tham gia của trẻ vào việc xây dựng môi trường giáo dục càng nhiều càng tốt. Đây là những cơ hội quý báu để trẻ ứng dụng kiến thức và kỹ năng trẻ đã được học theo cách của mình mà không bị gò bó, đặc biệt vào các thời điểm như chơi và hoạt động ở các góc vào buổi sáng và vào giờ hoạt động chiều. Tổ chức môi trường giáo dục trong trường, lớp mầm non có vai trò quan trọng đối với sự phát triển về thể chất, ngôn ngữ, trí tuệ, tình cảm - kỹ năng xã hội, khả năng thẩm mỹ, sáng tạo của trẻ. Biện pháp 4. Làm và sử dụng đồ dùng đồ chơi Đồ chơi trẻ em mầm non hết sức cần thiết đối với trẻ, nó có tác dụng và ý nghĩa thật to lớn và sâu sắc đối với trẻ độ tuổi mầm non, mẫu giáo, vì bất kể một trẻ em nào trên thế giới đều có nhu cầu chơi đồ chơi mà trẻ thích và rất yêu quý đồ
chơi trong lớp mầm non, chúng sống và hành động cùng với đồ chơi trẻ em. Đồ chơi giúp trẻ em tìm hiểu, khám phá thế giới xung quanh, nó giúp các em làm quen với những đặc điểm, tính chất của nhiều đồ vật, biết được công dụng của chúng trong sinh hoạt và trong lao động của con người. Đồ chơi mầm non còn là phương tiện giúp trẻ phát hiện ra những mối quan hệ của người với người trong xã hội dần dần biết gia nhập vào các mối quan hệ đó. Hoạt động với đồ chơi trẻ em vừa làm thỏa mãn nhu cầu vui chơi, vừa làm cho đôi bàn tay khéo léo, đôi chân dẻo dai cơ thể mềm mại, hình dáng phát triển cân đối hài hòa, vừa chuẩn bị cho trẻ vào học tiểu học vừa có thể tham gia tốt vào cuộc sống xã hội sau này Như vậy có thể khẳng định rằng đồ dùng đồ chơi là đồ dùng trực quan quan trọng để thực hiện mục tiêu và nội dung giáo dục Mầm non. Đồ chơi có thể cung cấp cho trẻnhững kinh nghiệm phong phú, bởi bản chất của vui chơi là hoạt động chủ đạo của trẻ Mẫu Giáo, là hoạt động chủ yếu của trẻ nhà trẻ, vì vậy tác dụng của đồ dùng đồ chơi chính là tác dụng của hoạt động vui chơi - là phương tiện để giáo dục phát triển toàn diện trẻ Mầm non. Hiện nay đồ dùng đồ chơi cho trẻ em có rất nhiều trên thị trường, song những dồ chơi nào là cần cho trẻ? Vậy làm đồ dùng, đồ chơi như thế nào? cách sử dụng ra sao để đạt được kết quả tốt nhất. Trước hết làm đồ dùng đồ chơi phải đàm bảo thực hiện theo mục tiêu giáo dục, mang tính thẩm mỹ, phải giúp trẻ phát triển trí tưởng tượng, kích thích cho trẻ tính độc lập, sáng tạo, đồng thời phải phù hợp với từng lứa tuổi và đảm bảo sự an toàn cho trẻ; thứ hai là chuẩn bị một số nguyên vật liệu cần thiết, sẵn có, dễ tìm, phối hợp chặt chẽ với phụ huynh, học sinh trong việc thu gom nguyên vật liệu phế thải, nguyên vật liệu sẵn có ở địa phương như gỗ tre, nứa, rơm rạ, các hộp bánh kẹo, vợt bắt muỗi bị hỏng, các dây đồng, lõi giấy, bìa các tông, len, vỏ dừa, can dầu rửa bát, can nước mắm các đồ đùng đồ chơi đã bị hỏng để làm đồ dùng đồ chơi Điều đặc biệt là những loại đồ dùng tự làm, luôn thực tế, sinh động và bám sát với yêu cầu của tiết học nên chắc chắn sẽ hấp dẫn trẻ hơn so với những loại đồ dùng mua sẵn. Hiểu được điều này nên tôi đã phát động phong trào làm đồ dùng đồ chơi mỗi tháng mỗi giáo viên có từ 5- 10 bộ đồ chơi và tổ chức triển lãm đồ dùng, đồ chơi phong phú, nhiều chủng loại. Đặc biệt, trẻ ở độ tuổi này rất thích tự tìm tòi, khám phá những điều mới lạ trong cuộc sống, qua thao tác với đồ chơi, trẻ sẽ tích lũy thêm kinh nghiệm và hiểu biết nhiều hơn. Nếu trong một tiết học, cô không sử dụng đồ dùng trực quan thì sẽ không thu hút được sự chú ý của trẻ và trẻ chóng chán, khiến chất lượng dạy và học không cao. Đồ dùng trực quan là một minh họa sinh động để giúp trẻ chú ý và tiếp thu một cách nhanh chóng nội dung vấn đề cô cần truyền đạt. Đồ chơi tự tạo là dụng cụ học tập đơn giản dễ dàng phục vụ hoạt động chơi mà học của trẻ, cách thức chơi với đồ chơi và những đồ chơi mà trẻ thích phải thay đổi theo sự phát triển của trẻ. Càng có nhiều cách để trẻ chơi với một đồ chơi thì trẻ càng học được nhiều. Biện pháp 5. Tăng cường công tác kiểm tra, đánh giá đột xuất giúp giáo viên tích cực xây dựng môi trường cho trẻ hoạt động.
Công việc “kiểm tra” là một nhiệm vụ gắn liền với quản lý, chỉ đạo của BGH nhà trường, thông qua kiểm tra người quản lý nắm được việc, thực hiện các nhiệm vụ của giáo viên để từ đó có sự đôn đốc, uốn nắn, động viên giúp đỡ để giáo viên thực hiện công việc tốt hơn. Việc kiểm tra còn giúp cho người quản lý tìm ra nguyên nhân và những thiếu sót, hạn chế của giáo viên để điều chỉnh các nội dung kế hoạch chỉ đạo, bồi dưỡng có hiệu quả hơn. Vì thế việc kiểm tra được tôi thực hiện thường xuyên và có kế hoạch cụ thể về nội dung kiểm tra, thời điểm kiểm tra… nhất là kiểm tra việc thực hiện quy chế chuyên môn, thực hiện xây dựng môi trường cho trẻ hoạt động và được kiểm tra một cách cụ thể trên cơ sở giúp đỡ, tạo điều kiện thuận lợi chứ không áp đặt, gò bó, phê phán quá nhiều gây khó khăn phiền toái làm ảnh hưởng đến tâm lý giáo viên. Nhiều giáo viên chỉ chú trọng đến việc trang trí lớp vào đầu năm học và làm rất hình thức với những chủ đề giáo dục tiếp sau đó, chỉ thêm một vài hình ảnh theo chủ đề là thôi. Trong những năm học vừa qua tôi đã tăng cường kiểm tra đột xuất các hoạt động chăm sóc, giáo dục của giáo viên. Yêu cầu giáo viên thực hiện nghiêm túc, thay đổi cách thức, hình ảnh phù hợp với từng góc chơi trong từng chủ đề giáo dục khi trang trí môi trường học tập cho trẻ. Ví dụ: Trong góc Khám phá với chủ đề “Nghề nghiệp” giáo viên sưu tầm các bài tập cho trẻ hoạt động, cô phân chia từng mảng tường có các hình ảnh: ( bác nông dân; cô giáo; bác công nhân xây dựng;thợ mộc; thợ may,…) yêu cầu trẻ tìm đồ dùng dụng cụ; sản phẩm phù hợp của từng nghề. Như với hình ảnh nghề may trẻ tìm cuộn chỉ, cái kéo, mảnh vải, máy khâu, thước đo, Quần áo, váy, màn…Hình ảnh bác nông dân: cái bừa, cái cuốc, cái liềm, máy cày, máy cắt lúa, gạo, ngô,… Với chủ đề “Thế giới động vật” Cô trang trí trên mảng tường nhóm gia cầm; nhóm gia súc; nhóm thủy sản, động vật sống trong rừng: trẻ sẽ phải tìm các con vật, thức ăn, sinh sản, nơi sinh sống phù hợp với từng nhóm cho trước. Trong năm học trước phần lớn giáo viên giữ nguyên vị trí các góc chơi đã xây dựng từ đầu năm đến cuối năm không có sự thay đổi góc chơi. Đối với những lớp có diện tích nhỏ hẹp tôi yêu cầu giáo vên bố trí không quá 5 góc chơi trên một lần hoạt động.Vì thế đầu năm giáo viên đã xây dựng góc chơi nào thì giữ đến tận cuối năm có nhiều góc không được trang trí tổ chức trong cả một năm học.Qua quá trình kiểm tra tôi yêu cầu giáo viên phải linh hoạt xây dựng các góc chơi phù hợp với từng chủ đề để gây hứng thú giúp trẻ tích cực hơn khi tham gia vào các hoạt động. Ví dụ: Chủ đề “Trường mầm non” giáo viên bố trí góc xây dựng nhưng đến chủ đề “ Bản thân” không nên bố trí góc chơi này mà thay bằng góc chơi khác chưa có trong chủ đề trước… Thay đổi góc chơi theo từng ngày hoạt động. Ví dụ: trong góc nghệ thuật có hoạt động Âm nhạc và hoạt động tạo hình thì linh hoạt thay đổi, thứ hai tổ chức góc hoạt động Âm nhạc , thứ ba phải tổ chức hoạt động Tạo hình; Góc Phân vai Thứ ba tổ chức chơi nấu ăn, bán hàng, Thứ tư lại tổ chức chơi gia đình bế em, cho em ăn, bác sỹ khám bệnh cho em bé,… Thay đổi các hình thức hoạt động trong ngày một góc chơi, Ví dụ: trong góc tạo hình: Thứ hai cho trẻ hoạt động nặn, vẽ; thứ năm tổ chức cho trẻ Xé dán, Làm đồ
dùng từ nguyên phế liệu, Trang trí váy, áo, một số đồ dùng khác phù hợp với chủ đề,… Qua quá trình kiểm tra nhắc nhở về xây dựng môi trường hoạt động cho trẻ mà môi trường các nhóm lớp trong trường tôi rất đa dạng phong phú không lớp nào giống lớp nào, không chủ đề nào giống chủ đề nào. Vì vậy các bài tập, các sản phẩm của trẻ cũng rất đa dạng và giúp trẻ có nhiều sáng tạo, mạnh dạn hơn rất nhiều khi tham gia vào các hoạt động giáo dục theo chủ đề. Nhờ đó mà kỹ năng tạo hình, kỹ năng xây dựng môi trường hoạt động của giáo viên cũng được tiến bộ hơn. Biện pháp 6. Tiếp tục phối kết hợp với phụ huynh trong việc xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm Để thực hiện tốt công tác phối kết hợp với các bậc cha mẹ, ngay từ đầu năm học thông qua các buổi họp phụ huynh tôi thực hiện công tác tuyên truyền tới các bậc phụ huynh và nội dung chương trình học của bé, thống nhất một số biện pháp chăm sóc và dạy trẻ, bàn bạc thống nhất về cách tạo ra môi trường học tập tốt cho con em. Phối kết hợp các bậc cha mẹ không chỉ giúp cha mẹ và giáo viên có kiến thức chăm sóc trẻ một cách khoa học, mà còn giúp cha mẹ hiểu được thêm công việc của giáo viên ở lớp cũng như giáo viên hiểu được hoàn cảnh và điều kiện sống của trẻ ở gia đình. Để có biện pháp giáo dục phù hợp, tạo nên mối quan hệ thân thiết, cởi mở, thân thiện giữa phụ huynh và giáo viên. Tuyên truyền để phụ huynh nắm rõ độ tuổi trẻ mầm non “Học bằng chơi, chơi mà học”, việc học và việc dạy không tự nó diễn ra mà giáo viên cần tạo ra các điều kiện để thực hiện. Môi trường giáo dục được thiết kế tốt là điều kiện hỗ trợ hiệu quả cho giáo viên và trẻ thực hiện hoạt động dạy và hoạt động học ở trường mầm non, cho phép trẻ tham gia một cách tích cực, chủ động và càng độc lập hơn. Chính vì vậy trong năm học 2019 - 2020 này bản thân tôi đã tổ chức nhiều hoạt động thiết thực như sinh hoạt chuyên môn cụm. Tổ chức thi thiết kế gian hàng cho trẻ trải nghiệm, thiết kế môi trường học tập, thiết kế các bài tập mặt sàn, bài tập mở,... đặc biệt là tổ chức cho phụ huynh tham gia cùng con gói bánh chưng ngày tết, tham gia hội chợ triển lãm... Để phụ huynh hỗ trợ, giúp đỡ nhà trường một cách tự giác, tích cực tôi đã triển khai kế hoạch, thông qua mục đích yêu cầu của việc tạo môi trường là vô cùng quan trọng đối với trẻ mầm non, thực trạng về môi trường của trường, của lớp để phụ huynh đóng góp ý kiến, đóng góp về ý tưởng, công sức, tiền của. Chính vì vậy mà phụ huynh đã đồng thuận, nhất trí cao trong việc nêu ra ý tưởng, chuẩn bị các nguyên vật liệu như lốp xe, đá, sỏi,... Ủng hộ kinh phí mua sắm các loại họa báo, sách tranh, giấy xốp màu, giấy roky, bìa meka, giấy bi tít,... để trang trí tạo môi trường trong và ngoài lớp học. Trong năm học tôi còn mạnh dạn tham mưu với hội trưởng hội phụ huynh các nhóm lớp phối kết hợp với giáo viên trong nhà trường tạo môi trường trong và ngoài lớp học vừa đẹp, vừa mang lại hiệu quả giáo dục cho trẻ ở mọi lúc, mọi nơi. Việc tuyên truyền đến cha mẹ học sinh để nhận sự phối hợp với nhà trường trong các hoạt động, đã góp phần đẩy mạnh chất lượng giáo dục toàn diện trong nhà trường. Nhà trường sẽ tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phối kết hợp
với cha mẹ học sinh, đổi mới các biện pháp thực hiện trong công tác phối kết hợp giữa hai bên để không ngừng nâng cao chất lượng, hiệu quả chăm sóc giáo dục trẻ toàn diện theo hướng tích cực và bền vững. *. Kết quả đạt được - Về cơ sở vật chất, khuôn viên môi trường bên ngoài lớp học: Nhà trường có đủ phòng học cho trẻ hoạt động. Diện tích, khuôn viên sân vườn được trang trí màu sắc hài hòa, đẹp, trẻ có thể vừa chơi mà học.Các đồ dùng đồ chơi ngoài trời đa dạng chủng loại. Các khu vực vườn hoa, sân An toàn giao thông, vườn cổ tích, sân chơi có đồ chơi ngoài trời, khu trải nghiệm, khu vui chơi vận động,... được bố trí phù hợp. - Môi trường bên trong lớp học: Các lớp học đã biết phối hợp với phụ huynh trong việc trang trí tạo môi trường mới mẻ cho trẻ vừa học, vừa chơi. Các lớp có đủ đồ dùng đồ chơitự làm bền đẹp, sắp xếp mã hóa đúng theo thông tư hướng dẫn giúp trẻ dễ lấy. Hệ thống các bài tập mở được giáo viên thiết kế phù hợp với khả năng và yêu cầu của trẻ, Các nguyên vật liệu mở từ thiên nhiên được chú trọng đa dạng, phong phú đáp ứng đủ nhu cầu cho trẻ hoạt động. - Đối với giáo viên: Xác định được vai trò, định hướng các hoạt động cho trẻ, luôn tạo cho trẻ phát huy tính tích cực và độc lập, rè luyện kỹ năng sống cho trẻ. Có kinh nghiệm trong việc tổ chức môi trường giá dục cho trẻ theo chuyên đề lấy trẻ làm trung tâm. Sự quan tâm ủng hộ từ phía phụ huynh, kết hợp với sự chịu khó sưu tầm học hỏi, nghiên cứu sáng tạo, khéo léo, tận tụy của các giáo viên trong việc xây dựng môi trường và tự làm đồ dùng đồ chơi nên các bé được học tập, vui chơi trong môi trường lành mạnh, an toàn, thân thiện, cởi mở, giúp trẻ chủ động, khám phá, trải nghiệm các hoạt động theo nhu cầu, phù hợp với độ tuổi. Ở đó trẻ được học, mà chơi, Chơi mà học; được bổ sung, củng cố, rèn luyện các kỹ năng. - Đối với phụ huynh: Đa số phụ huynh hưởng ứng nhiệt tình ủng hộ cao. Giữa nhà trường - giáo viên - phụ huynh có sự hợp tác tích cực. Nhiều phụ huynh ngày càng tin tưởng, chăm lo hơn đến môi trường học tập của trẻ. Có ý thức đóng góp đồ dùng, đồ chơi, các nguyên vật liệu, trang thiết bị trong, ngoài lớp. - Đối với trẻ: Hình thành cho trẻ những mối quan hệ tốt với trường, lớp, với gia đình, bạn bè và xã hội. Phát triển kiến thức về môi trường xung quanh và những kinh nghiệm trong đời sống, đảm bảo an toàn về thể chất và tâm lý, và đáp ứng nhu cầu của trẻ. Môi trường tốt trẻ sẽ tích cực tham gia hoạt động khám phá, qua đó kỹ năng của trẻ được củng cố. Nhiều trẻ tỏ ra mạnh dạn tự tin trong giao tiếp, khả năng sáng tạo được bộc lộ rõ rệt thể hiện trong kết quả khảo sát trẻ. PHẦN III: KẾT LUẬN Từ những giải pháp và việc làm cụ thể được nêu trên, chất lượng xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm của giáo viên đã có những bước chuyển biến rõ rệt. 3.1. Về ý nghĩa của đề tài: Qua việc nghiên cứu và ứng dụng sáng kiến: "Một số biện pháp chỉ đạo giáo viên tiếp tục xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm" đã mang lại
hiệu quả rất lớn trong việc dạy và học: Trẻ tích cực hoạt động, tự khám phá bằng các giác quan, chú trọng đến giáo dục cá nhân, kết hợp giáo dục trong nhóm giữa hoạt động chung và hoạt động góc, tăng cường giao tiếp giữa cô và trẻ. Giáo viên linh hoạt, sáng tạo không bị gò bó khi tổ chức các hoạt động cho trẻ nhất là hoạt động chung có mục đích học tập và hoạt động góc chơi, giáo viên có thể sử dụng tối đa nguồn nguyên vật liệu sẵn có ở địa phương, để làm phong phú các hoạt động của trẻ, trẻ ham học nghiên cứu tìm tòi khám phá giao tiếp ngôn ngữ tình cảm. Đối với giáo viên biết cách sắp xếp môi trường học tập phù hợp, chất lượng chuyên môn của bản thân và đồng nghiệp được nâng lên rõ rệt, bản thân nắm vững phương pháp dạy đổi mới lấy trẻ làm trung tâm, có hình thức các tiết dạy linh hoạt sáng tạo, có tác phong sư phạm tốt, biết lồng ghép đan xen giữa các bộ môn để giáo dục trẻ phù hợp, các cháu học có nền nếp có chất lượng. 3.2. Bài học kinh nghiệm Từ những kết quả đạt được, cũng như những hạn chế, tồn tại bản thân tôi trong quá trình thực hiện đã thể hiện đúng và đầy đủ quy trình nghiên cứu nghiêm túc và khách quan đó là: - Nghiên cứu một số lý luận và thực tiễn liên quan đến việc xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm. Đánh giá thực trạng về vấn đề xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâmcủa nhà trường, mức độ tiếp thu kiến thức, sự hứng thú của trẻ. Tích cực tổ chức hội thảobồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ cho giáo viên. Xây dựng kế hoạch "Xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm". - Xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm. - Làm đồ dùng đồ chơi để phục vụ dạy và học. - Tăng cường công tác kiểm tra, đánh giá đột xuất giúp giáo viên tích cực xây dựng môi trường cho trẻ hoạt động. - Phối kết hợp với các bậc phụ huynh trong việc xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm. - Thực hiện xây dựng môi trường giáo dục trẻ trong suốt những năm qua đã đem lại kết quả và chuyển biến tốt trong phương pháp giáo dục trẻ, qua đổi mới đã tạo cơ hội cho trẻ được tìm tòi khám phá phát huy năng lực sẵn có của mình, trẻ được hoạt động một cách thoải mái ở các góc chơi, kích thích sự tò mò, ham hiểu biết của trẻ, tạo điều kiện cho trẻ được hoạt động với các nguyên liệu sẵn có. 2. Kiến nghị - Đới với Phòng GD&ĐT Lệ Thủy + Tăng cường tổ chức nhiều tiết dạy hội thảo tại trường chất lượng cao của huyện. - Đối với Giáo viên + Cần tăng cường công tác nguyên cứu tài liệu, tự bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ cho bản thân, thăm lớp dự giờ đồng nghiệp để thực hiện có hiệu quả chuyên đề.
Như vậy, chúng ta có thể khẳng định rằng: Trường mầm non là môi trường thuận lợi để hình thành các kỹ năng xã hội cho trẻ: Đảm bảo môi trường giao tiếp thân thiện, hòa đồng, ấm cúng, cởi mở giữa cô và trẻ, giữa trẻ với trẻ, giữa trẻ với môi trường xung quanh. Quan hệ giữa cô và trẻ, người lớn với trẻ phải thể hiện tình cảm yêu thương, thái độ tôn trọng, tin tưởng trẻ, tạo cơ hội cho trẻ bộc lộ những suy nghĩ, tâm tư nguyện vọng của mình. Tạo điều kiện cho trẻ giao tiếp và thể hiện sự quan tâm của mình đối với mọi người, đối với sự vật hiện tượng gần gũi xung quanh. Mọi cử chỉ, lời nói, việc làm của cô giáo và người lớn phải luôn mẫu mực để trẻ noi theo. Mối quan hệ giữa trẻ với trẻ là quan hệ bạn bè cùng học cùng chơi, đoàn kết, hợp tác, chia sẻ, đồng cảm, học hỏi lẫn nhau. Giáo viên cần nhạy cảm để tận dụng các mối quan hệ giữa trẻ với trẻ để giáo dục trẻ và có sự thống nhất giữa trường mầm non, gia đình và cộng đồng xã hội trong việc chăm sóc, giáo dục trẻ Trên đây là "Một số biệnpháp chỉ đạo giáo viên tiếp tục xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm"rất mong được sự góp ý bổ sung của các đồng nghiệp, của cấp trên để sáng kiến được hoàn thiện hơn và có thể được nhân rộng đề tài tới các đơn vị bạn trong và ngoài huyện. Tôi xin chân thành cảm ơn!