SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO ĐỒNG NAI<br />
TRƢỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG SÔNG RAY<br />
<br />
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM<br />
NGHIÊN CỨU THIẾT KẾ TÀI LIỆU ĐIỆN TỬ<br />
HỖ TRỢ DẠY HỌC VẬT LÍ 10<br />
TRUNG HỌC PHỔ THÔNG<br />
Người thực hiện: Phan Só<br />
Lĩnh vực nghiên cứu:<br />
Quản lí giáo dục:<br />
Phƣơng pháp dạy học bộ môn:<br />
Phƣơng pháp giáo dục:<br />
Lĩnh vực khác:<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
Có đính kèm:<br />
Mô hình.<br />
<br />
Phần mềm.<br />
<br />
Phim ảnh.<br />
<br />
SƠ LƢỢC LÝ LỊCH<br />
-1-<br />
<br />
Hiện vật<br />
<br />
I. THÔNG TIN CHUNG VỀ CÁ NHÂN<br />
1. Họ và tên:<br />
<br />
PHAN SÓ<br />
<br />
2. Ngày, tháng, năm sinh:<br />
<br />
08 -03 -1983<br />
<br />
3. Nam, nữ:<br />
<br />
Nam<br />
<br />
4. Địa chỉ:<br />
<br />
XUAÂN TAÂY –CAÅM MYÕ – ÑOÀNG NAI<br />
<br />
5. Điện thoại:<br />
<br />
0985046040<br />
<br />
6. Fax:<br />
7. Chức vụ cao nhất:<br />
<br />
Giáo viên giảng dạy Vaät Lí<br />
<br />
8. Đơn vị công tác:<br />
<br />
Trƣờng THPT Sông Ray<br />
<br />
II. TRÌNH ĐỘ ĐÀO TẠO<br />
-<br />
<br />
Học vị (hoặc trình độ chuyên môn nghiệp vụ cao nhất): Cử nhân sƣ phạm<br />
<br />
-<br />
<br />
Nơi đào tạo:<br />
<br />
Đại học Sƣ phạm Thành phố Hồ Chí Minh<br />
<br />
-<br />
<br />
Năm tốt nghiệp:<br />
<br />
2005<br />
<br />
-<br />
<br />
Chuyên ngành đào tạo:<br />
<br />
Vaät Lí<br />
<br />
III. KINH NGHIỆM KHOA HỌC<br />
-<br />
<br />
Lĩnh vực chuyên môn:<br />
<br />
Vaät Lí<br />
<br />
-<br />
<br />
Số năm kinh nghiệm:<br />
<br />
7 năm<br />
<br />
-<br />
<br />
Khối lớp đã dạy:<br />
<br />
10, 11, 12<br />
<br />
-2-<br />
<br />
MỤC LỤC..........................................................................................<br />
Danh mục viết tắt......................................................................................................<br />
I. Lí do chọn đề tài…………………………………………………………………<br />
II. Mục tiêu của đề tài…………………………………………………………….<br />
III. Phạm vi nghiên cứu………………………………………………………….<br />
IV. Phƣơng pháp nghiên cứu……………………………………………………..<br />
Chƣơng 1: CƠ SỞ LÍ LUẬN CỦA VIỆC TÍCH CỰC HOÁ HOẠT ĐỘNG NHẬN<br />
THỨC CỦA HỌC SINH VÀ ỨNG DỤNG CỦA CÔNG NGHỆ THÔNG TIN TRONG<br />
DẠY HỌC VẬT LÍ<br />
1.1. Cơ sở tâm lí học …………………………………………………………….<br />
1.1.1. Khái niệm hoạt động…………………………………………………….…<br />
1.1.2. Cấu trúc của hoạt động…………………………………………………….<br />
1.2. Cơ sở lý luận về phƣơng pháp dạy học theo hƣớng tích cực …………….<br />
1.2.1. Hoạt động nhận thức vật lí của học sinh …………………………………<br />
1.2.2. Tích cực hoá hoạt động nhận thức của học sinh …………………………<br />
1.2.3. Tổ chức tình huống học tập ........................................................................<br />
1.3. Cơ sở của việc ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học……………<br />
1.3.1. Cơ sở lí luận của việc ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học……..<br />
1.3.2. Cơ sở thực tiễn của việc ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học…..<br />
1.3.3. Đổi mới phƣơng pháp dạy học với sự hỗ trợ của phần mềm dạy học……<br />
1.4. Tài liệu điện tử hỗ trợ dạy học vật lí 10 THPT…………………………..<br />
1.4.1. Khái niệm tài liệu điện tử hỗ trợ dạy học vật lí 10 THPT………………..<br />
1.4.2. Chức năng hỗ trợ dạy học của tài liệu điện tử…………………….………<br />
1.5. Kết luận chƣơng 1…………………………………………………………..<br />
Chƣơng 2 : NGHIÊN CỨU THIẾT KẾ TÀI LIỆU ĐIỆN TỬ HỖ TRỢ DẠY<br />
HỌC PHẦN ĐỘNG HỌC CHẤT ĐIỂM VẬT LÍ 10 TRUNG HỌC PHỔ THÔNG<br />
2.1. Nghiên cứu nội dung phần Động học chất điểm……………………………<br />
2.1.1. Đặc điểm của phần động học………………………………………………..<br />
2.1.2. Phân tích nội dung kiến thức và phƣơng pháp hình thành các khái niệm<br />
cơ bản trong sách giáo khoa vật lí 10 Ban cơ bản……………………………<br />
2.1.3.1. Hệ quy chiếu……………………………………………………….<br />
2.1.3.2. Vận tốc……………………………………………………………..<br />
2.1.3.3. Gia tốc……………………………………………………………...<br />
2.1.3.4. Gia tốc trong chuyển động tròn đều……………………………….<br />
2.1.3.5. Tính tƣơng đối của chuyển động. Công thức cộng vận tốc………..<br />
2.2. Quy trình thiết kế tài liệu điện tử hỗ trợ dạy học …………………………..<br />
2.2.1. Nghiên cứu sử dụng Dreamweaver ………………………………………<br />
<br />
-3-<br />
<br />
2.2.2. Lập kế hoạch, xây dựng cấu trúc của tài liệu điện tử……………………..<br />
2.2.3. Thiết kế tài liệu điện tử một bài học cụ thể : (Bài 1. Chuyển động cơ)….<br />
2.2.3.1. Thiết kế trang web trình bày phần Kiến thức trọng tâm…………<br />
2.2.3.2. Thiết kế giáo án………………………………………………….<br />
2.2.3.3. Xây dựng bài giảng điện tử trên Powerpoint…………………….<br />
2.2.3.4. Thiết kế trang web trình bày phần thông tin bổ sung của bài học…<br />
2.2.3.5. Thiết kế trang web câu hỏi…………………………………………<br />
2.2.3.6. Thiết kế trang web bài tập………………………………………….<br />
2.2.3.7. Xây dựng bài tự ôn tập và tự kiểm tra bằng trắc nghiệm…………..<br />
2.2.3.8. Xây dựng chức năng tra cứu các thuật ngữ vật lí…………………..<br />
2.2.4. Cách thiết kế tài liệu điện tử cho phần Động học chất điểm…………………<br />
2.2.5. Chỉnh sửa và ghi đĩa để sử dụng……………………………………………..<br />
2.3. Hƣớng dẫn sử dụng tài liệu điện tử trong dạy học vật lí……………………<br />
2.3.1. Một số yêu cầu đối với hệ thống…………………………………………….<br />
2.3.2. Hƣớng dẫn sử dụng tài liệu điện tử trong dạy học……………………………<br />
2.3.2.1. Hƣớng dẫn chung cách vận hành TLĐT.….........................................<br />
2.3.2.2. Tài liệu điện tử hỗ trợ hoạt động dạy cho giáo viên….......................<br />
2.3.2.3. Tài liệu điện tử hỗ trợ học sinh tự học ........................................…..<br />
2.3.3. Một số yêu cầu đối với ngƣời sử dụng tài liệu điện tử……………………….<br />
2.3.4. Một số hạn chế của tài liệu điện tử……………………………………………<br />
<br />
2.4.<br />
Kết<br />
luận<br />
2…………………………………………………………….<br />
KẾT LUẬN VÀ ĐỀ NGHỊ.....................................................................................<br />
TÀI LIỆU THAM KHẢO........................................................................................<br />
<br />
-4-<br />
<br />
chương<br />
<br />
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT<br />
TT<br />
<br />
Viết tắt<br />
<br />
Viết đầy đủ<br />
<br />
TT<br />
<br />
Viết tắt<br />
<br />
Viết đầy đủ<br />
<br />
1<br />
2<br />
3<br />
4<br />
5<br />
6<br />
<br />
CNTT<br />
ĐC<br />
GV<br />
HS<br />
MVT<br />
PPDH<br />
<br />
Công nghệ thông tin<br />
Đối chứng<br />
Giáo viên<br />
Học sinh<br />
Máy vi tính<br />
Phƣơng pháp dạy học<br />
<br />
7<br />
8<br />
9<br />
10<br />
11<br />
12<br />
<br />
PMDH<br />
QTDH<br />
SGK<br />
THPT<br />
TLĐT<br />
TN<br />
<br />
Phần mềm dạy học<br />
Quá trình dạy học<br />
Sách giáo khoa<br />
Trung học phổ thông<br />
Tài liệu điện tử<br />
Thực nghiệm<br />
<br />
MỞ ĐẦU<br />
I. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI<br />
Những thành tựu của công nghệ tin học ngày nay đang từng ngày, từng giờ<br />
xâm nhập sâu rộng đến hầu hết mọi lĩnh vực đời sống kinh tế và xã hội tác động<br />
mạnh mẽ đến sự phát triển khoa học và giáo dục của mỗi quốc gia.<br />
Trƣớc những vận hội và thách thức mới trong xu thế hội nhập toàn cầu, đòi<br />
hỏi đất nƣớc ta phải đào tạo ra những thế hệ con ngƣời lao động mới thông minh,<br />
năng động và sáng tạo, thích ứng với nền kinh tế toàn cầu-nền kinh tế tri thức.<br />
Để đạt đƣợc mục đích đó, một trong những nhiệm vụ quan trọng mà nhà<br />
trƣờng phải quan tâm là đổi mới PPDH. Đây là mục tiêu lớn đƣợc Đảng, Nhà nƣớc<br />
và Ngành Giáo dục và Đào tạo đặt ra, mục tiêu này đã và đang đƣợc thực hiện một<br />
cách tích cực trong những năm vừa qua và những năm sắp tới. Nghị quyết Hội<br />
nghị lần thứ hai Ban chấp hành Trung ƣơng Đảng khoá VIII chỉ rõ:<br />
"Đổi mới mạnh mẽ phương pháp giáo dục - đào tạo, khắc phục lối truyền<br />
thụ một chiều, rèn luyện thành nếp tư duy sáng tạo của người học. Từng bước áp<br />
dụng các phương pháp tiên tiến và phương tiện hiện đại vào QTDH…"<br />
Về vấn đề đổi mới PPDH, Chiến lƣợc phát triển giáo dục 2001-2010, ở mục<br />
5.2 ghi rõ: "Đổi mới và hiện đại hóa phương pháp giáo dục. Chuyển từ việc truyền<br />
thụ tri thức thụ động, thầy giảng, trò ghi sang hướng dẫn người học chủ động tư<br />
duy trong quá trình tiếp cận tri thức; dạy cho người học phương pháp tự học, tự<br />
thu nhận thông tin một cách có hệ thống và có tư duy phân tích, tổng hợp, phát<br />
triển năng lực của mỗi cá nhân; tăng cường tính chủ động, tính tự chủ của HS<br />
trong quá trình học tập…"<br />
Điều 28, mục 2 của Luật Giáo dục (2005) cũng quy định: "Phương pháp<br />
giáo dục phổ thông phải phát huy tính tích cực, tự giác, chủ động, sáng tạo của<br />
HS, phù hợp với đặc điểm của từng lớp học, môn học, bồi dưỡng phương pháp tự<br />
học, rèn luyện kĩ năng vận dụng kiến thức vào thực tiễn; tác động đến tình cảm,<br />
đem lại niềm vui, hứng thứ học tập cho HS ".<br />
Trong quá trình đổi mới PPDH thì phƣơng tiện dạy học đóng một vai trò hết<br />
sức quan trọng. Các phƣơng tiện dạy học hiện đại có ứng dụng CNTT ngày càng<br />
phổ biến rộng rãi với những ƣu thế vƣợt trội đã tạo ra hiệu quả tích cực cho<br />
QTDH.<br />
Hiện nay Bộ Giáo dục và Đào tạo đang triển khai biên soạn lại SGK mới và<br />
tiến hành phân ban ở cấp THPT bắt đầu từ năm học 2006-2007, nên việc thay đổi,<br />
-5-<br />
<br />