zunia.vn

Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z

zunia.vn

» Tài Liệu Phổ Thông

» Sáng kiến kinh nghiệm

Sáng kiến kinh nghiệm: Sử dụng bản đồ - AtLát trong dạy học địa lý

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:5

Báo xấu

32
lượt xem 2
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục đích nghiên cứu của đề tài là hướng dẫn học sinh các kĩ năng về bản đồ, lược đồ, kĩ năng vẽ bản đồ, kĩ năng sử dụng tranh ảnh địa lý. Góp phần nâng cao kết quả học tập nhằm giáo dục con người mới phát triển tồn diện. Mời các bạn tham khảo!

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Sáng kiến kinh nghiệm: Sử dụng bản đồ - AtLát trong dạy học địa lý

SKKN: Sử dụng bản đồ – Atlát dạy học trong Địa lí SỬ DỤNG BẢN ĐỒ - ATLÁT TRONG DẠY HỌC ĐIA LÝ I. Phần mở đầu: 1. Lí do chọn đề tài: Các thiết bị dạy học địa lí gồm bản đồ, lược đồ. biểu đồ, tranh ảnh…..Đây là nguồn kiến thức, chứ không phải dùng thiết bị dạy học để minh họa cho kiến thức. Là GV giảng dạy địa lí ai cũng đều phải luôn luôn có ý thức và thói quen giảng dạy bằng bản đồ - Atlát vì từ quan sát, phân tích hoặc khai thác những màu sắc và ước hiệu trên bản đồ sẽ tìm ra nội dung kiến thức địa lí, sẽ thấy được mối liên hệ giữa các yếu tố địa lí trên bản đồ và từ đó thấy được quy luật của địa lí tự nhiên. Như vậy hướng dẫn học sinh quan sát bản đồ để tìm ra nội dung kiến thức của bài học là một trong những biện pháp giúp cho kiến thức học sinh trở nên những kiến thức tự giác và tích cực đối với đặc trưng của bộ môn địa lí. Nhưng các kĩ năng sử dụng các thiết bị này của học sinh còn nhiều hạn chế. Đó chính là lí do cấp thiết tôi chọn đề tài: “Sử dụng bản đồ - AtLát trong dạy học địa lý” 2. Mục đích nghiên cứu: - Hướng dẫn học sinh các kĩ năng về bản đồ, lược đồ, kĩ năng vẽ bản đồ, kĩ năng sử dụng tranh ảnh địa lý. Góp phần nâng cao kết quả học tập nhằm giáo dục con người mới phát triển tồn diện. 3. Đối tượng nghiên cứu: -Học sinh bậc THCS -Học sinh THCS Trần Hào 4. Nhiệm vụ nghiên cứu: Nhằm phục vụ quá trình dạy học theo phương pháp đổi mới phát huy tích cực học sinh, học sinh là một chủ thể tích cực trong quá trình học. 5. Phương pháp nghiên cứu: Các phương pháp có liên quan đến lí luận dạy học đổi mới. II. Nội dung đề tài: Chương I : Cơ sở lí luận liên quan đến đề tài nghiên cứu: 1. Cơ sở pháp lí : Trong đổi mới phương pháp dạy học, các thiết bị dạy học bản đồ là nguồn kiến thức, chứ không phải sử dụng bản đồ để minh họa cho kiến thức. 2. Cơ sở lý luận : Xuất phát từ đặc trưng bộ mơn địa lý. “Từ trực quan sinh động đến tư duy trừu tượng, từ tư duy trừu tượng quay về thực tiễn”. Trường THCS Trần Hào Giáo viên: Nguyễn Thị 3 Phụng
SKKN: Sử dụng bản đồ – Atlát dạy học trong Địa lí 3. Cơ sở thực tiễn: Qua việc dạy học địa lý, tơi nhận thấy học sinh rất e ngại khi chỉ bản đồ, lược đồ, kĩ năng vẽ biểu đồ học sinh còn nhiều hạn chế. Chương II :Thực trạng đề tài nghiên cứu: 1. Khái quát phạm vi : HS bậc THCS –HS THCS Trần Hào 2. Thực trạng đề tài nghiên cứu: Học sinh lười học, nhút nhác e ngại khi sử dụng các thiết bị dạy học, chưa có thật sự đầu tư ham học bộ môn địa lý. 3. Nguyên nhân của thực trạng: Phụ huynh và học sinh cho rằng địa lý là mơn phụ, không thi tốt nghiệp, chuyển cấp … Chương III: Biện pháp, giải pháp chủ yếu để thực hiện đề tài 1-Cơ sở đề xuất giải pháp : - Nhằm đổi mới phương pháp giảng dạy theo hướng phát huy tính tích cực học sinh ,gây hứng thú học tập bộ môn - Nâng cao chất lương giáo dục 2-Các giải pháp chủ yếu : - Tổ chức khảo sát chất lượng các đối tượng học sinh để nắm thực trạng -Xây dựng nội dung kế hoạch thực hiện 3-Tổ chức thực hiện : *. Bản đồ, lược đồ Bản đồ – Atlát là nguồn kiến thức quan trọng và được coi như quyển Sgk Địa lý thứ hai của học sinh. Khi tổ chức cho học sinh làm việc với bản đồ, Giáo viên cần lưu ý hướng dẫn học sinh khai thác kiến thức trên bản đồ theo các bước sau: (1) Đọc tên bản đồ để biết nội dung địa lý được thể hiện trên bản đồ là gì. Ví dụ : bản đồ nông nghiệp Việt Nam cĩ nội dung thể hiện sự phân bố của các cây trồng vật nuôi trên đất nước ta. (2) Đọc bản chú giải để biết cách người ta thể hiện đối tượng đó trên bản đồ như thế nào? Bằng các kí hiệu gì? Bằng các màu sắc gì? (3) Dựa vào các kí hiệu, màu sắc trên bản đồ để xác định vị trí của các đối tượng địa lý. (4) Liên kết, đối chiếu, so sánh các kí hiệu với nhau để tìm ra đặc điểm của đối tượng được thể hiện trực tiếp trên bản đồ. Trường THCS Trần Hào Giáo viên: Nguyễn Thị 4 Phụng
SKKN: Sử dụng bản đồ – Atlát dạy học trong Địa lí (5) Dựa vào bản đồ, kết hợp với kiến thức địa lí đã học, vận dụng các thao tác tư duy (so sánh, phân tích, tổng hợp) để phát hiện các đặc điểm hoặc mối quan hệ địa lí không thể hiện trực tiếp trên bản đồ (đó là mối quan hệ giữa các yếu tố tự nhiên, các yếu tố kinh tế với nhau, giữa các yếu tố tự nhiên và kinh tế) nhằm giải thích sự phân bố hay đặc điểm của các đối tượng, hiện tượng địa lý. Ví dụ : Khi khai thác kiến thức từ bản đồ phân bố công nghiệp Việt Nam học sinh cần phải đi theo các bước sau: - Đọc tên lược đồ : “Công nghiệp Việt Nam”. - Xem bảng chú giải để biết: Các ngành công nghiệp được thể hiện bằng kí hiệu gì? Các trung tâm công nghiệp được thể hiện như thế nào về quy mô. - Dựa vào các kí hiệu thể hiện trên bản đồ, xác định vị trí và quy mô của các trung tâm công nghiệp, sự phân bố các ngành công nghiệp. - Nêu nhận xét về sự phân bố các ngành công nghiệp và các trung tâm công nghiệp. - Dựa vào bản đồ, kết hợp với kiến thức đã học, xác lập mối quan hệ giữa các nhân tố ảnh hưởng tới sự phát triển, phân bố công nghiệp với cơng nghiệp để giải thích về sự phân bố của ngành công nghiệp nói chung, sự phân bố của một số ngành và trung tâm nói riêng ở nước ta. *. Biểu đồ: GV cần hướng dẫn HS phân tích biểu đồ theo các bước: (1) Đọc tên của biểu đồ xem biểu đồ thể hiện hiện tượng gì (gia tăng dân số, cơ cấu kinh tế …)? (2) Quan sát tồn bộ biểu đồ để biết các đại lượng thể hiện trên biểu đồ là gì? (Số dân, các ngành kinh tế …) trên lãnh thổ nào và thời gian nào? Các đại lượng đĩ được thể hiện trên biểu đồ như thế nào (theo đường cột, hình quạt)? Trị số của các đại lượng được tính bằng gì (triệu người, kg, % …). (3) Đối chiếu, so sánh độ lớn của các hợp phần (biểu đồ cột chồng, biểu đồ quạt, biểu đồ miền), chiều cao của các cột (biểu đồ cột) hoặc độ dốc của đồ thị (biểu đồ đường), kết hợp các số liệu (nếu có) rút ra nhận xét về các đối tượng và hiện tượng địa lí được thể hiện trên biểu đồ. (4) Kết hợp kiến thức đã học, xác lập các mối quan hệ để giải thích. * Bảng số liệu thống kê: Trường THCS Trần Hào Giáo viên: Nguyễn Thị 5 Phụng
SKKN: Sử dụng bản đồ – Atlát dạy học trong Địa lí Khi hướng dẫn học sinh phân tích bảng số liệu, giáo viên cần giúp học sinh nắm được trình các bước như sau: + Đọc tiêu đề của bảng số liệu thống kê để nắm được chủ đề của bảng số liệu đó. + Hiểu được các đặc trưng khơng gian, thời gian của các đại lượng được trình bày trong bảng. + Tìm các trị số lớn nhất, nhỏ nhất, trung bình. + Xử lý các số liệu đã cho theo yêu cầu của bài tập (khi cần). + Xác lập mối quan hệ giữa các số liệu, so sánh, đối chiếu các số liệu theo cột, theo hàng để rút ra nhận xét. + Đặt ra các câu hỏi để giải đáp trong khi phân tích, tổng hợp các số liệu nhằm tìm ra kiến thức mới. Khi hướng dẫn học sinh khai thác kiến thức từ các bảng số liệu thống kê (hoặc các số liệu riêng rẽ), cần lưu ý học sinh: - Không bỏ số liệu nào. - Phân tích các số liệu tổng quát trước khi đi vào số liệu cụ thể. học sinh nêu lên những ý quan trọng nhất trong đoạn băng hình vừa xem. Tùy từng trường hợp, nếu cần, giáo viên có thể bật lại băng để học sinh xem hoặc giáo viên sẽ bổ sung thêm những ý chính mà hình ảnh chưa nêu được rõ. (*) Kết thúc: Khi hết băng, giáo viên yêu cầu học sinh nêu những ý chính đã nhận thức được qua băng (hoặc đoạn băng) đã xem. Cuối cùng giáo viên tóm tắt, củng cố và khắc sâu những nội dung chính được thể hiện qua băng hình theo mục đích, yêu cầu của bài. Trên cơ sở các bước hướng dẫn học sinh khai thác kiến thức từ bản đồ, tranh ảnh địa lý, băng hình, giáo viên có thể vận dụng các bước này một cách linh hoạt khi hướng dẫn học sinh khai thác kiến thức từ các PTDH địa lí khác như các mô hình, đĩa mềm …. Chương IV: Kết quả của đề tài nghiên cứu Bản thân tôi dạy bộ môn địa lý bậc THCS. Đặc biệt là dạy trực tiếp địa K8 thường xuyên gắn với bản đồ địa lý trong quá trình dạy học theo phương châm: “Học địa lý bắt đầu từ bản đồ và kết thúc cũng từ bản đồ”. Kết quả năm học 2010 - 2011 Tổng số khối 8: 168 ( 5 lớp) Giỏi 25 HS: 15.5 % Khá 50 HS: 31.1% Yếu 26 HS: 16.1% Trường THCS Trần Hào Giáo viên: Nguyễn Thị 6 Phụng
SKKN: Sử dụng bản đồ – Atlát dạy học trong Địa lí Kém 2 HS: 1.2% Đạt trung bình trở lên 133 HS: 82.7% Qua áp dụng dạy học địa lý ngoài bản đồ ra còn kết hợp với việc áp dụng At lát địa lý Việt Nam thì bản thân tôi thấy đa số các em khai thác kiến thức rất tốt qua At lát địa lý Việt Nam, khi các em lên bảng chỉ trên bản đồ một cách thành thạo. Kết quả các em nhớ bài một cách sâu sắc có hệ thống, biết phân tích, giải thích một số đối tượng địa lý vững vàng trên bảng đồ. Sở dĩ có kết quả đó là do các em chuẩn bị tốt việc sử dụng At lát từ ở nhà, dưới sự hướng dẫn của bản thân ở những tiết học trước. Kết quả qua KSCL đầu năm: Số HS khá, giỏi tăng lên, yếu và kém giảm. Cụ thể: Tổng số HS khối 8 4 lớp (144 HS) - Đạt khá giỏi: 90 HS 62.5% - Trung bình: 48 HS 53.5% - Yếu: 5 HS 4.2% - Kém 0 Đạt trung bình trở lên: 95.8% tăng so với năm học 2010 - 2011 III. Kết luận và kiến nghị : 1. Kết luận : Việc rèn luyện các kĩ năng địa lí cho học sinh là một việc làm cần thiết. Đĩ là một quá trình lâu dài cần phải có sự hợp tác, tích cực của cả giáo viên và học sinh. Đòi hỏi người giáo viên phải nhiệt tình giảng dạy, đầu tư nhiều trong phương pháp đổi mới dạy học, học sinh phải chuẩn bị kỹ bài học theo sự hướng dẫn giáo viên. Có như vậy thì hiệu quả dạy và học sẽ ngày càng nâng cao. 2-Kiến nghị: Đặc biệt giáo viên dạy bộ mơn Địa lí, nhất là dạy về các tiết thực hành đọc và hướng dẫn trên Bản đồ thì cần phải có Bản đồ -Atlat, đôi lúc nhà trường cịn thiếu những thiết bị đồ dùng dạy học khơng thể đáp ứng cho học sinh tốt và để dạy tiết dạy đó, Vì vậy nhà trường cũng như tổ kiến nghị với phòng GD và Sở GD cung cấp một số Bản đồ - Atlat có liên quan tới bộ môn Địa lí để GV có đầy đủ Đồ dùng dạy học để hướng dẫn HS hiểu và học tốt hơn. Người viết Nguyễn Thị Phụng Trường THCS Trần Hào Giáo viên: Nguyễn Thị 7 Phụng

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

THÔNG TIN

TRỢ GIÚP

HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG

Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.