Sáng kiến kinh nghiệm THCS: Một số biện pháp giáo dục học sinh chưa ngoan ở trường THCS Đoàn Thị Điểm

Chia sẻ: Nguồn SKKN | Ngày: | Loại File: DOC | Số trang:24

Thêm vào BST

Báo xấu

42
lượt xem 9
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục tiêu nghiên cứu của đề tài là giúp cho học sinh phát triển toàn diện về đạo đức, trí tuệ, thể chất, thẩm mỹ và các kỹ năng cơ bản nhằm hình thành nhân cách con người Việt Nam Xã hội Chủ nghĩa, xây dựng tư cách và trách nhiệm công dân.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Sáng kiến kinh nghiệm THCS: Một số biện pháp giáo dục học sinh chưa ngoan ở trường THCS Đoàn Thị Điểm

MỤC LỤC STT NỘI DUNG TRANG 1 Mục lục 1 2 I/ Phần mở đầu 2 – 5 3 Lý do chọn đề tài 2 – 4 4 Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài 4 – 5 5 Đối tượng nghiên cứu 5 6 Giới hạn của đề tài 5 7 Phương pháp nghiên cứu 5 8 II/ Phần nội dung 5 – 18 9 Cơ sở lí luận 5 – 6 10 Thực trạng vấn đề nghiên cứu 6 – 8 11 Nội dung và hình thức của giải pháp 8 – 18 12 Mục tiêu của giải pháp 8 13 Nội dung và cách thức thực hiện giải pháp 9 – 13 14 Kết quả khảo nghiệm, giá trị khoa học của vấn 13 – 18 đề nghiên cứu, phạm vi và hiệu quả ứng dụng 16 III/ Phần kết luận, kiến nghị 18 – 20 17 Kết luận 18 – 19 18 Kiến nghị 19 – 20 19 Tài liệu tham khảo 21
2 MỘT SỐ BIỆN PHÁP GIÁO DỤC HỌC SINH CHƯA NGOAN Ở TRƯỜNG THCS ĐOÀN THỊ ĐIỂM I/ PHẦN MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài: Truyền thống đạo đức của người Việt Nam từ bao đời nay luôn đề cao việc giáo dục và rèn luyện đạo đức, phát triển tài năng cho thế hệ trẻ, chú ý đến hành vi của mỗi cá nhân sao cho phù hợp với các chuẩn mực của xã hội. Đặc biệt trẻ em ở lứa tuổi thiếu niên, học sinh trong nhà trường cần được quan tâm và uốn nắn, để có những biểu hiện hành vi phù hợp với lứa tuổi như “Lễ phép, tôn trọng thầy, cô giáo, vâng lời cha, mẹ, chăm chỉ trong học tập, ứng xử tốt với bạn bè”. Luật pháp nhà nước ta cũng khẳng định trẻ em có quyền được chăm sóc và nuôi dưỡng phát triển trí tuệ, đạo đức, đồng thời cũng giáo dục các em trở thành con ngoan, trò giỏi, công dân có ích trong xã hội. Tuy nhiên đối với thực tế hiện nay, đời sống kinh tế ngày càng phát triển, các mặt vui chơi giải trí càng được nâng cao thu hút không ít học sinh ham mê bỏ học, phim ảnh phổ biến rộng rãi, lại có một số học sinh có hành vi không tốt đối với thầy, cô, không ngoan đối với cha, mẹ, cư xử không tốt đối với bạn bè, thậm chí còn có nhiều trường hợp còn vi phạm nặng nội qui nhà trường, vi phạm pháp luật ở địa phương, những em này có thể tạm gọi là “học sinh chưa ngoan” do nhiều hoàn cảnh đặc biệt đã trở thành học sinh cá biệt. Vì thế các em đó cần được giáo dục, uốn nắn để trở thành hạt nhân tốt có ích cho nước nhà. Là một giáo viên chủ nhiệm, tôi muốn học sinh của mình là “con ngoan, trò giỏi” nhưng cũng như bàn tay của chúng ta còn có ngón cao, ngón thấp, thì học trò cũng có em này em kia, có học sinh ngoan, học giỏi làm rạng danh gia đình, thầy, cô, song cũng không tránh khỏi có những học sinh không ngoan mà trước nay chúng ta thường gọi là “học sinh chưa ngoan”. Không nản trước Người thực hiện: Nguyễn Duy Phú – Gíao viên Trường THCS Đoàn Thị Điểm Huyện Cư M’gar
3 những học sinh chưa ngoan, vẫn đang có những thầy giáo, cô giáo làm công tác tưởng chừng bình thường nhưng đòi hỏi thật nhiều sự kiên trì, tình yêu thương, đó là sự giáo dục, uốn nắn những học sinh mà ta cho “học sinh chưa ngoan”. Giáo dục “học sinh chưa ngoan” là một vấn đề vô cùng gian nan, phức tạp và tế nhị, do ở đối tượng học sinh này không phải giáo viên chỉ thực hiện những tiết dạy giỏi đã thành công, mà chúng ta cần phải dùng cái tâm của mình mà giáo dục, uốn nắn các em, còn nếu như nhà trường bỏ số học sinh này đi thì xã hội phải gánh thêm những “thành viên bất hảo”. Đây là một vấn đề đặt ra đối với người làm công tác giáo dục phải suy ngẫm, nghiên cứu tìm ra cách giải quyết và cũng là nhiệm vụ không dễ dàng làm trong một ngày một bữa, hay theo một thời điểm nào mà phải thường xuyên, liên tục thì chúng ta mới hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao. Bất kì một giáo viên nào đang làm công tác giáo dục nói chung và ai đang làm công tác chủ nhiệm lớp nói riêng ở cấp THCS cũng phải khổ tâm trước những “học sinh chưa ngoan”. Tiếp xúc với học sinh lớp 9 đã hơn 5 năm liên tục ở Trường THCS Đoàn Thị Điểm, tôi thấy tác phong đạo đức của học sinh mỗi năm đều có những vi phạm nhiều hơn, mức độ vi phạm càng nặng hơn. Tác động của xã hội, giáo dục của gia đình có ảnh hưởng rất lớn trong công tác giáo dục. Trường THCS Đoàn Thị Điểm nằm trên địa bàn xã Eadrơng, ở đây còn rất nhiều những gia đình có hoàn cảnh khó khăn, thời gian quan tâm cho việc giáo dục còn nhiều hạn chế, phần lớn là lo toan cho cuộc sống, không có thời gian quan tâm đến việc học tập cũng như những sinh hoạt hàng ngày của con em mình. Mặt khác do tác động bên ngoài của xã hội nên tình trạng học sinh chưa ngoan ngày càng nhiều hơn. Trong những năm gần đây, ngành giáo dục huyện ta nói chung và xã EaDrơng nói riêng đã có bước phát triển đáng kể, chất lượng giáo dục ngày càng Người thực hiện: Nguyễn Duy Phú – Gíao viên Trường THCS Đoàn Thị Điểm Huyện Cư M’gar
4 được nâng cao, công tác xã hội hóa giáo dục đã được nhiều tầng lớp xã hội quan tâm. Đặc biệt hơn là trường THCS Đoàn Thị Điểm đã được công nhận trường đạt chuẩn Quốc gia, nên việc giáo dục “học sinh chưa ngoan” lại càng bức thiết hơn. Đứng trước thực trạng đó, bản thân tôi là giáo viên đã công tác trong ngành giáo dục nhiều năm, đồng thời là một giáo viên nhiều năm làm công tác chủ nhiệm lớp 9 ở trường THCS Đoàn Thị Điểm, nhiều năm qua tôi luôn tâm huyết với nghề, gắn bó với học sinh, bằng tất cả lòng nhiệt huyết, giáo dục cho các em nên người. Trong năm học 2019 – 2020 tôi được phân công chủ nhiệm lớp 9A3 trường THCS Đoàn Thị Điểm. Xuất phát từ những lý do trên tôi chọn đề tài sáng kiến kinh nghiệm “Một số biện pháp giáo dục học sinh chưa ngoan ở trường THCS Đoàn Thị Điểm”. Hy vọng rằng với một số kinh nghiệm của mình sẽ góp phần đưa trường THCS Đoàn Thị Điểm đạt nhiều thành tích hơn khi số học sinh chưa ngoan không còn nhiều. 2. Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài Mục tiêu giáo dục và đào tạo là nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài hình thành đội ngủ lao động có trí thức và có tay nghề. Do đó mục tiêu giáo dục của nhà trường là giúp cho học sinh phát triển toàn diện về đạo đức, trí tuệ, thể chất, thẩm mỹ và các kỹ năng cơ bản nhằm hình thành nhân cách con người Việt Nam Xã hội Chủ nghĩa, xây dựng tư cách và trách nhiệm công dân. Trong giai đoạn hội nhập kinh tế bên cạnh yếu tố tích cực nó còn làm phát sinh những vấn đề mà chúng ta cần quan tâm. Bản sắc văn hóa dân tộc bị đe dọa, hội nhập kinh tế Quốc Tế đưa vào nước ta những sản phẩm đồi trụy, phản nhân văn, gieo rắc lối sống tự do, làm xói mòn những giá trị đạo đức, thuần phong mỹ tục của dân tộc. Hiện nay một số bộ phận thanh thiếu niên có dấu Người thực hiện: Nguyễn Duy Phú – Gíao viên Trường THCS Đoàn Thị Điểm Huyện Cư M’gar
5 hiệu sa sút nghiêm trọng về đạo đức, nhu cầu cá nhân phát triển lệch lạc, kém ý thức trong quan hệ cộng đồng, thiếu niềm tin trong cuộc sống, không có tính tự chủ dễ bị lôi cuốn vào những việc xấu. Nhà trường là nơi đào tạo thế hệ trẻ theo hướng toàn diện được xem là việc rất quan trọng, là chủ trương lớn hàng đầu được thể hiện qua công tác giáo dục học sinh các bậc học, nhằm thúc đẩy quá trình phát triển con người trong thời kỳ công nghiệp hóa – hiện đại hóa đất nước, nhất là trong giai đoạn đất nước đang trên đường phát triển, trong đó giáo dục đóng vai trò then chốt. Do đó hơn bao giờ hết, chất lượng giáo dục cần phải được chú trọng. Một trong những yếu tố quan trọng quyết định chất lượng giáo dục là đội ngủ giáo viên, phải có một đội ngủ giáo viên có năng lực chuyên môn và nhiệt quyết với nghề nghiệp mới có thể đảm đương trọng trách mà xã hội kỳ vọng giao phó. 3. Đối tượng nghiên cứu Học sinh trường THCS Đoàn Thị Điểm nói chung và học sinh khối 9 nói riêng (nhất là học sinh lớp 9a3). Đội ngủ giáo viên chủ nhiệm lớp trường THCS Đoàn Thị Điểm. 4. Giới hạn của đề tài Một số biện pháp chỉ đạo của BGH trong công tác chủ nhiệm nhằm nâng cao chất lượng giáo dục đạo đức cho học sinh ở trường THCS Đoàn Thị Điểm. Địa bàn nghiên cứu: Trường THCS Đoàn Thị Điểm. 5. Phương pháp nghiên cứu Nhóm phương pháp nghiên cứu lý thuyết: phương pháp phân tích, tổng hợp các tài liệu về giáo dục đạo đức. Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn: quan sát, điều tra, đàm thoại, tổng kết kinh nghiệm. Người thực hiện: Nguyễn Duy Phú – Gíao viên Trường THCS Đoàn Thị Điểm Huyện Cư M’gar
6 Phương pháp thống kê toán học. II/ PHẦN NỘI DUNG 1. Cơ sở lý luận: Để góp phần nâng cao chất lượng giáo dục trong việc đào tạo ra những công dân tốt cho xã hội, thì việc giáo dục và rèn luyện đạo đức cho con người là một việc làm rất cấp bách, đặc biệt là lứa tuổi thiếu niên trong nhà trường là mục tiêu hàng đầu trong truyền thống đạo đức của người Việt Nam. Câu khẩu hiệu đầu tiên của mọi trường học mà chúng ta thường gặp đó là “Tiên học lễ, hậu học văn”. Nhà trường luôn quan tâm chú ý đến hành vi, cách ứng xử của mỗi cá nhân sao cho phù hợp với truyền thống đạo lí của dân tộc cũng như các chuẩn mực của xã hội quy định: Học sinh phải lễ phép, tôn trọng thầy cô giáo, hiếu thảo với ông bà cha mẹ, yêu thương giúp đỡ bạn bè, chăm chỉ học tập và lao động …. Tuy vậy, trong cuộc sống của xã hội hiện nay, khi đất nước ta ngày càng phát triển kèm theo đời sống người dân có sự thay đổi lớn lao, sự phân hóa giàu nghèo trong xã hội ngày càng rõ rệt. Bên cạnh mặt tiến bộ về kinh tế thì cũng có không ít những ảnh hưởng bởi cơ chế thị trường làm cho đạo đức xã hội ngày một xuống cấp nghiêm trọng ảnh hưởng không ít đến công tác giáo dục học sinh trong nhà trường. Mặt khác, khi đời sống kinh tế ngày càng phát triển, các loại hình vui chơi giải trí cũng không ngừng phát triển đã thu hút mạnh mẽ thanh thiếu niên tham gia. Đặc biệt là lứa tuổi học sinh. Nhiều em vì quá ham mê mà quên lãng việc học, dần dần các em đã bỏ học mà gia đình không hề hay biết. Bên cạnh đó, phim ảnh ngày càng phát triển nhất là các loại phim bạo lực đã ảnh hưởng đến hành vi và cách ứng xử của các em (một số em có biểu hiện không tốt đối với thầy cô, không vâng lời cha mẹ, cư xử mang tính chất bạo lực với bạn bè,…) Người thực hiện: Nguyễn Duy Phú – Gíao viên Trường THCS Đoàn Thị Điểm Huyện Cư M’gar
7 thậm chí có nhiều trường hợp gây gỗ đánh nhau, vi phạm nội qui nhà trường cũng như bị chính quyền địa phương xử lí, những học sinh này được giáo viên xếp vào danh sách “học sinh chưa ngoan”. Đó là những học sinh cần được giáo dục, uốn nắn kịp thời và phù hợp thì mới có thể giúp các em khắc phục dần khuyết điểm để trở thành một học sinh ngoan, một người có ích cho gia đình và xã hội. Các em học sinh thuộc diện nêu trên không chỉ giáo dục uốn nắn trong “ngày một, ngày hai” mà phải có quá trình lâu dài và hình thức giáo dục phù hợp thì mới mang lại hiệu quả. Do các em còn nhỏ dại, lại thiếu sự quan tâm của gia đình. Thiết nghĩ, chúng ta cố gắng hơn trong việc tìm ra các biện pháp tối ưu để tư vấn, hỗ trợ các em thay đổi nhận thức và hành vi ứng xử là việc làm cấp thiết và thường xuyên trong nhà trường. 2. Thực trạng của vấn đề: Thực trạng hiện nay ở rất nhiều nơi trong nước, thậm chí ở các trường từ trước đến nay rất có tiếng tăm về giáo dục vẫn khá phổ biến hiện tượng học sinh rất sa sút về mặt đạo đức, thậm chí có nơi hạnh kiểm học sinh xuống cấp nghiêm trọng. Có nhiều biểu hiện không tốt như: mở miệng là văng tục, vô lễ với thầy cô và người lớn, cư xử thiếu tế nhị với mọi người, thường xuyên bỏ tiết đi chơi, bỏ học, tổ chức băng nhóm đánh nhau theo kiểu xã hội đen mỗi khi có xảy ra tranh chấp dù rất nhỏ, tụ tập tham gia các tệ nạn xã hội, hút thuốc, uống rượu, thậm chí còn vi phạm các vấn đề tệ nạn xã hội mà nhà trường, chính quyền địa phương nghiêm cấm. Các em thường bỏ ngoài tai những lời khuyên nhủ của thầy cô, cha mẹ. Đôi khi còn tỏ thái độ bất cần đời, từ đó các em trở thành học sinh chưa ngoan. Nhìn chung bởi một số nguyên nhân sau: Người thực hiện: Nguyễn Duy Phú – Gíao viên Trường THCS Đoàn Thị Điểm Huyện Cư M’gar
8 Một số phụ huynh thuộc diện nghèo khó, mãi lo tìm kế mưu sinh, thậm chí bỏ địa phương đi làm ăn xa, để mặc cho con học hành, cư xử ra sao cũng được . Một bộ phận cha mẹ học sinh chỉ lo làm giàu, chỉ cung cấp tiền bạc đầy đủ cho con nhưng thiếu kiểm tra giám sát, nhắc nhở nên các em dễ dàng bị bạn bè xấu lôi cuốn. Bản thân các em học quá yếu, hỏng kiến thức nhiều môn nên đâm ra ngán ngại vào lớp, chán học rồi lêu lỏng dần. Một số em trước đây rất chăm ngoan nhưng chơi với bạn bè xấu bị tác động, lôi kéo. Một nguyên nhân gây ảnh hưởng không nhỏ đối với tâm lí các em mà chúng ta cần nhìn thẳng vào vấn đề đó là một số thầy cô thiếu tâm huyết, ngại khó, vào giờ học thường bỏ mặc các em khiến các em càng có thêm mặc cảm mình bị bỏ rơi, bị tập thể lớp xa lánh. Từ những nguyên nhân trên, để giáo dục học sinh chưa ngoan trở thành một học sinh bình thường, chăm ngoan, vâng lời thầy cô, cha mẹ, chúng ta cần phải kết hợp nhiều biện pháp thích hợp để tác động tốt đến sự hình thành nhân cách cũng như giúp các em dần dần củng cố lại kiến thức cũ và tiến bộ trong học tập để theo kịp bạn bè trong lớp. 3. Nội dung và hình thức của giải pháp a. Mục tiêu của giải pháp Thông qua việc nghiên cứu lí luận và thực tiễn về tình hình học sinh ở trường THCS Đoàn Thị Điểm. Đánh giá được thực trạng đạo đức của học sinh trong nhà trường hiện nay. Người thực hiện: Nguyễn Duy Phú – Gíao viên Trường THCS Đoàn Thị Điểm Huyện Cư M’gar
9 Đưa ra một số giải pháp để giáo dục học sinh chưa ngoan trở thành học sinh ngoan ngoãn, chăm học. b. Nội dung và cách thức thực hiện giải pháp “Học sinh chưa ngoan” là học sinh có phần “hơi đặc biệt” so với học sinh bình thường. Học sinh cá biệt có nhiều dạng, do đó ngay từ đầu năm học, giáo viên chủ nhiệm cần phải đầu tư để tìm hiểu cụ thể đặc điểm của từng học sinh trong lớp mình chủ nhiệm về các mặt: Tình cảm, cá tính, sở thích, hoàn cảnh gia đình, mối quan hệ bạn bè, gia đình và xã hội. Do đó giáo viên chủ nhiệm có được cơ sở để phân loại học sinh và tìm ra những “học sinh chưa ngoan” của lớp mình chủ nhiệm ngay từ đầu năm học. Công việc này tuy khó khăn vất vả, làm mất nhiều thời gian, nhưng rất có ích cho giáo viên chủ nhiệm, vì có được tư liệu, thông tin cần thiết của từng học sinh. Thông qua đó uốn nắn, giáo dục và chấn chỉnh dần, giúp các em ngày càng hoàn thiện hơn. Để thực hiện tốt các biện pháp, để kết hợp giáo dục đạo đức cho các em, chúng ta có thể xây dựng các bước và lần lượt thực hiện theo quy trình như sau: Bước 1: Điều tra phân loại học sinh: Sau khi ổn định lớp giáo viên chủ nhiệm yêu cầu mỗi học sinh viết bản kê khai lý lịch để từ đó giáo viên chủ nhiệm nắm được địa bàn của mình chủ nhiệm, nắm được học lực, hạnh kiểm và hoàn cảnh gia đình của học sinh giúp giáo viên chủ nhiệm xác định học sinh cá biệt của lớp mình (em nào chưa ngoan về hạnh kiểm, em nào chưa giỏi về học tập) để qua đó có biện pháp giáo dục cụ thể (xác định “học sinh chưa ngoan ” theo từng địa bàn). Người thực hiện: Nguyễn Duy Phú – Gíao viên Trường THCS Đoàn Thị Điểm Huyện Cư M’gar
10 MẪU KÊ KHAI LÝ LỊCH Họ và tên:................................................................................................................. Ngày, tháng, năm sinh:............................................................................................. Nơi sinh:................................................................................................................... Địa chỉ (số nhà, thôn, buôn, xã, phường) số điện thoại (nếu có ):........................ Họ tên cha: ………………… Nghề nghiệp:.......................................................... Họ tên mẹ: ………………….Nghề nghiệp:.......................................................... Xếp loại của năm trước: Học lực ……………. Hạnh kiểm:............................... Học sinh năng khiếu (Môn học mà em thích):........................................................ Hoàn cảnh gia đình (gia đình hộ nghèo, hộ cận nghèo, gia đình khó khăn, hiện tại sống với ai). Sau đó giáo viên chủ nhiệm tiếp tục lập phiếu liên lạc hàng tuần, trong phiếu liên lạc này thể hiện rõ những hoạt động trong tuần của các em như sau: PhòngGD&ĐTHuyện CưM’Gar CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM Trường THCS Đoàn Thị Điểm Độc Lập – Tự Do – Hạnh Phúc ========== =========== PHIẾU LIÊN LẠC HÀNG TUẦN HỌC KÌ I 2019 – 2020 LỚP 9A3 Giáo viên chủ nhiệm Nguyễn Duy Phú Người thực hiện: Nguyễn Duy Phú – Gíao viên Trường THCS Đoàn Thị Điểm Huyện Cư M’gar
11 Tuần Nghỉ Học Nghỉ Học Mất Trật Không Ý kiến Ý kiến KP CP Tự Thuộc của của Bài GVCN PHHS Không và Kí Làm Bài Tên 1 2 Bước thứ hai Bước vào đầu năm học tôi trực tiếp liên hệ với giáo viên chủ nhiệm, tổ chức Đoàn, Đội, giáo viên bộ môn của năm học trước để nắm tình hình và đặc điểm cụ thể từng học sinh trong lớp mình chủ nhiệm, sau đó phân theo từng dạng, lập danh sách, và lưu vào sổ nhật ký chủ nhiệm để theo dõi quá trình tiến bộ của các em. Bước thứ ba Sau khi phân loại, lập danh sách, chúng ta tiến hành sinh hoạt, tiếp xúc với các em. Ngay khi sinh hoạt gặp gỡ lần đầu, chúng ta nên tạo cảm giác thân thiện với các em, trao đổi, động viên, khích lệ, tạo điều kiện thoải mái để các em vững tin mà giải bài hết tâm tư, tình cảm, nguyên nhân dẫn đến những khuyết điểm trước đây của các em, lắng nghe những ước muốn, nguyện vọng cũng như vướng mắc cụ thể của từng em (từ phía gia đình thiếu quan tâm đến các em, từ sự thiếu quan tâm của nhà trường, sự thờ ơ, lạnh nhạt của các bạn trong lớp hay một nguyên nhân nào khác) mà dẫn đến các em có biểu hiện chưa ngoan, ghi nhận từng trường hợp cụ thể, để tìm ra các giải pháp phù hợp với từng trường hợp. Chúng ta bắt đầu tiến hành kết hợp nhiều biện pháp để lồng ghép tác động và giáo dục các em. Bước thứ tư: Người thực hiện: Nguyễn Duy Phú – Gíao viên Trường THCS Đoàn Thị Điểm Huyện Cư M’gar
12 Sau khi thực hiện xong các biện pháp ở thứ hai, tiếp theo chúng ta lập kế hoạch cụ thể về việc phối kết hợp với Ban giám hiệu, tổ chức Đoàn, Đội, các giáo viên chủ nhiệm có học sinh chưa ngoan, các cán bộ phụ trách địa phương đến tận gia đình của từng em trao đổi, tìm hiểu gia đình, cách sinh hoạt và giờ giấc học tập của các em ở nhà để hướng dẫn cách quản lí, giúp đỡ các em như: sắp xếp thời gian vui chơi, học tập đúng giờ giấc, nhắc nhở việc học bài, làm bài của các em, thường xuyên ghé các tụ điểm mà các em thường tham gia vui chơi để quản lí các em. Hướng dẫn cho gia đình cách giúp đỡ việc học tập của các em cho phù hợp với từng dạng cá biệt. Tạo môi trường thân thiện giữa nhà trường, gia đình và các em. Đối với các hộ gia đình nghèo, mạnh dạn đề xuất với địa phương giải quyết chính sách giúp đỡ tạo điều kiện cho các em được đi học thường xuyên. Ban giám hiệu cũng có kế hoạch vận động để góp phần hỗ trợ các em có đủ điều kiện học tập. Bước thứ năm Lên kế hoạch, tham mưu với Ban giám hiệu, đồng thời phối hợp với các bộ phận trong nhà trường thành lập “nhóm thân thiện”, xây dựng câu lạc bộ văn nghệ cho nhóm, tạo ra các sân chơi bổ ích để thu hút các em để thông qua đó giáo dục đạo đức cũng như nhắc nhở việc học tập cho các em. Có kế hoạch tổ chức cho các em được giao lưu và thi đấu các môn thể thao, văn nghệ với các trường lân cận để các em thấy nhà trường luôn quan tâm và ưu ái các em. Thường xuyên theo dõi và kiểm tra đánh giá hàng tuần, hàng tháng để nắm bắt mức độ tiến bộ cũng như những mặt còn hạn chế của từng em để từ đó điều chỉnh, bổ sung vào kế hoạch kịp thời hoặc đưa ra các giải pháp khắc phục phù hợp hơn nhằm đạt hiệu quả cao. Người thực hiện: Nguyễn Duy Phú – Gíao viên Trường THCS Đoàn Thị Điểm Huyện Cư M’gar
13 Đối với những em có tiến bộ, trong các buổi sinh hoạt dưới cờ cần tuyên dương, khen thưởng hoặc nêu gương tốt trước tập thể tùy theo mức độ tiến bộ để các em càng vững tin và ra sức phấn đấu. Tổ chức các buổi sinh hoạt câu lạc bộ để các em có dịp chuyện trò, tâm tình hoặc trình bày thật lòng những tâm tư, nguyện vọng của mình, qua đó giúp chúng ta nắm chắc từng em để có biện pháp giáo dục thích hợp. Đối với những sai phạm của học sinh chưa ngoan, chúng ta phải có hình thức xử lí thật tế nhị bởi các em rất bị tự ái. Chúng ta nên nhẹ nhàng phân tích, giúp các em nhận ra thiếu sót của mình. Tốt nhất là trò chuyện riêng với các em để tránh các em mặc cảm với bạn bè. Đặc biệt không nên lúc nào cũng xử lí, phê bình hay nặng lời khi các em vi phạm. Bởi vì làm như thế vô tình chúng ta đẩy các em đến chỗ buông thả, càng vi phạm nặng hơn vì nghĩ rằng mình bị mọi người bỏ rơi, không được quan tâm. c. Mối quan hệ giữa các giải pháp, biện pháp Học sinh chưa ngoan do gia đình gặp khó khăn, nghỉ nhiều dẫn đến học yếu, chán nản có tư tưởng muốn bỏ học, buông xuôi. Đây là những học sinh “đáng thương hơn đáng giận”. Các em thường có biểu hiện rụt rè, mặc cảm và thiếu ý chí phấn đấu bởi các em thấy bế tắc trong cuộc sống hiện tại của gia đình. Đối với các em này chúng ta mời các em lại trao đổi, giải thích cho các em thấy được nguyên nhân của việc gia đình gặp khó khăn là do trước đây ba mẹ thiếu trình độ văn hóa, không được đào tạo nghề nên cuộc sống bấp bênh như thế.Từ đó, an ủi động viên các em cố gắng khắc phục, dẹp bỏ mặc cảm cá nhân vươn lên học tốt để sau này tương lai có cuộc sống ổn định đỡ vất vả. Để giúp các em dễ nhận thức, chúng ta sẽ kể cho các em nghe một số mẩu chuyện về những tấm gương điển hình ở địa phương như cha mẹ chịu Người thực hiện: Nguyễn Duy Phú – Gíao viên Trường THCS Đoàn Thị Điểm Huyện Cư M’gar
14 nghèo khó lo cho con ăn học đến nơi đến chốn để ngày nay họ thoát nghèo vươn lên làm giàu nhờ con cái cố gắng vượt khó học tốt. Bên cạnh, phối hợp với Ban đại diện cha mẹ học sinh cùng Ban Giám Hiệu và chính quyền địa phương để tranh thủ sự hỗ trợ cho các em có đủ điều kiện đến trường học tập (quần áo, sách vở, xe đạp ...) đối với những em thật sự khó khăn. Giáo viên chủ nhiệm gặp giáo viên bộ môn trao đổi và nhờ giáo viên bộ môn phụ đạo thêm các môn bị yếu hoặc tạo điều kiện cho các em ôn tập kiểm tra bù đối với các môn còn thiếu. Đối với học sinh chưa ngoan do gia đình chỉ lo làm giàu bỏ mặc con cái hoặc gia đình quá nuông chiều không đúng cách. Đây là dạng học sinh thuộc tầng lớp “cậu ấm – cô chiêu” thừa tiền bạc, được cưng chiều quá mức đâm ra tự cao, kiêu ngạo. Các em này thường có biểu hiện thiếu lễ phép với thầy cô, thường tỏ thái độ trịch thượng với bạn bè, xem thường mọi lời khuyên cũng như sự giáo dục của nhà trường bởi các em ỷ lại vào tài sản của cha mẹ, không chú tâm học tập và rèn luyện. Đối với các em này, chúng ta phải thật bình tĩnh, mềm mỏng khi tiếp xúc nhưng cũng hết sức nghiêm khắc đối với những biểu hiện vi phạm của các em. Đầu tiên mời các em lên trao đổi, phân tích, giải thích những vi phạm của các em đối với thầy cô, bạn bè, qua đó giúp các em nhận thức rằng con người muốn được xã hội quý mến và tôn trọng không phải ở chỗ có nhiều tiền mà ở chỗ người đó có tư cách đạo đức và có học vấn. Sau đó phân tích, giải thích cho các em hiểu rằng tiền có thể xài hết nhưng học vấn thì không ai có thể chia sớt được. Do vậy để đảm bảo cho cuộc sống tương lai sau này ổn định, các em phải tự đi lên bằng chính sức học của mình, không nên dựa vào tài sản của cha mẹ để lại để sau này hối hận thì đã muộn. Người thực hiện: Nguyễn Duy Phú – Gíao viên Trường THCS Đoàn Thị Điểm Huyện Cư M’gar
15 Giáo viên chủ nhiệm kết hợp cùng với Ban giám hiệu mời gia đình các em tới để phân tích và cảnh báo với gia đình cần có sự quan tâm chăm sóc, giáo dục các em một cách phù hợp và khoa học hơn. Bởi vì gia đình dù giàu có đến đâu mà nuôi dạy con không tốt thì cũng không được ai xem trọng, thậm chí sau này còn phải chuốc lấy những bài học đau lòng từ sự cưng chiều con quá mức. Đối với học sinh cá biệt do thích đua đòi, bị bạn bè xấu và các tệ nạn xã hội lôi kéo: Đây là đối tượng đòi hỏi nhiều thời gian và công sức giáo dục, uốn nắn. Bởi đa phần các em đã thoát khỏi sự quản lí của cha mẹ, gia đình. Các em sống và hoạt động theo ý thích cá nhân, không chịu sự ràng buộc, hạn chế bởi một khuôn phép nào cả. Biểu hiện dể biết nhất của các em thể hiện qua đầu tóc, cách ăn mặc “không giống ai”, ngôn ngữ, cử chỉ thiếu nhã nhặn, thường tụ tập hút thuốc, uống rượu hoặc tham gia các tệ nạn xã hội khác. Các em đến trường thường là để tụ tập, quậy phá hoặc để chứng tỏ với bạn bè là mình hơn người. Đối với những trường hợp này các em thường hay nhận được cái nhìn “thiếu thiện cảm” từ bạn bè, thầy cô và gia đình nên các em thường tỏ thái độ “bất cần đời”. Trong ý nghĩ non nớt của mình, các em thường cho rằng mình đã bị bỏ rơi nên ngày càng tỏ ra bất trị. Cho nên đối với các em này, chúng ta phải thật kiên trì và khéo léo khi tiếp xúc. Đặc biệt phải thông qua một số hoạt động ngoại khóa rồi lồng ghép, giáo dục nhẹ nhàng giúp các em chuyển biến dần. Bởi vì các em này tự cho mình là “người lớn” so với các bạn khác. Có thể lần lượt tiến hành các hoạt động sau: + Mời các em tham gia các buổi sinh hoạt “nhóm thân thiện”, tổ chức hướng dẫn cho học sinh một số bài hát vui nói lên tác hại của rượu, thuốc lá, ma túy, tệ nạn xã hội. Qua đó, hỏi ý nghĩa của từng bài hát để các em tự nêu và rút ra bài học cho mình. Người thực hiện: Nguyễn Duy Phú – Gíao viên Trường THCS Đoàn Thị Điểm Huyện Cư M’gar
16 + Kể cho các em nghe một vài mẩu chuyện có thật ở địa phương hoặc trong sách báo từ đó giúp học sinh thấy được nguyên nhân và tác hại của lối sống ăn chơi buông thả, đua đòi, từ đó giúp các em từng bước nhận thức việc làm sai trái của mình mà cố gắng sửa chữa. Có thể tổ chức cho các em tham gia chăm sóc chậu hoa, chậu kiểng của trường. Qua một số cách chăm sóc hoa kiểng, ta có thể phân tích cho các em thấy được các chậu kiểng ban đầu không ra hình dáng gì, nhưng nhờ có sự uốn nắn của chúng ta qua một thời gian lại trở thành những chậu kiểng rất đắt giá và đẹp mắt như thế. Giúp cho các em thấy được, con người cũng vậy, không ai toàn vẹn cả, lỗi lầm không phải là xấu, khi có lỗi mà biết khắc phục sửa sai thì vẫn là người tốt, được xã hội hoan nghênh. Các em đừng bi quan về những sai phạm của mình trước đây mà hãy cố gắng dứt bỏ để được bạn bè, thầy cô và gia đình quý mến. Mời phụ huynh trao đổi, hướng dẫn cách giáo dục nhẹ nhàng, dùng tình cảm thuyết phục các em. Tuyệt đối đừng nên đánh mắng hay có những lời lẽ xúc phạm tới lòng tự trọng của các em khiến các em có mặc cảm hoặc bất mãn rồi ngày càng dấn sâu vào những sai phạm ban đầu. Học sinh chưa ngoan do có thành kiến với thầy cô. Mời các em lại hỏi rõ nguyên nhân vì sao có thành kiến với thầy (cô) xuất phát từ nguyên nhân nào? Lỗi thuộc về ai? Giải thích cho các em rõ và hướng dẫn các em đến xin lỗi giáo viên, đi học đều hơn không bỏ tiết của giáo viên đó nữa nếu các em là người có lỗi. Bản thân phải là cầu nối giảng hòa giữa giáo viên và học sinh chưa ngoan khi có định kiến giữa thầy và trò xảy ra. Tham mưu kịp thời với Ban giám hiệu để cảnh báo, nhờ Ban giám hiệu can thiệp giảng hòa, xoa dịu sự bất hòa của học sinh đối với thầy cô, xóa đi định Người thực hiện: Nguyễn Duy Phú – Gíao viên Trường THCS Đoàn Thị Điểm Huyện Cư M’gar
17 kiến của thầy cô đối với các em học sinh, làm sáng tỏ sự hiểu lầm của gia đình các em đối với nhà trường, thầy cô giáo. Tạo sự thân thiện giữa thầy cô và các em để giải quyết sự hiểu lầm giữa thầy và trò. Về phía các em phải biết nhận lỗi khi sai phạm. Về phía thầy cô phải có lòng vị tha đối với các em khi các em nhận ra sai phạm của mình. d. Kết quả khảo nghiệm, giá trị khoa học của vấn đề nghiên cứu, phạm vi và hiệu quả ứng dụng. * Kết quả khảo nghiệm: Qua quá trình tìm hiểu, nghiên cứu và thực hiện các biện pháp giáo dục học sinh cá biệt (4 em học sinh trong lớp 9a3) trong thời gian qua đã đem lại kết quả như sau: Em H Ên Niê học sinh lớp 9a3 (Trường THCS ĐTĐ), được biết những năm học trước em thường xuyên mất trật tự phát biểu tùy tiện trong giờ học, rất nhiều giáo viên bộ môn khác nhắc nhở, giáo dục nhưng không biến chuyển. Đến khi lên lớp 9a3, vào đầu năm học, trong tiết dạy của tôi, em cũng vẫn “chứng nào tật nấy”. Do vậy, khi kết thúc buổi học, tôi mời em lại trao đổi, tìm hiểu mới nắm rõ hoàn cảnh đáng thương của em: Cha mẹ ly hôn, sống với ông bà ngoại không ai kèm cặp, giáo dục nên mới tỏ ra “vô lễ bất trị” như thế. Nhưng từ lúc em tham gia vào “câu lạc bộ thân thiện” của lớp, của trường, giao lưu với các bạn khác, thái độ và hành vi của em cũng chuyển biến rõ nét. Em tỏ ra mê học tập, tích cực phát biểu ý kiến, tạo sự ngạc nhiên cho giáo viên bộ môn của lớp và ngày càng có thiện cảm với em. Kết quả cuối năm lớp 9a3 em đạt danh hiệu Học sinh Tiên Tiến, hạnh kiểm Tốt. Em H Mia Ayun lớp 9a3 (Trường THCS ĐTĐ), lại là một dạng cá biệt khác. Gia đình em rất nghèo, lại thường xuyên bỏ địa phương đi làm ăn xa, em phải ở nhờ nhà người thân. Cuộc sống cũng như việc học học thiếu đủ thứ nên trong học tập càng ngày xuống dốc. Đặc biệt là rất thụ động, vào lớp em thường Người thực hiện: Nguyễn Duy Phú – Gíao viên Trường THCS Đoàn Thị Điểm Huyện Cư M’gar
18 không nói, không làm bài thậm chí không trả lời những câu hỏi mà giáo viên đặt ra. Qua tìm hiểu, tôi phát hiện sở dĩ em bị ức chế trong giao tiếp vì em bị mặc cảm nhà nghèo, bị các bạn khi dễ, nên em không dám gần gủi hỏi han, thậm chí xa lánh mọi người. Sau đó tôi mời em trao đổi, động viên an ủi và đề nghị Ban Giám Hiệu, các đoàn thể hỗ trợ quần áo, sách vở và điều kiện cho em học tập. Bên cạnh đó, tôi khuyến khích em tham gia vào các hoạt động của Trường, giao lưu với nhóm bạn trong câu lạc bộ thân thiện. Dần dần em bớt đi những mặc cảm, ngày càng trở nên linh hoạt, vui vẻ, tích cực học tập hòa mình cùng tập thể. Cuối năm từ một học sinh yếu nhiều môn em đã vươn lên đạt danh hiệu Học sinh Tiên Tiến và hạnh kiểm tốt. Em H NÕA Niê Lớp9a3 (Trường THCS Đoàn Thị Điểm), em thường xuyên nghỉ học, không thuộc bài, học tập càng ngày xuống dốc. Đặc biệt là rất thụ động, vào lớp em thường không nói, không làm bài thậm chí không trả lời những câu hỏi mà giáo viên đặt ra. Qua tìm hiểu, tôi phát hiện sở dĩ em bị ức chế trong giao tiếp vì em hoàn cảnh gia đình em không được hoàn thiện như các bạn, ba mẹ của em ly dị, ba em lại có vợ khác, em phải sống cùng mẹ kế, cuộc sống trong gia đình không vui, không hạnh phúc, em lại mặc cảm nhà nghèo, bị các bạn khi dễ, nên em không dám gần gũi hỏi han, thậm chí xa lánh mọi người. Sau đó tôi mời em trao đổi, động viên an ủi và tìm mọi cách giúp đở cho em, sách vở và điều kiện cho em học tập. Bên cạnh đó, tôi khuyến khích em tham gia vào các hoạt động của trường, giao lưu với nhóm bạn trong câu lạc bộ thân thiện. Đồng thời tôi cho em ngồi gần bạn H Bưng hwing là học sinh giỏi của lớp, để em H Bưng hwing giúp đỡ em trong học tập. Dần dần em bớt đi những mặc cảm, ngày càng trở nên linh hoạt, vui vẻ, tích cực học tập hòa mình cùng tập thể. Em Y Đoan Êban lớp 9a3 (Trường THCS ĐTĐ). Em thường xuyên nghỉ học, em thường đến các dịch vụ vi tính, em ngồi chơi có thể quên luôn giờ cơm. Qua tìm hiểu, tôi mới biết ba mẹ của em ly dị, em sống với mẹ, nhưng mẹ của Người thực hiện: Nguyễn Duy Phú – Gíao viên Trường THCS Đoàn Thị Điểm Huyện Cư M’gar
19 em cũng đang có hạnh phúc mới, chỉ biết cho tiền em mà không biết được con mình học ra sao. Em thường trốn học đi chơi vi tính. Nhưng từ lúc tôi phân tích cho em nhận thấy được định hướng trong việc học của em, em đã có tiến bộ rõ, không nghỉ học, đi học rất đều, học tập có tiến bộ. Đạt được những kết quả trên, bên cạnh sự tận tình chăm sóc của giáo viên, phải kể đến sự nổ lực phấn đấu không ngừng của bản thân các em. Tuy nhiên, nếu chúng ta không chịu khó nghiên cứu, tìm hiểu và đề ra những biện pháp phù hợp thì khó lòng mà kích thích những gì còn “tiềm ẩn” trong bản thân các em. Kết quả xếp loại hai mặt học sinh lớp 9A3 Trường THCS Đoàn Thị Điểm, năm học 2018 – 2019 và 2019 – 2020 Danh hiệu Hạnh kiểm Học Lực thi đua Năm lớ p Học Giỏ Yế SS Tốt Khá TB Khá TB i u 2018 24 16 8 0 2 10 11 0 TTXS 2019 2019 – 22 14 8 0 1 10 11 0 TTXS 2020 * Nguyên nhân thành công và tồn tại: Nguyên nhân thành công: Nắm được đặc điểm tâm lí của từng đối tượng học sinh cá biệt để từ đó đề ra các biện pháp giáo dục thích hợp để chấn chỉnh và khắc phục dần những khuyết điểm của học sinh góp phần hạn chế nguy cơ bỏ học, giúp học sinh dần lánh xa các tệ nạn xã hội và trở thành một học sinh ngoan. Có sự phối hợp chặt Người thực hiện: Nguyễn Duy Phú – Gíao viên Trường THCS Đoàn Thị Điểm Huyện Cư M’gar
20 chẽ và tạo được sự hỗ trợ của các lực lượng giáo dục: nhà trường, gia đình và xã hội. Tổ chức các hoạt động bổ ích, tạo được sự gần gủi, thân thiện với các em. Thông qua các buổi sinh hoạt, tạo mọi điều kiện để dễ dàng nắm được nguyên nhân sai phạm của các em. Đồng thời qua các buổi sinh hoạt, lồng ghép giáo dục, chỉ ra hướng khắc phục cho các em khi mắc phải sai lầm với thái độ thân thiện, cảm thông và chia sẻ. Qua những lần sinh hoạt câu lạc bộ, giới thiệu với các em những tấm gương sang vươn lên từ trong những lầm lỗi để các em noi theo. Động viên, khích lệ, khen thưởng kịp thời đối với những mặt tiến bộ của các em, làm động lục kích thích các em ngày càng phấn đấu hơn nữa. Tồn tại: Trước đây chúng ta vẫn còn xem việc xử lí kỉ luật học sinh, răn đe nhiều hơn là tìm hiểu, động viên. Chưa đi sâu tìm hiểu tâm lí của các em, chưa tạo được môi trường thân thiện làm chỗ dựa để các em bộc bạch hết nguyện vọng cũng như những vướng mắc của các em trong cuộc sống. * Phạm vi và hiệu quả sử dụng: Trường THCS Đoàn Thị Điểm và các trường THCS trong toàn huyện. III. PHẦN KẾT LUẬN 1. Kết luận: Học sinh chưa ngoan là một hiện tượng bình thường, đơn vị trường học nào cũng có. Giáo dục học sinh chưa ngoan là nhiệm vụ và trách nhiệm của những ai tâm huyết với nghề. Đặc biệt là những người làm công tác giáo dục, đào tạo thế hệ trẻ, thế hệ tương lai của đất nước. Chúng ta phải thật sự lấy tình thương và trách nhiệm để cảm hóa các em, giúp các em từng bước khắc Người thực hiện: Nguyễn Duy Phú – Gíao viên Trường THCS Đoàn Thị Điểm Huyện Cư M’gar