Sáng kiến kinh nghiệm THCS: Một số biện pháp giáo dục kỹ năng sống cho học sinh trung học cơ sở thông qua việc tổ chức các trò chơi dân gian
lượt xem 9
download
Mục tiêu nghiên cứu của sáng kiến kinh nghiệm là đề xuất một số biện pháp giáo dục kỹ năng sống cho học sinh THCS thông qua việc tổ chức các trò chơi dân gian. Mời các bạn cùng tham khảo.
Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!
Nội dung Text: Sáng kiến kinh nghiệm THCS: Một số biện pháp giáo dục kỹ năng sống cho học sinh trung học cơ sở thông qua việc tổ chức các trò chơi dân gian
- UBND HUYỆN GIA LÂM TRƯỜNG THCS LỆ CHI SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM MỘT SỐ BIỆN PHÁP GIÁO DỤC KỸ NĂNG SỐNG CHO HỌC SINH THCS THÔNG QUA TỔ CHỨC CÁC TRÒ CHƠI DÂN GIAN Tác giả: Nguyễn Thị Ngần Lĩnh vực: Đoàn đội Cấp học: THCS
- “Một số biện pháp giáo dục kỹ năng sống cho học sinh trung học cơ sở thông qua tổ chức các trò chơi dân gian” NĂM HỌC 20182019 MỤC LỤC Nội dung Trang 1 Phần I: Đặt vấn đề 1 I. Lí do chọn đề tài 3 II. Tình hình của liên đội 4 III. Nhiệm vụ của đề tài. 4 IV. Phạm vi và đối tượng nghiên cứu.. 4 V. Phương pháp nghiên cứu 5 Phần II: Giải quyết vấn đề. 5 I. Thực trạng việc giáo dục kỹ năng sống 11 III. Nội dung và kết quả đạt được 20 Phần III. Kết luận và kiến nghị 2
- “Một số biện pháp giáo dục kỹ năng sống cho học sinh trung học cơ sở thông qua tổ chức các trò chơi dân gian” PHẦN I: ĐẶT VẤN ĐỀ I. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI Chúng ta đều biết: Cuộc sống luôn tạo ra những khó khăn để cho con người vượt qua và biết yêu quý những gì mình đang có. Vì vậy, mỗi con người cần có những kỹ năng nhất định để tồn tại và phát triển. Là những nhà giáo dục, những người luôn đồng hành với quá trình phát triển của học sinh, chúng ta càng thấy rõ sự cần thiết giáo dục kỹ năng sống cho học sinh. Bởi giáo dục kỹ năng sống chính là định hướng cho các em những con đường sống tích cực trong xã hội hiện đại trong ba mối quan hệ cơ bản: con người với chính mình; con người với tự nhiên; con người với các mối quan hệ xã hội. Nhiều năm qua chương trình giáo dục phổ thông quan tâm chủ yếu tới việc cung cấp kiến thức văn hóa cho học sinh có phần xem nhẹ việc giáo dục cảm xúc, tình cảm, giáo dục kỹ năng sống cho học sinh. Học sinh chỉ biết trú trọng vào việc học văn hóa không mấy quan tâm đến giá trị của cuộc sống. Các em chỉ chăm chú vào giải những bài văn, bài toán.... Vô hình các em bị biến thành cỗ máy học chữ, bị nhồi nhét kiến thức văn hóa mà không có thời gian vui chơi, giải trí. Tuổi thơ của các em bị đánh cắp mà không hay. Những trò chơi dân gian mà biết bao thế hệ ông cha ta gìn giữ và lưu truyền lại tự ngàn đời vô cùng bổ ích nhưng các em không hề được chơi. Các em không còn thời gian được vui chơi, được trải nghiệm trong cuộc sống. Chính điều đó là nguyên nhân dẫn đến những công dân tương lai sẽ yếu kém về kỹ năng sống, các em không tự tin để thể hiện chính kiến của mình và các em dần trở thành những con người thờ ơ trước cuộc sống, khả năng tư duy bị hạn chế. Các em có những hành vi ứng xử không phù hợp trong xã hội. Vì vậy, giáo dục kỹ năng sống cho các em học sinh là một yêu cầu vô cùng cần thiết. Chúng ta có thể giáo dục kỹ năng sống cho các em qua những hình thức khác nhau như: Chúng ta có thể tích hợp lồng ghép trong các môn học văn 3
- “Một số biện pháp giáo dục kỹ năng sống cho học sinh trung học cơ sở thông qua tổ chức các trò chơi dân gian” hóa, những buổi lao động, những buổi sinh hoạt ngoại khóa, những tiết sinh hoạt dưới cờ.... Ở lứa tuổi học sinh trung học cơ sở các em thích được vui chơi, ca hát với bạn bè. Các em thích được tự mình tổ chức một trò chơi mà không cần đến sự giúp đỡ của người lớn. Các em cùng nhau tham gia những trò chơi dân gian mà không cần bất cứ đồ vật nào phải chuẩn bị từ trước. Các em có thể tìm những viên sỏi, viên đá là các em có thể chơi ô ăn quan, các em có thể cùng túm vào áo nhau là được trò chơi rồng rắn ..... Cuộc sống của con trẻ không thể thiếu những trò chơi. Trò chơi dân gian là đôi cánh nâng đỡ tâm hồn trẻ, giúp cho con trẻ phát triển tư duy, óc sáng tạo; đồng thời thông qua các trò chơi các em hiểu nhau hơn, đoàn kết hơn và đặc biệt các em biết giúp đỡ nhau, thương yêu bạn bè, yêu gia đình, yêu quê hương đất nước.... Chính điều đó, tôi nhận thấy thông qua các trò chơi dân gian việc giáo dục kỹ năng sống cho các em học sinh bậc THCS sẽ đạt kết quả tốt. Vì vậy, tôi chọn đề tài :“ Một số biện pháp giáo dục kỹ năng sống cho học sinh trung học cơ sở thông qua tổ chức các trò chơi dân gian”. II. TÌNH HÌNH CỦA LIÊN ĐỘI 1. Thuận lợi và khó khăn: + Thuận lợi: Sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo, phối hợp của lãnh đạo Đảng, Chính quyền, các ban ngành đoàn thể các cấp trong môi trường giáo dục trường tôi. Tập thể sư phạm nhà trường đều có ý thức và tinh thần trách nhiệm đối với công tác giáo dục KNS cho học sinh; rất nhiều thầy cô giáo luôn luôn trăn trở, tìm mọi biện pháp để giáo dục KNS cho học sinh tốt hơn. Hội cha mẹ học rất nhiệt tình và thường xuyên phối hợp, chăm lo đến các hoạt động đội của nhà trường. + Khó khăn: Trong quá trình thực hiện các hoạt động giáo dục kỹ năng sống một số ít bộ phận hoặc cá nhân có liên quan chưa nhận thức đầy đủ về vị trí tầm quan trọng của công tác này. Trong quá trình thực hiện, có lúc sự phối hợp chưa đồng bộ giữa các tổ chức, cá nhân trong cũng như ngoài nhà trường là trở ngại hạn chế quá trình hoạt động . III. NHIỆM VỤ NGHIÊN CỨU. Cơ sở lý luận về giáo dục kỹ năng sống cho học sinh THCS thông qua việc tổ chức các trò chơi dân gian. 4
- “Một số biện pháp giáo dục kỹ năng sống cho học sinh trung học cơ sở thông qua tổ chức các trò chơi dân gian” Thực trạng giáo dục kỹ năng sống cho các em học sinh THCS thông qua việc tổ chức các trò chơi dân gian. Đề xuất một số biện pháp giáo dục kỹ năng sống cho học sinh THCS thông qua việc tổ chức các trò chơi dân gian. IV. ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU. + Học sinh tham gia các trò chơi dân gian tại trường tôi. V. PHẠM VI VÀ NỘI DUNG NGHIÊN CỨU. + Phạm vi: Tại trường tôi. + Nội dung: Giáo dục kỹ năng sống cho học sinh THCS thông qua tổ chức các trò chơi dân gian. VI. THỜI GIAN NGHIÊN CỨU. + Thời gian nghiên cứu đã được 2 năm. 5
- “Một số biện pháp giáo dục kỹ năng sống cho học sinh trung học cơ sở thông qua tổ chức các trò chơi dân gian” PHẦN II: GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ I. THỰC TRẠNG CỦA TRƯỜNG TÔI KHI CHƯA THỰC HIỆN VIỆC GIÁO DỤC KỸ NĂNG SỐNG. 1. Khảo sát thực trạng: Trước khi thực hiện việc giáo dục kỹ năng sống cho các em học sinh tôi đã quan sát trong các giờ ra chơi, các buổi ngoại khóa học sinh các khối lớp thường tổ chức các trò chơi dân gian. Từ đó tôi đã tiến hành lồng ghép giáo dục kỹ năng sống cho các em thông qua trò chơi đó. Để nắm rõ được học sinh trường tôi đã có những kỹ năng sống nào để đối phó với những tình huống không hay khi các em gặp phải, tôi tiến hành lập phiếu điều tra tới 100% học sinh của trường bằng cách trả lời câu hỏi: Các kỹ STT Nội dung tình huống năng Trong buổi lễ kỷ niệm 8/3 sắp tới ban thiếu nhi nhà trường tổ chức thi cắm hoa và sẽ có phần thuyết minh bài thi của mình. Mỗi lớp chọn 01 bạn dự thi, em sẽ làm gì? Thể hiệa. n Em chắc chắn mình sẽ làm được vì em thường cắm 1 tự tin hoa cho mẹ bán hàng ngày và xung phong đảm nhận. b. Em không dám làm vì sợ không làm được. c. Cô giáo cử em mới tham gia. d. Em không làm vì ngại phải đứng trước đám đông. Trên đường đi học về có hai bạn đi trái đường va xe vào em. Biết mình sai nhưng hai bạn vẫn đòi bồi thường. Trong trường hợp trên em sẽ làm gì? a. Em gọi những người bạn trong nhóm của mình xử Kỹ năng lý hai bạn kia. đối phób. Không cần ai giải quyết mà em mang luật giao 2 với tình thông đã được học trên lớp áp dụng và đòi bạn bồi thường. huống c. Bỏ tiền ra đền cho đỡ mất thời gian và chắc mình căng không thắng nổi họ. thẳng d. Bình tĩnh đỗ xe lại hỏi xem hai bạn có sao không sau đó giải thích rõ ràng cho hai bạn hiểu: Hai bạn đã vi phạm luật giao thông đã được học trong những buổi thi an toàn giao thông do trường tổ chức. 3 Bạn Lan muốn mời em về quê bạn chơi nhưng em không muốn đi. Trong tình huống trên em trả lời bạn như thế nào? Kỹ nănga. Từ chối thẳng vì tớ không thích đi. từ chối b. Tớ không đi được vì ngày mai tớ phải về quê với mẹ. 6
- “Một số biện pháp giáo dục kỹ năng sống cho học sinh trung học cơ sở thông qua tổ chức các trò chơi dân gian” c. Đồng ý đi vì nể bạn mặc dù không muốn. d. Lặng im như không nghe thấy. Với 3 tình huống trên cho 703 học sinh trường tôi năm hoc 2017 2018, tôi đã có kết quả sau: Số học sinh tham gia STT Kỹ năng HS nắm HS chưa có được 1 số % % KN KN 1 Thể hiện tự tin 236 33,6 467 66,4 Kỹ năng đối phó với 2 tình huống căng 302 43 401 57 thẳng 3 Kỹ năng từ chối 350 49,7 352 50,3 Qua khảo sát thực tế về kỹ năng sống của các em học sinh, tôi nhận thấy học sinh của trường tôi kỹ năng sống của các em còn quá ít. Tỉ lệ học sinh có kỹ năng xử lý tình huống còn thấp. Qua thực tế đó càng thôi thúc tôi có những biện pháp giúp các em có kỹ năng sống hơn. 2. Cơ sở lý luận. Theo Điều 2 của Luật Giáo dục năm 2005, mục tiêu giáo dục là đào tạo con người Việt Nam phát triển toàn diện, có đạo đức, tri thức, sức khoẻ, thẩm mỹ và nghề nghiệp, trung thành với lý tưởng độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội; hình thành và bồi dưỡng nhân cách, phẩm chất và năng lực của công dân, đáp ứng yêu cầu của sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Cũng tại điều 5 của bộ luật đã xác định: “Phương pháp giáo dục phổ thông cũng đã và đang được đổi mới theo hướng phát huy tính tích cực, tự giác, chủ động, sáng tạo, khả năng thực hành, lòng say mê học tập và ý chí vươn lên, bồi dưỡng cho học sinh năng lực tự học; tăng cường khả năng làm việc nhóm, rèn luyện kỹ năng vận dụng kiến thức vào thực tiễn, tác động đến tình cảm, đem lại niềm vui, niềm hứng thú trong học tập cho học sinh”. Vì vậy, việc giáo dục kỹ năng sống cho học sinh là điều cần thiết trong giai đoạn hiện nay. Bên cạnh đó, trò chơi dân gian là một thể loại thuộc hệ thống phân loại của trò chơi, nó mang những dấu hiệu đặc trưng riêng. Về tầm quan trọng của trò chơi dân gian đối với trẻ em tác giả Ninh Viết Giao đã viết: “ … Ở lứa tuổi trẻ em giữa chơi và học thì chơi là chủ yếu, chơi để học, trong học có chơi. Chơi không chỉ để các em thoải mái về cơ thể, về tâm hồn mà để tiếp xúc, để hiểu biết, nhận thức thế giới xung quanh bao gồm cả tự nhiên và xã hội…”. 7
- “Một số biện pháp giáo dục kỹ năng sống cho học sinh trung học cơ sở thông qua tổ chức các trò chơi dân gian” Nhiều nhà khoa học đã quan tâm và nghiên cứu đến lĩnh vực này như: Tổ chức trò chơi dân gian nhằm giáo dục môi trường cho học sinh. Trò chơi dân gian không những phù hợp với sở thích, tâm lý ở lứa tuổi trẻ thơ mà nó còn đòi hỏi sự khéo léo, sự thông minh của các em, kỹ năng dẻo dai của đôi tay, đôi chân , kỹ năng nhanh tay, nhanh mắt… Ngoài tác dụng giải trí, nâng cao thể lực, trò chơi này còn phản ánh rõ nét văn hóa truyền thống Việt Nam, đậm đà bản sắc dân tộc; đồng thời nó còn là chiếc cầu nối vô hình giúp các em học sinh kết nối lại gần nhau hơn, bồi đắp thêm tình yêu gia đình, bạn bè, quê hương đất nước. Trò chơi dân gian là một kho tàng vô giá, một lĩnh vực văn hóa đặc trưng của dân tộc, một phương tiện giáo dục hình thành nhân cách cho các em bậc Trung học cơ sở (THCS). 3. Một số khái niệm cơ bản của đề tài. a. Khái niệm kỹ năng sống: Hiện nay có khá nhiều khái niệm về KNS, tuỳ từng góc nhìn khác nhau người ta có những khái niệm về KNS khác nhau, chẳng hạn: Theo Tổ chức Văn hoá, khoa học và giáo dục của Liên hiệp quốc (UNESCO): KNS là năng lực cá nhân để thực hiện đầy đủ các chức năng và tham gia vào cuộc sống hàng ngày – đó là những kĩ năng cơ bản như kĩ năng đọc, viết, làm tính, giao tiếp ứng xử, giới thiệu bản thân, thuyết trình trước đám đông, làm việc nhóm, khám phá những thay đổi của bản thân, tư duy hiệu quả… Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO): KNS là những kĩ năng thiết thực mà con người cần để có cuộc sống an toàn, khoẻ mạnh. Đó là những kĩ năng mang tính tâm lí xã hội và kĩ năng giao tiếp được vận dụng trong những tình huống hàng ngày để tương tác một cách có hiệu quả với người khác và giải quyết có hiệu quả những vấn đề, những tình huống của cuộc sống hàng ngày. Theo PGS. TS Nguyễn Thanh Bình – Trường ĐHSP Hà Nội: Kĩ năng sống là năng lực, khả năng tâm lý xã hội của con người có thể ứng phó với những thách thức trong cuộc sống, giải quyết các tình huống một cách tích cực và giao tiếp có hiệu quả. Kỹ năng sống có vai trò hết sức quan trọng đối với mỗi người. Nhiều nghiên cứu đã cho phép đi đến kết luận là trong các yếu tố quyết định sự thành công của con người, kỹ năng sống đóng góp đến khoảng 85%. Vậy làm thế nào để giáo dục kỹ năng sống cho học sinh. Giáo dục kỹ năng sống cho học sinh được xem như một cách tiếp cận giáo dục nhằm mục đích giúp con người có những kỹ năng tâm lý xã hội để tương tác với người khác và giải quyết vấn đề, những tình huống của cuộc sống hàng ngày có hiệu quả. 8
- “Một số biện pháp giáo dục kỹ năng sống cho học sinh trung học cơ sở thông qua tổ chức các trò chơi dân gian” Trong thực tế một số tổ chức lớn đã quan niệm: Kỹ năng sống không phải là lĩnh vực hay môn học nhưng nó lại được lồng ghép vào những kiến thức, những giá trị và kỹ năng quan trọng trong quá trình hình thành nhân cách của học sinh. b. Khái niệm trò chơi và trò chơi dân gian: Theo những quan điểm giáo dục, trò chơi vừa là phương tiện phát triển toàn diện nhân cách vừa là hình thái tổ chức cuộc sống. Đối với trẻ em, trò chơi là hoạt động giúp trẻ tái tạo các hành động của người lớn và các quan hệ giữa họ, định hướng nhận thức đồ vật và nhận thức xã hội. Trong trò chơi, nhu cầu và các phẩm chất của trẻ về thể lực, trí tuệ, đạo đức và ý chí được hình thành, thỏa mãn, thể hiện và phát triển. Trẻ em do được chơi nên phát triển. Do vậy, chơi là hoạt động chủ đạo trong giáo dục trẻ em. Trò chơi dân gian là một hoạt động đặc thù chỉ trong xã hội loài người được nhân dân sáng tạo ra từ thực tiễn cuộc sống của họ, được lưu truyền tự nhiên qua nhiều thế hệ và luôn được cải biên, bổ sung cho phù hợp với từng nơi, từng lúc, nhằm thỏa mãn nhu cầu về vui chơi giải trí, giao lưu văn hóa và phát triển các mặt thể chất, tinh thần của con người. Trò chơi vận động dân gian là những trò chơi dân gian có sự vận động, đua tranh về thể lực là chính, thực hiện theo điều lệ của cuộc chơi và có sự nhận định hơn/kém, thắng/thua, được/hỏng. Đó chính là tiền đề của các nội dung hoạt động thể thao dân tộc ở Việt Nam hiện nay. Từ góc độ giáo dục thể chất, trò chơi vận động dân gian là một trong những biện pháp giáo dục thể chất có hiệu quả, nhằm góp phần xây dựng những con người mới phát triển toàn diện, đáp ứng được những yêu cầu khách quan của sự nghiệp đổi mới đất nước. 4. Vai trò của giáo dục kỹ năng sống cho học sinh bậc THCS thông qua việc tổ chức các trò chơi dân gian. Trò chơi dân gian trẻ em có vai trò luyện kỹ năng. Nó góp phần phát triển toàn diện cho trẻ. Trong đó, phát triển ngôn ngữ có mối quan hệ qua lại biện chứng với sự phát triển toàn diện về các mặt: Đức trí lao thể mỹ. Bởi lẽ ngôn ngữ đóng vai trò quan trọng trong việc tích luỹ kiến thức, phát triển tư duy và còn là phương tiện làm phong phú đời sống tinh thần của trẻ, đáp ứng nhu cầu giao tiếp giữa trẻ và mọi người xung quanh. Hướng đến mục tiêu “Xây dựng trường học thân thiện Học sinh tích cực”.Đưa trò chơi dân gian vào nhà trường là điều hết sức cần thiết, không những góp phần rèn luyện sức khỏe, kĩ năng ứng xử hợp lí các tình huống trong cuộc sống, thói quen và kĩ năng làm việc mà còn kích thích học sinh học tập tốt “chơi vui học càng vui”. Sau những giờ học căng thẳng, trò chơi dân gian là món ăn tinh thần bổ ích sảng khoái cho học sinh, tạo không khí vui tươi cởi mở, học 9
- “Một số biện pháp giáo dục kỹ năng sống cho học sinh trung học cơ sở thông qua tổ chức các trò chơi dân gian” sinh gần gũi thân thiện nhau hơn bởi những trò chơi có tính hài hước dí dỏm thể hiện sự tương tác khi chơi. Thông qua hoạt động vui chơi, thiếu nhi được trải nghiệm, từ đó hình thành các kỹ năng, những kinh nghiệm sống phục vụ cho việc hoc tập và sinh hoạt của các em. Đồng thời giúp các em phát huy trí tưởng tưởng, sáng tạo, nhanh nhẹn và tháo vát. Giúp các em biết yêu thương, chia sẻ, đùm bọc nhau. Các em không chỉ rèn luyện sức khỏe và trí thông minh mà còn hình thành những phẩm chất tốt đẹp trong các em như: tinh thần đoàn kết, tính trung thực, thật thà, thái độ lễ phép…. Khi tham gia trò chơi sẽ tạo ra bầu không khí mới cho hoạt đông tập thể. Các em sẽ quên hết mỏi mệt sau những giờ học căng thẳng mà cùng nhau vui cười, hò reo cổ vũ cho nhau. Thông qua các trò chơi dân gian các em sẽ giúp đỡ nhau để hoàn thành phần chơi. Từ đó, các em trở nên đoàn kết hơn, hiểu biết hơn về cuộc sống để rồi các em có thêm kiến thức phục vụ cho học tập cũng như trong cuộc sống. Đặc biệt khi tham gia vào các trò chơi dân gian các em tự tìm tói, suy nghĩ và thể hiện trí tưởng tượng của mình cho trò chơi thêm phong phú hơn. Thông qua các trò chơi dân gian chúng ta phát hiện được những khả năng tiềm ẩn của các em. Vậy ta có thể thấy, khi chúng ta tổ chức trò chơi cho các em trong trường có ý nghĩa vô cùng quan trọng, giúp các em tự tin, hòa đồng, hình thành những thói quen tốt, biết tự mình xử lý các tình huống bất ngờ….và đặc biệt giúp các em hình thành và phát triển những đức tính tốt đẹp nhất của con người. 5. Nội dung giáo dục kỹ năng sống cho các em học sinh thông qua tổ chức trò chơi dân gian. Để việc giáo dục kỹ năng sống cho học sinh đạt hiệu quả, cần phải thay đổi tư duy, tiếp đó là tiến hành nhiều giải pháp đồng bộ. Giáo dục kỹ năng sống, theo cách hiểu hiện nay là giáo dục những cách ứng phó với những thử thách như: Tai nạn, điện giật, bị ngộ độc, động vật cắn, bị xâm hại tình dục, phòng, chống các tệ nạn xã hội… đây mới chỉ là mục đích trước mắt. Mục đích quan trọng nhất, lâu dài đó là hình thành nhân cách cho học sinh, trong đó quan trọng nhất là giáo dục tình thân ái và các ứng xử văn hoá. Cụ thể với những nội dung sau: + Kỹ năng tự nhận thức: Tự nhận thức là kỹ năng cơ bản, nó giúp cho các em hiểu bản thân mình: Tính cách, sở thích, đặc điểm, thái độ, cách suy nghĩ, những nhu cầu cá nhân…Đồng thời các em cũng nhận ra những mặt tích cực cũng như hạn chế của bản thân. Từ đó, các em phát huy những điểm mạnh, dần dần khắc phục được nhược điểm của mình để hoàn thiện bản thân. + Kỹ năng giao tiếp: Giống như người lớn, trẻ em giao tiếp bằng ngôn ngữ cơ thể (cau mày, nụ cười), bằng hành động (nắm tay thân thiết hoặc đấm), bằng sự im lặng (gay gắt hoặc lạnh lùng), cũng như sử dụng ngôn từ (khó nghe 10
- “Một số biện pháp giáo dục kỹ năng sống cho học sinh trung học cơ sở thông qua tổ chức các trò chơi dân gian” hoặc không tốt). Thông qua kỹ năng giao tiếp giúp các em bày tỏ suy nghĩ, cảm xúc của mình để người khác hiểu rõ mình hơn. Việc giao tiếp tốt khiến người nghe hiểu được rõ ý của các em muốn truyền đạt, không gây ra sự hiểu lầm. Giao tiếp tốt còn giúp cho các em có thêm nhiều mối quan hệ cần thiết cho cuộc sống, công việc. Vậy với tầm quan trọng như vậy thì chúng ta cần cho các em nhận thức rõ được tầm quan trọng của giao tiếp trong cuộc sống hàng ngày. Các em biết lắng nghe và tôn trọng ý kiến của người khác. + Kỹ năng giải quyết vấn đề: Vấn đề là những sự việc, khó khăn, thách thức mà các em học sinh thường gặp trong sinh hoạt hàng ngày. Đứng trước một vấn đề cần giải quyết các em phải nhận biết đầy đủ vấn đề đang xảy ra, biết xác định các phương án khác nhau, lựa chọn phương án tối ưu để giải quyết vấn đề. Trong một tình huống các em có các cách giải quyết khác nhau và có những kết quả khác nhau. Sau khi thực hiện phương án giải quyết vấn đề, cần định hướng cho các em đánh giá kết quả thực hiện phương án của mình, để các em rút ra kinh nghiệm cho bản thân. + Kỹ năng thể hiện sự tự tin: Sự tự tin là kết hợp của năng lực và lòng tự trọng, đây là một phần không thể thiếu với mỗi con người. Năng lực là một cảm giác nội tại, hoặc niềm tin mà với nó ta có thể đạt được nhiều thành tựu trong cuộc sống. Kỹ năng thể hiện sự tự tin giúp các em giao tiếp hiệu quả hơn, mạnh dạn hơn để bày tỏ suy nghĩ và ý kiến của mình. Các em quyết đoán trong việc ra quyết định và giải quyết vấn đề; đồng thời cũng giúp các em có suy nghĩ tích cực hơn trong cuộc sống. + Kỹ năng ứng phó với tình huống căng thẳng: Mỗi người chúng ta đều có những cách phản ứng khác nhau đối với căng thẳng, vì vậy thực tế không có giải pháp cụ thể nào để kiểm soát căng thẳng. Khi một học sinh có khả năng đương đầu với những tình huống căng thẳng thì đó là một nhân tố tích cực, bởi chính những tình huống căng thẳng buộc các em phải tập trung cao độ vào công việc của mình và có những cách giải quyết hiệu quả nhất. Tuy nhiên sự căng thẳng có sức mạnh hủy diệt cuộc sống cá nhân nếu nó quá lớn và không giải tỏa nổi nếu thiếu kỹ năng ứng phó. + Kỹ năng từ chối: Trong cuộc sống thường nhật có rất nhiều tình huống có thể dẫn đến hậu quả xấu, tác động xấu. Khi đó chúng ta cần giáo dục cho các em kỹ năng từ chối để tự bảo vệ mình tránh được những hậu quả đáng tiếc. Để có được kỹ năng từ chối, học sinh phải xác định được những tình huống cần từ chối, xác định được cảm xúc của mình về tình huống hay hành động đó; hình dung được hậu quả khi thực hiện hành động đó đồng thời có những phương án khác thay thế. Từ đó có thể ra quyết định và thực hiện từ chối. 11
- “Một số biện pháp giáo dục kỹ năng sống cho học sinh trung học cơ sở thông qua tổ chức các trò chơi dân gian” Để có được kỹ năng từ chối các em cần phối hợp nhiều kỹ năng quan trọng như kỹ năng giao tiếp, kỹ năng ứng phó với tình huống căng thẳng, kỹ năng giải quyết vấn đề…. III. NỘI DUNG VÀ KẾT QUẢ. 1. Nội dung tổ chức: Ngay từ đầu năm học tôi đã lên kế hoạch lồng ghép các trò chơi dân gian trong kế hoạch hoạt động đội. Tôi giới thiệu trò chơi dân gian cho các lớp đồng thời tập huấn cho các em cán bộ lớp, cho phụ trách chi về kỹ năng tổ chức trò chơi dân gian và mục đích của việc tổ chức trò chơi giáo dục kỹ năng sống cho học sinh trường tôi. Kế hoạch cụ thể: STT ThángTuần Tên trò chơi dân gian 1 Trò chơi: Bắn bi 2 Trò chơi: Bỏ khăn 1 9 3 Trò chơi: Dung dăng dung dẻ. 4 Trò chơi: Chuyền bóng tiếp sức. 1 Trò chơi: Cướp cờ. 2 Trò chơi: Bịt mắt bắt dê. 2 10 3 Trò chơi: Mèo đuổi chuột. 4 Trò chơi: Ô ăn quan 1 Trò chơi: Chuyền mốt 2 Trò chơi: Rống rắn lên mây. 3 11 3 Trò chơi: Kéo cưa lừa sẻ. 4 Trò chơi: Kéo co. 1 Trò chơi: Ném lon. 2 Trò chơi: Ném vòng. 4 12 3 Trò chơi: Tìm dép. 4 Trò chơi: Nu na nu nống. 1 Trò chơi: Cá sấu lên bờ. 2 Trò chơi: Một hai ba. 5 1 3 Trò chơi: Ù. 4 Trò chơi: Tập tầm vông. 6 2 1 Trò chơi: Nhảy dây. 12
- “Một số biện pháp giáo dục kỹ năng sống cho học sinh trung học cơ sở thông qua tổ chức các trò chơi dân gian” 2 Trò chơi: Đánh quay. 3 Trò chơi: Dung dăng dung dẻ. 4 Trò chơi: Trốn tìm. 1 Trò chơi: Nhảy cóc. 2 Trò chơi: Nhảy lò cò. 7 3 3 Trò chơi: Đi tàu hỏa. 4 Trò chơi: Pháo nổ pháo nang. 1 Trò chơi: Ù ào ù ập. 2 Trò chơi: Kéo cưa lừa xẻ. 8 4 3 Trò chơi: Cua cắp. 4 Trò chơi: Đi cà kheo. 1 Trò chơi: Con cò, con bo, con sò. 2 Trò chơi: Thụt thò. 9 5 3 Trò chơi: Dài, ngắn, cao, thấp. 4 Trò chơi: Nhảy bao bố. Sau khi được biết các trò chơi theo tuần và tháng, vào mỗi giờ ra chơi hoặc đầu giờ các em học sinh sẽ chơi các trò chơi đã được giới thiệu theo sự chỉ đạo của cán bộ lớp. Bên cạnh đó, một số nhóm, những đôi bạn tham gia trò chơi tự do không người tổ chức mà chỉ mang tính thỏa thuận đôi bên. Để tạo hứng khởi, yêu thích cho các em tôi luân phiên các trò chơi theo tuần. Tùy theo thời gian để tổ chức trò chơi sao cho có hiệu quả. Vào giờ chào cờ đầu tuần với thời gian từ 10 12 phút tôi thường chỉ đạo lớp trực tuần tổ chức các trò chơi tĩnh, những trò chơi cần vận dụng óc tư duy, không di chuyển đội hình và ít vận động cơ bắp như trò chơi: Truyền dép, cao thấp và chơi thử trò chơi dân gian được giới thiệu. Trong các buổi kỷ niệm với không khí nghiêm trang có hai phần lễ và hội. Trong phần hội các em vẫn được tham gia các trò chơi dân gian có nội dung và hình thức phù hợp với nội dung ý nghĩa của buổi lễ. Ví dụ: Trò chơi kéo co, múa sạp, nhảy bao bố… 2. Một số biện pháp giáo dục kỹ năng sống thông qua tổ chức các trò chơi dân gian cho học sinh trường THCS. 13
- “Một số biện pháp giáo dục kỹ năng sống cho học sinh trung học cơ sở thông qua tổ chức các trò chơi dân gian” Biện pháp 1: Lựa chọn nội dung giáo dục kỹ năng sống các em hoc sinh thông qua tổ chức trò chơi dân gian. Thông qua các trò chơi dân gian, các em có điều kiện để rèn luyện những kỹ năng sống cho bản thân. Chúng ta có thể thấy được một số kỹ năng cụ thể sau: kỹ năng thể hiện sự tự tin, kỹ năng nhận thức, kỹ năng xử lý các tình huống… . Những kỹ năng này thường được thể hiện qua các trò chơi ít vận động: trò chơi ô ăn quan, lò cò, bắn bi....thông qua luật chơi, động tác chơi, các em tự nhận thấy vai trò và vị trí quan trọng của mình trong quá trình chơi. Các em phải tự chịu trách nhiệm với quyết định của mình cho nên cần có tư duy, tính toán, sắp xếp ý tưởng sao cho hiệu quả nhất. Kỹ năng giải quyết vấn đề: Đây là kỹ năng tư duy của trẻ. Các em có khả năng suy luận logic, rèn luyện phát triển trí tuệ qua các trò chơi như làm chong chóng, làm diều, pháo đất, chơi cờ…..Ví dụ: khi làm diều rèn cho các em biết tính toán, tỉ mỉ sao cho khi làm xong chiếc diều thả lên trên cao gặp gió nó không bị rơi xuống đất. Bên cạnh đó còn rèn cho các em tính kiên trì, tỉ mỉ và tính tẩm mĩ cao. Kỹ năng giao tiếp, hợp tác, kỹ năng lắng nghe...Đây là nhóm kỹ năng mang tính xã hội, giúp các em có mối quan hệ tích cực với người khác thông qua các trò chơi. Các em thể hiện cảm xúc, suy nghĩ, ý tưởng…của mình qua các động tác khi tham gia trò chơi. Trong quá trình tham gia hoạt động các tình huống giao tiếp sẽ xuất hiện, các em sẽ tự biết cách điều chỉnh những tình huống đó để xây dưng và duy trì mối qua hệ bạn bè. Các em biết lựa chọn những lời nới dễ nghe, phù hợp để vừa lòng bạn bè tránh mất đoàn kết. Các em biết nhường nhịn nhau khi tham gia trò chơi, biết đoàn kết để cùng chiến thắng. Các kỹ năng này thường được thực hiện qua các trò chơi cần số lượng người đông: Nhảy dây, Mèo đuổi chuột, cướp cờ…. Biện pháp 2: Lựa chọn trò chơi dân gian để giáo dục kỹ năng sống cho học sinh THCS. Trong kho tàng văn hóa Việt Nam, các trò chơi dân gian là một hình thức giải trí phản ánh phong tục tập quán của người Việt thuở xưa, được hình thành qua trí óc tưởng tượng tài tình của người lao động, nó được lưu truyền từ đời này sang đời khác chủ yếu do nhu cầu giải trí của người dân và mô tả lại đời sống tự nhiên và xã hội. Trò chơi dân gian không đơn thuần là một trò chơi của trẻ con mà nó chứa đựng cả một nền văn hóa dân tộc Việt Nam độc đáo và giàu bản sắc. Trò chơi của trẻ em Việt Nam thường bắt nguồn từ những bài đồng dao, một thể loại văn vần độc đáo của dân tộc. Trò chơi dân gian có nhiều thể loại phù hợp với các sở thích, cá tính khác nhau của nhiều đối tượng người chơi như 14
- “Một số biện pháp giáo dục kỹ năng sống cho học sinh trung học cơ sở thông qua tổ chức các trò chơi dân gian” sôi nổi, điềm đạm hay trầm tĩnh. Mỗi trò lại có một quy luật riêng, mang những sắc thái khác nhau khiến trẻ em chơi suốt ngày mà không thấy chán. Hơn nữa, các trò chơi dân gian Việt Nam thường giản tiện, không cầu kỳ, tốn kém nên có thể dễ dàng chơi mọi lúc, mọi nơi, dụng cụ dễ kiếm, dễ làm, chủ yếu lấy từ trong tự nhiên, thậm chí chỉ là cái gậy, hòn đá, hòn bi,…chúng có thể nhặt trong vườn, dưới ruộng là có thể lập được một hội chơi. Xét về góc độ giáo dục, trò chơi dân gian có thể chia thành bốn nhóm: Loại trò chơi vận động như: Tập tầm vông, dung dăng dung dẻ, lò cò, bịt mắt bắt dê… giúp tăng cường sức khỏe, thể chất cho học sinh. Loại trò chơi học tập: Điển hình là chơi cờ lá, cờ lật, chơi ô ăn quan giúp phát triển trí tuệ của trẻ em, dạy cho trẻ biết quan sát, tính toán. Loại trò chơi sáng tạo: Là những trò chơi mà học sinh có thể tự làm nên những đồ vật bằng vật liệu trong thiên nhiên như làm chong chóng bằng lá dừa, nặn con trâu bằng đất sét, xếp lá dừa thành con châu chấu… Những trò chơi này giúp trẻ khéo tay, phát huy sáng kiến, năng khiếu thẩm mỹ cần thiết cho hiện tại và cả tương lai sau này. Cuối cùng, loại trò chơi mô phỏng là những trò chơi mà trẻ bắt chước cách sinh hoạt của người lớn như làm nhà, nấu ăn, mua bán,… Trong khi chơi, trẻ thi nhau xem ai làm đúng, làm đẹp, làm nhanh hơn và thật sự hóa thân, nhập vai. Nhờ đó, trẻ học được cách ứng xử của người lớn để chuẩn bị cho hành trang sau này,… Các trò chơi dân gian như: Nu na nu nống, thả đỉa ba ba, chồng nụ chồng hoa, bịt mắt bắt dê, chơi đu, chắt chuyền, ô ăn quan,... kèm theo các câu đồng dao rèn luyện sự khéo léo, vui đùa tập thể, xây dựng tính cộng đồng, tính linh hoạt, nhanh nhẹn. Các trò chơi như: Đánh khăng, ống phốc, nhảy dây, lộn cầu vồng, nhảy bao bố, đánh quay,... giúp trẻ rèn luyện sự khéo léo, kỹ năng, kỹ xảo cá nhân, khả năng tính toán, phán đoán chính xác, xây dựng tình đoàn kết, ý thức cộng đồng trách nhiệm. Lớn dần lên theo lứa tuổi lại có các trò chơi có tính chuyên môn hơn như: bắn nỏ, đẩy gậy, đi cà kheo, thi bơi, vật, ném còn,... Các trò chơi: Trốn tìm, cướp cờ, trận giả, kéo co, chọi gà, vật tay, đá cầu chinh,… có vai trò vô cùng quan trọng trong sinh hoạt, góp phần giáo dục cho học sinh về tính tập thể, tinh thần kỷ luật, ý chí vươn lên giành chiến thắng, rèn luyện thể chất, sự khéo léo và sức chịu đựng của con người, giúp con người ngày càng phát triển toàn diện về trí, đức, thẩm mỹ. Các trò chơi: Cờ tam giác, cờ ngũ hành, ô ăn quan, giấu tìm, ném còn,… giúp các em phát triển trí tuệ, dạy cho trẻ biết quan sát, tính toán, xử lý tình huống. Ngoài ra, việc tổ chức các trò chơi dân gian tạo ra sân chơi lành mạnh, thu hút đông đảo học sinh tham gia hoạt động tập thể giúp các em tránh các trò chơi không lành mạnh, ngăn ngừa các tệ nạn xã hội xâm nhập vào học đường; đồng thời trò chơi dân gian góp phần bảo tồn bản sắc văn hóa dân tộc. 15
- “Một số biện pháp giáo dục kỹ năng sống cho học sinh trung học cơ sở thông qua tổ chức các trò chơi dân gian” Qua đó cho thấy, trò chơi dân gian có ý nghĩa vô cùng to lớn trong việc giáo dục kỹ năng sống cho học sinh. Đặc điểm tâm lý của trẻ em là thích bắt chước, tò mò, luôn muốn biết có cái gì đang diễn ra xung quanh, thích khám phá, phát hiện cái mới, tưởng tượng mô phỏng lại cuộc sống tự nhiên, xã hội. Trò chơi là món ăn tinh thần, một phần tất yếu của cuộc sống để thỏa mãn các yêu cầu tâm lý của trẻ. Việc lựa chọn các trò chơi cho phù hợp với lứa tuổi, sở thích, điều kiện của học sinh; thời lượng và phương pháp tổ chức trò chơi một cách có hệ thống, khoa học, thường xuyên; việc hướng dẫn tổ chức chơi đúng với quy luật của nó,… giúp cho các em dần dần hình thành và phát triển nhân cách theo hướng tích cực và theo ý muốn của những người làm công tác giáo dục. Vì vậy, để giáo dục kỹ năng sống cho học sinh thông qua các trò chơi dân gian tôi phải lựa chọn các trò chơi phù hợp với lứa tuổi, tâm sinh lý của học sinh; việc bố trí thời lượng tổ chức các trò chơi; công tác bồi dưỡng, tập huấn,... nhằm mang lại hiệu quả cao nhất việc giáo dục kỹ năng sống cho học sinh. Ví dụ: Trò chơi: NU NA NU NỐNG. * Chuẩn bị: Học sinh đọc thuộc bài đồng dao trước khi tổ chức trò chơi. Bài đồng dao như sau: “Nu na nu nống. Đánh trống phất cờ. Mở cuộc thi đua. Chân ai sạch sẽ. Gót đỏ hồng hào. Không bẩn tí nào. Được vào đánh trống” * Cách chơi: Số lượng khoảng từ 8 – 10 học sinh. Những người chơi ngồi xếp hàng bên nhau, duỗi thẳng chân ra, tay cầm tay, vừa nhịp tay vào đùi vừa đọc các câu đồng dao. Mỗi từ trong bài đồng dao được đập nhẹ vào một chân, bắt đầu từ đầu tiên của bài đồng dao là từ “nu”sẽ đập nhẹ vào chân 1, từ “na” sẽ đập vào chân 2 của người đầu, tiếp theo đến chân của người thứ hai thứ ba…theo thứ tự từng người đến cuối cùng rồi quay ngược lại cho đến từ “trống” . Chân của ai gặp từ “trống” thì co chân đó lại, ai co đủ hai chân đầu tiên người đó sẽ về nhất, ai co đủ hai chân kế tiếp sẽ về nhì… người còn lại cuối cùng sẽ là người thua cuộc. Trò chơi lại bắt đầu từ đầu. Trò chơi: NHẢY BAO BỐ Chuẩn bị: Học sinh chuẩn bị mỗi đội 1 bao tải để chơi. * Cách chơi:Người chơi chia làm hai đội, mỗi đội có số người bằng nhau. Mỗi đội có một ô hàng dọc để nhảy và có hai vạch mức, một xuất phát và một đích đến. Các bạn trong đội xếp thành hàng dọc. Người chơi đầu tiên bước vào trong bao bố hai tay giữ lấy miệng bao. Sau khi nghe lệnh xuất phát người chơi mới nhảy từ vạch xuất phát đến đích rồi lại quay trở lại vạch xuất phát đưa bao cho người thứ 2. Cứ như vậy lần lượt đến người cuối cùng. Đội nào về trước, đội đó thắng. 16
- “Một số biện pháp giáo dục kỹ năng sống cho học sinh trung học cơ sở thông qua tổ chức các trò chơi dân gian” * Luật chơi: Người chơi nào nhảy trước hiệu lệnh xuất phát, chưa đến đích mà quay lại, chưa đến đích mà bỏ bao ra là phạm luật và có thể bị loại khỏi cuộc chơi. Trò chơi : KÉO CO. * Chuẩn bị: Dụng cụ để chơi trò chơi kéo co: Một sợi dây thừng dài khoảng 7m, dùng một dây vải màu đỏ buộc ở giữa dây thừng làm ranh giới giữa 2 đội để dễ phân biệt thắng thua. Vẽ 1 đường chỉ vạch làm ranh giới thua cuộc của cả 2 đội. * Luật chơi trò chơi kéo co: Khi trọng tài hô bắt đầu và có tiếng trống vang lên, cả 2 đội sẽ cố gắng kéo sợi dây thừng về bên phía mình. Bên nào bị kéo về vạch ranh giới trước sẽ bị thua. * Hướng dẫn chơi trò chơi kéo co: Chia các thành viên tham gia thành 2 đội, mỗi đội có số thành viên bằng nhau, tương đương ngang sức nhau, xếp thành 2 hàng dọc đối diện nhau. Mỗi đội thường chọn thành viên có sức khỏe tốt để đứng ở vị trí đầu tiên (tùy theo chiến thuật của mỗi đội chơi), mỗi thành viên tham gia kéo co nắm chặt sợi dây thừng của bên mình lại. Khi có tín hiệu của ban tổ chức thì các thành viên tham gia tiến hành kéo sao cho dây thừng về phía bên mình. Nếu đội nào dẫm vạch trước thì đồng nghĩ với việc là đội đó thua cuộc. Trò chơi: CƯỚP CỜ * Chuẩn bị: + Một cái khăn bất kì tượng trưng cho cờ. + Một vòng tròn. + Vạch xuất phát cũng là đích của 2 đội. * Cách chơi: Quản trò chia tập thể chơi thành hai đội, có số lượng bằng nhau mỗi đội có từ 5 6 bạn, đứng hàng ngang ở vạch xuất phát của đội mình. Đếm theo số thứ tự 1,2,3,4,5… các bạn phải nhớ số của mình. + Khi quản trò gọi tới số nào thì số đó của hai đội nhanh chóng chạy đến vòng và cướp cờ. + Khi quản trò gọi số nào về thì số đó phải về. + Một lúc quản trò có thể gọi hai, ba, bốn số. * Luật chơi: + Khi đang cầm cờ nếu bị bạn vỗ vào người, thua cuộc. + Khi lấy được cờ chạy về vạch xuất phát của đội mình không bị đội bạn vỗ vào người, thắng cuộc + Khi có nguy cơ bị vỗ vào người thì được phép bỏ cờ xuống đất để tránh bị thua. + Số nào vỗ số đó không được vỗ vào số khác. Nếu bị số khác vỗ vào không thua. + Số nào bị thua rồi (“bị chết”) quản trò không gọi số đó chơi nữa. 17
- “Một số biện pháp giáo dục kỹ năng sống cho học sinh trung học cơ sở thông qua tổ chức các trò chơi dân gian” + Người chơi không được ôm, giữ nhau cho bạn cướp cờ. + Người chơi tìm cách lừa đối phương để nhang cờ về, lựa chọn sân bải phù hợp để chánh nguy cơ, cờ ra khỏi vòng tròn, để cờ lại vòng tròn chỉ được cướp cờ trong vòng tròn. + Khoảng cách cờ đến hai đội bằng nhau. Biện pháp 3: Tập huấn phụ trách chi, ban chỉ huy liên chi đội kỹ năng tổ chức trò chơi dân gian giáo dục kỹ năng sống cho học sinh theo các bước sau: Bước 1: Ổn định tổ chức. Bước này giúp các em tập trung sự chú ý của mình. Quản trò có thể sử dụng những động tác, hiệu lệnh… thu hút các em học sinh. Bước 2: Giới thiệu trò chơi. Lồng ghép ý nghĩa các câu chuyện vui, câu chuyện cổ tích ngắn gọn, hấp dẫn để giúp các em có hứng thú trước khi tham gia trò chơi. Bước 3: Thông qua luật chơi, giải thích cách chơi và hướng dẫn trò chơi. Để trò chơi đạt kết quả tốt nhất, người quản trò phải làm tốt khâu này. Tùy theo trò chơi mà quản trò linh động hướng dẫn ngắn gọn, dễ hiểu đồng thời giải thích luật chơi tỉ mỉ, rõ ràng. Bước 4: Chơi nháp. Tùy theo mức độ khó, dễ của từng trò chơi mà quản trò áp dụng cách chơi này. Nếu trò chơi đơn giản quản trò có thể không cần cho chơi thử. Trò chơi phức tạp quản trò không cho chơi thử hoặc chơi thủ quá ít thì bạn chơi sẽ không nắm được luật chơi và trò chơi không thu được kết quả như mong muốn. Bước 5: Tiến hành trò chơi. Khi tổ chức trò chơi ta cần lưu ý một số vấn đề. + Người quản trò phải đứng ở một vị trí thíc hợp nhất hoặc luôn di động để có thể theo dõi được đội chơi. + Phải tạo được hứng thú cho người chơi. + Phải công tâm, chính xác, dứt khoát khi bắt lỗi của bạn chơi. + Quan sát theo dõi, phát hiện những lỗi của người chơi một cách kịp thời và điều chỉnh những hành vi sai trái của bạn chơi một cách khéo léo, tế nhị. + Mục đích của việc tham gia trò chơi gây cho các em sự hứng khởi, vui tươi, có thưởng, có phạt và tuân thủ đầy đủ luật chơi. Tuy nhiên, khi tham gia trò chơi có có những học sinh phạm quy hoặc có những hành vi gian lận ta không nên xúc phạm hoặc làm các em xấu hổ. + Phải biết dừng trò chơi đúng lúc, khi thấy các em mệt mỏi, chán nản và trò 18
- “Một số biện pháp giáo dục kỹ năng sống cho học sinh trung học cơ sở thông qua tổ chức các trò chơi dân gian” chơi đã có kết quả rõ ràng. Bước 6: Kết thúc Nhân xét. Sau khi kết thúc trò chơi để đảm bảo sức khỏe cho các em đồng thời tạo cho các em thích thú được tham gia trò chơi sau này. Người quản trò công bố kết quả cuộc chơi và trao thưởng cho đội thắng động viên đội thua cuộc dành chiến thắng lần sau. 3. Thực hiện giáo dục kỹ năng sống cho học sinh THCS thông qua tổ chức các trò chơi dân gian. Khi thực hiện giáo dục kỹ năng sống cho học sinh THCS thông qua tổ chức các trò chơi dân gian thường được thực hiện theo các bước sau: Bước 1: Xác định mục đích rèn kỹ năng thông qua trò chơi. VD: Với mục đích rèn kỹ năng chạy, sự thông minh tháo vát, khéo léo, tính đồng đội, tính tổ chức kỷ luật cho các em tôi chọn tổ chức chơi trò chơi cướp cờ. Với mục đích rèn luyện trí tuệ, sự kiên trì nên tổ chức cho các em chơi cờ vua, cờ tướng. Bước 2: Chuẩn bị Chọn địa điểm, dụng cụ cần thiết để tién hành trò choi. Bước 3: Khám phá Giáo viên cùng với học sinh thiết kế các hoạt động có tính chất trải nghiệm Giáo viên cùng học sinh đặt câu hỏi nhằm gợi lại những hiểu biết đã có liên quan đến trò chơi mới Giáo viên giúp học sinh xử lý phân tích các tình huống đồng thời giúp các em tổ chức và phân loại. Bước 4: Kết nối. Giáo viên giới thiệu mục tiêu bài học và liên kết chúng với những vấn đề đã chia sẻ ở bước 2. Giáo viên giới thiệu kiến thức và kỹ năng mới Kiểm tra kiến thức và kỹ năng mới đã được cung cấp toàn diện và chính xác chưa. Bước 5: Thực hành chơi. Học sinh chia thành các tổ, nhóm để thực hiện trò chơi theo yêu cầu đề ra. Giáo viên giám sát mọi hoạt động của trẻ và điều chỉnh khi cần thiết; khuyến khích các em thể hiện những điều các em suy nghĩ hay mới lĩnh hội được. 19
- “Một số biện pháp giáo dục kỹ năng sống cho học sinh trung học cơ sở thông qua tổ chức các trò chơi dân gian” Bước 6: Vận dụng Giáo viên lập kế hoạch các hoạt động. Học sinh làm việc theo nhóm, cặp và cá nhân để hoàn thành nhiệm vụ. Giáo viên hay quản trò có thể đưa ra câu hỏi đề nghị bạn chơi trả lời trong suốt quá trình hoạt động. Giáo viên đánh giá kết quả tiếp thu của học sinh qua quá trình tham gia trò chơi. Ví dụ cụ thể tiến hành 1 trò chơi dân gian: Trò chơi Mèo đuổi chuột. Bước 1: Xác định mục đích rèn kỹ năng thông qua trò chơi. Qua trò chơi giáo viên rèn kỹ năng chạy, sự tự tin, thông minh sáng tạo, thoát hiểm tốt, ý thức tổ chức và có trách nhiệm với tập thể. Bước 2: Chuẩn bị Chọn địa điểm chơi sạch sẽ, bằng phẳng, thoáng mát. Cho học sinh tập hợp thành 1 vòng tròn với cự ly rộng, các em quay mặt vào tâm vòng tròn. Bước 3: Khám phá Sau khi học sinh đã tập hợp thành đội hình vòng tròn, người quản trò đưa ra câu hỏi tìm hiểu về mèo và chuột: Từ xưa đến nay mối quan hệ giữa mèo và chuột ? Chuột có hại ra sao? Mèo giúp ta như thế nào? Giáo viên cho lớp nhận xét và giới thệu về trò chơi mèo đuổi chuột Giáo viên cho học sinh biết được mục tiêu của trò chơi; Trò chơi giúp các em nhanh nhẹn, hoạt bát, rèn luyện sức khỏe, có tinh thần đoàn kết đồng thời trò chơi mang tính kỷ luật cao. Chuột nhanh nhẹn, khôn ngoan, mưu trí khi trốn mèo. Để bắt được chuột, mèo cần có sự tự tin, khôn ngoan, mưu trí khi rượt đuổi chuột. Bước 4: Kết nối. Cách tổ chức hướng dẫn trò chơi ( Chơi nháp) Từ đội hình đã xếp, quản trò cho các thành viên đội chơi dang tay ngang và nắm lấy bàn tay của nhau tạo thành những “ hang” để cho “mèo” và “ chuột” chạy đuổi nhau. Giáo viên chọn một bạn đóng vai ‘mèo” , một bạn đóng vai “ chuột” . 2 em này cách nhau 3m phía trong vòng tròn, “chuột’ đứng ở trước, “ mèo’ đứng sau “chuột”. Khi người quản trò có lệnh “ chạy”, “chuột” chạy luồn qua bất kỳ một hang nào để có thể chạy trốn “mèo”, còn “mèo” phải chạy nhanh theo các hang mà “chuột” đã chạy. Tất cả thành viên đội chơi đứng theo vòn tròn và nắm tay 20
CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD
-
Sáng kiến kinh nghiệm THCS: Một số biện pháp nhằm nâng cao chất lượng học tập phân môn Hát ở lớp 6
13 p | 326 | 31
-
Sáng kiến kinh nghiệm THCS: Một số phương pháp giáo dục học sinh cá biệt ở THCS
33 p | 97 | 15
-
Sáng kiến kinh nghiệm THCS: Một số biện pháp nâng cao hiệu quả sử dụng thiết bị dạy học và sửa chữa đồ dùng dạy học bộ môn Vật lí ở trường THCS
16 p | 23 | 11
-
Sáng kiến kinh nghiệm THCS: Một vài kinh nghiệm sử dụng phương pháp trò chơi vào tiết luyện tập môn Hóa học ở trường THCS
24 p | 168 | 11
-
Sáng kiến kinh nghiệm THCS: Một số biện pháp trong việc bảo quản vốn tài liệu tại thư viện trường THCS Nguyễn Lân
15 p | 89 | 10
-
Sáng kiến kinh nghiệm THCS: Một số thủ thuật dạy từ vựng môn tiếng Anh cấp THCS
12 p | 27 | 10
-
Sáng kiến kinh nghiệm THCS: Một số kinh nghiệm bồi dưỡng học sinh giỏi môn Toán cấp THCS
28 p | 96 | 9
-
Sáng kiến kinh nghiệm THCS: Một số kinh nghiệm trong việc chỉ đạo nâng cao chất lượng sinh hoạt tổ, nhóm chuyên môn ở trường THCS Nguyễn Lân, quận Thanh Xuân
35 p | 35 | 9
-
Sáng kiến kinh nghiệm THCS: Một số biện pháp nâng cao hiệu quả giải bài tập Vật lý 6
26 p | 40 | 8
-
Sáng kiến kinh nghiệm THCS: Một số kinh nghiệm trong việc giáo dục đạo đức cho học sinh THCS
27 p | 82 | 8
-
Sáng kiến kinh nghiệm THCS: Một số ứng dụng của định lí Vi-ét trong chương trình Toán 9
24 p | 84 | 8
-
Sáng kiến kinh nghiệm THCS: Một số biện pháp rèn kỹ năng viết CTHH của chất vô cơ trong chương trình Hoá học lớp 8 THCS
45 p | 15 | 7
-
Sáng kiến kinh nghiệm THCS: Một số kinh nghiệm dạy dạng bài tập đồ thị phần toán chuyển động trong Vật lí THCS
33 p | 36 | 7
-
Sáng kiến kinh nghiệm THCS: Một số kinh nghiệm hữu ích giúp học sinh học tốt môn Ngữ văn 8
21 p | 83 | 7
-
Sáng kiến kinh nghiệm THCS: Một số giải pháp góp phần nâng cao chất lượng đội ngũ Ban chỉ huy Đội tại trường THCS Nguyễn Khuyến
29 p | 64 | 7
-
Sáng kiến kinh nghiệm THCS: Một số phương pháp dạy học nhằm phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo của học sinh THCS trong các bài vẽ tranh
17 p | 19 | 5
-
Sáng kiến kinh nghiệm THCS: Một số kinh nghiệm giúp học sinh lớp 8 thành công trong thí nghiệm Hoá học 8
10 p | 12 | 4
-
Sáng kiến kinh nghiệm THCS: Một số biện pháp nâng cao chất lượng giờ dạy thực hành sử dụng các hàm để tính toán của Excel
14 p | 90 | 3
Chịu trách nhiệm nội dung:
Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA
LIÊN HỆ
Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM
Hotline: 093 303 0098
Email: support@tailieu.vn