intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Sáng kiến kinh nghiệm THCS: Một số kinh nghiệm giúp học sinh phòng chống bệnh giun sán qua môn Sinh học 7

Chia sẻ: Dung Hoang | Ngày: | Loại File: DOCX | Số trang:19

35
lượt xem
5
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Nghiên cứu về tác hại của giun sán, các cách tuyền truyền cũng như phương pháp dạy học để tuyên truyền cho học sinh, người dân phòng bệnh, phòng tác hại của giun sán hiệu quả, thiết thực. Giúp mọi người có phương pháp phòng bệnh, chữa bệnh giun sán đúng cách, hiệu quả để có một sức khỏe tốt.

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Sáng kiến kinh nghiệm THCS: Một số kinh nghiệm giúp học sinh phòng chống bệnh giun sán qua môn Sinh học 7

  1. Tên đề tài: Một số kinh nghiệm giúp học sinh phòng chống bệnh giun sán qua môn Sinh  học 7 Phần thứ nhất: MỞ ĐẦU I. Đặt vấn đề   Năm 2016 có một em học sinh lớp 7 trường tôi, gần nhà tôi  ở  bị  đau bụng dữ  dội, tôi nhìn thấy em nằm lăn lộn, quằn quại thấy rất thương.   Cả nhà vội đưa em đi bệnh viện, khi đưa đến bệnh viện làm các xét nghiệm,   siêu âm thật lâu mới phát hiện được là em bị  giun chui cuống mật. Bác sĩ   dùng nhiều biện pháp nhưng không được cuối cùng phải mổ  nội soi để  gắp   con giun ra. Giun đũa được gắp ra dài khoảng 20 cm, đầu thuôn nhọn nên.  Dù  qua cơn nguy hiểm nhưng em vẫn còn đau vì vết mổ  và đây có lẽ  là việc   không bao giờ em quên được. Như chúng ta biết bệnh giun – sán rất phổ  biến ở Việt Nam . Theo  ước tính,  mỗi năm người Việt Nam mất 28,5 triệu lít máu để  nuôi các loại ký sinh   trong cơ  thể. Hàng chục triệu người mắc bệnh giun – sán, tỷ  lệ  nhiễm giun  sán cao ở trẻ em, học sinh, sinh viên. Ở tuổi như các học sinh bị nhiễm giun sán thì cũng là bình thường vì các  em hay ăn uống lung tung; ăn quà vặt mọi nơi, mọi chỗ không cần nghĩ đến   chuyện phải giữ  vệ sinh; và gia đình thì thường quên không theo dõi để  cho  các em uống thuốc tẩy giun định kỳ  đúng lịch và các em cũng quên uống   thuốc tẩy giun định kỳ. Nhưng lần đầu chứng kiến cảnh 1 em bị  giun chui   cuống mật như  trên thật sự  tôi thấy vấn đề  rất rất nghiêm trọng, tôi thấy  chúng ta không thể coi thường bệnh này. Bệnh giun sán thực tế có thể phòng ngừa được và đa số  bệnh giun sán cũng  dễ  chữa do đó tôi nghĩ mình phải góp phần giáo dục các em phòng chống  bệnh này để hạn chế tác hại của giun sán với các em. Từ năm 2016 đến nay   tôi đảm nhận dạy sinh học 7 tôi đã vận dụng các phương pháp để  giúp các  em phòng chống bệnh giun sán và cũng đạt được một số  kết quả nhất định,  đó chính là lý do tôi chọn đề  tài “Một số  kinh nghiệm giúp học sinh phòng  chống bệnh giun sán qua môn Sinh học 7”. II. Mục đích nghiên cứu:  ­ Nghiên cứu về  tác hại của giun sán, các cách tuyền truyền cũng như  phương pháp dạy học để  tuyên truyền cho học sinh, người dân phòng bệnh,  phòng tác hại của giun sán hiệu quả, thiết thực. 1
  2. Tên đề tài: Một số kinh nghiệm giúp học sinh phòng chống bệnh giun sán qua môn Sinh  học 7 ­ Giúp mọi người có phương pháp phòng bệnh, chữa bệnh giun sán đúng  cách, hiệu quả để có một sức khỏe tốt. Phần thứ hai: GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ I. Cơ sở lí luận của vấn đề Bệnh giun – sán rất phổ biến ở Việt Nam. Theo ước tính, mỗi  năm người Việt Nam mất 28,5 triệu lít máu để nuôi các loại ký sinh trong cơ  thể. Hàng chục triệu người mắc bệnh giun – sán, tỷ lệ nhiễm giun sán cao ở  trẻ em, học sinh, sinh viên, nông dân, người làm vườn, công nhân trực tiếp  tiếp xúc với môi trường tại các nhà ga, bến xe – nơi có điều kiện sinh hoạt  khó khăn, điều kiện vệ sinh lao động kém.        Bệnh giun ­ sán là bệnh lây truyền từ động vật, thực vật sang người. Có  hàng trăm loài giun – sán gây bệnh ở người, động vật và thực vật. Ấu trùng  giun – sán có thể sống ký sinh ở bất cứ vị trí nào trên cơ thể người như não,  tim, phổi, gan, thận, mạch máu, bạch huyết, đầu, mặt, cổ, mắt, vùng bụng,  vùng lưng, phúc mạc, dây thần kinh, tủy sống… Mọi lứa tuổi đều có thể  nhiễm và mắc bệnh giun – sán, từ trẻ sơ sinh, phụ nữ có thai đến các cụ già.  Biến chứng của bệnh giun – sán rất nặng nề như liệt nửa người, nhức đầu  kéo dài, rối loạn tâm thần, phù não, mất khả năng nhìn, mù mắt, viêm não,  xuất huyết não, phù phổi, ho ra máu, ngừng tim đột ngột, đột tử, viêm ruột,  thủng ruột, viêm phúc mạc, đái ra máu, đái dưỡng chấp, phù với bệnh giun chỉ  bạch huyết gây biến chứng tàn tật suốt đời.       Bệnh giun – sán ký sinh ở gan mật, gây viêm gan, apxe gan, ung thư gan.  Hiện nay, trên thế giới cũng như ở Việt Nam, chưa có một loại thuốc đặc  hiệu nào điều trị cho tất cả các bệnh giun – sán. Mỗi loại thuốc chỉ có thể  điều trị cho một vài loại giun – sán nhất định. Thậm chí một loại thuốc chỉ có  thể điều trị cho một loài giun – sán. Đây là khó khăn của ngành dược thế giới  cũng như ngành dược Việt Nam. Thuốc Egaten của Thụy Sỹ là thuốc độc  nhất để điều trị bệnh sán lá gan. Thuốc DEC là thuốc độc nhất để điều trị  bệnh giun chỉ bạch huyết gây phù voi, đái đường cấp.      Theo Bệnh Viện Đại học Quốc gia Hà nội thì đã có hơn 10 vạn người gồm  phụ nữ, trẻ em, học sinh, nông dân, công nhân và nhiều thành phần khác đã  được khám và điều trị. Lần lượt nhiều xã, huyện thuộc nhiều tỉnh khác của  miền Bắc như: Hà Tĩnh, Nghệ An, Thanh Hóa, Nam Định, Hòa Bình, Yên Bái,  Bắc Giang, Hải Phòng…hàng chục vạn bệnh nhân mắc bệnh giun – sán đã  được điều trị. Tỷ lệ học sinh tiểu học nhiễm giun kim rất cao từ 80­90%. Qua  tìm hiểu thì tại huyện Krông Ana, tỉ lệ trẻ em bị mắc bệnh giun sán cũng rất  2
  3. Tên đề tài: Một số kinh nghiệm giúp học sinh phòng chống bệnh giun sán qua môn Sinh  học 7 cao dẫn đến tình trạng trẻ em suy dinh dưỡng, thấp còi, thể trạng phát triển  không tốt ảnh hưởng đến tư duy, học tập, vận động. II. Thực trạng vấn đề ­ Trước đây tất cả  trẻ  em từ  2 đến 10 tuổi được hỗ  trợ  thuốc giun để  phòng bệnh giun định kỳ, trung tâm y tế  sẽ  lên lịch định kỳ  để  cho các em  uống thuốc để  tránh tác hại của giun  nhưng đến trường THCS cho đến khi   lớn thì không được hỗ  trợ  thuốc để  uống phòng giun nữa. Nhưng theo trung   tâm y tế Huyện Krông Ana thì bắt đầu từ năm 2018 thì kể cả trẻ em tiểu học   cũng không được hỗ  trợ  thuốc phòng bệnh giun nữa. Các em phải được gia  đình quan tâm chăm sóc và tự có định hướng, thời gian cho các em uống thuốc  phòng giun sán. ­ Qua tìm hiểu học sinh khối 7 khi dạy môn sinh học thì rất nhiều em  chưa quan tâm đến việc phòng bệnh giun gián và kể  cả  bố  mẹ  các em cũng  thế, thực tế  nhiều bố  mẹ  còn không để  ý đến điều này nhất là bố  mẹ  học   sinh là người dân tộc thiểu số. ­ Tôi tiến hành khảo sát học sinh khối 7 mà tôi giảng dạy 2 năm qua với   câu hỏi như sau: 3.  Các   biện   pháp   đã   tiến  hành   để   giải   quyết  vấn   đề:   Trình bày trình tự  những biện pháp, các bước cụ  thể, trong đó có nhận xét về  vai trò, tác dụng,   hiệu quả của từng biện pháp hoặc từng bước đó. 4. Tính mới của giải pháp: Nêu được tính mới của sáng kiến trong thực  Kết quả thu được là: ­ Năm học 2016 – 2017: Với 81 học sinh khối 7 mà tôi giảng dạy, qua   khảo sát tôi thu được kết quả như sau HS uống  HS ít uống HS chưa uống 3
  4. Tên đề tài: Một số kinh nghiệm giúp học sinh phòng chống bệnh giun sán qua môn Sinh  học 7 định kỳ Số lượng % Số lượng % Số lượng % 20 25 31 38.3 30 36.7 Kết quả thu được là: ­ Năm học 2017 – 2018: Với 75 học sinh khối 7 mà tôi giảng dạy, qua  khảo sát tôi thu được kết quả như sau HS uống  HS ít uống HS chưa uống định kỳ Số lượng % Số lượng % Số lượng % 18 24 29 38.7 28 37.3 ­ Tôi thấy số lượng HS uống thuốc đều đặn chỉ  khoảng 24 ­ 25% đúng  định kỳ, số liệu cho thấy trẻ được uống thuốc tẩy giun còn ít so với số lượng   trẻ em nói chung,  như vậy chưa thể phòng tránh được nhiều tác hại do bệnh   giun gây ra nhất là đối với trẻ em. ­ Qua phiếu điều tra cho thấy nguyên nhân  ở  đây chủ  yếu là do bố  mẹ  chưa quan tâm đến vấn đề phòng bệnh này cho con cái, bố mẹ các em cứ nghĩ  nhà trường đã cho con mình uống thuốc như ở các trường mẫu giáo. Rồi đa số  bố  mẹ làm nông nghiệp nên ít bố  mẹ quan tâm đến vấn đề  phòng bệnh giun   sán cho con. Và nguyên nhân tiếp theo là các em chưa hiểu rõ về  tác hại của  giun sán nên hầu như  coi bệnh này là bình thường, chủ  quan, chưa có cách   phòng bệnh cho bản thân và gia đình. ­ Theo bản thân tôi thấy nếu bố  mẹ  không quan tâm về  vấn đề  phòng  bệnh giun sán cho con và các con chưa hiểu rõ tác hại của giun sán thì con cái  dễ bị suy dinh dưỡng, mắc các bệnh về đường ruột và các bệnh khác nữa dẫn   đến sức khỏe của trẻ em không thể phát triển tốt được ảnh hưởng đến chiều   cao, cân nặng của trẻ nên có nhiều trẻ ăn uống tốt nhưng vẫn gầy, thấp. III. Các giải pháp đã tiến hành để giải quyết vấn đề:  Ở  chương trình sinh học 7 các em được học về  động vật từ  động vật  nguyên sinh đến các động vật bậc cao, các em biết được nhiều loại động vật  ký sinh trên người và động vật nhất là chương 3 nói về  các ngành giun như  giun dẹp, giun tròn, giun đốt,.. Tôi muốn qua các bài học này tôi giáo dục kỹ hơn cho các em về cách  phòng tránh bệnh giun sán. 4
  5. Tên đề tài: Một số kinh nghiệm giúp học sinh phòng chống bệnh giun sán qua môn Sinh  học 7 Chương trình sinh học 7 các em được tìm hiểu về thế giới động vật đa dạng,   phong phú từ  động vật bé nhỏ  như  động vật nguyên sinh đến các ngành của   lớp động vật không xương sống, động vật có xương sống. Chương 1. Tìm hiểu về động vật nguyên sinh Chương 2. Ngành ruột khoang Chương 3. Các ngành giun như giun dẹp, giun tròn, giun đốt Chương 4. Ngành thân mềm Chương 5. Ngành chân khớp Chương 6. Ngành động vật có xương sống gồm nhiều lớp, lớp cá, lớp lưỡng  cư, lớp bò sát,..                                                                                             Ở  mỗi loài động vật các em đều được tìm hiểu về  cấu tạo,  lối sống, dinh   dưỡng, sinh sản, vai trò cụ thể là lợi ích hay tác hại. 5
  6. Tên đề tài: Một số kinh nghiệm giúp học sinh phòng chống bệnh giun sán qua môn Sinh  học 7 ­ Lợi ích cụ thể là động vật các em nghiên cứu có lợi ích gì trong đời sống để  từ đó các em biết bảo vệ động vật , có hướng để phát huy lợi ích. ­ Tác hại: các em biết được tác hại của loài động vật mình đang nghiên cứu từ  đó biết cách phòng tránh tác hại, tiêu diệt động vật gây hại khi cần thiết. Quan sát, theo dõi trong thực tế bản thân quyết định giới hạn của đề tài   của tôi là giáo dục học sinh về tác hại của giun sán và cách phòng tránh bệnh   giun sán qua một số bài học ở sinh học 7.  Theo tôi để  giáo dục học sinh tôi phải sử  dụng nhiều hình thức khác nhau   như: ­ Quá quá trình dạy học sử  dụng nhiều phương pháp dạy học cũng như  các   câu hỏi để học sinh nhớ, hiểu, biết được tác hại, cách phòng tránh bệnh giun   sán. ­ Sử dụng câu hỏi nhấn mạnh trong kiểm tra đánh giá để  học sinh vận dụng   được kiến thức trả  lời câu hỏi, từ  đó học sinh biết vận dụng kiến thức vào  cuộc sống. ­ Tìm hiểu, điều tra thực tế trước và sau khi giáo dục để nắm được tình hình,  nếu khó khăn thì có cách giúp đỡ phù hợp, ..  1. Giáo dục qua các bài học Bắt đầu sang chương 3 các ngành giun, tôi sẽ cho các em quan sát một số hình   ảnh về giun sán (hình ảnh sưu tầm trên mạng xã hội), 1 đoạn video về tác hại   của giun sán. Ví dụ: 6
  7. Tên đề tài: Một số kinh nghiệm giúp học sinh phòng chống bệnh giun sán qua môn Sinh  học 7   7
  8. Tên đề tài: Một số kinh nghiệm giúp học sinh phòng chống bệnh giun sán qua môn Sinh  học 7 Trong quá trình dạy học  ở mỗi loài giun sán tôi đều cho các em nghiên   cứu kỹ  về  dinh dưỡng, cấu tạo, lối sống, vòng đời và tác hại của động vật  sau đó. Sau đó yêu cầu các em nghiên cứu kỹ  về  nguyên nhân mắc bệnh và  cách phòng tránh để từ đó giáo dục các em phòng bệnh về giun sán.  Tôi dành thời gian để kiểm tra các em có vận dụng vào thực tế hay không, vận   dụng ra sao, có hiệu quả  không bằng nhiều hình thức như  quan sát, tìm hiểu   qua trao đổi, giao bài tập, kiểm tra đánh giá. 1.1. Bài Sán lá gan – Đặc điểm của ngành giun dẹp Hoạt động của GV  Hoạt động của HS ­ Tôi cho các em quan sát hình ảnh về sán lá  Học sinh theo dõi video và một số  gan. Ví dụ hình ảnh về sán lá gan. Hs nhận biết được hình dạng, màu  sắc, nơi sống của sán lá gan 8
  9. Tên đề tài: Một số kinh nghiệm giúp học sinh phòng chống bệnh giun sán qua môn Sinh  học 7 ­   Cá   nhân   HS   quan   sát   hình11.1  SGK, kết hợp với thông tin về cấu  tạo, dinh dưỡng, sinh sản... ­ Trao đổi nhóm, thống nhất ý kiến  ­ Tôi yêu cầu HS quan sát hình 11.1 trong  ­ Cơ thể sán lá gan hình lá, dẹp, dài  SGK   trang   40,   đọc   thông   tin   trong   SGK,  2 ­ 5 cm màu đỏ máu. Mắt, lông bơi  thảo luận nhóm và trả lời câu hỏi tiêu giảm, ngược lại các giác bám  ? Trình bày đặc điểm, cấu tạo, nơi sống, di  phát triển chuyển của sán lá gan. ­ Các nhóm trình bày, nhận xét ­ Gọi các nhóm trình bày đáp án ­ GV nhận xét bổ sung hoàn thiện                                        Hoạt động. Dinh dưỡng HS nghiên cứu thông tin ? Sán lá gan bám vào vật chủ bằng cách nào ­  Dùng   2   giác   bám   chắc   vào   nội  tạng của vật chủ  ? Cách dinh dưỡng của sán lá gan. ­   Hút   chất   dinh   dưỡng   từ   môi  trường   kí   sinh,   đưa   vào   2   nhánh  ­ GV nhận xét ruột vừa dẫn chất dinh dưỡng nuôi  ? Qua dinh dưỡng của sán lá gan em thấy  cơ thể. trâu bò sẽ như thế nào khi bị nhiễm sán? ­ Trâu bò bị  mất chất dinh dưỡng,  gầy, chậm lớn. Trâu bò bị  nhiễm  sán càng nhiều thì càng gầy, càng  còi cọc chậm lớn.        * Tiểu kết:  ­ Sán lá gan dùng 2 giác bám chắc vào nội tạng của vật chủ. Hầu có cơ khỏe giúp   miệng hút chất dinh dưỡng từ môi trường kí sinh, đưa vào 2 nhánh ruột vừa dẫn  chất dinh dưỡng nuôi cơ thể.                                          Hoạt động 3. Sinh sản 9
  10. Tên đề tài: Một số kinh nghiệm giúp học sinh phòng chống bệnh giun sán qua môn Sinh  học 7 Để giáo dục về phòng tránh bệnh sán lá gan  1. Cơ quan sinh dục. thì tôi quan tâm kỹ hơn về vòng đời 2. Vòng đời. ­   Tôi   cho   học   sinh   quan   sát   hình   ảnh   về  ­ HS theo dõi vòng đời của sán lá gan ? Hãy cho biết vòng đời của sán lá sẽ bị ảnh  hưởng thế nào nếu trong thiên nhiên xảy ra  các tình huống sau: ­ Trứng sán lá gan không gặp nước ­ HS trả  lời, nhận xét cho nhau để  ­  Ấu trùng nở  ra không gặp cơ  thể   ốc thích   thấy  sán   lá   gan  sống   rất   dai,   trải  hợp? qua nhiều giai đoạn biến thái khác  ­ Kén sán  bám vào rau bèo... chờ mãi không  nhau nên khó tiêu diệt. gặp trâu bò ăn phải? ­ Sán lá gan thích nghi với phát tán nòi giống   như thế nào? GV nhận xét các ý kiến của HS ­Sán ( trong trâu bò)    trứng    ấu  ? Quan sát hình 11.2 SGK. Em hãy viết sơ  trùng    ấu trùng ký sinh  ở   ốc    ấu  đồ vòng đời của sán lá gan. trùng   có   đuôi   sống   ở   môi   trường  ­  GV: Trâu bò  ở  nước ta mắc bệnh sán lá  nước    kết kén    bám vào cây rau,  gan với tỉ  lệ  cao, vì chúng làm việc hoặc  hay sống trong môi trường đất ngập nước.  bèo.  HS các nhóm bổ sung hoàn thiện Trong môi trường đó có rất nhiều ốc nhỏ là  vật chủ  trung gian thích hợp với  ấu trùng  sán lá lá gan. Thêm nữa, trâu bò thường ăn  các cây cỏ từ thiên nhiên, uống nước, có các  kén sán bám ở đó rất nhiều. ­ Qua vòng đời của sán lá gan em sẽ  phòng  bệnh sán lá gan cho trâu bò như thế nào? ­Hs  vận dụng kiến  thức suy  nghĩ  các cách để  phòng bệnh sán lá gan  cho trâu bò, như +   Không   cho   trâu   bò   ăn   thực   vật  Nếu biết trâu bò bị  nhiễm sán em có ăn thịt  thủy sinh hoặc rửa kỹ rau bèo bằng  trâu bò không? nước   muối   trước   khi   cho   trâu   bò  ăn. + Không để trâu bò ăn ốc + Cho trâu bò uống thuốc tấy giun,  sán... 10
  11. Tên đề tài: Một số kinh nghiệm giúp học sinh phòng chống bệnh giun sán qua môn Sinh  học 7 ­ Khi dạy bài này tôi thấy học sinh quan sát hình  ảnh xong đã có cảm   giác sợ tác hại của loài sán này, khi học về dinh dưỡng thấy sán có giác bám,  bám chắc vào nội tạng vật chủ để  hút chất dinh dưỡng học sinh sẽ thấy sán  lấy rất nhiều chất dinh dưỡng của vật chủ, nếu vật chủ bị nhiễm sán nhiều  sẽ bị chậm lớn, người nuôi tốn kém mà không đạt hiệu quả cao thậm chí còn  lỗ  vốn. Với các nội dung vừa được tìm hiểu thì học sinh sẽ  suy nghĩ phải  phòng bệnh sán cho trâu bò nhà mình và mình không nên ăn trâu bò bị  nhiễm  sán. ­ Tôi thường giao việc và  kiểm tra bằng nhiều cách như có thể hỏi học  sinh: Em đã phòng, chữa bệnh sán cho trâu bò, động vật nhà em như thế nào? ­ Học sinh làm và báo cáo việc làm của mình. ­Từ  phần trả  lời hay bài báo cáo của học sinh mà tôi động viên, khen   những học sinh có biện pháp phòng bệnh cho động vật kịp thời hoặc góp ý bổ  sung khi thấy chưa phù hợp. 1.2. Ở bài 12.  Một số giun dẹp khác ­ Tôi yêu cầu mỗi nhóm về  nhà nghiên cứu thông tin về  các đại diện   của giun dẹp như sán lá máu, sán bã trầu, sán dây. Mỗi đại diện tìm hiểu cụ  thể về nơi sống, đặc điểm, cách xâm nhập, tác hại, cách phòng tránh. Khuyến   khích các nhóm làm trên Word hoặc power point để  trình chiếu cho các bạn   theo dõi, bổ sung. ­ Đến tiết học tôi yêu cầu mỗi nhóm trình bày 1 đại diện, nhóm khác bổ  sung hoàn thiện để  học sinh nắm rõ tác hại và cách phòng tránh các loài sán   trên. ­ Có nhóm 2  ở lớp 7A2 (NH: 2018 – 2019) đã trình bày nội dung về sán   dây rất cụ  thể, nên sau đó tôi đã giới thiệu nội dung với lớp khác để  các em  tham khảo học hỏi lẫn nhau. Nội dung bài báo cáo của học sinh như sau:  Sán dây 11
  12. Tên đề tài: Một số kinh nghiệm giúp học sinh phòng chống bệnh giun sán qua môn Sinh  học 7 + Nơi sống của sán dây: kí sinh ở ruột  non người và cơ bắp trâu, bò. + Đặc điểm cơ  thể:  Đầu sán nhỏ  có giác bám, thân sán gồm hàng trăm đốt,   ruột tiêu giảm, bề  mặt cơ  thể  hấp thụ  chất dinh dưỡng. Mỗi  đốt sán đều  mang một cơ quan sinh dục lưỡng tính. Các đốt cuối cùng chứa đầy trứng.  + Cách xâm nhập: Trâu, bò, lợn ăn phải,  ấu trùng phát triển thành nang sán.  Người ăn phải thịt trâu, bò, lợn gạo, sẽ mắc bệnh sán dây. + Tác hại: Sán xâm nhập vào trâu, bò, lợn, chó, ... gây ra xanh xao, chậm lớn   và dễ lây lan sang người. Bệnh sán dây xâm nhập vào người gọi là bệnh nhiễm lợn gạo,  khi ấu  trùng gây bệnh lợn gạo cho người thì các triệu chứng thể hiện tùy thuộc vào   cơ quan chúng gây bệnh như: ­ Lợn gạo ở não: Nếu ấu trùng sán định cư tại não thì chúng có thể gây ra tăng  áp lực nội sọ gây nhức đầu, động kinh cục bộ, suy giảm trí tuệ, yếu, liệt chi   thậm chí có thể rối loạn tâm thần. Tất cả các triệu chứng trên ở  mức độ  nào  còn tùy thuộc vào số lượng và vị trí định cư của ấu trùng sán trong não người.  ­ Lợn gạo  ở mắt: Ấu trùng có thể định cư tại hốc mắt, mí mắt, kết mạc mắt   hoặc trong mắt chúng có thể gây ra những rối loạn thị gác và tùy vào vị trí của  ấu trùng định cư ở mắt. 12
  13. Tên đề tài: Một số kinh nghiệm giúp học sinh phòng chống bệnh giun sán qua môn Sinh  học 7 ­ Lợn gạo  ở  trong tế  bào cơ: ít có biểu hiện lâm sàng trừ  khi với số  lượng   nhiều chúng có thể  gây đau cơ  và sau thời gian dài chúng sẽ  bị  vôi hóa ngay   trong cơ, nơi chúng định cư. ­ Lợn gạo  ở dưới da: có thể  thấy những nốt lổn nhổn có thể  sờ  thấy rõ, đôi  khi chúng gây ngứa. Qua đây ta thấy sự nguy hiểm của sán dây đối với động vật, người. + Cách phòng bệnh: để  chủ  động phòng bệnh sán dây và  ấu trùng sán  dây lợn, Cục Y tế dự phòng, Bộ Y tế, khuyến cáo người dân: ­ Không ăn thịt lợn, gan lợn hoặc thịt trâu bò chưa nấu chín như  nem, thính,   nem chua, tré, thịt lợn tái, gan tái, thịt trâu, bò tái; kết hợp với các ngành chức  năng kiểm tra chặt chẽ các lò mổ lợn, trâu bò và loại bỏ các con vật mang ấu   trùng sán; không ăn rau sống, không uống nước lã. ­ Quản lý phân tươi, nhất là ở những vùng có người nhiễm sán dây lợn trưởng  thành trong ruột. Sử dụng hố xí hợp vệ sinh, không nuôi lợn thả rông. ­ Người có sán trưởng thành trong ruột phải được điều trị, không phóng uế  bừa bãi. ­ Quản lý chặt chẽ tiêu chuẩn vệ sinh các lò mổ lợn (heo). ­ Theo em thì trẻ em phải giữ vệ sinh cá nhân, rửa tay sạch trước khi ăn và sau   khi đi vệ sinh, không mút tay, không ngậm tay vào miệng + Nếu nghi ngờ  bản thân bị  mắc bệnh sán thì để  chẩn đoán bệnh sán  lợn  ở  người, có thể  chọc hút nang sán dưới da, xét nghiệm công thức máu,   dịch não tủy (bạch cầu ái toan tăng), lấy máu làm phản  ứng ELISA. Nếu có  các biểu hiện thần kinh, cần chụp cắt lớp vi tính (CT), chụp cộng hưởng từ  (MRI) não. + Cách điều trị khi bị bệnh sán dây:  Phải chẩn đoán sớm và điều trị kịp   thời ngay khi phát hiện có đốt sán để  tránh bị  bệnh  ấu trùng sán lợn. Việc   điều trị  bệnh  ấu trùng sán dây lợn phải thực hiện  ở  cơ  sở  y tế  với trang bị  phương tiện cấp cứu và phải được theo dõi. Không nên điều trị  bằng thuốc  đông y, thuốc nam hoặc các thuốc cổ điển đối với bệnh sán dây lợn vì dể xảy  ra biến chứng nguy hiểm. Điều trị bệnh sán dây nói chung ngoài các thuốc đặc hiệu cần phải điều trị kết  hợp các triệu chứng, di chứng mà  ấu trùng sán gây ra cho những cơ  quan tổ  chức khác nhau trong cơ thể. Trong trường hợp những nang sán ở những vị trí  có thể can thiệp bằng phẫu thuật lấy nang sán thì tiến hành phẫu thuật. 13
  14. Tên đề tài: Một số kinh nghiệm giúp học sinh phòng chống bệnh giun sán qua môn Sinh  học 7 Mẫu sán dây thu hồi tại Phòng khám bệnh Chuyên khoa Ký sinh trùng, Viện  Sốt rét ­ Ký sinh trùng ­ Côn trùng TP. HCM. Trong khi 2 học sinh nhóm trình bày thì các bạn học sinh đều rất ngỡ  ngàng, vẻ  hoảng sợ  sau đó nhìn vẻ  mặt rất quyết tâm phải phòng tránh cho   mình bệnh sán dây. Và bản thân là giáo viên dạy sinh học nhưng nhìn hình  ảnh và nội dung của  các em bản thân cũng thấy rất nổi da gà vì sợ và nghĩ bản thân mình cũng phải  cố gắng phòng tránh bệnh sán dây cho mình, người thân của mình. 1.3. Bài Giun đũa Đối với bài giun đũa trong quá trình dạy học tôi nhấn mạnh các câu hỏi về tác   hại, cách phòng tránh bệnh giun đũa và yêu cầu các em trả lời hoặc hoạt động  nhóm trả lời để hiểu rõ bản chất, như: ? Nhờ  đặc điểm nào mà giun đũa có thể  chui vào  ống mật của người? Hậu  quả gây ra như thế nào đối với con người? Học sinh biết được đặc điểm giun đũa thuôn 2 đầu có thể chui rúc trong ruột,   một số  nội tạng người và có thể  chui vào  ống mật. Khi chui vào  ống mật   người bệnh sẽ đau bụng dữ dội và rối loạn tiêu hóa do ống mật bị tắc. 14
  15. Tên đề tài: Một số kinh nghiệm giúp học sinh phòng chống bệnh giun sán qua môn Sinh  học 7 ? Đối tượng nào thường mắc bệnh giun đũa? Nêu các bệnh do giun đũa gây  ra? Các em biết trẻ em thường mắc bệnh giun đũa do thói quen mút tay, không giữ  vệ sinh cá nhân sạch sẽ, ăn uống lung tung, không giữ vệ sinh ăn uống, ... ? Qua vòng đời của giun đũa em thấy hoạt động “ rửa tay trước khi ăn và  không ăn rau sống” có liên quan gì đến bệnh giun đũa? ? Tại sao y học khuyên mỗi người nên tẩy giun 1 – 2 lần trong 1 năm? ? Nêu các biện pháp phòng chống giun đũa kí sinh ở người. Khi 1 học sinh trả  lời, học sinh khác lắng nghe, nhận xét, góp ý cho bạn thì  kiến thức các em sẽ  thu được đầy đủ  hơn, tôi bổ  sung thêm kiến thức, hình  ảnh. Ở bài này từ câu trả lời của các em tôi tóm lược kiến thức cho các em:   Đối với trẻ em, giun có thể bị nhiễm do ăn thức ăn không sạch hay nấu chưa   chín, uống nước chưa đun sôi, ăn các loại rau quả  chưa được rửa sạch, tay   bẩn, nguồn nước không vệ  sinh, sinh hoạt hàng ngày tiếp xúc trực tiếp với   môi trường đất, nguồn không khí bị  ô nhiễm. Trẻ  cũng có thể  bị  nhiễm giun  khi đưa đồ chơi bẩn vào miệng, cầm nắm thức ăn, không rửa tay sau khi đi vệ  sinh. Rửa tay trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh. ­ Giữ vệ sinh cá nhân như cắt móng tay, móng chân ngắn, sạch sẽ. ­ Thực hiện ăn chín, uống sôi, rau sống cần rửa thật kỹ và sạch trước khi ăn. ­ Đi giày, dép, găng tay khi tiếp xúc với đất ẩm. ­ Vệ sinh môi trường xung quanh, không phóng uế bừa bãi. Theo tôi, qua các nội dung đã học, tìm hiểu thì chắc chắn các em sẽ thấy được   tác hại gây ra do giun đũa và biết cách phòng bệnh. + Đến tiết học sau tôi sử dụng các câu hỏi trên làm câu hỏi kiểm tra bài  cũ như: ­  Nhờ  đặc điểm nào mà giun đũa có thể  chui vào  ống mật của người? Hậu  quả gây ra như thế nào đối với con người? 15
  16. Tên đề tài: Một số kinh nghiệm giúp học sinh phòng chống bệnh giun sán qua môn Sinh  học 7 ­ Nêu các biện pháp để phòng bệnh giun đũa ở trẻ em? 1.4. Một số giun tròn khác Ở bài giun đũa, tôi giao các em về nhà tìm hiểu kỹ cho tôi về giun kim, vòng   đời, tác hại của giun kim, cách phòng bệnh. Đến bài học, tôi giành nhiều thời gian hơn về  phần giun kim. Yêu cầu học  sinh theo dõi và trình bày vòng đời của giun kim sau đó cho các nhóm  trả lời   câu hỏi sau Khi học sinh trả lời được các câu hỏi trên, thảo luận nhận xét cho nhau thì học  sinh sẽ có được kiến thức về giun kim như là: Giun kim gây ngứa ở hậu môn  trẻ em, trẻ em có thói quen mút tay nên giun kim khép kín được vòng đời. Và  học sinh sẽ  biết được các biện pháp phòng bệnh giun kim, cơ  bản nhất là  không mút tay, giữ vệ sinh tay, uống thuốc tẩy giun định kỳ, rồi tiếp đến là vệ  sinh ăn uống,.. 2. Giáo dục qua kiểm tra đánh giá ­ Sử dụng các câu hỏi vận dụng khi kiểm tra bài cũ hay kiểm tra định kỳ như: + Nhờ  đặc điểm nào mà giun đũa có thể  chui vào ống mật của người?   Hậu quả gây ra như thế nào đối với con người? + Tại sao trẻ em thường hay bị nhiễm bệnh giun sán nhiều hơn người  lớn? + Em đã uống thuốc giun định kỳ chưa? Theo em thời gian tẩy giun định   kỳ là bao nhiêu tháng 1 lần? + Em có biện pháp gì để  bảo vệ  gia đình và người thân tránh bị  bệnh   giun sán? + Nhiều bạn thích ăn gỏi cá, bò tái, theo em có tốt không? Em sẽ  ăn  cùng bạn hay khuyên bạn không nên ăn và nếu khuyên thì khuyên thế nào? ­ Sau khi kiểm tra qua kết quả trả lời của học sinh mà tôi có nhận xét phù hợp,  nếu em nào chưa nắm được vấn đề thì tôi sẽ cùng các em khác giúp đỡ, hoàn   chỉnh về kiến thức cho các em. 16
  17. Tên đề tài: Một số kinh nghiệm giúp học sinh phòng chống bệnh giun sán qua môn Sinh  học 7 3. Qua tìm hiểu thực tế Trước khi sang chương 3 các ngành giun, tôi hỏi học sinh đã uống thuốc   tẩy giun định kỳ  chưa? Khi nào thì các em uống thuốc tẩy giun? Theo hiểu   biết của các em giun­ sán có hại cho người và động vật không? Tôi ghi lại số lượng, lắng nghe kiến thức của các em trao đổi, chưa nhận xét   đúng sai mà chỉ ghi tóm tắt lưu lại. Sau khi dạy học và giáo dục xong chương 3, tôi hỏi học sinh lại các câu  hỏi: ­ Vậy giun­ sán có hại cho người và động vật không? ­ Em đã uống thuốc tẩy giun chưa? ­ Định kỳ uống thuốc tẩy giun như thế nào? Tôi cho các em so sánh lại các câu trả lời, số lượng thu thập với trước   đó để thấy được nhận thức, hiểu biết của các em đã thay đổi như thế nào. Những em chưa uống thuốc tẩy giun tôi hỏi rõ lý do. Nếu các em chưa   đến kỳ  uống thuốc xổ  giun thì tôi khuyên các em ghi lại lịch để  nhớ  đến kỳ  phải uống. Nếu vì bố mẹ chưa quan tâm cho em uống thuốc thì tôi nhắc các em về  trao đổi với bố  mẹ  để  uống thuốc xổ  giun, nếu bố  mẹ  chưa quan tâm thì tôi  sẽ  nhắc bố  mẹ  các em bằng cách gọi điện thoại hoặc trực tiếp đến nhà trao  đổi. Nếu gia đình khó khăn tôi sẽ tìm cách hỗ trợ như trao đổi với nhân viên   y tế  hỏi xem có thuốc không để  hỗ  trợ  cho các em, nếu khó khăn quá tôi sẽ  nhờ  đến hội cha mẹ học sinh các lớp để  xin hỗ trợ cho các em khó khăn mỗi  em 1 viên thuốc xổ giun. VD. Năm học 2017 – 2018 tôi trực tiếp giảng dạy lớp 7A7, lớp này có  nhiều học sinh có hoàn cảnh khó khăn. Sau khi giảng dạy, tuyên truyền vận  động nhiều lần các em về uống thuốc tẩy giun định kỳ thì trong lớp vẫn có 2  em chưa uống, 1 em là người đồng bào thiểu số  nhà có hoàn cảnh khó khăn   nên mẹ em chưa cho uống thuốc, 1 em nhà cũng có hoàn cảnh khó khăn chưa  uống thuốc được, tôi đã gặp giáo viên chủ  nhiệm và hội cha mẹ  học sinh đề  nghị tặng 2 em 2 viên thuốc phòng bệnh giun, hội cha mẹ học sinh rất vui vẻ  ủng hộ. IV. Tính mới của giải pháp  Nâng cao được nhận thức của học sinh về  bảo vệ  sức khỏe cho bản   thân phòng tránh các bệnh về giun, sán. Tuyên truyền lan rộng đến người thân   để cùng bảo vệ sức khỏe. V. Hiệu quả SKKN Sau khi áp dụng 2 năm với các lớp bản thân tôi giảng dạy sinh học 7 tôi   đã thấy sự chuyển biến rõ rệt trong hành động, nhận thức của học sinh. 17
  18. Tên đề tài: Một số kinh nghiệm giúp học sinh phòng chống bệnh giun sán qua môn Sinh  học 7 Trước khi thực hiện tôi đã tìm hiểu số  lượng học sinh uống thuốc tẩy  giun từ  khi lên lớp 6 thấy còn ít nhưng sau khi giảng dạy, tuyên truyền, vận  động, tôi đã khảo sát lại, thu được kết quả khả quan là các em đã về đề  nghị  bố mẹ cho uống thuốc tẩy giun để phòng tránh bệnh giun sán. ­ Năm học 2016 – 2017: Khi giảng dạy vận động đợt 1, khoảng 2 tuần   sau tôi hỏi lại thì đã có 68/81 đã được uống thuốc, tôi hỏi nguyên nhân những  em còn lại ròi tiếp tục vận động, giáo dục, sau 2 tuần thì chỉ  còn 5 em chưa  uống trong đó có 3 học sinh bố mẹ sợ thuốc độc hại nên không cho uống, tôi  đã gặp trực tiếp trao đổi và kết quả chỉ còn 2 em nhà hoàn cảnh khó khăn, bố  mẹ đi làm xa chưa được uống và tôi đã nhờ sự hỗ trợ của giáo viên chủ nhiệm   và hội cha mẹ  học sinh của lớp kết quả 81 học sinh đã uống thuốc tẩy giun   định kỳ. ­ Năm học 2017 – 2018: Cũng như năm trước tôi cũng thường xuyên giáo  dục, vận động, tuyên truyền để các em hiểu rõ tác hại và có cách tuyên truyền  với bố mẹ để được uống thuốc bảo vệ bản thân, sau nhiều đợt tuyên truyền  hỏi han thì đã có 75/75 học sinh được uống thuốc phòng bệnh giun sán, trong  đó có 3 học sinh được cô giáo, hội cha mẹ giúp đỡ về thuốc. Phần thứ ba: Kết luận, kiến nghị I. Kết luận:  ­ Qua thực hiện đề tài tôi thấy học sinh có hứng thú hơn trong các tiết   học và chăm chú tìm hiểu về đời sống, tác hại của các loài giun sán từ đó biết  bảo vệ sức khỏe để  tránh các bệnh giun sán, biết cách xử  lý để  tránh tác hại  của giun sán. ­ Các em còn là nguồn tuyên truyền thông tin rất tốt đến mọi người  xung quanh, người thân về bảo vệ bản thân trước các bệnh giun sán. II. Kiến nghị:  không TÀI LIỆU THAM KHẢO  ­ Sách sinh học 7 ­ Hình ảnh, thông tin trên VTV và Internet Người viết  NHẬN XÉT CỦA HỘI ĐỒNG THẨM ĐỊNH CẤP TRƯỜNG …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………. 18
  19. Tên đề tài: Một số kinh nghiệm giúp học sinh phòng chống bệnh giun sán qua môn Sinh  học 7 …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………. NHẬN XÉT CỦA HỘI ĐỒNG THẨM ĐỊNH CẤP HUYỆN …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………. 19
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
3=>0