Sáng kiến kinh nghiệm THPT: Sử dụng bảo tàng ảo trong dạy học chủ đề Một số nền văn minh trên đất nước Việt Nam trước năm 1858 Lịch sử 10 (Bộ sách kết nối tri thức với cuộc sống) nhằm phát triển phẩm chất, năng lực cho học sinh

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:50

Thêm vào BST

Báo xấu

1
lượt xem 0
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Sáng kiến "Sử dụng bảo tàng ảo trong dạy học chủ đề Một số nền văn minh trên đất nước Việt Nam trước năm 1858 Lịch sử 10 (Bộ sách kết nối tri thức với cuộc sống) nhằm phát triển phẩm chất, năng lực cho học sinh" được hoàn thành với mục tiêu nhằm rèn luyện cho các em các năng lực cốt lõi như tìm hiểu lịch sử, nhận thức và tư duy lịch sử, vận dụng kiến thức kĩ năng đã học để giải quyết sáng tạo các vấn đề của cuộc sống; Góp phần nâng cao chất lượng, hiệu quả môn học; giúp học sinh say mê, hứng thú, chủ động trong học tập bộ môn.Từ đó giáo viên sẽ là người truyền lửa, góp phần khẳng định vai trò, vị trí môn lịch sử trong trường phổ thông.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Sáng kiến kinh nghiệm THPT: Sử dụng bảo tàng ảo trong dạy học chủ đề Một số nền văn minh trên đất nước Việt Nam trước năm 1858 Lịch sử 10 (Bộ sách kết nối tri thức với cuộc sống) nhằm phát triển phẩm chất, năng lực cho học sinh

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGHỆ AN TRƯỜNG THPT NGUYỄN DUY TRINH SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM SỬ DỤNG BẢO TÀNG ẢO TRONG DẠY HỌC CHỦ ĐỀ "MỘT SỐ NỀN VĂN MINH TRÊN ĐẤT NƯỚC VIỆT NAM TRƯỚC NĂM 1858" LỊCH SỬ 10 (BỘ SÁCH KẾT NỐI TRI THỨC VỚI CUỘC SỐNG) NHẰM PHÁT TRIỂN PHẨM CHẤT, NĂNG LỰC CHO HỌC SINH MÔN: LỊCH SỬ Nhóm tác giả: 1. Nguyễn Thị Hằng Soa, SĐT: 0982 698 797 2. Nguyễn Thị Miền, SĐT: 0915 111 347 Năm học: 2023 - 2024 1
MỤC LỤC Trang PHẦN I: ĐẶT VẤN ĐỀ 4 1. Lí do chọn đề tài 4 2. Mục đích nghiên cứu 5 3. Phương pháp nghiên cứu: 5 4. Phạm vi nghiên cứu 6 5. Tính mới của đề tài 6 PHẦN II. NỘI DUNG NGHIÊN CỨU 7 CHƯƠNG I: 7 CƠ SỞ LÍ LUẬN VÀ CƠ SỞ THỰC TIỄN CỦA ĐỀ TÀI I . Cơ sở lí luận và thực tiễn 7 1. Cơ sở lí luận 7 1.1. Bảo tàng trong dạy học lịch sử 7 1.2. Một số vấn đề về dạy học theo hướng phát triển phẩm chất, năng lực. 8 2. Cơ sở thực tiễn 9 2.1 Thực trạng sử dụng bảo tàng, bảo tàng ảo trong dạy học lịch sử 9 2.2. Nguyên nhân của thực trạng. 10 CHƯƠNG II: 12 MỘT SỐ BIỆN PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ SỬ DỤNG BẢO TÀNG ẢO TRONG DẠY HỌC CHỦ ĐỀ "MỘT SỐ NỀN VĂN MINH TRÊN ĐẤT NƯỚC VIỆT NAM TRƯỚC NĂM 1858, LỊCH SỬ 10 NHẰM PHÁT TRIỂN PHẨM CHẤT, NĂNG LỰC CHO HỌC SINH THPT. 1. Đề xuất cách sử dụng và một số lưu ý khi sử dụng bảo tàng ảo để tổ 12 chức một bài học Lịch sử theo chương trình phổ thông 2018. 1.1.Cách sử dụng bảo tàng ảo trong dạy học lịch sử Việt Nam. 12 1.2. Lưu ý khi sử dụng bảo tàng ảo trong dạy học 12 2. Một số biện pháp nâng cao hiệu quả sử dụng bảo tàng ảo trong dạy học 13 chủ đề: Một số nền văn minh trên đất nước Việt Nam trước năm 1858 Lịch sử 10 nhằm phát triển phẩm chất, năng lực học sinh. 2.1. Sử dụng bảo tàng ảo kết hợp phương pháp sử dụng tư liệu. 13 2
2.2. Sử dụng bảo tàng ảo kết hợp tổ chức cho học sinh đóng vai hướng 16 dẫn viên. 2.3. Sử dụng bảo tàng ảo kết hợp kĩ thuật triển lãm phòng tranh 3D 18 2.4. Sử dụng bảo tàng ảo kết hợp phương pháp tranh biện 20 3. Hiệu quả của đề tài 23 4. Khảo sát tính cấp thiết ,tính khả thi của các giải pháp đề xuất đã được 25 áp dụng tại đơn vị 4.1.Mục đích khảo sát 25 4.2.Nội dung và phương pháp khảo sát 25 4.3. Đối tượng khảo sát 26 4.4. Kết quả khảo sát về tính cấp thiết và tính khả thi của các giải pháp của 26 đề tài được áp dụng PHẦN III. KẾT LUẬN 29 I. Kết luận chung 29 II. Kiến nghị, đề xuất 30 TÀI LIỆU THAM KHẢO 31 PHỤ LỤC 32 3
PHẦN I: ĐẶT VẤN ĐỀ 1. Lí do chọn đề tài Sinh thời chủ tịch Hồ Chí Minh đã dạy: "Dân ta phải biết sử ta Cho tường gốc tích nước nhà Việt Nam" Là một giáo viên Lịch sử tôi luôn trăn trở để có thể hoàn thành sứ mệnh mà người giao phó. Chương trình tổng thể năm 2018 xác định rõ mục tiêu của môn Lịch sử: "Giúp học sinh phát triển năng lực lịch sử, biểu hiện của năng lực khoa học đã được hình thành ở cấp trung học cơ sở, góp phần giáo dục tinh thần dân tộc, lòng yêu nước, các giá trị truyền thống tốt đẹp của dân tộc và tinh hoa văn hoá nhân loại, các phẩm chất, năng lực của người công dân Việt Nam, công dân toàn cầu phù hợp với xu thế phát triển của thời đại; giúp học sinh tiếp cận và nhận thức rõ vai trò, đặc điểm của khoa học lịch sử." Năng lực lịch sử của học sinh phổ thông được biểu hiện qua các thành phần: tìm hiểu lịch sử, nhận thức và tư duy lịch sử, vận dụng kiến thức, kĩ năng đã học. Như vậy để phát triển năng lực và phẩm chất cho học sinh, giáo viên cần đảm bảo nguyên tắc dạy học trực quan trong dạy học ở trường phổ thông. Giáo viên tiến hành khai thác những phương tiện, đồ dùng dạy học nhằm hình thành ở học sinh con đường nhận thức hiệu quả nhất. Trong khi các bộ môn khoa học tự nhiên tìm đến phòng thí nghiệm làm nơi nghiên cứu, thực hành thì bộ môn Lịch sử tìm đến các di tích, hiện vật, bảo tàng, tài liệu...Trong đó bảo tàng chính là nơi học tập hữu ích, hiệu quả cho việc học tập Lịch sử ở trường phổ thông. Ngày nay, trong thời đại 4.0, dưới ảnh hưởng của công nghệ thông tin và truyền thông, nền giáo dục nói chung đã có những chuyển biến sâu sắc. Ứng dụng công nghệ thực tế ảo trong giáo dục và đào tạo là một đột phá về phương pháp giảng dạy, cách thức tiếp cận mới cho người dạy và người học, học sinh sẽ được học thực hành, trải nghiệm thực tế qua mô phỏng. Bảo tàng ảo là phương tiện trực quan hiện đại giúp học sinh có biểu tượng chân thực về quá khứ. Vì vậy, việc sử dụng bảo tàng ảo vào dạy và học Lịch sử, làm cho học sinh cảm thấy hứng thú và yêu thích môn Lịch sử hơn. Ngoài ra, bảo tàng ảo với đặc tính số hoá, kết nối, truyền gửi, giúp người học có thể dễ dàng tiến hành học tập mọi lúc, mọi nơi. Từ đó góp phần phát triển năng lực tìm hiểu lịch sử, nhận thức tư duy lịch sử, vận dụng giải quyết các vấn đề thực tiễn, năng lực tự học, kĩ năng ứng dụng công nghệ thông tin...Vì vậy việc sử dụng bảo tàng ảo trong dạy học Lịch sử đã giải quyết được bài toán về kinh phí, khoảng cách đi lại, chủ động sử dụng đồ dùng trực quan tại lớp học. Căn cứ vào điều kiện thực tế của địa phương và đơn vị công tác chúng tôi khẳng định việc khai thác, sử dụng bảo tàng ảo trong dạy học Lịch sử là hoàn toàn phù 4
hợp. Trong những năm qua, dưới sự chỉ đạo của Sở Giáo dục và Đào tạo Nghệ An, Ban giám hiệu trường THPT Nguyễn Duy Trinh, đội ngũ giáo viên môn Lịch sử rất có ý thức, năng thực thực hiện công cuộc đổi mới dạy và học. Hệ thống cơ sở vật chất nhà trường được quan tâm xây dựng, phát triển theo hướng đồng bộ, hiện đại, 37 phòng học đều có tivi có kết nối Internet. Đó là điều kiện thuận lợi để chúng tôi mạnh dạn sử dụng bảo tàng ảo để học tập chủ đề "Một số nền văn minh trên đất nước ta trước năm 1858" Lịch sử 10 (Bộ sách kết nối tri thức với cuộc sống) để tạo biểu tượng lịch sử cho học sinh, góp phần nâng cao hiệu quả bài học, phát triển phẩm chất và năng lực cho học sinh. Tuy nhiên, vấn đề sử dụng bảo tàng ảo trong bộ môn Lịch sử chưa được giáo viên quan tâm, khai thác, sử dụng hiệu quả. Trong khi đó việc tổ chức cho học sinh tham quan, học tập tại bảo tàng truyền thống gặp nhiều khó khăn do vấn đề về kinh phí, khoảng cách, thời gian, sự an toàn của học sinh, giáo viên. Xuất phát từ những lí do trên, Chúng tôi mạnh dạn lựa chọn đề tài: Sử dụng bảo tàng ảo trong dạy học chủ đề "Một số nền văn minh trên đất nước Việt Nam trước năm 1858" Lịch sử 10 (Bộ sách kết nối tri thức với cuộc sống) nhằm phát triển phẩm chất, năng lực cho học sinh; góp phần nầg cao hiệu quả chất lượng dạy học lịch sử. 2. Mục đích nghiên cứu - Làm rõ về sử dụng bảo tàng ảo trong dạy học lịch sử trung học phổ thông. - Khẳng định vai trò, ý nghĩa của việc sử dụng bảo tàng ảo, trên cơ sở đó đề xuất hướng sử dụng trong dạy học lịch sử THPT. - Rèn luyện cho các em các năng lực cốt lõi như tìm hiểu lịch sử, nhận thức và tư duy lịch sử, vận dụng kiến thức kĩ năng đã học để giải quyết sáng tạo các vấn đề của cuộc sống. - Góp phần nâng cao chất lượng, hiệu quả môn học; giúp học sinh say mê, hứng thú, chủ động trong học tập bộ môn.Từ đó giáo viên sẽ là người truyền lửa, góp phần khẳng định vai trò, vị trí môn lịch sử trong trường phổ thông. - Ngoài ra việc sử dụng bảo tàng ảo còn đáp ứng yêu cầu tăng cường sử dụng kho học liệu số trong dạy học hiện nay (khai thác, sử dụng tài liệu về di sản trên không gian số để tiến hành bài học trên lớp). 3. Phương pháp nghiên cứu: - Phương pháp nghiên cứu lý thuyết. - Phương pháp khảo sát thực tiễn. - Phương pháp phân tích, đánh giá. - Phương pháp so sánh, đối chiếu. 5
4. Phạm vi nghiên cứu - Sử dụng bảo tàng ảo trong dạy học chủ đề của chương trình lịch sử 10: Một số nền văn minh trên đất nước Việt Nam trước năm 1858 (Bộ sách kết nối tri thức với cuộc sống) - Học sinh lớp 10 trường THPT Nguyễn Duy Trinh - Huyện Nghi Lộc - Tỉnh Nghệ An. - Thời gian nghiên cứu: từ năm học 2023 - 2024. 5. Tính mới của đề tài - Việc sử dụng bảo tàng ảo có nhiều ưu thế trong dạy học lịch sử ở trường phổ thông. Đó là một giải pháp mới để đảm bảo mục tiêu dạy học theo định hướng phát triển phẩm chất, năng lực học sinh. -Thực hiện đề tài này chúng tôi đề ra được giải pháp nâng cao hiệu quả trong việc sử dụng bảo tàng ảo, đảm bảo nguyên tắc dạy học trực quan, nhằm phát triển phẩm chất, năng lực học sinh. Đồng thời sử dụng hiệu quả bảo tàng ảo cũng góp phần giải quyết tốt bài toán kinh phí trong việc thiết kế đồ dùng dạy học, đáp ứng yêu cầu của chương trình phổ thông 2018. -Từ những giải pháp này chúng tôi có thể phát huy, mở rộng thực hiện trên các trường phổ thông trong toàn tỉnh và trong dạy học lịch sử nói chung. - Từ những giải pháp của đề tài có thể đề ra những biện pháp hiệu quả trong việc quảng bá di tích, văn hóa của dân tộc ra cộng đồng. 6
PHẦN II. NỘI DUNG NGHIÊN CỨU CHƯƠNG I: CƠ SỞ LÍ LUẬN VÀ CƠ SỞ THỰC TIỄN CỦA ĐỀ TÀI. I . Cơ sở lí luận và thực tiễn 1. Cơ sở lí luận 1.1. Bảo tàng trong dạy học lịch sử * Khái niệm: Bảo tàng ảo là loại hình bảo tàng được số hóa, trưng bày các đối tượng dưới dạng kỹ thuật số và có thể truy cập. Bảo tàng ảo là sản phẩm của công nghệ kỹ thuật số, dựa trên các tính năng của bảo tàng thực tế để bổ sung và nâng cao trải nghiệm thông qua cá nhân hóa và tương tác. Hình 1: Ảnh bảo tàng lịch sử quốc gia trên không gian số Một số địa chỉ : https://vnfam.vn/vi; https://baotanghochiminh.vn; https://baotanglichsu.vn... *Vai trò của bảo tàng ảo Việc sử dụng bảo tàng ảo trong lớp học có nhiều ưu điểm vượt trội đối với dạy học Lịch sử ở trường phổ thông: Về phía giáo viên: Sử dụng bảo tàng ảo giải quyết được bài toán về kinh phí, không phụ thuộc vào khoảng cách địa lý, giúp giáo viên và học sinh chủ động trong quá trình sử dụng phương tiện trực quan tại lớp học. Giáo viên có thể sử dụng tích cực và thường xuyên các bảo tàng ảo trong lớp học. - Về phía học sinh có thể sử dụng bảo tàng ảo mọi lúc, mọi nơi, góp phần phát triển tính tự học. - Bảo tàng ảo là những phương tiện trực quan hiện đại giúp học sinh có những biểu tượng chân thực, sinh động về quá khứ. Do đó sử dụng bảo tàng ảo có tác 7
dụng sâu sắc đối với cụ thể kiến thức, củng cố và vận dụng kiến thức để giải quyết các vấn đề thực tiễn. Qua khai thác hiệu quả bảo tàng ảo trên những Webssite, phần mềm đồ họa 3D…còn phát triển kĩ năng quan sát, tưởng tượng, tư duy, kĩ năng ứng dụng công nghệ thông tin, kĩ năng thực hành cho học sinh. 1.2. Một số vấn đề về dạy học theo hướng phát triển phẩm chất, năng lực. * Khái niệm về phẩm chất: Theo từ điển tiếng Việt, phẩm chất là cái làm nên giá trị của người hay vật hoặc: Phẩm chất là những yếu tố đạo đức, hành vi ứng xử, niềm tin, tình cảm, giá trị cuộc sống, ý thức pháp luật của con người được hình thành sau một quá trình giáo dục. * Khái niệm về năng lực: Sách từ điển Tiếng Việt định nghĩa năng lực là khả năng, điều kiện chủ quan hoặc tự nhiên sẵn có để thực hiện một hoạt động nào đó; hoặc: năng lực là khả năng huy động tổng hợp các kiến thức, kĩ năng để thực hiện thành công một loại công việc trong một bối cảnh nhất định. Năng lực gồm có năng lực chung và năng lực đặc thù. Năng lực chung là năng lực cơ bản cần thiết mà bất cứ người nào cũng cần phải có để sống, học tập và làm việc. Năng lực đặc thù thể hiện trên từng lĩnh vực khác nhau, được hình thành và phát triển do lĩnh vực đó tạo nên. Các năng lực hình thành trên cơ sở các tư chất tự nhiên của cá nhân. Năng lực của con người không phải hoàn toàn do tự nhiên mà có, phần lớn do công tác, do luyện tập mà có. * Đặc điểm của dạy học theo hướng phát triển năng lực. - Dạy học phát triển năng lực chú trọng xác định và đo lường được năng lực đầu ra của học sinh (dựa trên mức độ làm chủ kiến thức, kĩ năng, thái độ học sinh trong quá trình học tập.) - Dạy học phát triển năng lực chú trọng hình thành phẩm chất và năng lực thông qua việc hình thành kiến thức, kĩ năng. Dạy học để biết cách làm việc và giải quyết vấn đề. - Nội dung được lựa chọn nhằm đạt được các mục tiêu năng lực đề ra. Chú trọng các năng lực thực hành, vận dụng vào thực tiễn. Nội dung chương trình dạy học có tính mở tạo điều kiện để người dạy và người học dễ cập nhật tri thức mới. - Dạy học phát triển năng lực chú trọng về phương pháp tổ chức. Trong đó người dạy chủ yếu đóng vai trò là người tổ chức, cố vấn, hỗ trợ người học chiếm lĩnh tri thức, chú trọng khả năng giải quyết vấn đề. Người học chủ động tham gia các hoạt động nhằm tìm tòi, khám phá, tiếp nhận tri thức mới. - Dạy học phát triển năng lực có không gian dạy học linh hoạt, có thể ở trong lớp học, ngoài trời, trong công viên, bảo tàng... 8
- Tiêu chí đánh giá dạy học phát triển năng lực dựa vào kết quả "đầu ra", quan tâm tới sự tiến bộ của người học, chú trọng khả năng vận dụng kiến thức đã học vào thực tiễn. Mặt khác người học được tham gia vào quá trình đánh giá, nâng cao năng lực phản biện. - Dạy học phát triển năng lực đào tạo người học thành những con người tự tin, năng động và có năng lực. * Mối quan hệ của dạy học phát triển phẩm chất, năng lực Dạy học theo hướng phát triển phẩm chất, năng lực là mô hình dạy học hướng tới mục tiêu phát triển tối đa phẩm chất, năng lực người học thông qua cách thức tổ chức các hoạt động học tập độc lập, tích cực, sáng tạo của học sinh dưới sự tổ chức, hướng dẫn, hỗ trợ hợp lý của giáo viên. Trong chương trình giáo dục tổng thể 2018, quy định 5 phẩm chất và 10 năng lực cần đạt của học sinh. Dạy học theo hướng phát triển phẩm chất năng lực học sinh quan tâm đến việc học sinh vận dụng được cái gì qua việc học. Học sinh biết liên hệ những tri thức mà mình lĩnh hội được với thực tiễn cuộc sống, góp phần giải quyết những vấn đề của thực tiễn, phát huy được thế mạnh của từng học sinh. 2. Cơ sở thực tiễn 2.1 Thực trạng sử dụng bảo tàng, bảo tàng ảo trong dạy học lịch sử Để tìm hiểu thực trạng, tác giả đã tiến hành khảo sát hai đối tượng: Học sinh và giáo viên. - Đối với học sinh, tác giả tiến hành khảo sát hai vấn đề: Thứ nhất, khảo sát về mức độ yêu thích, hứng thú sử dụng bảo tàng ảo của học sinh với câu hỏi: Em có yêu thích và hứng thú với việc sử dụng bảo tàng ảo trong việc học tập bộ môn Lịch sử Việt Nam không? Rất yêu thích Thích Bình thường Không thích 4 57 90 69 1,8% 25,7% 41% 31,5% Ở nội dung này tác giả thu được kết quả như sau: rất yêu thích 1,8%, thích 25,7%, bình thường 41%, không hứng thú 31,5 %. Thứ 2: trong quá trình học lịch sử em đã biết cách nhận diện, khai thác, sử dụng, thiết kế bảo tàng ảo phục vụ việc học tập bộ môn chưa? Biết rất rõ Biết rõ Biết một ít Không biết 3 12 115 90 1,3% 5,4% 52,3% 41% 9
- Đối với giáo viên, tác giả đã khảo sát nội dung: Trong việc sử dụng bảo tàng ảo để dạy học theo hướng hình thành, phát triển năng lực, phẩm chất cho học sinh THPT khi thực hiện chương trình GDPT (2018), Thầy Cô nhận thức như thế nào? Không cấp thiết Ít cấp thiết Cấp thiết Rất cấp thiết 0 0 3 9 0% 0% 25% 75% Ở câu hỏi này tác giả thu được kết quả như sau: Không cấp thiết 0%, Ít cấp thiết 0%, Cấp thiết 25%, Rất cấp thiết 75% Thầy (Cô) sử dụng các phương pháp dạy học sau đây với mức độ như thế nào? TT Các Thường xuyên Thỉnh thoảng Không sử dụng PPDH/KTĐG SL % SL % SL % 1 Thuyết trình 45 100 0 0 0 0 2 Bảo tàng ảo 0 0 19 42 26 58 3 Trực quan 8 17 29 66 8 17 4 Nhóm 15 33 19 42 11 25 Từ kết quả khảo sát của học sinh và giáo viên, tác giả rút ra những vấn đề sau: - Đa số học sinh chưa yêu thích, hứng thú học tập đối với việc sử dụng bảo tàng ảo trong bộ môn Lịch sử. Tỉ lệ học sinh chưa biết khai thác, sử dụng, thiết kế bảo tàng ảo để phục vụ việc học tập còn nhiều. - Về phía giáo viên: 100% giáo viên được khảo sát đều khẳng định sự cần thiết của việc sử dụng bảo tàng ảo trong dạy học. Tuy nhiên qua bảng khảo sát về các phương pháp dạy học được giáo viên sử dụng cho thấy: 100% giáo viên trong dạy học sử dụng thường xuyên phương pháp thuyết trình, 33% sử dụng phương pháp hoạt động nhóm, 17% sử dụng phương pháp trực quan. Trong khi đó chỉ có 42% giáo viên được hỏi thỉnh thoảng sử dụng trong dạy học, 58% giáo viên không sử dụng, sử dụng thường xuyên không có giáo viên nào. 2.2. Nguyên nhân của thực trạng. Chúng tôi tập trung phân tích nguyên nhân của thực trạng giáo viên sử dụng hạn chế bảo tàng, bảo tàng ảo trong dạy học lịch sử Việt Nam để khẳng định sự cần thiết của việc sử dụng bảo tàng ảo trong dạy, học Lịch sử Việt Nam ở trường phổ thông. Để làm rõ vấn đề này tác giả sử dụng một số câu hỏi sau: 10
- Đối với học sinh: Lí do em ít khai thác, sử dụng bảo tàng, bảo tàng ảo để nhận diện, khai thác, trình bày, phân tích, đánh giá một sự kiện hoặc vấn đề lịch sử là gì? Chúng tôi khảo sát 220 em học sinh của 5 lớp 10 thu được kết quả như bảng sau Giáo viên dạy Chưa có Học Lịch sử Lịch sử là môn Bảo tàng ở xa, chưa hấp dẫn, phương pháp chỉ để phục vụ phụ không đi lại vất vả, chưa đổi mới học tập khoa thi cử phải học nhiều tốn kém về phương pháp học kinh phí, thời gian 180 198 175 140 175 82% 90% 79% 64% 79% Với câu hỏi này tác giả thu được kết quả như sau: Giáo viên dạy chưa hấp dẫn, chưa đổi mới phương pháp chiếm tỉ lệ 82%, học sinh chưa có phương pháp học tập khoa học chiếm tỉ lệ 90%, học Lịch sử chỉ để phục vụ thi cử chiếm tỉ lệ 79%, Lịch sử là môn phụ không phải học nhiều chiếm tỉ lệ 64%, bảo tàng ở xa, đi lại vất vả, tốn kém về kinh phí, thời gian chiếm tỉ lệ 79%. - Đối với giáo viên tác giả sử dụng câu hỏi: Theo thầy( cô), nguyên nhân nào dẫn đến thực trạng trên? Chúng tôi khảo sát 45 giáo viên trên địa bàn huyện nhà và vùng lân cận, kết quả thu được như bảng sau Bảo tàng ảo Việc lựa chọn Cơ sở vật chất Năng lực, kĩ Khó khăn về đòi hỏi đầu tư nội dung gặp nhà trường năng vận dụng thời gian, nhiều công sức nhiều khó còn thiếu bảo tàng ảo khoảng cách, khăn còn hạn chế kinh phí 45 40 30 35 37 100% 89% 67% 78% 80% Qua kết quả khảo sát, chúng tôi đã rút ra nguyên nhân cơ bản dẫn đến thực trạng trên là Thứ nhất các Thầy (Cô) cho rằng bảo tàng ảo đòi hỏi đầu tư nhiều công sức, chuẩn bị mất thời gian, việc lựa chọn nội dung giảng dạy cũng cần đầu tư kĩ lưỡng. Thứ hai năng lực, kĩ năng vận dụng bảo tàng ảo còn nhiều hạn chế, lúng túng, do đó giáo viên chưa mạnh dạn sử dụng. Thứ ba, ở một số trường cơ sở vật chất chưa đáp ứng việc khai thác, sử dụng bảo tàng ảo trong từng lớp học. Trong khi đó việc tham quan, học tập tại bảo tàng truyền thống gặp nhiều khó khăn về thời gian, khoảng cách, kinh phí. Những kết quả thu được qua cuộc khảo sát là cơ sở quan trọng để tác giả xây dựng, đề ra và thực thi các giải pháp để góp phần nâng cao hiệu quả sử dụng 11
bảo tàng ảo trong dạy học chủ đề "Một số nền văn minh trên đất nước Việt Nam trước năm 1858", Lịch sử 10 nhằm phát triển phẩm chất, năng lực học sinh và tạo hứng thú học tập cho học sinh khi thực hiện chương trình GDPT 2018. CHƯƠNG II: MỘT SỐ BIỆN PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ SỬ DỤNG BẢO TÀNG ẢO TRONG DẠY HỌC CHỦ ĐỀ "MỘT SỐ NỀN VĂN MINH TRÊN ĐẤT NƯỚC VIỆT NAM TRƯỚC NĂM 1858, LỊCH SỬ 10 NHẰM PHÁT TRIỂN PHẨM CHẤT, NĂNG LỰC CHO HỌC SINH THPT. 1. Đề xuất cách sử dụng và một số lưu ý khi sử dụng bảo tàng ảo để tổ chức một bài học Lịch sử theo chương trình phổ thông 2018. 1.1.Cách sử dụng bảo tàng ảo trong dạy học lịch sử Việt Nam. - Bước 1: Khảo sát, hệ thống các bảo tàng ảo có thể sử dụng, hình thành 1 danh mục các bảo tàng ảo hiện nay. - Bước 2: Nghiên cứu chương trình sách giáo khoa (SGK) mới 2018, thống kê những bài học, chủ đề có thể khai thác sử dụng nguồn bảo tàng ảo . - Bước 3: Trên cơ sở nội dung lịch sử văn hóa mà bảo tàng ảo phản ánh, giáo viên lựa chọn cách khai thác bảo tàng ảo để phục vụ cho dạy học và hình thức dạy học phù hợp. - Bước 4: Trước khi tổ chức dạy học, giáo viên hướng dẫn học sinh tự tìm hiểu, nghiên cứu về các bảo tàng ảo có liên quan đến nội dung bài/ chủ đề. - Bước 5: Thiết kế bài giảng có sử dụng bảo tàng ảo + Nội dung bài học + Thời điểm khai thác: Hoạt động hình thành kiến thức mới, luyện tập, vận dụng + Thời gian khai thác. + Cách thức tiến hành. 1.2. Lưu ý khi sử dụng bảo tàng ảo trong dạy học 1.2.1. Đối với giáo viên - Giáo viên cần hiểu đúng vai trò, vị trí của bảo tàng, bảo tàng ảo trong dạy học, lựa chọn chủ đề phù hợp để áp dụng. - Chuyển giao nhiệm vụ cho học sinh cần rõ ràng, cụ thể; đảm bảo tính phân hóa hs trong việc chuyển giao nhiệm vụ. - Cơ sở vật chất phục vụ dạy và học: đảm bảo đầy đủ giáo án, máy tính, tivi… - Phương pháp: Với sự hỗ trợ của công nghệ thông tin và truyền thông, dữ liệu cho thiết kế bảo tàng ảo được thực hiện chủ yếu bằng việc số hóa dữ liệu và hình ảnh của bảo tàng thực. Vì vậy để học sinh tham quan, học tập dễ dàng giáo viên cần kết hợp thêm các phương pháp và kĩ thuật dạy học như thảo luận nhóm, kĩ thuật phòng tranh 3D… 12
- Công tác kiểm tra, đánh giá: Giáo viên thường xuyên kiểm tra, đánh giá học sinh trong quá trình học. Giáo viên nên đặt các câu hỏi mang tính mở rộng kiến thức, phát huy khả năng phân tích và giải quyết vấn đề của học sinh. 1.2.2. Đối với học sinh - Học sinh phải đọc trước, tìm hiểu trước nội dung các chủ đề sắp học, nghiên cứu, tham quan bảo tàng ảo giáo viên cung cấp. - Tích cực làm việc theo nhóm, hợp tác bạn bè, thường xuyên trao đổi với giáo viên để hoàn thành nhiệm vụ học tập. - Học sinh tự giác học tập, tự tìm tòi, sử dụng bảo tàng ảo hiệu quả. 2. Một số biện pháp nâng cao hiệu quả sử dụng bảo tàng ảo trong dạy học chủ đề: "Một số nền văn minh trên đất nước Việt Nam trước năm 1858 Lịch sử 10 nhằm phát triển phẩm chất, năng lực học sinh." 2.1. Sử dụng bảo tàng ảo kết hợp phương pháp sử dụng tư liệu. 2.1.1. Mục tiêu - Học sinh biết sưu tầm, sử dụng tư liệu học tập trên bảo tàng ảo để giới thiệu về các nền văn minh trên đất nước ta, góp phần hình thành phát triển năng lực tìm hiểu lịch sử. - Biết lựa chọn, xử lí thông tin để khẳng định giá trị các nền văn minh, góp phần phát triển năng lực tự tìm hiểu và xử lý thông tin để khẳng định giá trị của các nền văn minh trên đất nước ta một cách hiệu quả, thuyết phục. - Biết thao tác trên bảo tàng ảo, trên mạng Internet góp phần phát triển năng lực sử dụng công nghệ thông tin. 2.1.2. Các bước tiến hành - Bước 1: Hướng dẫn học sinh xác định mục đích, nội dung của tư liệu lịch sử cần khai thác cho chủ đề. - Bước 2: Hướng dẫn học sinh phân tích nguồn và lựa chọn nội dung phù hợp. - Bước 3: Hướng dẫn học sinh sử dụng các công cụ kĩ thuật để tham quan bảo tàng. - Bước 4: Hướng dẫn học sinh khai thác các thông tin thu thập được từ bảo tàng ảo theo phiếu học tập giáo viên cung cấp; tạo sản phẩm. Ví dụ: Chủ đề 6 Lịch sử 10: Tiết 33: Thực hành lịch sử Chủ đề: Văn hóa Óc Eo – Phù Nam một nền văn hóa cổ ở Nam Bộ 2.1. Hoạt động 1: Tìm hiểu vị trí và ý nghĩa tên gọi Óc Eo – Phù Nam. - HS biết sưu tầm, sử dụng tư liệu trực quan hiện đại trên bảo tàng ảo, Internet để tìm hiểu về nguồn gốc, tên gọi, khái quát về nền văn hóa Óc Eo – Phù Nam; kích thích sự hứng thú người học, phát triển năng lực tìm hiểu lịch sử. 13
- Biết lựa chọn, xử lý thông tin đa dạng trên bảo tàng ảo để khái quát sự phát triển của Óc Eo, Phù Nam; phát triển năng lực vận dụng kiến thức lịch sử. - Biết thao tác trên bảo tàng ảo phát triển năng lực sử dụng công nghệ thông tin. TIẾN TRÌNH HOẠT ĐỘNG SẢN PHẨM HS Giao nhiệm vụ - Phiếu học tập của học sinh + GV yêu cầu HS thảo luận nhóm Nội dung Hình Ý Nguồn hoàn thành phiếu học tập tìm hiểu về thông tin ảnh nghĩa thu thập vị trí, ý nghĩa, khái quát về văn hóa Óc minh Eo – Phù Nam. họa Vị trí Óc Eo Ý nghĩa tên gọi Khái quát về Óc Eo Phù Nam. - Thực hiện nhiệm vụ học tập: + Học sinh đề xuất phương án thực hiện nhiệm vụ và hình thức báo cáo. + Học sinh lập kế hoạch, phân công nhiệm vụ chi tiết cho các thành viên và Phiếu học tập học sinh thời gian hoàn thành nhiệm vụ + Học sinh thực hiện nhiệm vụ phân công: khai thác tư liệu để hoàn thành Kế hoạch thực hiện nhiệm vụ của học phiếu học tập; tiến hành báo cáo sản sinh phẩm. - Báo cáo, thảo luận: - Gv mời đại diện nhóm trình bày nội dung đã thảo luận + GV chỉ ngẫu nhiên HS nhóm khác nhận xét, bổ sung. - Kết luận: Sản phẩm học sinh dùng bảo tàng + Gv cho Hs nhóm báo cáo tự nhận xét https://baotanglichsu.vn, giới thiệu vị và nêu khó khăn, thuận lợi. trí, ý nghĩa nền văn hóa Óc Eo - Phù GV: Nhận xét, góp ý và chốt lại kiến Nam. thức trọng tâm. 14
Hình ảnh: Học sinh vào bảo tàng ảo để khai thác tư liệu Hình ảnh: học sinh giới thiệu vị trí, ý nghĩa Óc Eo - Phù Nam 2.1.3.Kết quả đạt được Sử dụng bảo tàng ảo kết hợp với phương pháp sử dụng tư liệu lịch sử đã góp phần làm thay đổi cách học tập môn Lịch sử. Nếu như trước đây trong giờ học lịch sử các em chỉ biết ghi chép theo lời giảng giáo viên, khai thác tư liệu từ sách giáo khoa thì bây giờ các em đã biết chủ động sưu tầm, khai thác sử dụng bảo tàng ảo để hoàn thành phiếu học tập, tạo bài thuyết trình giới thiệu về văn hóa Óc Eo – Phù Nam. Trên cơ sở đó hình thành và phát triển năng lực tìm hiểu lịch sử, nhận thức và tư duy lịch sử, vận dụng kiến thức lịch sử đã học để giải quyết các vấn đề trong cuộc sống. Sử dụng bảo tàng ảo kết hợp phương pháp sử dụng tư liệu lịch sử đã giúp học sinh hứng thú học tập, thoả sức khám phá, tìm hiểu Lịch sử trên bảo tàng ảo. Các em sẽ dần có thiện cảm, yêu thích bộ môn Lịch sử hơn. 15
Học sinh biết khai thác, sử dụng, thiết kế tư liệu trên bảo tàng ảo để giới thiệu về nền văn hóa Óc Eo - Phù Nam giúp phát triển năng lực thực hành, sử dụng CNTT, góp phần đáp ứng đào tạo con người mới trong thời đại 4.0. 2.2. Sử dụng bảo tàng ảo kết hợp tổ chức cho học sinh đóng vai hướng dẫn viên. 2.2.1. Mục tiêu: - Học sinh biết khai thác, sưu tầm, sử dụng nguồn tư liệu trên bảo tàng ảo, Internet để giới thiệu về thành tựu các nền văn minh trên đất nước ta, phát triển năng lực khai thác tư liệu lịch sử, năng lực thu thập, xử lý thông tin. - Học sinh biết lựa chọn, xử lí thông tin đa dạng trên bảo tàng ảo, Internet để biết được và trân trọng giá trị trường tồn của các nền văn minh cổ, biết vận dụng hiểu biết về văn minh Đại Việt, biết quảng bá, giới thiệu về đất nước, con người, di sản Việt Nam. (Năng lực vận dụng). - Học sinh hóa thân vào một nhân vật, sử dụng tư liệu trên bảo tàng ảo để tìm hiểu, giới thiệu về thành tựu các nền văn minh trên đất nước ta, phát triển năng lực sáng tạo, năng lực thuyết trình, năng lực ứng dụng công nghệ thông tin. 2.2.2. Các bước tiến hành: - Bước 1: Giáo viên giao nhiệm vụ - Bước 2: Học sinh thực hiện nhiệm vụ + Học sinh đề xuất phương án thực hiện nhiệm vụ, hình thức báo cáo + Học sinh lập kế hoạch, phân công nhiệm vụ chi tiết cho các thành viên và thời gian hoàn thành nhiệm vụ + Học sinh thực hiện nhiệm vụ phân công. - Bước 3: GV mời đại diện nhóm học sinh trình bày sản phẩm đã thảo luận. GV chỉ ngẫu nhiên học sinh nhận xét, bổ sung. - Bước 4: GV mời đại diện nhóm báo cáo tự nhận xét và nêu khó khăn, thuận lợi. - Giáo viên nhận xét, góp ý và chốt phần kiến thức trọng tâm. Ví dụ: Chủ đề 6: Tiết 40: Bài 10: Văn minh Đại Việt (Tiết 6) Nội dung: Nghệ thuật Đại việt Hoạt động: Điêu khắc Đại Việt * Mục tiêu: - Học sinh biết hóa thân vào một nhân vật;sưu tầm, sử dụng, tự lựa chọn, xử lý thông tin đa dạng trên các trang web (như https://vnfam.vn/vi; https://baotanglichsu.vn...)để giới thiệu về thành tựu điêu khắc Đại Việt nhằm phát triển năng lực tìm hiểu, nhận thức, vận dụng lịch sử; năng lực sáng tạo, thuyết trình, ứng dụng công nghệ thông tin. 16
TIẾN TRÌNH HOẠT ĐỘNG SẢN PHẨM HS Giao nhiệm vụ: - Phiếu học tập của + GV yêu cầu HS hoàn thành phiếu học tập về nghệ học sinh thuật điêu khắc Đại Việt. +Yêu cầu HS đề xuất phương án thực hiện nhiệm vụ và hình thức báo cáo. +GV đặt câu hỏi tình huống và gợi ý HS hướng tìm kiếm nguồn tư liệu trên bảo tàng ảo, internet; Hình thức báo cáo thuyết trình. - Thực hiện nhiệm vụ học tập: - Kế hoạch thực hiện + HS đề xuất phương án thực hiện nhiệm vụ và hình nhiệm vụ của học sinh thức báo cáo. - Bài thuyết trình + HS lập kế hoạch, phân công nhiệm vụ chi tiết cho các thành viên và thời gian hoàn thành nhiệm vụ. + HS thực hiện nhiệm vụ phân công. - Báo cáo, thảo luận: GV mời đại diện nhóm trình bày nội dung đã thảo luận. HS sử dụng tư liệu trên bảo tàng ảo, Internet, đóng vai hướng dẫn viên giới thiệu thành tựu điêu khắc Đại Việt. Sản phẩm học sinh GV chỉ ngẫu nhiên HS nhóm khác nhận xét, bổ sung. dùng bảo tàng https://vnfam.vn/vi;htt - Nhận xét, góp ý: GV cho HS nhóm báo cáo tự nhận ps://baotanglichsu.vn, xét và nêu khó khăn khi thực hiện nhiệm vụ. thuyết trình, quay GV HS nhóm khác nhận xét, bổ sung. video giới thiệu về - Kết luận: điêu khắc Đại Việt. GV: Nhận xét và chốt lại kiến thức trọng tâm. Ảnh học sinh lớp 10A thực hiện hướng dẫn viên du lịch trên bảo tàng ảo 17
Điêu khắc nhóm Châu.mp4 2.2.3. Kết quả đạt được Hiệu quả của việc sử dụng bảo tàng ảo kết hợp với phương pháp đóng vai. Dựa vào nguồn tư liệu trực quan, sinh động trên bảo tàng ảo, học sinh đã quan sát, xử lý thông tin, đóng vai hướng dẫn viên giới thiệu về thành tựu tiêu biểu của điêu khắc Đại Việt sinh động, hấp dẫn cho thấy năng lực thuyết trình của học sinh. Học sinh đã sử dụng hiện vật trong bảo tàng ảo và công cụ số tiến hành thuyết trình theo từng nội dung logic, sinh động, hấp dẫn chứng tỏ năng lực sáng tạo, sử dụng công nghệ thông tin, năng lực tự học của học sinh. 2.3. Sử dụng bảo tàng ảo kết hợp kĩ thuật triển lãm phòng tranh 3D Sử dụng kĩ thuật triển lãm phòng tranh 3D là phương pháp dạy học mà trong đó GV hoặc HS thiết kế một phòng tranh 3D của một mục trong bài học, nhằm trưng bày các bức ảnh liên quan đến nội dung bài học. Sử dụng bảo tàng ảo kết hợp kĩ thuật triển lãm phòng tranh 3D nhằm đạt những mục đích sau: 2.3.1. Mục đích + Giúp học sinh nhận diện được các loại hình tư liệu lịch sử, khai thác, sử dụng, thiết kế được tư liệu lịch sử về các nền văn minh Việt Nam trong quá trình học tập. => Góp phần tạo không khí học tập hấp dẫn, sinh động, phát triển sự sáng tạo, sở thích học sinh. => Hình thành các năng lực đặc thù môn lịch sử, năng lực sử dụng công nghệ thông tin, sự tự tin trong giao tiếp… 2.3.2. Các bước tiến hành Bước 1: GV xây dựng ý tưởng, lựa chọn chủ đề, lập kế hoạch các nhiệm vụ học tập, giao nhiệm vụ cho các nhóm. Bước 2: GV sử dụng phiếu học tập hướng dẫn học sinh khai thác nguồn tư liệu trên Bảo tàng ảo, một số nguồn tư liệu khác trên Internet. Bước 3: HS tiến hành thu thập, xử lý thông tin, tài liệu trên Bảo tàng ảo, các nguồn khác, tìm hiểu về cách thiết lập phòng tranh 3D, thảo luận với các thành viên trong nhóm để hoàn thành sản phẩm. Bước 4: HS tiến hành báo cáo tại lớp: trình chiếu phòng tranh 3D, các nhóm cử đại diện thuyết trình. 18
Ví dụ: Chủ đề 6 Lịch sử 10: Tiết 33: Thực hành lịch sử Chủ đề: Văn hóa Óc Eo - Phù Nam một nền văn hóa cổ ở Nam Bộ Hoạt động 2: Những giá trị trường tồn của nền văn hóa Óc Eo - Phù Nam trong tiến trình phát triển của lịch sử Việt Nam. *Mục tiêu: - Tạo không khí học tập, phát triển sự sáng tạo. - Học sinh biết sưu tầm, sử dụng, thiết kế được tư liệu về giá trị trường tồn của văn hóa Óc Eo - Phù Nam. => Tạo không khí học tập, phát triển sở thích học sinh. => Phát triển năng lực đặc thù bộ môn. => Biết ứng dụng công nghệ thông tin để giới thiệu, quảng bá giá trị văn hóa Óc Eo – Phù Nam. TIẾN TRÌNH HOẠT ĐỘNG SẢN PHẨM HS Giao nhiệm vụ + GV yêu cầu HS hoàn thành phiếu học tập về đời sống vật chất, tinh thần của cư dân Óc Eo - Phù Nam. + HS đề xuất phương án thực hiện nhiệm vụ và hình - Kế hoạch thực hiện thức báo cáo. nhiệm vụ, phân công chi + Gv đặt câu hỏi tình huống gợi ý Hs hướng tìm kiếm tiết cho từng thành viên, nguồn tư liệu trên bảo tàng ảo, trên Internet; hình thức thời gian hoàn thành sản báo cáo thuyết trình.(GV có thể dẫn dắt giới thiệu HS phẩm. kĩ thuật tạo phòng tranh 3D) - Thực hiện nhiệm vụ học tập: + HS lập kế hoạch thực hiện, phân công nhiệm vụ chi tiết cho từng thành viên, và thời gian hoàn thành nhiệm vụ. - Các phần mềm tạo phòng tranh 3D. + HS thực hiện nhiệm vụ được phân công. - Báo cáo, thảo luận: - GV mời đại diện nhóm trình bày sản phẩm giới thiệu về đời sống vật chất, tinh thần của cư dân Oc Eo - Phù Học sinh thuyết trình Nam. trên phòng tranh 3D. + HS dựa vào nguồn tư liệu trên bảo tàng ảo, Internet, lập phòng tranh 3D, đóng vai hướng dẫn viên giới thiệu về những giá trị trường tồn của nền văn hoá Óc Eo - Phù Nam. + GV chỉ định ngẫu nhiên HS nhóm khác nhận xét, bổ sung. - Nhận xét, góp ý, chốt kiến thức trọng tâm: Đại diện nhóm báo cáo tự nhận xét và nêu khó khăn, thuận lợi trong quá trình thực hiện nhiệm vụ. GV: Nhận xét và chốt lại kiến thức trọng tâm. 19
2.3.3.Kết quả đạt được Dựa vào nguồn tư liệu trên bảo tàng ảo, Internet học sinh đã hoàn thành phiếu học tập về giá trị trường tồn của nền văn hóa Óc Eo - Phù Nam đầy đủ, sinh động cho thấy năng lực thu thập, xử lý thông tin của học sinh rất nhanh, chính xác. Học sinh đã sử dụng, nghiên cứu hiện vật trong bảo tàng ảo, công cụ số thiết kế thành công phòng tranh 3D, tiến hành thuyết trình theo từng nội dung logic để khẳng định giá trị trường tồn của nền văn hóa Óc Eo - Phù Nam. Thông qua hoạt động thiết kế bảo tàng ảo học sinh đã được phát huy năng lực tìm hiểu, nhận thức, vận dụng kiến thức lịch sử để giải quyết các vấn đề thực tiễn. Việc thiết kế bảo tàng ảo không chỉ đáp ứng nhu cầu tìm hiểu lịch sử của học sinh mà còn góp phần phát triển năng lực công nghệ thông tin, thuyết trình, giao tiếp và hợp tác... Thiết kế và sử dụng bảo tàng ảo có thể sử dụng hiệu quả trong các bài học Lịch sử Việt Nam của chương trình 10,11, chương trình giáo dục địa phương. Đường link phòng tranh 3D do học sinh thực hiện (https://www.artsteps.com/view/652e9a47ad8a8ba976ec9839?currentUser https://www.artsteps.com/profile/6527edf02aebb2f1c43ffb81?fbclid=IwAR1lPhYu 3SHScehIIdc5ovDDLOuvsfDhL8-mmig2N26e- hcuOBf5p5scwxU_aem_AeE1QBqNavMvKVW0epf7JvbZZseYwZRGKTEkr56_ QOlzAQYl-05KPQLX3AKqPTjrQxU https://www.artsteps.com/view/652fe7ea89b6f9ca78dead17/?currentUser https://www.artsteps.com/view/652e9608756dd6abaf8571b1/?currentUser) 2.4. Sử dụng bảo tàng ảo kết hợp phương pháp tranh biện 2.4.1. Phương pháp tranh biện Là cách GV đưa ra, gợi mở cho học sinh suy nghĩ, đánh giá về một vấn đề nhất định theo những hướng khác nhau, thậm chí trái ngược nhau. Sau đó dựa trên những tìm hiểu của các em, GV tổ chức cho các em trao đổi, bàn bạc, phản biện về vấn đề đó. HS sẽ đưa ra và bảo vệ quan điểm của mình, đồng thời thuyết phục đối phương bằng những lập luận, lí lẽ, bằng chứng xác thực để làm rõ vấn đề, làm giàu sự hiểu biết của cá nhân. 2.4.2.Mục tiêu Sử dụng bảo tàng ảo kết hợp tranh biện nhằm phát triển năng lực tìm hiểu lịch sử, nhận thức và tư duy lịch sử, trau dồi kĩ năng nghiên cứu, sắp xếp thông tin, cải thiện kỹ năng thuyết trình, tăng sự tự tin, hình thành tư duy phản biện cho học sinh. 2.4.3.Các bước tiến hành Bước 1: GV cần xác định vấn đề tranh biện và lập kế hoạch tổ chức tranh biện cho học sinh. GV nêu câu hỏi mang tính chất định hướng khai thác nội dung tranh biện; hướng dẫn học sinh khai thác tài liệu trên Bảo tàng ảo làm căn cứ xây dựng luận cứ, dẫn chứng. Câu hỏi phải rõ ràng, mạch lạc, dễ hiểu, chính xác và ở nhiều mức độ khác nhau. - GV giới thiệu vấn đề tranh biện, học sinh tiếp nhận nhiệm vụ. 20