Sáng kiến kinh nghiệm Tiểu học: Biện pháp chỉ đạo công tác bồi dưỡng học sinh giỏi – học sinh năng khiếu ở trường tiểu học Trường Yên
lượt xem 3
download
Mục tiêu nghiên cứu của sáng kiến kinh nghiệm là nghiên cứu lí luận của việc bồi dưỡng học sinh giỏi - học sinh năng khiếu. Tìm hiểu thực trạng việc bồi dưỡng học sinh giỏi - học sinh năng khiếu trong những năm qua ở trường tiểu học Trường Yên. Hệ thống hoá và đề xuất các biện pháp chỉ đạo bồi dưỡng học sinh giỏi - học sinh năng khiếu nhằm nâng cao chất lượng học sinh mũi nhọn của nhà trường.
Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!
Nội dung Text: Sáng kiến kinh nghiệm Tiểu học: Biện pháp chỉ đạo công tác bồi dưỡng học sinh giỏi – học sinh năng khiếu ở trường tiểu học Trường Yên
- Một số biện pháp chỉ đạo công tác bồi dưỡng học sinh giỏi, học sinh năng khiếu. PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HOA LƯ TRƯỜNG TIỂU HỌC TRƯỞNG YÊN SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM MỘT SỐ BIỆN PHÁP CHỈ ĐẠO CÔNG TÁC BỒI DƯỠNG HỌC SINH GIỎI HỌC SINH NĂNG KHIẾU Người thực hiện : Phạm Thị Thúy Lệ Chức vụ : Hiệu trưởng Đơn vị công tác : Trường Tiểu học Trường Yên, huyện Hoa Lư Tháng 4, năm 2014 1
- Một số biện pháp chỉ đạo công tác bồi dưỡng học sinh giỏi, học sinh năng khiếu. A. ĐẶT VẤN ĐỀ I. LÍ DO CHỌN ĐỀ TÀI: Bước sang thế kỉ XXI đất nước ta bước vào thời kì đẩy mạnh sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hoá đất nước. Trong đường lối đổi mới toàn dịên của đất nước ta về giáo dục và đào tạo, Đảng ta xác định: “Cùng với khoa học và công nghệ, giáo dục và đào tạo là quốc sách hàng đầu nhằm nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài...” Mục tiêu giáo dục là đào tạo con người Việt Nam phát triển toàn diện, có đạo đức, tri thức, sức khoẻ, thẩm mỹ và nghề nghiệp, trung thành với lý tưởng độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội; hình thành và bồi dưỡng nhân cách, phẩm chất và năng lực của công dân, đáp ứng yêu cầu của sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Điều 2 - Luật Giáo dục năm 2005 Giáo dục tiểu học nhằm giúp học sinh hình thành những cơ sở ban đầu cho sự phát triển đúng đắn và lâu dài về đạo đức, trí tuệ, thể chất, thẩm mỹ và các kỹ năng cơ bản để học sinh tiếp tục học trung học cơ sở. Điều 27 - Luật Giáo dục năm 2005 Giáo dục tiểu học phải bảo đảm cho học sinh có hiểu biết đơn giản, cần thiết về tự nhiên, xã hội và con người; có kỹ năng cơ bản về nghe, nói, đọc, viết và tính toán; có thói quen rèn luyện thân thể, giữ gìn vệ sinh; có hiểu biết ban đầu về hát, múa, âm nhạc, mỹ thuật. Điều 28 - Luật Giáo dục năm 2005 Cùng với việc thực hiện mục tiêu giáo dục nói chung và mục tiêu của giáo dục tiểu học nói riêng, việc bồi dưỡng học sinh giỏi-học sinh năng khiếu 2
- Một số biện pháp chỉ đạo công tác bồi dưỡng học sinh giỏi, học sinh năng khiếu. (BDHSG - HSNK), ươm trồng những hạt giống nhân tài cho đất nước là một nhiệm vụ rất quan trọng và cần thiết vì những người tài bao giờ cũng là nhân tố quan trọng để thúc đẩy xã hội phát triển. Việc Bồi dưỡng HSG-HSNK cần phải được tiến hành ngay từ bậc học đầu tiên- bậc Tiểu học. Đã từ lâu việc phát hiện và bồi dưỡng HSG - HSNK là nhiệm vụ trọng tâm trong trường Tiểu học. Trong vài năm gần đây ở trường tiểu học Trường Yên đã có được những thành tích đáng kể trong công tác bồi dưỡng HSG-HSNK. Song nhà trường cũng gặp những khó khăn nhất định, kết quả thực sự chưa đáp ứng với mục tiêu đề ra. Đây cũng là một lĩnh vực cần được nghiên cứu một cách nghiêm túc và đề xuất các biện pháp hữu hiệu, khả thi để đạt kết quả cao hơn. Xuất phát từ những vấn đề trên, bản thân tôi mạnh dạn nghiên cứu đề tài: “Biện pháp chỉ đạo công tác bồi dưỡng học sinh giỏi– học sinh năng khiếu ở trường tiểu học Trường Yên”. II. MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU - Nghiên cứu lí luận của việc bồi dưỡng HSG - HSNK. - Tìm hiểu thực trạng việc bồi dưỡng HSG - HSNK trong những năm qua ở trường tiểu học Trường Yên. - Hệ thống hoá và đề xuất các biện pháp chỉ đạo bồi dưỡng HSG-HSNK nhằm nâng cao chất lượng học sinh mũi nhọn của nhà trường. III. ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU Biện pháp chỉ đạo công tác bồi dưỡng HSG - HSNK ở trường tiểu học Trường Yên. IV. PHẠM VI NGHIÊN CỨU Do điều kiện thời gian và phạm vi của đề tài, tôi chỉ nghiên cứu việc chỉ đạo bồi dưỡng HSG - HSNK ở Trường tiểu học Trường Yên từ năm học 2010- 3
- Một số biện pháp chỉ đạo công tác bồi dưỡng học sinh giỏi, học sinh năng khiếu. 2011 cho đến nay. V. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 1.Phương pháp nghiên cứu lí thuyết - Nghiên cứu các chỉ thị của Đảng, nhà nước, của ngành giáo dục chỉ đạo công tác bồi dưỡng năng khiếu, phát hiện nhân tài. - Tham khảo các tạp chí, các tài liệu có liên quan đến việc chỉ đạo BDHSG - HSNK. 2.Phương pháp nghiên cứu thực tiễn: - Phương pháp quan sát - Phương pháp điều tra - Phương pháp toạ đàm trao đổi. 4
- Một số biện pháp chỉ đạo công tác bồi dưỡng học sinh giỏi, học sinh năng khiếu. B. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ I. CƠ SỞ LÍ LUẬN 1. Mục đích của việc BDHSG – HSNK Hội nghị lần thứ hai BCH TW Đảng khóa VIII đã có nghị quyết 02- NQ/HNTW ngày 24/12/1996 về định hướng chiến lược phát triển GD&ĐT trong thời kì CNH, HĐH đã khẳng định “Không tổ chức lớp chọn ở các cấp học, không tổ chức trường chuyên ở TH và THCS”. Tuy nhiên trong thực tiễn chúng ta không nên hiểu đồng nhất hai khái niệm: “mở trường chuyên, lớp chọn” với việc “phát triển và bồi dưỡng HSG - HSNK”. Việc phát hiện và bồi dưỡng HSG -HSNK là một nhiệm vụ trọng tâm của mỗi nhà trường nói chung, trường Tiểu học nói riêng. Việc tổ chức BDHSG - HSNK và thi chọn nhằm động viên khuyến khích những học sinh giỏi được các giáo viên dạy giỏi góp phần thúc đẩy việc cải tiến chất lượng dạy và học, chất lượng của việc quản lí chỉ đạo của các nhà trường đồng thời phát hiện học sinh có năng khiếu để tiếp tục bồi dưỡng ở cấp học cao hơn nhằm đào tạo nhân tài cho đất nước 2.Tầm quan trọng của việc chỉ đạo BDHSG – HSNK: Việc phát hiện và BDHSG - HSNK là nhiệm vụ của từng nhà trường mà cụ thể là từng nhà quản lí, từng giáo viên giảng dạy. Năng khiếu của học sinh nếu được phát hiện và bồi dưỡng sớm sẽ định hướng phát triển và dần định hình trở thành những học sinh giỏi. Ngược lại, mầm móng năng khiếu của các em bị thui chột và ít có khả năng trở thành học sinh giỏi. Tiến sĩ Đào Duy Huân đã viết: “Chất xám là một tài nguyên quan trong bậc nhất của đất nước nhưng thứ tài nguyên quan trọng này chỉ tồn tại trong một khoảng thời gian nhất định của một 5
- Một số biện pháp chỉ đạo công tác bồi dưỡng học sinh giỏi, học sinh năng khiếu. đời người. Không sử dụng nó, không phát huy nó rồi tự nó cũng biến mất” 3.Quan niệm về học sinh giỏi của tiểu học 3.1 Quan niệm về “Năng lực” Năng lực là những đặc điểm tâm lí cá biệt ở mỗi con người, tạo quy định tốc độ, chiều sâu, cường độ của việc lĩnh hội tri thức, kĩ năng , kĩ xảo để đáp ứng yêu cầu hoàn thành xuất sắc một hoạt động nhất định. Năng lực chỉ tồn tại trong quá trình phát triển vận động của hoạt động cụ thể. 3.2 Quan niệm về “Tài năng” Tài năng là trình độ cao của năng lực, đạt được trình độ tột đỉnh gọi là thiên tài. 3.3 Quan niệm về “Năng khiếu” Năng khiếu là mầm mống của tài năng, là tín hiệu của tài năng trong tương lai. Nó chưa là bậc nào của năng lực nhưng nếu được phát hiện bồi dưỡng kịp thời, có phương pháp và hệ thống thì sẽ phát triển tới đỉnh cao của năng lực. Ngược lại mầm móng ấy không được phát hiện và bồi dưỡng thì sẽ bị thui chột. 3.4 Quan niệm về học sinh giỏi của tiểu học Theo cơ quan giáo dục Hoa Kỳ miêu tả học sinh giỏi: “Học sinh giỏi đó là học sinh có khả năng thể hiện xuất sắc hoặc năng lực nổi trội trong trí tuệ, sự sáng tạo, khả năng lãnh đạo, nghệ thuật hoặc các lĩnh vực lý thuyết chuyên biệt. Những học sinh này thể hiện tài năng đặc biệt của mình từ tất cả các bình diện xã hội, văn hóa, kinh tế”. Nhiều nước trên thế giới cũng đưa ra khái niệm về học sinh giỏi: “HSG là những đứa trẻ có năng lực trong các lĩnh vực trí tuệ, sáng tạo, nghệ thuật và năng lực lãnh đạo hoặc lĩnh vực lí thuyết. Những học sinh này cần có sự phục vụ và những hoạt động không theo những điều kiện thông thường của nhà 6
- Một số biện pháp chỉ đạo công tác bồi dưỡng học sinh giỏi, học sinh năng khiếu. trường nhằm phát triển đầy đủ các năng lực vừa nêu trên”. Ở Việt Nam, học sinh giỏi tiểu học cần được hiểu là: - Học sinh giỏi về một môn nào đó là sự đánh giá ghi nhận kết quả học tập mà các em đạt ở mức độ cao với mục tiêu của môn học ở trường lớp và ở cả bậc học ở tiểu học. Kết quả mỗi môn học của học sinh được thể hiện qua kiến thức và kĩ năng mà các em có được, đồng thời còn thể hiện ở trình độ tư duy, thể hiện ở thái độ và cách ứng xử, qua cách vận dụng kiến thức và kĩ năng vào cuộc sống hàng ngày. - Nhà nước ta yêu cầu các trường tiểu học dạy đủ các môn, tạo điều kiện để các em học tập đạt kết quả cao trong tất cả các môn theo quy định trong mục tiêu và kế hoạch giáo dục. - Học sinh giỏi phải đạt trình độ (đạt chuẩn): + Đối chiếu theo quy định, học sinh đạt trình độ tiểu học (đạt chuẩn) là những học sinh từ trung bình trở lên trong đó có những em vượt yêu cầu (trên chuẩn) được phân định hai mức độ: khá và giỏi. Những em trong độ tuổi chưa được đi học và học sinh học tập chưa đạt chuẩn quy định thì gia đình, nhà trường, xã hội phải có biện pháp giúp đỡ, tạo điều kiện để các em đi học và học đạt kết quả, đạt trình độ tiểu học. + Học sinh giỏi tiểu học theo Thông tư 32/2009/QĐ-BGD&ĐT: Đó chính là những HS đạt 100% các môn đánh giá bằng điểm số và nhận xét đạt điểm giỏi (từ 9 điểm trở lên), các môn đánh giá bằng nhận xét đạt loại hoàn thành, thực hiện đầy đủ 5 nhiệm vụ của người học sinh. II. CƠ SỞ THỰC TIỄN 1. Cơ sở thực tế của nhà trường Trường tiểu học Trường Yên là trường nằm ở phía Bắc của Huyện Hoa Lư là xã thuần nông nên giáo viên giảng dạy ở đây đa số là giáo viên của địa phương. 7
- Một số biện pháp chỉ đạo công tác bồi dưỡng học sinh giỏi, học sinh năng khiếu. Năm học 2013 -2014 nhà trường có 37 cán bộ giáo viên và nhân viên. Trong đó: - Cán bộ quản lý: 4; Giáo viên cơ bản: 24; GVTiếng Anh: 02; GV Mĩ thuật: 01; GV Âm nhạc : 01; GV Tin học: 01; GV Thể dục : 01; Nhân viên 03. - Trình độ của cán bộ quản lý và giáo viên: Đại học: 22; Cao đẳng: 10; Trung cấp: 02. Điểm nổi bật về đội ngũ nhà trường có sự thống nhất cao, một tập thể đoàn kết nhiệt tình, có trách nhiệm cao. Nhà trường luôn quan tâm đến công tác bồi dưỡng HSG- HSNK. Do vậy trong những năm qua chất lượng giáo dục học sinh luôn duy trì và nâng cao theo các tiêu chí của trường Tiểu học đạt chuẩn Quốc gia mức độ II và đạt nhiều thành tích trong công tác bồi dưỡng HSG-HSNK. Trường tiểu học Trường Yên trong năm học 2013-2014 có 20 lớp với số học sinh là 649 em. 2. Những việc đã làm trong công tác chỉ đạo bồi dưỡng HSG- HSNK ở trường tiểu học Trường Yên. Xác định rõ tầm quan trọng và vai trò của công tác bồi dưỡng HSG -HSNK trường tiểu học Trường yên những năm qua đã có những bước đi phù hợp và tạo ra kết quả ban đầu khả thi. Nhà trường nâng cao chất lượng giáo dục đại trà làm nền tảng vững chắc trên cơ sở đó mà nâng cao chất lượng mũi nhọn. Đội ngũ học sinh giỏi, học sinh năng khiếu ngày càng nhiều về số lượng và về chất lượng. Đội ngũ giáo viên nhiệt tình năng động và đều xác định việc bồi dưỡng học sinh giỏi rất quan trọng, nó khẳng định uy tín của nhà trường đối với phụ huynh học sinh, với địa phương và với các cấp quản lý và xã hội. Những giáo viên được lựa chọn giảng dạy đội tuyển là những giáo viên có uy tín, trình độ chuyên môn nghiệp vụ vững vàng. Trước khi giảng dạy mỗi giáo viên phải lên kế hoạch giảng dạy và tiến hành hội thảo về nội dung phương pháp giảng dạy. Nội dung hội thảo làm rõ số lượng tiết dạy, phương pháp đặc trưng 8
- Một số biện pháp chỉ đạo công tác bồi dưỡng học sinh giỏi, học sinh năng khiếu. từng mảng kiến thức. Những giáo viên còn gặp khó khăn, đội ngũ quản lí từng bước giúp đỡ họ hướng dẫn họ làm quen đến thành thạo việc. Chính từ đó mà mọi giáo viên rất phấn khởi và quyết tâm cao, không e dè, tự ti. Mọi giáo viên đều thấy rõ nhiệm vụ của mình và nghiêm túc thực hiện nhiệm vụ được giao. Trong quá trình giảng dạy, hàng tháng đều có rút kinh nghiệm. Ban Giám hiệu nhà trường cùng tổ trưởng chuyên môn, thường xuyên giám sát việc giảng dạy ở các lớp, nhắc nhở giáo viên quan tâm hơn tới học sinh yếu kém và học sinh giỏi. Sự quan tâm đó thể hiện rõ trong từng bài soạn của giáo viên. Nhà trường thường xuyên theo dõi chất lượng của học sinh thông qua kiểm tra định kì và kiểm tra thường xuyên, khảo sát chất lượng học sinh giỏi thường xuyên. Qua đó BGH thường xuyên nắm bắt kịp thời và điều chỉnh nếu thấy cần thiết đối với giáo viên và học sinh. 3. Một số vấn đề đặt ra trong bồi dưỡng HSG – HSNK - Công tác bồi dưỡng HSG - HSNK của trường Tiểu học Trường Yên cũng gặp không ít khó khăn, tuy tỷ lệ giáo viên có trình độ chuyên môn đạt chuẩn về trình độ đào tạo cao nhưng không đồng đều về chất lượng, một số giáo viên hạn chế về phương pháp, về kiến thức các môn, về kinh nghiệm dạy học. - Một số học sinh cóa năng lực nhưng chưa tích cực trong học tập, chưa nổ lực trong quá trình tham gia các đội tuyển. Việc bồi dưỡng học sinh để dự thi các cấp quá nặng nề vì tính chất thời vụ mà gây ảnh hưởng nhiều đến sức khỏe của học sinh. - Quá trình bồi dưỡng HSG - HSNK chưa thực sự đặt trên cơ sở vững chắc là nâng cao chất lượng dạy và học, đẩy mạnh và phát triển sâu rộng công tác ngoại khóa một cách toàn diện. - Việc thống nhất nội dung, phương pháp, giới hạn bồi dưỡng HSG - HSNK còn lúng túng, gặp nhiều khó khăn về tài liệu và các văn bản hướng dẫn. 9
- Một số biện pháp chỉ đạo công tác bồi dưỡng học sinh giỏi, học sinh năng khiếu. - Việc huy động các nguồn lực cho công tác bồi dưỡng HSG - HSNK còn chưa đạt yêu cầu mong muốn. - Việc thi đua khen thưởng chưa đủ mạnh để khuyến khích cho học sinh và giáo viên quyết tâm cao trong công việc. - Tăng cường cơ sở vật chất thiết bị dạy học phục vụ cho công tác bồi dưỡng HSG - HSNK. III. MỘT SỐ BIỆN PHÁP CHỈ ĐẠO CÔNG TÁC BỒI DƯỠNG HSG -HSNK CỦA TRƯỜNG TIỂU HỌC TRƯỜNG YÊN Từ cơ sở lí luận, cơ sở thực tiễn và thực trạng của công tác bồi dưỡng HSG- HSNK ở trường tiểu học Trường Yên, tôi xin đưa ra những biện pháp chỉ đạo như sau: 1.Quán triệt và nhận thức tầm quan trọng của công tác bồi dưỡng HSG- HSNK. Chúng ta đã và đang kế thừa truyền thống dân tộc Việt Nam, coi những người tài giỏi là cái “gốc” để làm nên sự nghiệp và con người là mục tiêu và động lực phát triển kinh tế - xã hội . Trong công cuộc đẩy mạnh sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước của Đảng và Nhà nước ta trong giai đoạn hiện nay thì việc bồi dưỡng và sử dụng nhân tài càng quan trọng hơn. Việc bồi dưỡng HSG-HSNK ở trường Tiểu học là cần thiết và quan trọng. Ở bậc học này có đầy đủ điều kiện thuận lợi cho việc phát hiện và bồi dưỡng ban đầu về học sinh giỏi vì nhà trường tiểu học có mục tiêu giáo dục toàn diện. Thực hiện nhiệm vụ này là góp phần nuôi dưỡng và phát triển nhân tài để tạo ra nguồn lực con người quý báu có chất xám cao, trí tuệ cao phục vụ sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong giai đoạn mới. Chính từ tầm quan trọng của công tác bồi dưỡng HSG-HSNK mà BGH và mỗi giáo viên giảng dạy phải hiểu được và phân biệt các khái niệm như: Năng lực, 10
- Một số biện pháp chỉ đạo công tác bồi dưỡng học sinh giỏi, học sinh năng khiếu. tài năng... BGH cần phải xây dựng cho được những biện pháp thích hợp để đưa công tác này đạt kết quả cao. Muốn như vậy thì BGH phải nắm vững các chế độ chính sách, các văn bản hướng dẫn về việc bồi dưỡng nhân tài của Đảng và Nhà nước ta. Nhà trường cần tuyên truyền trong cha mẹ học sinh, cộng đồng xã hội để tạo ra môi trường giáo dục lành mạnh, thuận lợi, thống nhất về mục tiêu giáo dục.. BGH cần phải đưa hoạt động chỉ đạo công tác bồi dưỡng học sinh giỏi-học sinh năng khiếu vào Nghị quyết của nhà trường. Tăng cường làm ảnh hưởng sâu rộng của công tác bồi dưỡng học sinh giỏi tới các tổ chức Đảng, Chính quyền và các tổ chức đoàn thể, tổ chức kinh tế và cộng đồng xã hội ở địa phương. Tranh thủ sự ủng hộ của mọi tầng lớp nhân dân và sử dụng các nguồn vốn ủng hộ có hiệu quả. BGH phải biết tạo ra uy tín, dư luận tốt về công tác bồi dưỡng HSG-HSNK của trường mình với xã hội bằng chính kết quả học sinh giỏi các cấp quan mỗi năm. Từ đó xây dựng một truyền thống tốt đẹp của nhà trường. 2. Xây dựng kế hoạch chỉ đạo công tác bồi dưỡng HSG-HSNK Việc phát hiện và bồi dưỡng HSG-HSNK ở nhà trường là nhiệm vụ quan trọng và cấp thiết vì vậy BGH cần phải xây dựng kế hoạch chung và kế hoạch cụ thể về công tác này ngay đầu mỗi năm học. Trong kế hoạch cụ thể cần làm rõ quy trình bồi dưỡng, đối tượng bồi dưỡng, nội dung, phương pháp, cơ sở vật chất, trang thiết bị phục vụ công tác bồi dưỡng, có chế phối hợp, huy động cộng đồng, các nguồn tài chính... Để kế hoạch khả thi, có bước đi thích hợp, hiệu trưởng cần căn cứ vào chỉ thị năm học, vào văn bản hướng dẫn, tình hình thực tế nhà trường, truyền thống nhà trường, xu thế chung của giáo viên, yếu tố mang tính chất đột phá... Kế hoạch cần có sự đóng góp của đội ngũ giáo viên, được thông qua tập thể sư phạm nhà trường. Kế hoạch chi tiết cần phải là những dự kiến kết quả bằng số liệu, những việc làm cụ 11
- Một số biện pháp chỉ đạo công tác bồi dưỡng học sinh giỏi, học sinh năng khiếu. thể và đặc biệt nó phải mang tính khả thi. 3. Chỉ đạo nâng cao chất lượng giáo dục đại trà Trong thực tiễn nhà trường nào có chất lượng giáo dục đại trà tốt thì thường có chất lượng mũi nhọn tốt. Chất lượng giáo dục chung toàn trường sẽ là nền tảng vững chắc để từ đó xây dựng cái đỉnh, cái đỉnh đó rõ ràng cũng phụ thuộc nhiều ở nền móng. Vì vậy để có chất lượng HSG-HSNK cao thì nhà trường phải nâng cao chất lượng giáo dục đại trà. Để nâng cao chất lượng giáo dục đại trà thì nhà trường phải xây dựng cho được các nề nếp chính như: - Nề nếp hành chính - Nề nếp chuyên môn - Nề nếp hội họp và hoạt động ngoài giờ BGH tăng cường chỉ đạo đổi mới phương pháp dạy học, coi đây là nhiệm vụ trọng tâm của công tác chuyên môn và phải làm có quy trình, huy động nhiều nguồn lực để làm. Bên cạnh đó phải chú trọng trong công tác tổ chức, tham gia các hội thi, qua các hội thi là dịp để học sinh thể hiện năng lực của mình đồng thời là dịp để tiếp tục tìm nhân tố mới cho bồi dưỡng HSG-HSNK. Tích cực đổi mới công tác kiểm tra và đánh giá giáo viên, học sinh. Tăng cường kiểm tra việc thực hành của học sinh để từ đó rút ra kinh nghiệm trong việc dạy của thầy, trong việc học của trò. Cũng từ đó nhà quản lý ra những quyết định quản lý phù hợp. Quá trình bồi dưỡng HSG-HSNK phải đặt trên một cơ sở vững chắc và nâng cao chất lượng dạy và học. Coi đây là nền tảng xuyên suốt quá trình năm học có như vậy việc bồi dưỡng học sinh giỏi sẽ có nhiều thuận lợi. 4. Chỉ đạo bồi dưỡng đội ngũ giáo viên 12
- Một số biện pháp chỉ đạo công tác bồi dưỡng học sinh giỏi, học sinh năng khiếu. Vì giáo viên là nhân tố quyết định chất lượng giáo dục cho nên bồi dưỡng đội ngũ giáo viên cũng đặt ra hàng đầu trong nhà trường Tiểu học. Trong thực tiễn giáo dục cho thấy ở đâu có thầy giỏi thì ở đó có trò giỏi. Dân gian có câu: “Thầy nào trò ấy”. Với công tác bồi dưỡng học sinh giỏi thì càng đòi hỏi những giáo viên có kiến thức rộng, toàn diện, tinh thông nghiệp vụ, có phương pháp giảng dạy tốt, có lòng nhiệt tình, yêu nghề, mến trẻ. Để có một đội ngũ giáo viên đều tay, vững vàng tay nghề là cả một quá trình bồi dưỡng lâu dài phải có từng biện pháp thích hợp. 4.1. Nội dung bồi dưỡng a. Bồi dưỡng phẩm chất đạo đức Bồi dưỡng phẩm chất nghề nghiệp là hết sức cần thiết và quan trọng nó chính là bồi dưỡng lòng yêu nghề, mến trẻ, tinh thần kỷ cương, tình thương trách nhiệm. Thầy giáo phải là tấm gương sáng cho học sinh và cả cộng đồng xã hội noi theo. Với những giáo viên được tham gia bồi dưỡng đội tuyển thì càng đòi hỏi sự kiên trì, thầm lặng làm việc nghiêm túc và quy cũ mới hy vọng gặt hái kết quả cao. b. Bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ Năng lực chuyên môn của một giáo viên được thể hiện ở những mặt sau: + Nắm vững chương trình, sách giáo khoa, từng môn, từng lớp nắm vững chuẩn kiến thức, kỹ năng các môn học. + Xác định đúng, đầy đủ mục tiêu bài dạy. + Truyền thụ kiến thức rõ ràng, đầy đủ, chính xác, có hệ thống và trọng tâm. + Tổ chức dạy học, sử dụng phương pháp, phương tiện phù hợp nội dung bài học, đặc trưng môn học. + Đánh giá đúng khả năng của học sinh. Chấm bài cho điểm , đánh giá xếp 13
- Một số biện pháp chỉ đạo công tác bồi dưỡng học sinh giỏi, học sinh năng khiếu. loại học sinh công bằng. Từ những vấn đề trên người quản lí cần chỉ đạo bồi dưỡng giáo viên để mỗi giáo viên làm tốt ba khâu cơ bản sau: Xây dựng kế hoạch bài dạy, tổ chức các hoạt động lên lớp, đánh giá kết quả học tập. Ba khâu này tạo thành chu trình khép kín công việc giảng dạy của người giáo viên, vì vậy khâu nào cũng quan trọng không thể xem nhẹ và thường xuyên giám sát kiểm tra. Người quản lí căn cứ thực tế đội ngũ giáo viên của trường mình mà tiến hành bồi dưỡng và chọn một trong những nội dung trên để bồi dưỡng. c. Bồi dưỡng kiến thức và kinh nghiệm thức tế Để có giáo viên giỏi tham gia vào bồi dưỡng HSG-HSNK thì không chỉ giỏi về chuyên môn nghiệp vụ mà còn phải giỏi về kiến thức xã hội và có kinh nghiệm thực tế. Thực tiễn cho thấy một giáo viên mà có kiến thức, có kinh nghiệm thực tế thì giáo viên đó rất năng động, quá trình quản lí lớp học, tổ chức tiết học rất phù hợp với đối tượng học sinh. Nhà trường cần phối hợp với các tổ chức chính trị - xã hội, kinh tế... các tổ chức Công đoàn để làm tốt khâu bồi dưỡng về kiến thức và kinh nghiệm thực tế cho giáo viên. 4.2. Hình thức bồi dưỡng Giao việc cho giáo viên phải đúng người, đúng việc có như vậy mới đạt kết quả cao trong công việc. BGH phải biết khơi dậy mọi sức mạnh của từng cá nhân. Mỗi giáo viên phải có kế hoạch bồi dưỡng thường xuyên, tham dự các lớp nâng cao trình độ (Cao đẳng. Đại học) ở các hình thức đào tạo, bồi dưỡng ngắn hạn và dài hạn. Dự giờ thăm lớp là một hoạt động thường xuyên để giáo viên tự nâng cao chất lượng giờ dạy. 14
- Một số biện pháp chỉ đạo công tác bồi dưỡng học sinh giỏi, học sinh năng khiếu. Hình thức tự bồi dưỡng, đây là một hình thức rất quan trọng. Mỗi giáo viên phải tự bồi dưỡng mình, coi việc tự học là công việc suốt đời, có như vậy mới cập nhật kiến thức, mới theo kịp sự tiến bộ của xã hội. Tổ chức mời chuyên gia, tổ chức các hoạt động giao lưu, câu lạc bộ ứng xử sư phạm... Tổ chức viết sáng kiến kinh nghiệm cho mỗi giáo viên (đặc biệt là những sáng kiến về bồi dưỡng HSG-HSNK). Phối hợp với tổ chức Công đoàn cho giáo viên tham quan các danh lam thắng cảnh, các khu di tích lịch sử... 4.3. Chỉ đạo bồi dưỡng giáo viên để họ có khả năng phát hiện và bồi dưỡng HSG-HSNK tại lớp mình phụ trách. Để làm tốt công tác bồi dưỡng HSG-HSNK tại lớp mình phụ trách người giáo viên cần làm tốt 3 khâu cơ bản sau: - Xây dựng kế hoạch bài dạy là kết quả của các hoạt động: Giáo viên phải nghiên cứu kỹ, sách giáo khoa, chuẩn bị kiến thức, kỹ năng của môn học, lớp, chương ... tình hình chất lượng học sinh. Vận dụng các phương pháp phù hợp với các đối tượng học sinh, chú ý đến học sinh giỏi. BGH yêu cầu giáo viên soạn bài theo sự chỉ đạo của Phòng, Sở. Mỗi bài soạn của giáo viên phải rõ các nội dung sau: Mục tiêu bài học, nội dung kiến thức cơ bản, phương pháp chủ yếu, hình thức tổ chức học tập. Đặc biệt trong bài soạn phải chứa đựng các tình huống, các câu hỏi làm phát triển tư duy học sinh, đòi hỏi học sinh phải sáng tạo, phải làm việc và cứ nhiều lần sẽ tạo ra nhiều tình huống để học sinh rèn luyện. Ban giám hiệu kiểm tra giáo án của giáo viên hàng ngày, hàng kỳ. - Tổ chức các hoạt động lên lớp: 15
- Một số biện pháp chỉ đạo công tác bồi dưỡng học sinh giỏi, học sinh năng khiếu. Ở Tiểu học, vấn đề quan trọng đối với giáo viên là phương pháp giảng dạy , là các kỹ năng sư phạm, là sự lựa chọn, phối hợp các phương pháp sao cho linh hoạt, sinh động làm cho tiết học nhẹ nhàng , tự nhiên, chất lượng. Trong một giờ lên lớp giáo viên phải bao quát và quan tâm đến các đối tượng học sinh, trong đó chú trọng học sinh giỏi, học sinh yếu kém. Rèn luyện kỹ năng giảng dạy trên lớp là rèn luyện những nội dung trên, BGH chỉ đạo bồi dưỡng nội dung này thông qua các hình thức như thiết kế một giờ dạy mẫu, bài soạn điển hình, thao giảng... - Đánh giá kết quả học tập của học sinh: Đối với nội dung này, BGH chỉ đạo sát sao tới giáo viên trên các mặt sau: + Biết thiết kế một bài kiểm tra gồm cả đáp án, biểu điểm (đề phải đánh giá được các đối tượng học sinh). + Chấm bài chính xác, biết phát hiện những năng lực của học sinh qua bài làm. + Đánh giá đúng khả năng của từng học sinh + Cho kiểm tra chéo bài chấm của từng giáo viên cùng khối, lớp và kiểm tra chéo công việc cộng điểm xếp loại học sinh. + Ban Giám hiệu thường xuyên kiểm tra các nội dung trên. Một vấn đề quan trọng nữa là Ban Giám hiệu phải làm cho giáo viên chủ nhiệm, giáo viên dạy đội tuyển liên hệ chặt chẽ với nhau, phối hợp với nhau để cùng bồi dưỡng. 5. Chỉ đạo tốt khâu tuyển chọn học sinh và xây dựng đội tuyển HSG- HSNK. Tuyển chọn học sinh và xây dựng đội tuyển HSG-HSNK để dự thi các kỳ thi các cấp là một việc làm quan trọng của mỗi nhà trường. Trước hết phải làm tốt từ 16
- Một số biện pháp chỉ đạo công tác bồi dưỡng học sinh giỏi, học sinh năng khiếu. khâu tuyển chọn. Năng khiếu thường có ở những học sinh say mê học tập, ham đọc sách thường xuyên quan sát cuộc sống xung quanh và luôn nghi vấn, thắc mắc về đối tượng quan sát, nghiên cứu. Những trẻ có năng khiếu luôn thấy mình “thiếu” một cái gì đó khi tiếp xúc, tìm hiểu đối tượng. Những trẻ như vậy hay “tò mò” vì muốn biết nhiều hơn, đủ hơn, tìm ra cái mới của đối tượng là một niềm vui, ao ước. Ngay từ lớp 1 cũng đã có nhiều học sinh tỏ ra thông minh thông qua các câu trả lời cô giáo hay qua trình bày bài làm của mình. Những em này thường rất tự tin, bình tĩnh. * Biện pháp Ngay từ đầu năm học nhà trường tuyển những em có thông số trả lời cao cần được đánh dấu và giao cho giáo viên theo dõi, phát hiện và báo cáo BGH về kế hoạch bồi dưỡng trực tiếp tại lớp để phát hiện tư duy cho học sinh. Ban Giám hiệu cho giáo viên phối hợp với các lực lượng khác trong và ngoài nhà trường có trách nhiệm bồi dưỡng học sinh suốt cả năm học . Ban Giám hiệu thường xuyên kiểm tra , đánh giá chất lượng học sinh theo tháng, theo kỳ. Đến hết năm học giữa giáo viên chủ nhiệm các khối lớp có sự bàn giao về chất lượng trong đó chú trọng đội ngũ HSG-HSNK. Trong quá trình lập đội tuyển, có những em sẽ được phát hiện thêm để không bỏ sót học sinh giỏi đồng thời phát hiện những học sinh có hạn chế về mặt nào đó trong đội tuyển để có cách thức bồi dưỡng và phương pháp bồi dưỡng. Quá trình phát hiện và bồi dưỡng HSG-HSNK cần chú trọng dạy đủ các môn cho các em, ngoài ra còn chú ý các em ở các môn Thể dục, Nhạc... 6. Phân công giáo viên bồi dưỡng đội tuyển HSG-HSNK Vì quá trình bồi dưỡng HSG-HSNK là một công việc lâu dài cho nên việc phân công giáo viên trực tiếp bồi dưỡng đội tuyển là một vấn đề mang tính chiến 17
- Một số biện pháp chỉ đạo công tác bồi dưỡng học sinh giỏi, học sinh năng khiếu. lược; BGH phải xây dựng được một đội ngũ cốt cán tốt , lựa chọn tốt số giáo viên có đủ khả năng, uy tín để tham gia công tác bồi dưỡng. BGH căn cứ vào điều kiện cơ sở vật chất, vào đội ngũ mà lực chọn các hình thức phân công lao động sư phạm hợp lý. 6.1. Phân công chuyên môn Để bồi dưỡng có tính chất chuyên sâu thì BGH phải phân công giáo viên dạy chuyên một môn. Có như vậy giáo viên mới đi sâu nghiên cứu vào mảng kiến thức, phương pháp, đối tượng học sinh, hình thức bồi dưỡng học sinh. Trong thực tế, ở trường có lực lượng giáo viên đông và vững vàng về chuyên môn nghiệp vụ BGH có thể phân công chuyên sâu theo mảng kiến thức. Cụ thể là môn Toán cần hai giáo viên dạy, môn Tiếng Việt hai giáo viên dạy. Phân công như thế này thì chất lượng dạy và học đội tuyển sẽ tốt hơn, bởi vì trong mỗi môn đó cho giáo viên lựa chọn mảng kiến thức theo sở trường của mình rồi biên soạn nội dung, phương pháp theo chuyên đề. Như vậy sẽ phát huy được sở trường của mỗi cá nhân đồng thời giáo viên sẽ có nhiều điều kiện để đi sâu vào nghiên cứu chuyên đề của mình dạy. Sơ đồ phân công giáo viên phụ trách đội tuyển Môn Toán Môn Tiếng Việt GV1 dạy nội GV2 dạy GV3 dạy GV4 dạy hiểu dung số học nội dung có luyện từ và và cảm thụ yếu tố hình câu văn học và học và giải viết văn toán 18
- Một số biện pháp chỉ đạo công tác bồi dưỡng học sinh giỏi, học sinh năng khiếu. 6.2. Phân công luân phiên Đây là cách phân công hỗ trợ cho cách phân công chuyên nếu như ở cách phân công chuyên giúp học sinh có điều kiện đi sâu vào nắm chắc kiến thức ở một khối thì phân công luân phiên giúp giáo viên có được cái nhìn tổng thể xuyên suốt chương trình của bậc học. Giáo viên có điều kiện hiểu rõ từng em, dạy liền mạch kiến thức. Phân công giáo viên luân phiên sẽ có nhiều ý nghĩa dự trữ đội ngũ giáo viên kế cận. 6.3. Hướng dẫn giáo viên dạy đội tuyển và giám sát chặt chẽ việc bồi dưỡng HSG-HSNK của giáo viên. Vì phân công giáo viên là công việc quan trọng, sau khi nhận nhiệm vụ BGH cần chỉ đạo và hướng dẫn giáo viên đó làm công việc theo một quy trình như: Biên soạn nội dung, phương pháp giảng dạy, hội thảo nội dung, phương pháp giảng dạy, tìm hiểu đối tượng học sinh, tiến hành dạy thử, đánh giá rút kinh nghiêm, nghiệm thu chương trình. BGH phải tiếp tục giám sát và điều chỉnh kịp thời khi cần thiết đối với giáo viên giảng dạy cũng như học sinh. 7. Chỉ đạo hoạt động dạy và học trong đội tuyển HSG-HSNK Chỉ đạo thống nhất nội dung, phương pháp, kế hoạch bồi dưỡng là một công việc khó nhưng nhà quản lý phải biết khơi ra nguồn lực, chọn việc mà làm, tổ chức các bước có quy trình phù hợp. * Chỉ đạo xây dựng nội dung bồi dưỡng đội tuyển HSG-HSNK Trong bồi dưỡng đội tuyển thì việc cần thiết phải xây dựng nội dung bồi dưỡng. Đây là một vấn đề nan giải vì tài liệu nhiều nhưng không thống nhất. Chính vì vậy không chỉ đạo tốt việc xây dựng nội dung thì có thể dẫn đến một kết quả là đầu óc học sinh căng thẳng, mệt mỏi, lo âu, buồn chán vì nội dung quá tải hay nhàm chán. Như vậy không xây dựng cho được một nội dung bồi dưỡng tốt thì kết quả sẽ bồi dưỡng không cao và việc bồi dưỡng sẽ không theo một định 19
- Một số biện pháp chỉ đạo công tác bồi dưỡng học sinh giỏi, học sinh năng khiếu. hướng nhất định. Quy trình xây dựng nội dung bồi dưỡng đội tuyển học HSG-HSNK nên tiến hành như sau: + Thành lập Ban chỉ đạo bồi dưỡng HSG-HSNK gồm: BGH, các tổ trởng chuyên môn, khối trưởng, giáo viên dạy đội tuyển. + Ban chỉ đạo giao cho giáo viên giảng dạy xây dựng đề cương bồi dưỡng + Ban chỉ đạo sơ duyệt. + Cho giáo viên xây dựng nội dung chi tiết theo từng chuyên đề. + Hội thảo, lấy ý kiến đóng góp của giáo viên trong trường những người có kinh nghiệm. * Ban chỉ đạo bổ sung, nghiệm thu và bàn giao cho giáo viên giảng dạy. Đồng thời lưu trữ làm tài liệu cho nhiều năm sau và có điều chỉnh qua mỗi năm học. Ví dụ: Môn Toán lớp 5 nên dạy những chuyên đề sau: 1. Đọc số - Viết số 2. Dãy số - Chữ số 3. Các dạng toán tính nhanh 4. Các bài toán về chia hết, chia có dư 5. Các bài toán về phân số, số thập phân, phần trăm, tỷ số. 6. Vẽ hình, nhận biết hình học 7. Đếm hình, cắt ghép hình 8. Chu vi, diện tích các hình 9. Một só phương pháp giải toán ở Tiểu học 20
CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD
-
Sáng kiến kinh nghiệm Tiểu học: Cách hướng dẫn giải toán tìm X ở bậc Tiểu học
30 p | 2237 | 370
-
Sáng kiến kinh nghiệm Tiểu học: Một số kinh nghiệm lãnh đạo và quản lý sự thay đổi trường Tiểu học Krông Ana
18 p | 434 | 67
-
Sáng kiến kinh nghiệm Tiểu học: Một số biện pháp dạy giải bài toán có lời văn cho học sinh lớp 2
21 p | 216 | 30
-
Sáng kiến kinh nghiệm Tiểu học: Nâng cao hiệu quả hoạt động trải nghiệm ở trường tiểu học
17 p | 187 | 20
-
Sáng kiến kinh nghiệm Tiểu học: Nâng cao hoạt động của thư viện trường học nhằm xây dựng thói quen đọc sách cho học sinh trường Tiểu học Ngọc Lâm
18 p | 163 | 17
-
Sáng kiến kinh nghiệm Tiểu học: Biện pháp nâng cao chất lượng dạy học môn Tập đọc
15 p | 148 | 16
-
Sáng kiến kinh nghiệm Tiểu học: Thiết kế một số trò chơi học tập trong dạy học môn Tự nhiên và Xã hội lớp 1
17 p | 174 | 16
-
Sáng kiến kinh nghiệm Tiểu học: Biện pháp rèn kĩ năng sống cho học sinh lớp 4 trong môn Tiếng Việt
49 p | 122 | 15
-
Sáng kiến kinh nghiệm Tiểu học: Một số biện pháp nhằm nâng cao kĩ năng đọc cho học sinh lớp 5
20 p | 167 | 13
-
Sáng kiến kinh nghiệm Tiểu học: Nâng cao chất lượng sử dụng sơ đồ đoạn thẳng trong giải toán có lời văn
27 p | 126 | 11
-
Sáng kiến kinh nghiệm Tiểu học: Một số biện pháp nâng cao chất lượng học toán cho học sinh lớp 1A2, lớp 1a4, lớp 1A6 trường Tiểu học Thị Trấn
33 p | 163 | 10
-
Sáng kiến kinh nghiệm Tiểu học: Kinh nghiệm rèn chữ viết cho học sinh lớp 3 ở trường tiểu học Mỹ Thuỷ
12 p | 101 | 9
-
Sáng kiến kinh nghiệm Tiểu học: Làm thế nào để đẩy mạnh hoạt động thư viện
23 p | 133 | 8
-
Sáng kiến kinh nghiệm Tiểu học: Phương pháp phát triển các bài hát nhằm mục đích gây hứng thú học Tiếng Anh cho học sinh Tiểu học
17 p | 127 | 8
-
Sáng kiến kinh nghiệm Tiểu học: Xây dựng đội ngũ, hoạt động phù hợp mang lại hiệu quả và thiết thực trong dạy và học ở Trường tiểu học An Lộc A
14 p | 55 | 7
-
Sáng kiến kinh nghiệm Tiểu học: Một số biện pháp giúp học sinh lớp 5 học tốt bài thể dục phát triển chung
24 p | 188 | 6
-
Sáng kiến kinh nghiệm Tiểu học: Giáo dục thể chất theo định hướng tích hợp các môn học nhằm phát huy năng lực học sinh tiểu học
23 p | 145 | 6
-
Sáng kiến kinh nghiệm Tiểu học: Hướng dẫn giải toán có lời văn cho học sinh lớp 1
27 p | 65 | 3
Chịu trách nhiệm nội dung:
Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA
LIÊN HỆ
Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM
Hotline: 093 303 0098
Email: support@tailieu.vn