Sáng kiến kinh nghiệm Tiểu học: Biện pháp nâng cao chất lượng kĩ năng nghe môn Tiếng Anh cho học sinh lớp 3,4,5

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: DOCX | Số trang:28

Thêm vào BST

Báo xấu

210
lượt xem 45
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Sáng kiến xoay quanh việc nghiên cứu các biện pháp dạy nâng cao chất lượng kĩ năng nghe cho học sinh của giáo viên. Áp dụng vào tiết dạy sao cho phù hợp với nội dung, thời lượng và gây được thích thú trong học tập cho học sinh.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Sáng kiến kinh nghiệm Tiểu học: Biện pháp nâng cao chất lượng kĩ năng nghe môn Tiếng Anh cho học sinh lớp 3,4,5

CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM Độc lập – Tự do – Hạnh phúc Bàu Năng, ngày 20 tháng 3 năm 2020 ĐƠN YÊU CẦU CÔNG NHẬN SÁNG KIẾN Cấp huyện Kính gửi: Hội đồng xét, công nhận sáng kiến cấp cơ sở ngành Giáo dục huyện. Họ và tên: Trần Thị Hồng Hạnh. Đơn vị công tác: Trường Tiểu học .................... Điện thoại: 0903629… Email: ………………………… 1. Tên sáng kiến: Biện pháp nâng cao chất lượng kĩ năng nghe môn Tiếng Anh cho học sinh lớp 3, 4, 5 trường Tiểu học……………... 2. Sự cần thiết: Nhiệm vụ của các giáo viên chúng ta luôn tìm những phương pháp học tiếng Anh thực sự phù hợp để có thể giúp trẻ học tốt các kĩ năng. Kĩ năng nghe trong tiếng Anh là một trong những kĩ năng khó đối với người học, đặc biệt là trẻ nhỏ. Vậy phải làm sao để có biện pháp phù hợp, giúp các em cảm thấy hứng thú khi học tiếng Anh, ngoài ra phải đảm bảo rằng các biện pháp học tập được sử dụng nằm trong phạm vi nhận thức của học sinh và các em có thể lĩnh hội được. Hiểu được khó khăn đó nên tôi đã nghiên cứu và viết sáng kiến mang tên “Biện pháp nâng cao chất lượng kĩ năng nghe môn Tiếng Anh cho học sinh lớp 3, 4, 5 trường Tiểu học.........................”. 3. Nội dung cơ bản của sáng kiến: Biết được cách thức tổ chức một tiết dạy nghe có hiệu quả. Các bước tiến hành một tiết dạy nghe và hướng dẫn học sinh biết tự luyện tập, rèn luyện để có kĩ năng nghe tiếng Anh tốt. 4. Phạm vi áp dụng: Học sinh Trường Tiểu học ………………………….. Nhân rộng cho các lớp cùng khối trong đơn vị, trường khác trong huyện, tỉnh. 5. Hiệu quả đạt được: Học sinh có hứng thú, tích cực chủ động sáng tạo trong học tập, đồng thời cũng rất linh hoạt trong việc thực hiện nhiệm vụ. Học sinh có cơ hội để khẳng định mình, không còn lúng túng, lo ngại khi bước vào giờ học nghe. Các tiết học trở nên sôi nổi, tham gia thực hành nhiều hơn, tự tin hơn từ đó nâng cao chất lượng học tập. Ngoài ra các em còn có ý thức tự học ở nhà để nâng cao kiến thức cho bản thân mình. Người đăng ký
Trần Thị Hồng Hạnh CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM Độc lập – Tự do – Hạnh phúc Bàu Năng, ngày 20 tháng 3 năm 2020 ĐƠN YÊU CẦU CÔNG NHẬN SÁNG KIẾN Cấp trường Kính gửi: Hội đồng xét, công nhận sáng kiến cấp cơ sở ngành Giáo dục huyện. Họ và tên: Trần Thị Hồng Hạnh. Đơn vị công tác: Trường Tiểu học ........................ Điện thoại: 0903629… Email: ………………… 1. Tên sáng kiến: Biện pháp nâng cao chất lượng kĩ năng nghe môn Tiếng Anh cho học sinh lớp 3, 4, 5 trường Tiểu học …………………. 2. Sự cần thiết: Nhiệm vụ của các giáo viên chúng ta luôn tìm những phương pháp học tiếng Anh thực sự phù hợp để có thể giúp trẻ học tốt các kĩ năng. Kĩ năng nghe trong tiếng Anh là một trong những kĩ năng khó đối với người học, đặc biệt là trẻ nhỏ. Vậy phải làm sao để có biện pháp phù hợp, giúp các em cảm thấy hứng thú khi học tiếng Anh, ngoài ra phải đảm bảo rằng các biện pháp học tập được sử dụng nằm trong phạm vi nhận thức của học sinh và các em có thể lĩnh hội được. Hiểu được khó khăn đó nên tôi đã nghiên cứu và viết sáng kiến mang tên “Biện pháp nâng cao chất lượng kĩ năng nghe môn Tiếng Anh cho học sinh lớp 3, 4, 5 trường Tiểu học ......................”. 3. Nội dung cơ bản của sáng kiến: Biết được cách thức tổ chức một tiết dạy nghe có hiệu quả. Các bước tiến hành một tiết dạy nghe và hướng dẫn học sinh biết tự luyện tập, rèn luyện để có kĩ năng nghe tiếng Anh tốt. 4. Phạm vi áp dụng: Học sinh Trường Tiểu học . ....................... Nhân rộng cho các lớp cùng khối trong đơn vị, trường khác trong huyện, tỉnh. 5. Hiệu quả đạt được: Học sinh có hứng thú, tích cực chủ động sáng tạo trong học tập, đồng thời cũng rất linh hoạt trong việc thực hiện nhiệm vụ. Học sinh có cơ hội để khẳng định mình, không còn lúng túng, lo ngại khi bước vào giờ học nghe. 2
Các tiết học trở nên sôi nổi, tham gia thực hành nhiều hơn, tự tin hơn từ đó nâng cao chất lượng học tập. Ngoài ra các em còn có ý thức tự học ở nhà để nâng cao kiến thức cho bản thân mình. Người đăng ký Trần Thị Hồng Hạnh CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM Độc lập – Tự do – Hạnh phúc Bàu Năng, ngày tháng năm 2020 BÁO CÁO TÓM TẮT NỘI DUNG SÁNG KIẾN Tên cá nhân thực hiện: Trần Thị Hồng Hạnh. Tên sáng kiến: Biện pháp nâng cao chất lượng kĩ năng nghe môn Tiếng Anh cho học sinh lớp 3, 4, 5 trường Tiểu học ………………... Thời gian đã được triển khai thực hiện: Từ ngày 05/9/2019 đến ngày 20/3/2020. 1. Sự cần thiết, mục đích của việc thực hiện sáng kiến: Nhằm nâng cao chất lượng và sự yêu thích của các em trong khi học kĩ năng nghe, sáng kiến tôi nghiên cứu không chỉ giúp giáo viên tìm ra được biện pháp dạy các phần của kĩ năng nghe hiệu quả, theo trình tự khoa học, hợp lí mà còn giúp học sinh yêu thích học kĩ năng này nhiều hơn. 2. Mô tả sáng kiến: Để thực hiện sáng kiến này bản thân tôi tiến hành đưa ra một số biện pháp dạy phần Listen nhằm gây hứng thú học tập cho học sinh, để học sinh tiếp thu kiến thức tốt trong tiết học mà vẫn đảm bảo thời gian và phù hợp với trình độ nhận thức của học sinh. 3. Phạm vi triển khai thực hiện: Đối tượng nghiên cứu: học sinh 3D, 4A, 4B, 5C, 5D trường Tiểu học .................... 4. Tính mới của sáng kiến: Sáng kiến hoàn toàn mới, được thực hiện lần đầu tại trường Tiểu học Bàu Năng B. 5. Kết quả, hiệu quả mang lại: 3
Sau khi áp dụng các biện pháp dạy kĩ năng nghe vào các tiết dạy tiếng Anh, tôi thấy rằng các em học sinh vào bài học hào hứng, tiếp thu bài mới trong tâm thế thoải mái từ đó nâng cao sự yêu thích và chất lượng trong học tập. 6. Đánh giá về phạm vi ảnh hưởng của sáng kiến: Sau khi áp dụng sáng kiến một thời gian, chất lượng, hiệu quả, sự hứng thú trong học tập kĩ năng nghe của các em tăng rõ rệt. 7. Khiến nghị, đề xuất: không có. Tôi cam đoan những điều khai trên là đúng sự thật và không vi phạm pháp luật./. Ý kiến xác nhận Bàu Năng, ngày tháng năm 2020 của Thủ trưởng đơn vị Tác giả Trần Thị Hồng Hạnh I. MỞ ĐẦU 1. Tên sáng kiến: Biện pháp nâng cao chất lượng kĩ năng nghe môn Tiếng Anh cho học sinh lớp 3, 4, 5 trường Tiểu học ……………… 2. Sự cần thiết, mục đích của việc thực hiện sáng kiến: Đa số các em học sinh học tốt các kĩ năng nói, đọc, viết nhưng kĩ năng nghe lại chậm và có khi không nghe được do các em chưa biết cách nghe, biết cách nắm bắt tính huống qua tranh, qua các câu hỏi trong bài nghe dẫn đến việc học tập kĩ năng nghe có chất lượng thấp và các em không hứng khởi khi tới tiết học nghe. Đó là điều trăn trở trong tôi chính vì thế nên tôi nghiên cứu sáng kiến này nhằm nâng cao sự yêu thích học tiếng Anh từ đó nâng cao chất lượng học tập trong khi học kĩ năng nghe, sáng kiến không chỉ giúp giáo viên tìm ra được biện pháp dạy nghe hiệu quả mà còn giúp cho giáo viên hướng dẫn học sinh biết cách tự học nghe tiếng Anh. 3. Đối tượng nghiện cứu: Đối tượng nghiên cứu là học sinh các lớp 3, 4, 5 học tiếng Anh trường Tiểu học …………………. 4. Phạm vi nghiên cứu: Sáng kiến xoay quanh việc nghiên cứu các biện pháp dạy nâng cao chất lượng kĩ năng nghe cho học sinh của giáo viên. Áp dụng vào tiết dạy sao cho phù hợp với nội dung, thời lượng và gây được thích thú trong học tập cho học sinh. 5. Phương pháp nghiên cứu: Phương pháp nghiên cứu, đọc tài liệu: Nghiên cứu, đọc các tài liệu có liên quan đến cách dạy kĩ năng nghe, rút ra các kinh nghiệm cần thiết. Phương pháp dự giờ đồng nghiệp: 4
Tích cực dự giờ các bạn đồng nghiệp để học hỏi, trao đổi kinh nghiệm giảng dạy. Phương pháp kiểm tra, đánh giá: Tôi thường cho kiểm tra bằng nhiều hình thức khác nhau trong giờ học nhằm kiểm tra năng lực tiếp thu và cách rèn kĩ năng nghe của các em. Phương pháp trao đổi, trò chuyện: Trao đổi trò chuyện trực tiếp với học sinh nhằm tìm ra hướng đi phù hợp trong học tập để đạt kết quả cao. Phương pháp so sánh, đối chứng: So sánh, đối chứng trước thực hiện và sau khi thực hiện. Phương pháp tổng kết kinh nghiệm: Tham vấn ý kiến đóng góp của bộ phận chuyên môn nhà trường, những giáo viên nhiều kinh nghiệm giảng dạy môn Tiếng Anh trong và ngoài nhà trường. Phương pháp quan sát: Người thực hiện sáng kiến tự tìm tòi nghiên cứu, tiến hành dự giờ thăm lớp đồng nghiệp. II. NỘI DUNG 1. Cơ sở lý luận: 1.1. Các văn bản chỉ đạo của Ngành: Chỉ thị 33/2006/CT – TTg ngày 08/9/2006 của Thủ tướng chính phủ về cuộc vận động “Hai không” với 4 nội dung “ Nói không với tiêu cực trong thi cử và bệnh thành tích trong giáo dục, vi phạm đạo đức nhà giáo và ngồi nhầm lớp”. Đất nước đang cần có nhiều hơn nữa những trí thức và lao động có tay nghề, kỹ năng, bản lĩnh và hoài bão cống hiến vì Tổ quốc. Để đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ này, Ngành Giáo dục đang từng bước nâng dần chất lượng giáo dục, xây dựng phong trào học tập của địa phương, đáp ứng nhu cầu học tập và đổi mới nội dung chương trình. Phương pháp dạy học là một việc làm hết sức cần thiết và phải được triển khai, tiếp tục thực hiện trong từng trường hiện nay. Thông tư 32/TTBGDĐT ngày 27/10/2009 ban hành quy định đánh giá xếp loại học sinh tiểu học (kiểm tra, đánh giá Tiếng Anh tiểu học theo chuẩn Châu Âu). Thông tư 22/2016/TTBGD ban hành ngày 22 tháng 9 năm 2016, sửa đổi bổ sung một số điều Quy định đánh giá học sinh Tiểu học ban hành kèm Thông tư số 30/2014/TTBGD ngày 28 tháng 8 năm 2014. Công văn thực hiện giảng dạy chương trình mới. 1.2. Các quan niệm khác nhau về giáo dục: 5
Bất kỳ ở một giai đoạn lịch sử nào, giáo dục đào tạo luôn đóng một vai trò hết sức quan trọng đối với sự phát triển của mỗi cá nhân, tập thể, cộng đồng, dân tộc và cả nhân loại. Cũng như Ph.Ăngghen thì khẳng định: “Một dân tộc muốn đứng lên trên đỉnh cao của nền văn minh nhân loại, dân tộc ấy phải có trí thức”. Riêng Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn luôn quan tâm và đề cao vai trò của giáo dục đào tạo. Người căn dặn “Vì lợi ích mười năm thì phải trồng cây; vì lợi ích trăm năm thì phải trồng người”. Như vậy có thể nói giáo dục đào tạo là chìa khoá, là động lực đối với sự phát triển của xã hội. Trong quá trình hội nhập kinh tế quốc tế, việc giao lưu học hỏi giữa các nền kinh tế văn hóa của các nước trên thế giới, thật khó khăn khi bất đồng ngôn ngữ, việc sử dụng tiếng Anh là một ngôn ngữ giao tiếp chung, là theo nhu cầu của sự học hỏi này. Học tiếng Anh là hình thành một công cụ giao tiếp mới để trao đổi những tri thức khoa học kĩ thuật tiên tiến, tìm hiểu các nền văn hóa, qua đó góp phần tạo dựng sự hiểu biết lẫn nhau, hình thành ý thức công dân toàn cầu, góp phần vào việc phát triển phẩm chất và năng lực cá nhân. Có người cho rằng: học tốt môn Tiếng Anh chỉ cần có vốn từ vựng phong phú, học tốt ngữ pháp, cấu trúc là được. Nhưng cũng có người cho rằng: có vốn từ vựng và học tốt ngữ pháp thì chưa đủ mà phải rèn luyện kĩ năng nghe cho thật tốt thì mới có thể giao tiếp tốt được. Tuy nhiên mục tiêu của giáo dục là phát triển con người một cách toàn diện, đặc biệt là đối với môn Tiếng Anh thì cần phải rèn luyện cả 4 kĩ năng: nghe, nói, đọc, viết. Các kĩ năng trên được lưu loát thì việc tiếp thu nền văn hóa các nước bạn và giới thiệu nền văn hóa của nước ta mới được dễ dàng. 2. Cơ sở thực tiễn: 2.1. Thực tiễn vấn đề nghiên cứu: Hiện nay sử dụng tiếng Anh giao tiếp là hết sức quan trọng và cần thiết. Muốn giao tiếp bằng tiếng Anh tốt học sinh phải thông thạo kĩ năng nghe và nói. Trong bốn kĩ năng nghe, nói, đọc, viết của học sinh ở địa phương thì học sinh còn chậm trong kĩ năng nghe. Thực tế chương trình giảng dạy tiếng Anh tiểu học phần lớn chỉ bổ trợ cho học sinh các kỹ năng viết đọc nói. Bài tập trong giáo trình chưa đủ gây hứng thú cho mỗi đối tượng học sinh. Ở giai đoạn này năng lực nhận thức của các em được hình thành và phát triển trên cơ sở tư duy cụ thể. Do vậy việc dạy và học tiếng Anh cho học sinh tiểu học cần xuất phát từ những sở thích, hứng thú và trải nghiệm của các em. Học sinh tiểu học trong giai đoạn này có khả năng bắt chước rất tốt, chính vì thế nếu các em rèn luyện tốt kĩ năng nghe thì kĩ năng giao tiếp chắc chắn sẽ tốt. * Thuận lợi 6
Nhà trường đã tạo điều kiện trong việc giảng dạy môn Tiếng Anh, có phòng tiếng Anh với đầy đủ trang thiết bị như: bảng tương tác, máy tính, loa, máy chiếu... Ban giám hiệu nhà trường với sự chỉ đạo sát sao đã giúp tôi rất nhiều trong công tác giảng dạy của mình. Chương trình sách giáo khoa có nội dung kiến thức phù hợp với thực tế cuộc sống học sinh và có nhiều tranh ảnh đẹp, dễ bắt mắt, tạo nhiều hứng thú cho học sinh. Sự phát triển của công nghệ thông tin giúp giáo viên có được nhiều nguồn tư liệu, hình ảnh qua mạng Internet. Giáo viên nhiệt tình, có trách nhiệm trong công tác giảng dạy. * Khó khăn Theo phân phối chương trình môn Tiếng Anh lớp 3, 4, 5 gồm có 04 tiết/ tuần, trong mỗi đơn vị bài học đều có từ mới. Để tiết dạy nghe có hiệu quả đòi hỏi giáo viên phải chuẩn bị nhiều đồ dùng dạy học như tranh ảnh, vật thật... Về phía học sinh, bên cạnh một số em học tập nghiêm túc, nhưng cũng không ít học sinh không tập trung chú ý vào bài học, không luyện nghe và viết một cách thường xuyên, không thuộc từ mới dẫn đến không nghe được. Các em còn gặp nhiều khó khăn trong việc tự học ở nhà bởi vì không phải phụ huynh nào cũng biết tiếng Anh để có thể rèn luyện thêm cho con mình. Việc tự rèn luyện kĩ năng nghe của học sinh cũng là điều đáng được quan tâm, học sinh không có băng đĩa, loa, máy ở nhà, thêm vào đó là các em chưa biết vận dụng các kiến thức đã học vào phần nghe. Ngoài ra, học sinh không có điều kiện để tiếp xúc với người nước ngoài mà chỉ nghe nói với bạn học và giáo viên nên phần nào kĩ năng nghe của các em còn bị hạn chế. Qua quá trình dạy học, tôi đã cho học sinh làm phiếu khảo sát sự yêu thích và làm bài kiểm tra nghe ở các lớp 3D, 4A, 4B, 5C, 5D để làm cơ sở đánh giá được hiệu quả của sáng kiến. Kết quả: * Khảo sát sự yêu thích học kĩ năng nghe môn Tiếng Anh trước thực hiện: Số HS Tỉ lệ Số HS không Tỉ lệ STT Lớp TSHS thích % thích % 1 3D 22 5 22,7 17 77,3 2 4A 25 3 12 22 88 3 4B 24 6 25 18 75 4 5C 24 7 29 17 71 5 5D 25 5 20 20 80 7
Số các em yêu thích, hứng thú học kĩ năng nghe: số lượng 26/ 120 (22 %) Số các em không thích, sợ học kĩ năng nghe: số lượng 94/ 120 (78 %) * Bài kiểm tra nghe môn Tiếng Anh trước thực hiện: Điể Điể Điể Dưới 5 TT Lớp TSH m 9 m 7 m 5 S 10 8 6 SL % SL % SL % SL % 1 3D 22 4 18 3 14 2 9 13 59 2 4A 25 5 20 6 24 5 20 9 36 3 4B 24 3 12,5 4 16,6 3 12,5 14 58,4 4 5C 24 5 20,8 5 20,8 0 0 14 58,4 5 5D 25 3 12 6 24 2 8 14 56 Tổng số các em đạt điểm 9 – 10: 20/ 120 (16,6 %) Tổng số các em đạt điểm 7 – 8: 24/ 120 (20 %) Tổng số các em đạt điểm 5 – 6: 12/ 120 (10 %) Tổng số các em đạt điểm dưới 5: 64/ 120 (53,4 %) Qua các số liệu thống kê bên trên cho ta thấy tỉ lệ học sinh cảm thấy thích thú khi học tiết nghe tiếng Anh thấp dẫn đến chất lượng học tập môn Tiếng Anh thấp. Để giúp cho học sinh học tốt hơn, đặc biệt là rèn luyện tốt kĩ năng nghe là vấn đề mà sáng kiến này đặt ra. 8
3. Nội dung vấn đề: 3.1. Giải pháp chứng minh vấn đề được giải quyết. 3.1.1. Để thực hiện tốt tiết dạy nghe giáo viên cần phải thực hiện tốt các việc sau: Giáo viên cần hướng dẫn cho học sinh các nguyên tắc của hoạt động nghe. Học sinh chưa biết cách nghe bao giờ (đối với học sinh khối lớp 3) thì cần được hướng dẫn để biết nghe thực tế bao gồm những hoạt động gì. Nhiều học sinh không thể tập trung vào người nói đang nói gì vì các em rất dễ bị “gây nhiễu’ bởi các sự việc khác diễn ra xung quanh. Các yếu tố cần thiết cho người nghe tốt là: + Giữ im lặng. + Tập trung nghe và suy nghĩ người nói đang nói gì. + Nêu câu hỏi khi nghe chưa hiểu. + Quan sát tranh, câu hỏi để khu biệt chủ đề sẽ nghe. 1. Đảm bảo chất lượng mẫu nghe: Nếu các hoạt động nghe được tiến hành qua cassette, máy tính thông minh v.v...thì những phương tiện đó phải luôn được bảo đảm ở tình trạng ổn định tốt, đảm bảo được chất lượng tiếng, tạo điều kiện cho học sinh nghe được mẫu chuẩn, không bị méo mó vì kĩ thuật thuần túy. Cần chuẩn bị máy tốt và pin dự trữ khi mất điện. Nếu giáo viên đọc cho học sinh nghe, cần đọc với tốc độ trung bình, không chậm quá kể cả với đối tượng học sinh mới học ở giai đoạn đầu để tránh làm ảnh hưởng đến nội dung ngữ nghĩa của bài. 2. Chuẩn bị kế hoạch cho một tiết dạy nghe: Bước 1. Nghiên cứu kĩ các nội dung bài dạy từ sách giáo khoa, sách giáo viên để giáo viên hoạch định tiết dạy của mình. Bước 2. Nghiên cứu mục đích yêu cầu của tiết dạy mà cả giáo viên và học sinh cần phải đạt được sau tiết dạy học. Bước 3. Lựa chọn và phối hợp các kĩ thuật dạy nghe (Listening Techniques) một cách linh hoạt và phù hợp. Các giai đoạn trong tiến trình dạy nghe gồm có 3 giai đoạn: Giai đoạn trước khi nghe (Prelistening), giai đoạn trong khi nghe (Whilelitstening), giai đoạn luyện tập (Postlistening). Mỗi giai đoạn lại có các kĩ thuật dạy nghe đặc trưng phù hợp với từng giai đoạn đó. Tiến trình dạy học này không những giúp học sinh hiểu, nắm bài mà còn giúp các em có thể sử dụng kĩ năng nghe trong giao tiếp thực tế. a. Pre – Listening: 9
Là giai đoạn giúp học sinh có định hướng, suy nghĩ về đề bài hay tình huống trước khi học sinh nghe . Giáo viên nên tạo tâm thế chuẩn bị làm bài nghe cho học sinh bằng cách dẫn dắt, gợi mở, đưa câu hỏi về chủ đề bài nghe, yêu cầu học sinh quan sát tranh, đọc từ và đoán xem các em chuẩn bị nghe chủ đề gì, ai sắp nói với ai … Giáo viên có thể yêu cầu học sinh làm việc theo nhóm đoán sơ bộ về nội dung sắp nghe, thông qua tranh hay tình huống bài nghe, nhưng vấn đề quan trọng là tạo hứng thú cho các em trước khi nghe. Giáo viên giúp các em lường trước những khó khăn có thể gặp phải về cách phát âm hay cấu trúc mới,… Cuối cùng giáo viên nói rõ cho học sinh biết các em sẽ được nghe bao nhiêu lần và hướng dẫn yêu cầu nhiệm vụ khi nghe (chọn đúng, sai, trả lời câu hỏi…) b. While – Listening Cho học sinh nghe chi tiết để hoàn thành yêu cầu nghe (học sinh có thể mắc lỗi ở giai đoạn này, vì vậy giáo viên chú ý cần sửa lỗi cho học sinh và đưa ra các phương án trả lời đúng.) Giáo viên bật bài nghe 2 đến 3 lần (Nếu nội dung khó có thể cho các em nghe nhiều lần hơn). + Lần đầu: Giúp học sinh làm quen với bài nghe, hiểu bao quát nội dung bài nghe. + Lần thứ hai: Nghe thông tin chính xác để hoàn thành bài tập. + Lần thứ ba: Nghe và kiểm tra lại bài tập đã làm. Mục tiêu chính của nghe hiểu là học sinh nghe lấy nội dung chính hay lấy thông tin chi tiết đồng thời hiểu được thái độ quan điểm của tác giả. Do đó giáo viên cho học sinh nghe lại cả bài để các em có thể nắm được nội dung chung cũng như bố cục cả bài và làm bài tập, sau đó có thể nghe lại từng giai đoạn để nắm kết quả hoặc nghe lại những chỗ khó để khẳng định đáp án. Nên hạn chế cho học sinh nghe từng câu, hoặc từng từ một vì làm như vậy sẽ khiến người học có thói quen phải hiểu nghĩa từng từ, từng câu khi nghe. c. Post Listening Đây là giai đoạn luyện tập sau khi nghe, giáo viên chọn chủ đề liên quan đến bài nghe như: + Thay đổi thông tin + Nêu vấn đề tương tự cho học sinh liên hệ bản thân + Đóng vai nhân vật trong bài nghe Đối với lớp lớn như lớp 4, 5 thì có thể yêu cầu học sinh như: + Kể lại bằng ngôn ngữ của chính mình. Giáo viên có thể giúp học sinh bằng những gợi ý nhỏ như tranh, câu đọn giản. + Viết lại những thông tin nghe được bằng ngôn ngữ của mình, sử dụng thông tin trong khung, tranh vẽ. 10
Bước 4. Sử dụng tốt các phương tiện, đồ dùng dạy học phục vụ cho tiết dạy. Hiện giờ nhà trường đã được cung cấp các trang thiết bị dạy học như: loa, đài, tranh ảnh, 1 máy thông minh Hitouch và 2 máy tính Smart. Tất cả đều trong tình trạng sử dụng tốt. Bước 5. Cần phải lên một giáo án hợp lý, khoa học, hoạch định rõ hoạt động của thầy, của trò, thời gian cho các hoạt động và các yêu cầu của từng bài tập. Bước 6. Trao đổi, thảo luận về phương án giảng dạy. Hiệu quả của tiết dạy nghe sẽ được nâng cao hơn nếu phương án giảng dạy được đưa ra thảo luận cùng đồng nghiệp trước khi dạy. Việc làm này không chỉ mang lại kết quả tích cực cho tiết dạy nghe mà áp dụng với các kĩ năng khác cũng mang lại kết quả khả quan. * Ngoài ra giáo viên cần phải: Có tầm bao quát lớp, không thiên vị là người công tâm. Xây dựng được nhiều tình huống lý thú, bổ ích, thiết thực và bất ngờ, tạo không khí thoải mái. Rèn cho mình một chút năng khiếu để có thể vẽ hình, hát... gây hứng thú cho học sinh. Giáo viên nên hướng dẫn các em nghe từ dễ đến khó và áp dụng phương pháp loại trừ các phương án đã chọn để có đáp án hoàn chỉnh. Lưu ý học sinh chú ý âm cuối của từ được nghe. Trong Tiếng Anh có nhiều từ có cách phát âm giống nhau. Ví dụ : ride và rice, leave và live, like và lie...Hay các từ ở hình thức số nhiều với ''s'' hoặc ''es'' ở cuối. Ví dụ : book và books, box và boxes... * Đối với học sinh: Giáo viên yêu cầu học sinh chuẩn bị tốt cho tiết học tới bằng cách: Ra hệ thống các câu hỏi gợi mở về bài mà các em sắp được học để học sinh có thời gian suy nghĩ, tìm hiểu tài liệu…. Yêu cầu học sinh thực hiện một số bài tập liên quan đến nội dung tiết dạy. Khuyến khích, động viên học sinh tự tin, chủ động, sáng tạo nêu ra những vấn đề, câu hỏi có liên quan đến nội dung bài. 3.1.2. Trước thực trạng dạy học tiếng Anh nói chung và kết quả khảo sát tiếng Anh khối 3, 4, 5 nói riêng. Tôi đã nghiên cứu và đưa ra một số biện pháp trong công tác dạy học nhằm rèn luyện cho học sinh lớp 3, 4, 5 nghe tiếng Anh tốt hơn: Biện pháp 1: Tôi đưa ra quy trình dạy của từng yêu cầu trong sách giáo khoa tiếng Anh 3, 4, 5 11
Một số mục dạy nghe trong sách giáo khoa tiếng Anh lớp 3, 4, 5 có các dạng: Listen and check/ tick; Listen and match; Listen and draw; Listen and circle; Listen and number; Listen and complete/ write; Listen and color; Listen and read; Listen and repeat; Listen, point and repeat; Listen and sing; Listen and chant; ̀ ̉ ̣ ̣ Vê ban chât, muc tiêu day hoc cua các muc nay la nh ́ ̣ ̉ ̣ ̀ ̀ ư nhau, cung nhăm ̀ ̀ ̣ ̉ ren luyên va phat triên ki năng nghe hiêu cua h ̀ ̀ ́ ̃ ̉ ̉ ọc sinh. Điêm khac biêt gi ̉ ́ ̣ ữa các ̣ ̀ ̀ ̣ ̀ ̀ ức đô kho cua nôi dung bai nghe. muc nay la yêu câu vê đô dai va m ̀ ̀ ̣ ́ ̉ ̣ ̀ 1. Quy trình thực hiện dạy các mục Listen check/ tick, Listen and match, Listen and draw; Listen and circle; Listen and number; listen and complete/ write; Listen and color; ̣ Dang bai nghe cho các m ̀ ục này thương la nh ̀ ̀ ưng bai hôi thoai ngăn, ̃ ̀ ̣ ̣ ́ ̉ ̉ ̀ ̣ nhăm kiêm tra kha năng nghe va nhân biêt thông tin theo chu đê cua bai hoc. ̀ ́ ̉ ̀ ̉ ̀ ̣ ̣ Dang bai tâp nay đ̀ ̣ ̀ ơn gian hay đ ̉ ược vân dung h ̣ ̣ ọc sinh dê hiêu và hiêu qua ̃ ̉ ̣ ̉ trong qua trinh giang day. ́ ̀ ̉ ̣ + Các bước tiến hành: Bước 1: Nêu ro nhiêm vu (Yêu câu h ̃ ̣ ̣ ̀ ọc sinh chuân bi lam gi ?) ̉ ̣ ̀ ̀ Bước 2: Giơi thiêu chu đê, tinh huông cua bai nghe. ́ ̣ ̉ ̀ ̀ ́ ̉ ̀ Dung tranh, anh phong to t ̀ ̉ ́ ư sách giáo khoa. ̀ Dung tiêng Anh đ ̀ ́ ơn gian đê trinh bay, gi ̉ ̉ ̀ ̀ ới thiêu. ̣ Cân nêu câu hoi g ̀ ̉ ợi mở, dân dăt đê h ̃ ́ ̉ ọc sinh tự nhân xet cho y ̣ ́ ́ ́ ựa trên kiên th kiên (d ́ ức săn co cua cac em). ̃ ́ ̉ ́ Ca nhân h ́ ọc sinh đoan tr ́ ươc câu tra l ́ ̉ ơi (H̀ ọc sinh có thể trả lời theo đáp án bản thân mình làm được. Giáo viên lúc này đừng chú trọng quá ̀ ̣ ́ ̉ đáp án đung hay sai vi muc đich cua hoat đông nay la tao tâm thê chu đông cho ́ ̣ ̣ ̀ ̀ ̣ ́ ̉ ̣ học sinh trươc khi nghe). ́ Bước 3: Cho học sinh nghe 23 lân: ̀ ̀ ứ nhât: Nghe đê bao quat va hiêu nôi dung cua toan bai. Lân th ́ ̉ ́ ̀ ̉ ̣ ̉ ̀ ̀ ̀ ứ hai: Vưa nghe v Lân th ̀ ưa l ̀ ựa chon thông tin đê tra l ̣ ̉ ̉ ơi câu hoi ̀ ̉ ̀ ̣ ̉ theo yêu câu cu thê (nghe va đanh dâu tick (√), n ̀ ́ ́ ối, vẽ, khoanh tròn, đánh số, viết, tô màu…). Bước 4: Ca nhân h ́ ọc sinh tự so sanh kêt qua v ́ ́ ̉ ới câu tra l ̉ ời theo dự đoan ́ trươc khi nghe ́ → sau đo đ ́ ọc/ viết kêt qua v ́ ̉ ưa lam tr ̀ ̀ ươc l ́ ơp ́ → Học sinh khać 12
̣ ́ ̉ cho nhân xet (co thê cho h ́ ọc sinh thao luân, so sanh bai lam ca nhân hay nhóm ̉ ̣ ́ ̀ ̀ ́ đôi) Bước 5: Cho học sinh nghe lai lân th ̣ ̀ ứ 3 đê kiêm tra kêt qua, giáo viên ̉ ̉ ́ ̉ đưa ra đáp án chính xác và giải thích câu tra l ̉ ơi tai sao đung, tai sao sai. ̀ ̣ ́ ̣ Bước 6: Sau khi nghe: Yêu câu h ̀ ọc sinh nhin tranh va t ̀ ̀ ường thuật laị ̣ nôi dung chính c ủa bai nghe ho ̀ ặc tạo tình huống giao tiếp. Muc đich la v ̣ ́ ̀ ưà ̉ kiêm tra lai s ̣ ự hiêu bai, v ̉ ̀ ừa củng cô kiên th ́ ́ ức ngôn ngữ. Example: Unit 5: Let’s buy presents! Lesson 6/ 39 (Family and Friends Special Edition Grade 4) 1. Listen and match: Step 1: Tell children that they are going to hear a recording of a girl and boy deciding what they can give their friends as presents. They should listen to the recording and match the people with the presents. Step 2: Ask them to predict what they are going to hear. Step 3: Play the recording, stopping after the first item for children to match the person (Trung) to his present (the ball). Show them the example answer line. Play the recording all the way through for children to listen and match to the presents as they hear them mentioned. (Track 59) Step 4: Children compare their answers with partners. Step 5: Play the recording again, pausing before the key presents. Give the correct answer: 1 b 2 c 3 a 4 d Step 6: Make conversation S1: What does Trung like? S2: He likes soccer. S2: What does Linh like? S1: She likes animals. Transcript (Track 59) 1. Boy: Let’s buy a present for Trung. What does he like? Girl: He doesn’t like candy. He likes sports. He really likes soccer. 2. Boy: What about Linh? What does she like? Does she like yoyos? Girl: No, she doesn’t like yoyos. She likes animals. 3. Boy: Let’s buy a present for Lam! 13
Girl: Lam doesn’t like sports. He likes art. 4. Boy: What about Kim? What does she like? Does she like candy? Girl: Yes, she does. She likes candy a lot. 2. Quy trình thực hiện dạy các mục Listen and read: Listen and read là một đoạn hội thoại nhằm giới thiệu nội dung chủ điểm từ vựng và mẫu câu mới. + Các bước tiến hành: Bước 1: Yêu cầu học sinh quan sát tranh, giáo viên đặt một vài câu hỏi để học sinh khu biệt được nội dung học. Bước 2: Giới thiệu từ mới, cụm từ mới. Giáo viên hướng dẫn cách đọc, gọi một số học sinh đọc hay đọc đồng thanh. Bước 3: Cho học sinh nghe lân th ̀ ứ nhât đê biêt cach đ ́ ̉ ́ ́ ọc, giọng điệu, học sinh có thể đọc thầm theo máy. Bước 4: Học sinh nghe lần thứ hai, giáo viên hướng dẫn các e đọc từng câu trong đoạn hội thoai, vưa nghe v ̀ ưa nhăc lai cac t ̀ ́ ̣ ́ ư theo máy hoăc theo giáo ̀ ̣ viên. Bước 5: Giáo viên cho học sinh đọc theo nhóm, giáo viên sửa lỗi cho học sinh trong khi các em đọc. Bước 6: Đai diên môt sô h ̣ ̣ ̣ ́ ọc sinh đoc lai tr ̣ ̣ ươc l ́ ơp, ca l ́ ̉ ơp nghe va cho ́ ̀ ̣ nhân xet.́ *Lưu y:́ Giáo viên nên sửa lỗi va yêu c ̀ ầu phat âm lai cac t ́ ̣ ́ ừ ma đa sô ̀ ́ học sinh phat âm ch ́ ưa chuân. ̉ Example: Unit 3: My things! Lesson 1/ 20 (Family and Friends Special Edition Grade 5) 1. Listen and read: 14
Step 1: Tell children that they are going to read the conversation in group of four. Focus children’s attention on the story and ask questions about each frame: + Where are the children? + What things can you see? + What is (Max) doing? + Who has the book now? Step 2: T introduces some new words: Boring (a) Space (n) Broken (v p.p) T guides Ss read. Step 3: Children look at their books, teacher plays the recording (Track 27) for children to listen and follow the words of the story in their books Step 4: Play the recording a second time for children to follow in their books again. Step 5: Children work in group of four in 3 minutes. Teacher goes around for help. Step 6: Call some groups practice the conversation. Teacher and the rest of students give comments. 3. Quy trinh th ̀ ực hiên day muc Listen and repeat: ̣ ̣ ̣ Dạng Listen and repeat là giúp học sinh luyện tập các điểm ngữ pháp trong câu chuyện (bài học tiết trước), luyện cho học sinh đọc đi đọc lại mẫu câu hoặc từ vựng. + Các bước tiến hành: Bước 1: Giáo viên giảng ngữ pháp qua các ví dụ. Bước 2: Đọc các ví dụ và cho cả lớp cùng lặp lại. Giáo viên viết câu lên bảng và gợi ý bằng động tác minh hoạ. Bước 3: Cho học sinh nhin sach, nghe lân th ̀ ́ ̀ ứ nhât đê biêt cach đ ́ ̉ ́ ́ ọc từ, câu, học sinh đọc thầm. Bước 4: Cho học sinh nghe lần thứ hai, giáo viên dừng máy cho học sinh nhắc lại trước lớp. Giáo viên sửa lỗi cho học sinh trong khi các em đọc. Bước 5: Dùng thẻ hình thay thế từ vựng. Học sinh sẽ học những câu khác từ vựng nhưng cùng cấu trúc ngữ pháp (có thể cho học sinh làm việc theo nhóm). Bước 6: Gọi một số nhóm thực hành, giáo viên và các học sinh còn lại nghe và nhận xét. Example: Unit 2: My weekend! Lesson 2/ 15 (Family and Friends Special Edition Grade 5) 2. Listen and repeat: 15
Step 1: Focus attention on the picture in the Let’s learn! T guides St what goes on after the verb “like” and the simple present tense. Step 2: T reads I like reading. (mime smiling when reading a book) I don’t like fishing (mime shake your head when reading a book) T reads Do you like playing chess? Ask a few children and elicit Yes, I do. or No, I don’t. T reads He likes reading comics?/ He doesn’t like fishing. Notice the ending sound “s” T reads Does he like playing chess? Ask a few children and elicit Yes, he does or No, he doesn’t. Step 3. Listen to the sentences in the Let’s learn! (Track 18). Step 4: Listen to the recording again, pausing after each one for children to repeat the sentence. T corrects the pronounciation for students. Step 5: Copy I like reading and I don’t like fishing onto the board, but without the red letters. Ask children to tell you what the missing letters are. You can ask children to come up to the board and write the letters. Write He likes… and She doesn’t like… on the board, and place some Hobbies Flashcards next to the words. Elicit the new sentences, e.g., He likes fishing. She doesn’t like playing chess. Step 6: Call some children read aloud. Teacher and the rest of children give comment 4. Quy trinh th ̀ ực hiên day muc Listen, point and repeat: ̣ ̣ ̣ do trong sách thiết kế có phần Listen, point and repeat dạy về từ vựng, cụm từ và phần dạy ngữ âm. Nên tôi đưa ra hai quy trình: * Listen, point and repeat dành cho phần giới thiệu, luyện tập từ hoặc cụm từ mới. + Các bước tiến hành: Bước 1: Giáo viên dùng tranh giới thiệu từ hoặc cụm từ. (Tranh trong sách, flashcards hoặc tự vẽ) Bước 2: Giáo viên đọc từ hoặc cụm từ trước, học sinh đọc theo. Yêu cầu học sinh nhìn hình đoán nghĩa. Bước 3: Mở máy yêu cầu học sinh nghe và chỉ vào đúng hình trong sách classbook, sau đó nghe và lặp lại. 16
Bước 4: Giáo viên có thể sử dụng nhiều phương pháp dạy để thu hút học sinh, trong phần này tôi thường sử dụng phương pháp TPR (Total Physical Response là phương pháp người học vận động cơ thể để phản ứng và tương tác với những hiệu lệnh bằng lời nói của giáo viên) Bước 5: Yêu cầu học sinh đọc từ, cụm từ theo nhóm, cá nhân và giao thời gian cụ thể. Bước 6: Gọi một vài nhóm, cá nhân đọc trước lớp. Giáo viên và các học sinh khác cho nhận xét. Example: Unit 2: My weekend! Lesson 1/ 14 (Family and Friends Special Edition Grade 5) 1. Listen, point and repeat: Step 1: Teacher uses flashcard the introduce the phrases. Step 2: Teacher reads the phrases and ask children guess the meaning. Step 3: Play the recording (Track 16). Ask Children Listen, point and repeat. Step 4: Decide on the actions for the phrases. read comics – mine reading do gymnastics – mime jumping playing chess – mime moving a chess piece fishing – mime catching a fish with a fishing rod playing basketball – mime throwing a ball into a hoop taking photos – mime holding a camera play volleyball – mime catching a ball Practice the actions with the class. Play the recording for children to listen and do the actions. Step 5: Ask children read the phrases in group of four and do actions in 3 minutes. Step 6: Call some groups practice. Teacher and the rest of the class give comment. * Listen, point and repeat dành cho phần dạy ngữ âm: + Các bước tiến hành: 17
Bước 1: Dùng thẻ hình/ flashcards giới thiệu âm hoặc chữ cái tạo nên âm đó. Bước 2: Giáo viên đọc mẫu, yêu cầu học sinh đọc theo. Bước 3: Mở máy cho học sinh nghe, yêu cầu học sinh nghe và chỉ vào hình sau đó nghe và lặp lại. (mở máy 23 lần, tùy trình độ tiếp thu của các em) Bước 4: Yêu cầu các em làm việc theo nhóm/ cá nhân giao thời gian. Giáo viên quan sát và giúp đỡ kịp thời. Bước 5: Gọi học sinh đọc trước lớp. Giáo viên và các học sinh còn lại nghe và nhận xét. Example: Unit 4: We have English! Lesson 4/ 31 (Family and Friends Special Edition Grade 4) 1. Listen, point and repeat: Step 1: T shows the flashcard and says: Letters f and l make the sound /fl/. T reads, Students read following. Letters p and l make the sound /pl/. T reads, Students read following. Letters b and l make the sound /bl/. T reads, Students read following. Step 2: /fl/: flower, flag. T reads aloud, Ss repeat. /pl/: plum, plate. T reads aloud, Ss repeat. /bl/: blanket, blue. T reads aloud, Ss repeat. Step 3: Teacher plays the recording (Track 44), ask Students listen, point and repeat. Step 4: Ask Students work in pairs in 3 minutes. Teacher goes around for help. Step 5: Call some pairs practice. Teacher and the rest of the class give comment. 5. Quy trinh th ̀ ực hiên day muc Listen and sing: ̣ ̣ ̣ Học sinh sẽ luyện tập các từ vựng, mẫu câu trọng tâm của bài thông qua bài hát và các hoạt động tương tác. + Các bước tiến hành: 18
Bước 1: Dùng thẻ tranh để củng cố từ vựng, mẫu câu tiết học trước. Đặt một vài câu hỏi cho học sinh tìm hiểu tranh. Bước 2: Tìm từ, mẫu câu mới dạy học sinh. Chú ý cách phát âm âm cuối, từ nối trong bài hát. Bước 3: Cho học sinh nghe lần thứ nhất, yêu cầu các em vừa nghe vừa chỉ vào hình trong sách. Bước 4: Hướng dẫn cả lớp đọc bài hát, Gọi học sinh lặp lại. Bước 5: Cho học sinh nghe nhạc và hát theo (có thể nghe từ 24 lần tùy trình độ từng lớp). Lúc này giáo viên có thể chia nhóm cho các em hát theo. Bước 6: Gọi một vài nhóm hát. Giáo viên và các học sinh còn lại cho nhận xét. Example: Unit 2: My weekend! Lesson 3/ 16 (Family and Friends Special Edition Grade 5) 3.Listen and sing: Step 1: Ask children to look at the pictures and name the hobbies. Elicit playing basketball, playing tennis, playing chess, taking photos, fishing, and drawing (pictures). Point to the pictures and ask questions to elicit short answers, e.g., Does the boy like fishing? Do they like drawing pictures? Step 2: Introduce some new words and guide the pronounciation: also, best. Note the words with ending sound “s”: likes, loves. Step 3: Play the recording (Track 19) for children to listen and point to the pictures in their books. Step 4: Guide children read the sentences in the song. T reads first, Children read follow. Play the recording again, Children sing follow. Step 5: Ask children work in group of six in 3 minutes. T goes around for help. 19
Step 6: Call some groups sing the songs. Teacher and the rest of the class give comment. 6. Quy trinh th ̀ ực hiên day muc Listen and chant: ̣ ̣ ̣ do trong sách thiết kế có phần Listen and chant dạy về từ vựng, cụm từ và phần dạy ngữ âm bài thơ. Nên tôi đưa ra hai quy trình: * Listen and chant dành cho việc luyện tập từ vựng, mẫu câu. + Các bước tiến hành: Bước 1: Giáo viên mở máy cho học sinh chant theo. (Có thể sử dụng phương pháp TPR) Bước 2: Yêu cầu học sinh chant theo nhóm, giao thời gian cụ thể. Bước 3: Gọi vài nhóm chant trước lớp. Giáo viên và học sinh còn lại cho nhận xét. Example: Unit 3: This is my nose! Lesson 1/ 20 (Family and Friends Special Edition Grade 3) 1. Listen and chant: Step 1: Play the recording (Track 33) for Students to listen to the chant (more than once if necessary). Children points to the correct part of their own body when they hear it. Step 2: Ask Students chant in group of four in 2 minutes. Step 3: Call some groups chant. Teacher and the rest of Students give comment. * Listen and chant dành cho những bài chant là bài thơ + Các bước tiến hành: Bước 1: Yêu cầu học sinh nhìn hình trong sách, giáo viên đặt một vài câu hỏi về tranh. Bước 2: Giáo viên xem bài có từ mới thì giới thiệu từ mới, còn không thì cho học sinh nghe bài chant, yêu cầu học sinh nghe và chỉ vào hình tương ứng. Chú ý cách đọc các từ nối. Bước 3: Giáo viên mở máy và dừng lại mỗi dòng cho học sinh lặp lại. Mở bài chant cho học sinh nghe lần nữa. Bước 4: Yêu cầu học sinh chant theo nhóm, giao thời gian cụ thể. Bước 5: Gọi một vài nhóm chant. Giáo viên và những học sinh còn lại cho nhận xét. Example: Unit 4: We’re having fun at the beach! Lesson 4/ 30 20