Sáng kiến kinh nghiệm Tiểu học: Kĩ năng giúp học sinh nắm vững âm-vần môn Tiếng việt ở lớp 1 qua các trò chơi

Chia sẻ: Caphesuadathemhanh | Ngày: | Loại File: DOCX | Số trang:6

Thêm vào BST

Báo xấu

60
lượt xem 8
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Biện pháp này sẽ giúp giáo viên phân loại trò chơi để học sinh nắm vững âm vần môn Tiếng Việt 1 của bộ sách “Cùng học và phát triển năng lực”, giúp giáo viên có các kĩ năng giúp các em nắm vững các âm – vần các em vừa học để giúp học tốt môn Tiếng Việt cũng như các môn học khác.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Sáng kiến kinh nghiệm Tiểu học: Kĩ năng giúp học sinh nắm vững âm-vần môn Tiếng việt ở lớp 1 qua các trò chơi

I.Tên biện pháp: “KĨ NĂNG GIÚP HỌC SINH NẮM VỮNG ÂMVẦN MÔN TIẾNG VIỆT LỚP 1 QUA CÁC TRÒ CHƠI. ”. II. Nội dung biện pháp: 2. 1. Lí do chọn biện pháp: Bậc Tiểu học là bậc học đặt nền móng cho việc hình thành nhân cách cho học sinh . Các môn học ở tiểu học đều có mối quan hệ với nhau, hỗ trợ lẫn nhau.Trong các môn học, cùng với môn Toán, môn Tiếng Việt có vị trí rất quan trọng. Khởi đầu của môn Tiếng Việt, việc dạy âm vần của phân môn Tiếng Việt chiếm nhiều thời lượng nhiều. Nếu học sinh không thuộc được các chữ cái, không biết ghép các âm và vần thì học sinh không thể đọc, viết cũng như học các môn học khác được. Cho nên học sinh học tốt âm – vần sẽ giúp học sinh học tốt môn Tiếng Việt và sẽ học tốt các môn học khác. Hiện nay, một số giao viên ch ́ ưa coi trọng việc hướng dẫn cho học sinh trong từng môn dạy của mình,chưa phân luồng theo từng đối tượng còn dạy theo đại trà. Chính vì chưa coi trọng nên thiếu tìm tòi, hướng dẫn các em thực hiện theo từng hoạt động, cách thức tổ chức hướng dẫn các em còn ràng buộc, khô cứng và gò bó trong khuôn khổ ép buộc. Nội dung lặp đi lặp lại, không thực sự gắn với nhận thức của các em học sinh, gây cho học sinh áp lực dẫn tới học sinh thụ động, chưa hứng thú,tích cực trong hoạt động học tập. nhiều em kĩ năng tiếp thụ bài còn thụ động, chưa chú ý khi giáo viên hướng dẫn vần nêu cấu tạo từng vần chi tiết dẫn đến các em chỉ học vẹt khi các bạn khác đọc và đọc theo. Những kĩ năng khó như: tim kiêm ̀ ́ va chia se ̀ ̉ các âm vần vừa học còn chưa thực hiện. Với học sinh lớp 1 điều quan trọng nhất là đọc,viết được. Có đọc được tốt học sinh mới hiểu được nội dung văn bản và lên lớp trên mới học tốt được các môn khác. Mà đa số các em chưa thuộc kĩ âm vần nên không đọc thông viết thạo được . Với tâm sinh lý của học sinh lớp 1 vừa học vừa chơi khi mới chập chững bước từ bậc Mầm non sang, chưa đáp ứng được các yêu cầu của chương trình GDPT 2018, môn Tiếng Việt 1 2018 đã được triển khai ở lớp 1 năm học 2020 – 2021. Đây là nhiệm vụ trọng tâm của những GV trực tiếp giảng dạy luôn trăn trở, quan tâm và cũng là lí do chính để tôi chọn biện pháp:“Kĩ năng giúp học sinh nắm vững âmvần môn Tiếng việt ở lớp 1 qua các trò chơi ”. 2.2.Mục đích của biện pháp: Biện pháp này sẽ giúp giáo viên phân loại trò chơi để học sinh nắm vững âm vần môn Tiếng Việt 1 của bộ sách “Cùng học và phát triển năng lực”, giúp giáo viên có các kĩ năng giúp các em nắm vững các âm –vần các em vừa học để giúp học tốt môn Tiếng Việt cũng như các môn học khác. Học sinh đọc thông viết thạo nếu có sự
giúp đỡ, động viên, khen ngợi và kịp thời của giáo viên thì kết quả học sinh sẽ tốt hơn. Ngoài ra còn giúp các em giao tiếp tốt trong cuộc sống có vốn từ từ Tiếng Việt phong phú góp phần hoàn thiện nhân cách của các em Khi đọc viết được thì các tiết học đối với các em không còn gò bó, nhàm chán mà nó trở nên hứng thú với các em môn Tiếng Việt và các môn học khác là tiết học các em mong chờ. Việc tổ chức trò chơi nâng cao kĩ năng đọc hiểu giai đoạn Học vần theo định hướng phát triển năng lực cho học sinh lớp 1 một cách có hiệu quả là yêu cầu khách quan ngày càng đòi hỏi trong bối cảnh đổi mới giáo dục theo chương trình đổi mới GDPT 2018 hiện nay. Biện pháp giúp học sinh nắm vững âm –vần ở môn Tiếng Việt, được nghiên cứu và áp dụng có hiệu quả trong tiết Tiếng Việt. Nó mang tính thực tiễn, dễ áp dụng và đem lại hiệu quả cao trong việc hướng dẫn cho học sinh qua các năm tôi dạy lớp 1. Đồng thời biện pháp này còn giúp giáo viên có cái nhìn khác hơn về việc giảng dạy các em chậm của lớp mình một cách hiệu quả cao. 2.3. Cách thức tiến hành: Thực tế ở lớp tôi dạy, đầu năm chất lượng môn Tiếng Việt khảo sát ở lớp 1D, tổng số 20 học sinh như sau: Nhận biết Chưa nhận biết được 29 chữ cái được 29 chữ cái SL % SL % 12 60 8 40 Vì vậy, tôi đã mạnh dạn đưa ra biện pháp Kĩ năng giúp học sinh nắm vững âmvần môn Tiếng việt ở lớp 1 qua các trò chơi . 2.3.1.Mục đích cần đạt khi tổ chức trò chơi để lựa chọn nội dung phù hợp. Chúng ta đã biết thông qua chơi giúp HS học và học cũng thoải mái như chơi. Vì vậy mỗi GV cần xác định rõ mục đích của mỗi trò chơi. Tạo môi trường để rèn luyện sự linh hoạt, nhạy bén, có thói quen phản ứng nhanh cho HS, giúp các em mạnh dạn khi thể hiện mình trước tập thể; Thông qua trò chơi tạo không khí thi đua sôi nổi trong mỗi tiết học, làm cho tiết học của HS trở nên nhẹ nhàng hơn, sinh động và hiệu quả hơn. Thông qua trò chơi HS dễ dàng tiếp thu và nhớ bài kĩ hơn. 2.3.2. Lựa chọn nội dung và hình thức tổ chức trò chơi phù hợp với từng đối tượng lớp.
HS lớp 1 Các em ghi nhớ theo bằng cách lặp đi lặp lại nhiều lần. Do vậy khi tổ chức trò chơi, GV cần hướng dẫn HS quan sát (có thể sử dụng tranh hướng dẫn, ví dụ mẫu và chơi thử). Các trò chơi phải phong phú, đa dạng để tránh nhàm chán. Để cuốn hút HS vào hoạt động học tập một cách tự nhiên, hiệu quả, GV cần sử dụng trò chơi phù hợp. Như vậy HS vừa được chơi, vừa được học sẽ làm cho học sinh ghi nhớ kĩ các âmvần thông qua các tiếng khi các em chơi. 2.3.3. Chuẩn bị kĩ trước khi thực hiện trò chơi. Giáo viên: + Chuẩn bị phương tiện chơi(ảnh ảnh, vật dụng...), đảm bảo đồ chơi có liên quan đến bài chứa âmvần đang học. + Lựa chọn hình thức chơi: Nhóm,lớp… Học sinh: Lắng nghe giáo viên khi phổ biến trò chơi và nắm chắc luật chơi. 2.3.4. Quy trình tổ chức trò chơi Bước 1: Phổ biến trò chơi Bước 2: Tổ chức chơi thử Bước 3: Học sinh tham gia chơi Bước 4: Đánh giá, nhận xét. 2.3.5. Phân loại các trò chơi. Giáo viên cần nắm bắt đặc điểm lớp mình để hướng dẫn các trò chơi gần gũi và dễ nhất với lớp. Khi vào lớp 1, ngay từ những tuần đầu của môn Tiếng Việt, nếu trò chơi được sử dụng nhiều sẽ làm cho học sinh làm quen với môi trường học tập nhanh hơn, bớt đi nhiều bỡ ngỡ trong việc học đọc và cũng nắm âmvần vừa học chắc hơn. Theo cách thức tổ chức, trò chơi có thể chia thành 2 loại: trò chơi thông qua hoạt động khởi động và trò chơi thông qua cũng cố bài . Trò chơi thông qua hoạt động khởi động có các dạng sau: câu đố.gọi thuyền,rung chung vàng.... Tổ chức một số trò chơi cũng cố để tăng cường khả năng nhớ bài cho học sinh. 2.3.6. Một số trò chơi học tập giúp học sinh nắm vững âmvần môn Tiếng việt ở lớp 1 a. Trò chơi “Đi chợ”: *Mục tiêu: Giúp học sinh mở rộng vốn từ, khắc sâu kiến thức, nắm chắc vần vừa học, biết vận dụng vào từng trường hợp cụ thể. * Chuẩn bị: Cả lớp * Cách tiến hành:
GV hướng dẫn chơi: khi quản trò hô “đi chợ”.dưới lớp hô “mua gì?”. Quản trò hô mua “na” thì cả lớp đánh vần tiếng “nờ ana”.Tương tự như thế quản trò hô mua cá, chè, đá… *Thường được tiến hành khi dạy Học vần (Cuối tiết 1 hoặc lúc ôn kiến thức). b. Trò chơi “ Rung chuông vàng”: *Mục tiêu: Giúp cho hoc sinh củng cố kiến thức đồng thời rèn luyện cho học sinh tính nhanh nhẹn. * Chuẩn bị: GV chuẩn bị các câu hỏi về đồ vật, hỏi về con vật, cây cối, hiện tượng có tiếng mang vần vừa học. HS chuẩn bị phấn viết, bảng con, giẻ lau. * Cách tiến hành: GV hướng dẫn chơi: GV nêu câu hỏi. HS viết kết quả vào bảng con rồi đưa lên theo hiệu lệnh của GV. Em nào viết sai bị loại, viết đúng được chơi tiếp. Cuối cùng tìm ra em giỏi nhất được tuyên dương. *Thường được tiến hành khi củng cố bài. *Ví dụ: Bài: uaưaia GV cho HS giải một số câu đố sau, các em sẽ có một số từ mang vần ưa, ua. Qủa gì mọc tít trên cao Mà sao đầy nước, ngọt ngào bên trong? (là trái hay quả gì?) Cây gì bé nhỏ Hạt nó nuôi người Tháng năm tháng mười Cả làng đi gặt (là cây gì?) HS tìm được kết quả như sau: dừa, lúa. c. Trò chơi “Thi ghép đúng – Ghép nhanh” *Mục tiêu: Giúp HS nắm chắc âm vần cần học, biết vận dụng vào từng trường hợp cụ thể. *Chuẩn bị: GV bộ thẻ từ liên quan bài vừa học. HS chuẩn bị mỗi em một bộ chữ thực hành Tiếng Việt. *Cách tiến hành: GV hướng dẫn:GV đưa thẻ từ cho HS quan sát trong 30s, HS dưới lớp quan sát thật kĩ, khi quản trò hô đưa bảng thì các bạn thi đua tìm tiếng có vần vừa học vào bảng cài, hết thời gian quy định, HS đưa bảng lên GV kiểm tra. Đánh giá theo tổ: Tìm và ghép đúng 1 vần, tiếng theo yêu cầu của GV được 1 bông hoa. Tổ nào có ít lược bạn ghép sai tổ đó chiến thắng. Thường được tiến hành khi dạy các em chiếm lĩnh kiến thức ở Học vần tiết 1.
Ví dụ: Bài: lm Gv hướng dẫn cách chơi.Khi giáo viên đưa thẻ từ tiếng mẹ, mơ, me, lọ, li. Quản trò hô cho lớp chơi theo lần lượt từng thẻ từ giáo viên đưa lên. Dưới lớp thực hiện chơi. GV quan sát đánh giá. d. Trò chơi: Ghép tranh, ảnh với tiếng đã có Khi dạy từ ứng dụng trước khi cho học sinh luyện đọc tôi tổ chức cho các em thi ghép tranh với từ ứng dụng giữa 2 nhóm để giúp học sinh hiểu nghĩa của từ ứng dụng và rèn luyện cho học sinh sự nhanh nhạy, tự tin. Ví dụ: Khi dạy từ ứng dụng của bài ucưc, tôi đính lên bảng cho 2 nhóm mỗi nhóm 4 bức tranh và phát cho 2 nhóm mỗi nhóm 4 từ ứng dụng. 2 nhóm sẽ thi tiếp sức ghép từ ứng dụng vào từng tranh sao cho đúng. Nhóm nào ghép nhanh nhất và chính xác nhóm đó sẽ thắng cuộc. Tôi nhận thấy ở mỗi bài Học vần đều có những từ ứng dụng mà giáo viên có thể sưu tầm tranh, ảnh làm đồ dùng trực quan vừa giúp các em dễ hiểu nghĩa của từ vừa gây hứng thú học tập. Hoặc để củng cố lại bài tìm những tiếng có âm vần vừa học, tôi cho học sinh thi tiếp sức nối tranh ảnh với các từ có sẵn. e. Trò chơi: Tìm từ lạc Để củng cố lại âm – vần đã học, tôi tổ chức cho các em thi tìm từ lạc. Tôi chia lớp thành hai nhóm, mỗi nhóm có 5 từ trong đó có 4 từ chứa âm vần giống nhau còn một từ chứa âm – vần khác, yêu cầu các nhóm tìm trong các từ đó từ nào xếp lạc nhóm rồi ghi vào bảng con. Ví dụ bài: oi – ai: Tôi viết lên bảng 2 nhóm từ cho 2 nhóm: Nhóm 1: ngà voi, cái còi, cánh chim. Nhóm 2: máy tính, gà mái, bài vở.
Học sinh mỗi nhóm tìm và ghi từ lạc của nhóm mình vào bảng con. Sau đó giáo viên nhận xét, tuyên dương nhóm có nhiều bạn ghi đúng nhất. Đáp án: Nhóm 1: Từ lạc là cánh chim. Lạc vì không cùng vần oi. Nhóm 2: Từ lạc là máy tính. Lạc vì không cùng vần ai. III. Kết quả đạt được: Qua nhiều năm đã dạy lớp 1, tôi nhận thấy việc lựa chọn phương pháp dạy học, việc thay đổi các hình thức dạy học, việc vận dụng các trò chơi vào trong các tiết học là rất cần thiết. Trò chơi học tập có tác dụng rất lớn đối với sự phát triển tâm lý, đặc biệt là phát triển trí tuệ của học sinh, tạo hứng thú cho học sinh từ đó nâng cao chất lượng dạy học. Trò chơi phải gắn với mục tiêu bài học; tạo được không khí vui vẻ, phấn khởi, phát triển được năng lực cho học sinh. Nội dung gần gũi với học sinh; giáo viên chuẩn bị chu đáo; khi tổ chức trò chơi cần có tiêu chí đánh giá; đánh giá học sinh trên tinh thần động viên khích lệ; đánh giá sự tiến bộ của học sinh…. Kết quả cụ thể giữa học kì I và cuối kì I năm học 2020 –2021 của lớp 1D tổng số 20 học sinh như sau: Kĩ năng cần Giữa kì I Cuối kì I đạt Số lượng Tỉ lệ (%) Số lượng Tỉ lệ (%) KN đọc đánh vần 8 40 1 5,0 KN trôi chảy 12 60 19 95,0 KN nghe viết 15 70 20 100 Trên đây là niện pháp :“Kĩ năng giúp học sinh nắm vững âmvần môn Tiếng việt ở lớp 1 qua các trò chơi ”.Mà tôi đã nghiên cứu và áp dụng vào lớp tôi đang dạy . Mặc dù đã có rất nhiều cố gắng nhưng chắc rằng còn có những thiếu sót. Kính mong nhận được những ý kiến đóng góp của hội đồng khoa học các cấp để gải pháp được đưa vào thực hiện đạt hiệu quả cao./. Tôi xin chân thành cảm ơn! Xác nhận của lãnh đạo nhà trường Giáo viên thực hiện Nguyễn Thị Nguyệt