Sáng kiến kinh nghiệm Tiểu học: Một số biện pháp chỉ đạo sinh hoạt chuyên môn trong các trường tiểu học nhằm nâng cao chất lượng đội ngũ

Chia sẻ: Chubongungoc | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:19

Thêm vào BST

Báo xấu

29
lượt xem 3
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục tiêu nghiên cứu của sáng kiến kinh nghiệm là giải pháp mới đã khắc phục được những tồn tại mà giải pháp cũ chưa làm được. Tạo cơ hội cho giáo viên tự học tập, rút kinh nghiệm và học tập lẫn nhau. Tìm giải pháp để nâng cao chất lượng học tập của học sinh. Mỗi giáo viên tự rút ra bài học để áp dụng vào từng môn học, bài học hằng ngày. Trong quá trình trao đổi giờ dạy minh hoạ tập trung hoạt động học của học sinh, không xếp loại giờ dạy, không so sánh giáo viên này với giáo viên khác.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Sáng kiến kinh nghiệm Tiểu học: Một số biện pháp chỉ đạo sinh hoạt chuyên môn trong các trường tiểu học nhằm nâng cao chất lượng đội ngũ

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM Một số biện pháp chỉ đạo sinh hoạt chuyên môn trong các trường tiểu học, nhằm nâng cao chất lượng đội ngũ Họ và tên nhóm tác giả - Trần Thị Kim Liên, Trưởng phòng, số điện thoại: 0942525450 - Trần Trọng An, Phó Trưởng phòng, số diện thoại: 0915895868 - Đinh Thị Lan Anh, Chuyên viên, số điện thoại: 0944315336 Email: pnq.@ninhbinh.edu.vn Đơn vị công tác: Phòng Giáo dục và Đào tạo Nho Quan. Lĩnh vực áp dụng: Quản lý Giáo dục cấp Tiểu học huyện Nho Quan. A. ĐẶT VẤN ĐỀ Thực hiện Nghị quyết 29 - NQ/TW ngày 04 tháng 11 năm 2013 của Ban chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam khóa XI "Về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo, đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa trong điều kiện kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế". Giáo dục phổ thông cần đạt tới mục tiêu cụ thể là tập trung phát triển trí tuệ, thể chất, hình thành phẩm chất, năng lực công dân, phát hiện và bồi dưỡng năng khiếu, định hướng nghề nghiệp cho học sinh; nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện, chú trọng giáo dục lý tưởng, truyền thống, đạo đức, lối sống, ngoại ngữ, tin học, năng lực và kỹ năng thực hành, vận dụng kiến thức vào thực tiễn; tự học, phát triển khả năng sáng tạo, khuyến khích học tập suốt đời. Giáo dục tiểu học là cấp học nền tảng của hệ thống giáo dục quốc dân, do vậy giáo viên tiểu học có vị trí, vai trò quan trọng. Giáo viên tiểu học là người góp phần quyết định trong việc thực hiện hoạt động dạy và học có chất lượng. Bàn về vị trí vai trò của người thầy giáo trong sự nghiệp giáo dục, nguyên Thủ tướng Phạm Văn Đồng có nói: "Thầy giáo là nhân vật trung tâm trong nhà trường, là người quyết định đào tạo nên những con người mới xã hội chủ nghĩa". Chính vì vậy, thầy giáo phải không ngừng phấn đấu vươn lên, rèn luyện, tu dưỡng phấn đấu về mọi mặt, để thực sự xứng đáng là người thầy giáo xã hội chủ nghĩa. Từ nhận thức về vai trò của người giáo viên như trên, là những cán bộ quản lý, chúng tôi nhận thấy cần phải quan tâm đặc biệt tới công tác bồi dưỡng đội ngũ giáo viên và xem đó là đòi hỏi cấp bách cần được giải quyết. Trong những năm qua Phòng Giáo dục và Đào tạo Nho Quan đã tập trung chỉ đạo, thực hiện nhiều giải pháp có hiệu quả để bồi dưỡng đội ngũ giáo viên. Một trong những biện pháp được Phòng Giáo dục và Đào tạo quan tâm chỉ đạo là nề nếp sinh hoạt chuyên môn trong các nhà trường tiểu học trong toàn huyện, chất 1
lượng của các buổi sinh hoạt chuyên môn góp phần nâng cao chất lượng đội ngũ từ đó nâng cao chất lượng giáo dục cấp giáo dục tiểu học. Chính vì vậy mà chúng tôi đã chọn Đề tài: “Một số biện pháp chỉ đạo sinh hoạt chuyên môn trong các trường tiểu học nhằm nâng cao chất lượng đội ngũ ” nhằm tìm ra các biên pháp chỉ đạo sinh hoạt chuyên môn phù hợp, góp phần nâng cao hơn nữa chất lượng giáo dục trong các trường tiểu học hiện nay. B. NỘI DUNG SÁNG KIẾN I. CƠ SỞ LÝ LUẬN Nhân tố quyết định chất lượng học tập của học sinh là chất lượng dạy của giáo viên. Vì vậy muốn nâng cao chất lượng, hiệu quả giáo dục tiểu học thì trước hết phải chăm lo nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên. Việc nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên tiểu học cần gắn với công tác bồi dưỡng để nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ, là điều kiện tiên quyết nhằm khẳng định sự tồn tại của các nhà trường tiểu học nói chung. Nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ cho giáo viên còn có ý nghĩa bền vững, có tác dụng lâu dài cho sự phát triển của nhà trường và trước mắt là đáp ứng được yêu cầu đổi mới mục tiêu, nội dung, phương pháp theo chương trình và sách giáo khoa mới. Muốn nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ cho giáo viên thì ngoài việc tự học, tự bồi dưỡng của mỗi giáo viên thì việc bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ cho giáo viên của các cấp quản lý có vai trò hết sức quan trọng. Một hình thức bồi dưỡng mà qua đó giáo viên nhanh chóng tiếp cận được với những vấn đề mới, những phương pháp mới, những hình thức tổ chức hay, những cách đánh giá học sinh phù hợp… đó là các buổi sinh hoạt chuyên môn. Trong quá trình quản lý, chỉ đạo chuyên môn tiểu học của huyện Nho Quan, qua quá trình nghiên cứu, dựa trên cơ sở lý luận và cơ sở thực tiễn của đề tài; từ những cách làm cũ đã thực hiện Phòng Giáo dục và Đào tạo Nho Quan trong những năm trước đây, chúng tôi đã phân tích những ưu điểm, nhược điểm của cách làm đó và áp dụng một số giải pháp mới để nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên cấp tiểu học huyện Nho Quan. Sau đây chúng tôi xin trình bày những giải pháp cũ đã làm và đề xuất những giải pháp mới được áp dụng trong 2 năm gần đây. II. GIẢI PHÁP CŨ THƯỜNG LÀM Trước năm học 2014 -2015 việc chỉ đạo tổ chức sinh hoạt chuyên môn ở các trường tiểu học vẫn được tiến hành thường xuyên, nhưng cách tổ chức và hiệu quả của nó thì không được như mong đợi. Cụ thể những giải pháp cũ đã chỉ đạo thực hiện sinh hoạt chuyên môn nghiệp vụ cho đội ngũ giáo viên ở Cấp tiểu học huyện Nho Quan như sau: 2
1. Tổ chức sinh hoạt chuyên môn cấp huyện Việc tổ chức sinh hoạt chuyên môn cấp huyện vẫn tổ chức đều đặn mỗi tháng 1 đến 2 chuyên đề, dựa vào các chuyên đề cấp trên triển khai xuống hoặc sau khi chúng tôi đi tiếp thu về thì mới triển khai đến cán bộ quản lý và giáo viên các nhà trường. Trong mỗi buổi sinh hoạt chuyên môn, đều tổ chức dự giờ, sau đó tập trung trao đổi vào cách dạy của giáo viên, cuối cùng thì chủ tọa thống nhất cách dạy, quy trình các tiết dạy của các môn học để mọi giáo viên làm theo. Đôi khi giảng viên chủ trì chuyên đề giảng giải, thuyết trình, cán bộ quản lý, giáo viên thụ động tiếp thu, bắt trước làm theo, như vậy không có tính chủ động, không có tính sáng tạo, hiệu quả không cao. 2. Chỉ đạo các trường tổ chức sinh hoạt chuyên môn cấp trường, cấp tổ Phòng Giáo dục và Đào tạo chỉ đạo các trường xây dựng và tổ chức sinh hoạt chuyên môn cấp trường, cấp tổ hàng tuần, hàng tháng. Ở các buổi sinh hoạt chuyên môn nhà trường phân công giáo viên chuẩn bị tiết dạy, sau đó lên lớp dạy minh hoạ, rồi tổ chức rút kinh nghiệm tìm ra những ưu điểm, hạn chế cách dạy của giáo viên và xếp loại giờ dạy, cuối cùng thì chủ tọa thống nhất cách dạy, quy trình dạy các dạng bài của từng môn học để giáo viên cùng thực hiện, bài dạy minh hoạ thường được coi là giờ dạy mẫu để mọi giáo viên làm theo. Tuy nhiên chỉ được tiết dạy đó, môn đó và ở dạng bài kiểu mẫu đó khi sang dạng khác, mẫu khác giáo viên không chủ động, không sáng tạo để áp dụng được, cho nên việc sinh hoạt chuyên môn kiểu này giáo viên luôn luôn ở tư thế bị động áp đặt. Ưu điểm của giải pháp cũ - Đã chú ý đến công tác bồi dưỡng đội ngũ giáo viên để nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ cho giáo viên và thực hiện đúng Điều lệ trường tiểu học và các quy định về chuyên môn của Sở Giáo dục và Đào tạo. - Những việc làm trong giải pháp cũ đều là những công việc thường xuyên, cần thiết phải làm. Những giải pháp đó ít, nhiều thì cũng mang lại kết quả nhất định trong việc nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ cho giáo viên của các nhà trường trong toàn huyện. - Qua sinh hoạt chuyên môn thì những vấn đề mới, văn bản mới, chủ trương mới về giáo dục, bước đầu cán bộ quản lý giáo viên cũng nắm bắt được để phục vụ cho công tác chỉ đạo, giảng dạy. Nhược điểm của giải pháp cũ 3
- Với cách tổ chức sinh hoạt chuyên môn như vây, chưa thu hút được sự tham gia tích cực, sáng tạo của đội ngũ cán bộ quản lý, giáo viên các nhà trường. - Cán bộ quản lý thường áp đặt, dập khuôn máy móc, cứng nhắc theo đúng quy trình, không phát huy tính sáng tạo, tiềm năng của giáo viên dẫn đến giáo viên dạy học một cách thụ động, không dám đổi mới. - Cán bộ quản lý chưa hiểu hết tâm tư nguyện vọng, những khó khăn của giáo viên trong quá trình dạy học, vì vây giáo viên thường ngại chia sẻ, thường xuyên đối phó khi bị kiểm tra, đánh giá. - Hiệu quả trong sinh hoạt chuyên môn bị hạn chế. III. GIẢI PHÁP MỚI CẢI TIẾN 1. Tổ chức các buổi sinh hoạt chuyên môn cấp huyện theo hướng đổi mới Từ thực tế của việc tổ chức cũng như chỉ đạo sinh hoạt chuyên môn đã trình bày, từ năm học 2014-2015, chúng tôi đã rất quan tâm đến việc tổ chức cũng như chỉ đạo việc tổ chức sinh hoạt chuyên môn theo hướng đổi mới, cụ thể đó là: - Định kỳ mỗi tháng tổ chức ít nhất 01 buổi sinh hoạt chuyên môn cấp huyện cho các cán bộ quản lý, giáo viên của các trường. - Chủ đề của các buổi sinh hoạt chuyên môn được lên kế hoạch từ tháng trước, có nội dung sinh hoạt chuyên môn cụ thể để các nhà trường tổ chức cho giáo viên nghiên cứu thảo luận viết bài nghiên cứu trước. Nội dung tập trung chủ yếu vào các vấn đề mới như: dạy Tiếng Việt 1-CGD, dạy học theo Mô hình VNEN, áp dụng các thành tố của Mô hình VNEN, Đánh giá học sinh theo Thông tư 30, dạy Mĩ thuật theo phương pháp mới, phương pháp bàn tay nặn bột, “Đổi mới căn bản giáo dục toàn diện…”… - Địa điểm tổ chức chuyên đề sinh hoạt chuyên môn được luân phiên ở các trường tiểu học, khuyến khích các trường tự nguyện đăng ký và khi lựa chọn giáo viên dạy minh hoạ cũng khuyến khích giáo viên tự nguyện đăng ký. - Lựa chọn đội ngũ cán bộ quản lý và giáo viên có năng lực, nhiệt tình làm màng lưới, cốt cán từng môn học. - Các tiết dạy minh họa không được dạy trước, dạy thử, giáo viên cùng giáo viên trong tổ xây dựng kế hoạch bài dạy, trong quá trình dạy, giáo viên có thể linh hoạt điều chỉnh kế hoạch dạy học sao cho phù hợp với học sinh trong lớp. - Lãnh đạo, chuyên viên phòng trực tiếp chủ trì buổi sinh hoạt chuyên môn, cùng trao đổi, tháo gỡ những khó khăn cho giáo viên trong quá trình tổ chức giảng dạy. - Khi dự giờ yêu cầu người dự phải chọn vị trí để thuận tiện quan sát học sinh học tập, cùng tham gia các hoạt động cùng giáo viên giảng dạy, cùng học sinh; đồng thời quan sát học sinh, nắm bắt được các hoạt động học của từng học sinh … 4
- Khi trao đổi thảo luận chúng tôi luôn tạo điều kiện tốt nhất để giáo viên nào cũng được tham gia ý kiến theo ý hiểu của mình, các ý kiến tập trung chủ yếu vào việc học của học sinh, việc tổ chức cho học sinh học của giáo viên và đặc biệt là chia sẻ kinh nghiệm của bản thân. Đồng thời người chủ trì tổ chức sinh hoạt chuyên môn, chuyên đề dẫn dắt buổi thảo luận tập trung nội dung trọng tâm, tạo không khí thân thiện, cởi mở, linh hoạt trong việc xử lý các tình huống trong quá trình thảo luận, tôn trọng, lắng nghe mọi ý kiến phát biểu, không áp đặt ý kiến chủ quan. - Mỗi người tham gia tự tìm ra những cái hay, yếu tố tích cực, cái học tập được và cần rút kinh nghiệm từ đồng nghiệp của mình, chủ tọa không chốt, không thống nhất quy trình chung. - Kết thúc mỗi buổi sinh hoạt chuyên môn cho các thành viên tham dự viết lại những suy nghĩ, những điều mình thu hoạch và những băn khoăn trăn trở hay kiến nghị đề xuất qua buổi sinh hoạt chuyên môn. Với cách tổ chức sinh hoạt chuyên môn như trên thì lãnh đạo, chuyên viên có cơ hội đi sâu, đi sát chuyên môn, hiểu được nguyên nhân của những khó khăn của giáo viên, của các nhà trường trong việc tổ chức sinh hoạt chuyên môn, trong quá trình dạy và học để có các biện pháp hỗ trợ, tư vấn kịp thời. Qua các buổi sinh hoạt chuyên môn như thế sẽ phát huy tính sáng tạo của mỗi giáo viên, sự linh hoạt trong giảng dạy của các giáo viên, trong giảng dạy giáo viên sẽ quan tâm đến những khó khăn mà học sinh gặp phải trong quá trình học tập, từ đó tìm hiểu nguyên nhân và đưa ra biện pháp tư vấn, giúp đỡ học sinh kịp thời trong từng tiết dạy, tạo điều kiện cho các giáo viên nhiệt tình, tích cực, tự giác tham gia vào quá trình đổi mới, nhờ đó mà chất lượng giáo dục được nâng cao. Khi các buổi sinh hoạt chuyên môn cấp huyện được tổ chức như thế thì hiệu quả các buổi sinh hoạt chuyên môn, chuyên đề cấp huyện được nâng cao rõ rệt, từ đó góp một phần không nhỏ nâng cao được trình độ chuyên môn cho đội ngũ cán bộ quản lý, giáo viên các nhà trường. Phòng Giáo dục và Đào tạo đã chỉ đạo các buổi sinh hoạt chuyên môn ở các tổ, các trường, liên trường đều tiến hành như cách làm của buổi sinh hoạt chuyên môn cấp huyện có sự sáng tạo, linh hoạt, phù hợp với đội ngũ và điều kiện của từng nhà trường. 2. Thành lập và tổ chức sinh hoạt chuyên môn liên trường đối với các môn Tiếng Anh, Âm nhạc, Thể dục, Mĩ thuật Từ đầu năm học 2012-2013, các giáo viên dạy các môn Tiếng Anh, Âm nhạc, Thể dục, Mĩ thuật được thành lập thành các tổ sinh hoạt chuyên môn liên 5
trường, tạo cơ hội cho các giáo viên được đào tạo cùng trình độ chuyên môn được sinh hoạt chuyên môn với nhau. Cụ thể: - Toàn huyện thành lập 09 tổ sinh hoạt chuyên môn liên trường đối với các môn Tiếng Anh, Âm nhạc, Mĩ thuật, Thể dục; trong đó Tiếng Anh 03 tổ, Âm nhạc, Mĩ Thuật, Thể dục mỗi môn 02 tổ. - Tổ chức hướng dẫn các tổ lập kế hoạch và tổ chức các buổi sinh hoạt ngay từ đầu năm học. - Tổ chuyên môn liên trường sinh hoạt định kỳ mỗi tháng ít nhất một lần. - Địa điểm tổ chức luân phiên tại các trường tiểu học. - Địa điểm đặt ở đâu thì cán bộ quản lý ở trường đó chỉ đạo, giám sát và quản lý buổi sinh hoạt chuyên môn. - Lãnh đạo chuyên viên thường xuyên tham dự các buổi sinh hoạt chuyên môn liên trường của các tổ. - Lựa chọn các giáo viên có trình độ năng lực để làm tổ trưởng, Tổ phó tổ sinh hoạt chuyên môn liên trường. Mỗi tổ có một tổ trưởng, một tổ phó, một thư ký. Tổ trưởng, tổ phó theo Quyết định của Trưởng phòng, thư ký do các thành viên trong tổ bầu. - Nhiệm vụ của tổ trưởng: + Xây dựng kế hoạch hoạt động chuyên môn của tổ. + Chuẩn bị nội dung của từng buổi sinh hoạt chuyên môn. + Chủ trì, điều hành các buổi sinh hoạt chuyên môn và chịu trách nhiệm trước Trưởng phòng về tổ chức, chất lượng các buổi sinh hoạt chuyên môn của tổ mình. + Phân công nhiệm vụ cho các thành viên trong tổ. + Báo cáo với cán bộ quản lý trường đặt địa điểm sinh hoạt chuyên môn nội dung của buổi sinh hoạt. + Báo cáo với lãnh đạo, chuyên viên Phòng tình hình làm việc, những kiến nghị đề xuất…sau mỗi buổi sinh hoạt chuyên môn. - Nhiệm vụ của tổ phó: + Cùng tổ trưởng xây dựng kế hoạch hoạt động chuyên môn của tổ. + Chuẩn bị nội dung, chủ trì và điều hành các buổi sinh hoạt chuyên môn khi được tổ trưởng ủy quyền. - Nhiệm vụ của thư ký ghi nghị quyết của buổi sinh hoạt chuyên môn. - Nhiệm vụ của các thành viên trong tổ sinh hoạt chuyên môn. + Tham dự đầy đủ các buổi sinh hoạt chuyên môn. 6
+ Chấp hành, chuẩn bị chu đáo khi được sự phân công nhiệm vụ của tổ trưởng. + Nghiên cứu bài dạy, tài liệu,… trước buổi sinh hoạt chuyên môn để tham gia thảo luận, đóng góp ý kiến. + Báo cáo với cán bộ quản lý nhà trường trước một tuần khi buổi sinh hoạt chuyên môn đặt tại trường mình. - Nội dung sinh hoạt tổ chuyên môn + Chuyên đề về đổi mới phương pháp dạy học, Dạy học theo chuẩn kỹ năng các môn học. + Trao đổi, thảo luận: Tình hình khó khăn thuận lợi khi thực hiện các tiết, chương khó theo phân môn giảng dạy. Nội dung kiến thức khó trong tháng, bàn biện pháp để tháo gỡ. Đánh giá học sinh theo thông tư 30. Cách thức, nội dung xây dựng đề kiểm tra đánh giá. Cách sử dụng đồ dùng thiết bị, bảo quản và làm đồ dùng dạy học thực hiện trong tháng, tài liệu sách giáo khoa … Việc thực hiện tích hợp giáo dục đạo đức; học tập và làm theo tấm gương đạo đức HCM; bảo vệ môi trường; giáo dục kỹ năng sống… - Đặc biệt ở tất cả các buổi sinh hoạt chuyên môn liên trường các tổ phải tổ chức giao lưu với học sinh ở trường đặt địa điểm như: các hoạt động ngoại khóa, văn nghệ, thi đấu thể thao… - Tổ chức buổi tổng kết sinh hoạt chuyên môn liên trường cuối năm, giao lưu với học sinh và giáo viên của một trường đặt địa điểm: văn hoá văn nghệ, thể dục thể thao, hoạt động ngoại khóa, tổ chức học sinh vẽ…tuỳ thuộc vào đặc trưng của từng môn. Do trước đây số giáo viên dạy các môn học này chưa được tuyển dụng nhiều, chưa tổ chức sinh hoạt chuyên môn liên trường, là môn đặc thù, năng khiếu không sinh hoạt chuyên môn để trao đổi thảo luận nên chưa biết năng lực, chuyên môn nghiệp vụ đến đâu còn khiếm khuyết về chuyên môn điểm nào. Xong từ khi triển khai, chỉ đạo tổ chức sinh hoạt chuyên môn liên trường các giáo viên này đã được trao đổi dự giờ, thảo luận, chia sẻ góp ý cho nhau, chất lượng và hiệu quả giáo dục được nâng lên rõ rệt thể hiện thông qua các cuộc thi, hội thi, sân chơi trí tuệ… Ví dụ học sinh tham gia Olympic tiếng Anh qua mạng Internet năm học 2015-2016, toàn huyện có 16 em được tham gia cấp Quốc gia, kết quả có 01 em đạt huy chương Bạc, 02 em đạt huy chương đồng và 04 em đạt giải khuyến khích. 3. Chỉ đạo các trường tổ chức sinh hoạt chuyên môn cấp trường, cấp tổ theo hướng đổi mới 7
Việc chỉ đạo sinh hoạt sinh hoạt chuyên môn cấp trường, cấp tổ được chúng tôi đặc biệt quan tâm, cụ thể: - Chỉ đạo các trường xây dựng kế hoạch sinh hoạt chuyên môn ngay từ đầu năm học, cấp trường mỗi tháng 01 chuyên đề, cấp tổ mỗi tháng ít nhất 01 chuyên đề. - Việc lựa chọn nội dung các chuyên đề phải tùy thuộc vào điều kiện của mỗi nhà trường, vào nhu cầu của giáo viên cần lựa chọn và nhiệm vụ trọng tâm trong năm học, không dàn trải, không chung chung. - Nội dung các chuyên đề nhằm bồi dưỡng kiến thức cơ bản, chủ yếu của từng môn học, chương trình môn học, chuẩn kiến thức, kỹ năng, kiến thức về tâm lý lứa tuổi, về đổi mới phương pháp giảng dạy, đánh giá, nhận xét học sinh, những vấn đề mới... - Để chuẩn bị cho mỗi buổi sinh hoạt chuyên môn thì cán bộ quản lý cùng với tổ trưởng chuyên môn cùng trao đổi, thống nhất thời gian, địa điểm, phương tiện và nội dung của buổi sinh hoạt chuyên môn tập trung vào những nội dung mới giáo viên cần, nội dung giáo viên còn gặp khó khăn để cùng nhau trao đổi tháo gỡ. - Trong sinh hoạt chuyên môn cấp tổ, chuyên môn cấp trường tổ chức cho các thành viên cùng nhau dự giờ, cùng nhau chia sẻ kinh nghiệm của mỗi giáo viên, lấy trọng tâm là trao đổi, thảo luận về các chủ đề, nội dung giảng dạy, tháo gỡ những khó khăn vướng mắc của giáo viên khi giảng dạy cũng như giáo dục học sinh, không xếp loại giờ dạy và không thống nhất quy trình cách dạy, không áp đặt khuôn mẫu, tạo điều kiện đổi mới sáng tạo phát triển tư duy của mỗi thành viên, phù hợp với điều kiện của giáo viên và nhà trường, lấy hiệu quả chất lượng đội ngũ, chất lượng học sinh làm mục tiêu chính. - Cán bộ quản lý các trường là người chủ trì các buổi sinh hoạt chuyên môn, cán bộ quản lý, tổ trưởng chuyên môn là người nắm vững chuyên môn, nắm bắt được tâm tư tình cảm, những khó khăn của giáo viên từ đó trong sinh hoạt chuyên môn mới tháo gỡ được khó khăn cho giáo viên nhằm nâng cao chất lượng chuyên môn cho đội ngũ. - Lãnh đạo, chuyên viên và màng lưới cốt cán thường xuyên dự các buổi sinh hoạt chuyên môn cấp trường, cấp tổ. Với cách chỉ đạo sinh hoạt chuyên môn cấp trường, cấp tổ như trên thì mỗi giáo viên luôn tự tin, chủ động, sáng tạo và biết cách tự điều chỉnh mình trong chuyên môn, đổi mới phương pháp giảng dạy, hình thức tổ chức dạy học... từ đó tìm ra được biện pháp hữu hiệu nhất để nâng cao chất lượng, hiệu quả dạy và học. Khi đó mối quan hệ giữa các đồng nghiệp trở nên gần gũi, thân thiết hơn, biết chia sẻ khó khăn với đồng nghiệp, sẵn sàng giúp đỡ nhau và điều thành 8
công hơn cả là kết quả học tập của học sinh được cải thiện, học sinh sẽ tự tin hơn trong quá trình học tập, được cô giáo và bạn bè, tư vấn giúp đỡ, sửa sai kịp thời. 4. Chỉ đạo và tổ chức sinh hoạt chuyên môn theo cụm trường Từ đầu năm học 2015-2016, với đặc thù về địa lý tự nhiên của huyện, chúng tôi đã chia 27 trường tiểu học thành 3 cụm sinh hoạt chuyên môn liên trường và cụm 04 trường dạy học theo Mô hình VNEN: Phú Long, Phú Lộc, Thị trấn Nho Quan và Thạch Bình. - Sinh hoạt cấp cụm trường được thực hiện ít nhất 1 lần/năm học do các trường luân phiên đăng cai tổ chức. - Khi đặt địa điểm ở trường nào thì cán bộ quản lý ở trường đó là người chủ trì, với sự tư vấn, giúp đỡ của lãnh đạo, chuyên viên phòng và tổ màng lưới cốt cán. - Cách thức tổ chức như các buổi sinh hoạt chuyên môn cấp huyện, có linh hoạt sáng tạo phù hợp với đặc điểm tình hình của trường đặt địa điểm. Qua các buổi sinh hoạt chuyên môn theo cụm trường, cán bộ quản lý, giáo viên trong từng trường được rèn luyện thêm kỹ năng ứng xử văn hóa, giao tiếp, giảng dạy. Qua các buổi sinh hoạt đó các đồng nghiệp của các trường bạn nhận xét, đánh giá một cách khách quan về phương pháp dạy học, giúp bản thân mỗi giáo viên nhận ra những thế mạnh để phát huy cũng như khắc phục những hạn chế, thiếu sót. Hình thức sinh hoạt chuyên môn theo cụm trường, đã giúp nhiều cán bộ quản lý, giáo viên nắm vững kiến thức hơn, tự tin hơn trong chuyên môn, nghiệp vụ, nhất là học hỏi được cách triển khai các phương pháp dạy học mới sao cho phù hợp với đơn vị, học sinh lớp mình phụ trách. Thực tế cho thấy,với hình thức tổ chức theo cụm trường không những giúp cán bộ quản lý, giáo viên tích lũy được nhiều kinh nghiệm mà còn được giao lưu, học hỏi những cách làm hay của trường bạn. Qua đó còn được chia sẻ với các cấp lãnh đạo về những khó khăn trong thực tế giảng dạy, từ đó được định hướng những cách làm hay, phù hợp và hiệu quả hơn. Tính mới, tính sáng tạo của giải pháp - Giải pháp mới đã khắc phục được những tồn tại mà giải pháp cũ chưa làm được. - Tạo cơ hội cho giáo viên tự học tập, rút kinh nghiệm và học tập lẫn nhau. Tìm giải pháp để nâng cao chất lượng học tập của học sinh. Mỗi giáo viên tự rút ra bài học để áp dụng vào từng môn học, bài học hằng ngày. 9
- Trong quá trình trao đổi giờ dạy minh hoạ tập trung hoạt động học của học sinh, không xếp loại giờ dạy, không so sánh giáo viên này với giáo viên khác... - Góp phần tích cực trong việc tạo mối quan hệ chia sẻ, học tập, giúp đỡ nhau giữa giáo viên và cán bộ quản lý, giữa giáo viên với giáo viên, giữa các tổ, khối chuyên môn trong trường và giữa các trường với nhau. - Là cơ hội để mỗi cán bộ, giáo viên được phát huy khả năng sáng tạo, đóng góp sáng kiến kinh nghiệm nhằm nâng cao chất lượng giáo dục, đáp ứng yêu cầu đổi mới căn bản toàn diện giáo dục cấp học hiện nay, chuẩn bị hành trang thực hiện đổi mới chương trình, sách giáo khoa theo Nghị quyết của Quốc hội. Một số hình ảnh về việc chỉ đạo, tổ chức sinh hoạt chuyên môn của Cấp Tiểu học huyện Nho Quan (có phụ lục kèm theo). C. HIỆU QUẢ CỦA SÁNG KIẾN Trong thời gian thử nghiệm, áp dụng các giải pháp nêu trên, chúng tôi đã thu được kết quả rất tốt trong việc bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ cho giáo viên và góp phần nâng cao chất lượng giáo dục trong nhà trường, cụ thể số các buổi sinh hoạt chuyên môn đã được tổ chức như sau: 1. Cấp huyện TT Nội dung Thành phần tham gia, địa điểm Số lượng 1 Dạy học Tiếng Việt-CGD Cán bộ quản lý và giáo viên dạy lớp 1 năm 2014-2015, tại 160 TH Thạch Bình 2 Nâng cao năng lực đánh CBQL và Tổ trưởng tổ chuyên giá học sinh tiểu học theo môn của 27 trường, tại TH Phú 130 TT 30 Lộc 3 Nâng cao năng lực cho Giáo viên Tiếng Anh, TH Thị giáo viên Tiếng Anh tiểu trấn 34 học 4 Dạy học theo Mô hình Phó hiệu trưởng và Tổ trưởng VNEN chuyên môn 27 trường, Tại TH 90 Phú Long 5 Dạy học Tiếng Việt-CGD CBQL và giáo viên dạy lớp 1 năm 2015-2016, Tại TH Thạch 160 Bình 6 Dạy tiếng Anh tiểu học Giáo viên Tiếng Anh của 27 36 10
theo chương trình và trường, Tại TH Văn Phong SGK mới 7 Dạy Mĩ Thuật theo PP Cán bộ quản lý và GV Mĩ thuật mới của 27 trường, tại TH Gia 50 Tường 8 Dạy theo PP bàn tay nặn Phó hiệu trưởng và Tổ trưởng bột chuyên môn 27 trường, TH 90 Đồng Phong 9 Dạy học Tiếng Việt-CGD Cán bộ quản lý và giáo viên (Mẫu Ba) dạy lớp 1 năm 2015-2016, Tại 160 TH Thượng Hoà 10 Dạy Mĩ Thuật theo PP Cán bộ quản lý và GV Mĩ thuật 50 mới của 27 trường, tại TH Phú Sơn 11 Dạy Toán theo Mô hình Phó hiệu trưởng và Tổ trưởng Trường học mới chuyên môn 27 trường, TH Thị 90 trấn Nho Quan 12 Dạy học Tiếng Việt-CGD Cán bộ quản lý và giáo viên Mẫu : Luật chính tả dạy lớp 1 năm 2015-2016, tại 160 TH Lạng Phong 13 Dạy Tiếng Việt theo Mô Phó hiệu trưởng và Tổ trưởng hình VNEN chuyên môn 27 trường, TH 90 Thạch Bình 14 Nâng cao năng lực đánh Cán bộ quản lý và Tổ trưởng tổ giá học sinh tiểu học theo chuyên môn của 27 trường, tại 90 TT 30 TH Đồng Phong 15 Dạy học Tiếng Việt-CGD Cán bộ quản lý và giáo viên Mẫu: Luyện tập tổng hợp dạy lớp 1 năm 2015-2016, TH 160 Thị trấn Nho Quan 2. Các tổ sinh hoạt chuyên môn liên trường Tổ Năm học Số tổ Số buổi Số giáo viên từng tổ 2014-2015 3 24 34 Tiếng Anh 2015-2016 3 27 38 11
2014-2015 1 8 17 Mĩ thuật 2015-2016 2 18 21 2014-2015 2 16 26 Âm nhạc 2015-2016 2 18 26 2014-2015 2 16 26 Thể dục 2015-2016 2 18 25 3. Cấp trường, cấp tổ Năm học Cấp tổ Cấp trường 2014-2015 435 249 2015-2016 438 259 4. Cụm trường Số người Năm học Số buổi Địa điểm tham gia TH Sơn Thành, TH Yên Quang, TH 2015-2016 04 676 Đức Long, TH Phú Lộc 5. Thông kê số giáo viên giỏi các cấp Năm học Cấp trường Cấp huyện Cấp tỉnh 2014-2015 263 163 67 2015-2016 296 201 67 Như vậy với việc chỉ đạo và tổ chức sinh hoạt chuyên môn từ cấp tổ đến cấp huyện trong hai năm học qua tất cả cán bộ quản lý và giáo viên trong các môn học, trong các nhà trường đều được bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ góp phần không nhỏ để nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ, từ đó chất lượng giáo dục của huyện miền núi Nho Quan ngày càng khởi sắc. D. ĐIỀU KIỆN VÀ KHẢ NĂNG ÁP DỤNG - Muốn nâng cao chất lượng các buổi sinh hoạt chuyên môn nói riêng, chất lượng đội ngũ nói chung thì cán bộ quản lý cấp phòng phải là những người có năng lực, có trình độ chuyên môn vững vàng, có kỹ năng tổ chức và quản lý tốt, nhiệt tình, trách nhiệm trong công việc, luôn sáng tạo, dám nghĩ dám làm, 12
dám chịu trách nhiệm, là người tiên phong trong việc thực hiện đổi mới giáo dục. - Lãnh đạo, chuyên viên phòng và cán bộ quản lý các trường phải xây dựng kế hoạch chỉ đạo, tổ chức thực hiện phù hợp với điều kiện cụ thể của từng buổi sinh hoạt chuyên môn, đồng thời phải nắm bắt được tâm tư, tình cảm và những nhu cầu cần thiết bồi dưỡng về chuyên môn của giáo viên, từ đó có những chuyên đề sinh hoạt chuyên môn phù hợp, đúng mục đích, thiết thực thì mới có hiệu quả để nâng cao chất lượng chuyên môn đội ngũ. Sau khi nghiên cứu và áp dụng đề tài trên tại huyện Nho Quan, chúng tôi nhận thấy rằng đề tài mà chúng tôi nghiên cứu có ý nghĩa rất quan trọng trong việc nâng cao chất lượng chuyên môn nghiệp vụ cho đội ngũ giáo viên trong toàn huyện, góp phần tích cực vào việc nâng cao chất lượng giáo dục của các trường tiểu học. Chúng tôi thiết nghĩ rằng, những giải pháp trên đã áp dụng có hiệu quả cao trong tất cả các trường tiểu học của huyện Nho Quan. Như vậy có thể áp dụng được ở các đơn vị khác trong và ngoài tỉnh. Rất mong được sự góp ý của đồng nghiệp và các cấp quản lý giáo dục để đề tài nghiên cứu của chúng tôi được hoàn thiện hơn, giúp chúng tôi có thêm bài học kinh nghiệm chỉ đạo, tổ chức các hoạt động giáo dục nói chung, hoạt động sinh hoạt chuyên môn nâng cao chất lượng đội ngũ nói riêng, phấn đáu hoàn thành xuất sắc các nhiệm vụ được giao./. Nho Quan, ngày 10 tháng 4 năm 2016 XÁC NHẬN NHÓM TÁC GIẢ SÁNG KIẾN CỦA PHÒNG GD&ĐT Trần Thị Kim Liên, Trần Trọng An, Đinh Thị Lan Anh 13
PHỤ LỤC 1: Một số hình ảnh về việc chỉ đạo, tổ chức sinh hoạt chuyên môn của Cấp Tiểu học huyện Nho Quan. Ảnh 1: Sinh hoạt chuyên môn cấp huyện: Dạy tiếng Anh tiểu học theo chương trình và SGK mới, tại Trường Tiểu học Văn Phong, tháng 9, năm 2015 Ảnh 2: Sinh hoạt chuyên môn cấp huyện: dạy Tiếng Việt 1-CGD, tại Trường Tiểu học Thạch Bình, tháng 3, năm 2016 14
Ảnh 3: Sinh hoạt chuyên môn Tổ Mĩ thuật: tiết dạy minh họa, tại Trường Tiểu học Gia Tường, tháng 9, năm 2015 Ảnh 4: Sinh hoạt chuyên môn Tổ Mĩ thuật, tại Trường Tiểu học Phú Sơn, tháng 10, năm 2015 15
Ảnh 5: Sinh hoạt chuyên môn Tổ Tiếng Anh, tại Trường Tiểu học Sơn Thành Ảnh 6: Sinh hoạt chuyên môn cấp trường tại Trường Tiểu học Xích Thổ 16
Ảnh 7: Sinh hoạt chuyên môn cấp trường tại Trường Tiểu học Thạch Bình Tiết dạy minh họa: Tiếng Việt- Lớp 2 theo Mô hình trường học mới Ảnh 8: Sinh hoạt chuyên môn cấp trường tại Trường Tiểu học TT Nho Quan Hướng dẫn cách tổ chức trò chơi theo Mô hình trường học mới 17
Ảnh 9: Sinh hoạt chuyên môn cấp cụm trường: Tiết dạy minh họa, tại Trường Tiểu học Thượng Hòa Ảnh 10: Sinh hoạt chuyên môn cấp cụm trường tại Trường Tiểu học Xích Thổ 18
Ảnh 11: Tổng kết và giao lưu của Tổ Tiếng Anh tại Trường Tiểu học Phú Long tháng 5, năm 2015 Ảnh 12: Tổng kết và giao lưu của Tổ Tiếng Anh tại Trường Tiểu học Đồng Phong tháng 5, năm 2016 19