Sáng kiến kinh nghiệm Tiểu học: Một số biện pháp để công tác chủ nhiệm lớp đạt kết quả cao

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: DOC | Số trang:32

Thêm vào BST

Báo xấu

10
lượt xem 2
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục tiêu nghiên cứu của sáng kiến kinh nghiệm là kích thích sự phát triển mọi mặt, phát triển toàn diện học sinh lớp mình chủ nhiệm. 100 % học sinh của lớp thực hiện đầy đủ năm nhiệm vụ của người học sinh. 100 % học sinh của lớp hoàn thành chương trình tiểu học với kết quả cao. Phát huy tối đa vai trò tự quản, tự học của từng học sinh và tập thể học sinh. Phát huy vai trò phối hợp của phụ huynh học sinh, giáo viên bộ môn trong công tác giáo dục. Tạo sự đoàn kết một lòng trong tập thể học sinh. Nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Sáng kiến kinh nghiệm Tiểu học: Một số biện pháp để công tác chủ nhiệm lớp đạt kết quả cao

PHÒNG GD&ĐT TAM DƯƠNG TRƯỜNG TIỂU HỌC HỢP THỊNH HỒ SƠ ĐỀ NGHỊ CÔNG NHẬN SÁNG KIẾN CẤP TỈNH NĂM HỌC 20182019 Tên sáng kiến: Một số biện pháp để công tác chủ nhiệm lớp đạt kết quả cao Tác giả sáng kiến: Bùi Thị Hồng Quý Chức vụ: Giáo viên Đơn vị: trường Tiểu học Hợp Thịnh, huyện Tam Dương, tỉnh Vĩnh Phúc. HỒ SƠ GỒM CÓ: 1. Đơn đề nghị công nhận Sáng kiến cấp tỉnh. 2. Báo cáo kết quả nghiên cứu, ứng dụng sáng kiến. 3. Giấy chứng nhận Sáng kiến cấp cơ sở.
CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM Độc lập Tự do Hạnh phúc ĐƠN ĐỀ NGHỊ CÔNG NHẬN SÁNG KIẾN CẤP HUYỆN Kính gửi: Hội đồng Sáng kiến huyện Tam Dương Tên tôi là: BÙI THỊ HỒNG QUÝ Chức vụ: Giáo viên Đơn vị: trường Tiểu học Hợp Thịnh, huyện Tam Dương, tỉnh Vĩnh Phúc. Điện thoại: 0972702628 Tôi làm đơn này trân trọng đề nghị Hội đồng Sáng kiến huyện Tam Dương xem xét và công nhận sáng kiến cấp huyện cho tôi đối với sáng kiến đã được Hội đồng Sáng kiến cấp trường công nhận sau đây: 1. Tên sáng kiến: Một số biện pháp để công tác chủ nhiệm lớp đạt kết quả cao (Có Báo cáo Báo cáo kết quả nghiên cứu, ứng dụng sáng kiến và Giấy chứng nhận Sáng kiến cấp trường kèm theo) Tôi xin cam đoan mọi thông tin nêu trong đơn là trung thực, đúng sự thật, không xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ của người khác và hoàn toàn chịu trách nhiệm về thông tin đã nêu trong đơn. Xác nhận của Thủ trưởng đơn vị Tam Dương, ngày 04 tháng 3 năm 2019 (hoặc Chính quyền địa phương) Người nộp đơn (Ký tên, đóng dấu) Bùi Thị Hồng Quý 2
CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM Độc lập Tự do Hạnh phúc ĐƠN ĐỀ NGHỊ CÔNG NHẬN SÁNG KIẾN CẤP TỈNH Kính gửi: Hội đồng Sáng kiến tỉnh Vĩnh Phúc Tên tôi là: BÙI THỊ HỒNG QUÝ Chức vụ: Giáo viên Đơn vị: trường Tiểu học Hợp Thịnh, huyện Tam Dương, tỉnh Vĩnh Phúc. Điện thoại: 0972702628 Tôi làm đơn này trân trọng đề nghị Hội đồng Sáng kiến tỉnh Vĩnh phúc xem xét và công nhận sáng kiến cấp tỉnh cho tôi đối với sáng kiến đã được Hội đồng Sáng kiến cơ sở công nhận sau đây: 1. Tên sáng kiến: Một số biện pháp để công tác chủ nhiệm lớp đạt kết quả cao (Có Báo cáo Báo cáo kết quả nghiên cứu, ứng dụng sáng kiến và Giấy chứng nhận Sáng kiến cấp trường kèm theo) Tôi xin cam đoan mọi thông tin nêu trong đơn là trung thực, đúng sự thật, không xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ của người khác và hoàn toàn chịu trách nhiệm về thông tin đã nêu trong đơn. Xác nhận của Thủ trưởng đơn Tam Dương, ngày 04 tháng 3 năm 2019 vị Người nộp đơn (hoặc Chính quyền địa phương) (Ký tên, đóng dấu) Bùi Thị Hồng Quý 3
4
PHONG GD&ĐT TAM D ̀ ƯƠNG TRƯƠ Trong quá trình NG TIÊU HOC H thực ̉ ̀ hiện bản thân ỢP THINH ̣ đã nhận ̣được sự giúp đỡ BÁO CÁO KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU, ỨNG DỤNG SÁNG KIẾN Tên sáng kiến: Một số biện pháp để công tác chủ nhiệm lớp đạt kết quả cao. Tác giả sáng kiến: Bùi Thị Hồng Quý Duy Phiªn , th¸ng 5 n¨m 2014 Ngêi viÕt s¸ng kiÕ 5
BÁO CÁO KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU, ỨNG DỤNG SÁNG KIẾN 1. Lời giới thiệu Trong thời đại công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước hiện nay, việc đào tạo thế hệ trẻ trở thành những người lao động có ích cho xã hội là việc làm cấp bách và cần thiết, đòi hỏi sự dày công của người giáo viên, bởi yêu cầu ngày càng cao của xã hội. Bên cạnh đó những tệ nạn xã hội đang tồn tại và diễn ra ngay trước mắt các em nó cũng chính là động lực lôi cuốn các em vào những thói hư tật xấu. Do đó, đòi hỏi người giáo viên phải có trình độ, có năng lực phẩm chất đạo đức tốt, tâm huyết với nghề, yêu thương tận tụy với học sinh. Muốn vậy phải qua cả một quá trình lâu dài và có sự kết hợp của nhiều ngành, nhiều bộ phận có liên quan. Trong đó, giáo dục đóng vai trò quan trọng vì mọi kiến thức, hành vi và phẩm chất đạo đức được hình thành ở nhà trường đặc biệt là cấp tiểu học. Tiểu học được xác định là bậc học nền tảng trong hệ thống giáo dục quốc dân, là bậc học nhằm giúp học sinh hình thành những cơ sở ban đầu cho sự phát triển đúng đắn về đạo đức, trí tuệ, thể chất, thẩm mỹ và các kỹ năng cơ bản. Hơn nữa giáo viên tiểu học là người đại diện cho nhà trường trực tiếp giảng dạy và giáo dục các em học sinh, ngoài việc cung cấp kiến thức, văn hoá còn dạy các em về nề nếp, cách sống, cách làm người và làm chủ tương lai của đất nước. Từ nhận thức trên, người giáo viên chủ nhiệm lớp hết sức quan trọng trong việc hướng dẫn, chỉ đạo lớp và đào tạo thế hệ trẻ theo mục đích giáo dục toàn diện. Người giáo viên chủ nhiệm lớp đóng vai trò quan trọng: Vừa là thầy dạy học vừa là người cha, người mẹ và cũng có lúc phải là người bạn tốt nhất của các em. Từ đó có thể uốn nắn các em đi theo quỹ đạo của mình. Giáo viên có chỉ đạo, quản lí lớp tốt thì mới dẫn đến việc giảng dạy tốt. Khi mọi hoạt động của lớp đã đi vào nề nếp thì việc học tập của các em chắc chắn sẽ tốt hơn. Hơn thế nữa: Họ là người thay mặt Hiệu trưởng quản lý, giáo dục toàn diện học sinh một lớp học, là cố vấn cho những hoạt động tự quản của tập thể học sinh, người tổ chức phối hợp các lực lượng trong giáo dục trong và ngoài nhà trường. Vì vậy tôi đã chọn đề tài: “Một số biện pháp để công tác chủ nhiệm lớp đạt hiệu quả” 1
Qua nhiều năm dạy học, đặc biệt với vai trò là giáo viên chủ nhiệm lớp. Tôi thấy kết quả áp dụng thực tế của đề tài: “Một số biện pháp để công tác chủ nhiệm lớp đạt hiệu quả” là rất tốt. Trong năm học 2017 2018 tôi tiếp tục mở rộng đề tài trên với mục đích: Kích thích sự phát triển mọi mặt, phát triển toàn diện học sinh lớp mình chủ nhiệm. 100 % học sinh của lớp thực hiện đầy đủ năm nhiệm vụ của người học sinh. 100 % học sinh của lớp hoàn thành chương trình tiểu học với kết quả cao. Phát huy tối đa vai trò tự quản, tự học của từng học sinh và tập thể học sinh. Phát huy vai trò phối hợp của phụ huynh học sinh, giáo viên bộ môn trong công tác giáo dục. Tạo sự đoàn kết một lòng trong tập thể học sinh. Nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện. Tôi xin được trình bày sang kiên ́ ́ “Một số biện pháp để công tác chủ nhiệm lớp đạt hiệu quả” trước Hội đồng sang kiên ́ ́ cac câp. Rât m ́ ́ ́ ong các đông chi ̀ ́ ́ góp ý kiến cho tôi đê sang kiên kinh nghiêm nay đong ̉ ́ ́ ̣ ̀ ngày một hoàn thiện hơn và có chất lượng tôt ́ hơn. 2. Tên sáng kiến Một số biện pháp để công tác chủ nhiệm lớp đạt kết quả cao. 3. Tác giả sáng kiến Họ và tên: Bùi Thị Hồng Quý Địa chỉ tác giả sáng kiến: Hợp Thinh – Tam D ̣ ương – Vinh Phuc. ̃ ́ Số điện thoại: 0972 702 628. Email: buithihongquy.c1hopthinh@vinhphuc.edu.vn 4. Chủ đầu tư tạo ra sáng kiến: Bùi Thị Hồng Quý 5. Lĩnh vực áp dụng sáng kiến Công tác chủ nhiệm lớp ở trường Tiểu học. 6. Ngày sáng kiến được áp dụng lần đầu hoặc áp dụng thử Ngay 06 thang ̀ ́ 9 năm 2017. 2
7. Mô tả bản chất của sáng kiến 7.1. Về nội dung của sáng kiến Ngôi trường Tiểu học chính là ngôi nhà chung đầu đời của mỗi con người. Ở nơi ấy, mỗi một thầy cô giáo lại là một người mẹ thứ hai dạy cho học sinh tất cả những kiến thức đầu tiên, những kỹ năng đầu tiên, trang bị cho các em một hành trang lớn để các em bước dần đến tương lai. Vậy, người thầy ở đây phải nắm giữ một vai trò vô cùng quan trọng. Vai trò là một người dìu dắt, người hướng dẫn, người ảnh hưởng và người trang bị cho học sinh tất cả về kiến thức và kỹ năng sống hàng ngày của chính các em. Một nét đặc thù ở cấp Tiểu học là mỗi giáo viên đứng lớp đều là một giáo viên chủ nhiệm (loại trừ giáo viên bộ môn). Vì thế, để làm tốt công tác chủ nhiệm lớp, theo tôi việc đầu tiên của mỗi giáo viên chủ nhiệm là phải nhận thức rõ về vai trò chủ nhiệm của chính mình. Ở trường, thầy cô chủ nhiệm các em là những người có uy tín với các em nhất, là người mà các em luôn yêu quý, tin tưởng nhất, phục tùng nhất, các em nghe lời thầy cô chủ nhiệm của mình là trên hết. thầy cô giáo chủ nhiệm có ảnh hưởng rất lớn đến mọi hoạt động và sự phát triển của học sinh. Trước hết, người giáo viên chủ nhiệm phải là một người quản lý tốt, quản lý chặt chẽ, cụ thể, chi tiết và toàn diện. Giáo viên chủ nhiệm phải có tri thức về mọi mặt kể cả tri thức về tâm lý giáo dục. Giáo viên chủ nhiệm phải có kỹ năng sư phạm, biết tiếp cận, phán đoán học sinh khéo léo và đúng đắn với học sinh trong hoạt động dạy học và giáo dục. Người giáo viên chủ nhiệm phải là người cố vấn cho các hoạt động tự quản của tập thể học sinh. Để phát huy tốt vai trò cố vấn giáo viên chủ nhiệm cần có năng lực đánh giá và dự báo chính xác khả năng dự báo của học sinh, có khả năng kích thích khả năng sáng tạo của các em, lôi cuốn tất cả học sinh tham gia vào các hoạt động của lớp, hướng dẫn học sinh xây dựng kế hoạch giáo dục toàn diện, đồng thời theo dõi, giúp đỡ học sinh thực hiện kế hoạch đó. Lưu ý, cố vấn không có nghĩa là khoán trắng hay đứng ngoài hoạt động của học sinh mà phải cùng hoạt động, kịp thời giúp học sinh tháo gỡ những khó khăn, tranh thủ các lực lượng giáo dục trong và ngoài nhà trường nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho học sinh và tập thể học sinh tiến hành thành công các hoạt động, tạo động lực cho học sinh trong những hoạt động tiếp theo. Giáo viên chủ nhiệm lớp là cầu nối giữa tập thể học sinh với các lực lượng giáo dục trong nhà trường. Đây là một việc không đơn giản, đòi hỏi giáo viên chủ nhiệm chẳng những phải có trách nhiệm cao, say sưa với nghề, 3
yêu thương học sinh mà còn phải có năng lực thuyết phục, có khả năng thiết lập quan hệ tốt đẹp với các lực lượng giáo dục, biết xây dựng và giữ gìn uy tín, có ý chí vượt khó, không ngại thử thách, đặc biệt trong những trường hợp cần đấu tranh bảo vệ quyền lợi chính đáng của học sinh, kiên định thực hiện lý tưởng giáo dục thế hệ trẻ. Giáo viên chủ nhiệm là người tổ chức phối hợp các lực lượng giáo dục ngoài nhà trường. Hiệu quả giáo dục học sinh phụ thuộc không nhỏ vào khả năng phối hợp và phát huy tiềm năng của các lực lượng giáo dục ngoài nhà trường (gia đình, các đoàn thể xã hội, cộng đồng, dân cư, …) về mọi mặt nhằm thực hiện nội dung giáo dục đối với lớp chủ nhiệm. Dựa vào đặc điểm, điều kiện của nhà trường, lớp cộng đồng, gia đình học sinh mà giáo viên chủ nhiệm tổ chức phối hợp các lực lượng giáo dục trên. Giáo viên chủ nhiệm không chỉ biết cách phối hợp tốt với gia đình học sinh mà còn là người tổ chức bồi dưỡng nhận thức lý luận giáo dục cho các bậc cha mẹ khi cần thiết. Gia đình là nơi các em sinh ra và lớn lên từ nhỏ, thời gian các em ở nhà chiếm nhiều thời gian ở trường. Vì vậy bố mẹ và các thành viên trong gia đình cần phối hợp để giáo dục các em. Là giáo viên trực tiếp giảng dạy bản thân tôi thấy rằng: Sản phẩm giáo dục mà chúng ta tạo ra không thể biết trước chính xác kết quả như bao sản phẩm của ngành nghề khác. Vì vậy, để làm tốt công tác giáo dục chúng ta cần phải thật kiên trì, nhẫn nại, chịu khó và phải chịu tốn nhiều thời gian, công sức để tìm hiểu tâm tư nguyện vọng của học sinh và đặc biệt là phải có tấm lòng yêu thương, nhân ái của người thầy. Đầu năm học 2017 2018 tôi được Ban giám hiệu nhà trường phân công chủ nhiệm lớp 2C. Tuy trường nằm ở vùng dân cư phần lớn là người lao động chân tay, trình độ văn hóa của người dân chưa cao nhưng được sự quan tâm của Ban giám hiệu nên trường lớp khang trang, cơ sở vật chất đầy đủ tôi nhận thấy có những điều kiện thuận lợi và khó khăn như sau: 7.1.1. Thuận lợi Đa số học sinh lớp tôi nhà gần trường. Tất các em đi học đúng độ tuổi, ngoan ngoãn, lễ phép. Trang thiết bị phục vụ cho việc giảng dạy tương đối đầy đủ cho từng khối lớp nên giờ học rất sinh động. Đội ngũ giáo viên luôn đoàn kết, có tinh thần trách nhiệm cao, thường xuyên trao đổi và học hỏi kinh nghiệm lẫn nhau, cùng nhau dạy tốt. 4
Được sự quan tâm giúp đỡ của Ban giám hiệu nhà trường tạo mọi điều kiện thuận lợi để giáo viên an tâm công tác. Ban đại diện Hội phụ huynh học sinh của lớp, trường rất nhiệt tình gắn bó với các hoạt động của nhà trường về mọi mặt, góp phần động viên cán bộ, giáo viên nhà trường hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao. Đa số phụ huynh đã nhận thức được vai trò và tầm quan trọng của giáo dục, đặc biệt là giáo dục tiểu học. Họ đã có ý thức tự giác, thái độ tích cực trong việc giáo dục con em mình. Mối quan hệ giữa nhà trường và gia đình học sinh chặt chẽ, khăng khít. 7.1.2. Khó khăn Là một trường nằm trên địa bàn xã trung du, nên học sinh lớp tôi chủ yếu là con em nông dân, công nhân, cha mẹ các em còn trẻ ham lao động nên các em còn thiếu sự quan tâm, nhắc nhở của cha mẹ, đa số các em chưa có ý thức tự học. Có những em rất ngoan, rất có ý thức, nhưng hoàn cảnh kinh tế gia đình lại khó khăn, không có thời gian học tập, nên kết quả đạt được không cao. Một số em gia đình có điều kiện đầy đủ cho các em nhưng các em lại ham chơi, không chú ý học tập. Còn có một số phụ huynh học sinh có tư tưởng khoán trắng cho nhà trường và thầy cô trong việc giáo dục con em mình. Một số em học yếu không có hứng thú học tập, rụt rè, không tự tin khi đến lớp. Vẫn không ít học sinh chưa chuẩn bị bài và đồ dùng học tập trước khi đến lớp. Học sinh còn nhỏ hay quên và có nhiều học sinh nam nên rất hiếu động. Thầy và trò còn bỡ ngỡ với mô hình trường tiểu học mới. 7.1.3. Thực trạng đầu năm học 7.1.3.1. Tìm hiểu hoàn cảnh gia đình học sinh Nhà giáo dục học K.Đ.Usinxki nói: “Muốn giáo dục cho con người mọi mặt thì phải hiểu con người về mọi mặt”. Công tác chủ nhiệm đòi hỏi phải hiểu học sinh một cách đầy đủ, cụ thể và toàn diện nhằm có thể lựa chọn những tác động sư phạm phù hợp, có khả năng mang lại hiệu quả cao nhất. Thực tiễn giáo dục đã cho thấy nhiều trường hợp thất bại đáng tiếc của giáo viên thậm chí gây thương tổn nặng nề cho cả hai phía do các thầy cô không hiểu biết đầy đủ về học sinh. Hiểu học sinh còn là điều kiện cần trong việc thiết lập quan hệ giao tiếp thuận lợi giữa giáo viên chủ nhiệm và học sinh, là tiền đề cho việc hình thành tình cảm thầy trò thông hiểu, gắn bó. 5
Năm học 2017 – 2018 này tôi được phân công chủ nhiệm lớp 2C, sau khi nhận lớp xong, tôi tiến hành điều tra lí lịch của từng học sinh. Vì muốn hiểu kĩ học sinh, tôi phải biết rõ gia đình các em. Lớp 2C có 32 học sinh trong đó có 11 học sinh nữ, 21 học sinh nam. Không có học sinh lưu ban. * Trước tiên, tôi tìm hiểu sơ lược về thành phần gia đình từng cá nhân học sinh. Tôi đã phát cho các em phiếu điều tra: GIỚI THIỆU BẢN THÂN 1. Họ và tên: ...................................................................................................... 2. Là con thứ: .......................................trong gia đình 3. Hoàn cảnh gia đình (Giàu, khá, đủ ăn, nghèo) .............................................. 4. Kết quả học tập năm trước: ........................................................................... 5. Họ tên cha: ................................; tuổi: ............... nghề nghiệp: .................... Số điện thoại:…………………….. 6. Họ tên mẹ: ................................; tuổi: ............... nghề nghiệp: ..................... Số điện thoại:…………………….. 7. Môn học yêu thích: ....................................................................................... 8. Môn học còn gặp khó khăn: .......................................................................... 9. Góc học tập ở nhà: (có, không) ..................................................................... 10. Sở thích: ...................................................................................................... 11. Địa chỉ gia đình: .......................................................................................... 12. Gia đình thuộc diện ưu tiên nào: ................................................................. Qua phiếu điều tra này tôi có các thông tin sau: Cha mẹ làm nông: 8/ 32 Cha mẹ làm công nhân: 14/ 32 Cha mẹ buôn bán: 3/ 32 6
Cha mẹ làm tự do: 3/ 32 Cha mẹ là viên chức nhà nước: 4/32 * Hoàn cảnh gia đình: Số học sinh sống cùng với bố mẹ: 30/ 32 Số học sinh sống cùng mẹ: 0/32 Số học sinh sống cùng ông bà: 2/ 32 (do bố mẹ đi làm ăn xa) Số học sinh có hoàn cảnh khá: 12/ 32 Số học sinh có hoàn cảnh đủ ăn: 20/ 32 Số học sinh có hoàn cảnh khó khăn: 1/ 32 * Sự quan tâm của mỗi gia đình đối với học sinh: 25 em có góc học tập riêng, số còn lại không có góc học tập riêng. 18 em được bố, mẹ hoặc anh chị kiểm tra, nhắc nhở việc học ở nhà. 32 em có đầy đủ sách vở và dụng cụ học tập. * Về tình trạng sức khỏe: Sức khỏe bình thường: 32/32 học sinh. Mắt không tốt: 3/32 học sinh. Sức khỏe yếu: 1/32 học sinh. Qua việc tìm hiểu trên có thể giúp tôi lựa chọn được những phương pháp giáo dục phù hợp đối với từng học sinh. Đặc biệt, sau khi tìm hiểu được hoàn cảnh của các em, tôi nhận thấy rằng muốn các em thật sự tin yêu và gắn bó với mình thì bản thân tôi phải đến với các em bằng tấm lòng của người thầy, bằng tình cảm của một người chị, của một người bạn. Vì trẻ em không phải em nào cũng có tính cách giống nhau. Có em khi sai phạm ta phải hết sức nghiêm khắc, nhưng cũng có em thì các hình thức trách phạt không phải là biện pháp tốt để uốn nắn, sửa chữa mà ta lại phải mềm mỏng, nhẹ nhàng phân tích lỗi lầm của trẻ mới nhận ra. 7.1.3.2 Tình hình học tập Với học sinh, sau ba tháng nghỉ hè, quả là một khoảng thời gian khá dài khiến các em quên đi kiến thức cũ. Chính vì lẽ đó mà tôi luôn phải có sự chắt lọc kiến thức đầu năm chính xác, để có phương pháp giáo dục thích hợp nhất với sự tiếp thu của từng học sinh. Kết hợp ngay trong tuần ổn định, tôi kiểm tra phần đọc và viết của học sinh bằng các bài viết chính tả, đọc văn. Qua đó tôi thấy chữ viết của các em 7
phần lớn rất xấu, sai chính tả, nhiều em đọc bài rất chậm. Cụ thể như: Thành Đạt, Diệu Linh, Toàn, Quốc Huy. Sau 1 tuần ổn định, tôi tiếp tục tiến hành kiểm tra kiến thức về Toán học, dựa vào chương trình mà các em đã học ở lớp 1. Để nắm rõ tình hình học tập của các em như thế nào? Kết quả như sau: Môn Giỏi Khá Trung bình Yếu TS % TS % TS % TS % Tiếng 3 9,3 7 21,9 15 46,9 7 21,9 Việt Toán 5 15,6 8 25 14 43,8 5 15,6 Từ kết quả trên, tôi nhận thấy phần lớn các em đã quên kiến thức cũ, có những em không thực hiện được phép tính đơn giản. Bên cạnh đó, nề nếp lớp học không có, còn gây mất trật tự trong giờ học, còn tình trạng học sinh làm việc riêng trong giờ học. Hơn nữa các em chưa tự ý thức được các việc trong lớp cũng như nội quy ra vào lớp, nội quy của nhà trường đề ra. Để ổn định học sinh và đưa nề nếp của các em đi vào quỹ đạo của mình là điều rất khó và phải mất một thời gian dài mới ổn định được. Ngay trong tuần đầu, tôi đã gặp gỡ giáo viên chủ nhiệm năm lớp 1 (năm học trước), giáo viên bộ môn để nắm tình hình, xem lại kết quả học tập của các em qua sổ chủ nhiệm, nghiên cứu sổ bàn giao của năm học trước, đặc biệt là phần nhận xét của giáo viên trong việc theo dõi quá trình học tập, nhằm có kế hoạch rèn luyện cho các em đạt kết quả cao hơn. Tôi đã thống kê và phân loại như sau: Về mặt đạo đức: Bản thân đã điều tra học sinh trong lớp xem em nào đã thực hiện đầy đủ năm nhiệm vụ của người học sinh, em nào chưa thực hiện đầy đủ năm nhiệm vụ của người học sinh. Để có kế hoạch bồi dưỡng, giáo dục cho các em. Về tình hình học tập trong giờ học trên lớp: + Học khá giỏi, hoạt bát, có ý thức xây dựng bài, ngoan ngoãn: (4 em ) + Học khá, ngoan nhưng thụ động: (10 em) + Học trung bình, tiếp thu bài chậm, thụ động: (12 em) 8
+ Học còn yếu tính toán khá chậm (6 em). Trong trường hợp này có 3 em đọc còn chậm, đi học không chú ý theo dõi bài và làm bài, gây mất trật tự trong lớp, 5 em còn viết sai nhiều lỗi chính tả. Biết được đặc điểm, tính cách, sức học của từng em, tôi đã tiến hành sắp xếp chỗ ngồi cho phù hợp. Một em nghe kém ngồi phía trên gần bảng hơn những bạn khác. Những em thấp, nhỏ ngồi trước, những em cao lớn ngồi phía sau. Tôi sắp xen kẽ giữa những học sinh khá, giỏi là những học sinh trung bình, yếu. Đặc biệt là những em nghịch được tôi bố trí ở chỗ tôi dễ quan sát và ngồi cạnh những em hiền ngoan, lễ phép, chăm học để những em này có cơ hội học ở bạn những điều mình chưa có. Bản thân tôi luôn xác định rằng, tìm hiểu nắm vững đối tượng giáo dục không phải là việc làm có thời hạn, chóng vánh trong một, hai ngày, cũng không phải là công việc chỉ được tiến hành trong giai đoạn đầu mới nhận lớp mà phải là công việc thường xuyên, liên tục trong suốt năm học sao cho có thể hiểu học sinh một cách cập nhật, đầy đủ, toàn diện và sâu sắc nhất. 7.2 Giải pháp mới 7.2.1. Xây dựng kế hoạch chủ nhiệm lớp Sau khi đã điều tra kỹ đối tượng học sinh, tôi bắt đầu xây dựng cho mình một kế hoạch chủ nhiệm theo đặc điểm của lớp. Để đảm bảo có một kế hoạch hợp lý, khả thi, khoa học, khi xây dựng kế hoạch chủ nhiệm tôi căn cứ vào những vấn đề sau: Mục tiêu chương trình hành động chung của ngành và cấp học. Mục tiêu, nhiệm vụ, kế hoạch giáo dục của trường. Đặc điểm của lớp chủ nhiệm (bao gồm các đặc điểm về truyền thống, tậ p thể, những mặt khó khăn và thuận lợi cơ bản, hoàn cảnh, điều kiện của số đông học sinh và gia đình học sinh,…). Mục tiêu, kế hoạch công tác của các tổ chức đoàn thể trong trường học. Đặc điểm tình hình của địa phương. Dự báo của giáo viên chủ nhiệm về khả năng phát triển từng mặt của lớp. Kế hoạch chủ nhiệm phải thể hiện tính toàn diện, cụ thể, có trọng tâm, trọng điểm của từng thời gian và từng mặt nội dung giáo dục. Kế hoạch công tác chủ nhiệm được xây dựng theo các thời gian: kế hoạch tuần, tháng, học kỳ và năm học. Sau khi họp đầu năm học, căn cứ vào chỉ đạo của ngành và kế hoạch của nhà trường, tôi đề ra kế hoạch năm cho lớp mình chủ nhiệm. Từ kế hoạch năm, tôi thực hiện phân tích và đưa ra kế 9
hoạch từng tháng. Ở mỗi tháng, theo thời gian từng tuần, tôi vạch ra kế hoạch cụ thể từng tuần học. Trong kế hoạch chủ nhiệm của từng tuần, tôi luôn đưa ra dự kiến thời gian thực hiện từng kế hoạch cụ thể, biện pháp thực hiện và kết quả thực hiện. Kế hoạch chủ nhiệm càng khoa học thì khả năng thực hiện càng cao và vì vậy mà bản kế hoạch này có khả năng quyết định to lớn đối với hiệu quả công tác chủ nhiệm của tôi. 7.2.2 Tổ chức các hoạt động trên lớp học 7.2.2.1. Xây dựng đội ngũ cán bộ lớp và bồi dưỡng em học sinh tích cực Muốn cho ngôi nhà vững vàng, chịu đựng được gió bão thì cái móng nhà phải vững chắc. Lớp học cũng vậy, phải có ban cán sự lớp vững mạnh thì mọi hoạt động, mọi phong trào chắc chắn sẽ thực hiện tốt. Qua một tuần tìm hiểu, ổn định, bước tiếp theo tôi thực hiện ngay việc bình chọn ban cán sự lớp. Vì đây là lực lượng nòng cốt cùng giáo viên chủ nhiệm đôn đốc, nhắc nhở việc thực hiện nề nếp học tập của các bạn trong năm học. Để được ban cán sự “Đầu tàu gương mẫu”, tôi đưa ra tiêu chuẩn lựa chọn là: những em học lực phải đạt giỏi – khá, hạnh kiểm thực hiện đầy đủ, hăng hái tham gia các hoạt động, các phong trào ở lớp, ở trường với tinh thần tự giác, có trách nhiệm cao và điều đặc biệt là những em này luôn được bạn bè tín nhiệm, yêu thương. Để xây dựng đội ngũ cán bộ lớp giáo viên chủ nhiệm tiến hành những công việc sau: * Lựa chọn những học sinh tích cực phân công vào các chức danh trong đội ngũ cán bộ lớp. * Quy định rõ chức năng, nhiệm vụ của từng vị trí trong đội ngũ cán bộ lớp. * Làm rõ nội dung công tác của từng cán bộ lớp và hướng dẫn cụ thể về phương pháp công tác. Trong đó, cần lưu ý hướng dẫn các kỹ năng công tác cơ bản như: cách ghi chép trong sổ ghi chép công tác, kỹ năng điều hành một buổi sinh hoạt lớp, kỹ năng trình bày thuyết phục, vận động, kỹ năng tổ chức hoạt động tập thể, … * Hướng dẫn cho cán bộ lớp tổng kết, khái quát kinh nghiệm qua từng thành công hay thất bại trong hoạt động thực tiễn. * Thường xuyên kiểm tra, đánh giá hoạt động của cán bộ lớp, giúp các em khắc phục khó khăn, động viên kịp thời những cố gắng của các em. 10
Giáo viên chủ nhiệm đang họp với hội đồng tự quản * Xây dựng, củng cố và bảo vệ uy tín của cán bộ lớp trước tập thể. * Không bao che khuyết điểm. Tuyệt đối tránh tạo ra sự đối lập giữa cán bộ lớp với các thành viên trong lớp. Việc tổ chức bình chọn được thực hiện công khai bằng cách cho các em bỏ phiếu tín nhiệm. Sau khi có trong tay danh sách ban cán sự lớp tôi tiến hành họp và phân công nhiệm vụ cụ thể cho từng em theo đúng khả năng của mình. Biết được nhiệm vụ cụ thể của ban cán sự, khi có thắc mắc hay trao đổi về vấn đề gì liên quan đến hoạt động nào thì các bạn trong lớp sẽ trực tiếp gặp gỡ với bạn phụ trách công việc đó nhanh hơn, tiện lợi hơn. + Chủ tịch hội đồng tự quản (Hà Anh): chịu trách nhiệm bao quát chung các hoạt động của lớp, điều khiển chung toàn lớp trong giờ tập trung sinh hoạt, kiểm diện hàng ngày, tổng hợp các báo cáo hoạt động của tổ trong tuần nộp cho giáo viên chủ nhiệm. + Phó chủ tịch hội đồng tự quản (Thùy Trang): nắm tình hình chung phần chuẩn bị bài, truy bài đầu giờ của các tổ hàng ngày, tổng kết điểm thi đua trong tuần. + Phó chủ tịch hội đồng tự quản (Hiếu): quản lý việc thực hiện nội quy lớp, trường, ý thức kỷ luật của học sinh, … 11
+ Trưởng ban văn thể mỹ (lớp phó phong trào): (Huyền Trang): Chịu trách nhiệm giờ hát của lớp, cùng các bạn tham gia các tiết mục văn nghệ, tham gia các phong trào của lớp, ... + Trưởng ban lao động (Hiếu): Chịu trách nhiệm về việc vệ sinh, lao động. + Nhóm trưởng (Châu, My, Thành, Thủy, Minh): Là những thành viên có học lực và năng lực quản lý tốt nhất trong nhóm của mình (Nhóm 4 thành viên, được chia ra từ tổ). Nhóm trưởng có trách nhiệm hướng dẫn điều hành các hoạt động nhóm trong từng giờ học. Giáo viên chủ nhiệm đang cùng học sinh thảo luận theo nhóm Sau đó hằng ngày, hàng tuần, hàng buổi học ban cán sự lớp sẽ tiến hành công việc như sau: Đầu giờ (trước giờ truy bài đầu giờ): kiểm tra những việc như sau: Soạn sách vở theo đúng thời khóa biểu, mang đầy đủ đồ dùng học tập, đi học đúng giờ,… tổ trưởng chấm điểm thi đua trong tuần theo quy định như sau: (vi phạm một nội dung trừ 2 điểm) Trong giờ học: theo dõi các bạn trong tổ thái độ học tập, phát biểu xây dựng bài thì được cộng điểm thưởng như sau: phát biểu xây dựng bài cộng 1 điểm/lần, nói chuyện trong giờ học thì bị trừ 2 điểm/lần. Giáo viên chủ nhiệm chỉ đóng vai trò cố vấn cho các em, định hướng cho các em hoạt động cùng các em tháo gỡ những vướng mắc khi thực hiện công việc. 7.2.2.2. Xây dựng nề nếp lớp học Trong học tập không những chỉ chú trọng rèn luyện cho học sinh bằng nhiều hình thức khác nhau mà còn chú trọng khâu nề nếp ngay từ đầu năm 12
như truy bài đầu giờ, trật tự nghe giảng trong giờ học, trong lớp tổ tự quản kiểm tra bài tập về nhà của các bạn trong tổ ... Vì nề nếp tốt là cực kì quan trọng, nó góp một phần lớn quyết định kết quả học tập của học sinh. Chính vì thế ngay từ đầu năm học giáo viên phải quán triệt nề nếp bằng cách: Cho cả lớp học nội quy lớp học, và mọi quy định của giáo viên. Nội quy của nhà trường. Giáo viên hướng dẫn các em làm quen với kí hiệu của giáo viên để tập trung sự chú ý của học sinh trong khi nghe giảng bài. Ví dụ: Phía trên tay trái góc bảng ghi rõ lớp, sĩ số học sinh, dưới sĩ số là các kí hiệu ở góc bảng: +, B, V, S Chỉ vào + là cả lớp trật tự lắng nghe giáo viên giảng bài. Khi viết kí hiệu B là cả lớp lấy bảng con cá nhân làm bài. Khi viết kí hiệu S là học sinh mở sách, kí hiệu V là lấy vở ra để ghi hoặc làm bài tập tại lớp. Sau khi học sinh làm xong thì giáo viên xoá các kí hiệu đó đi, học sinh sẽ cất sách hoặc vở đi. Thường xuyên giáo dục các em có nề nếp tốt trong mọi hoạt động, sinh hoạt ngoài giờ. Ví dụ: Bắt đầu có trống báo là các em có mặt đầy đủ ở lớp để lớp trưởng, lớp phó, tổ trưởng kiểm tra việc chuẩn bị bài ở nhà sau đó các em ngồi vào truy bài dưới sự chỉ đạo của lớp trưởng, tổ chức cho các em đi vào nề nếp truy bài, tuy giáo viên không có mặt ở lớp các em vẫn làm tốt. Không phó mặc cho cán bộ lớp, giáo viên phải kiểm tra đột xuất 1, 2 bài của học sinh trong mỗi tổ. Áp dụng biện pháp này đỡ tốn thời gian, không chiếm mất giờ dạy mà còn rèn cho học sinh tính tự giác cao, đồng thời hạn chế việc mất trật tự của các em khi chưa vào học. Giao quyền tự quản cho Ban cán sự lớp trong những hoạt động mà các em đã được hướng dẫn để phát huy tính năng động cho học sinh (thể dục giữa giờ, sinh hoạt đội, nhặt rác,…). 13
Học sinh nhặt rác Tuyên dương, nhắc nhở kịp thời với những cá nhân tiến bộ và chưa tiến bộ trong việc thực hiện nề nếp chung của lớp. Ví dụ: Đi học đúng giờ, nghỉ học phải xin phép. Các em đi học mặc đồng phục, vệ sinh cá nhân, để dép đúng nơi quy định,… Từ đó tạo cho các em sự tự giác biết tự lo cho bản thân, tự giác học tập, thi đua để tạo thành tích giữa các thành viên trong lớp và thi đua giữa các khối lớp trong toàn trường. Khi kết hợp chặt chẽ những hoạt động trên thì nề nếp lớp học sẽ đi vào khuôn khổ và điều đó sẽ là một phần quan trọng giúp giáo viên tiến hành các hoạt động học tập dễ dàng hơn. 7.2.2.3. Xây dựng nề nếp xếp hàng vào lớp và khi ra về Học sinh xếp hàng ra về 14
Nề nếp này phải được tiến hành thường xuyên theo từng buổi học. Đây là nề nếp mang tính trật tự, kỉ luật cần được duy trì suốt năm học. Để làm tốt công tác này, tôi đã tiến hành từng bước như sau: Tôi quy định khi các em xếp hàng vào lớp các em đứng thành 2 hàng ứng với 2 tổ (tổ trưởng đứng đầu, tổ phó đứng cuối). Tôi cho các em đánh số thứ tự cho mình trong buổi xếp hàng đầu tiên và yêu cầu học sinh phải nhớ số thứ tự. Khi xếp hàng ra về các em xếp thành hàng một: Chủ tích hội đồng đi đầu hàng, tiếp theo là thành viên tổ 1 và thành viên tổ hai và tổ 3 và phía sau là hai phó chủ tịch hội đồng tự quản. Mỗi khi xếp hàng vào lớp các em chỉ cần nhớ số thứ tự và vị trí của mình mà vào ngay hàng ngũ. Cũng như khi ra về ban cán sự lớp đi xen kẽ như vậy để nhắc nhở các bạn đi cho ngay ngắn, không chen lấn, xô đẩy, đùa giỡn gây mất trật tự, ảnh hưởng đến thi đua của lớp. Bắt đầu từ tháng 11 về sau các em đã quen dần và đi vào nề nếp. Khi việc xếp hàng đã đi vào nề nếp thì thời gian tiến hành sẽ rất nhanh, tốn ít thời gian và không gây mất trật tự trước lớp học. 7.2.2.4. Xây dựng nề nếp chuẩn bị đồ dùng Thường ngày các em thường phải mang tất cả đồ dùng học tập mà các em có đến lớp, đôi lúc cặp không còn chỗ chứa, rất nặng nề so với thể trạng của các em. Nhưng bên cạnh đó còn một số em lại quên mang sách vở đã gây khó khăn cho việc dạy – học. Vì thế tôi từng bước hướng dẫn các em mang sách, vở đúng theo quy định phân môn và thời khóa biểu. Ghi thời khóa biểu dán ngay góc học tập ở nhà. Sách vở học để ngay ngắn, không vức lung tung. Bao và ghi nhãn vở đầy đủ. Cuối mỗi buổi học trước khi về nhà tôi dành vài phút để hướng dẫn các em đem theo sách, vở gì cho ngày mai và gọi học sinh nhắc lại. Dặn học sinh tối học bài xong phải chuẩn bị sách, vở và đồ dùng học tập cho ngày mai. Tránh sáng dậy trễ các em lúng túng nên soạn không đầy đủ . Vào đầu buổi học các tổ trưởng kiểm tra lại, nếu em nào thực hiện không đúng tôi sẽ hướng dẫn lại, sai phạm nhiều lần sẽ báo phụ huynh nhờ sự giúp đỡ. Với các bước thực hiện như trên cho đến học kì một thì các 15