Sáng kiến kinh nghiệm Tiểu học: Một số biện pháp thực hiện ứng dụng công nghệ thông tin vào dạy Toán lớp 3 góp phần nâng cao hiệu quả dạy học

Chia sẻ: Tomjerry004 | Ngày: | Loại File: DOC | Số trang:24

Thêm vào BST

Báo xấu

76
lượt xem 10
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục đích nghiên cứu của đề tài nhằm tìm hiểu về ứng dụng công nghệ thông tin vào môn Toán lớp 3. Tìm hiểu thực trạng khi đưa ứng dụng cụng nghệ thông tin vào giảng dạy môn Toán lớp 3. Đổi mới phương pháp dạy học khi đưa ứng dụng cụng nghệ thông tin vào giảng dạy môn Toán lớp 3 góp phần nâng cao hiệu quả dạy học. Áp dụng dạy học theo mô hình trường học mới VNEN( mức độ 1), lồng ghép dạy tích hợp.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Sáng kiến kinh nghiệm Tiểu học: Một số biện pháp thực hiện ứng dụng công nghệ thông tin vào dạy Toán lớp 3 góp phần nâng cao hiệu quả dạy học

PHẦN I. PHẦN MỞ ĐẦU 1.1. Lý do chọn đề tài , sáng kiến, giải pháp: Ngày nay, khi khoa học công nghệ phát triển thì việc ứng dụng công nghệ thông tin vào tất cả các lĩnh vực là một điều tất yếu. Những thành tựu của khoa học và công nghệ nữa cuối thế kỉ XX và đầu thế kỉ XXI làm thay đổi hình thức và hoạt động kinh tế, văn hoá và xã hội của loài người. Một số quốc gia phát triển đã bắt đầu chuyển từ văn minh công nghiệp sang văn minh thông tin. Các quốc gia đang phát triển tích cực áp dụng những tiến bộ mới của khoa học và công nghệ, đặc biệt là công nghệ thông tin (CNTT) để phát triển và hội nhập. Có thể nói hiện nay, ngành nào nghề nào cũng cần sự hỗ trợ của công nghệ thông tin. Nhờ ứng dụng công nghệ thông tin vào quản lý mà hiệu quả công tác đã tăng lên vượt bậc, những việc to lớn tưởng như không thể mà đã trở thành hiện thực. Cùng với sự phát triển của xã hội, ngành giáo dục cũng mạnh dạn đưa ứng dụng công nghệ thông tin vào dạy học. Đặc biệt năm học này tiếp tục đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin, đổi mới công tác quản lí và xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực”. Đối với ngành giáo dục và đào tạo, công nghệ thông tin được ứng dụng trong công tác quản lý, đưa tin học vào giảng dạy, học tập. Tuy nhiên, so với nhu cầu thực tiễn hiện nay, việc ứng dụng công nghệ thông tin trong giáo dục ở các trường còn rất hạn chế. Chúng ta cần phải nhanh chóng nâng cao chất lượng, nghiệp vụ giảng dạy, không nên từ chối những gì có sẵn mà lĩnh vực công nghệ thông tin mang lại, phải biết cách tận dụng nó, biến nó thành công cụ hiệu quả cho công việc của mình, mục đích của mình. Hơn nữa, đối với giáo dục và đào tạo, công nghệ hông tin có tác dụng mạnh mẽ, làm thay đổi nội dung, phương pháp và phương thức dạy học. Công nghệ thông tin là phương tiện để tiến tới một “xã hội học tập”. Mặt khác, giáo dục và đào tạo đóng vai trò quan trọng thúc đẩy sự phát triển của công nghệ thông tin thông qua việc cung 1
cấp nguồn nhân lực cho công nghệ thông tin. Bộ giáo dục và đào tạo cũng yêu cầu “Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong giáo dục đào tạo ở tất cả các cấp học, bậc học, ngành học theo hướng sử dụng công nghệ thông tin như là một công cụ hỗ trợ đắc lực nhất cho đổi mới phương pháp dạy học ở các môn học”. Bởi vậy, trong năm học 2015 2016, ngành giáo dục xác định phải tiếp tục đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong trường học, làm tăng hiệu quả mà công nghệ thông tin đưa lại trong công tác dạy và học. Công nghệ thông tin có thể ứng dụng cho tất cả các môn học, đặc biệt là các môn có sử dụng nhiều tranh ảnh cho bài giảng. Đối với môn dạy học Toán ở bậc tiểu học ứng dụng công nghệ thông tin được thực hiện trong dạy bài mới, luyện tập, ôn tập và tổ chức trò chơi. Qua việc giảng dạy sử dụng đồ dùng bằng công nghệ thông tin trong dạy học Toán, giáo viên giúp học sinh từng bước phát triển năng lực tư duy, rèn luyện phương pháp và kỹ năng lôgíc, khêu gợi và tập dượt khả năng quan sát phỏng đoán, tìm tòi. Giờ học Toán của các em diễn ra một cách nhẹ nhàng, sinh động, nhằm tích cực hoá các hoạt động nhận thức của học sinh. Dạy học Toán ở tiểu học là một khoa học, một công việc hết sức quan trọng đối với người dạy và người học. Qua sử dụng công nghệ thông tin trong dạy học Toán, học sinh có thêm một công cụ, một chiếc chìa khoá vàng để mở cửa chân trời khoa học. Chính vì thế mà ở các trường học đã thực hiện dạy học môn Tin từ lớp 3 đến 5. Trong nhiều năm qua, việc tổ chức thực hiện đổi mới phương pháp dạy học một cách tích cực, thông qua việc sử dụng ứng dụng công nghệ ở hai khâu cơ bản đó là soạn bài và thực hiện dạy học trên lớp. Bởi vì lẽ đó mà tôi đã mạnh dạn đưa ứng dụng công nghệ thông tin vào trong công tác soạn, giảng. Là giáo viên trực tiếp thực hiện quá trình dạy học ở lớp, tôi đã đúc rút được một số kinh nghiệm cơ bản trong quá trình thực hiện đổi mới phương pháp và ứng dụng công nghệ thông tin trong soạn bài và dạy học trên lớp. Nên tôi đã chọn viết sáng 2
kiến kinh nghiệm: “Một số biện pháp thực hiện ứng dụng công nghệ thông tin vào dạy Toán lớp 3 góp phần nâng cao hiệu quả dạy học”. 1.2. Điểm mới của đề tài, sáng kiến, giải pháp: Điểm mới đề cập trong sáng kiến này là đă đưa ra những biện pháp thực hiện ứng dụng công nghệ thông tin vào dạy học Toán lớp 3 cho học sinh thông qua: Tìm hiểu về ứng dụng công nghệ thông tin vào môn Toán lớp 3. Tìm hiểu thực trạng khi đưa ứng dụng cụng nghệ thông tin vào giảng dạy môn Toán lớp 3. Đổi mới phương pháp dạy học khi đưa ứng dụng cụng nghệ thông tin vào giảng dạy môn Toán lớp 3 góp phần nâng cao hiệu quả dạy học. Áp dụng dạy học theo mô hình trường học mới VNEN( mức độ 1), lồng ghép dạy tích hợp. 1.3 Phạm vi áp dụng của đề tài: Đề tài: “Một số biện pháp thực hiện ứng dụng công nghệ thông tin vào dạy Toán lớp 3 góp phần nâng cao hiệu quả dạy học” được áp dụng trên cơ sở vận dụng những kiến thức kĩ năng đó được học trong chương trình đào tạo liên thông để nghiên cứu giáo dục Tiểu học ở trường tôi đang công tác về vấn đề nâng cao hiệu quả ứng dụng công nghệ thông tin vào dạy học Toán 3. Trong quá trình nghiên cứu đề tài này, tôi đã vận dụng ứng dụng công nghệ thông tin vào dạy học Toán 3 lớp tôi chủ nhiệm và đạt được kết quả khá Mỹ mãn. Được Hội đồng chuyên môn nhà trường đánh giá cao và khuyến khích cần nhân rộng đề tài trong các trường Tiểu học trong toàn huyện, Tỉnh và đăng trên trang Web, giáo án điện tử. 3
PHẦN II. PHẦN NỘI DUNG Quá trình nhận thức của học sinh Tiểu học là từ trực quan sinh động đến tư duy trừu tượng. Bởi vậy các phương tiện trực quan rất cần thiết trong quá trình giảng dạy. Đặt biệt là các phương tiện trực quan sinh động, rõ nét sẽ thu hút được sự chú ý của học sinh. Trong những tiết học có đồ dùng trực quan đẹp, rõ nét học sinh sẽ chú ý đến bài giảng hơn và kết quả là học sinh tiếp thu bài tốt hơn, nhớ lâu hơn. Đối với môn Toán không có nhiều tranh ảnh như các bộ môn khác, nhưng không phải vì thế mà không cần đến ứng dụng. Ngoài bộ đồ dùng dạy và học toán chỉ là những con số, các bài toán và những hình vẽ. Thế nhưng, những con số, những bài toán và những hình vẽ nếu đưa lên màn hình lớn với sự nhấn mạnh bằng cách đổi màu chữ hay gạch chân sẽ có hiệu quả hơn. Chính vì vậy mà việc đưa ứng dụng công nghệ thông tin vào giảng dạy môn Toán là rất cần thiết. 1. Tri giác Tri giác của lứa tuổi học sinh tiểu học thường gắn với hoạt động, với trực quan. Tri giác sự vật cầm, nắm, sờ mó, “ trăm nghe không bằng một thấy”. Vì thế trực quan sinh động giúp các em tri giác tốt hơn. 2. Trí nhớ. 4
Trí nhớ của học sinh tiểu học, nhất là học sinh lớp 3 là trí nhớ trực quan hình tượng, sở dĩ học sinh được học kiến thức bài học đến với các em từ 5 giác quan. Thị giác (nhìn), xúc giác (sờ mó), vị giác (nếm), khứu giác (ngửi), thính giác (nghe). Do đó những hình ảnh trực quan sinh động giúp các em ghi nhớ bài học lâu nhất. Tóm tại: Quá trình nhận thức của học sinh Tiểu học nhất là học sinh lớp 3 rất cần đến những phương tiện trực quan sinh động, chính vì đặc điểm đó mà sử dụng đồ dùng dạy học thông qua công nghệ thông tin đối với học sinh Tiểu học là rất thích hợp. 2.1 Thực trạng của nội dung cần nghiên cứu: Là một xã nằm ở phía Tây của huyện Lệ Thủy, địa bàn khá rộng, dân cư đông . Là một vùng đất không lắm thuận lợi, luôn chịu khắc nghiệt của thiên tai. Đời sống của nhân dân chủ yếu là trồng trọt và chăn nuôi. Tuy thế nhưng kinh tế của xã nhà vẫn phát triển và ổn định có chiều hướng gia tăng.Thu nhập của nhân dân ngày càng được nâng cao. Trường có đội ngủ giáo viên khá đông, có nhiều đồng chí giáo viên dạy giỏi có kinh nghiệm trong giảng dạy. Là một trong những trường có truyền thống hiếu học từ xưa đến nay. Đội ngủ giáo viên nhà trường lôn nêu cao tinh thần đoàn kết, đồng tâm hợp lực thi đua: “ Dạy tốt, học tốt ”. Trường có 15 lớp học với 30 đồng chí giáo viên nhân viên trong biên chế và hợp đồng. 85% giáo viên trong biên chế là Đảng viên. Được sự quan tâm của chính quyền địa phương thầy trò đã vượt qua mọi khó khăn luôn phấn đấu hoàn thành tốt nhiệm vụ của mình. Chính vì lẽ đó mà nhiều năm liền trường được huyện công nhận danh hiệu tập thể tiên tiến và tiên tiến xuất xắc và đạt Chuẩn Quốc gia được BGD công nhận lại sau 5 năm. Một số thuận lợi và khó khăn khi thực hiện ứng dụng công nghệ thông tin ở trường Tiểu học tôi đang công tác là: 5
2.1.1. Về thuận lợi. Trường Tiểu học tôi đang công tác là đơn vị sớm triển khai việc đưa ứng dụng công nghệ thông tin vào đổi mới phương pháp dạy và học.Thực hiện tinh thần chỉ đạo của Bộ giáo dục, Sở và Phòng Giáo dục và Đào tạo Lệ Thủy, trường Tiểu học tôi đang công tác đã phát động phong trào “Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học”, thực hiện soạn bài bằng máy vi tính và tổ chức dạy học sử dụng máy chiếu đa năng, máy chiếu hắt. Đây cũng là một trong những tiêu chí đánh giá mỗi giáo viên trong nhà trường. Được sự quan tâm của các ban ngành, sự ủng hộ của các cấp lãnh đạo và toàn thể phụ huynh trong toàn trường hỗ trợ về cơ sở vật chất cho nhà trường. Trong những năm học vừa qua, trường đã mua được máy chiếu Projector, máy hắt, máy vi tính và nối mạng Internet. Nhà trường luôn tạo điều kiện cho giáo viên học nâng cao trình độ tin học. Thường xuyên tổ chức các lớp tập huấn sử dụng công nghệ thông tin cho giáo viên. Trường còn tổ chức các buổi sinh hoạt chuyên môn, hội thảo về đổi mới phương pháp dạy học cấp trường, liên trường với các chuyên đề về ứng dụng công nghệ thông tin để giáo viên trao đổi kinh nghiệm và học hỏi lẫn nhau. 2.1.2. Về khó khăn: Khó khăn nhất đối với giáo viên ở trường chúng tôi là trình độ tin học của một số đồng chí còn hạn chế, nên việc thiết kế giáo án điện tử rất vất vả và mất nhiều thời gian. Nhà trường luôn tạo điều kiện cho giáo viên đi học để nâng cao trình độ tin học, nhưng thời gian có hạn nên chưa thể đi chuyên sâu tìm hiểu được các kiến thức của tin học để soạn bài theo mong muốn. Một số giáo viên tuổi cao còn lúng túng trong việc soạn bài và thiết kế Slide. Để có được một bài giảng điện tử tốt, giáo viên còn gặp không ít khó khăn trong việc tự đi tìm hình ảnh minh hoạ, âm thanh sôi động, tư liệu dẫn chứng phù 6
hợp với bài giảng. Đây cũng chính là một trong những nguyên nhân mà một số giáo viên còn tránh né việc thực hiện soạn bài, dạy bằng công nghệ thông tin. Giáo viên chỉ ứng dụng công nghệ thông tin khi có nhu cầu. Tức là chỉ có thao giảng, dạy minh họa chuyên đề mới sử dụng và việc làm này chỉ mang tính chất đối phó. Việc thiết kế giáo án điện tử kinh nghiệm chưa nhiều nên việc chọn màu sắc, nền hay phông chữ, chọn hiệu ứng đôi khi chưa phù hợp. Giờ học còn phụ thuộc vào nguồn điện thiếu ổn định của địa phương. Một số giáo viên chưa nhận thức đúng việc ứng dụng công nghệ thông tin vào dạy học, cho rằng đây là việc làm không cần thiết, dẫn đến ý thức tự học còn hạn chế. Trong soạn bài, thiết kế slie giáo viên thao tác còn vụng về không tuân theo thao tác kỹ thuật công nghệ của máy tính. * Về học sinh: Lần đầu các em được làm quen với công nghệ thông tin nên không tránh khỏi những bỡ ngỡ, chỉ quan sát đến cái mà các em thích, chưa phân biệt được trọng tâm yêu cầu của cô đưa ra... + Cơ sở vật chất: * Máy móc, thiết bị: Trong những năm qua, Đảng uỷ,UBND xã và phòng GD&ĐT đã dành nhiều kinh phí cho việc nâng cấp, cung cấp thiết bị máy móc cho nhà trường, tuy nhiên nhu cầu về máy móc thiết bị hiện nay rất lớn nên vẫn chưa đáp ứng đủ cho nhà trường, nhiều máy đã mua, cấp cấu hình thấp. Số lượng máy chiếu qua đầu (Projector) còn quá ít ( 2 máy) không đáp ứng được yêu cầu công việc. * Về phụ huynh. Một số phụ huynh do điều kiện kinh tế quá khó khăn nên chưa quan tâm đến việc học tập của con em mình, thiếu sự động viên và khích lệ kịp thời để các em phấn đấu học tốt hơn. 7
2.1.3. Khảo sát chất lượng Ngay từ đầu năm học, tôi tiến hành kiểm tra việc nắm kiến thức và kĩ năng vận dụng về môn Toán theo hình thức phỏng vấn và làm bài trên giấy khi học sinh chưa được học các tiết dạy có sử dụng công nghệ thông tin. Kết quả như sau: Điểm KT khảo Tổng Điểm Điểm Điểm Điểm Ghi chỳ đầu năm học số HS 910 7 8 5 6 dưới 5 SL % SL % SL % SL % 28 5 17, 7 25, 11 39, 5 17, 8 0 4 8 Xuất phát từ thực trạng nêu trên, là người giáo viên trực tiếp giảng dạy lớp 3 tôi mạnh dạn thực hiện một số biện pháp ứng dụng công nghệ thông tin vào dạy học nói chung và dạy học môn Toán lớp 3 nói riêng nhằm đưa chất lượng dạy học của lớp, của nhà trường ngày một đi lên. 2.2.Một số biện pháp nhằm ứng dụng công nghệ thông tin vào dạy học Toán lớp3 2.2.1 Biện pháp 1; Sáng tạo trong ý tưởng thiết kế bài dạy. Để có một tiết học thực sự hứng thú, lôi cuốn HS, Giáo viên phải nghiên cứu kỹ mục tiêu bài học bám sát chuẩn kiến thức kĩ năng để thiết kế bài dạy theo ý tưởng của mình, phù hợp với thực tế lớp học giúp học sinh tiếp thu bài tốt hơn. Ví dụ 1: Bài toán giải bằng hai phép tính (sách giáo khoa trang 50). Trong phần giải toán: “ Bài toán giải bằng hai phép tính” chiếm một phần tương đối lớn trong chương trình Toán 3. Để hình thành về cách giải và cách trình bày bài giải bằng hai phép tính ngay từ tiết đầu tiên không dễ. Nên từ hình vẽ trong sách giáo khoa GV có thể thiết kế các hình ảnh động để cho HS quan sát, để HS dễ hình dung, dễ nhận ra bản chất của bài toán: Hình ảnh 1: Hàng trên có 3 cái kèn. Hình ảnh 2: Hàng dưới có nhiều hơn hàng trên 2 cái kèn ( 5 cái kèn). 8
Slide minh hoạ: Qua quan sát một cách trực tiếp hình ảnh động, âm thanh vui nhộn học sinh thấy ngay được là muốn tìm số kèn hàng dưới thì ta phải vận dụng cách giải của bài toán “ nhiều hơn”, từ đó HS có thể dễ dàng tìm được số kèn ở hai hàng. Ví dụ 2: Bài: Giảm đi một số lần ( sách giáo khoa trang 37). Để HS biết cách thực hiện giảm một số đi một số lần và vận dụng vào giải toán. Ở ví dụ để hình thành kiến thức, thay bằng việc cho HS quan sát ở sách giáo khoa, GV sẽ xây dựng Slide hình ảnh động: Hình ảnh 1: Hàng trên có 6 con gà. Hình ảnh 2: Hàng dưới có 2 con gà. Slide minh hoạ: 9
Qua quan sát những hình ảnh động trên màn hình, HS sẽ dễ hình dung, đặt được bài toán phù hợp với tranh, từ đó các em không những biết cách giảm một số đi một số lần mà còn phân biệt rõ giảm đi một số lần với giảm đi một số đơn vị. Đặc biệt đối với loại bài luyện tập thực hành, nếu để nguyên những hình ảnh tĩnh, bài toán, chữ số ở sách giáo khoa thì học sinh dễ nhàm chán, không phát huy được tính cực sáng tạo nên tôi đã sưu tầm tranh ảnh để động cho học sinh quan sát từ đó HS giải toán đúng, nhanh và hiểu được thực tế cuộc sống thông qua bài học. Ví dụ: Luyện tập ( sách giáo khoa trang 32). Bài tập 3: trang 32 ( Mỗi lọ hoa có 7 bông hoa. Hỏi 5 lọ hoa như thế có bao nhiêu bao nhiêu bông hoa?). 10
2.2.2Biện pháp 2: Tạo các Slide trò chơi tạo hứng thú cho HS học tập. Đối với bộ môn Toán, ngoài sử dụng phần mềm Power Point tôi còn sử dụng phần mềm VioLet vào phần luyện tập dưới dạng trò chơi, tạo sự hứng thú không khí học tập thoải mái cho học sinh. Một số bài tập ở sách giáo khoa tôi đưa về hình thức trò chơi để giúp các em hứng thú khi học. Ví dụ: Ở bài: “Các số có năm chữ số” Trang 143(Toán 3): Để củng cố cách đọc các số có năm chữ số, tôi tổ chức cho các em thi đọc số đúng, cách chơi như sau: Tôi chia lớp thành 2 đội chơi, với 6 ô cửa cho trước, mỗi ô là mỗi số, mỗi đội có 3 lượt chọn và đọc số, khi tự chọn mở ô cửa nào thì chỉ cần “kic” chuột vào ô cửa đó số của ô cửa đó xuất hiện, nhiệm vụ của đội chơi là đọc số của ô cửa đã lựa chọn trong thời gian 30 giây, nếu đọc đúng, màn hình sẽ hiện lên bông hoa điểm 10, kèm theo những tiếng vỗ tay, nếu đọc sai sẽ hiện lên dòng chữ: “ Rất tiếc bạn đọc sai rồi”. Tương tự cho hết các ô cửa. Thi đọc số 1 12 785 3 36 501 5 84 923 2 99 999 4 47 500 6 37 920 7 89 968 8 70 000 9 65 105 ĐỘI A ĐỘI B Ví dụ: Bài tập 2 Trang 39 (Toán 3): Trò chơi này tôi sử dụng phần mềm Violet cùng với những bông hoa từ một mặt có ghi các chữ cái a, b, c, d, mặt kia ghi các số 1, 2, 3, 4 cho học sinh chơi dưới dạng bài tập trắc nghiệm. Phần thứ nhất trong trò chơi là phép tính a của bài tập 2: Tìm m, biết 12 : n = 2 ( trang 39). Với bài tập này tôi đưa ra 3 đáp án ( 1 đáp án đúng và 2 đáp án sai). Đầu tiên tôi giới thiệu cách chơi cho học sinh biết: n có 3 đáp án trong đó có 1 đáp án 11
đúng và 2 đáp án sai, học sinh tìm ra đáp án nào đúng thì giơ thẻ có chữ cái ở trước đáp án đó. Tôi cho học sinh suy nghĩ trong vòng 1 phút rồi gõ hiệu lệnh cho HS giơ thẻ. Sau khi học sinh giơ thẻ tôi kiểm tra kết quả ( hoặc cho 1 học sinh lên kiểm tra kết quả): Tích vào 1 trong 3 đáp án rồi kích chuột vào chỗ kết quả. Nếu tích vào đáp án đúng thì trên màn hình sẽ hiện lên bông hoa thì cười rất tươi và kèm theo tiếng vỗ tay trên loa. Còn nếu tích vào đáp án sai thì bông hoa ủ rũ. Nếu muốn tích vào đáp án khác thì kích chuột vào chữ làm lại, rồi làm như trên. n n nb n n Tương tự như cách làm như trên, tôi tổ chức cho các em chơi tiếp các bài tập b, c, d còn lại. Khi chơi trò chơi này tôi thấy học sinh rất thích và tìm kết quả nhanh, đúng, rất ít học sinh tìm sai. Những học sinh tìm kết quả sai là do nhầm lẫn. Sau khi kiểm tra kết quả có thể cho học sinh nhận xét: Nêu cách làm hoặc nêu lí do vì sao bạn tìm kết quả sai. Để phần trò chơi luôn hấp dẫn trong các tiết học tôi có thể đổi tên trò chơi;“ Thử tài đoán nhanh” hoặc“ Nêu nhanh kết quả?”... 12
2.2.3Biện pháp 3: Dạy ứng dụng công nghệ thông tin giúp học sinh nắm kiến thức, kỹ năng Toán. Công nghệ thông tin sẽ giúp giáo viên tiết kiệm được không ít thời gian cho rất nhiều thao tác, từ việc kẻ vẽ hình hay hình thành một số kiến thức về phép tính cộng, trừ, nhân, chia số tự nhiên hay các dạng toán giải. Thông qua việc bấm phím, di chuyển chuột, giáo viên dễ dàng giúp học sinh tiếp thu được những kiến thức, kỹ năng cần thiết của bài dạy. Ví dụ: Bài “Phép nhân 7” Giáo viên yêu cầu học sinh quan sát trên màn hình để lập bảng nhân 7 (Hoạt động nhóm) Bảng nhân 7 7 được lấy 1 lần, ta viết: 7 1 = 7 7 1 = 7 7 2 = 14 7 được lấy 2 lần, 7 3 = 21 ta có: 7 4 = 28 7 2 = 7 + 7 = 14 7 5 = 35 Vậy: 7 2 = 14 7 6 = 42 7 7 = 49 7 được lấy 3 lần, ta có: 7 8 = 56 7 3 = 7 + 7 + 7= 21 7 9 = 63 7 10 = 70 Vậy: 7 3 = 21 w w w . t h e m e g a l le r y . com Hình ảnh 1: Một tấm bìa có 7 chấm tròn: 7 chấm tròn được lấy 1 lần. ( HS lập được phép nhân: 7 x 1 = 7 ) Hình ảnh 2: Hai tấm bìa, mỗi tấm có 7 chấm tròn xuất hiện. (HS tương tự lập phép nhân: 7 x 2 = 14) Hình ảnh 3: Có 3 tấm bìa, mỗi tấm có 7 chấm tròn xuất hiện: (H tương tự lập phép nhân: 7 x 3 = 21)... 13
2.2.4 Biện pháp 4: Kết hợp với giáo viên Tin học và Âm nhạc làm việc nhịp nhàng. Trong các buổi sinh hoạt chuyên môn tôi thường xuyên đề xuất những khó khăn trong quá trình thực hiện (chọn và đưa ra những bài dạy cần sử dụng máy và những nội dung nào khó khi vào Slide) từ đó kết hợp với giáo viên Âm nhạc để đưa vào bài dạy những âm thanh tự nhiên, quen thuộc, gần gũi với các em hàng ngày như tiếng gà gáy, tiếng vịt bơi, tiếng chim hót … Âm thanh là cần thiết nhưng hình ảnh động cũng không kém phần quan trọng. Vì vậy ngay từ khi mới tập ứng dụng công nghệ thông tin vào soạn giảng, chúng tôi đã phối kết hợp với giáo viên tin học xây dựng bài dạy sao cho có hình ảnh động( phông, nền, hiệu ứng) phù hợp giúp học sinh tri giác cụ thể, trọng tâm. Vì vậy trong quá trình thiết kế bài dạy chúng tôi cùng nhau bàn bạc để đưa ra những hình ảnh và âm thanh phù hợp với nội dung kiến thức của bài học. 1.2.5 Biện pháp 5: Giáo viên có kế hoạch bồi dưỡng tin học cho bản thân để khắc phục được những tình huống do sự cố máy móc khi dạy. Muốn vận dụng công nghệ thông tin tốt đạt hiệu quả cao, bản thân tôi luôn nhận thức được cần phải có kế hoạch bồi dưỡng tin học cho bản thân bằng cách tự tìm tòi, tham khảo các tài liệu có liên quan và trực tiếp học hỏi những đồng chí có kinh nghiệm trong soạn bài trên máy. Ví dụ: Khi chẳng may bấm quá hình ảnh thì khôi phục bằng cách nào? Hay chọn phông, nền, kiểu bay, hiệu ứng như thế nào là phù hợp? Giáo án đã hoàn thiện muốn thêm chữ để minh họa thì làm như thế nào ?... 2.2.6 Biện pháp 6: Khai thác các phần mềm đã có để ôn tập, hệ thống kiến thức cho học sinh. Công nghệ thông tin không chỉ được ứng dụng trong quá trình dạy bài mới, luyện tập và tổ chức trò chơi, hiện nay có các phần mềm về “ôn tập”, “cùng vui học 14
toán” ...Tôi đã sử dụng một số nội dung của các phần mềm này để hệ thống kiến thức và ôn tập cho HS trong các buổi ôn bài. Thông qua công cụ sinh động hoc sinh rất hào hứng và hệ thống kiến thức tốt hơn. 2.2.7 Biện pháp 7. Các điều kiện tối thiểu trong soạn bài vào Slide. 1. Cần chọn phong chữ, màu chữ, phong nền, màu nền cho phù hợp. Không nên chọn màu sắc tối, nhợt nhạt sẽ không gây được sự chú ý của học sinh. Không nên chọn màu sắc quá lòe loẹt, hoặc quá nhiều màu sắc trong một Slide nhìn sẽ rối mắt. 2. Chỉ đưa những kiến thức trọng tâm của bài vào Slide.3. Nên chọn hiệu ứng đổi màu hoặc gạch chân cho kiến thức cần nhấn mạnh chứ không nên chọn hiệu ứng quá sinh động làm cho học sinh chỉ chú ý xem các hiệu ứng không chú ý đến kiến thức của bài. 4. Khi chuyển trang cũng nên chọn hiệu ứng phù hợp, không nên chọn hiệu ứng quá nhanh hay quá chậm hoặc quá sống động ảnh hưởng đến sự tập trung vào bài học của học sinh. 5. Khi sử dụng phần mềm Violet cần chọn bài toán phù hợp với nội dung kiến thức của bài để học sinh chơi trò chơi. Không nên chọn bài quá khó, bởi vì phần trò chơi này học sinh làm bài tập trắc nghiệm trong thời gian ngắn. Đề bài nên thiết kế ở phần mềm Microsoft OfficeW..., chọn màu cho phù hợp, chụp ảnh rồi mới đưa vào Violet. Bởi phần mềm Violet phông chữ nhỏ, chỉ có màu đen. 2.2.8 Biện pháp 8: Khai thác các nguồn tài nguyên mạng phục vụ cho công tác dạy học và giáo dục. Ngoài việc soạn và thiết kế bài giảng, hiện tại những hình ảnh minh họa cho các nội dung dạy học tương đối nhiều trên Internet. Điều này cũng đồng nghĩa với việc giáo viên cần biết cách thức truy cập Internet để lấy thông tin.Tuy nhiên, không phải hình ảnh nào lấy từ Internet đều đúng và sử dụng được cả, giáo viên cần xử lý màu sắc, cắt xén ảnh, các đoạn phim, đoạn nhạc... theo ý đồ của người thực hiện. 15
Hơn nữa thông qua nguồn tài nguyên sẵn có của máy vi tính mỗi giáo viên chúng ta có thể truy cập mạng để tìm kiếm thông tin, tìm kiếm tài nguyên trên Internet nhằm nâng cao nhận thức của mình. 2.3 Hiệu quả của sáng kiến, giải pháp: Công nghệ thông tin đã và đang có những đóng góp đa dạng và quan trọng vào quá trình dạy và học. Công nghệ thông tin có thể hỗ trợ công tácc giảng dạy và nâng cao chất lượng các hoạt động học tập cho hiệu quả hơn, tạo ra nhiều phương pháp tiếp cận học tập, bảo đảm sự tiếp cận với chương trình dạy và học. Với sự hỗ trợ của máy tính, mạng Internet, học sinh có điều kiện tiếp xúc với các chương trình giảng dạy đa phương tiện: thí nghiệm mô phỏng, hình ảnh động, các phần mềm hỗ trợ vẽ hình các VIDEO trực quan…Công nghệ thông tin có thể cải thiện việc đánh giá quá trình dạy và học bằng cách đưa ra những phân tích và phản hồi nhanh chóng và bằng cách hỗ trợ giáo viên sử dụng những đánh giá của học sinh để cải tiến chương trình giảng dạy. Những thông tin phản hồi tích cực được thiết kế cho các phản ứng riêng của học sinh, từ đó đưa ra các đánh giá chính xác về cách tiếp cận và vận dụng tri thức mới. Qua quá trình thực hiện dạy Toán lớp 3A thông qua việc sử dụng công nghệ thông tin tôi đã đạt được kết quả thành công nhất định. Học sinh nắm chắc kiến thức bài học, vận dụng làm Toán nhanh, đam mê, thích học hơn so với những tiết học không sử dụng công nghệ thông tin. Kết quả đạt được thông qua bảng kết quả sau: Điểm kiểm tra Tổng Điểm Điểm Điểm Điểm Ghi chỳ địnhkì cuối năm số HS 910 7 8 5 6 dưới 5 SL % SL % SL % SL % 28 42, 14 50 12 2 7,1 0 / 9 16
PHẦN III. PHẦN KẾT LUẬN 3.1 Ý nghĩa của đề tài, sáng kiến, giải pháp: Ứng dụng công nghệ thông tin trong giáo dục đào tạo là một yêu cầu cấp thiết của chiến lược phát triển giáo dục của Đảng ta. Dạy học bằng công nghệ thông tin tạo rất nhiều điều kiện thuận lợi cho giáo viên thực hiện sự nghiệp “trồng người” của mình. Nhưng để có những bài giảng điện tử tốt, phù hợp thì giáo viên phải chịu khó tìm hiểu, làm quen với cách giảng bài mới này. Từ thực tiễn đó làm và kết quả đạt được trong năm học vừa qua, tôi nhận thấy rằng để làm tốt nâng cao hiệu quả ứng dụng cụng nghệ thụng tin trong dạy học Toán cần thực hiện tốt một số biện pháp sau : Một là: Thiết kế bài dạy của giáo viên được đầu tư nhiều về thời gian, suy nghĩ về kiến thức, lựa chọn các hình ảnh phù hợp cho bài dạy. Hai là: Biết sử dụng phần mềm trình diễn PowerPoint. Ba là: Có khả năng sử dụng một số phần mềm chỉnh sửa ảnh, làm các ảnh động, cắt,chuyển các file âm thanh, phim ... Giáo viên phải nắm được cách thiết lập các hiệu ứng để làm cho bài giảng sinh động, mang lại không khí học tập, giảng dạy nhẹ nhàng, mới mẻ. 17
Bốn là : Giáo viên phải tuân thủ thao tác kĩ thuật của công nghệ máy tính khi sử dụng chứ không thể tùy tiện. Năm là: Người giáo viên phải biết sử dụng máy tính cũng như sử dụng máy chiếu với các thao tác thành thạo để có thể thực hiện chủ động công nghệ thong tin vào các hoạt động dạy học. Sáu là : Phải phối kết hợp chặt chẽ với giáo viên Tin học và Âm nhạc để xây dựng ý tưởng của bài dạy. Tìm tòi sáng tạo cách dạy, cách học tạo sự hứng thú tiếp thu bài . Bảy là: Biết cách truy cập Internet. Thông qua mạng Intenet giáo viên có thể tham khảo được rất nhiều giáo án hay, sáng kiến tốt để phục vụ công tác dạy học và giáo dục của mình. Tám là: Khai thác các nguồn tài nguyên mạng phục vụ cho công tác dạy học và giáo dục. Công nghệ thông tin là phương tiện, công cụ tốt nhất để đổi mới phương pháp dạy học, giáo viên cần phải có niềm đam mê thật sự với việc vận dụng công nghệ thông tin vào quá trình dạy học, luôn sáng tạo trong sử dụng. Tuy nhiên, giáo viên cần lưu ý khuynh hướng lạm dụng công nghệ thông tin, thoát li hẳn phấn trắng, bảng đen. Chỉ nên sử dụng đúng, đủ, linh hoạt với đối tượng, mục đích cụ thể của mình. 3.2, Kiến nghi, đề xuất: Để nâng cao chất lượng hiệu quả giáo dục đào tạo nói chung, chất lượng dạy học ứng dụng công nghệ thụng tin vào quá trình dạy học tôi mạnh dạn đề xuất: + Đối với giáo viên: Tăng cường học tập bồi dưỡng chuyên môn về sử dụng công nghệ thông tin để vận dụng thành thạo, linh hoạt hơn trong quá trình dạy học. + Đối với Ban giám hiệu nhà trường: 18
Tham mưu đắc lực với chính quyền địa phương cần quan tâm đầu tư hơn nữa cho nhà trường nguồn kinh phí, trang cấp thêm một số máy tính, Projector, máy chiếu hắt, để giáo viên chúng tôi thường xuyên được dạy bằng giáo án điện tử nhằm nâng cao chất lượng dạy và học trong từng tiết học. + Đối với phòng giáo dục : Thường xuyên mở các lớp tập huấn, bồi dưỡng về ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học để chúng tôi có điều kiện học hỏi, nâng cao trình độ. Cung ứng thêm một số tài liệu có liên quan đến ứng dụng cụng nghệ thông tin và sử dụng công nghệ vào giảng dạy để giáo viên tiện nghiên cứu. Tạo mọi điều kiện để các trường trong huyện có thể trao đổi học hỏi kinh nghiệm lẫn nhau trong dạy học. Tạo sự liên thông giáo dục trong hệ thống các trường tiểu học. Tóm lại: Nền giáo dục với vị trí là quốc sách hàng đầu, đảm bảo mục tiêu nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài. Con đường cơ bản đào tạo, bồi dưỡng các thế hệ con người có đủ bản lĩnh để đưa dân tộc chúng ta vượt qua những nguy cơ tụt hậu so với phát triển cao trong thời đại bùng nổ công nghệ thông tin. Việc nâng cao chất lượng giáo dục trong giai đoạn hiện nay là vấn đề bức thiết và quan trọng, để có được chất lượng giáo dục thực sự hơn ai hết người làm công tác giáo dục cần phải thực hiện đổi mới phương pháp dạy học. Để đổi mới phương pháp dạy học một cách triệt để, vận dụng phương tiện, đồ dùng dạy học hiện có và làm thêm một số đồ dùng dạy học phù hợp với điều kiện địa phương, chúng ta phải biết thực hiện đổi mới phương pháp bằng các phương tiện dạy học hiện đại như vận dụng công nghệ thông tin trong soạn giáo án và dạy học trên lớp. Từ đó giúp học sinh hứng thú hơn trong học Toán và các môn học khác. Đưa ứng dụng cụng nghệ thụng tin vào dạy Toán lớp 3 vào dạy học tuy có khó khăn và mất nhiều thời gian, nhưng hiệu quả đưa lại rất cao. Những tiết dạy có sử dụng công nghệ thông tin sẽ gây hứng thú cho học sinh học tập, làm cho tiết học nhẹ nhàng và hiệu quả hơn. Tuy nhiên để có một giáo án điện tử phải có thời gian, có ý 19
tưởng từ trước, chứ không thể đến giờ lên lớp mới chuẩn bị. Bởi vậy, đòi hỏi người giáo viên luôn dành nhiều thời gian cho công việc nghiên cứu và soạn bài. Trên đây là một số biện pháp mà tôi đã thực hiện có hiệu quả về “Ứng dụng công nghệ thông tin vào dạy học Toán 3” nhằm góp phần nâng cao hiệu quả dạy học. Tác động của CNTT đối với quỏ trỡnh dạy và học cũn phụ thộc vào nhiều yếu tố và trong từng điều kiện cụ thể. CNTT cũng có thể không có tác dụng gỡ hoặc thậm chớ cú những ảnh hưởng bất lợi. Bởi vỡ CNTT khụng phải là “biến trung tõm” trong quỏ trỡnh cải tiến chất lượng giáo dục. Hơn nữa, hiệu quả của nó đối với giáo viên và học sinh cũn phụ thuộc rất quan trọng vào việc nú được ứng dụng như thế nào đối với các chương trỡnh giảng dạy, hướng dẫn và đánh giá. Tác động lớn nhất của CNTT đối với kết quả học tập của học sinh được ghi nhận trong những trường hợp khi việc sử dụng công nghệ thông tin phù hợp với nội dung giảng dạy và với việc đánh giá về kết quả dự kiến. Dù các thầy cô là một người không chuyên về tin học 20