Sáng kiến kinh nghiệm Tiểu học: Một số giải pháp giáo dục đạo đức cho nhóm học sinh chưa ngoan ở lớp 3

Chia sẻ: Tomjerry004 | Ngày: | Loại File: DOC | Số trang:23

Thêm vào BST

Báo xấu

31
lượt xem 4
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục đích nghiên cứu của đề tài nhằm đề xuất một số biện pháp giáo dục đạo đức nhằm nâng cao chất lượng đạo đức, phát triển phẩm chất tốt đẹp cho học sinh tôi đang làm công tác chủ nhiệm lớp, bên cạnh đó trang bị cho học sinh lớp 4 những kiến thức về các chuẩn mực hành vi đạo đức và các khái niệm đạo đức thông qua môn Đạo đức, các môn học khác, thông qua công tác giảng dạy của giáo viên và các hoạt động ngoài giờ lên lớp để giúp các em đánh giá các hoạt động của bản thân về đạo đức.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Sáng kiến kinh nghiệm Tiểu học: Một số giải pháp giáo dục đạo đức cho nhóm học sinh chưa ngoan ở lớp 3

1. PHẦN MỞ ĐẦU 1.1. Lý do chọn đề tài: ̀ ương giao viên chu nhiêm v Trong nha tr ̀ ́ ̉ ̣ ừa la ng ̀ ươi th ̀ ực hiên toan bô kê ̣ ̀ ̣ ́ ̣ ̣ ̣ ̣ ́ ̣ ̣ ưa đam nhiêm công tac giao duc tâp thê l hoach day hoc môt sô môn hoc, lai v ̀ ̉ ̣ ́ ́ ̣ ̣ ̉ ớp. ̀ ̣ ̣ ̉ ̣ ̣ ớn trong viêc giao duc, ren Vi vây, giao viên chu nhiêm co vai tro, trach nhiêm l ́ ́ ̀ ́ ̣ ́ ̣ ̀ ̣ ̣ luyên hoc sinh, hinh thanh cho cac em nh ̀ ̀ ́ ưng nhân cach m ̃ ́ ới, từ đo giup cac em ́ ́ ́ ̃ ̣ ược nhưng tri th linh hôi đ ̃ ưc, ki năng sông cho ban thân. Giup cac em biêt khăc ́ ̃ ́ ̉ ́ ́ ́ ́ ̣ ̉ ̣ phuc kho khăn đê hoan thiên "Đ ́ ̀ ức, tri, thê, my", trang bi cho minh nh ́ ̉ ̃ ̣ ̀ ưng kiên ̃ ́ thưc, ki năng sông cân thiêt đê tiêp tuc phat triên. ́ ̃ ́ ̀ ́ ̉ ́ ̣ ́ ̉ Ở Tiêu hoc, l ̉ ̣ ưa tuôi cac em ch ́ ̉ ́ ưa nhân th ̣ ưc đ ́ ược sâu săc moi vân đê va ́ ̣ ́ ̀ ̀ mục tiêu giáo dục Tiểu học la nh ̀ ằm giúp học sinh hình thành những cơ bản ban đầu cho sự phát triển đúng đắn và lâu dài về đạo đức, trí tuệ, thể chất, thẩm mĩ và các kỹ năng cơ bản để tiếp tục học trung học cơ sở. Trong khi đo, nhân cách con ng ́ ười la ̀bao gồm tri thức cộng với các chuẩn mực quy tắc điều chỉnh ứng xử trong tất cả các mối quan hệ trong xã hội mà ta thường gọi đó là đạo đức. Trong quan điểm giáo dục của chúng ta hiện nay sản phẩm cần đạt của giáo dục là “đức, trí, thể, mỹ”. Đạo đức luôn luôn đặt lên hàng đầu trong quá trình hình thành nhân cách của con người. Chính vì vậy, việc giáo dục đạo đức cho con người trong xã hội nói chung, trong nhà trường nói riêng là một vấn đề rất quan trọng và là chiến lược giáo dục trong suốt quá trình đào tạo. Thực trạng trong các nhà trường hiện tượng vô lễ, nói tục chửi bậy ngày một tăng, học sinh mất đi những chuẩn mực đạo đức cần có, chất lượng học tập giảm, hiện tượng lười học, chán học phổ biến, truyền thống tôn sư trọng đạo không còn như lúc trước. Ngoài xã hội xuất hiện nhiều tiêu cực, tệ nạn xã hội gia tăng và tràn lan khắp mọi nơi. Có những gia đình cha mẹ mãi chạy theo 1
cơn lốc xoáy của kinh tế thị trường, bị cuốn theo tiền tài danh vọng mà quên đạo lý đạo đức truyền thống cần được tôn vinh. Trẻ em hôm nay là đất nước ngày mai, chúng ta không muốn con cháu chúng ta mai sau, đất nước chúng ta mai sau mất đi những nét đẹp văn hóa mà cha ông đã vun đắp hàng ngàn năm qua nếu chỉ chú trọng vào giáo dục “trí dục” mà xem nhẹ giáo dục “đức dục” thì xã hội sẽ ra sao. Lúc sinh thời Chủ tịch Hồ Chí Minh có nói: “Hiền dữ phải đâu là tính sẵn Phần nhiều do giáo dục mà nên”. Học sinh tiểu học là độ tuổi đang hình thành phát triển dần về nhân cách, sự nhận thức về tri thức và đạo đức còn rất hạn chế. Các em chưa có thói quen học tập và sinh hoạt đúng giờ, chưa biết nhận lỗi và sửa lỗi, ăn mặc chưa thật gọn gàng, thiếu sạch sẽ, học tập chưa chăm chỉ, chưa có thói quen giúp đỡ người khác.... Do đó, việc hình thành ý thức đạo đức cho trẻ ngay từ bậc học nền tảng này có ý nghĩa vô cùng quan trọng, cần thiết, quyết định đến sự hình thành nhân cách sau này cho các em. Chính vì lẽ đó, Bên cạnh việc giảng dạy nâng cao chất lượng, các trường học luôn quan tâm đến việc giáo dục đạo đức cho học sinh nên hầu hết học sinh chăm ngoan, lễ phép, thực hiện tốt các quy định của người học sinh. Tuy vậy, do nhiều yếu tố tác động dẫn đến vẫn còn một bộ phận học sinh chưa ngoan nếu không có biện pháp giáo dục kịp thời, phù hợp thì sẽ dẫn đến hư hỏng. Đây là vấn đề đặt ra, là mối quan tâm của những người làm công tác giao viên chu ́ ̉ ́ Chính vì lí do đó, tôi chọn đề tài sáng kiến kinh nghiệm : “Một số ̣ ơp. nhiêm l giải pháp giáo dục đạo đức cho nhóm học sinh chưa ngoan ở lơp 3 ́ ”. 1.2. Điểm mới của đề tài: 2
Trên cơ sở điều tra chất lượng giáo dục đạo đức của học sinh lớp tôi phụ trách, để tìm hiểu nguyên nhân trực tiếp và gián tiếp ảnh hưởng đến chất lượng giáo dục đạo đức cho học sinh lớp 4. Từ đó đề xuất một số biện pháp giáo dục đạo đức nhằm nâng cao chất lượng đạo đức, phat triên phâm chât tôt đep cho hoc ́ ̉ ̉ ́ ́ ̣ ̣ ̉ ̣ ơp, bên canh đo trang b sinh tôi đang lam công tac chu nhiêm l ̀ ́ ́ ̣ ́ ị cho học sinh lớp 4 những kiến thức về các chuẩn mực hành vi đạo đức và các khái niệm đạo đức thông qua môn Đạo đức, các môn học khác, thông qua công tác giảng dạy của giáo viên và các hoạt động ngoài giờ lên lớp để giúp các em đánh giá các hoạt động của bản thân về đạo đức. Đề tài về vấn đề giáo dục đạo đức cho học sinh lớp 4 ở trường Tiểu học được rất nhiều các học giả nghiên cứu nhưng ở phạm vi tổng quát dành cho học sinh tiểu học nói chung ở các vùng miền khác nhau nhưng nó chưa thực sự phù hợp với đặc thù của trường nơi tôi đang công tác. Là trường Tiểu học thuộc vùng khó khăn, kinh tế còn chậm phát triển, dân trí con thấp. Nhiều gia đình lo làm kinh tế mà chưa quan tâm đến việc học tập, giáo dục con cái nên việc phối hợp giáo dục tay ba “Nhà trường Gia đình Xã hội” còn thiếu tích cực. Để việc giáo dục đạo đức cho học sinh đạt kết quả như mong muốn thì cần có những biện pháp sát thực, cụ thể, phù hợp với đặc thù của đơn vị mình. Những sáng kiến trong đề tài của tôi đã mang lại nhiều hiệu quả trong việc giáo dục đạo đức cho học sinh lớp 4 nói riêng và học sinh trường tôi nói chung. Với những biện pháp tích cực này, nếu được áp dụng phù hợp ở các trường bạn chắc chắn sẽ đưa lại hiệu quả thiết thực. 1.3. Phạm vi áp dụng của để tài: Trong điều kiện thời gian cho phép, tôi chỉ nghiên cứu vấn đề này trong các mặt sau: Thực trạng đạo đức của học sinh lớp 4 tôi giảng dạy. 3
Biện pháp giáo dục đạo đức cho học lớp 4 đạt nhiều hiệu quả. Các dẫn chứng minh họa cách giáo dục đạo đức cho học sinh. 2. PHẦN NỘI DUNG 2.1. Thực trạng giáo dục đạo đức cho học sinh lớp 3: a) Thuận lợi: Được sự chỉ đạo sát sao chi bộ và ban giám hiệu nhà trường nên luôn tạo điều kiện thuận lợi cho tôi hoàn thành các công việc được giao. Bên cạnh việc giáo đạo đức cho học sinh qua các tiết dạy chính khóa, nhà trường đã thường xuyên tổ chức sinh hoạt như chào cờ đầu tuần, sinh hoạt lớp để nêu gương người tốt việc tốt cho học sinh noi theo, nhắc nhở uốn nắn kịp thời những thiếu sót để các em tiên tiến bộ. Hầu hết học sinh là con nông dân, lao động chất phác; sống xa trung tâm huyện thị nên ít tiếp xúc với môi trường nhạy cảm nên biết vâng lời, lễ phép, chăm ngoan. Giáo viên là người đã giảng dạy lâu năm ở trường nên phần nào nắm được tình hình địa phương, đặc điểm của phụ huynh học sinh và đã có kinh nghiệm trong công tác chủ nhiệm lớp, giảng dạy và giáo dục học sinh. Hầu hết học sinh lớp 4 tôi phụ trách ngây thơ, hồn nhiên, biết vâng lời, chăm ngoan. 4
Hầu hết phụ huynh học sinh nhiệt tình, luôn sát cách cùng nhà trường thực hiện tốt công tác giáo dục. b) Những khó khăn: Các em học sinh hầu hết là con em nhân dân lao động ở địa phương nền kinh tế chưa phát triển, nhiều gia đình kinh tế còn khó khăn, phụ huynh bận làm ăn đầu tắt mặt tối không có nhiều thời gian chăm sóc cho con cái về cả vật chất lẫn tinh thần, do vậy mà phần đông các em tự chăm sóc cho mình là chính. Cá biệt, còn có một bộ phận phụ huynh còn phó mặc việc học hành cho nhà trường và các thầy cô giáo, không tham gia các cuộc họp phụ huynh, không quan tâm con học lớp nào, cô giáo nào chủ nhiệm và học tập ra sao. Địa phương nơi trường đóng thuộc vùng khó khăn, đường giao thông ở một số thôn trong xã khó khăn. Một số học sinh gia đình sống hẻo lánh, đường từ nhà đến trường cách xa hơn 5 đến 7 km phải qua nhiều khe, suối; phải tự đi học, không có người đưa đón nên những lúc mưa bão phải nghỉ học. Nhiều học sinh ở cách xa trường mà giáo viên lại không phải là người bản địa nên việc tìm hiểu hoàn cảnh học sinh gặp không ít khó khăn. Do hoàn cảnh khó khăn, thanh niên ở một số thôn phải đi làm ăn xa, nhiều thôn không thành lập được Chi đoàn nên việc kết hợp giáo dục của đoàn thể với nhà trường nhiều phần hạn chế. Bên cạnh đại bộ phận học sinh chăm ngoan thì trong lớp vẫn còn một số nhóm học sinh chưa ngoan: Chưa biết vâng lời bố mẹ, thầy cô, còn có biểu hiện vô lễ, đi học không chuyên cần, thường xuyên vi phạm các quy định, tổ chức kỷ luật nhà trường, chây lười học tập, ăn mặc thiếu sạch sẻ, thậm chí có biểu hiện ăn cắp vặt, gây gổ đánh nhau với bạn bè trong lớp, lừa dối gia đình và thầy cô giáo, xa rời bạn bè… 5
Về phía tập thể lớp: Lớp 4C, tôi đang chủ nhiệm trong năm học này, hầu hết học sinh ở một thôn thuộc vùng khó khăn của xã. Năm học trước (lớp 3C) do một giáo viên mới ra trường giảng dạy và chủ nhiệm. Là một trong những lớp có nhiều học sinh hoang nghịch, không chấp hành các quy định của nhà trường thường được nhắc nhở dưới cờ, các phong trào thi đua hàng tuần có kết quả thấp; chất lượng học tập cuối năm học 2017 2018 thấp hơn sơ với các lớp trong khối (CHT: 16%); cuối năm không đạt lớp Tiên tiến của trường. Để nắm rõ hơn việc thực hiện những hành vi đạo đức của học sinh, bước vào đầu năm học 2018 2019, sau khi nhận lớp được 4 tuần, tôi tiến hành khảo sát điều tra. Vào tiết sinh hoạt lớp, giáo viên phát phiếu điều tra, hướng dẫn học sinh đánh dấu và ghi rõ, ngắn gọn những biểu hiện chưa ngoan của từng bạn trong lớp. Sau khi học sinh điền kết quả vào phiếu, giáo viên thu và tổng hợp kết quả. Cụ thể: + 19/30 phiếu đánh dấu vào cột 3 (chăm ngoan, vâng lời, lễ phép, đoàn kết), chiếm tỷ lệ: 63,0 %; + 4/30 phiếu ghi: đánh nhau, nói tục, la cà ở quán; chiếm tỷ lệ: 13,0%. + 2/30 phiếu ghi: cắp tiền mẹ; thương xuyên ch ̀ ơi game ở nha chi ̀ ếm tỷ lệ: 7,0%; + 5/30 phiếu ghi: lười học, mất vệ sinh, hay bỏ học; sách vở rách bẩn, chiếm tỷ lệ: 18,0%. 6
Bảng thống kê phẩm chất đầu năm học 20182019 Phâm chât ̉ ́ Đat tôt ̣ ́ Đaṭ Cân cô găng ̀ ́ ́ Ghi chú SL % SL % SL % Chăm hoc, chăm lam ̣ ̀ 13 43,3 6 20 11 36,7 Tự tin, trach nhiêm ́ ̣ 8 26,7 13 43,3 9 30 Trung thực, ki luât ̉ ̣ 12 40 7 23,3 11 36,7 Đoan kêt, yêu th ̀ ́ ương 14 46,6 6 20 10 33,4 ̉ ́ ̉ ́ ̀ ̣ ́ ̣ ́ ́ ưc tôt Theo bang thông kê phâm chât đâu năm hoc, ta thây hoc sinh co y th ́ ́ ̣ ̉ ́ ̣ chăm hoc, chăm lam chi co 13/30 em; hoc sinh t ̀ ự tin, co y th ́ ́ ưc trach nhiêm con it ́ ́ ̣ ̀ ́ ̉ ́ ̣ chi co 8/30 em; nhom hoc sinh trung th ́ ực, ki luât tôt chiêm ti lê con it 12/30 ; đăc ̉ ̣ ́ ́ ̉ ̣ ̀ ́ ̣ ̣ ́ biêt cac em ch ưa biêt đoan kêt, t ́ ̀ ́ ương trợ giup đ ́ ợ nhau trong hoc tâp, ti lê hoc sinh ̣ ̣ ̉ ̣ ̣ thực hiên tôt đoan kêt, yêu th ̣ ́ ̀ ́ ương nhau chưa nhiêu co 14/30 em. ̀ ́ Kết quả chung: 19/30 em thực hiện tốt các chuẩn mực đạo đức; tỷ lệ: 62,0%. 11/30 chưa ngoan có những biểu hiện vi phạm đạo đức; tỷ lệ 38,0%. Với một số liệu không nhỏ học sinh chưa ngoan, có biểu hiện hư hỏng (38%) và thực trạng chung của lớp, của trường, địa phương; là một giáo viên chủ nhiệm lớp 4, tôi luôn trăn trở, suy ngẫm để tìm ra những biện pháp giáo dục phù hợp, tích cực nhằm giáo dục số học sinh chưa ngoan tiến bộ. 2.2. Một số giải pháp giáo dục đạo đức cho nhóm học sinh chưa ngoan, có biểu hiện hư hỏng ở lớp 3 7
Giải pháp 1: Tổ chức điều tra tìm ra nguyên nhân học sinh chưa ngoan: Gia đình là một tế bào của xã hội. Môi trường giáo dục của gia đình chiếm vị trí hết sức quan trọng, cần thiết, quyết định đến việc hình thành nhân cách trẻ. Để tìm ra nguyên nhân cụ thể về số học sinh chưa ngoan, cá biệt của lớp, bên cạnh điều tra học sinh trong lớp (bằng phiếu điều tra như trên) tôi tiếp tục điều tra hộ gia đình. Để việc điều tra tiện lợi, tốn ít thời gian mà hiệu quả lại cao, giáo viên lập phiếu và tiến hành điều tra gia đình từng học sinh. Cụ thể: Lập phiếu điều tra như sau: + Họ tên học sinh… + Những biểu hiện chưa ngoan:…. + Tên bố mẹ hoặc người đỡ đầu học sinh… + Thuộc thôn nào trong xã… + Điều kiện về kinh tế, giáo dục của gia đình:… + Các nguyên nhân dẫn đến học sinh chưa ngoan:…. + Đề xuất các biện pháp giáo dục:… Trên cơ sở các phiếu điều tra của từng học sinh, giáo viên sắp xếp thời gian hợp lý trực tiếp đến từng gia đình để tìm hiểu. Với sự nhiệt tình, tâm huyết và yên nghề, mến trẻ, tất cả vì học sinh thân yêu; tôi không quản sớm tối, tranh thủ mọi thời gian các buổi trưa sau giờ giảng dạy trên lớp, các ngày thứ 7, chủ nhật để đến từng gia đình học sinh tìm hiểu chu đáo nên đã sớm tìm ra nguyên nhân dẫn đến nhóm học sinh lớp tôi chưa ngoan. Kết quả ghi chép khi tìm hiểu như sau: + 5/11 học sinh thường bỏ học, nghỉ học không lý do; học yếu, áo quần sách vở thiếu thốn là do: 3 học sinh có hoàn cảnh kinh tế gia đình khó khăn, đông 8
con ( gia đình 5 con) bố đi làm te suốt ngày, mẹ đau bệnh hiểm nghèo lâu năm; 1em có hoàn cảnh bố mẹ li thân, ở với bố nhưng bố nghiện rượu nặng và 1em mồ côi mẹ có hoàn cảnh kinh tế gia đình khó khăn. + 4/11 học sinh học yếu, la cà, hay đánh bạn, ăn cắp vặt: Bố mẹ làm ăn xa (ở cac tinh phia Nam), ́ ̉ ́ ở với ông bà ngoại đã già nên không đủ điều kiện chăm sóc, nuôi dạy cháu. + 2/11 học sinh hay nói tục, ăn quà vặt, có biểu hiện coi thường bạn bè: Là con của 2 gia đình buôn bán, có kinh tế tương đôi khá gi ́ ả, đi lam r ̀ ưng t ̀ ừ sang ́ sơm đên tôi mit m ́ ́ ́ ̣ ơi vê, bô me su ́ ̀ ́ ̣ ốt ngày chỉ lo làm ăn kinh tế, không có thời gian để quan tâm chỉ bảo con; thường cho con tiền ăn quà vặt, thay các bữa ăn va ̀ở ̣ ̉ ưa tai tr lai buôi tr ̣ ương. ̀ Giải pháp 2: Giáo viên phát huy vai trò chủ nhiệm lớp để làm tốt công tác giáo dục học sinh tiến bộ. Nắm chắc nguyên nhân dẫn đến học sinh chưa ngoan, tôi làm việc hết mình, giành nhiều sự quan tâm cho các em, gần gủi, chia sẽ, động viên, giúp đỡ các em nhiều hơn. Cụ thể: Trong dạy học người giáo viên phải thể hiện rõ đạo đức nhà giáo, người giáo viên cần hết lòng yêu thương tôn trọng các em, luôn thể hiện một thái độ ân cần, thân thiện, gần gủi, chia sẽ, kịp thời động viên các em dù chỉ là tiến bộ nhỏ. Sự yêu thương gần gũi giữa cô và trò giúp cho các em có một tình cảm sâu sắc hơn đã giúp các em có thêm động lực để vượt qua những khó khăn đến trường cùng bạn bè, vươn lên học tập tốt hơn. Bên cạnh sự động viên về tinh thần, qua các tiết học, tôi luôn chú ý hướng dẫn, tiếp sức để các em tiến bộ trong học tập; giao trách nhiệm cho các em học sinh tốt kèm cặp thêm để các em ngày càng tiến bộ. 9
Để các em giảm bớt phần khó khăn, tôi đã vận động học sinh trong lớp, trong trường hỗ trợ sách vở, áo quần giúp bạn; Đối với những học sinh kinh tế gia đình khá giả nhưng lại lêu lỏng, ham chơi, không chấp hành quy định nhà trường… bên cạnh sự quan tâm giáo dục bằng tình thương của người thầy giáo để cảm hóa các em, tôi cũng phải có biện pháp nghiêm khắc, cứng rắn hơn; thường xuyên theo dõi những hành động việc làm của các em để uốn nắn kịp thời và động viên khi em khắc phục sữa chữa. Có lúc cũng phải giao một số công việc cho các em phụ trách như chỉ đạo làm vệ sinh, kiểm tra vệ sinh lớp học… báo cáo với cô giáo các để các em tự uốn nắn, khắc phục những sai sót của mình làm cho cô giáo vừa lòng và có uy tính với bạn bè. Giải pháp 3: Phối hợp tốt giáo dục tay ba “Gia đìnhNhà trườngXã hội” Để góp phần tích cực vào việc giáo dục đạo đức cho học sinh nói chung và nhóm học sinh chưa ngoan nói riêng, bên cạnh giáo viên làm tốt việc giáo dục trong nhà trường, tôi đã thực hiện việc giáo dục tay ba. Cụ thể như sau: Thứ nhất: Phối hợp với phụ huynh giáo dục các em. Mặc dù 2 buổi/ ngày bận bịu giảng dạy trên lớp, nhưng tôi đã khắc phục khó khăn, tranh thủ mọi thời gian đến gặp phụ huynh để báo cáo tình hình học tập rèn luyện các em và cùng nhau tìm biện pháp giúp đỡ, uốn nắm các em, giúp các em tiến bộ. Đối với 5 học sinh yếu, có nguy cơ bỏ học do hoàn cảnh gia đình, tôi thường xuyên đến thăm hỏi, động viên gia đình, phân tích thuyết phục cho gia đình thấy được sự cần thiết phải cho con học tập để có quyền lợi sau này, từ đó để họ động viên con, tạo điều kiện thêm cho con theo học. 10
Đối với 4 học sinh chưa ngoan do bố mẹ đi làm ăn xa, ở với ông bà: Tôi trực tiếp gặp ông bà trao đổi tình hình và đề nghị ông bà nhắc nhở, quan tâm theo dõi em nhiều hơn; liên lạc với bố mẹ có trách nhiệm với con nhiều hơn, thường xuyên liên lạc với cô giáo để nắm tình hình, phối hợp giáo dục hoặc phải tranh thủ thời gian về thăm con để động viên nhắc nhở con. Đối với 2 học sinh có biểu hiện hư hỏng do gia đình buôn bán, chạy theo kinh tế: Tôi trực tiếp trao đổi với gia đình tình hình học sinh và phân tích, khuyên họ nên chăm lo con cái nhiều hơn, tranh thủ thời gian gặp cô giáo để nắm tình hình, tuyệt đối không nên cho con nhiều tiền ăn vặt và nên quản lý tiền bạc gia đình chặt chẽ hơn. Thứ hai: Phối hợp với các đoàn thể giáo dục học sinh. Nhằm góp phần giáo dục đạo đức cho học sinh hiệu quả, bên cạnh việc phối hợp với gia đình, tôi đã trực tiếp gặp Trưởng thôn, Hội phụ nữ, Đoàn thanh niên, Hội khuyến học… báo cáo tình hình học sinh và đề nghị họ quan tâm phối hợp với gia đình, cô giáo nhắc nhở động viên, quản lý các em tốt hơn. Mặt khác, tham mưu với các đoàn thể tổ chức quyên góp nhằm giúp đỡ các em gia đình có hoàn cảnh khó khăn để động viên các em đến trường, đề nghị giảm bớt những phần đóng góp một số loại quỹ làm giảm bớt phần khó khăn. Thứ ba: Đối với nhà trường. Tham mưu với lãnh đạo phát động phong trào tự thiện giúp đỡ bạn nghèo, miễn giảm những khoản đóng góp trong phạm vi có thể cho các em. Đội Thiếu niên cần có biện pháp quản lý, giáo dục những học sinh lêu lỏng, la cà quán xá… 11
Giải pháp 4: Dạy tốt các tiết dạy đạo đức hằng tuần: Dạy và học các môn học là hoạt động quan trọng nhất trong các hoạt động của học sinh ở nhà trường và nội dung chương trình các môn học đã được xây dựng trên tinh thần gắn chặt giữa đức, trí,thể, mỹ đó là quan điểm giáo dục toàn diện nhằm tạo ra con người phát triển toàn diện. Giữa dạy chữ và dạy người, giữa tri thức và đạo đức. Dạy học môn Đạo đức ở tiểu học thông qua những mẫu chuyện cụ thể sinh động để rút ra mẫu hành vi đạo đức, thông qua hệ thống bài tập giúp liên hệ để điểu chỉnh bản thân sao cho tốt hơn. Như vậy, dạy tốt môn đạo đức cũng góp phần tích cực vào việc giáo dục đạo đức cho học sinh nói chung và những học sinh chưa ngoan nói riêng. ́ ̣ Vi du: ̣ *Day bai "Trung th ̀ ực trong hoc tâp" VBT đao đ ̣ ̣ ̣ ức lơp 4 trang 3, giao viên ́ ́ đưa ra tinh huông vê câu chuyên cua Long câu hoc sinh ham ch ̀ ́ ̀ ̣ ̉ ̣ ̣ ơi, không thực ̣ ̀ ̉ hiên yêu câu cua cô giao... ́ Giao viên đ ́ ưa câu hoi : ̉ ̣ ́ ưng cach giai quyêt nh + Theo em ban Long co nh ̃ ́ ̉ ́ ư thê nao? ́ ̀ ́ ̀ ̣ + Nêu em la ban Long, em se lam gi? Vi sao? ̃ ̀ ̀ ̀ ̣ ́ ơn thây giao cô giao" v *Day bai: "Biêt ̀ ̀ ́ ́ ở BT Đao đ ̣ ực lớp 4, trang 20. Giao viên đ ́ ưa ra tinh huông vê câu chuyên kê "Cô giao Binh", sau đo yêu ̀ ́ ̀ ̣ ̉ ́ ̀ ́ ̀ ̣ ̉ ̣ ̣ ̉ câu hoc sinh thao luân cung chia se tinh huông trên băng cach đăt câu hoi ̀ ̃ ̀ ́ ̀ ́ cho cac em nh ́ ư sau: + Em thử đoan xem cac ban nho trong tinh huông trên se lam gi khi nghe ́ ́ ̣ ̉ ̀ ́ ̃ ̀ ̀ ̣ ban Vân noi. ́ ́ ̀ ̣ ̀ ơp đo, em se + Nêu em la hoc sinh cung l ́ ́ ̃ ưng x ́ ử như thê nao? Vi sao? ́ ̀ ̀ ... 12
Như vây, qua câu chuyên kê vê môt tinh huông co vân đê, giao viên đa g ̣ ̣ ̉ ̀ ̣ ̀ ́ ́ ́ ̀ ́ ̃ ợi cho cac em co ki năng t ́ ́ ̃ ư duy, suy luân va t ̣ ̀ ự giai quyêt tinh huông, chia se cung ̉ ́ ̀ ́ ̃ ̀ ̉ ̣ nhau đê nhân ra được nhưng chuân m ̃ ̉ ực hanh vi đao đ ̀ ̣ ức va phap luât phu h ̀ ́ ̣ ̀ ợp với lưa tuôi hoc sinh l ́ ̉ ̣ ơp 4 trong cac môi quan hê cua cac em v ́ ́ ́ ̣ ̉ ́ ới ông ba, bô me, v ̀ ́ ̣ ới ̀ ́ Tư đo, hinh thanh ki năng bay to y kiên, thai đô cua ban thân đôi thây cô giao,... ̀ ́ ̀ ̀ ̃ ̀ ̉ ́ ́ ́ ̣ ̉ ̉ ́ vơi nh ́ ưng quan niêm, hanh vi, viêc lam co liên quan đên cac chuân m ̃ ̣ ̀ ̣ ̀ ́ ́ ́ ̉ ực đa hoc ̃ ̣ ̀ ́ ực hiên linh hoat cac chuân m trong cac tinh huông va biêt th ́ ̀ ́ ̣ ̣ ́ ̉ ực đa hoc trongcuôc ̃ ̣ ̣ sông hang ngay. ́ ̀ ̀ Giải pháp 5: Giáo dục đạo đức cho học sinh thông qua các hoạt động ngoài giờ lên lớp. Trước hết, tôi phải xây dựng lớp thành một tập thể đoàn kết thân thiện, biết quan tâm chia sẻ hoàn cảnh của bạn trong lớp. Thành lập “nhóm học tập”, “đôi bạn cùng tiến” để không những giúp nhau trong học tập mà còn giúp đỡ kèm cặp nhau thực hiện tốt trong các phong trào, các hoạt động ở nhà trường và thôn xóm tổ chức. Tổ chức cho học sinh tham gia các hoạt động nhân các ngày lễ lớn như: Kỷ niệm cách mạng tháng Tám và Quốc khánh 2/9; ; Ngày 20/10: Thành lập Hội Liên hiệp phụ nữ Việt Nam; Thi đua học tập tốt, vâng lời thầy cô chao m ̀ ừng ngày Nhà giáo Việt Nam 20/11; Thi viêt th ́ ư vê biên gi ̀ ơi hai đao, nghe kê chuyên ́ ̉ ̉ ̉ ̣ ̣ ̣ ̣ ̀ vê anh bô đôi cu Hô nhân ngày thành Quân đ ̀ ội nhân dân Việt Nam 22/12… Qua việc tổ chức này, hoc sinh đ ̣ ược giao duc truyên thông, trai nghiêm, ́ ̣ ̀ ́ ̃ ̣ đông th ̀ ơi v ̀ ừa giáo dục lòng yêu quê hương đất nước, ghi nhớ công ơn người có công cách mạng... Mặt khác tạo môi trường hoạt động để thu hút học sinh tham gia, tạo điều kiện để các em hình thành các mối quan hệ, gắn bó với nhau vì quyền lợi, danh dự chung, gây niềm vinh dự, tự hào về lớp mình, rất có ý nghĩa và tác dụng sâu sắc đến nhận thức, tình cảm của học sinh. 13
Bên cạnh đó, tổ chức sinh hoạt dưới cờ đầu tuần để biểu dương những thành tích các em đạt được trong tuần, đặc biệt là những học sinh châm ti ̣ ến, nhắc nhở các học sinh chưa ngoan để các em khắc phục kịp thời. Giải pháp 6: Giáo dục đạo đức, hành vi ứng xử của học sinh thông qua quá trình đứng lớp và dạy học các môn học khác: Bản thân quá trình dạy học và ngay trong các nhiệm vụ dạy học là nhằm góp phần giáo dục đạo đức, hành vi ứng xử, nhân cách cho học sinh. Tính chất giáo dục của việc dạy học đòi hỏi nhà giáo phải khai thác đúng đắn, sâu sắc nội dung các môn học, thông qua việc dạy học mà thực hiện các yêu cầu, nhiệm vụ giáo dục nhằm phát triển các phẩm chất đạo đức, hoàn thiện nhân cách học sinh. Ngoài môn Đạo đức, tất cả các môn học khác ở Tiểu học, đặc biệt là môn Tiếng Việt, Tự nhiên và Xã hội, môn Toán đều có khả năng tiềm tàng, nếu được khai thác tốt, đúng hướng, nhằm vào việc giáo dục đạo đức. Chẳng hạn ở môn Tiếng Việt qua các câu chuyện kể, các bài văn, bài thơ có nội dung phong phú, sinh động ca ngợi vẻ đẹp của đất nước, ca ngợi văn hóa, các tập quán truyền thống tốt đẹp của đất nước, của dân tộc nếu được khai thác, tiến hành đúng đắn sẽ mở rộng được kiến thức về đạo đức, về truyền thống văn hóa, về kinh nghiệm, lối sống mang tính dân gian, phản ánh bản sắc đạo đức của dân tộc. Tất cả sẽ giáo dục, bồi dưỡng cho học sinh tình yêu quê hương đất nước, lòng tự hào dân tộc và kể cả các chuẩn mực sơ giản trong giao tiếp, ứng xử về đạo đức … Khi hướng dẫn học sinh học bài, làm bài nhờ vận dụng đúng các nguyên tắc và phương pháp giáo dục và dạy học sẽ giúp học sinh đi từ mức độ dễ đến khó, từ đơn giản đến phức tạp và nâng cao dần,… sẽ tập luyện cho học sinh 14
thói quen vượt khó khăn hoàn thành nhiệm vụ học tập, bước đầu hoàn thành các phẩm chất ý chí, các nét tính cách, lòng yêu chân lý, yêu văn hóa khoa học. Cũng nhờ vậy mà tầm mắt của các em ngày càng mở rộng, càng phong phú thêm, góp phần làm cho kiến thức đạo đức, thái độ đạo đức về cuộc sống, vốn sống, kinh nghiệm sống của các em phát triển dần. Ngoài việc giáo dục hành vi ứng xử với người lớn, thầy cô, bạn bè cho các em thông qua môn học đạo đức bắt buộc trong chương trình, trong quá trình giảng dạy, tôi đều tận dụng tối đa việc giáo dục cho các em thông qua giao tiếp giữa giáo viên – học sinh và lồng ghép giáo dục kịp thời qua nội dung môn học khác có liên quan với việc giáo dục đạo đức học sinh. Việc giáo dục đạo đức học sinh thông qua giao tiếp trong quá trình dạy học giúp tôi điều chỉnh kịp thời những hành vi chưa đạt ở học sinh khi nói chuyện với thầy cô, người lớn cần phải dạ thưa, nói có đầu có đuôi, không nói cộc lốc, trống không. Khi nhận vật gì mà người lớn đưa đều phải nhận bằng hai tay và nói lời cảm ơn… Như vậy, với việc giáo dục học sinh trong mọi hoạt động dạy học, giúp học sinh lớp tôi có những hành vi ứng xử tiến bộ rõ rệt các em biết nói dạ thưa với người lớn, xưng hô đúng mực với bạn bè, thầy cô giáo và các em học sinh ở những lớp dưới. Ví dụ: ̣ ̀ ̣ ̣ ̉ ̣ ̣ Day bai tâp đoc "Con se" SGK Tiêng Viêt 4 tâp 2 trang 90 ́ Tư hinh anh con se me không s ̀ ̀ ̉ ̉ ̣ ợ nguy hiêm, dung cam lao xuông tr ̉ ̃ ̉ ́ ước mom con chu hung d ̃ ́ ữ đê c ̉ ứu lây con, đa giao duc cho hoc sinh biêt s ́ ̃ ́ ̣ ̣ ́ ự hi sinh cao ̉ ̀ ̀ ca va long yêu con vô bờ bên cua ng ́ ̉ ười me, qua đo cac em thê hiên đ ̣ ́ ́ ̉ ̣ ược sự biêt ́ ơn, nhưng hanh đông cu thê đê thê hiên tinh yêu th ̃ ̀ ̣ ̣ ̉ ̉ ̉ ̣ ̀ ương đôi v ́ ới me cua minh liên ̣ ̉ ̀ ̣ ơi bai đao đ hê v ́ ̀ ̣ ức "Hiêu thao v ́ ̉ ới ông ba, cha me" Sach đao đ ̀ ̣ ́ ̣ ức lớp 4, trang 7, ... 15
̣ ̉ ̉ ̣ Day bai "Dai đông băng duyên hai miên Trung" Sach Lich S ̀ ̀ ̀ ̀ ́ ử Đia Ly l ̣ ́ ớp ́ ́ ́ ức giup hoc sinh biêt đ 4, trang 135. Giao viên cung câp kiên th ́ ̣ ́ ược đông băng ̀ ̀ ̉ ́ ̀ ̀ ̀ ̉ ̣ ới những côn cat, đâm, pha. duyên hai miên Trung co nhiêu đông băng nho hep v ̀ ̀ ́ ̀ ́ ̀ ̣ ́ ơi tiêt hanh khô, nong va th Mua ha co th ̀ ́ ́ ̀ ường xuyên bi han han. Cuôi năm thi lai ̣ ̣ ́ ́ ̀ ̣ ́ ưa lơn dê bi gây ngâp lut. T co m ́ ̃ ̣ ̣ ̣ ừ đo giao duc ki năng sông ́ ́ ̣ ̃ Giải pháp 7: Giao viên chu nhiêm cân ́ ̉ ̣ ̀ trang bi cho minh ̣ ̀ nhưng ki năng ̃ ̃ mêm, nh ̀ ững năng lực cân thiêt đ ̀ ́ ể giáo dục được hoc sinh ̣ chưa ngoan, có biêu hiên h ̉ ̣ ư hong ̉ môt cach hiêu qua ̣ ́ ̣ ̉ ́ ́ ̉ ̣ sử dụng ngôn ngữ, khả năng hòa Kỹ năng mềm giup giao viên chu nhiêm nhập xã hội, thái độ và hành vi ứng xử áp dụng vào việc giao tiếp giữa thây v ̀ ới ̣ ̣ ợp, giao viên co thê hòa mình vào, s tro linh hoat, phu h ̀ ́ ́ ̉ ống hay tương tác với hoà hợp vơi hoc sinh, xã h ́ ̣ ội, cộng đồng, tập thể lơp. ̣ ́ Bên canh nh ưng năng l ̃ ực cần thiết mà chuẩn nghề nghiệp GV đã yêu cầu, thi môi giao viên chu nhiêm cung ̀ ̃ ́ ̉ ̣ ̃ ̀ ́ ững năng lực sau đây, giúp người thầy vượt qua được mọi thách thức cân co nh trong giáo dục HS, đó là: Năng lực hiểu và thích ứng với hoc sinh ̣ : Người thầy phải hiểu được đặc điểm cũng như cá tính của từng đối tượng HS, biết chấp nhận và thích ứng với đối tượng mình đang giáo dục. Từ đó tìm phương pháp phù hợp để tác động chúng. Nếu không thích ứng được với những hành vi lệch chuẩn của HS, GV rất dễ sốc và rơi vào trạng thái bất lực, buông xuôi hoặc nóng giận trong xử lý tình huống. Năng lực ứng phó và xử lý các tình huống giáo dục một cách hiệu quả: Các tình huống luôn xảy ra trong lớp học với mức độ, tính chất ngày càng phức tạp, căng thẳng và khó xử. Bất cứ người thầy nào đang đứng trên bục giảng đều rất mệt mỏi và đầy áp lực trước những hành vi do HS hư gây ra. Vì 16
vậy, GV phải biết ứng phó kịp thời và xử lý một cách nghiêm khắc nhưng mềm dẻo, có tính sư phạm để tránh căng thẳng không cần thiết hoặc gây tổn thương cho GV và HS. Năng lực kiềm chế cảm xúc trước những hành vi lệch chuẩn của HS. Trong thực tiễn đã có nhiều thầy/cô do không kiềm chế được cảm xúc nên đã quát mắng, lăng mạ hoặc đánh đập thô bạo học trò, gây nên những hậu quả đáng tiếc và vi phạm qui định nhà giáo. Vì thế, trước những hành vi hỗn láo, vô tổ chức kỉ luật, với thái độ "coi trời bằng vung" của một số HS hư, GV cần biết nén sự nóng giận của mình để tìm cách xử lý. Đây được coi là một trong những kỹ năng rất quan trọng của người thầy trong giáo dục HS, nhất là với HS cá biệt. Bên cạnh những năng lực trên, người giao viên c ́ ần: + Biết vui cùng những thành tích nhỏ bé của học trò và hãy chia sẻ những thất bại của chúng. Hãy vừa là bạn, vừa là thầy của HS và cố gắng để các em luôn gần gũi, cởi mở với mình; + Hãy cố gắng khơi dậy lòng tự trọng, sự tự tin và những ưu điểm trong mỗi HS. Đừng bao giờ cho rằng, những HS hư là đồ bỏ đi và không thể dạy dỗ được; Đừng đòi hỏi một “kỷ luật lý tưởng” trong lớp học và đừng độc đoán quá. Hãy nên nhớ, giờ học là một phần cuộc sống của HS, vì vậy đừng làm cho giờ học gò bó, cứng nhắc để tạo cho HS sợ hãi mà không dám cởi mở, say mê, sáng tạo; + Các cuộc gặp gỡ, trao đổi với phụ huynh HS vi phạm kỷ luật là cần thiết, nhưng nên nhớ, đối với họ đứa con là quý giá nhất trên đời. Vì thế, người thầy hãy hết sức tế nhị, tránh đừng để phụ huynh cũng như HS đó bị tổn thương; 17
+ Đừng sợ xin lỗi học trò nếu thấy mình sai. Xin lỗi chỉ làm tăng uy tín của người thây trong m ̀ ắt các em mà thôi. Khi HS mắc lỗi, GV không nên nóng nảy quá; + Không thể giáo dục HS với một chút ít nhiệt tình mà hãy cố gắng sống hết mình với các em. Yêu thương và bao dung, nghiêm khắc và dạy dỗ, dùng lời nói và tình thương để tác động đến tâm hồn hoc sinh; ̣ +GV hãy kiềm chế, bình tĩnh, kiên trì và mềm mỏng trước mọi hành vi chưa đúng của hoc sinh đê giao duc cac em t ̣ ̉ ́ ̣ ́ ừ từ theo hinh th ̀ ưc" mua dâm thâm ́ ̀ ́ lâu". Thiêt́ nghỉ vơí nhưng ̀ ứng xử linh hoat, ̃ kĩ năng mêm ̣ nhưng ̃ năng lực chuyên môn vưng vang, đăc biêt la tinh yêu th ̃ ̀ ̣ ̣ ̀ ̀ ương con tre, co tinh thân trach ̉ ́ ̀ ́ ̣ ̉ ̣ ơp thi môi giao viên lam công tac chu nhiêm luôn nhiêm trong công tac chu nhiêm l ́ ́ ̀ ̃ ́ ̀ ́ ̉ ̣ ̣ ̣ ̣ ược giao va giao duc hoc sinh ngay cang tiên bô, hoan thanh tôt moi nhiêm vu đ ̀ ̀ ́ ̀ ́ ̣ ̣ ̀ ̀ ́ ̣ ̉ phat triên năng l ́ ực va hinh thanh phâm chât tôt đep. ̀ ̀ ̀ ̉ ́ ́ ̣ 2.3. Kết quả thực hiện. Qua một thời gian tìm hiểu thực trạng, nghiên cứu tìm ra phương pháp giáo dục và áp dụng vào công tác giảng dạy, giáo dục trong học kì 1 năm học 20182019. Những biện pháp trên đã đem lại hiệu quả nhất định. Bảng thống kê Phẩm chất cuối học kì 1 năm học 2018 2019 Phâm chât ̉ ́ Đat tôt ̣ ́ Đaṭ Cân cô găng ̀ ́ ́ Ghi chú SL % SL % SL % Chăm hoc, chăm lam ̣ ̀ 23 76,6 7 23,4 0 0 18
Tự tin, trach nhiêm ́ ̣ 21 70 9 30 0 0 Trung thực, ki luât ̉ ̣ 22 73,3 8 26,7 0 0 Đoan kêt, yêu th ̀ ́ ương 24 80 6 20 0 0 Tập thể lớp 4C đã xây dựng được tình đoàn kết, thương yêu, giúp đỡ nhau cùng tiến bộ vượt bâc̣ : Kết quả học kỳ I năm học 2018 2019: Vê năng l ̀ ực co 30/30 em đat m ́ ̣ ưc Tôt va Đat; vê Phâm chât Co ́ ́ ̀ ̣ ̀ ̉ ̣ ở ́ ́30/30 đat mưc Tôt va Đat; 100% cac ́ ́ ̀ ̣ ́ và hoàn thành các nội dung học tập ́ em hoàn thành Tôt ̣ ̣ ̣ . Số học sinh chưa ngoan có biểu hiện hư hỏng đã khắc và hoat đông giao duc ́ phục những sai sót, thói hư tật xấu, vượt qua những rào cản khó khăn về gia đình tham gia học tập chuyên cần, đạt được nhiều thành tích trong học tập và rèn luyện. Đăc biêt la nh ̣ ̣ ̀ ưng hoc sinh ch ̃ ̣ ưa ngoan ở đâu năm hoc co ̀ ̣ ́ 8/11 học sinh ều được xếp loại năng lực, phẩm chất Tốt và Đạt. Hoàn thành và Hoàn thìđ thành tốt nôi dung cac môn hoc va hoat đông giao duc đ ̣ ́ ̣ ̀ ̣ ̣ ́ ̣ ạt tỷ lệ 100% (trong đó có 3/11 em có tiến bộ vượt trội được xếp loại Hoan thanh T ̀ ̀ ốt). Các em là những thành viên tích cực trong các phong trào xây dựng "lơp hoc thân thiên, hoc sinh ́ ̣ ̣ ̣ ́ ực". Kết quả rèn luyện tiến bộ của các em đã góp phần tích cực vào việc tich c xây dựng lớp 4C Tiên tiến. 19
3. PHẦN KẾT LUẬN 3.1. Ý nghĩa cua sang kiên kinh nghiêm: ̉ ́ ́ ̣ Như chúng ta đã thấy việc giáo dục đạo đức cho học sinh nói chung, cho học sinh chưa ngoan có biểu hiện hư hỏng ở Tiểu học nói riêng là hết sức cần thiết và quan trọng. Trách nhiệm đó không phải chỉ của ngành giáo dục mà là 20